SlideShare a Scribd company logo
1 of 63
สัญชาตญาณสัตว์
กับการเตือนภัยแผ่นดินไหว
และสึนามิ
ชื่อโครงงาน (ภาษาไทย)
สัญชาตญาณสัตว์กับการเตือนภัย
แผ่นดินไหว และ สึนามิ
ชื่อโครงงาน (ภาษาอังกฤษ)
Animal instincts warn the earthquake and
the tsunami
ประเภทโครงงาน โครงงานพัฒนา
สื่อเพื่อการศึกษา
ชื่อที่ปรึกษา ครูเขื่อนทอง มูลวรรณ์
ระยะเวลาดาเนินงาน 4/11/57 – 1/3/58
ที่มาและความสาคัญ
วัตถุประสงค์
ขอบเขตการดาเนินงาน
หลักการและทฤษฎี
เอกสารข้อมูลเพิ่มเติม
หัวข้
เครื่องมือและอุปกรณ์ ที่ใช้/งบประมาณ
ขั้นตอนการดาเนินงาน
ผลที่คาดว่าจะได้รับ
สถานที่ดาเนินการ
หัวข้
วิธีการดาเนินงาน
กลุ่มสาระการเรียนรู ้ที่เกี่ยวข้อง
แหล่งอ้างอิง
ผู้จัดทำ
• โดยธรรมชาติแล้วมนุษย์จัดว่าเป็ นสัตว์ที่
มีวิวัฒนาการสูงสุด และ แทบจะปฏิเสธ
ไม่ได้เลยว่า มนุษย์สามารถสร้าง
เทคโนโลยีหลากหลายขึ้นมาใช้อานวย
ความสะดวก และ ป้ องกันตัวเองจากภัย
รอบตัวได้มากมาย แต่สิ่งเหล่านี้ก็ยังไม่
เพียงพอต่อการรักษาชีวิตรอด เพราะ
เหนือสิ่งอื่นใดยังมีสิ่งหนึ่งที่ไม่ว่า
เทคโนโลยีใด ๆ ก็ไม่อาจจะรับมือได้เลย
และ นั่นคือ ภัยพิบัติจากธรรมชาติ ซึ่งเป็ น
• แต่ถึงแม้ว่าภัยธรรมชาติเหล่านี้จะ
เกิดขึ้นแบบไม่มีปี่มีขลุ่ยจนมนุษย์
ไม่ทันล่วงรู ้ได้ และ ไม่ทันเตรียม
ตัวแทบทุกครั้ง นั่นก็ไม่ได้
หมายความว่าธรรมชาติจะไม่มี
การส่งสัญญาณใด ๆ ให้รับรู ้ก่อน
เพราะหากสังเกตให้ดี ๆ แล้วเราจะ
พบว่า ก่อนหน้าที่จะเกิดภัยพิบัติ
หรือการเปลี่ยนแปลงของสภาพ
อากาศบนโลกใบนี้ ธรรมชาติได้ส่ง
สัญญาณเตือนให้มนุษย์เตรียม
รับมือแล้วแทบทุกครั้ง เพียงแต่เรา
มักจะมองข้าม เนื่องจากมักจะมา
• ด้วยประการที่ว่าสัตว์หลายชนิดมี
สัญชาตญาณเหนือมนุษย์โดยสัตว์สามารถรู ้
เหตุการณ์ล่วงหน้าก่อนที่จะเกิดภัยพิบัติ
ตามมาในทุก ๆ ครั้งได้ ไม่ว่าจะเป็ นการอพยพ
ของนก การเห่าหอนของสุนัข การร้องของ
แมวอย่างต่อเนื่องก็ตาม หรือแม้แต่การตาย
ของสัตว์ต่าง ๆ ที่มนุษย์มักจะคิดว่ามันคือการ
ตายปริศนานั่นเอง แต่แท้จริงแล้วมันมีสาเหตุ
ที่มนุษย์
หาคาตอบไม่ได้เลย
และ ก็มัก เชื่อมโยงกับ
ความเปลี่ยนแปลงของ
พวกมันสามารถรับรู ้ถึงภัยพิบัติที่จะ
เกิดขึ้นในระยะเวลาอันใกล้ได้ อย่างที่มนุษย์ไม่
สามารถทาได้ และ ยิ่งไปกว่านั้น สัตว์หลาย
ชนิดยังอ่อนไหวต่อความเปลี่ยนแปลงในช่วง
ก่อนเกิดภัยพิบัติที่ทาให้เกิดการสูญเสียชีวิต
ชีวิตจานวนมากโดยเชื่อมโยงไปถึงเหตุเกิด
แผ่นดินไหว และภัยสึนามิ
กลุ่มของพวกเราตระหนักถึงสิ่งที่น่าแปลก
ประหลาดนี้จึงเกิดความสนใจในการทาโครงงาน
เพื่อศึกษาสัญชาตญาณสัตว์กับการเตือนภัย
แผ่นดินไหวและสึนามิเพื่อพิสูจน์ข้อเท็จจริงและ
เป็ นความรู ้ในอนาคตต่อไป
• ศึกษาสัญชาตญาณสัตว์เฉพาะที่สามารถ
เตือนภัยต่อเหตุแผ่นดินไหวและสึนามิ
• ศึกษาข้อมูลเรื่อง สัญชาตญาณสัตว์กับการเตือน
ภัย
แผ่นดินไหวและสึนามิจากหนังสือ หนังสือพิมพ์
และอินเทอร ์เน็ต
• ใช้โปรแกรม Microsoft word / Photoshop
/ Photoscape และโปรแกรม Microsoft Power Point
ในการจัดทาและนาเสนอโครงงาน
• ระยะเวลาในการศึกษาใช้เวลาประมาณ 4 เดือน
• แม้ว่ำ "มหันตภัยสึนามิ" จะเป็นภัยธรรมชำติที่คำดเดำล่วงหน้ำไม่ได้
แต่นักวิทยำศำสตร์บำงกลุ่มได้พยำยำมเชื่อมโยงกับควำมรู้ในอดีตว่ำ สัตว์ใหญ่
จะมีสัมผัสที่ 6 เป็นสัญชำตญำณเตือนภัยสึนำมิ ดังเช่น กรณีแผ่นดินไหวครั้ง
ใหญ่ขนำด 9.3 ริกเตอร์ เมื่อวันที่ 26 ธันวำคม พ.ศ. 2547 จนมีผู้เสียชีวิต
กว่ำ 2.3 แสนคนนั้น นักวิทยำศำสตร์ได้วิเครำะห์ข้อมูลพบว่ำ ก่อนหน้ำนั้นมี
สัตว์หลำยชนิดทั้งที่อำศัยอยู่บนบก และ ในน้ำ มีพฤติกรรม และ กำร
เคลื่อนไหวผิดธรรมชำติ เช่น ฝูงนกขนำดใหญ่ที่บินหนีทั่วท้องฟ้ำ หรือฝูงช้ำงป่ำ
ที่เคลื่อนขบวนขึ้นสู่ภูเขำสูง
• โดย ดร.เฮอร ์เว ฟริตซ ์(Herve
Fritz) นักวิจัย พฤติกรรมสัตว์แห่ง
ศูนย์วิจัยวิทยาศาสตร ์แห่งชาติของ
ฝรั่งเศส (France's National Centre for
Scientific Research) ยืนยันว่า สัตว์ที่
เลี้ยงลูกด้วยนมจะมีความสามารถในการรับรู ้
ถึงแรงสั่นสะเทือน หรือคลื่นเสียงที่มีความถี่ต่า
จากระยะไกล หรือที่เรียกว่า อินฟราซาวนด์
(Infrasound) คลื่นความถี่ต่ากว่า 20 เฮิรตซ ์ทา
