1. Μεθοδολογία βιωματικού εργαστηρίου
Πεσ μου και θα ξεχάςω.
Δείξε μου και μπορεί να θυμηθώ.
Κάνε με να ςυμμετέχω και θα καταλάβω.
(Κονφούκιοσ, 6οσ αι. π.Χ.)
13/12/2013
Εσαγγελία Κοσνέλη,
Στολική Σύμβοσλος 55ης Εκπαιδεσηικής Περιθέρειας Π.Ε. Αηηικής
Δρ Διδακηικής ηης Ιζηορίας
1

2. Τι είμαι η βιωματική μάθηση;
(α) Η μάκθςθ κατά τθν οποία ο μακθτισ εμπλζκεται άμεςα
(με ςκζψθ και δράςθ) ςτο αντικείμενο που μελετά. Με
αυτιν τθν ζννοια ο όροσ ςχετίηεται με άλλα ορόςθμα ςτθν
ιςτορία τθσ Παιδαγωγικισ, όπωσ το «learning by doing »
του Dewey, τθ μάκθςθ μζςω ανακάλυψθσ του Bruner, τθ
μζκοδο project του Frey, κλπ.
(β) Η διαδικαςία κατανόθςθσ του εαυτοφ και των
εμπειριϊν, θ ανάγκθ ανάπτυξθσ από τον μακθτι του
ςυνόλου τθσ προςωπικότθτάσ του μζςα ςε ζνα περιβάλλον
ςεβαςμοφ και αποδοχισ. Ο δθμιουργικόσ ςτοχαςμόσ των
μακθτών πάνω ςτα ςυναιςκιματα, τισ ιδζεσ, τισ αξίεσ τουσ,
τισ ςτάςεισ τουσ και τισ προςωπικζσ τουσ εμπειρίεσ ςε
ςχζςθ με το μελετϊμενο ηιτθμα.
13/12/2013
Εσαγγελία Κοσνέλη, Στολική Σύμβοσλος 55ης Εκπαιδεσηικής Περιθέρειας Π.Ε. Αηηικής
Δρ Διδακηικής ηης Ιζηορίας
2

3. Η βιωματική μάθηση ακολουθεί μια σειρά από στάδια:
1: Εμεργώ: Οι μακθτζσ ςυμμετζχουν ςε δραςτθριότθτεσ –
παιχνίδια, ςυηθτιςεισ περιπτϊςεων, παίξιμο
ρόλων, αναπαραςτάςεισ, παρουςιάςεισ. Η πλθροφορία
βγαίνει μζςα από τθν εμπειρία τουσ.
2: Αλληλεπιδρώ: Οι μακθτζσ ςυγκρίνουν τισ εμπειρίεσ
τουσ. Η ςυηιτθςθ ςε μικρζσ ομάδεσ διαςφαλίηει μεγαλφτερθ
ςυμμετοχι.
3: Ερμημεύω: Οι μακθτζσ καλοφνται να ερμθνεφςουν τα
ςυναιςκιματα και τισ εμπειρίεσ των δφο προθγοφμενων
ςταδίων (αναςτοχαςμόσ).
4: Γεμικεύω: Γενικεφονται οι αρχζσ και τα ςυμπεράςματα
που προζκυψαν ςτα πρϊτα ςτάδια.
5: Εφαρμόζω: Σχεδιάηεται θ εφαρμογι τθσ γνϊςθσ που
ζχει αποκτθκεί, κακϊσ και θ εποπτεία για το τι ζχει
εμπεδωκεί και ςε ποιο βακμό οι αντιλιψεισ ζχουν αλλάξει
ι τροποποιθκεί.
13/12/2013
Εσαγγελία Κοσνέλη, Στολική Σύμβοσλος 55ης Εκπαιδεσηικής Περιθέρειας Π.Ε. Αηηικής
Δρ Διδακηικής ηης Ιζηορίας
3

4. Ο κύκλος της βιωματικής μάθησης του Kolbs
«Βιωματικι Μάκθςθ» (1984)
13/12/2013
Εσαγγελία Κοσνέλη, Στολική Σύμβοσλος 55ης Εκπαιδεσηικής Περιθέρειας Π.Ε. Αηηικής
Δρ Διδακηικής ηης Ιζηορίας
4

5. Ο κφκλοσ τθσ εμπειρικισ μάκθςθσ
Γθαπμόζω
(Βιώνω)
Σκέθηομαι
Κάνω
(Βιώνω)
Παπαηηπώ
Αναπηύζζω
νέα δεξιόηηηα
13/12/2013
Honey, Peter and Mumford, Alan (1992) The Manual of Learning Styles, p. 3, Adapted version.
5

6. Τεχνικζσ




και
Προςομοίωςθ
Παιχνίδι ρόλων
Τζχνεσ
Μθ-λεκτικι
επικοινωνία
 Εμπειρικι μάκθςθ
 Τεχνικζσ για τθν
ανάπτυξθ δεξιοτιτων
ςυηθτιςθσ –
επιχειρθματολογίασ –
κριτικισ ανάλυςθσ
πποσεγγίσειρ




Διακεματικι
Βιωματικι
Διερευνθτικι
Ομαδοςυνεργατικι
τθσ βιωματικισ μάκθςθσ
13/12/2013
6

7. Πϊσ επιλζγουμε μια τεχνικι
Μακθτζσ
Μζκοδοι
Σκοπόσ
Αρικμόσ
Ηλικία
εμπειρία
Στόχοι
προκζςεισ
Τι ακολουκεί;
Τι προθγείται;
Καινοτομία
Ανοικτόσ
Ακολουκία
Θεςμόσ
13/12/2013
Πλαίςιο
Χρόνοσ
Χϊροσ
μζροσ
Εμπειρία
προτιμιςεισ
Δάςκαλοσ/α
Εσαγγελία Κοσνέλη, Στολική Σύμβοσλος 55ης Εκπαιδεσηικής
Περιθέρειας Π.Ε. Αηηικής
Δρ Διδακηικής ηης Ιζηορίας
7

8. Τι είμαι η άσκηση ομάδας;
• Άςκθςθ ομάδασ (ι δραςτθριότθτα) είναι μια
δομθμζνθ πρόταςθ που κάνει ο δάςκαλοσ προσ
τουσ μακθτζσ για ατομικι ι ομαδικι δράςθ.
• Ο όροσ «δομθμζνθ» προςδιορίηει τον ςυγκεκριμζνο
τόπο και χρόνο και τισ ςυγκεκριμζνεσ οδθγίεσ που
δίνει ο δάςκαλοσ.
• Μπορεί να φαίνεται ςαν «τεχνθτι» κατάςταςθ,
αποτελεί όμωσ μια άμεςθ εμπειρία, μζςα από τθν
οποία αναπτφςςεται αλλθλεπίδραςθ μεταξφ των
μελϊν τθσ ομάδασ, αναδφονται ςυναιςκιματα και
αντιδράςεισ, αποκαλφπτονται ςκζψεισ, αντιλιψεισ
και ςτερεότυπα.
• Το βίωμα, ςε αυτζσ τισ ςυνκικεσ, είναι αυκεντικό,
γιατί κακζνασ μζςα ςε αυτι μασ τθ δράςθ είναι ο
εαυτόσ του.
13/12/2013
Εσαγγελία Κοσνέλη, Στολική Σύμβοσλος 55ης Εκπαιδεσηικής
Περιθέρειας Π.Ε. Αηηικής
Δρ Διδακηικής ηης Ιζηορίας
8

