การลดของเสีย

1. การลดการผลิตของเสีย (Defect Reduction): บมจ.อุตสาหกรรมผาเคลือบพลาสติกไทย
ขอมูลเบื้องตน
บริษัท อุตสาหกรรมผาเคลือบพลาสติกไทย จํากัด (มหาชน) ผลิตภัณฑหลักคือ กระสอบพลาสติกสาน
สําหรับบรรจุขาว ปุย นํ้าตาล แปง อาหารสัตว ชองทางการจําหนายเปนการขายใหกับผูใชโดยตรง
บริษัทมีเปาหมายเพื่อปรับปรุงประสิทธิภาพการผลิต ลดอัตราของเสียที่เกิดขึ้นในกระบวนการผลิตซึ่ง
ปจจุบันอยูในเกณฑสูงที่ระดับรอยละ 10-12 ใหเหลือเพียงรอยละ 5 ภายในเดือนธันวาคม 2542 และสรางจิต
สํานึกในเรื่องการปรับปรุงการผลิตแกพนักงาน
วิธีการปรึกษาแนะนํา
สถาบันเพิ่มผลผลิตแหงชาติเริ่มตนจากการประเมินโรงงานเบื้องตนเพื่อเก็บขอมูลและวิเคราะห ทําการ
เลือกปญหาวิกฤตและพื้นที่ในการปรับปรุง หาสาเหตุของปญหาที่แทจริงโดยใชผังกางปลา (Cause and Effect
Diagram) เพื่อแกไขปญหาในสวนที่สําคัญหรือสงผลกระทบตอการดําเนินธุรกิจของบริษัท โดยเริ่มจากสวนที่กอ
ใหเกิดของเสียมากที่สุด คือ แผนกทอ แลวจึงขยายผลไปปรับปรุงในแผนกพิมพและแผนกเสนเทป หลังจากแกไข
ปญหาไดแลวจึงกําหนดเปนมาตรฐานการทํางานที่ถูกตอง ซึ่งสถาบันดําเนินการโดยจัดตั้งทีมงานซึ่งเปน
พนักงานของทางบริษัทเพื่อทํางานรวมกับคณะที่ปรึกษาสถาบัน ลองทําการปรับปรุงปญหาวิกฤตในพื้นที่การ
ปรับปรุงที่ไดเลือกไวและตรวจวัดผลการปรับปรุง สรางจิตสํานึกและปรับเปลี่ยนทัศนคติแนวคิดในการทํางาน
ดวย Productivity Concept โดยการฝกอบรมและสื่อวีดีทัศน ฝกอบรมพนักงานในระดับหัวหนางานในเรื่องการ
สอนงาน การสรางสัมพันธภาพในงาน การติดตอสื่อสารโดยมีการฝกปฏิบัติและวัดผลดวยการมอบหมายงาน ใช
แบบสํารวจความคิดเห็นเกี่ยวกับการทํางาน (Morale Survey) กับพนักงานทุกคนเพื่อใหทราบปจจัยตางๆ ที่มี
ผลกระทบตอขวัญและกําลังใจของพนักงาน
ระยะเวลาโครงการ
วันเริ่มตนโครงการ: 25 สิงหาคม 2542 วันสิ้นสุดโครงการ: 24 กุมภาพันธ 2543
ปญหาเบื้องตน
บริษัทมีของเสียที่เกิดจากกระบวนการผลิตอยูในระดับรอยละ 10-12 โดยแบงเปนของเสียในแผนกเสน
เทปรอยละ 3 แผนกทอประมาณรอยละ 5-6 และเปนของเสียในแผนกพิมพรอยละ 3.5 ซึ่งสวนหนึ่งเปนผลมา
จากการที่บริษัทไมมีมาตรฐานที่ใชเปนเกณฑในการตรวจสอบคุณภาพของสินคาที่ชัดเจนในแตละแผนกทําให
พนักงานไมสามารถคัดแยกของดีและของเสียไดอยางถูกตองหรือเปนไปตามมาตรฐานเดียวกัน การเก็บขอมูล
เกี่ยวกับการผลิตในแตละกระบวนการยังไมชัดเจนและไมมีการนํามาใชประโยชนในการวิเคราะหเรื่องการปรับ
ปรุงงานและเกิดจากการปรับเปลี่ยนการผลิตเนื่องจากบริษัทยังไมมีเกณฑมาตรฐานในเรื่องการปรับเปลี่ยน
เครื่องจักร (Set Up Time) นอกจากนี้ยังพบปญหาเครื่องจักรเดินไมตอเนื่อง มีการหยุดเปนชวงสั้นๆ (Minor
Stop) โดยเฉพาะในเครื่องทอ และบริษัทยังขาดระบบการซอมบํารุงที่มีประสิทธิภาพ เชน ไมมีการจัดเก็บประวัติ
เครื่องจักรเกี่ยวกับความเสียหาย การซอมแซม การเปลี่ยนชิ้นสวน เปนตน ขาดระบบการบํารุงรักษาเครื่องจักร
ดวยตนเอง (Self Maintenance) และ ระบบการบํารุงรักษาเครื่องจักรเชิงปองกัน (Preventive Maintenance)

