SlideShare a Scribd company logo
Д.Мөнгөншагай
Хүний бие мах бод түүний эрхтэн нь:
 Хучуур эд
Холбогч эд
 Булчингийн эд
 Мэдрэлийн эд гэсэн 4 төрлийн эдээс бүтдэг
Хучуур эд
Хучуур эд нь биеийн гадаргуу, салст бүрхэвч, гялтан
хальсыг үүсгэхээс гадна олонхи булчирхайг
бүрдүүлдэг.
Хучуур эдийг бүтэц үүргээр нь:
1.Бүрхэх хучуур эд (epithelium superficiale)
2.Булчирхайлаг хучуур эд (epithelium glandulare) гэж
ангилна.
Бүрхэх хучуур эд (epithelium

superficiale)
Тасралтгүй үргэлжлэх эгнээнээс бүрдэнэ. Энэ эгнээ нь
хоорондоо эс хоорондын өвөрмөц холбоогоор
холбогдсон байна.
Бүрхэх хучуур эд нь орчноос хүний эс, эд, эрхтэнийг
тусгаарлах, хамгаалах чухал үүрэгтэй. үүрэгтэй. Мөн
бие махбодыг хүрээлэн байгаа орчинтой бодисын
солилцоо явуулах нөхцлийг хангаж өгдөг.
Булчирхайлаг хучуур эд нь шүүрлийн
үйл ажиллагаатай өөрөөр хэлбэл бие махбодын дотор
явагдаж байгаа үйл явцад шаардлагатай онцгой
бүтээгдэхүүн шүүрлийг үүсгэж нийлэгжүүлж
ялгаруулдаг.
Хучуур эдийг морфологийн ангилалаар ангилахдаа
түүний эсийн суурын мембрантай хэрхэн харьцаж
байгаа болон оройн хэлбэрээс хамааран хийгдсэн
байдаг.
Хучуур эд
Дан хучуур эдийн бүх хэсгүүд бүгд суурийн

мембрантай холбоотой байдаг.
Давхар хучуур эдийн эсүүдийн зөвхөн доод эгнээний
эсүүд л суурийн мембрантай холбоотой бөгөөд бусад
эсүүд нь бие биетэйгээ холбоотой байдаг.
Бүрдүүлж байгаа эсүүдийн
хэлбэрээс хамаарч:
Дан хавтгай хучуур эд-epithelium

simplex squamosum
Хучуур эдийн хавтгай эсийн дан эгнээнээс бүтсэн
бүрхэх хучуур эдийг дан хавтгай хучуур эд гэж
нэрлэдэг.
Энэ төрлийн хучуур эдэд бие махбодын эндотелий ба
мезотелий эд орно.
 Дан шоо дөрвөлжин хучуур эдepithelium simplex cuboideum
Эсүүд нь зүслэг дээр шоо дөрвөлжин харагдах боловч
бодит байдалд зөв бус 6 талт хэлбэртэй байдаг. Энэ нь
бөөрний сувганцруудыг хучиж байрлана.
Олон эгнээт дан хучуур эдepithelium pseudosrtatificatum
Амьсгалын замын эрхтэнүүдийг хучиж байрлана.
Олон эгнээт хучуур эдийн эсүүд олон давхарга
үүсгэдэг боловч бүгд суурийн мембран дээрээ сууж
өгдөг учир хуурамч олон давхар гэх ч бий.
Олон эгнээт дан хучуур эдepithelium pseudosrtatificatum
Амьсгалын замын эрхтэнүүдийг хучиж байрлана.
Олон эгнээт хучуур эдийн эсүүд олон давхарга
үүсгэдэг боловч бүгд суурийн мембран дээрээ сууж
өгдөг учир хуурамч олон давхар гэх ч бий.
Олон давхар эвэршдэггүй
хавтгай хучуур эдepithelium srtatificatum squamosum
noncornificatum
Амны хөндий, улаан хоолой, нүпдний салс
бүрхэвчийг хучиж байрладаг. Суурийн,
завсрын, гадаргуугийн гэсэн 3 давхаргатай.
Шилжвэр хучуур эд-epithelium
transitionale
Шээс ялгаруулах хөндийт эрхтэн
бөөрний тэвш, тэвшний цорго, давсагны
ханыг хучиж байрладаг. Эдгээр
эрхтэнүүд нь шээс дүүрэлтээс шалтгаалж
хана нь байнга сунаж агшиж байдаг
онцлогтой.
ерөнхий эд судлал

More Related Content

What's hot

мэдрэлийн тогтолцоо 2 4
мэдрэлийн тогтолцоо 2 4мэдрэлийн тогтолцоо 2 4
мэдрэлийн тогтолцоо 2 4
otgonburenubuns
 
2. Овуляци, үр тогтолт ба үр хөврөл
2. Овуляци, үр тогтолт ба үр хөврөл2. Овуляци, үр тогтолт ба үр хөврөл
2. Овуляци, үр тогтолт ба үр хөврөл
saruul tungalag
 
амьд биеийн бүтэц зохион байгуулалтын түвшин
амьд биеийн бүтэц зохион байгуулалтын түвшинамьд биеийн бүтэц зохион байгуулалтын түвшин
амьд биеийн бүтэц зохион байгуулалтын түвшин
Oyuka Oyu
 
цахим хич1
цахим хич1цахим хич1
цахим хич1
undar79
 
биоценоз
биоценозбиоценоз
биоценоз
davaa627
 

What's hot (20)

ялгаруулах эрхтэн тогтолцоо
ялгаруулах эрхтэн тогтолцооялгаруулах эрхтэн тогтолцоо
ялгаруулах эрхтэн тогтолцоо
 
Amitnii angilal12
Amitnii angilal12Amitnii angilal12
Amitnii angilal12
 
Бодис болон энергийн солилцоо
Бодис болон энергийн солилцооБодис болон энергийн солилцоо
Бодис болон энергийн солилцоо
 
бодис ба энергийн солилцоо
бодис ба  энергийн солилцоободис ба  энергийн солилцоо
бодис ба энергийн солилцоо
 
амьтны аймаг
амьтны аймагамьтны аймаг
амьтны аймаг
 
мэдрэлийн тогтолцоо 2 4
мэдрэлийн тогтолцоо 2 4мэдрэлийн тогтолцоо 2 4
мэдрэлийн тогтолцоо 2 4
 
Амьсгал
АмьсгалАмьсгал
Амьсгал
 
Эсийн хуваагдал
Эсийн хуваагдалЭсийн хуваагдал
Эсийн хуваагдал
 
Protozoa (нэг эстэн)
Protozoa (нэг эстэн)Protozoa (нэг эстэн)
Protozoa (нэг эстэн)
 
2. Овуляци, үр тогтолт ба үр хөврөл
2. Овуляци, үр тогтолт ба үр хөврөл2. Овуляци, үр тогтолт ба үр хөврөл
2. Овуляци, үр тогтолт ба үр хөврөл
 
Bio l 6
Bio l 6Bio l 6
Bio l 6
 
Amitnii aimag
Amitnii aimagAmitnii aimag
Amitnii aimag
 
амьд биеийн бүтэц зохион байгуулалтын түвшин
амьд биеийн бүтэц зохион байгуулалтын түвшинамьд биеийн бүтэц зохион байгуулалтын түвшин
амьд биеийн бүтэц зохион байгуулалтын түвшин
 
ТМТ
ТМТТМТ
ТМТ
 
Cem4
Cem4Cem4
Cem4
 
цахим хич1
цахим хич1цахим хич1
цахим хич1
 
Biochemistry l7
Biochemistry l7Biochemistry l7
Biochemistry l7
 
биоценоз
биоценозбиоценоз
биоценоз
 
сээр нуруутан
сээр нуруутансээр нуруутан
сээр нуруутан
 
Biochemistry l 8
Biochemistry l 8Biochemistry l 8
Biochemistry l 8
 

Similar to ерөнхий эд судлал

Biology 7
Biology 7Biology 7
Biology 7
undar79
 
Biology1
Biology1Biology1
Biology1
atuya68
 
Biology1
Biology1Biology1
Biology1
atuya68
 
Tsahim hicheel 2
Tsahim hicheel 2Tsahim hicheel 2
Tsahim hicheel 2
atuya68
 
холбогч эд, булчингийн эд , мэдрэлийн эд
холбогч эд, булчингийн эд , мэдрэлийн эдхолбогч эд, булчингийн эд , мэдрэлийн эд
холбогч эд, булчингийн эд , мэдрэлийн эд
Shagaiubuns
 
Amitnii ed 9angi
Amitnii ed 9angiAmitnii ed 9angi
Amitnii ed 9angi
Otgon Smile
 
амьд биеийн бүтцийн түвшин [Hicheel de.blogspot.com]
амьд биеийн бүтцийн түвшин [Hicheel de.blogspot.com]амьд биеийн бүтцийн түвшин [Hicheel de.blogspot.com]
амьд биеийн бүтцийн түвшин [Hicheel de.blogspot.com]
kuzkolilo
 
ургцуёөамал судлалын шинжлэх ухаан хөгжсөн түүх
ургцуёөамал судлалын шинжлэх ухаан хөгжсөн түүхургцуёөамал судлалын шинжлэх ухаан хөгжсөн түүх
ургцуёөамал судлалын шинжлэх ухаан хөгжсөн түүх
swsaraa
 