ให้สัตว์พวกนี้หนีเอาตัวรอดได้ในเวลาที่เกิด
แผ่นดินไหว หรือสึนามิ ส่วนพวกนกจะ
อ่อนไหวมากหากความกดอากาศเปลี่ยนแปลง
ไป เราเรียกสิ่งเหล่านี้ว่า "รหัสเตือนภัย"
สิ่งบอกเหตุก่อนเกิดแผ่นดินไหวขนาดใหญ่
ปรากฏการณ์ล่วงหน้า (Precursory phenomena)
อาจเป็ นสิ่งเตือนภัย หรือลางบอกเหตุสัญญาณให้รู ้
ว่า อีกไม่นานจะมีแผ่นดินไหว เกิดขึ้น ในอเมริกา
รัสเซีย จีน ญี่ปุ่ น ต่างให้ความสนใจ พยายาม
ค้นคว้าวิจัยปรากฏ การบางอย่าง ได้แก่ 1)
พื้นดินเกิดการยกตัวขึ้นมาอย่างผิดปกติ
2) ค่าความเข้มสนามแม่เหล็ก
โลกเปลี่ยนแปลงไป
3) สภาพการนาไฟฟ
้ าของหิน
เปลี่ยนแปลง
4) เกิดแผ่นดินไหวเล็กๆ เกิดขึ้นเป็ น
การเตือนภัยก่อน
5) มีปริมาณก๊าชเรดอนในบ่อน้าสูง
กว่าปกติ
นอกจากนี้ยังมีสิ่งบอกเหตุบางอย่าง ที่
เชื่อมโยงกับการตายของ "วาฬบ
รูด้า" หลายตัวที่ลอยขึ้นอืดที่ฝั่งอ่าวไทย
ช่วงเดียวกับที่เกิดแผ่นดินไหวหลายจุด
ในเดือนกุมภาพันธ ์ที่ผ่านมา หลายคน
เชื่อว่าแผ่นดินไหวอาจทาให้วาฬ
สูญเสียเรดาร ์จึงหลงทางกลับเข้าหาฝูง
ไม่ได้ หรืออาจพยายามเข้ามาเตือนภัย
ธรรมชาติให้มนุษย์หรือหนีคลื่นสึนามิ
ใต้น้าจนตาย และเมื่อวันที่ 21
กุมภาพันธ ์ก่อนเกิดแผ่นดินไหวที่เมือง
ไครสต์เชิร ์ชเพียง 1 วัน [4] มีรายงาน
การพบซากวาฬบรูด้า เพศเมีย น้าหนัก
2 ตัน ยาวกว่า 10 เมตร ลอยมาเกยตื้นที่
เกาะแสมสาร สัตหีบ จากนั้นวันที่ 24
กุมภาพันธ ์หลังเกิดแผ่นดินไหวที่ สปป.
ลาว 1 วันเช่นกัน มีรายงานจากอ่าว
ละแม จ.ชุมพร ว่า พบซากวาฬบรูด้า
น้าหนัก 4 ตัน ตายอยู่ชายฝั่งทะเลสัตว์
นั้นมีสัญชาติญาณสามารถรู ้ล่วงหน้า
ถึงภัยพิบัติที่กาลังจะเกิดขึ้นได้จริงหรือ?
ในประเด็นนี้จะยกถึงเหตุการณ์
• ก่อนเกิดเหตุการณ์แผ่นดินไหวขึ้นที่
ประเทศจีน เมื่อวันที่ 12 พฤษภาคม พ.ศ. 2551
มีกลุ่มนักท่องเที่ยวที่เฝ
้ าสังเกตพฤติกรรมของ
แพนด้า และต่างรายงานว่าก่อนเกิด
แผ่นดินไหวไม่นาน แพนด้า ต่างแสดงกริยา
ลุกลี้ลุกลน เหมือนจะรู ้ว่ากาลังจะมีภัยร้าย
เกิดขึ้น
ปี พ.ศ. 2551 แผ่นดินไหวในจีน
หลายครั้งที่สัญชาติญาณชี้เตือนภัยของสัตว์ถูก
หมางเมิน จนกระทั่งเกิดโศกนาฏกรรมขึ้น โดยในเดือน
กุมภาพันธ ์พ.ศ. 2518 นักวิทยาศาสตร ์ในเมืองไฮชิง
ประเทศจีน นักวิทยาศาสตร ์เกิดความเชื่อมั่นว่ากาลังจะมี
ภัยพิบัติเกิดขึ้นแน่นอน เนื่องจากแมวแสดงกริยา
หวาดระแวง และ หมาก็เริ่มเห่าหอนไม่หยุด เจ้าหน้าที่จึง
ได้สั่งให้ทาการอพยพผู้คน หนีภัยออกจากเมืองในทันที
เพียง 5 ชั่วโมงครึ่งหลังจากนั้นก็เกิดแผ่นดินไหวขึ้นที่เมือง
วัดแรงสั่นสะเทือนได้ระดับ 7.3 ริกเตอร ์ในครั้งนั้นมีผู้คน
เสียชีวิตแค่ 2,000 คน ส่วนตัวเมืองนั้นพังราบ
ผู้เชี่ยวชาญ
คาดการณ์กันว่าหากไม่ได้ทาการอพยพ คงจะมี
ผู้เสียชีวิตถึง
150,000 คน นับเป็ นครั้งแรกที่เมืองได้รับการอพยพหนี
ก่อนเกิดแผ่นดินไหว ในครั้งนี้สัตว์ก็ได้รับการยอมรับจาก
ปี พ.ศ. 2518 แผ่นดินไหวเมืองไฮชิง
ในเดือนมกราคม พ.ศ. 2538 ณ เมืองโกเบ
ประเทศญี่ปุ่ น ได้เกิดแผ่นดินไหว ระดับ 7.2 ริกเตอร ์มี
ผู้เสียชีวิตถึง 6,400 คน ผู้บาดเจ็บ 27,000 คน โดยก่อน
หน้าเกิดแผ่นดินไหว ผู้คนในเมืองต่างสังเกตเห็นว่า
สุนัขทั่วทั้งเมืองต่างเห่าหอนกันต่อเนื่อง ไม่มีหยุดทั้ง
วันทั้งคืน น.พ.คิโยชิ ชิมามูระ ได้ศึกษาแผ่นดินไหว
ครั้งนี้โดยละเอียด และ พบว่ามีรายงานสุนัขกัดคน
เพิ่มมากขึ้นในช่วงไม่กี่สัปดาห์ก่อนเกิดแผ่นดินไหว
ปี พ.ศ. 2538 แผ่นดินไหวเมืองโกเบ
ในเดือนกรกฏาคม ปี พ.ศ. 2519 ประเทศ
จีนถูกแผ่นดินไหว ระดับ 7.8 ริกเตอร ์เมืองตังฉาน
ซึ่งเป็ นเมืองอุตสาหกรรมนั้นถูกกระทบอย่างหนัก
มีผู้เสียชีวิตถึง 240,000 คน ช่วงระยะเวลาไม่กี่
ชั่วโมงก่อนเกิดแผ่นดินไหว สถานีวิทยุท้องถิ่น ได้
รายงานถึงหมีแพนด้า ซึ่งเอามือกุมหัว ร้อง
โหยหวนไม่หยุด จนคนเลี้ยงแพนด้านั้นรู ้สึกแปลก
ใจ แต่ในภายหลังจึงเข้าใจ และ เชื่อว่าแพนด้า
รู ้สึกได้ล่วงหน้าว่าแผ่นดินไหวกาลังจะมาในไม่ช้า
ปี พ.ศ. 2519 แผ่นดินไหวเมืองตัง
ฉาน
ในรุ่งเช้าของวันที่ 17
สิงหาคม พ.ศ. 2542 ได้เกิด
แผ่นดินไหวระดับ 7.4 ริกเตอร ์
ใกล้กับเมืองอิซมิท ประเทศ
ตุรกี ระยะเวลาเพียงแค่ 37
วินาที แต่ก็ส่งผลให้คนมี
ผู้เสียชีวิต 45,000 คน
บาดเจ็บ 40,000 คน และไร้ที่
อยู่อาศัยกว่าล้านคน ส่งผล
ต่อพื้นที่กว่า 100 ไมล์
ในช่วงหลายวันก่อนเกิด
แผ่นดินไหว ชาวบ้านต่าง
รายงานว่าสุนัขนั้นเห่าหอน
ไม่หยุด รวมทั้งแมว หนู และ
ปี พ.ศ. 2542 แผ่นดินไหวเมืองอิซมิท
ปี พ.ศ. 2547 คลื่นยักษ์สึนามิ
คาบสมุทรอินเดีย
ในเหตุการณ์คลื่น
ยักษ์สึนามิ เมื่อวันที่ 26
ธันวาคม พ.ศ. 2547 นับเป็ น
อุบัติภัยทางธรรมชาติที่ส่งผล
อาณาเขตกว้างขวางหลาย
ประเทศด้วยกัน และ มีรายงาน
ของสัตว์ที่รู ้ภัยล่วงหน้าหลาย
ชนิดเช่นเดียวกัน โดยที่
ประเทศไทยนั้น มีรายงานช้าง
แสดงอาการเคร่งเครียด และ
ร้องแผดเสียงอย่างต่อเนื่อง
• ที่ศรีลังกา ค้างคาวซึ่ง
ปกติต้องนอน และ หลับ
เวลากลางวัน กลับบินไป
มาและ นอกจากนี้ยังมี
ฝูงฟลามิงโกที่อินเดีย ซึ่ง
ทารังวางไข่อยู่ ได้หนี
พื้นที่ราบต่าขึ้นไปอยู่
พื้นที่สูงเพื่อหนีคลื่น
ยักษ์สึนามิ เป็ นต้น
• สาหรับการเตือนภัยแผ่นดินไหวจากสัตว์ใน
ประเทศไทยนั้น ดร.ก้องเกียรติ กิตติวัฒนา
วงศ์ผู้เชี่ยวชำญกลุ่มสัตว์ทะเลหำยำก สถำบันวิจัย และ พัฒนำ
ทรัพยำกรทำงทะเล ชำยฝั่งทะเล และป่ำชำยเลน ให้ข้อมูลว่ำ ภำยใน
เดือนกุมภำพันธ์ มีรำยงำนวำฬบรูด้ำตำยแล้วไม่ต่ำกว่ำ 4 ตัว ถือเป็น
เรื่องผิดปกติเป็นอย่ำงมำก เพรำะตำมธรรมชำติแล้วจะมีวำฬบรูด้ำตำย
แค่ปีละ 1-2 ตัวเท่ำนั้น โดยธรรมชำติแล้ววำฬบรูด้ำกลุ่มนี้อำศัยอยู่
รวมกันหลำยสิบตัว พบแถวอ่ำวไทย จ.สมุทรสำคร มักเคลื่อนย้ำยไปมำ
ตำม
• ฝูงปลำกระตักซึ่งเป็นอำหำรสำคัญ ส่วนฝั่งอันดำมัน
• จะพบแถวเกำะรำชำ จ.ภูเก็ต
• ดร.ก้องเกียรติ แสดงความเห็นทิ้งท้ายอีก
ว่า จากการวิจัยของผู้เชี่ยวชาญด้าน
แผ่นดินไหวพบว่า หากสัตว์ป่ ามีพฤติกรรมผิด
ไปจากปกติ มักจะเกี่ยวข้องกับการเกิดภัย
ธรรมชาติ เช่น แผ่นดินไหว ทั้งนี้เพราะสัตว์มี
ความสามารถรู ้ล่วงหน้าว่าจะเกิดแผ่นดินไหว
พฤติกรรมผิดปกติของนก
• นกมีความรู ้สึกต่อการ
เปลี่ยนแปลงของสภาพแวดล้อม
โดยเฉพาะนกพิราบป่ า จะไวเป็ น
พิเศษ ผู้เชี่ยวชาญด้าน
แผ่นดินไหวในประเทศจีนพบว่า
ขณะเกิดแผ่นดินไหว
แรงสั่นสะเทือน 3 ริกเตอร ์ขึ้นไป
ฝูงนกพิราบป่ าที่อยู่ภายในรัศมี
50 กม. จากศูนย์กลางแผ่นดินไหว
จะรู ้ล่วงหน้า และ บินหนีไป
ภายใน 24 ชั่วโมง นอกจากนี้กา
้
ปลาน้าเค็ม
เมื่อ ค.ศ.1995 ก่อนเกิดแผ่นดินไหวครั้งใหญ่ที่
โกเบ ชาวประมงจับปลาได้มากกว่าปกติ และ มีปลา
จากทะเลลึกว่ายเข้ามาในเขตน้าตื้นด้วย เช่น พบ
ปลาแปลกประหลาด หรือปลาน้าจืดในเขตน้าตื้น
ก่อนเกิดแผ่นดินไหวในบริเวณใกล้เคียง จะจับปลาได้
มากกว่าเดิม 2-10 เท่า
ปลาน้าจืด
ปลาน้าจืดในแม่น้าหรือ
ทะเลสาบที่มีความ
รู ้สึกไวต่อการเกิดแผ่นดินไหว คือ
ปลาคาร ์ป ก่อนเกิดแผ่นดินไหว
รุนแรง เคยมีคนเห็นปลาคาร ์
ปจานวนมากกระโดดขึ้นมาบน
ผิวน้า เหมือนตกใจหนีอะไร
บางอย่าง เช่น ปลาคาร ์ปกระโดด
ขึ้นมาเหนือผิวน้า หรือมีท่าทาง
่
พฤติกรรมผิดปกติของสัตว์เลื้อยคลาน
งู สัตว์เลื้อยคลานที่ใช้คาดการณ์แผ่นดินไหวในประเทศ
จีน
ผลการวิจัยพบว่า สัตว์ที่รู ้ล่วงหน้าว่าจะเกิด
แผ่นดินไหวก่อนใครคืองู ทั้งนี้เพราะงูจาศีลอยู่ในโพรงดิน
จึงรู ้สึกถึงความผิดปกติได้ง่ายเมื่อมีการสั่นสะเทือนของ
เปลือกโลก มีก๊าซซัลเฟอร ์ไดออกไซด์มีการเปลี่ยนแปลง
ของคลื่นแม่เหล็กไฟฟ
้ า และ จะหลบภัยด้วยการเลื้อย
ขึ้นมาบนดิน แม้จะเป็ นช่วงฤดูหนาวก็ตาม ตัวอย่างเช่น
เมื่อ ค.ศ. 1855 ก่อนเกิดแผ่นดินไหวที่ญี่ปุ่ นหนึ่งวัน พบฝูงงู
เลื้อยขึ้นมาแข็งตายบนดิน เมื่อ ค.ศ. 1976 หนึ่งวันก่อน
่
พฤติกรรมผิดปกติของสัตว์ครึ่งบก
ครึ่งน้า
• กบก็แสดงพฤติกรรมผิดปกติเช่นเดียวกับงู เมื่อ ค.ศ. 1976 ไม่กี่
ชั่วโมง ก่อนที่จะเกิดแผ่นดินไหวรุนแรงที่เมืองถังซำนในประเทศจีน มีคน
เห็นกบนับพันนับหมื่นตัวพำกันอพยพ
พฤติกรรมผิดปกติของสัตว์เลี้ยงลูก
ด้วยนม
• สุนัข ที่เคยเชื่อง แสดงอาการดุ
ร้ายขึ้นทันที หรือ แมววิ่งไปมา
อย่างงุ่นง่าน หรือปี นขึ้นต้นไม้สูง
แมว ก่อนเกิดแผ่นดินไหว
แมวส่วนใหญ่จะหาที่หลบ ในญี่ปุ่ น
มีคาโบราณกล่าวไว้ว่า ก่อน
แผ่นดินไหว แมวจะปี นขึ้นต้นไม้สูง
และ มีคนเห็นเช่นนี้จริงๆ ก่อนเกิด
แผ่นดินไหว แมวบางตัวแสดง
อาการ วิ่งไปมา และ ส่งเสียงร้อง
อย่างกระวนกระวาย
หนู เมื่อ ค.ศ. 1923 ก่อนเกิด
แผ่นดินไหวรุนแรงที่คันโต หนูพา
