1. โครงงานคอมพิวเตอร
ชื่อเรื่อง ประวัติความเปนมาของประเพณีลอยกระทง
ผูทําโครงงาน
1.นายปรัชญา พรมพลเมือง ม.6/7 เลขที่ 7
2.นายศิวานนท กาเลี่ยง ม.6/7 เลขที่ 9
3.นายสรกฤตย ทวมเจริญ ม.6/7 เลขที่ 15
4.นายกษิดินทร กมลแมน ม.6/7 เลขที่ 16
5.นาย ทศพล กระแสสินธุ ม.6/7 เลขที่ 29
วาที่รอยตรี ภาณุภณ เติมพันธุ
อาจารยที่ปรึกษา
โครงงานนี้เปนสวนหนึ่งของวิชาโครงงานคอมพิวเตอร ง.33246
ประจําปการศึกษาที่ 2/2555
โรงเรียนวัดเขมาภิรตาราม จ.นนทบุรี
สํานักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต3

2. บทคัดย่อ
“ประวัติความเป็นมาของประเพณีลอยกระทง”นี้เป็นโครงงานพัฒนาสื่อเพื่อการศึกษา (Education Media
Development) ลักษณะเด่นของโครงงานประเภทนี้ คือ เป็นโครงงานที่ใช้คอมพิวเตอร์ในการผลิตสื่อเพื่อ
การศึกษา ซึ่งผู้จัดทําจะใช้เว็บบล็อกในการผลิตสื่อเพื่อการศึกษาเรื่อง “ประวัติความเป็นมาของประเพณีลอย
กระทง” ซึ่งเว็บบล็อกเป็นเว็บไซต์ที่มีเนื้อหาหลากหลายขึ้นอยู่กับเจ้าของบล็อก โดยสามารถใช้เป็น
เครื่องมือสื่อสาร การประกาศข่าวสาร การแสดงความคิดเห็น การเผยแพร่ผลงาน ในหลายด้านไม่ว่า อาหาร
การเมือง เทคโนโลยี หรือข่าวปัจจุบัน นอกจากนี้บล็อกที่ถูกเขียนเฉพาะเรื่องส่วนตัวหรือจะเรียกว่าไดอารี
ออนไลน์ ซึ่งไดอารีออนไลน์นี่เองเป็นจุดเริ่มต้นของการใช้บล็อกในปัจจุบัน

3. กิตติกรรมประกาศ
โครงการนี้สําเร็จลุล่วงไปได้ด้วยความช่วยเหลืออย่างดียิ่งของ อาจารย์ว่าที่ร้อยตรี ภาณุภณ เติมพันธุ์
อาจารย์ที่ปรึกษาโครงการ ที่ได้ให้คําแนะนํา และข้อคิดเห็นต่างๆมาโดยตลอด และ ขอขอบคุณ และขอบใจ
ครอบครัวและเพื่อนๆของผู้จัดทําโครงงาน ที่คอยให้กําลังใจ และถามไถ่ความเป็นไปของโครงการอยู่เสมอ
ทําให้ผู้จัดทําโครงงานมีกําลังใจที่จะพัฒนาโครงการจนสําเร็จได้ผู้จัดทําโครงงานขอขอบพระคุณมา ณ ที่นี้

4. สารบัญ
บทที่1 บทนํา หน้า 1
บทที่2 เอกสารและทฤษฎีที่เกี่ยวข้อง
2.1 ประวัติความเป็นมาของประเพณีลอยกระทง หน้า 2-10
2.2 สร้างเว็บบล็อก(Blogger) หน้า 11-13
บทที่3 วิธีดําเนินการ หน้า 14-15
บทที่4 ผลการดําเนินการ หน้า 16
บทที่5 สรุปผลและข้อเสนอแนะ หน้า 17
ภาคผนวก หน้า 18
บรรณานุกรม หน้า 19

