Κλασική περίοδος - Αρχαία αγορά - Κτίρια,Τάξη Δ΄δημοτικού σχολείου - Ιστορία, Τάξη Ε΄ - Κοινωνική και Πολιτική Αγωγή

1. ΚΛΑΣΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ
ΑΡΧΑΙΑ ΑΓΟΡΑ
ΚΤΗΡΙΑ

2. 1. ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΣΤΟΑ
2. ΝΑΟΣ ΤΟΥ ΑΠΟΛΛΩΝΟΣ ΠΑΤΡΩΟΥ
3. ΝΕΟ ΒΟΥΛΕΥΤΗΡΙΟ
4. ΠΟΙΚΙΛΗ ΣΤΟΑ
5. ΝΑΟΣ ΤΟΥ ΔΙΟΣ ΦΡΑΤΡΙΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ ΦΡΑΤΡΙΑΣ
6. ΣΤΟΑ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ ΔΙΟΣ
7. ΘΟΛΟΣ Ή ΣΚΙΑΣ
8. ΜΝΗΜΕΙΟ ΤΩΝ ΕΠΩΝΥΜΩΝ ΗΡΩΩΝ
9. ΝΟΤΙΑ ΣΤΟΑ I
10. ΟΙΚΙΑ ΤΟΥ ΣΙΜΩΝΟΣ
11. ΝΟΜΙΣΜΑΤΟΚΟΠΕΙΟN
12. ΝΑΟΣ ΗΦΑΙΣΤΟΥ
13. ΚΤΗΡΙΑ Α-Ε ΣΤΗ ΒΔ ΓΩΝΙΑ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ
14. ΠΑΡΟΔΙΟ ΙΕΡΟ
15. ΤΡΙΓΩΝΙΚΟ ΙΕΡΟ

3. ΤΡΙΓΩΝΙΚΟ ΙΕΡΟ
Θέση
Στο νοτιοδυτικό άκρο του σταυροδρομίου νότια της πλατείας της Αγοράς,
πίσω από τη Νοτιοδυτική Κρήνη.

4. Περιγραφή
Το ιερό περιβαλλόταν από τριγωνικό περίβολο με
πολυγωνική τοιχοδομία. Η κάθε πλευρά είχε μήκος
περίπου 8,67 μ. Αποτελείται από καλά δουλεμένους
δόμους από ασβεστόλιθο της Ακρόπολης. Μεταξύ
των κενών που υπάρχουν ανάμεσα στους μεγάλους
δόμους έχουν προστεθεί μικρότερες πέτρες.
Στον 11ο και το 12ο αι. η περιοχή καθαρίστηκε
προκειμένου για την κατασκευή ενός μεγάλου
βυζαντινού κτηρίου, του οποίου χαρακτηριστικό
στοιχείο είναι οι 18 μεγάλοι πίθοι που βρέθηκαν. Δύο
από αυτούς είχαν χωσθεί κατά μήκος στον
ανατολικό και στο βόρειο τοίχο του ιερού
αντίστοιχα. Σώζεται σε μεγάλο βαθμό ο ανατολικός
τοίχος (σε μήκος 2,40 μ.), ενώ από το δυτικό τοίχο
έχει χαθεί το ανώτερο τμήμα (σώζεται σε ύψος 1,10
μ.). Ο νότιος τοίχος καθώς και ένας πιθανός τρίτος
όρος έχουν καταστραφεί πλήρως.
Ο ανατολικός και ο βόρειος τοίχος ενώνονται σε
γωνία περίπου 60 μοιρών, που σώζεται σε άριστη
κατάσταση. Το σχέδιο του ιερού θα ήταν μάλλον
αυτό ενός ισοσκελούς τριγώνου στην κάτοψη. Το
δάπεδο βρίσκεται σε ύψος 1 μ. πάνω από το επίπεδο
του παρακείμενου δρόμου.
Τριγωνικό ιερό, Αναπαράσταση σε περιβάλλον εικονικής πραγματικότητας

5. Χρήση
Το μικρό ιερό που βρισκόταν έξω από τη νοτιοδυτική γωνία της Αγοράς
ανάγεται στον 7ο αι. π.Χ. και πιθανόν σχετίζεται με τη λατρεία των νεκρών
του παρακείμενου νεκροταφείου.
Ο αρχιτεκτονικός του διάκοσμος χρονολογείται στον 5ο αι. π.Χ. και λόγω της
φύσης της λατρείας, της θέσης σε σταυροδρόμι, αλλά και του τριγωνικού
σχήματος του περίβoλου, θεωρείται ότι πρόκειται για ιερό της Εκάτης.

6. ΑΙΑΚΕΙΟΝ - ΗΛΙΑΙΑ
Θέση: Στη νότια πλευρά της Αγοράς
Χρήση:Αυτός ο υπαίθριος περίβολος στα ανατολικά της Αγοράς χρησίμευε
πιθανότατα ως χώρος δικαστηρίου.

7. Περιγραφή
Το κτήριο αυτό παρουσιάζει μεγάλες
δυσκολίες στην αποκατάστασή του.
Εκτός από τον περίβολο δε σώζεται
τίποτα στο εσωτερικό του. Η μορφή
του εσωτερικού εξαρτάται από τη
χρήση του κτηρίου. Υπάρχουν δύο
υποθέσεις:
Σύμφωνα με την παραδοσιακή
άποψη, το κτήριο ταυτίζεται με την
Ηλιαία, το δικαστήριο της Αθήνας,
που σημαίνει ότι πρέπει να
αναπαρασταθεί ένα στεγασμένο
κτήριο.
Οι σύγχρονες όμως θεωρίες
ταυτίζουν το κτήριο με το και
αναπαριστούν έναν τεράστιο
περίβολο (821 τ.μ.) που περικλείει
ένα άλσος.
Επιλέχθηκε η δεύτερη άποψη και
ακολουθήθηκαν τα σχέδια του τέως
αρχιτέκτονα της Αγοράς Dinsmoor
W.B. Jr., όπως αποτυπώθηκαν και
στις μακέτες για την Αγορά της
κλασικής Αθήνας.

