11กรุงรัตนโกสินทร์ร6

ประวัติศาสตร กรุงรัตนโกสินทร รัชกาลที่ 6

เหตุการณสําคัญในรัชกาลที่ 6

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Monument_of_Rama_VI_at_Lumphini_Park_(1).jpg

พัฒนาโดย ผูชวยศาสตราจารยกนก จันทรทอง โรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร


พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกลาเจาอยูหัวเสด็จสวรรคต
บรรดาเชื้อพระวงศและขาราชการชั้นสูงพรอมใจกันอัญเชิญ สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช
เจาฟามหาวชิราวุธ สยามมกุฎราชกุมาร ขึ้นครองราชยเปนรัชกาลที่ 6 แหงราชวงศจักรี
พระนามวา พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกลาเจาอยูหัว
- ปรับปรุงระเบียบการปองกันพระราชอาณาจักร เมื่อ 10 ธันวาคม พ.ศ. 2453
กลาวคือ
- ยุบเลิกกรมยุทธนาธิการ ใหไปรวมกับกระทรวงกลาโหม
- ยกกรมทหารเรือเปนกระทรวงทหารเรือ



- ตั้งยศจอมพล โดยพระราชทานให สมเด็จพระ
ราชปตุลาบรมพงศาภิมุข เจาฟาภาณุรังษีสวางวงศ
กรมพระยาภาณุพันธุวงศวรเดช (สมเด็จวังบูรพา)
เปนองคปฐม ใหใชคําวา จอมทัพ แทนคําวา จอม
พล ซึ่งไดใชแทนยศที่เหนือกวาพลเอก
ตั้งสภาปองกันพระราชอาณาจักร (ตนรากแหง
สํานักงานสภาความมั่นคงแหงชาติ)

http://1.bp.blogspot.com/_FjMzSorZY2Y/Sdh6ZNze7jI/AAAAAAAAAHM/
PCG4sT_LlVI/s400/10%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B
8%B2%E0%B8%9F%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%A0%E0%B8
%B2%E0%B8%93%E0%B8%B8%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8
%87%E0%B8%A9%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B8%A7%E0%B9
%88%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%
A8%E0%B9%8C.jpg


- ตั้งโรงเรียนมหาดเล็กหลวง (วชิราวุธวิทยาลัย) เมื่อ 29 ธันวาคม พ.ศ. 2453
ยกฐานะโรงเรียนมหาดเล็ก เปนโรงเรียนขาราชการพลเรือนของพระบาทสมเด็จพระ
จุลจอมเกลาเจาอยูหัว ซึ่งตอมาคือจุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย เมื่อ 29 ธันวาคม พ.ศ.
2453

http://www.chaoprayanews.com
/wp-
content/uploads/2009/03/e0b98
2e0b8a3e0b887e0b980e0b8a3
e0b8b5e0b8a2e0b899e0b8a7e
0_002.jpg

- เกิดภาวะวิกฤติทางการเงินทีธนาคารสยามกัมมาจลทุนจํากัด จนตองปลด
่
ผูจัดการธนาคารสยามกัลมาจล ที่เปนคนไทยออกไป ฐานกอความวุนวายทางการเงิน
ของธนาคารโดยการปลอยกูไมรูประมาณ แลวยึดสวนสาธารณะซึ่งเปนที่ของ ผูจัดการ
ธนาคารสยามกัลมาจลเพื่อชําระหนี้ กอนให นาย ป. ชวาซ ผูจัดการแผนกตางประเทศ
ซึ่งเปนปรัสเซีย เขาทําหนาที่แทนโดยนํากําไรจากแผนกตางประเทศ มาแซมทุนพอ
แกไขภาวะวิกฤตทางการเงินไปได


พ.ศ. 2454
- 1 พฤษภาคม โปรดเกลาฯ ใหตั้งกองเสือปา ซึ่งเปนรากฐานของกรมการรักษา
ดินแดน หรือ หนวยบัญชาการกําลังสํารองในปจจุบัน
- 1 กรกฎาคม โปรดเกลาฯ ใหตั้งกองลูกเสือ
- 11 พฤศจิกายน จัดพระราชพิธีบรมราชาภิเษก มีการเชิญราชวงศจากยุโรป
และญี่ปุนใหเสด็จมาทรงรวมการพระราชพิธีในกรุงสยาม นับเปนการรับพระราช
อาคันตุกะจํานวนมาก เปนครั้งยิ่งใหญครั้งแรกของประเทศ

http://www.chaoprayanews.com/wp-content/uploads/2009/03/19lp8.jpg http://gotoknow.org/file/airscout/image0.jpg



พ.ศ. 2454
- 29 ธันวาคม ชาวตะวันตกนําเครื่องบิน (สมัยนั้นเรียกเครื่องเหาะ) มาบินครั้ง
แรกที่สนามมาสระปทุม (สนามมาราชกรีฑาสโมสร หรือ สนามฝรั่ง)
- เกิด ร.ศ. 130 เพื่อเปลี่ยนแปลงการปกครอง และหากไมสามารถดําเนินการ
ไดสําเร็จก็ตองการลอบปลงพระชนม เมื่อวันที่ 26 กุมภาพันธ พ.ศ. 2454 (นับ
อยางใหม ป พ.ศ. 2455) แตสามารถจับกุมควบคุมสถานการณได
ทรงริเริ่มการศึกษาพระปริยัติธรรมใหมขึ้นอีกหลักสูตรหนึ่ง เรียกวา "นักธรรม"
โดยมีการสอบครั้งแรกเมื่อ เดือนตุลาคม 2454
ตอนแรกเรียกวา "องคของสามเณรรูธรรม"
- สมเด็จพระมหาสมณเจาฯ กรมพระยา
วชิรญาณวโรรส ทรงเปลี่ยนวิธีการสอบ
บาลีสนามหลวงจากปากเปลามาเปน
ขอเขียน เปนครั้งแรก
http://www.kwc.ac.th/1Part%20K6.files/image058.jpg