5. บทที่1
บทนํา
“ประวัติความเป็นมาของประเพณีลอยกระทง”นี้เป็นโครงงานพัฒนาสื่อเพื่อการศึกษา (Education Media
Development) ลักษณะเด่นของโครงงานประเภทนี้ คือ เป็นโครงงานที่ใช้คอมพิวเตอร์ในการผลิตสื่อเพื่อ
การศึกษา ซึ่งผู้จัดทําจะใช้เว็บบล็อกในการผลิตสื่อเพื่อการศึกษาเรื่อง “ประวัติความเป็นมาของประเพณีลอย
กระทง” ซึ่งเว็บบล็อกเป็นเว็บไซต์ที่มีเนื้อหาหลากหลายขึ้นอยู่กับเจ้าของบล็อก โดยสามารถใช้เป็น
เครื่องมือสื่อสาร การประกาศข่าวสาร การแสดงความคิดเห็น การเผยแพร่ผลงาน ในหลายด้านไม่ว่า อาหาร
การเมือง เทคโนโลยี หรือข่าวปัจจุบัน นอกจากนี้บล็อกที่ถูกเขียนเฉพาะเรื่องส่วนตัวหรือจะเรียกว่าไดอารี
ออนไลน์ ซึ่งไดอารีออนไลน์นี่เองเป็นจุดเริ่มต้นของการใช้บล็อกในปัจจุบัน
ผู้จัดทําโครงงานจะนําเนื้อหาความรู้ เรื่อง “ประวัติความเป็นมาของประเพณีลอยกระทง” ไป
เผยแพร่ทางอินเตอร์เน็ตผ่านทางเว็บบล็อก เพื่อให้ผู้กําลังค้นหาข้อมูลเรื่องดังกล่าวสามารถเข้าไปศึกษาได้
ในเว็บบล็อกของผู้จัดทํา โดยการใช้งานเว็บบล็อกมีดังนี้
ผู้ใช้งานบล็อกจะแก้ไขและบริหารบล็อกผ่านทางเว็บเบราว์เซอร์เหมือนการใช้งานและอ่านเว็บไซต์ทั่วไป
โดยจะมีรูปแบบบริหารบล็อกที่แตกต่างกัน เช่นบางระบบที่มีบรรณาธิการของบล็อก ผู้เขียนหลายคนจะส่ง
เรื่องเข้าทางบล็อก และจะต้องรอให้บรรณาธิการอนุมัติให้บล็อกเผยแพร่ก่อน บล็อกถึงจะแสดงผล
ในเว็บไซต์นั้นได้ซึ่งจะแตกต่างจากบล็อกส่วนตัวที่จะให้แสดงผลได้ทันที
ผู้เขียนบล็อกในปัจจุบันจะใช้งานบล็อกในรูปแบบใดรูปแบบหนึ่งไม่ว่า ติดตั้งซอฟต์แวร์ของตัวเอง หรือใช้
งานบล็อกผ่านทางเว็บไซต์ที่ให้บริการบล็อก
สําหรับผู้อ่านบล็อกจะใช้งานได้ในลักษณะเหมือนอ่านเว็บไซต์ทั่วไป และสามารถแสดงความเห็นได้ใน
ส่วนท้ายของแต่ละบล็อกโดยอาจจะต้องผ่านการลงทะเบียนในบางบล็อก นอกจากนี้ผู้อ่านบล็อกสามารถ
อ่านบล็อกได้ผ่านระบบฟีด ซึ่งมีให้บริการในบล็อกทั่วไป ทําให้ผู้ใช้สามารถอ่านบล็อกได้โดยตรง ผ่าน
โปรแกรมตัวอื่นโดยไม่จําเป็นต้องเข้ามาสู่หน้าบล็อกนั้น

6. บทที่2
เอกสารและทฤษฎีที่เกี่ยวข้อง
2.1
ประวัติความเป็นมาของประเพณีลอยกระทง
คติที่มาเกี่ยวกับวันลอยกระทงมีอยู่หลายตํานาน ดังนี้
1. การลอยกระทง เพื่อขอขมาแก่พระแม่คงคา
2. การลอยกระทง เพื่อบูชาพระผู้เป็นเจ้าตามคติพราหมณ์ คือบูชาพระนารายณ์ซึ่งบรรทมสินธุ์อยู่ใน
มหาสมุทร
3. การลอยกระทง เพื่อต้อนรับพระพุทธเจ้า ในวันเสด็จกลับจากเทวโลก เมื่อครั้งเสด็จไปจําพรรษาอยู่บน
สวรรค์ชั้นดาวดึงส์ เพื่อทรงเทศนาอภิธรรมโปรดพระพุทธมารดา
4. การลอยกระทง เพื่อบูชาพระพุทธบาท ของพระพุทธเจ้า ที่หาดทรายริมแม่นํ้านัมมทานที เมื่อคราวเสด็จ
ไปแสดงธรรมโปรดในนาคพิภพ
5. การลอยกระทง เพื่อบูชาพระจุฬามณีบนสวรรค์ซึ่งเป็นที่บรรจุพระเกศาของพระพุทธเจ้า
6. การลอยกระทง เพื่อบูชาท้าวพกาพรหม บนสวรรค์ชั้นพรหมโลก

7. 7. การลอยกระทง เพื่อบูชาพระอุปคุตตะเถระ ซึ่งบําเพ็ญเพียรบริกรรมคาถาอยู่ในท้องทะเลลึกหรือสะดือ
ทะเล
ประวัติการลอยกระทงในเมืองไทย
การลอยกระทงในเมืองไทย มีมาตั้งแต่ครั้งสุโขทัย เรียกว่า การลอยพระประทีป หรือ ลอยโคม เป็นงาน
นักขัตฤกษ์รื่นเริงของประชาชนทั่วไป ต่อมานางนพมาศหรือท้าวศรีจุฬาลักษณ์สนมเอกของพระร่วง ได้คิด
ประดิษฐ์ดัดแปลงเป็นรูปกระทงดอกบัวแทนการลอยโคม การลอยกระทงหรือลอยโคมในสมัยนางนพมาศ
กระทําเพื่อเป็นการสักการะรอยพระพุทธบาทที่แม่นํ้านัมมทานที ซึ่งเป็นแม่นํ้าสายหนึ่งอยู่ในแคว้น
ทักขิณาบถของประเทศอินเดีย ปัจจุบันเรียกว่า แม่นํ้าเนรพุททา
การลอยกระทงเพื่อบูชารอยพระพุทธบาท
รอยพระพุทธบาทของพระพุทธเจ้า ที่ไปปรากฏอยู่ริมฝั่งแม่นํ้านัมมทานที มีความเป็นมาเกี่ยวข้องกับพุทธ
ประวัติ คือ ครั้งหนึ่งพญานาคทูลอาราธนาพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ให้เสด็จไปแสดงธรรมโปรดในนาคพิภพ
เมื่อพระองค์จะเสด็จกลับ พญานาคทูลขออนุสาวรีย์ไว้กราบไหว้บูชา พระพุทธองค์จึงทรงประดิษฐานรอบ
พระพุทธบาทไว้ที่หาดทราย ริมฝั่งแม่นํ้านัมมทานที เพื่อให้บรรดานาคทั้งหลายได้สักการะ บูชา การลอย
กระทงที่มีความเป็นมาเกี่ยวข้องกับพุทธประวัติ ยังมีอีก 2 เรื่อง คือ
1. การลอยกระทงเพื่อบูชาพระจุฬามณีบนสวรรค์ และ
2. การลอยกระทงเพื่อต้อนรับพระพุทธองค์ในวันที่เสด็จกลับจากเทวโลก

8. ตํานานการลอยกระทงเพื่อบูชาพระจุฬามณี
เมื่อครั้งที่เจ้าชายสิทธัตถะ เสด็จออกจากพระนครกบิลพัสดุ์ในเวลากลางคืนด้วยม้ากัณฐกะ พร้อมนายฉันทะ
มหาดเล็กผู้ตามเสด็จ ครั้นรุ่งอรุณก็ถึงฝั่งแม่นํ้าอโนมานที เจ้าชายทรงขับม้ากัณฐกะกระโจนข้ามแม่นํ้าไป
โดยสวัสดี
เมื่อทรงทราบว่าพ้นเขตกรุงกบิลพัสดุ์แล้ว เจ้าชายสิทธัตถะจึงเสด็จลงประทับเหนือหาดทรายขาวสะอาด
ตรัสให้นายฉันทะนําเครื่องประดับและม้ากัณฐกะกลับพระนคร ทรงตั้งพระทัยปรารภจะบรรพชา โดยเปล่ง
วาจา "สาธุ โข ปพฺพชฺชา" แล้ว จึงทรงจับพระเมาลีด้วยพระหัตถ์ซ้าย พระหัตถ์ขวาทรงพระขรรค์ตัดพระ
เมาลี แล้วโยนขึ้นไปบนอากาศ พระอินทร์ได้นําผอบทองมารองรับพระเมาลีไว้และนําไปบรรจุยังพระจุฬา
มณีเจดียสถานในเทวโลก
พระจุฬามณีตามปกติมีเทวดาเหาะมาบูชาเป็นประจําแม้พระศรีอริยเมตไตรยเทวโพธิสัตว์ซึ่งในอนาคต จะ
มาจุติบนโลกและตรัสรู้เป็นพระพุทธเจ้าพระองค์หนึ่งก็ยังเสด็จมาไหว้การลอยกระทงเพื่อบูชาพระจุฬามณี
จึงถือเป็นการไหว้บูชาพระศรีอริยไตรยด้วยตํานานการลอยกระทง เพื่อต้อนรับพระพุทธเจ้าเสด็จกลับจากเท
วโลก เมื่อเจ้าชายสิทธัตถะเสด็จออกบวชจนได้บรรลุธรรมเป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้าแล้ว หลังจากเผยพระ
ธรรมคําสั่งสอนแก่สาธุชนโดยทั่วไปได้ระยะหนึ่ง จึงเสด็จไปจําพรรษาอยู่บนสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ เพื่อทรง
เทศนาธรรมโปรดพระพุทธมารดา ครั้งจําพรรษาจนครบ 3 เดือน พระองค์จึงเสด็จกลับลงสู่โลกมนุษย์เมื่อ
ท้าวสักกเทวราชทราบพุทธประสงค์จึงเนรมิตบันไดทิพย์ขึ้น อันมี บันไดทอง บันไดเงิน และบันไดแก้ว
ทอดลงสู่ประตูเมืองสังกัสสนคร บันไดแก้วนั้นเป็นที่ซึ่งพระผู้มีพระภาคเจ้าเสด็จลง บันไดทองเป็นที่
สําหรับเทพยดาทั้งหลายตามส่งเสด็จ บันไดเงินสําหรับพรหมทั้งหลายส่งเสด็จ
ในการเสด็จลงสู่โลกมนุษย์ครั้งนี้ เหล่าทวยเทพและประชาชนทั้งหลาย ได้พร้อมใจกันทํา การสักการบูชา
ด้วยทิพย์บุปผามาลัย การลอยกระทงตามคตินี้ จึงเป็นการรับเสด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าจากดาวดึงส์พิภพ
(เป็นตํานานเดียวกับประเพณีการตักบาตรเทโวรับเสด็จพระพุทธองค์ลงจากดาวดึงส์)

9. การลอยกระทง เพื่อบูชาพระนารายณ์บรรทมสินธุ์
ยังมีพิธีการลอยกระทงตามคติพราหมณ์อีกเรื่องหนึ่ง ซึ่งกระทําเพื่อบูชาพระผู้เป็นเจ้า คือ พระนารายณ์ที่
บรรทมสินธุ์อยู่ในมหาสมุทร นิยมทํากันในวันขึ้น 15 คํ่าเดือน 11 หรือ วันขึ้น 15 คํ่าเดือน 12 เป็น 2 ระยะ
จะทําในกําหนดใดก็ได้
ตํานานการลอยกระทง เพื่อบูชาท้าวพกาพรหม
นิทานต้นเหตุเกี่ยวกับอีกเรื่องหนึ่งที่น่าสนใจ เป็นนิทานชาวบ้าน กล่าวถึงเมื่อครั้งดึกดําบรรพ์มีกาเผือกสอง
ตัวผัวเมียทํารังอยู่บนต้นไม้ในป่าหิมพานต์ใกล้ฝั่งแม่นํ้า วันหนึ่งกาตัวผู้ออกไปกากินแล้วหลงทานกลับรัง
ไม่ได้ปล่อยให้นางกาตัวเมียซึ่งกกไข่อยู่5 ฟองรอด้วยความกระวนกระวายใจ จนมีพายุใหญ่พัดรังกระจัด
กระจาย ฟองไข่ตกลงนํ้า แม่กาถูกลมพัดไปทางหนึ่ง
เมื่อแม่กาย้อนกลับมามีรังไม่พบฟองไข่ จึงร้องไห้จนขาดใจตาย ไปเกิดเป็นท้าวพกาพรหมอยู่ในพรหมโลก
ฟองไข่ทั้ง 5 นั้นลอยนํ้าไปในสถานที่ต่างๆ บรรดาแม่ไก่ แม่นาค แม่เต่า แม่โคและแม่ราชสีห์ มาพบเข้า จึง
นําไปรักษาไว้ตัวละ 1 ฟอง ครั้งถึงกําหนดฟักกลับกลายเป็นมนุษย์ทั้งหมดไม่มีฟองไหนเกิดมาเป็นลูกกา
ตามชาติกําเนิดเลย กุมารทั้ง 5 ต่างเห็นโทษภัยในการเป็นฆราวาสและเห็นอานิสงส์ในการบรรพชา จึงลา
มารดาเลี้ยงไปบวชเป็นฤาษีทั้ง 5 ได้มีโอกาสพบปะกันและถามถึงนามวงศ์และมารดาของกันและกัน จึง
ทราบว่าเป็นพี่น้องกัน ฤาษีทั้ง 5 มีนามดังนี้
คนแรก ชื่อ กกุสันโธ (วงศ์ไก่)
คนที่สอง ชื่อ โกนาคมโน (วงศ์นาค)
คนที่สาม ชื่อ กัสสโป (วงศ์เต่า)
คนที่สี่ ชื่อ โคตโม (วงศ์โค)
คนที่ห้า ชื่อ เมตเตยโย (วงศ์ราชสีห์)
ต่างตั้งจิตอธิษฐาน ว่าถ้าต่อไปจะได้ไปเกิดเป็นพระพุทธเจ้า ขอให้ร้อนไปถึงมารดา ด้วยแรงอธิษฐาน ท้าว
พกาพรหมจึงเสด็จมาจากเทวโลก จําแลงองค์เป็นกาเผือก แล้วเล่าเรื่องราวแต่ทนหลังให้ฟัง พร้อมบอกว่าถ้า

10. คิดถึงมารดา เมื่อถึงเพ็ญเดือน 11 เดือน 12 ให้เอาด้ายดิบผูกไม้ตีนกา ปักธูปเทียนบูชาลอยกระทงในแม่นํ้า
ทําอย่างนี้เรียกว่าคิดถึงมารดา แล้วท้าวพกาพรหมก็ลากลับไป
ตั้งแต่นั้นมา จึงมีการลอยกระทงเพื่อบูชาท้าวพกาพรหม แล้วเพื่อบูชารอยพระบาท ซึ่งประดิษฐานอยู่ริมฝั่ง
แม่นํ้านัมมทานที ส่วนฤาษีทั้ง 5 ต่อมาได้ตรัสรู้เป็นพระพุทธเจ้า ดังนี้
ฤาษีองค์แรก กกุสันโธ ได้แก่ พระพุทธเจ้าทรงพระนามว่า พระกกุสันโธ
ฤาษีองค์ที่สอง โกนาคมโน ได้แก่ พระพุทธเจ้าทรงพระนามว่า พระโกนาคมน์
ฤาษีองค์ที่สาม กัสสโป ได้แก่ พระพุทธเจ้าทรงพระนามว่า พระกัสสปะ
ฤาษีองค์ที่สี่ โคตโม ได้แก่ พระพุทธเจ้าทรงพระนามว่า พระสมณโคดม
ฤาษีองค์ที่ห้า เมตเตยโย ได้แก่ พระพุทธเจ้าทรงพระนามว่า พระศรีอาริยเมตไตรย
พระพุทธเจ้า 3 พระองค์แรก ได้มาบังเกิดบนโลกแล้วในอดีตกาล พระพุทธเจ้าองค์ที่ 4 คือ พระสัมมาสัม
พุทธเจ้าองค์ปัจจุบัน พระพุทธเจ้าองค์ที่ 5 คือ พระพุทธเจ้าที่จะมาบังเกิดบนโลกในอนาคต ได้แก่ พระศรี
อาริยเมตไตรย

11. ตํานานการลอยกระทง เพื่อบูชาพระอุปคุตต์
การลอยกระทงเพื่อบุชาพระอุปคุตต์นี้ เป็นประเพณีของชาวเหนือและชาวพม่า พระอุปคุตต์เป็นพระอรหันต์
เถระหลังสมัยพุทธกาล โดยมีตํานานความเป็นมาดังนี้
เมื่อพระเจ้าอโศกมหาราช ทรงมีพระราชศรัทธาในพระพุทธศาสนา ได้โปรดให้สร้างพระสถูปเจดีย์และ
พุทธวิหารขึ้นทั่วชมพูทวีป มหาวิหารที่มีชื่อเสียงมากที่สุดคือ "อโศการาม" ซึ่งตั้งอยู่ในเขตแคว้นมคธ
หลังจากที่สร้างพระสถูปเจดีย์ถึง 84,000 องค์สําเร็จแล้ว พระเจ้าอโศกทรงมีพระราชประสงค์จะนําพระบรม
สารีริกธาตุของสัมมาสัมพุทธเจ้า ไปบรรจุในในพระสถูปต่างๆ และบรรจุในพระมหาสถูปองค์ใหญ่ที่สร้าง
ขึ้นใหม่มีความสูงประมาณครึ่งโยชน์ และประดับประดาด้วยแก้วต่างๆ ประดิษฐานอยู่ริมฝั่งแม่นํ้าคงคาให้
ปาฎลีบุตร อีกทั้งต้องการให้มีการเฉลิมฉลองยิ่งใหญ่เป็นเวลา 7 ปี 7 เดือน 7 วัน
แต่ด้วยเกรงว่าพญามารจะมาทําลายพิธีฉลอง มีเพียงพระอุปคุตต์ที่ไปจําศีลอยู่ในสะดือทะเลเพียงท่านเดียว
เท่านั้น ที่จะสามารถปราบพญามารได้เมื่อพระอุปคุตต์ปราบพญามารจนสํานึกตัวหันมายึดเอาพระรัตนตรัย
เป็นที่พึ่งแล้ว พระอุปคุตต์จึงลงไปจําศีลอยู่ในสะดือทะเลตามเดิม
พระอุปคุตต์นี้ไทยเรียกว่า พระบัวเข็ม ชาวไทยเหนือหรือชาวอีสานและชาวพม่านับถือพระอุปคุตต์มาก ชาว
พม่าไม่ว่าจะมีงานอะไรเป็นต้องนิมนต์มาเช้าพิธีด้วยเสมอ ไทยเราใช้บูชาในพิธีขอฝนหรือพิธีมงคล ฯลฯ
การลอยกระทงของชาวเหนือ (ยี่เป็ง)
การลอยกระทงของชาวเหนือ นิยมทํากันในเดือนยี่เป็ง (คือเดือนยี่หรือเดือนสอง เพราะนับวันเร็วกว่าของเรา
2 เดือน) เพื่อบูชาพระอุปคุตต์ซึ่งเชื่อกันว่าท่านบําเพ็ญบริกรรมคาถาอยู่ในท้องทะเลลึก หรือสะดือทะเล ตรง
กับคติของชาวพม่า