กันหลบหนีไปหมด และ ตอนเกิด
แผ่นดินไหวครั้งใหญ่ที่โกเบ ก็พบ
ปรากฎการณ์ หนูพากันหลบหนี
• จะปฏิเสธไม่ได้เลยว่าสัตว์นั้นก็มีความสามารถพิเศษ
เหนือมนุษย์เช่นเดียวกัน และยังไม่มีงานวิจัยทาง
วิทยาศาสตร ์พิสูจน์แน่ชัดว่าพฤติกรรมการหนีตาย
ของสัตว์จะเกี่ยวข้องหรือเชื่อมโยงกับแผ่นดินไหว
หรือสึนามิโดยตรง มีแค่การบันทึกความผิดปกติของ
สัตว์ไว้ได้ช่วงก่อนแผ่นดินไหว และ เกิดสึนามิ
เท่านั้น หากอยากรู ้ความเชื่อมโยงตรงนี้คงต้องศึกษา
อย่างละเอียด แต่ในกรณีจะศึกษาถึงพฤติกรรม
ผิดปกติของสัตว์เหล่านี้ เช่น วาฬบรูด้า นั้น การที่จะ
เอาเครื่องจีพีเอสหรือเครื่องส่งสัญญาณดาวเทียมไป
ติดบนตัววาฬบรูด้า เพื่อบันทึกข้อมูลไม่ใช่เรื่องง่าย
ในต่างประเทศเคยมีการยิงเครื่องส่งจีพีเอสใส่เข้าไป
ในปลาตัวใหญ่จากระยะไกล แต่ถูกต่อต้านอย่างหนัก
เพราะถือเป็ นการทรมานสัตว์
แต่ทั้งนี้ตามงานวิจัยในประเทศ
จีนสานักงานแผ่นดินไหววิทยา
ประจาเทศบาลนครหนันหนิง
เมืองเอกในเขตปกครองตนเอง
ชนชาติจ้วง กว่างซี (กวางสี)
ได้ใช้งูคาดการณ์แผ่นดินไหว
โดยเจ้าหน้าที่ได้ติดตั้งกล้องทั้ง
ในตัวเมือง และ ฟาร ์มงูในเขต
อู่หมิง เพื่อเฝ
้ าสังเกตพฤติกรรม
ของงูตลอด 24 ชั่วโมง และ
รายงานพฤติกรรมที่ผิดปกติ
ของงูไปยังแผนกที่เกี่ยวข้อง
เพื่อศึกษา และ วิเคราะห์เจียงเว
ยซง ผู้อานวยการของ
สานักงานฯ กล่าวว่า งูเป็ นสัตว์
ที่ไวต่อการเกิดแผ่นดินไหวมาก
ที่สุด และ สามารถรับรู ้การ
การเปลี่ยนแปลงของระดับน้าใต้
ดิน
นับแต่โบราณ
ชาวจีนค้นคว้า
หาความสัมพันธ ์
ระหว่างการเกิด
แผ่นดินไหวกับ
ระดับน้าใต้ดิน
และนามาใช้ในการคาดการณ์การเกิดแผ่นดินไหว ตั้งแต่
ค.ศ. 1981-1985 มีรายงานความผิดปกติของระดับน้าใต้ดิน
หลายครั้ง เป็ นการลดลง 27 ครั้ง เพิ่มลดสลับกัน 3 ครั้ง น้า
ค.ศ. 1975 มีการคาดการณ์
แผ่นดินไหวที่ชายฝั่ง
ทะเลของ
ประเทศจีนเป็ นครั้งแรกของโลก
จากผลการศึกษาวิจัยพบว่า ก่อน
เกิดแผ่นดินไหวที่มีความสั่น
สะเทือน 7 ริกเตอร ์ขึ้นไป
บางครั้งระดับ
น้าใต้ดินที่อยู่ใน
บริเวณ ใกล้เคียงศูนย์กลางแผ่นดินไหวจะมี
การเปลี่ยนแปลงที่ผิดปกติล่วงหน้า เป็ นปี ๆ
แต่หากแผ่นดินไหวที่มีความสั่นสะเทือนต่า
ความสั่นสะเทือนที่ใต้ดิน
ลางบอกเหตุแผ่นดินไหวที่พิเศษที่สุดคือเสียง
สั่นสะเทือนที่ใต้ดิน เท่าที่ค้นพบในเวลานี้มีบันทึก
เกี่ยวกับเสี่ยงสั่นสะเทือนจากใต้ดินในสมัยราชวงศ์เว่ย
เมื่อ 1,500 ปี ก่อนแล้ว ซึ่งบันทึกไว้ว่า ในเดือนสิงหาคม
ค.ศ.464 เกิดแผ่นดินไหวที่บริเวณเมืองเยียนเหมินฉี
(มณฑลชานซีในปัจจุบัน)ก่อนเกิดแผ่นดินไหวมีเสียง
สั่นสะเทือนจากใต้ดินดังครืนๆ เหมือนฟ
้ าร้องพอสงบลง
ก็เกิดแผ่นดินไหวอย่างรุนแรง และในปี ค.ศ 1967 หลังเกิด
แผ่นดินไหวอย่างรุนแรงที่เมืองถังซาน ได้มีการ
สอบถามผู้คนที่อาศัยอยู่ในรัศมี 1,000 กิโลเมตรจาก
ศูนย์กลางของแผ่นดินไหว พบว่า 95 % ได้ยินเสียงดัง
ครืนๆ อย่างชัดเจน
ชนิดของเสียงสั่นสะเทือนที่ใต้ดิน
เสียงสั่นสะเทือนที่พื้นดินที่
เป็ นลางบอกเหตุ
แผ่นดินไหวมีมากหลายแบบ จากผลการวิจัย
แบ่งได้เป็ น 6แบบคือ
1. เสียงฟ
้ อง
:เป็ นเสียงที่พบ
บ่อยที่สุด มักจะ
ดังขึ้นก่อนเกิดแผ่นดินไหว
2.เสียงพายุ
:ดังเหมือนพายุพัด คล้ายเสียงร้องของช้างพลาย
3.เสียงระเบิด
:ดังตูมตามเหมือนเสียงระเบิดขนาดใหญ่
4. เสียงเครื่องยนต์:ดังเหมือนเสียงรถยนต์
รถไถ รถรางไฟฟ
้ า
หรือเครื่องบิน
5. เสียงเลื่อยไม้:ตอนเกิดแผ่นดินไหว
รุนแรงที่เมืองถังซาน มีคนจานวน
ไม่น้อย ได้ยิน
เสียสั่นสะเทือนที่ใต้ดินที่ดัง
6. เสียงฉีกผ้า:เสียงนี้มักได้ยินที่ทะเล
มากกว่าบนบก
ท้องฟ
้ าก็บอกเหตุแผ่นดินไหว
ผู้เชี่ยวชาญด้านแผ่นดินไหวชาวญี่ปุ่ น
จานวนไม่น้อยเชื่อว่า ท้องฟ
้ าก็บอกเหตุ
แผ่นดินไหว โดยก่อนแผ่นดินไหวรุนแรง ท้องฟ
้ า
จะมีปรากฏการณ์ที่ผิดปกติ เช่น มีเมฆรูปร่าง
ประหลาด เกิดประกายแสง มีรุ้งกินน้า เป็ นต้น
แต่ที่พบบ่อยที่สุดคือมี "เมฆแผ่นดินไหว"
(EarthquakeClouds)
โมเดลของการเกิดเมฆแผ่นดินไหว
หลักการของการเกิด "เมฆแผ่นดินไหว"
นั้น Zhonghao Shouอธิบายไว้ว่า ในบริเวณที่มีแนว
รอยเลื่อนมีพลัง เมื่อหินถูกแรงเค้นจากภายนอก
เข้ากระทา ทาให้หินบริเวณนั้นแตกร้าวบางส่วน
