Հայաստանի Հանրապետության լանդշաֆտային գոտիականությունըManeMkrtchyan10
The document provides descriptions of several landscapes from around the world, including delicate needle-like rock formations in New Zealand formed by wind and water erosion over millions of years, a small area in Egypt's Sahara desert that is covered in a thin layer of snow for only a few minutes each year due to its former coverage by an ocean millions of years ago, and a limestone cave discovered in 2000 in Mexico that is filled with the world's largest selenite crystals in various orientations estimated to be 500,000 years old.
Հայաստանի Հանրապետության լանդշաֆտային գոտիականությունըManeMkrtchyan10
The document provides descriptions of several landscapes from around the world, including delicate needle-like rock formations in New Zealand formed by wind and water erosion over millions of years, a small area in Egypt's Sahara desert that is covered in a thin layer of snow for only a few minutes each year due to its former coverage by an ocean millions of years ago, and a limestone cave discovered in 2000 in Mexico that is filled with the world's largest selenite crystals in various orientations estimated to be 500,000 years old.
2. Թթու
Թթուներ են կոչվում այն բարդ
նյութերը, որոնց բաղադրության
մեջ առկա են մետաղի ատոմի
կողմից տեղակալվելու ընդունակ
ջրածնի ատոմներ:
3. Անթթվածին թթուներ
Անթթվածին թթուները ստացվում են համապատասխան գազային ջրածնային
միացությունները ջրում լուծելով, իսկ գազային ջրածնային միացությունները ստացվում են
ա) ջրածնի և համապատասխան ոչ մետաղի անմիջական փոխազդեցությունից.
H2+F2=2HF
բ) համապատասխան աղի և մեկ այլ` ավելի ուժեղ թթվի փոխազդեցությունից.
FeS+H2SO4=FeS
գ) որոշ այլ փոխազդեցություններից։
Օրինակ՝ ավելի ակտիվ ոչ մետաղները դուրս են մղում պակաս ակտիվները
համապատասխան թթուներից.
2HJ + Br2 = 2HBr + J2
4. Թթուների ստացում
Թթվածնային թթուների ստացման հիմնական եղանակ (համապատասխան օքսիդի ու ջրի փոխազդեցությունն արդեն
նշվել է «Ջրածին» և «Օքսիդներ» թեմաներում):
Թթվածնային թթու է ստացվում նաև այդ թթվի աղի և այլ թթվի փոխազդեցությունից,եթե.
ա) ստացվող թթուն, փոխազդող թթվի համեմատ` ցնդող է.
NaNO3+ H2SO4= NaHSO4+ HNO3
բ) որպես ռեակցիայի արգասիք՝ ջրում անլուծելի աղ կամ թթու է առաջանում.
Na2SiO3+ 2HNO3=H2SiO3↓ + 2NaNO3
5. Թթուների ֆիզիկական հատկությունները
Համաձայն n.u. անօրգանական
թթուների մեծ մասը գոյություն ունի
հեղուկ վիճակում, մի մասը՝ հեղուկ
վիճակում պինդ վիճակ(H 3 PO 4, H
3 BO 3): Գրեթե բոլոր թթուները
հեշտությամբ լուծվում են ջրում,
բացառությամբ սիլիցիումի (H 2 SiO
3) ։
6. Անօրգանական թթուների քիմիական հատկությունները ներառում են.
- ցուցանիշների գույնը փոխելու ունակությունը, օրինակ, լակմուսը, երբ այն մտնում է թթվի լուծույթի մեջ, դառնում է կարմիր );
- փոխազդեցություն ակտիվ մետաղներկանգնած է ջրածնի ակտիվության գծում
Fe + H 2 SO 4 (p - p) = FeSO 4 + H 2;
- փոխազդեցություն հիմնական և ամֆոտերային օքսիդների հետ
2HCl + FeO = FeCl 2 + H 2 O;
6HNO 3 + Al 2 O 3 = 2Al (NO 3) 3 + 3H 2 O;
- փոխազդեցություն հիմքերի հետ
H 2 SO 4 + 2NaOH = Na 2 SO 4 + H 2 O;
H 2 SO 4 + Cu (OH) 2 ↓ = CuSO 4 + 2H 2 O;
- փոխազդեցություն աղերի հետ
H 2 SO 4 + BaCl 2 = BaSO 4 ↓ + 2HCl;
2HNO 3 + Na 2 CO 3 = 2NaNO 3 + CO 2 + H 2 O;
- ուժեղ թթուները կարող են հեռացնել ավելի թույլ թթուները իրենց աղերի լուծույթներից
K 3 PO 4 + 3HCl = 3KCl + H 3 PO 4;
Na 2 CO 3 + 2HCl = 2NaCl + CO 2 + H 2 O;
- ռեդոքսային ռեակցիաներ՝ կապված թթվային անիոնների հատկությունների հետ.
H 2 SO 3 + Cl 2 + H 2 O = H 2 SO 4 + 2 HCl;
Pb + 4HNO 3 (conc) = Pb (NO 3) 2 + 2NO 2 + 2H 2 O:
Թթուների քիմիական հատկությունները
7. Աղաթթու
1. Աղաթթուն սուր հոտով անգույն
հեղուկ է՝ քլորաջրածնի HCl ջրային
լուծույթ: Նրա մոլեկուլը կազմված է
ջրածնի և քլորի մեկական ատոմներից:
Խիտ աղաթթուն կլանում է ջրային
գոլորշիներ՝ «ծխում» է :Լայնորեն
կիրառվում է լաբորատորիաներում՝
ջրածին և քլոր ստանալու համար:
8. Ծծմբական թթուն՝ H2SO4
Յուղանման, մածուցիկ, ծանր հեղուկ է: Օդից
ագահորեն կլանում է ջրային գոլորշիներ: Ջուրը
ծծմբական թթվի մեջ լցնելիս մեծ քանակությամբ
ջերմություն է անջատվում, լուծույթը եռում է, և
լուծույթի կաթիլները կարող են ցայտել լցնողի դեմքին
։Ծծմբական թթուն օգտագործում են կրակմարիչների
և ավտոմեքենաների կուտակիչ մարտկոցների
լիցքավորման համար: Լայն կիրառում ունի քիմիական
արդյունաբերության մեջ:
9. Ֆոսֆորական թթու
H3PO4 անգույն, ջրում լավ լուծվող պինդ բյուրեղային
նյութ է, հալման ջերմաստիճանը՝ 42°C:Կիրառվում է
ֆոսֆորական պարարտանյութերի ստացման համար:
10. Ազոտական թթուն՝ HNO3
Անգույն, սուր, գրգռիչ հոտով, օդում ծխացող հեղուկ
է:Այն լայնորեն կիրառվում է ազոտական
պարարտանյութերի, ներկանյութերի,
պայթուցիկ նյութերի արտադրությունում: Խիտ
ազոտական թթվի և խիտ աղաթթվի 1:3
ծավալային հարաբերակցությամբ խառնուրդը
կոչվում է «արքայաջուր», քանի որ կարող է
լուծել «մետաղների արքային»՝ ոսկուն: