1. ΑΙΣΝΑ
Η Αίτνα είναι ζνα ενεργό θφαίςτειο ςτισ ανατολικζσ
ακτζσ τθσ ΢ικελίασ, το μεγαλφτερο και υψθλότερο
ενεργό θφαίςτειο ςτθν Ευρϊπθ με φψοσ 3.350 μζτρα. Η
Αίτνα καλφπτει ζκταςθ 1.190 τετραγωνικϊν
χιλιομζτρων με περιφζρεια βάςθσ 140 χιλιόμετρα,
δθλαδι είναι τρεισ φορζσ μεγαλφτερθ από τον
Βεηοφβιο.
Είναι από τα πιο ενεργά θφαίςτεια ςτον κόςμο, Αν και
οι εκριξεισ του μπορεί να είναι μερικζσ φορζσ πολφ
καταςτροφικζσ, γενικά δεν κεωρείται ιδιαίτερα
επικίνδυνο και χιλιάδεσ κάτοικοι ηουν ςτισ πλαγιζσ του
θφαιςτείου και τισ γφρω περιοχζσ. Σο γόνιμο ζδαφοσ
είναι κατάλλθλο για γεωργικζσ δραςτθριότθτεσ. Σον
Ιοφνιο του 2013, θ Αίτνα εντάχκθκε, ςτον κατάλογο με
τα Μνθμεία Παγκόςμιασ Κλθρονομιάσ.
ΠΡΟΕΛΕΤ΢Η ΣΟΤ ΟΝΟΜΑΣΟ΢ Κ’ ΜΤΘΟΛΟΓΙΑ
Η ονομαςία Αίτνα μπορεί να προζρχεται από τθν
ελλθνικι λζξθ αίκω, που ςθμαίνει «καίγομαι», ι τθ
φοινικικι λζξθ «attano». Οι Άραβεσ ονόμαηαν το βουνό
Gibel Utlamat, το βουνό τθσ φωτιάσ. Η ονομαςία αυτι

2. εξελίχτθκε αργότερα ςε Mons Gibel κι ζτςι ςτθν τοπικι
διάλεκτο το θφαίςτειο ονομάηεται Mongibeddu.
΢τθν Ελλθνικι μυκολογία, ο Αίολοσ είχε φυλακίςει τουσ
ανζμουσ ςτισ ςπθλιζσ κάτω από τθν Αίτνα. Ο Γίγαντασ
Συφϊν καταπλακϊκθκε από το όροσ Αίτνα, ςφμφωνα
με τον ποιθτι Αιςχφλο, και ιταν θ αιτία των
θφαιςτειακϊν εκριξεων. ΢τθ Ρωμαϊκι μυκολογία, ο
Βοφλκαν, κεόσ τθσ φωτιάσ, είχε το εργαςτιριό του κάτω
από τθν Αίτνα .
ΓΕΩΛΟΓΙΑ-Ι΢ΣΟΡΙΚΕ΢ ΕΚΡΗΞΕΙ΢
Η θφαιςτειακι δραςτθριότθτα ςτθν Αίτνα
ξεκίνθςε περίπου πριν 500.000 χρόνια, με
υποκαλάςςιεσ εκριξεισ κατά μικοσ των ακτϊν
τθσ ΢ικελίασ.
Πριν 35.000
για μια
περίοδο
χρόνια και
χρονικι
περίπου

3. 20.000 χρόνων, ζλαβαν χϊρα μερικζσ ιδιαίτερα
ιςχυρζσ εκριξεισ, ςτάχτθ από τισ οποίεσ είχε
φτάςει ακόμα και μζχρι τθ Ρϊμθ, περίπου 800
χιλιόμετρα βόρεια τθσ Αίτνασ. Πριν 3.500 χρόνια,
μια θφαιςτειακι ζκρθξθ προκάλεςε μια γιγάντια
κατολίςκθςθ ςτθν ανατολικι πλαγιά του
βουνοφ. Σο γεγονόσ μνθμονεφει ο Διόδωροσ ο
΢ικελιϊτθσ,
και αποτελεί τθν πρϊτθ γνωςτι μαρτυρία για
ζκρθξθ τθσ Αίτνασ. Η επόμενθ κατολίςκθςθ κα
γινόταν μετά από 1500 περίπου χρόνια,
δθμιουργϊντασ καλντζρα.
Σο 396 π.Χ., λζγεται ότι μια ζκρθξθ τθσ Αίτνασ
ματαίωςε τα
ςχζδια
των
Καρχθδονίων για ειςβολι ςτισ ΢υρακοφςεσ κατά
τον Πρϊτο ΢ικελικό Πόλεμο.