พ.ศ. 2455
- โปรดเกลาฯ ใหเปลี่ยนมาใชพุทธศักราช (พ.ศ.) ในราชการแทนรัตนโกสินทรศก
(ร.ศ.) มีผลบังคับใชเมื่อ 1 เมษายน พ.ศ. 2456



2456
- จัดตั้งคลังออมสิน เมื่อ 1 เมษายน 2456 ตนรากแหงธนาคารออมสิน
- ตราพระราชบัญญัตินามสกุล แตกวาจะบังคับใชไดโดยสมบูรณกับราษฎรทุกคนก็
เมื่อสิ้นสงครามโลกครั้งที่ 2 ไปแลว ในรัชกาลที่ 6 ไดทรงพระกรุณาโปรดเกลาฯ
พระราชทานนามสกุลแกผูขอพระราชทานกวา 6,000 นามสกุล

http://gotoknow.org/file/ha_deaw/preview/3.jpg



2456
- เกิดภาวะวิกฤตทางการเงิน ป พ.ศ. 2456 เนื่องจากแบงคจีนสยามทุนลมละลาย
ทําใหฐานะทางการเงินของธนาคารสยามกัมมาจลและ บรรดาโรงสีขาวตกอยูในภาวะคับ
ขัน ดวยเนื่องจาก
1) เจาหนาที่ของแบงคจีนสยามทุนไดยักยายเอาหนี้ไปใสในบัญชีของธนาคาร
สยามกัมมาจล และฉอโกงเอาทุนและกําไรของธนาคารธนาคารสยามกัมมาจลมาใส
แบงคจีนสยามทุนโดยเลี่ยงภาษีดวย
2) แบงคจีนสยามทุนจํากัด ไดปลอยกูใหโรงสีขาวเปนจํานวนมาก ถาฝนแลง
ขาวขาดแคลน โรงสีก็เสี่ยงกับธุรกิจตกต่ํา เมื่อแบงคจีนสยามทุน ตกอยูในภาวะ
ลมละลาย เจาของโรงสีพากันขาดแหงเงินกูเพื่อดําเนินหรือฟนฟูกิจการตอไปได



2457
- ตั้งกองบินขึ้นในกองทัพบก
- เริ่มสรางสนามบินดอนเมือง และเปดใชงานในวันที่ 8 มีนาคม พ.ศ. 2457
- เปดโรงพยาบาลจุฬาลงกรณ
- ตั้ง วชิรพยาบาล
- เริ่มใหบริการน้ําประปา เมื่อ 14 พฤศจิกายน พ.ศ. 2457
- ตั้งโรงเรียนพยาบาลของสภากาชาดไทย
- ตั้งเนติบัณฑิตยสภา

http://www.bangkokflying.com/imagesupload/imgarticle/display/P00008.jpg



2457
- มีพระบรมราชานุมัติใหกูยืมเงินเพื่อสรางทางรถไฟสายใต จากรัฐบาลสหรัฐมลายู
เพิ่มอีก 750,000 ปอนด ตามคํากราบบังคมทูลของพระเจาบรมวงศเธอ กรมพระ
นเรศวรวรฤทธิ์ เนื่องจากเงินกู 4 ลานปอนดเพียงพอสําหรับทางรถไฟสายใตที่เชื่อม
ฝงตะวันตก ตามความตองการของพอคาจีน พอคาแขกเมืองปนังเทานั้น แตไมพอ
สําหรับทางรถไฟผานมณฑลปตตานีไปเชื่อมทางรถไฟที่ฝงกลันตัน
- เดือนสิงหาคม เกิดสงครามโลกครั้งที่ 1



พ.ศ. 2458
- เสด็จฯ เยือนหัวเมืองปกษใต ครั้งแรกหลังจากเสวยราชย แมทางรถไฟสายใต
ยังไมเชื่อมตอกันสมบูรณ
- เริ่มการสรางสะพาน 5 หอ (สะพานปางหละ) หลังจากไดรับสะพานหอสูงซึ่ง
เปนเครื่องเหล็กจากปรัสเซีย



2459
- 1 เมษายน เลิกหวย ก.ข.
- 1 เมษายน เปดการเดินรถถึงลําปาง
- 26 กุมภาพันธ ทดลองจัดตั้งสหกรณเปนแหงแรก ที่ วัดจันทร จังหวัดพิษณุโลก
- 17 กันยายน ทางรถไฟสายใตเชื่อมกันตลอด ทีชุมพร
่
- 25 มิถุนายน เปด สถานีรถไฟหลวงกรุงเทพ (สถานีรถไฟกรุงเทพ) ทีหัวลําโพง
่
หลังจากที่ดําเนินการขยายสถานีรถไฟกรุงเทพ
ตั้งแตเดือนมิถุนายน พ.ศ. 2453
1 มกราคม พ.ศ. 2459 (นับอยางใหมตอง
เขาป พ.ศ. 2460) เปดการเดินรถโดยไมตอง
เปลี่ยนรถจากบางกอกนอยไปอูตะเภา ใชเวลา
เดินรถ 3 วันเพราะ ตองคางคืนที่ บานพักรถไฟ
ที่ สถานีชุมพร และ สถานีชุมทางทุงสง
http://i284.photobucket.com/albums/ll8/Mongwin/souvenir1917/019tn.jpg



2459
- สถาปนาจุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย เมื่อ 26 มีนาคม พ.ศ. 2459 (นับอยางใหม
ตองเขาป พ.ศ. 2460)
- ตั้งกรมทหารรักษาวังที่นครศรีธรรมราชซึ่งถือวาเปนการตั้งกองทหาร ในเขต
ภาคใตซึ่งเปนเขตอิทธิพลของอังกฤษ ที่หามตั้งหนวยทหาร แตใหตั้งกองตํารวจ ที่ใช
พลเมืองทองถิ่นทําหนาที่รักษาความสงบ โดยอางวาเปนการตั้งกองทหารรักษาที่
ประทับ อันเปนกุศโลบายในการรักษาความมั่นคงในเวลาที่สยามยังไมพรอมที่จะ
ปองกันพระราชอาณาจักร



- แตงตั้งกรมหลวงกําแพงเพชรอัครโยธินขึ้นเปนเจากรมรถไฟหลวง เมื่อ 5
มิถุนายน พ.ศ. 2460 แทนเจากรม หลุยส ไวเลอร ชาวปรัสเซีย เพื่อจัดการรวมกรม
รถไฟหลวงสายเหนือ และ กรมรถไฟหลวงสายใตเขาดวยกัน และ เพื่อกําจัดอิทธิพล
เยอรมันออกไปดวย
- 22 กรกฎาคม ทรงประกาศเขารวมสงครามโลกครั้งที่ 1 กับฝายสัมพันธมิตรทํา
สงครามกับฝายมหาอํานาจกลาง คือ เยอรมัน ออสเตรีย ฮังการี มีการ ปลด
เจาหนาที่ชาวปรัสเซียและออสเตรียออกจากตําแหนง ทั้งในกรมรถไฟและในธนาคาร
สยามกัมมาจล พรอมสั่งพิทักษทรัพยชนชาติศัตรู ซึ่งกวาจะถอนออกไดก็ป พ.ศ.
2471
- เกิดเหตุน้ําทวมปมะเส็ง ทางรถไฟขาดหลายชวง ตองหยุดการเดินรถ 4-57 วัน
เสด็จฯ เยือนหัวเมืองปกษใต ครั้งที่ 2 คราวนี้เสด็จมณฑลภูเก็ต และ เปนครั้งแรกที่
ใชรถพระที่นั่งโบกี้ ที่สั่งเขามาใหมจากอังกฤษ ที่มาแทนรถพระที่นั่ง 4 ลอ



2460
- เปลี่ยนธงชาติ จากธงชางเผือกมาเปนธงไตรรงค
- ตั้งกรมมหาวิทยาลัย
- เลิกการพนันบอนเบี้ย
- เปลี่ยนแปลงการนับเวลาใหสอดคลองกับสากล คือใชคําวา กอนเที่ยง (ก.ท. -
AM) และหลังเที่ยง (ล.ท. - PM)
- แกไขปรับปรุงพระราชบัญญัติการเกณฑทหาร
- กําหนดคํานําหนานามสตรี จากอําแดงเปนนางและ นางสาวตามธรรมเนียมสากล
ออกพระราชบัญญัติหามสงเงินแทงและเหรียญบาทออกนอกประเทศ เนื่องจากเนื้อเงิน
แพงกวาหนาเหรียญทําใหมีคนหากําไรโดยการลักลอบหลอมเหรียญบาทเปนเงินแทง
สงไปขายเมือง จนตองลดความบริสุทธิ์เนื้อเงินจาก เงิน 90 ทองแดง 10๐ เปน เงิน
50 ทองแดง 50 แมที่สุดจะแกเปน เงิน 65 ทองแดง 35
- 1 เมษายน รถไฟหลวงไปถึงสถานีนาประดู (สถานีสําคัญระหวางจังหวัดปตตานี
และยะลา)


2461
- 6 เมษายน เปลี่ยนนามพระพุทธปรางคปราสาท
เปนปราสาทพระเทพบิดร
ตั้งดุสิตธานี ทดลองการปกครองตนเองตามระบอบ
ประชาธิปไตย พรอมออกหนังสือพิมพดุสิตสมิต และ
ดุสิตสมัย
- ตราธรรมนูญลักษณะการปกครองคณะนคราภิบาล
- ตราพระราชบัญญัตโรงเรียนราษฎร ฉบับแรก
ิ
- ตั้งกรมสาธารณสุข ในกระทรวงมหาดไทย ซึ่งเปน
ตนรากแหง กระทรวงสาธารณสุข
- สงทหารไปรวมรบในสงครามโลกครั้งที่ 1 ในยุโรป
เมื่อไดรับชัยชนะจึงเปนเหตุใหสยามมีอํานาจเจรจา
ตอรองขอแกไขสนธิสัญญาที่ไมเปนธรรมที่ไดทําไวแต
รัชกาลกอนๆ ได http://www.su-usedbook.com/shop/s/su-
usedbook/img-lib/spd_2009111855524_b.jpg



2461
- อุโมงคขุนตานทะลุถึงกันสําเร็จ
- เริ่มใชธนบัตร 1 บาท ตราครุฑ แทนการใชเหรียญกษาปณเงิน 1 บาท ที่ถูก
ยกเลิกไมใหใชเปนที่ชําระหนี้ไดตามกฎหมาย และใหเก็บเหรียญบาทเปนทุนสํารอง
เงินตราซึ่งตอมาในป พ.ศ. 2482 ไดขายเหรียญบาทเงินใหรัฐบาลสหรัฐอเมริกาแลว
เอาเงินดอลลารสหรัฐ ไปซื้อทองคําแทง ในราคา 35 ดอลลาร ตอทองคําแทง 1
ออนซ เพื่อเปนทุนสํารองธนบัตรสยาม
- 1 กรกฎาคม รถไฟหลวงสายใต เปดเดินไดถึงปาดังเบซาร โดยใหกรมรถไฟ
สหพันธรัฐมลายูเปนผูรับผิดชอบเนื่องจากสถานีปาดังเบซารอยูในเขตแดนมลายู
(หางจากหลักเขตกรุงสยามไปทางใตประมาณ 300 เมตร) แลวใหแบงรายไดและ
คาใชจายกับกรมรถไฟหลวง ครึ่งหนึ่ง



2462
- ประกาศให วันที่ 6 เมษายนเปนวันจักรี และ ใหถือวาเปนวันชาติในยุคสม
บูรณาญาสิทธิราช
- วางระเบียบการเรียกเก็บเงินรัชชูปการ ซึ่งเปนการเสียเงินปละ 6 บาท ในยุคที่
ขาวสารถังละ 50 สตางค ซึ่งถาเสียรัชชูปการแลวก็จะมีการออกตั๋วสีเหลืองขนาดเทาตั๋ว
จํานํา พิมพคําวา 6 บาท ตัวโตๆ ถาไมเสียรัชชูปการ (หรือเสียคาตั๋วสวย) ก็โดนสงไป
ทํางานโยธา พวกที่ตองยกเวนไมตองเสียรัชชูปการคือ พวกเจานายตั้งแตระดับพระองค
เจาขึ้นไป ทหารตํารวจ และประชาชนที่ผานการเกณฑทหารแลว
- เริ่มการใชเวลามาตรฐาน (+7 ชั่วโมงเมื่อที่ยบกับเวลามาตรฐานกรีนิช)
- เกิดภาวะฝนแลง ทําใหขาวตายเปนจํานวนมาก ถึงขั้นตองขุดหัวมัน หัวเผือก หัว
กลอยและ เก็บขุยไผ (เมล็ดตนไผที่รวงมาเมื่อไผออกดอกกอนจะแหงตาย) กินประทัง
ชีวิต จนรัฐบาลตองประกาศ พระราชกําหนดหามการสงออกขาวไปตางประเทศ ซึ่งจะ
ยกเวนเฉพาะขาวที่ไดมีการทําสัญญาการซื้อขายไวกอนหนาการประกาศพระราชกําหนด



- ทหารไทยไดรับชัยชนะกลับจากงานพระราชสงครามในทวีปยุโรป
- 20 ตุลาคมสมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถพระบรมราชชนนีพันปหลวง
เสด็จสวรรคต ณ วังพญาไท
- โปรดเกลาฯใหพิมพคัมภีรอรรถกถาแหงพระไตรปฎกและอรรถกถาชาดก และ
คัมภีรอื่น ๆ เชน วิสุทธิมรรค มิลินทปญหา เปนตน
- ทรงนิพนธหนังสือแสดงหลักคําสอนในพระพุทธศาสนา
หลายเรื่อง เชน เทศนาเสือปา พระพุทธเจาตรัสรูอะไร เปนตน
ทรงอบรมสั่งสอนธรรมะแกขาราชการ และขาราชสํานักดวย
พระองคเอง
- เริ่มการสรางสะพานทาชมพู

http://www.snr.ac.th/sakyaputto/nbuddha/ram6.gif



- เริ่มการสรางสะพานทาชมพู

http://www.culture.go.th/culturemap/pictures/map/51140-5-1.jpg



พ.ศ. 2463
- แกไขสนธิสัญญาใหมกับสหรัฐอเมริกาสําเร็จเปนประเทศแรก
- เปดการขนสงไปรษณียภัณฑทางอากาศระหวาง กรุงเทพ - นครราชสีมา
- สตรีในพระราชสํานัก เริ่มนุงซิ่น ไวผมยาว
- เริ่มการสรางสะพาน 2 หอ (สะพานปางยางใต) สะพาน 3 หอ (สะพานปางยาง
เหนือ) หลังจากที่ลาชาเนื่องจากสงครามโลกครั้งที่ 1 ทําใหสงเครื่องเหล็กมากรุง
สยามไมได กอนหนานั้นตองสรางสะพานไมซึ่งตองจํากัดความเร็วไวที่ 5 กม/ชม.
- รถไฟหลวงสายใต เปดเดินไดถึงตันหยงมัส (สถานีซึ่งอยูใกล เมือง นราธิวาส
เกาที่ อําเภอ ระแงะ แตมีถนนไปที่ เมืองนราธิวาสใหมที่บางนรา)
- เริ่มติดตั้งรถเสบียงในขบวนรถไฟ



- ตั้งกระทรวงพาณิชยเพื่อแกไขภาวะเศรษฐกิจตกต่ําเนื่องจากฝนแลงป พ.ศ.
2462 โดยโปรดฯ ให พระเจาพี่ยาเธอ กรมหลวงจันทบุรีนฤนาถ (พระเจาบรมวงศ
เธอ กรมพระจันทบุรีนฤนาท) เปนเสนาบดีกระทรวงพาณิชย
- สมเด็จพระเจานองยาเธอผูทรงเปนพระรัชทายาท (สมเด็จพระเจาบรมวงศเธอ
เจาฟาจักรพงษภูวนาถ กรมหลวงพิษณุโลกประชานาถ) เสด็จทิวงคตจากอาการ
ไขหวัดใหญ ขณะเสด็จไปประทับพักผอนพระวรกายทีสิงคโปร เมื่อ 13 มิถุนายน
่
พ.ศ. 2463 เวลา 13 นาฬิกา 50 นาที หลังออกจากเสด็จจากกรุงสยามเมื่อ 4
มิถุนายน พ.ศ. 2463 ตอมาไดเชิญพระศพกลับกรุงสยามดวยรถไฟขบวนพิเศษ



- พระเจาพี่ยาเธอ กรมหลวงราชบุรีดิเรก
ฤทธิ์ (พระบิดาแหงกฎหมายไทย) สิ้นพระชนม
ดวยโรควัณโรคที่พระวักกะ ที่กรุงปารีส ประเทศ
ฝรั่งเศส เมื่อ วันที่ 7 สิงหาคม พ.ศ. 2463
หลังทรงพระประชวร ทรงระบุวามีพระอาการ
ปวดพระเศียรขั้นคิดอะไรไมออก มาตั้งแตตนป
พ.ศ. 2453 ไดจัดการถวายพระเพลิงพระศพที่
กรุงปารีสแลวเชิญพระอัฐิกลับกรุงสยามในเวลา
ตอมา
กรมหลวงราชบุรีดิเรกฤทธิ์
http://ac.assumption.ac.th/admnews/detailpic/p04.jpg