เป็ นรอยเลื่อนในชั้นหิน และเกิดแผ่นดินไหว
ขนาดเล็กทันที (ก่อแผ่นดินไหวใหญ่จะตามมา)
แอ่งน้าร้อนที่สะสมตัวใต้ดิน/หิน จะกลายเป็ นไอที่
มีอุณหภูมิร้อน และความดันสูง ไหลพุ่งขึ้นมา
ตามรอยเลื่อนนี้ ระเหยขึ้นสู่ท้องฟ
้ าเบื้องบน
ขณะที่บรรยากาศโดยรอบมีอุณหภูมิเย็น จะ
ภาพดาวเทียมของ University College London ได้บันทึกไว้
เมื่อวันที่ 1 มกราคม 2541 เวลา 7:32 ปรากฏ เมฆ
แผ่นดินไหวรูปตะแกรง เหนือ ประเทศอัฟกานิสถาน
ก่อนเกิดแผ่นดินไหวขนาด 6.1 ริกเตอร ์ในวันที่ 4
กุมภาพันธ ์2541
ภาพดาวเทียมที่บันทึกไว้เมื่อวันที่ 16 พฤษภาคม 2542
ปรากฎ เมฆแผ่นดินไหวรูปขนนก เหนือพื้นที่ตอนกลาง
ประเทศเม็กซิโก ก่อนเกิดแผ่นดินไหวขนาด 6.7 ริกเตอร ์
ในวันที่ 15 มิถุนายน 2542
แผ่นดินไหวมนุษย์ไม่รู ้ล่วงหน้า+แต่
สัญชาตญาณสัตว์อาจรู ้
ก่อนวันสงกรานต์ของไทย วันที่ 11 เมษายน
พ.ศ.2555 ประเทศไทยได้
ระทึกกับเหตุการณ์แผ่นดินไหวทาง
ตอนเหนือของเกาะสุมาตรา
ประเทศอินโดนีเซียที่ วัด
ระดับความสั่นสะเทือนได้ถึง 8.9 ริกเตอร ์
เนื่องจากมีการ
ประกาศเตือนภัยหลายประเทศใน
มหาสมุทรอินเดีย ที่อาจได้รับผลกระทบจาก
คลื่น “สึนามิ”
โดยมีแรงสั่นสะเทือนประมาณ 5 ริกเตอร ์กว่าๆ วันที่ 16
เมษายน 2555 เกิดเหตุแผ่นดินไหวที่เกาะสุลาเวสี
ประเทศอินโดนีเซีย วัดความรุนแรงได้ 5.8 ริกเตอร ์และ
ในวันเวลาเดียวกันนี้ก็เกิดแผ่นดินไหวที่ อ.ถลาง จ.
ภูเก็ต ขนาด 4.3 ริกเตอร ์ซึ่งถือเป็ นแผ่นดินไหว ส่ง
ท้ายวันสงกรานต์ของไทย
โดยนับตั้งแต่ต้นปี พ.ศ.2555 เป็ นต้นมาจนถึง
ปัจจุบันนี้ ทั่วโลกได้เกิดแผ่นดินไว้ที่วักแรงสั่นสะเทือน
ในระดับที่ก่อความเสียหายให้แก่บ้านเรือนได้ในหลาย
ประเทศ สาหรับแผ่นดินไหวที่เกิดขึ้นอย่างต่อเนื่อง
ติดๆกันนั้น อยู่ในบริเวณของแนวเปลือกโลกที่เรียก
ขานกันว่า “วงแหวนแห่งไฟ” สาหรับประเทศ
อินโดนีเซีย ก็เป็ นประเทศที่อยู่ในแนววงแหวนแห่งไฟ
จึงประสบเหตุแผ่นดินไหวมาตลอดเวลาทั้งที่รุนแรง
และไม่รุนแรง
สาหรับแผ่นดินไหวที่เกาะสุมาตรา อินโดนีเซีย
ครั้งรุนแรงล่าสุด แต่มิได้เกิดคลื่น “สึนามิ” อย่าง
ประเทศญี่ปุ่ นหรือเหมือนเหตุการณ์แผ่นดินไหวที่
เกาะสุมาตราเมื่อวันที่ 26 ธ.ค.พ.ศ.2547 ซึ่งทาให้เกิด
คลื่นยักษ์สึนามิ ทาให้ประเทศในแถบมหาสมุทร
อินเดีย รวมทั้งประเทศไทยต้องสังเวยชีวิตกับคลื่น
ยักษ์จานวนหลายแสนคน
ส่วนสาเหตุที่
แผ่นดินไหว ในครั้งนี้ไม่เกิด
คลื่น “สึนามิ” นั้น
นักวิชาการให้ความเห็นว่า การ
เคลื่อนที่ของแผ่นเปลือกโลกในครั้งนี้เป็ น
การ เคลื่อนที่ในแนวนอน
มิใช่การ เคลื่อนแบบ
ชั่วโมง อีกทั้งยังสามารถเคลื่อนที่ไปในทะเล
ลึก โดยผู้ที่อยู่บนผิวน้าไม่สามารถรู ้สึกได้ ที่
เป็ นเช่นนี้เพราะความสูงของคลื่นที่ปรากฏที่
ผิวน้ามักมีขนาดเล็กกว่า 1 เมตร ในขณะที่
ระยะห่างระหว่างฐานถึงยอดคลื่นอยู่ที่ 100 - 700
กม
โดยการป้ องกันสึนามินั้น มีการคานวณ
หลังจากเกิดแผ่นดินไหว ว่าจะกลายเป็ นคลื่น
ยักษ์หรือไม่ แล้วจะมีการเดินทางของคลื่น
มาถึงแผ่นดินประมาณกี่นาที ส่วนประเทศที่
อยู่ใกล้จุดศูนย์กลางคงเตือนหรืออพยพ
ประชาชนแนวชายฝั่งไม่ทันการ เหมือนกับ
เหตุการณ์สึนามิที่ประเทศญี่ปุ่ นปี พ.ศ.2554
ส่วนประเทศเฝ
้ าระวังที่มีระยะห่างจากจุด
ซึ่งในขณะนี้ แผ่นดินไหวก็ยังเป็ นภัยพิบัติ
ทางธรรมชาติที่มนุษย์ไม่สามารถทานายได้ว่า
จะเกิดขึ้นเมื่อไหร่ แต่เทคโนโลยีวิทยาศาสตร ์ก็มี
การพัฒนาให้ล้าหน้าอยู่ตลอด ซึ่งในอนาคต
อาจจะมีเครื่องมือแจ้งเหตุแผ่นดินไหวล่วงหน้า
ก่อนก็ได้ อย่างไรก็ตามข้อมูลต่อไปนี้ อาจบอก
ได้ว่าสัญชาตญาณของสัตว์ในธรรมชาติ มี
สัมผัสพิเศษกับเรื่องนี้ก่อนที่เกิดแผ่นดินไหวก็
เป็ นได้ เนื่องจากการศึกษาวิจัยของผู้เชี่ยวชาญ
ด้านแผ่นดินไหวพบว่า หากสัตว์ป่ ามีพฤติกรรม
ผิดไปจากปกติ ทั้งนี้เพราะสัตว์มีความสามารถรู ้
ล่วงหน้าว่าจะเกิดแผ่นดินไหว ถือได้
ว่าเป็ นสัญชาตญาณ
่
ล่วงหน้า และบินหนีไปภายใน 24 ชั่วโมง นอกจากนี้ นก
เลี้ยงบางชนิด เช่น นกแก้ว ก็มีความรู ้สึกไวต่อการเกิด
แผ่นดินไหวเช่นกัน ด้านผู้เชี่ยวชาญสัตว์น้าค้นพบว่า
ปลาที่อาศัยในแม่น้าหรือทะเลสาบที่มีความรู ้สึกไวต่อการ
เกิดแผ่นดินไหว เพราะเคยมีคนเห็นปลาจานวนมาก
กระโดดขึ้นมาบนผิวน้า เหมือนตกใจหนีอะไรบางอย่าง
ก่อนเกิดแผ่นดินไหวไม่นาน
แม้แต่สัตว์เลี้ยงใกล้ตัวมนุษย์ก็มีสัญชาตญาณ
สามารถรับรู ้ได้เช่นกัน เมื่อครั้งเกิดแผ่นดินไหวครั้งใหญ่ที่
โกเบ มีรายงานว่าสุนัขและแมวจะแสดงพฤติกรรมแปลกๆ
โดยพบว่าก่อนเกิดแผ่นดินไหว สุนัขและแมวจะมีอาการ
ตื่นตระหนก วิ่งไปมา บางตัวก้าวร้าวขึ้น พร้อมส่งเสียงร้อง
อย่างกระวนกระวาย
ถึงแม้ว่าการศึกษาวิจัยจะมีผลสรุปออกมาว่าสัตว์
สามารถรับรู ้ก่อนเกิดเหตุแผ่นดินไหวได้ แต่ พฤติกรรม
ของสัตว์เลี้ยงยังเป็ นเงื่อนงาอยู่เนื่องจากพฤติกรรม
เอกสารข้อมูลเพิ่มเติม
ข้อมูลจาก USGS science for a changingof world
CR. http://earthquake.usgs.gov/learn/topics/animal_eqs.php
Animals& EarthquakePrediction
Theearliestreferencewe havetounusual animalbehavior
prior toa significantearthquakeis fromGreecein 373BC. Rats,
weasels,snakes,and centipedesreportedlylefttheir homesand
headedfor safetyseveral days beforea destructive earthquake.
Anecdotalevidence abounds ofanimals,fish, birds, reptiles,and
insectsexhibitingstrangebehavioranywhere fromweekstoseconds
beforean earthquake.However, consistentand reliablebehavior
prior toseismicevents,and a mechanismexplaininghow itcould
work, stilleludesus. Most,butnot all, scientistspursuing thismystery
are in China or Japan.
We caneasily explain the cause of unusualanimal behavior
seconds before humans feel an earthquake.Very few
humans notice the smaller Pwavethat travels the fastest
from the earthquake source and arrives before the larger S
wave. But many animals with more keen senses are able to
feel the P wave seconds before the S wave arrives. As for
sensing an impending earthquake days or weeks before it
occurs,that's a different story.
A oncepopular theorypurported that therewas a
correlationbetween Lost Pet ads in the San Jose Mercury
News and the dates of earthquakes in the San Francisco Bay
area. A thorough statisticalanalysis of this theory,
published inCaliforniaGeology in 1988, concludedthat
there was no such correlation, however.
Another paper published in a scientificjournalin the
U.S. on this subject by a respected scientistin 2000 is
summarized here...
The paper poses thisquestion:Is itreasonable for a seismic-
escapebehavior pattern toevolve, and can sucha genetic
systembemaintainedintheface of selection pressures
operating on thetime scales ofdamagingseismicevents? All
animalsinstinctivelyrespond toescape from predators andto
preserve their lives. A wide varietyof vertebrates already
express “early warning”behaviors thatwe understandfor other
typesof events, soit’s possiblethata seismic-escaperesponse
could haveevolved from thisalready-existing genetic
predisposal.
An instinctiveresponse followinga P-wave seconds
before a larger S wave is not a “huge leap”,so to speak, but
what about other precursors that may occur days or weeks
before an earthquake that we don’t yet know about? Ifin
fact there are precursors to a significantearthquake that we
have yet to learn about (such as ground tilting,groundwater
changes, electricalor magnetic fieldvariations), indeed it’s
possible that some animals couldsense these signals and
connect the perception withan impending earthquake.
However, muchresearch stillneeds to be done on this
subject. The author suggests establishinga baseline
behavior pattern that can be compared withreactions of
various environmentalstimuli,and then testing various
potential stimuliin the laboratory. Of course, the presence
of these stimulistillneeds to be researchedwithregard to
precursory phenomena preceding an earthquake, for if
these signals aren’t present in theenvironment before an
earthquake, aconnectionis irrelevant.
วิธีดาเนินงาน
แนวทางการดาเนินงาน
• เสนอหัวข้อโครงงาน
• ศึกษาค้นคว้าข้อมูลเพิ่มเติม
• จัดทาโครงร่างโครงงาน
• ปฎิบัติงานสร้างโครงงาน “สัญชาตญาณ
สัตว์กับการเตือนภัยแผ่นดินไหวและสึนา
มิ”
• ปรับปรุงทดสอบโครงงาน
• จัดทาเอกสารรายงาน
• ประเมินผลงาน
• นาเสนอโครงงาน
เครื่องมือและอุปกรณ์ที่ใช้
1. เครื่อง
คอมพิวเตอร ์ พร้อมเชื่อมต่อ
เครือข่ายอินเทอร ์เน็ต
2.เว็บไซต์ที่ให้บริการเว็บบล็อก คือ
www.blogger.com3.เว็บไซต์ที่ให้บริการฝากไฟล์เพื่อ
นาเสนองาน คือ http://www.slideshare.net/
4.โปรแกรมตัดต่อและตกแต่งรูปภาพ เช่น Adobe
Photoshop / PhotoScape
5.โปรแกรมในการจัดทาและนาเสนอผลงาน เช่น
Microsoft Word / Microsoft PowerPoint
งบประมาณ
ค่ากระดาษ 20 บาท
ค่าปริ้นท์เอกสาร 30 บาท
ค่าแผ่นซีดี 5 บาท
ค่ากล่องใส่ซีดี 15 บาท
รวม 70 บาท
ลา
ดับ
ที่
ขั้นตอน สัปดาห์ที่ ผู้รับผิดชอบ
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
1
1
12 13 14 15 16
1 คิดหัวข้อโครงงำน น.ส. กุศลิน คา
ตื้อ
น.ส.ภัทรกร นา
กาจิม่า
2 ศึกษำและค้นคว้ำ
ข้อมูล
น.ส. กุศลิน คา
ตื้อ
3 จัดทำโครงร่ำงงำน น.ส.ภัทรกร นา
กาจิม่า
4 ปฏิบัติกำรสร้ำง
โครงงำน
น.ส. กุศลิน คา
ตื้อ
น.ส.ภัทรกร นา
กาจิม่า
5 ปรับปรุงทดสอบ น.ส. กุศลิน คา
ตื้อ
น.ส.ภัทรกร นา
กาจิม่า
6 กำรทำ
เอกสำรรำยงำน
น.ส.ภัทรกร นา
กาจิม่า
7 ประเมินผลงำน น.ส. กุศลิน คา
ขั
้
นตอนและแผน
ด
าเนิ
น
งาน
ผลที่คาดว่าจะได้รับ
มีความรู ้ความเข้าใจในการเตือนภัยแผ่นดินไหว
จากสัญชาตญาณสัตว์
มีจิตสานึกอนุรักษ์เพื่อรักษาโลกและสิ่งแวดล้อม
มีความรู ้ในการนาไปต่อยอดในการศึกษาใน
ระดับมหาวิทยาลัยได้ต่อไป
สถานที่ดาเนินการ
โรงเรียนยุพราชวิทยาลัยจังหวัดเชียงใหม่
หอสมุดแห่งชาติเชียงใหม่
หอสมุดมหาวิทยาลัยเชียงใหม่
กลุ่มสาระการเรียนรู ้ที่เกี่ยวข้อง
• วิทยาศาสตร ์สาขา ฟิ สิกส์
• วิทยาศาสตร ์สาขา ชีวะวิทยา
• วิทยาศาสตร ์สาขา เคมี
• วิทยาศาสตร ์สาขา ดาราศาสตร ์
• สังคมศึกษา
• คณิตศาสตร ์
แหล่งอ้างอิง (เอกสำร หรือแหล่งข้อมูลต่ำง ๆ ที่นำมำใช้กำรทำ
โครงงำน)
1) J.Stein Carter. 2004. Phylum Chordata.เข้ำถึงได้ที่
URL:http://biology.clc.uc.edu/courses/bio106/chordate.htm. สืบค้นเมื่อ
วันที่ 20 กันยำยน 2555.
2) Wikipedia.2012. Chordate. เข้ำถึงได้ที่
URL: http://en.wikipedia.org/wiki/Chordate
3) Wikipedia. 2012. Infrasound. เข้ำถึงได้ที่
URL: http://en.wikipedia.org/wiki/Infrasound.
4) MCOT.2554. พบอีก! วำฬ-โลมำเกยตื้นตำยทะเลอ่ำวไทย. เข้ำถึงได้ที่
URL:http://news.sanook.com/1004006/พบอีก-วำฬ-โลมำเกยตื้นตำยทะเล
อ่ำวไทย/
5) ฟองจันทร์ จิรำสิต. 2554. สัตว์รู้ล่วงหน้ำว่ำจะเกิดแผ่นดินไหว. เข้ำถึงได้ที่
URL:http://www.jirasit.rmutl.ac.th/?p=186
6) สัมผัสที่ 6 "สัตว์"เตือนภัยสึนำมิ.2554.เข้ำถึงได้ที่
URL:http://www.oknation.net/blog/print.php?id=691763.
7) Michael D. Breed.2012.Chapter2– NeurobiologyandEndocrinologyforAnimal
Behaviorists.AnimalBehavior:25–65.
8) Friedemann T.Freund,IpekG.Kulahci,GaryCyr,Julia Ling,MatthewWinnick,
Jeremy Tregloan- ReedandMinoru M.Freund.2009.Air ionizationatrocksurfacesandpre-
earthquakesignals.AtmosphericandSolar-TerrestrialPhysics.71(17–18):1824–1834.
9) บ้ำนตุลำไทย. 2549.แผ่นดินไหว งูเก่งกว่ำคน.เข้ำถึงได้ที่
URL:http://www.thaioctober.com/forum/index.php?topic=264.0.
10) ข่ำวหนังสือพิมพ์ :กรุงเทพธุรกิจ (คอลัมน์ :จุดประกำย)
URL:http://sci4fun.com/skyobserve/sixsense.html
11) ศูนย์เตือนภัยพิบัติแห่งชำติ
URL:http://www.ndwc.go.th/web/index.php?option=com_hwdvideoshare&task=Viewvideo
&Itemid=189&video_id=3
12) หนังสือพิมพ์ เดลินิวส์ วันอังคำร 17เมษำยน 2555
URL:http://www.dailynews.co.th/Content/Article/แผ่นดินไหวมนุษย์ไม่รู้ล่วงหน้ำ+แต่สัญชำตญำณ
สัตว์อำจรู้ %3F%3F
รำยชื่อผู้จัดทำ
 น.ส. กุศลิน คำตื้อ เลขที่ 7
 น.ส. ภัทรกร นำกำจิม่ำ เลขที่ 37
ม.6/4