9. Γιατί προτείμουμε ασκήσεις ομάδας;
 Κινθτοποιοφν ςυναίςκθμα και νου.
 Ζχουν παιγνιϊδθ χαρακτιρα.
 Εξαςφαλίηουν ζνα περιβάλλον, μζςα ςτο οποίο οι μακθτζσ
δοκιμάηουν νζεσ ςυμπεριφορζσ και ανακαλφπτουν
νζουσ τρόπουσ επικοινωνίασ.
 Αυξάνουν τισ ςυνκικεσ αλλθλεπίδραςθσ.
 Εμπλζκουν με κάποιο ρόλο όλα τα μζλθ τθσ ομάδασ.
 Κάνουν πιο ενδιαφζρουςα τθ ςυηιτθςθ (αναςτοχαςμό), κακϊσ αυτι
κινείται πάνω ςε κοινζσ εμπειρίεσ.
 Ενιςχφουν το «αυτοςυναίςκθμα».
 «Αποδυναμϊνουν» τθν παντοδυναμία και τθν αυκεντία του
δαςκάλου.
 Αναπτφςςουν επικοινωνιακζσ και κοινωνικζσ δεξιότθτεσ.
 Αποτελοφν μζςο αξιολόγθςθσ των αναγκϊν, των επικυμιϊν, των
δυνατοτιτων και των ορίων τθσ ομάδασ από τον δάςκαλο, κακϊσ ο
ίδιοσ ςυμμετζχει, παρατθρεί και ανατροφοδοτεί τα μζλθ τθσ ομάδασ
13/12/2013
Εσαγγελία Κοσνέλη, Στολική Σύμβοσλος 55ης Εκπαιδεσηικής Περιθέρειας Π.Ε. Αηηικής
Δρ Διδακηικής ηης Ιζηορίας
9

10. Στθ διδακτικι ςφαίρα: Οι γνϊςεισ, ςτάςεισ, αξίεσ, δεξιότθτεσ δεν
μποροφν να αποκτθκοφν ουςιαςτικά χωρίσ τον ςυνδυαςμό ποικίλων
και διαφορετικϊν διδακτικϊν μεκόδων και εργαλείων.
Ενεργόσ
ςυμμετοχι των
μακθτϊν, των
γονζων, του
εκπαιδευτικοφ
προςωπικοφ ςτθ
διοίκθςθ τθσ
ςχολικισ μονάδασ.
Προϊκθςθ
δθμοκρατικοφ
ικοσ ςτισ
διδακτικζσ
μεκόδουσ και
ςχζςεισ που
αναπτφςςονται
ςτο παιδαγωγικό
πλαίςιο.
Συνδυαςμό τθσ
κεωρίασ και τθσ
πράξθσ.
Ενκάρρυνςθ τθσ
ζρευνασ, τθσ
προςωπικισ
μελζτθσ και
πρωτοβουλίασ.
Ένταξθ των
μακθτϊν ςε
διαδικαςίεσ
ατομικισ και
ςυλλογικισ
αξιολόγθςθσ των
μακθςιακϊν τουσ
αποτελεςμάτων.
ππορ αξιολόγηση
13/12/2013
Εσαγγελία Κοσνέλη, Στολική Σύμβοσλος 55ης Εκπαιδεσηικής Περιθέρειας Π.Ε. Αηηικής
Δρ Διδακηικής ηης Ιζηορίας
10

11. Αυτοαξιολόγθςθ
• Μεταγνωςτικζσ ικανότθτεσ
(αναςτοχαςμόσ,
ανατροφοδότθςθ)
• Κοινωνικζσ ικανότθτεσ
(ςυνεργαςία, εργαςία ςε
ομάδεσ)
• Συναιςκθματικζσ
προδιακζςεισ (ευελιξία,
επιμονι, ανεξαρτθςία,
αντιμετϊπιςθ κρίςεων)
13/12/2013
 Η αξιολόγθςθ αποκτά
δυναμικό χαρακτιρα, και
 βαςίηεται ςτθ ςυνεργαςία
αξιολογθτι και
αξιολογοφμενου.
Εσαγγελία Κοσνέλη, Στολική Σύμβοσλος 55ης Εκπαιδεσηικής Περιθέρειας Π.Ε. Αηηικής
Δρ Διδακηικής ηης Ιζηορίας
11