8. ΟΙΚΙΑ ΤΟΥ ΣΙΜΩΝΟΣ
Θέση: Η ταπεινή οικία βρισκόταν στη νοτιοδυτική γωνία της Αγοράς της Αθήνας.
Χρήση: Oικία του Σίμωνα και υποδηματοποιείο.
Σύμφωνα με τη μαρτυρία του Διογένη Λαερτίου, ο φιλόσοφος Σωκράτης συνήθιζε να συχνάζει
στο εργαστήριο και σπίτι του φίλου του, του ταπεινού τσαγκάρη Σίμωνα, και να δίνει εκεί
ορισμένες από τις περίφημες διαλέξεις του, ειδικά αφιερωμένες στους πολύ νέους μαθητές του,
οι οποίοι δεν επιτρεπόταν να εισέλθουν στο χώρο της Αγοράς.

9. Περιγραφή
Η οικία ανήκει σε έναν τύπο
ιδιαίτερα διαδεδομένο στην Αθήνα:
έχει ακανόνιστο εξωτερικά σχήμα
ως προς την κάτοψη.
Κατά πάσα πιθανότητα θα πρέπει
να αποτελούνταν μόνο από το
ισόγειο. Διαθέτει δύο ακανόνιστου
μεγέθους δωμάτια, τα οποία
ανοίγονταν σε μια εσωτερική αυλή,
στην οποία υπήρχε ένα πηγάδι και
μία δεξαμενή.
Οι διαστάσεις είναι οι ακόλουθες:
12,80 μ. x 14,93 μ. ενώ η εσωτερική
αυλή έχει διαστάσεις 5,48 x 6,40 μ.
Το υλικό δομής ήταν
ασβεστολιθικοί δόμοι.
Τα δάπεδα ήταν από πατημένο
χώμα.
Η ανασκαφή δεν ολοκληρώθηκε,
καθώς εν μέρει η οικία καλύπτεται
από τη Μέση Στοά.

10. ΘΟΛΟΣ Ή ΣΚΙΑΣ
Θέση: Η Θόλος ή Σκιάς βρίσκεται στο δυτικό άκρο της νότιας πλευράς της
Πλατείας της Αγοράς.

11. Περιγραφή
Το αρχικό σχέδιο είναι απλό: ένας συμπαγής εξωτερικός τοίχος που σχηματίζει κύλινδρο, χωρίς καμία
διακόσμηση, μια θύρα στην ανατολική πλευρά, ίσως άλλη μία στη βόρεια και 6 εσωτερικοί κίονες, για να
στηρίζουν τη στέγη.
Το συνολικό ύψος όμως του κτηρίου μάς είναι άγνωστο.
Για να χωρέσουν εκεί οι 50 βουλευτές, έχει διατυπωθεί η υπόθεση ότι τον τοίχο της Θόλου περιέτρεχε
εσωτερικά χαμηλό θρανίο, στο οποίο κάθονταν οι πρυτάνεις. Μπροστά τους υποτίθεται ότι είχαν τοποθετηθεί
τραπέζια. Σύμφωνα με άλλες απόψεις, υπήρχαν εκεί έξι ομάδες από κλίνες που περιέβαλλαν τους κίονες,
καθώς και κλίνες διατεταγμένες κατά μήκος των τοίχων. Τέλος, για τις συνεδριάσεις της πρυτανεύουσας
φυλής θα πρέπει να φανταστούμε μια διαφορετική διάταξη των συνέδρων σε επάλληλους κύκλους από
καθίσματα να περιβάλλουν την κιονοστοιχία.
Λίγο βορειότερα έχουν ανασκαφεί μικρά δωμάτια, τα οποία ερμηνεύονται ως μαγειρείο και αποθήκη.

12. Χρήση: Η κύρια χρήση της Θόλου ήταν να στεγάζει τις δραστηριότητες των 50 πρυτάνεων, των
βουλευτών δηλαδή της φυλής που ασκούσε την πρυτανεία κατά το 1/10 του έτους (35 ή 36
ημέρες). Η ύπαρξη της κουζίνας δείχνει ότι βασική λειτουργία ήταν η σίτιση των πρυτάνεων, η
οποία γινόταν με έξοδα του κράτους. Οι πηγές υποδεικνύουν ότι το ένα τρίτο (16 ή 17)
διανυκτέρευε εκεί, ενώ σε εξαιρετικές περιπτώσεις, όλο το σώμα διανυκτέρευσε εκεί.
Επίσης στέγαζε τους γραμματείς των πρυτάνεων, καθώς και άλλους αξιωματούχους.
Ακόμη, εκεί στεγάζονταν τα επίσημα μέτρα και σταθμά της πόλης υπό την επίβλεψη των
μετρονόμων.
Επίσης, όπως όλα τα αρχεία της πόλης, η Θόλος ήταν κέντρο λατρειών, που ως επί το πλείστον
σχετίζονταν με τη διοίκηση του κράτους. Από επιγραφές του 3ου και του 2ου αι. π.Χ. γνωρίζουμε
τις θεότητες στις οποίες θυσίαζαν οι πρυτάνεις: Απόλλων Προστατήριος, Άρτεμις Βουλαία,
Άρτεμις Φώσφορος και οι γυναικείες θεότητες που αποκαλούνται Φώσφοροι.

13. http://www.ancientathens3d.com/agoraclassic.htm
http://project.athens-agora.gr/index.php