12. การลอยกระทงของชาวอีสาน (ไหลเรือไฟ)
การลอยกระทงในภาคอีสาน เรียกว่าเทศกาลไหลเรือไฟจัดเป็นประเพณียิ่งใหญ่ในจังหวัดนครพนม โดยการ
นําหยวกกล้วยหรือวัสดุต่างๆ มาตกแต่งเป็นรูปพญานาคและรูปอื่นๆ ตอนกลางคืนจุดไฟปล่อยให้ไหลไป
ตามลํานํ้าโขงดูสวยงามตระการตา
นอกจากนี้ยังมีประเพณีลอยกระทงในประเทศต่างๆ เช่นที่เขมร จีน อินเดีย โดยมีคติความเชื่อและประวัติ
ความเป็นมาตรงกันบ้างแตกต่างกันไปบ้าง
การลอยกระทงในปัจจุบัน
การลอยกระทงในปัจจุบัน ยังคงรักษารูปแบบเดิมเอาไว้ได้ตามสมควร เมื่อถึงวันเพ็ญพระจันทร์เต็มดวงใน
เดือน 12 ชาวบ้านจะจัดเตรียมทํากระทงจากวัสดุที่หาง่ายตามธรรมชาติ เช่น หยวกกล้วยและดอกบัว นํามา
ประดิษฐ์เป็นกระทงสวยงาม ปักธูปเทียนและดอกไม้เครื่องสักการบูชา ก่อนทําการลอยในแม่นํ้าก็จะ
อธิษฐานในสิ่งที่มุ่งหวัง พร้อมขอขมาต่อพระแม่คงคา ตามคุ้มวัดหรือสถานที่จัดงานหลายแห่ง มีการ
ประกวดกระทง ประกวดนางนพมาศ และมีมหรสพสมโภชในตอนกลางคืน นอกจากนั้นยังมีการจุดดอกไม้
ไฟ พลุ ตะไล ซึ่งในการเล่นต้องระมัดระวังเป็นพิเศษ วัสดุที่นํามาใช้กระทง ควรเป็นของที่สามารถย่อย
สลายได้ง่ายตามธรรมชาติ งานลอยกระทงที่ยิ่งใหญ่จัดขึ้นที่จังหวัดสุโขทัยเป็นงานระดับประเทศ เรียกว่า
เทศกาลเผาเทียนเล่นไฟ มีนักท่องเที่ยวทั้งชาวไทยและต่างประเทศไปร่วมสนุกสนานกันเป็นประจํามากทุก
ปีพิธีจองเปรียงเทศกาลลอยกระทงของสุโขทัยในสมัยโบราณในหนังสือตํารับท้าวศรีจุฬาลักษณ์ ได้กล่าวถึง
พิธีจองเปรียงไว้ดังนี้
พอถึงการพระราชพิธีจองเปรียงในวันเพ็ญเดือน 12 เป็นนักขัตฤกษ์ชักโคมลอยบรรดาประชาชนชายหญิง
ต่างตกแต่งโคมชักโคมแขวนโคมลอยทุกตระกูลทั่วทั้งพระนคร แล้วก็ชวนกันเล่นมหรสพสิ้นสามราตรีเป็น
เยี่ยงอย่าง แต่บรรดาข้าเฝ้าฝ่ายราชบุรุษนั้น ต่างทําโคมประเทียบบริวารวิจิตรด้วยลวดลายวาดเขียนเป็นรูป
สัณฐานต่างๆ ประกวดกันมาชักมาแขวนเป็นระเบียบเรียบราบตามแนวโคมชัยเสาระหงตรงหน้าพระที่นั่ง
ชลพิมาน ถวายสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวให้ทรงพระราชอุทิศสักการพระมหาเกศธาตุจุฬามณีในชั้นดาวดึงส์

13. ฝ่ายพระสนมกํานัลก็ทําโคมลอยร้อยด้วยบุปผชาติเป็นรูปต่างๆ ประกวดกันถวายให้ทรงอุทิศบูชาพระพุทธ
บาทซึ่งประดิษฐานยังนัมมทานทีแลข้าน้อย(นางนพมาศ) ก็กระทําโคมลอยคิดตกแต่งให้งามประหลาดกว่า
โคมพระสนมกํานัลทั้งปวง
ครั้นเวลาพลบคํ่า สมเด็จพระร่วงเจ้าเสด็จลงพระที่นั่งชลพิมานพร้อมด้วยอัครชายา พระบรมวงศ์และพระ
สนมกํานัลนางท้าวชาวชะแม่ทั้งปวง พราหมณ์ก็ถวายเสียงสังข์อันเป็นมงคล ชาวพนักงานก็ชักสายโคมชัย
โคมประเทียบบริวารขึ้นพร้อมกัน เพื่อจะให้ทรงพระราชอุทิศสักการบุชาพระจุฬามณี ฝ่ายนางท้าวชาวชะแม่
ก็ลอยโคมพระราชเทพี พระวงศานุวงศ์โคมพระสนมกํานัล ก็เป็นลําดับกันลงมา ถวายให้ทอดพระเนตรและ
ทรงพระราชอุทิศ
ครั้นถึงโคมรูปดอกกระมุทของข้าน้อย สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงทอดพระเนตร พลางทางตรัสชมว่าโคมลอย
อย่างนี้วามประหลาด ยังหาเคยมีไม่ เป็นโคมของผู้ใดคิดกระทํา ท้าวศรีราชศักดิโสภาก็กราบบังคมทูลว่า
โคมของนพมาศธิดาพระศรีมโหสถ..... ครั้นสมเด็จพระร่วงเจ้าทรงสดับ ก็ดํารัสว่าข้าน้อยนี้มีปัญญาฉลาด
สมกับที่เกิดในตระกูลนักปราชญ์..... จึงมีพระราชบริหารบําหยัดสาปสรรว่า แต่นี้สืบไปเบื้องหน้า โดยลําดับ
กษัตริย์ในสยามประเทศ ถึงการกําหนดนักขัตฤกษ์วันเพ็ญเดือน 12 พระราชพิธีจองเปรียงแล้วก็ให้กระทํา
โคมลอยเป็นรูปดอกกระมุทอุทิศ สักการบูชาพระพุทธบาทนัมมทานทีตราบเท่ากัลปาวสาน อันว่าโคมลอย
รูปดอกกระมุท (ดอกบัว) ก็ปรากฏมาจนเท่าทุกวันนี้.......
บทส่งท้าย
ประเพณีการลอยกระทง น่าจะเป็นคติของชนชาติที่ประกอบกสิกรรม ซึ่งต้องมีนํ้าเป็นปัจจัยสําคัญ เมื่อพืช
พันธุ์ธัญญาหารเจริญงอกงามอุดมสมบูรณ์ จึงมีการลอยกระทงไปตามกระแสนํ้า เพื่อขอบคุณพระแม่คงคา
หรือเทพเจ้าแห่งนํ้า อีกทั้งเป็นการแสดงความคารวะขออภัยที่ได้ลงอาบ หรือปล่อยสิ่งปฏิกูลลงนํ้า ไม่ว่าจะ
โดยตั้งใจหรือไม่ก็ตาม รวมทั้งเป็นการบูชาเทพเจ้าตลอดจนรอยพระพุทธบาท พระเจดีย์จุฬามณีฯลฯ ตามคติ
ความเชื่อ
หลังจากทําพิธีลอยกระทงแล้ว ก็จัดให้มีการละเล่นรื่นเริงสนุกสนาน เช่น การละเล่นพื้นเมือง การเล่นเพลง
เรือ รําวงฯลฯ อันเป็นธรรมเนียมประเพณีที่ปฏิบัติสืบทอดกันมาตั้งแต่ครั้งโบราณ