12. Τι είναι θ Ανατροφοδότθςθ;
• Το πλικοσ των πλθροφοριϊν που
δίνονται κατά τθ διάρκεια ι μετά τθν
εκτζλεςθ μιασ οποιαςδιποτε
μακθςιακισ δράςθσ.
• Ζχει επιβεβαιωτικό ι/ και
διορκωτικό ρόλο
• Επθρεάηει τθ μάκθςθ
Στθ Βιωματικι Εκπαίδευςθ ςκοπόσ
είναι να μποροφν οι μακθτζσ να
εκτεκοφν και να εκφραςτοφν ώςτε
να εξερευνιςουν νζεσ ικανότθτεσ
και να αποκτιςουν νζεσ δεξιότθτεσ
13/12/2013
Εκπαιδευτικόσ
Μακθτισ
Συμμακθτισ
Εσαγγελία Κοσνέλη, Στολική Σύμβοσλος 55ης Εκπαιδεσηικής
Περιθέρειας Π.Ε. Αηηικής
Δρ Διδακηικής ηης Ιζηορίας
12

13. Η διδακτέα ύλη κάθε μαθήματος συγκροτείται με βάση
το διδακτέο επιστημομικό αμτικείμεμο
και τους αμτίστοιχους σκοπούς και στόχους του μαθήματος,
αλλά προσαρμόζεται
στις ατομικές και κοιμωμικές ιδιαιτερότητες και τις ικαμότητες,
τα εμδιαφέρομτα, τις κοιμωμικές και παιδαγωγικές αμάγκες
που υπαγορεύομται από το πολιτισμικό, κοιμωμικό
και πολιτικό πλαίσιο,
αλλά και τις προηγούμεμες γμώσεις τωμ μαθητώμ.
13/12/2013
Εσαγγελία Κοσνέλη, Στολική Σύμβοσλος 55ης Εκπαιδεσηικής
Περιθέρειας Π.Ε. Αηηικής
Δρ Διδακηικής ηης Ιζηορίας
13

14. ΕΝΔΕΙΚΣΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΥΙΑ
•
Επιμόρφωςη Στελεχών Παροχήσ Εκπαιδευτικών Υπηρεςιών, Εκπαιδευτικό Τλικό (2010),
ΥΠΕΠΘ, ΙΔΕΚΕ.
•
Καμαρινού Δ., 1999. Βιωματικό μϊθηςη ςτο ςχολεύο, (αυτοέκδοςη).
•
ΚΕΘΕΑ, 1998. Δεξιότητεσ για παιδιϊ του Δημοτικού. Διδακτικϋσ κϊρτεσ. ΚΕΘΕΑ.
•
Kolb, D. A. (1984). Experiential Learning. Englewood Cliffs, NJ.: Prentice Hall.
•
Κουλουμπαρίτςη Αλ. (2011). Αναλυτικό Πρόγραμμα και Διδακτικόσ ΢χεδιαςμόσ:
Θεωρητικϋσ Αναζητόςεισ και Παραδεύγματα Εφαρμογών από το ΢χολεύο. Αθήνα:
Γρηγόρησ.
•
Lewin, K. (1951). Field theory in social science; selected theoretical papers. D. Cartwright
(ed.). New York: Harper & Row.
•
Ματςαγγούρασ, Η. (2002). Η Διαθεματικότητα ςτη ΢χολικό Γνώςη: Εννοιολογικό
Αναπλαιςύωςη και ΢χϋδια Εργαςύασ. Αθήνα: Γρηγόρησ.
•
Morganett R., (1990) Skills for living, Group Counseling Activities for Young Adolescents.
Champaign, IL: Research Press.
•
Συλλογικό, (2009). Σι ϊλλαξε; Ένα χρόνο μετϊ την εφαρμογό των νϋων αναλυτικών
προγραμμϊτων. Αθήνα: Γρηγόρησ.
•
Χατζηχρήςτου Χ., 2004, Πρόγραμμα προαγωγόσ τησ ψυχικόσ υγεύασ και τησ μϊθηςησ.
Κοινωνικό και ςυναιςθηματικό αγωγό ςτο ςχολεύο, Αθήνα: Τυπωθήτω – Γιώργοσ
Δάρδανοσ.
13/12/2013
14