More Related Content

Featured

How Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental Health
How Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental HealthHow Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental Health
How Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental Health
ThinkNow
 
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie InsightsSocial Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Kurio // The Social Media Age(ncy)
 

Featured (20)

2024 State of Marketing Report – by Hubspot
2024 State of Marketing Report – by Hubspot2024 State of Marketing Report – by Hubspot
2024 State of Marketing Report – by Hubspot
 
Everything You Need To Know About ChatGPT
Everything You Need To Know About ChatGPTEverything You Need To Know About ChatGPT
Everything You Need To Know About ChatGPT
 
Product Design Trends in 2024 | Teenage Engineerings
Product Design Trends in 2024 | Teenage EngineeringsProduct Design Trends in 2024 | Teenage Engineerings
Product Design Trends in 2024 | Teenage Engineerings
 
How Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental Health
How Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental HealthHow Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental Health
How Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental Health
 
AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdf
AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdfAI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdf
AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdf
 
Skeleton Culture Code
Skeleton Culture CodeSkeleton Culture Code
Skeleton Culture Code
 
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
 
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
 
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
 
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie InsightsSocial Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
 
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
 
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
 
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
 
Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next
 
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search IntentGoogle's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
 
How to have difficult conversations
How to have difficult conversations How to have difficult conversations
How to have difficult conversations
 
Introduction to Data Science
Introduction to Data ScienceIntroduction to Data Science
Introduction to Data Science
 
Time Management & Productivity - Best Practices
Time Management & Productivity -  Best PracticesTime Management & Productivity -  Best Practices
Time Management & Productivity - Best Practices
 
The six step guide to practical project management
The six step guide to practical project managementThe six step guide to practical project management
The six step guide to practical project management
 
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
 

สัญชาตญาณสัตว์ กับการเตือนภัยแผ่นดินไหวและสึนามิ