4. ΢αντορίνθ : το νθςί του Ηφαιςτείου
Η ΢αντορίνθ αποτελεί ζνα από τα 5 θφαιςτειακά
κζντρα που απαρτίηουν το νότιο θφαιςτειακό
τόξο του Αιγαίου. Ειναι ςαν να προεξζχει από το
βακφ μπλε τθσ κάλαςςασ. Φαίνονται οι κορυφζσ
των τεράςτιων θφαιςτειακϊν βράχων, γεμάτοι
από ολόλευκα ςπίτι
α και
εκκλθςίεσ. ΢τρϊμα πάνω ςτο ςτρϊμα το κόκκινο
θφαιςτειακό πζτρωμα δθμιουργεί μία οπτικι
εικόνα μοναδικι πάνω ςτθ Γθ.

5. Η Εκρθξθ : Εποχι του χαλκοφ 1600 π.χ
Σο θφαίςτειο τθσ ΢αντορίνθσ ειναι από τα
μεγαλφτερα υποκαλάςςια ενεργά θφαίςτεια ςτο
κόςμο. Ιςωσ το μόνο θφαίςτειο που θ Καλντζρα
του φκάνει μζχρι τθ κάλαςςα. Η μεγαλφτερι του
ζκρθξθ ςυνζβθ κατά τθν διάρκεια τθσ Μινωικι
Εποχισ του Χαλκοφ πριν
από 3.600
χρόνια. Ολόκλθρο το κζντρο του τότε κυκλικοφ
νθςιοφ βυκίςτθκε ςτθ κάλαςςα κατά τθν
διάρκεια τθσ τρομερισ θφαιςτειακισ ζκρθξθσ. Η
ζκρθξθ προκάλεςε παλιρροιακό κφμα που
κυριολεκτικά αφάνιςε τον προθγμζνο πολιτιςμό
τθσ Μινωικισ Κριτθσ, 70 μίλια νότια τθσ
΢αντορίνθσ.

6. Η τεράςτια μάηα ελαφρόπετρασ που εκτινάχκθκε
κατά τθν θφαιςτειακι ζκρθξθ κάλυψε τθν
επιφάνεια τθσ κάλαςςασ ςε μία ευρεία περιοχι
που εν ςυνεχεία ξεβράςτθκαν ςτισ ακτζσ ςε
υψθλότερα επίπεδα από το τςουνάμι που
προκλικθκε από τθν ζκρθξθ. ΢τισ περιςςότερεσ
από τισ γφρω περιοχζσ του Αιγαίου, βρζκθκαν
κομμάτια ελαφρόπετρασ που φαίνεται πωσ
είχαν παραςυρκεί ςτθν επιφάνεια τθσ
κάλαςςασ. Ελαφρόπετρα επίςθσ βρζκθκε ςτισ
βόρειεσ ακτζσ τθσ Κριτθσ, ςτισ ακτζσ τθσ Ανάφθσ,
τθσ Λιμνου, τθσ Πάρου, τθσ ΢αμοκράκθσ, τθσ
Κφπρου, ακόμθ και του Ιςραιλ. Οι ειδικοί ζχουν
ανακαλφψει ίχνθ αυτισ τθσ ζκρθξθσ ακόμθ και
μζχρι το Δζλτα του Νείλου ςτθν Αίγυπτο.
Αυτό που αποτελεί ςιμερα τθ ΢αντορίνθ είναι
ζνα μεγάλο μζροσ του (τότε κυκλικοφ) νθςιοφ ςε
ςχιμα θμιςελινου, που βρίςκεται και θ
μεγαλφτερθ καλντζρα τθσ Γθσ.
ΜΑΝΟ΢ ΖΟΤΓΑΝΕΛΗ΢