Эр бэлэг эрхтэн-Гистологи.pptx
Эр бэлэг эрхтэн-Гистологи.pptxЭр бэлэг эрхтэн-Гистологи.pptx
Эр бэлэг эрхтэн-Гистологи.pptx
BoldbaatarOyuntuya2
 

Similar to ерөнхий эд судлал (20)

2 lekts
2 lekts2 lekts
2 lekts
 
Biology 7
Biology 7Biology 7
Biology 7
 
Biology 7
Biology 7Biology 7
Biology 7
 
Biology1
Biology1Biology1
Biology1
 
Biology1
Biology1Biology1
Biology1
 
Tsahim hicheel 2
Tsahim hicheel 2Tsahim hicheel 2
Tsahim hicheel 2
 
Биологийн төрөл зүйл
Биологийн төрөл зүйлБиологийн төрөл зүйл
Биологийн төрөл зүйл
 
холбогч эд, булчингийн эд , мэдрэлийн эд
холбогч эд, булчингийн эд , мэдрэлийн эдхолбогч эд, булчингийн эд , мэдрэлийн эд
холбогч эд, булчингийн эд , мэдрэлийн эд
 
Amitnii ed 9angi
Amitnii ed 9angiAmitnii ed 9angi
Amitnii ed 9angi
 
Orgost aristan history geology
Orgost aristan history geologyOrgost aristan history geology
Orgost aristan history geology
 
Orgost aristan
Orgost aristanOrgost aristan
Orgost aristan
 
амьд биеийн бүтцийн түвшин [Hicheel de.blogspot.com]
амьд биеийн бүтцийн түвшин [Hicheel de.blogspot.com]амьд биеийн бүтцийн түвшин [Hicheel de.blogspot.com]
амьд биеийн бүтцийн түвшин [Hicheel de.blogspot.com]
 
лекц 9 энто
лекц 9 энтолекц 9 энто
лекц 9 энто
 
ургцуёөамал судлалын шинжлэх ухаан хөгжсөн түүх
ургцуёөамал судлалын шинжлэх ухаан хөгжсөн түүхургцуёөамал судлалын шинжлэх ухаан хөгжсөн түүх
ургцуёөамал судлалын шинжлэх ухаан хөгжсөн түүх
 
Zaah hicheel
Zaah hicheelZaah hicheel
Zaah hicheel
 
Zaah hicheel
Zaah hicheelZaah hicheel
Zaah hicheel
 
Vrjiliin erhten 2 7
Vrjiliin erhten  2 7Vrjiliin erhten  2 7
Vrjiliin erhten 2 7
 
Lecture2
Lecture2Lecture2
Lecture2
 
баясах
баясахбаясах
баясах
 
Эр бэлэг эрхтэн-Гистологи.pptx
Эр бэлэг эрхтэн-Гистологи.pptxЭр бэлэг эрхтэн-Гистологи.pptx
Эр бэлэг эрхтэн-Гистологи.pptx
 

More from Shagaiubuns

толгойн нүүрний хэсгийн яс
толгойн нүүрний хэсгийн ястолгойн нүүрний хэсгийн яс
толгойн нүүрний хэсгийн яс
Shagaiubuns
 
Ossa cranii анагаах
Ossa cranii анагаахOssa cranii анагаах
Ossa cranii анагаах
Shagaiubuns
 
Ossa cranii анагаах
Ossa cranii анагаахOssa cranii анагаах
Ossa cranii анагаах
Shagaiubuns
 
толгойн нүүрний хэсгийн яс
толгойн нүүрний хэсгийн ястолгойн нүүрний хэсгийн яс
толгойн нүүрний хэсгийн яс
Shagaiubuns
 
Ossa cranii анагаах
Ossa cranii анагаахOssa cranii анагаах
Ossa cranii анагаах
Shagaiubuns
 

More from Shagaiubuns (11)

толгойн нүүрний хэсгийн яс
толгойн нүүрний хэсгийн ястолгойн нүүрний хэсгийн яс
толгойн нүүрний хэсгийн яс
 
лекц 1
лекц 1лекц 1
лекц 1
 
Presentation1
Presentation1Presentation1
Presentation1
 
Ossa cranii анагаах
Ossa cranii анагаахOssa cranii анагаах
Ossa cranii анагаах
 
лекц 1
лекц 1лекц 1
лекц 1
 
Ossa cranii анагаах
Ossa cranii анагаахOssa cranii анагаах
Ossa cranii анагаах
 
толгойн нүүрний хэсгийн яс
толгойн нүүрний хэсгийн ястолгойн нүүрний хэсгийн яс
толгойн нүүрний хэсгийн яс
 