14. ความมุ่งหมายของการลอยกระทงมีอยู่หลายประการ เช่น การขอขมาต่อพระแม่คงคาการบูชารอบพระพุทธ
บาท การลอยเคราะห์โรคภัยและทุกข์โศกให้ไหลไปกับสายนํ้า ฯลฯ กิจกรรมดังกล่าวนี้จะจัดขึ้นในเดือน 12
โดยนับวันตามจันทรคติ หรือราวเดือนพฤศจิกายน
กิจกรรมต่างๆ ที่ควรปฏิบัติในวันลอยกระทง
1. นํากระทงไปลอยตามแม่นํ้าลําคลอง หรือตามแหล่งนํ้าที่มีการจัดพิธี
2. ให้การสนับสนุนกิจกรรมต่างๆ ในวันลอยกระทง เช่น การประกวดกระทง ประกวดนางนพมาศ
การละเล่นพื้นเมือง เช่น รําวง เพลงเรือ เพื่อสืบสานวัฒนธรรมไทย
3. จัดนิทรรศการ หรือพิธีการลอยกระทง เพื่อเผยแพร่และอนุรักษ์ประเพณีไทย
4. จัดรณรงค์ให้มีการใช้วัสดุจากธรรมชาติมาทํากระทง เพื่อไม่ให้เกิดมลภาวะแก่แม่นํ้าลําคลอง
สรุปเหตุผลในการลอยกระทง
1. เพื่อขอขมาแก่พระแม่คงคา เพื่อบูชารอยพระพุทธบาทและบูชาเทพเจ้า ตามคติความเชื่อ
2. เพื่อรักษาขนบธรรมเนียมของไทยไว้มิให้สูญหายไปตามกาลเวลา
3. เพื่อรู้ถึงคุณค่าของนํ้าหรือแม่นํ้าลําคลอง อันเป็นสิ่งจําเป็นสําหรับการดํารงชีวิต

15. สร้างเว็บบล็อก(Blogger)
1.เข้าไปที่ http://www.blogger.com/
จะเจอหน้าจอแบบนี้ ให้คลิกที่ สร้างเว็บบล๊อกของท่านเดี๋ยวนี้ ดังรูป
2.เมื่อท่านคลิกนี้ จะปรากฏดังรูปด้านล่าง

16. 3. ให้ใส่รายละเอียดดังรูป
-ที่อยู่อีเมล : (จากที่ท่านได้สมัคร Gmail)
-Enter Password : (ใส่รหัสผ่าน)-พิมพ์รหัสผ่านอีกครั้ง
-Displya name (ตั้งชื่อที่จะให้แสดงตอนโพสเว็บบล็อก)
-พิมพ์ตามอักษรที่ปรากฎให้ถูกต้อง
-คลิกดําเนินต่อไป
4.จากนั้นให้ตั้งชื่อ เว็บบล็อกของท่าน
-คลิกที่ตรวจสอบ เพื่อตรวจเช็คดูว่า มีใครใช้ชื่อนี้ไป หรือยัง ถ้ามีแล้วระบบจะแจ้งเตือนว่าใช้ไม่ได้และจะมี
ตัวเลือกให้เราโดยอัตโนมัต ถ้าชอบใจตัวไหน ก็คลิกที่ชื่อด้านล่างตัวนั้นได้แต่ถ้าต้องการชื่ออื่นอีกก็
ตรวจสอบจนกว่าจะได้ชื่อที่คุณพอใจ เมื่อได้ชื่อตามที่ต้องการแล้ว คลิกที่ ดําเนินต่อไป

17. 5.จาก นั้นจะเข้าสู่การเลือกแม่แบบว่า เราต้องการเว็บบล็อกรูปแบบไหน มีให้เลือกมากมายตามต้องการ
สามารถคลิกเพื่อดูตัวอย่างแม่แบบได้เมื่อได้แม่แบบตามที่เราชอบแล้ว คลิกที่ ดําเนินต่อไปถึงตอนนี้คุณก็จะ
มีบล็อกกับกูเกิลแล้ว อย่าลืมจดจําคือ
1.อีเมลล์ของ gmail
2.URL เว็บบล็อก

18. บทที่ 3
วิธีดําเนินการ
ผู้จัดทําโครงงานจะนําเนื้อหาความรู้เรื่อง“ประวัติความเป็นมาของประเพณีลอยกระทง"ไปเผยแพร่ทาง
อินเตอร์เน็ตผ่านทางเว็บบล็อก เพื่อให้ผู้กําลังค้นหาข้อมูลเรื่องดังกล่าวสามารถเข้าไปศึกษาได้ในเว็บบล็อก
ของผู้จัดทํา โดยการใช้งานเว็บบล็อกมีดังนี้
ผู้ใช้งานบล็อกจะแก้ไขและบริหารบล็อกผ่านทางเว็บเบราว์เซอร์เหมือนการใช้งานและอ่านเว็บไซต์ทั่วไป
โดยจะมีรูปแบบบริหารบล็อกที่แตกต่างกัน เช่นบางระบบที่มีบรรณาธิการของบล็อก ผู้เขียนหลายคนจะส่ง
เรื่องเข้าทางบล็อกและจะต้องรอให้บรรณาธิการอนุมัติให้บล็อกเผยแพร่ก่อนบล็อกถึงจะแสดงผลใน
เว็บไซต์นั้นได้ซึ่งจะแตกต่างจากบล็อกส่วนตัวที่จะให้แสดงผลได้ทันที
ผู้เขียนบล็อกในปัจจุบันจะใช้งานบล็อกในรูปแบบใดรูปแบบหนึ่งไม่ว่า ติดตั้งซอฟต์แวร์ของตัวเอง หรือใช้
งานบล็อกผ่านทางเว็บไซต์ที่ให้บริการบล็อก
สําหรับผู้อ่านบล็อกจะใช้งานได้ในลักษณะเหมือนอ่านเว็บไซต์ทั่วไป และสามารถแสดงความเห็นได้ใน
ส่วนท้ายของแต่ละบล็อกโดยอาจจะต้องผ่านการลงทะเบียนในบางบล็อก นอกจากนี้ผู้อ่านบล็อกสามารถ
อ่านบล็อกได้ผ่านระบบฟีด ซึ่งมีให้บริการในบล็อกทั่วไป ทําให้ผู้ใช้สามารถอ่านบล็อกได้โดยตรง ผ่าน
โปรแกรมตัวอื่นโดยไม่จําเป็นต้องเข้ามาสู่หน้าบล็อกนั้น
บทที่ 4
ผลการดําเนินการ
ผู้จัดทําสามารถดําเนินการได้สําเร็จลุล่วงไปได้ด้วยดีโดยการวางแผนวิธีดําเนินการอย่างเป็นขั้นตอน และมี
การนําเทคโนโลยีทางคอมพิวเตอร์และอินเตอร์เน็ตมาใช้ในการทําโครงงาน เช่น
1.การรวบรวมข้อมูล “ประวัติความเป็นมาของประเพณีลอยกระทง” จากทางอินเตอร์เน็ต
2.การศึกษาวิธีการสร้างเว็บบล็อกเพื่อใช้เป็นสื่อในการเผยแพร่ความรู้เรื่อง “ประวัติความเป็นมาของ
ประเพณีลอยกระทง” จากทางอินเตอร์เน็ต

19. บทที่ 5
สรุปผลและข้อเสนอแนะ
ผลที่ได้รับจากการทําโครงงานครั้งนี้
1.เพื่อเป็นแหล่งการเรียนรู้แก่ผู้ที่ต้องการศึกษา
2. เพื่อรักษาขนบธรรมเนียมของไทยไว้มิให้สูญหายไปตามกาลเวลา
3. เพื่อให้ทุกคนรู้ถึงคุณค่าของนํ้าหรือแม่นํ้าลําคลอง อันเป็นสิ่งจําเป็นสําหรับการดํารงชีวิต
ข้อเสนอแนะ
เราควรรู้จักใช้เทคโนโลยีทางคอมพิวเตอร์ให้เป็นประโยชน์ต่อชีวิต เช่น การใช้ในการศึกษาหาความรู้ หรือ
การใช้ในการเผยแพร่ความรู้ เป็นต้น
ภาคผนวก

20. ที่อยู่เว็บบล็อกของผู้จัดทํา
http://loykratongday.blogspot.com/