พ.ศ. 2464
- ตราพระราชบัญญัติประถมศึกษา ฉบับแรก บังคับใช 25 พฤศจิกายน พ.ศ.
2464
- กําหนดคํานําหนานาม เด็ก เปนเด็กชาย เด็กหญิง
- รถไฟหลวงสายใต เปดเดินไดถึงสุไหงโกลก เมื่อ 17 กันยายน พ.ศ. 2464 โดย
ใหกรมรถไฟหลวงเปนผูรับผิดชอบเนื่องจากสถานีสุไหงโกลกอยูในเขตแดนสยาม
(หางจากหลักเขตกรุงสยามริมฝงแมน้ําโก-ลกประมาณ 1300 เมตร) แลวใหแบง
รายไดและคาใชจายกับกรมรถไฟสหรัฐมลายู ครึ่งหนึ่งตามขอกําหนดในสนธิสัญญา
- รถไฟหลวงสายเหนือ เปดเดินไดถึงเชียงใหม เมื่อ 1 มกราคม พ.ศ. 2464 (นับ
อยางใหมตอง พ.ศ. 2465)



พ.ศ. 2464
- เริ่มเดินรถไฟดวนสายใต (สมัยนี้เรียกวารถดวนพิเศษระหวางประเทศ) ทุกวัน
จันทร ตั้งแต 2 มกราคม พ.ศ. 2464 (นับอยางใหมตอง พ.ศ. 2465)
- โปรดฯ ใหจอมพลสมเด็จพระเจาบรมวงศเธอ เจาฟาภาณุรังษีสวางวงศ กรม
พระยาภาณุพันธุวงศวรเดช และ กรมพระนครสวรรควรพินิจ เสด็จประกอบพิธีเริ่ม
การกอสรางทางรถไฟ สายตะวันออก ที่สถานีแปดริ้วใหม (กม. 61) เมื่อ 5 มกราคม
พ.ศ. 2464 (นับอยางใหมตอง พ.ศ. 2465)
- สภากาชาดไทยสมัครเขาเปนสมาชิกสันนิบาตสภากาชาด



พ.ศ. 2465
- ตราขอบังคับลักษณะการปกครองหัวเมืองชั่วคราว ซึ่งมีผลทําใหยุบกระทรวงนครบาล
เขากับกระทรวงมหาดไทย แลวแปรสภาพกระทรวงนครบาลเปน มณฑลกรุงเทพ (หรือ
กรุงเทพมหานคร) ซึ่งประกอบดวย พระนคร ธนบุรี นนทบุรี สมุทรสาคร พระประแดง
และ สมุทรปราการ
- สถาปนากรมตํารวจเมื่อ 13 ตุลาคม พ.ศ. 2465
- เปดสถานเสาวภา หลังจากที่ไดพระราชทานนาม
ใหมแทนชื่อเดิมวา "ปาสตุรสภา"
- เริ่มเดินรถดวนเชียงใหม (สมัยนั้นเรียกวารถดวน
สายเหนือ) เมื่อ 1 พฤศจิกายน พ.ศ. 2465 สัปดาหละ
สองครั้งเพราะคนนิยมมาก เพราะใชเวลาเพียง 25
ชั่วโมง 30 นาทีก็ถึงเชียงใหมแทนที่จะเปน 3 วัน http://phakhai.ayutthaya.police.go.th/wp-
content/uploads/2009/09/กรมตํารวจ.gif
เหมือนแตกอน


- เริ่มนํารถนอนมาใชกับขบวนรถดวนสายใต เมื่อ 1 พฤษภาคม 2465
ตั้งกองโฮเต็ลและรถเสบียงเพื่อคุมคุณภาพการบริการอาหารและโรงแรมทีพักในกรม
่
รถไฟ
- เริ่มสรางสะพานพระรามหก เมื่อเดือนธันวาคม พ.ศ. 2465 โดยบริษัทไดเดย
จากฝรั่งเศสเปนผูรับเหมา
- งบประมาณขาดดุลมากตองกูเงิน 2 ลานปอนด ดอกเบี้ยรอยละ 7 ตอป จาก
อังกฤษ
- ตรา พระราชบัญญัติวาดวยสมุด เอกสารและหนังสือพิมพ พุทธศักราช 2465
เมื่อ 30 มกราคม พ.ศ. 2465



- เกิดการกอความไมสงบทีมณฑลปตตานี
่
เมื่อเดือน มกราคม พ.ศ. 2465 เนื่องดวย
ปญหาการเก็บเงินคาศึกษาพลีเพื่อสราง
โรงเรียนประชาบาลและซื้อตําราเรียนและ
อุปกรณการศึกษา คนละ 1 บาทตอป
นอกเหนือจากรัชชูปการ ที่เก็บคนละ 6
บาทตอป ทําใหเกิดการลุกฮือขึ้น ทาง
ราชการตองนํากองทหารรักษาวังจาก
นครศรีธรรมราช มาแกไขสถานการณ จึง
ผานพนไปได ภายหลังจึงกําหนดให เงินคา http://oas.psu.ac.th/pn_archive/images/stories/pnHistory/pnhistory_pic029.jpg

ศึกษาพลีในมณฑลปตตานี ตองนําไปใช
สงเสริมโรงเรียนสอนศาสนาดวย เรื่องการ
กําเริบจึงสงบลงเมื่อตนป พ.ศ. 2466



พ.ศ. 2566
- ใหกรมหลวงกําแพงเพชรอัครโยธินและพระชายาเสด็จไปวางหีบพระฤกษสราง
สะพานพระราม 6 เมื่อวันที่ 8 เมษายน พ.ศ. 2466
- ออกพระราชกฤษฏีกา เวนคืนที่ทําทางรถไฟจากโคราชไปขอนแกน เมื่อ 20
พฤษภาคม พ.ศ. 2466
- เปดสายการบิน นครราชสีมา - รอยเอ็ด - อุดรธานี - หนองคาย
แกไขสนธิสัญญาใหมกับญี่ปุนสําเร็จเปนประเทศที่ 2



- มีพระบรมราโชบายของพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกลาเจาอยูหัว สําหรับมณฑล
ปตตานี เมื่อ 6 กรกฎาคม พ.ศ. 2466 ใจความดังนี้
1. ระเบียบหรือวิธีปฏิบัติอยางใดเปนทางใหพลเมืองรูสึกหรือเห็นไปวาเปนการ
เบียดเบียนกดขี่ศาสนาอิสลามตองยกเลิกหรือแกไขเสียทันที การใดจะจัดขึ้นใหมก็
อยาใหขัดกับลัทธินิยมของอิสลามหรือยิ่งทําใหเห็นเปนการอุดหนุนศาสดามูฮัมหมัด
ไดยิ่งดี
2. การกะเกณฑอยางใดๆ ก็ดี การเก็บภาษีอากรหรือพลีอยางใดๆ ก็ดี เมื่อ
พิจารณาโดยสวนรวมเทียบกัน ตองอยาใหยิ่งกวาพลเมืองในแวนแควนของประเทศ
ราชของอังกฤษ ซึ่งอยูใกลเคียงติดตอกันนั้นตองเกณฑตองเสียอยูเปนธรรมดา เมื่อ
พิจารณาเทียบกันแตเฉพาะอยางตองอยาใหยิ่งหยอนกวากันจนถึงเปนเหตุเสียหายใน
การปกครองได



3. การกดขี่บีบคั้นแตเจาพนักงานของรัฐบาลเนื่องแตการใชอํานาจในทางที่ผิดไม
เปนธรรมก็ดี เนื่องแตการหมิ่นลูดูแคลนพลเมืองชาติแขกโดยฐานที่เปนคนตางชาติก็
ดี เนื่องแตการหนวงเหนี่ยวชักชาในกิจการตามหนาที่เปนเหตุใหราษฎรเสียความ
สะดวกในทางหาเลี้ยงชีพก็ดี พึงตองแกไขระมัดระวังมิใหมีขึ้น เมื่อเกิดขึ้นแลวตองให
ผูทําผิดตองรับผลตามความผิดโดยยุติธรรม ไมใชสักแตวาจัดการกลบเกลื่อนใหเงียบ
ไปเสียเพื่อจะไวหนาสงวนศักดิ์ของขาราชการ
4. กิจการใดทั้งหมดอันเจาพนักงานจะตองบังคับแกราษฎร ตองระวังอยาให
ราษฎรตองขัดของเสียเวลาเสียการในทางหาเลี้ยงชีพของเขาเกินสมควร แมจะเปน
การจําเปนโดยระเบียบการก็ดี เจาหนาที่พึงสอดสองแกไขอยูเสมอเทาที่สุดจะทําได



5. ขาราชการที่จะแตงตั้งออกไปประจําตําแหนงในมณฑลปตตานี พึงเลือกเฟน
แตคนที่มีนิสัยซื่อสัตย สุจริตสงบเสงี่ยมเยือกเย็น ไมใชสักแตวาสงไปบรรจุใหเต็ม
ตําแหนงหรือสงไปเปนการลงโทษเพราะเลว เมื่อจะสงไปตองสั่งสอนชี้แจงใหรู
ลักษณะทางการอันพึงประพฤติระมัดระวังโดยหลักที่ไดกลาวในขอ 1 ขอ 3 และขอ
4 ขางบนนั้นแลว ผูใหญในทองที่พึงสอดสองฝกฝนอบรมกันตอๆ ไปในคุณธรรม
เหลานั้นเนืองๆ ไมใชแตคอยใหพลาดพลั้งลงไปกอนแลวจึงวากลาวลงโทษ
6. เจากระทรวงทั้งหลายจะจัดการวางระเบียบการอยางใดขึ้นใหม หรือบังคับการ
อยางใดในมณฑลปตตานี อันจะเปนทางพากพานถึงสุขทุกขราษฎรก็ควรพิจารณา
เหตุผลแกไขหรือยับยั้ง ถาไมเห็นดวยวามีมูลขัดของก็ควรหารือกับกระทรวง
มหาดไทย แมยังไมตกลงกันไดระหวางกระทรวง ก็พึงนําความขึ้นกราบบังคมทูล
ทราบฝาละอองธุลีพระบาทขอพระราชทานพระบรมราชวินิจฉัย



- พระเจาบรมวงศเธอ พระองคเจาอาภากรเกียรติ
วงศ กรมหลวงชุมพรเขตอุดมศักดิ์ สิ้นพระชนม ที่
ตําหนัก ณ หาดทรายรี จังหวัดชุมพร เมื่อวันที่ 19
พฤษภาคม พ.ศ. 2466 ดวยอาการไข
- สมเด็จพระเจาบรมวงศเธอ พระองคเจาเทวัญอุ
ไทยวงศ กรมพระยาเทวะวงศวโรปการ เสนาบดี
กระทรวงตางประเทศ สิ้นพระชนม ณ วังเทวเวศม
เมื่อ 28 มิถุนายน พ.ศ. 2466 ดวยอาการพระยอด
ขึ้นเปนฝฝกบัว ซึ่งแพทยหลวงไดผาตัดเอาพระยอด
และ พระบุพโพออก แต อาการ ไมคลาย เนื่องดวย http://www.bloggang.com/data/all4u/picture/1

พระโรคเบาหวานที่ ทรงประชวรมานานป 167066193.jpg



- สมเด็จพระเจาบรมวงศเธอ เจาฟาจุฑาธุชธราดิลก กรมขุนเพ็ชรบูรณอินทราชัย ผู
บัญชาการโรงเรียนเพาะชาง (ปจจุบันคือมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคล วิทยาเขต
เพาะชาง วัดเลียบ) และเปนผูชํานาญการในการทรงฮารพ (พิณฝรั่ง) คนแรกในกรุง
สยาม เสด็จทิวงคต ณ วังเพ็ชรบูรณ (ปจจุบันคือเซ็นทรัลเวิลด) ดวยพระโรควักกะพิการ
และ โรคพระหทัยลมเหลว เมื่อ ๘ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๔๖๖ เนื่องจากพระองคโปรดการ
ละคอนทําใหตองซอมละคอนในวังจนดึกดื่น บรรทมนอยเพราะตองตื่นไปทรงงานที่
โรงเรียนเพาะชางโดยไมลาพักผอน
- ตั้งสถานีอนามัย ซึ่งสมัยนั้นเรียก โอสถสภา แลวตอมาเรียกวา สุขศาลา โดยไดรับ
การรับรองจากพระราชบัญญัติการแพทย พุทธศักราช 2466 ลงวันที่ 16 พฤศจิกายน
พ.ศ. 2466
- ตราพระราชบัญญัติมาตราชั่งตวงวัด พ.ศ. 2466 ลงวันที่ 27 ธันวาคม พ.ศ. 2466
เริ่มใหบริการโฮเตลรถไฟหัวหิน (ปจจุบันคือโรงแรมโซฟเทลหัวหิน) อยางเปนทางการ
เมื่อ วันที่ 1 มกราคม พ.ศ. 2466