баясах
баясахбаясах
баясах
 
Presentation1
Presentation1Presentation1
Presentation1
 
Ossa cranii анагаах
Ossa cranii анагаахOssa cranii анагаах
Ossa cranii анагаах
 
лекц 1
лекц 1лекц 1
лекц 1
 

ерөнхий эд судлал

  • 2. Хүний бие мах бод түүний эрхтэн нь:  Хучуур эд Холбогч эд  Булчингийн эд  Мэдрэлийн эд гэсэн 4 төрлийн эдээс бүтдэг
  • 3. Хучуур эд Хучуур эд нь биеийн гадаргуу, салст бүрхэвч, гялтан хальсыг үүсгэхээс гадна олонхи булчирхайг бүрдүүлдэг. Хучуур эдийг бүтэц үүргээр нь: 1.Бүрхэх хучуур эд (epithelium superficiale) 2.Булчирхайлаг хучуур эд (epithelium glandulare) гэж ангилна.
  • 4. Бүрхэх хучуур эд (epithelium superficiale) Тасралтгүй үргэлжлэх эгнээнээс бүрдэнэ. Энэ эгнээ нь хоорондоо эс хоорондын өвөрмөц холбоогоор холбогдсон байна. Бүрхэх хучуур эд нь орчноос хүний эс, эд, эрхтэнийг тусгаарлах, хамгаалах чухал үүрэгтэй. үүрэгтэй. Мөн бие махбодыг хүрээлэн байгаа орчинтой бодисын солилцоо явуулах нөхцлийг хангаж өгдөг.
  • 5. Булчирхайлаг хучуур эд нь шүүрлийн үйл ажиллагаатай өөрөөр хэлбэл бие махбодын дотор явагдаж байгаа үйл явцад шаардлагатай онцгой бүтээгдэхүүн шүүрлийг үүсгэж нийлэгжүүлж ялгаруулдаг. Хучуур эдийг морфологийн ангилалаар ангилахдаа түүний эсийн суурын мембрантай хэрхэн харьцаж байгаа болон оройн хэлбэрээс хамааран хийгдсэн байдаг.
  • 6. Хучуур эд Дан хучуур эдийн бүх хэсгүүд бүгд суурийн мембрантай холбоотой байдаг. Давхар хучуур эдийн эсүүдийн зөвхөн доод эгнээний эсүүд л суурийн мембрантай холбоотой бөгөөд бусад эсүүд нь бие биетэйгээ холбоотой байдаг.
  • 8. Дан хавтгай хучуур эд-epithelium simplex squamosum Хучуур эдийн хавтгай эсийн дан эгнээнээс бүтсэн бүрхэх хучуур эдийг дан хавтгай хучуур эд гэж нэрлэдэг. Энэ төрлийн хучуур эдэд бие махбодын эндотелий ба мезотелий эд орно.
  • 9.  Дан шоо дөрвөлжин хучуур эдepithelium simplex cuboideum Эсүүд нь зүслэг дээр шоо дөрвөлжин харагдах боловч бодит байдалд зөв бус 6 талт хэлбэртэй байдаг. Энэ нь бөөрний сувганцруудыг хучиж байрлана.
  • 10. Олон эгнээт дан хучуур эдepithelium pseudosrtatificatum Амьсгалын замын эрхтэнүүдийг хучиж байрлана. Олон эгнээт хучуур эдийн эсүүд олон давхарга үүсгэдэг боловч бүгд суурийн мембран дээрээ сууж өгдөг учир хуурамч олон давхар гэх ч бий.
  • 11. Олон эгнээт дан хучуур эдepithelium pseudosrtatificatum Амьсгалын замын эрхтэнүүдийг хучиж байрлана. Олон эгнээт хучуур эдийн эсүүд олон давхарга үүсгэдэг боловч бүгд суурийн мембран дээрээ сууж өгдөг учир хуурамч олон давхар гэх ч бий.
  • 12.
  • 13. Олон давхар эвэршдэггүй хавтгай хучуур эдepithelium srtatificatum squamosum noncornificatum Амны хөндий, улаан хоолой, нүпдний салс бүрхэвчийг хучиж байрладаг. Суурийн, завсрын, гадаргуугийн гэсэн 3 давхаргатай.
  • 14. Шилжвэр хучуур эд-epithelium transitionale Шээс ялгаруулах хөндийт эрхтэн бөөрний тэвш, тэвшний цорго, давсагны ханыг хучиж байрладаг. Эдгээр эрхтэнүүд нь шээс дүүрэлтээс шалтгаалж хана нь байнга сунаж агшиж байдаг онцлогтой.

Editor's Notes

  1. {}