พ.ศ. 2467
- เสด็จเยือนสหรัฐมลายูและสิงคโปรโดยทางรถไฟ
พรอมดวยเจาจอมสุวัทนา (ตอมาคือพระนางเจาสุวัทนา
พระวรราชเทวี)
- สงคณะทูตพิเศษนําโดยพระยากัลยาณไมตรีไปเจรจา
แกไขสนธิสัญญากับนานาชาติ
- ตรากฎมณเฑียรบาลวาดวยการสืบราชสันติวงศ พ.ศ. 2467 http://www.bloggang.com/data/merc

- เกิดอุบัติเหตุขณะกอสรางสะพานพระราม 6 ถังเคซองทําฐานราก
hantdream/picture/1216799186.jpg

ลอยออกมานอกเปาหมาย ทําใหตองกูถังเคซองที่จมผิดที่กอนจะลงถังเคซองที่ใชทํา
ฐานรากสะพานใหม
- พระราชทานอภัยโทษใหปลอยนักโทษคดีกบฏ ร.ศ. 130 ที่ตองคําพิพากษา
จําคุกตลอดชีวิต เมื่อ 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2467 แตกวาจะพนมลทินก็หลัง
เปลี่ยนแปลงการปกครอง



- โปรดฯ ใหจอมพลสมเด็จพระเจาบรมวงศเธอ เจาฟาภาณุรังษีสวางวงศ
กรมพระยาภาณุพันธุวงศวรเดช เสด็จเปดทางรถไฟจาก ฉะเชิงเทรา (สถานีแปด
ริ้วใหม - กม. ๖๑) ถึงสถานีกบินทรบุรี (เมืองระหวางทางจากโคราชไปจันทรบุร)ี
ระยะทาง ๑๐๐ กิโลเมตร เมื่อ ๑ มกราคม พ.ศ. ๒๔๖๗ (นับอยางใหม พ.ศ.
๒๔๖๘)
- สมเด็จพระเจาบรมวงศเธอ เจาฟาอัษฎางคเดชาวุธ กรมหลวงนครราชสีมา
พระองคผูทรงเปนเจาของวังสวนกุหลาบเสด็จทิวงคตดวยอาการปปผาสะบวม เมื่อ
9 กุมภาพันธ พ.ศ. 2467 (นับอยางใหมตอง พ.ศ. 2468) —
- ปญหางบประมาณขาดดุลยังไมบรรเทา จําเปนตองกูเงินเพิ่มอีก 3 ลานปอนด
ดอกเบี้ยรอยละ 6 ตอป ทําใหตองเริ่มกระบวนการตัดทอนงบประมาณ และลด
จํานวนขาราชการออกไป อยางนอยรอยละ 10
- เสด็จพระราชดําเนินเปดตึกโรงเรียนมนุษยนาควิทยาทาน ในโรงเรียนวัดบวร
นิเวศ เมื่อ 2 สิงหาคม 2467


พ.ศ. 2468
- แกไขสัญญากับประเทศในภาคพื้นยุโรป โดยเฉพาะฝรั่งเศสสําเร็จแมจะมี
อุปสรรคคือ มีการฆาตกรรมภรรยาทานทูตฝรั่งเศสประจํากรุงสยามขณะดําเนินการ
เจรจา
- ยุบกองทหารรักษาวัง ที่ นครศรีธรรมราช เพราะเศรษฐกิจตกต่ํามาก
- ยุบมณฑลเพชรบูรณ เพราะเศรษฐกิจตกต่ํามาก
- เสด็จ พระราชนิเวศนมฤคทายวัน ที่ หวยทรายเหนือ อําเภอชะอํา จังหวัด
เพชรบุรี เปนครั้งสุดทาย ระหวางเดือนเมษายน ถึง มิถุนายน พ.ศ. 2464



- มีพระราชพินัยกรรม เมื่อเดือนตุลาคม พ.ศ. 2464 โดยมีรายละเอียดโดยสรุป
ไดดังนี้
พระราชโอรสในสมเด็จพระเจาบรมวงศเธอ เจาฟาจุฑาธุชธราดิลก กรมขุนเพ็ชรบูรณอินทราชัย
ถูกตัดออกจากสายการสืบราชสันตติวงศดวยมีพระบรมราชวินิจฉัยวา พระวรวงศเธอ พระองคเจาว
รานนทธวัช มีพระมารดาผูไมเปนที่พึงเคารพเพราะเปนสามัญชน
หากพระนางเจาสุวัทนา พระวรราชเทวี ซึ่งทรงพระครรภอยู ประสูติพระราชโอรส ก็ใหพระราช
โอรสไดสืบราชสมบัติตอไป แตถาไมมีพระราชโอรสก็มีพระราชประสงคใหสมเด็จพระเจานองยาเธอ
เจาฟาประชาธิปกศักดิเดชน กรมหลวงสุโขทัยธรรมราชา ทรงรับเปนรัชทายาทสืบราชสันตติวงศ
ตามกฎมณเฑียรบาล
ถาพระนางเจาสุวัทนา พระวรราชเทวี สิ้นพระชนมเมื่อไร ให พระมหากษัตริยผูครองราชสมบัติ
เชิญพระโกศบรรจุพระอัฐิในพระนางเจาสุวัทนา พระวรราชเทวี ประดิษฐานคูพระโกศพระบรมอัฐิ
ของพระองค เหตุผลหนึ่งที่ทรงพระมหากรุณายิ่ง ก็เนื่องจากพระนางเจาสุวัทนา พระวรราชเทวี ได
ทรงพระอุตสาหะขึ้นเฝาถวายงานขณะที่พระองคขณะทรงพระประชวรโดยไมเห็นแกความเหนื่อย
ยาก ทั้งๆ ที่ยังทรงพระครรภอยู



ไมโปรดใหเชิญพระโกศบรรจุพระอัฐิในสมเด็จพระนางเจา
อินทรศักดิศจี พระวรชายา ประดิษฐานคูพระโกศพระบรมอัฐิของ
พระองค เนื่องจากสมเด็จพระนางเจาอินทรศักดิศจีไมสามารถให
กําเนิดโอรสธิดาได มีเหตุทําใหทรงแทงอยูเนืองๆ
นอกเหนือจากความรําคาญอื่นๆ ที่ระคายเคืองเบื้องพระยุคล
บาท แลวไมโปรดให สมเด็จฯ กรมพระยาดํารงราชานุภาพ
ทรงดํารงตําแหนงในคณะผูสําเร็จราชการ ในกรณีที่ตองมีผูสําเร็จ
ราชการแทนพระมหากษัตริยผูยังทรงพระเยาว เนื่องจากพระองค
ไมพอพระทัยที่กรมพระยาดํารงราชานุภาพ ปลอยใหนายเวสเตน
การต ที่ปรึกษาราชการแผนดิน ยก 4 รัฐมลายูใหอังกฤษ แลกกับ
เงินกูสรางทางรถไฟสายใต และความบาดหมางอื่นๆ ที่ทําให
พระองคตองใชพระราชอํานาจบังคับใหกรมพระดํารงราชานุภาพ http://www.thaigoodview.com/files/u7358/
Lmt01.jpg

ลาออกจากการเปนเสนาบดีกระทรวงมหาดไทย เมื่อ พ.ศ. 2458



- พระเจาบรมวงศเธอ พระองคเจากฤดาภินิหาร กรมพระนเรศรวรฤทธิ์ (ตน
ราชสกุลกฤดากร) ที่ปรึกษาราชการแผนดิน สิ้นพระชนมทวังมะลิวัลย เมื่อวันที่ 20
ี่
สิงหาคม พ.ศ. 2468
- ขยายเสนทางรถรางจากยศเส ผานถนนพระราม 1 ไป ประตูน้ํา จากแยกบางรัก
ไป ประตูน้ํา โดยผานถนนสีลมและถนนราชดําริ เพื่อรองรับงานสยามรัฐพิพิธภัณฑที่
จะจัดขึ้นที่ทุงศาลาแดง (สวนลุมพิน) ในเดือนมกราคม พ.ศ. 2468
ี
- ประกาศใชประมวลกฎหมายแพง และพาณิชย ครั้งแรก ตาม พระราช
กฤษฎีกาใหใชบทบัญญัติแหงประมวลกฎหมายแพงและพาณิชย บรรพ 1 และ 2 ที่
ไดตรวจชําระใหม เมื่อ 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2468
- เกิดพายุหมุน ทําลายสิ่งกอสรางในทุงศาลาแดงที่จะเปนอาคารประกอบงาน
สยามรัฐพิพิธภัณฑ
- วันอังคารที่ 24 พฤศจิกายน พ.ศ. 2468 พระนางเจาสุวัทนา พระวรราชเทวี
ประสูติ สมเด็จพระเจาภคินีเธอ เจาฟาเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี พระราช
ธิดาพระองคเดียวในรัชกาลที่ 6


- เสด็จสวรรคต เมื่อเวลา 7 ทุม 45 นาที (1 นาฬิกา 45 นาที) ของวันที่ 26
พฤศจิกายน ปฉลู พ.ศ. 2468 หลังจากที่ทรงพระประชวรดวยอาการพระอันตะ
(ลําไส) ทะลุ จากแผลผาตัดพระนาภีที่เกิดอาการอักเสบขั้นทะลุบริเวณพระนาภี
(ผิวหนังหนาทอง)
- พระบาทสมเด็จพระปกเกลาเจาอยูหัว ทรงพระกรุณาโปรดเกลาฯ ใหกําหนดวันที่
๒๕ พฤศจิกายน เปนวันคลายวันสวรรคตในรัชกาลที่ ๖ และทรงกําหนดใหวันที่ 26
พฤศจิกายน เปนวันคลายวันเถลิงราชยของพระองค
- พระบาทสมเด็จพระปกเกลาเจาอยูหัว ทรงบรรจุพระบรมราชสรีรางคาร
พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกลาเจาอยูหัว ไวใตฐานพุทธบัลลังก พระพุทธชินสีห
พระประธานในพระอุโบสถวัดบวรนิเวศวิหาร และใตฐาน พระรวงโรจนฤทธิ์ ณ
พระวิหารดานทิศเหนือ พระปฐมเจดีย จังหวัดนครปฐม เมื่อ 30 กรกฎาคม พ.ศ.
2469



แหลงที่มาของขอมูล
http://1.bp.blogspot.com/
http://ac.assumption.ac.th/
http://gotoknow.org/
http://i284.photobucket.com/
http://oas.psu.ac.th/
http://phakhai.ayutthaya.police.go.th/
http://th.wikipedia.org/
http://www.bangkokflying.com/
http://www.bloggang.com/
http://www.chaoprayanews.com/
http://www.culture.go.th/
http://www.kwc.ac.th/
http://www.snr.ac.th/
http://www.su-usedbook.com/
http://www.thaigoodview.com/


11กรุงรัตนโกสินทร์ร6

Recommended

Recommended

More Related Content

Similar to 11กรุงรัตนโกสินทร์ร6

Similar to 11กรุงรัตนโกสินทร์ร6 (20)

More from JulPcc CR

More from JulPcc CR (9)

11กรุงรัตนโกสินทร์ร6