2. นอกจากนี้ ยังพบปญหาคอขวด (Bottle Neck) ที่แผนกตัดเย็บ (Finishing) เนื่องจากพนักงานมีทักษะในการ
ทํางานไมเทากัน ทําใหผลผลิตที่ไดนอยกวาที่ควรจะเปน ในสวนของการใชพื้นที่ของโรงงานยังไมไดประโยชนเทา
ที่ควร กลาวคือ ยังมีความไมเปนระเบียบในการจัดวางวัตถุดิบ งานระหวางผลิต และสินคาสําเร็จรูป
ดานการบริหารงานบุคคลนั้นพนักงานในระดับหัวหนายังขาดความรูและทักษะที่สําคัญในการเปนหัว
หนางานที่ดี เชน การสอนงาน การสรางสัมพันธภาพในการทํางาน เปนตน นอกจากนี้การถายทอดนโยบายและ
การสื่อความจากผูบริหารระดับสูงไปยังพนักงานระดับปฏิบัติการยังไมมีความชัดเจน ลาชา และมีความคลาด
เคลื่อนเนื่องจากพนักงานในระดับหัวหนางานไมตระหนักถึงบทบาทหนาที่ของตนในเรื่องการติดตอสื่อสาร ใน
ระดับพนักงานพบวามีการเขาออกจากงานสูง ทําใหขาดความตอเนื่องและประสิทธิภาพในการทํางาน โดยผู
บริหารไมทราบถึงสาเหตุที่แทจริงวามีปจจัยใดบางที่มีผลกระทบตอขวัญและกําลังใจหรือความพึงพอใจในงาน
ของพนักงาน
จากปญหาตางๆ ที่ตรวจพบและไดดําเนินการปรับปรุงแกไข สามารถสรุปปจจัยแหงความสําเร็จ
(Critical Success Factors) และดัชนีชี้วัดความสําเร็จ (Key Performance Indicators: KPIs) ไดดังนี้
ปจจัยแหงความสําเร็จ ดัชนีชี้วัดความสําเร็จ
ความสามารถในการลดอัตราการเกิดของเสียรวมจาก
เดิมรอยละ 10-12 ใหเหลือรอยละ 5
อัตราการเกิดของเสียจากกระบวนการผลิตลดลงจาก
เดิมประมาณรอยละ 13 เหลือรอยละ 5.75 หรือเทากับ
สามารถลดของเสียได 23.25 ตันตอเดือน โดยมีราย
ละเอียดของแตละแผนก ดังนี้
แผนก กอนปรับปรุง หลังปรับปรุง เปาหมาย
เสนเทป 3-4 % 1.3 % 2%
ทอ 6 % 3.6 % 4%
พิมพ 3.5 % 0.85 % 1 %
ซึ่งผลการปรับปรุงไดผลดีกวาเปาหมายของสถาบันที่
ตั้งไวและสามารถลดคาวัตถุดิบจากการผลิตของเสีย
ลงได 697,500 บาทตอเดือน
สามารถจัดทําเกณฑมาตรฐานในการตรวจสอบ
คุณภาพผลิตภัณฑในแตละแผนก (Quality Check
Point) ไดอยางชัดเจนเพื่อใหพนักงานสามารถทําการ
แยกแยะของดีและของเสียไดอยางถูกตอง
จัดทําเกณฑมาตรฐานในการตรวจสอบผลิตภัณฑใน
แผนกเสนเทป แผนกทอ และแผนกพิมพ
สามารถจัดทําเกณฑมาตรฐานในการปรับเปลี่ยน
เครื่องจักร (Set Up Time) เพื่อใหสามารถทําการผลิต
ไดอยางมีประสิทธิภาพ
จัดทําหลักเกณฑมาตรฐานในการตั้งเครื่องจักร ตาม
รุนหรือชนิดสินคาในพื้นที่ปรับปรุง เชน จัดทําคูมือการ
ทํางานและวิธีแกไขปญหาในแผนกทอ มีการกําหนด
คามาตรฐานเกี่ยวกับความหนืดของสีของเครื่องพิมพ
และมีการระบุเงื่อนไขในการผลิตของเครื่องรีด
พลาสติกอยางชัดเจน

3. มีการจัดเก็บขอมูลการผลิตที่จําเปนอยางเปนระบบ
เพื่อใชในการวิเคราะหหาสาเหตุและวิธีการปองกัน
แกไข เชน ชนิดของเสียที่เกิดขึ้น เครื่องจักรที่ทําใหเกิด
ของเสีย ประวัติการซอมแซมเครื่องจักร
ใหมีการจัดเก็บขอมูลที่จําเปนเพื่อใชในการวิเคราะห
หาสาเหตุและทําการแกไขอยางเปนระบบ จัดทําระบบ
การบํ ารุงรักษาเครื่องจักรดวยตนเอง (Self
Maintenance) และ ระบบการบํารุงรักษาเครื่องจักร
เชิงปองกัน (Preventive Maintenance)
หัวหนางานมีความรู ความเขาใจและเกิดทักษะใน
เรื่องการสอนงาน การสรางสัมพันธภาพในงานและ
การติดตอสื่อสารภายในองคการ
หัวหนางานมีความรู ความเขาใจในเรื่องการสอนงาน
มากขึ้น สามารถทําแบบซอยงาน ตารางการสอนงาน
ทักษะในการสอนงานที่ถูกตอง และมีทักษะในการเปน
ผูนํา ทราบถึงวิธีการจัดการกับปญหาที่เกิดขึ้นจากการ
มีปฏิสัมพันธระหวางบุคคลรวมถึงวิธีการเสริมสราง
ความสัมพันธที่ดีในบริษัท นอกจากนี้หัวหนางานมี
ความรูความเขาใจในวิธีการติดตอสื่อสาร อุปสรรค
ของการติดตอสื่อสารในองคการ วิธีการขจัดอุปสรรค
ดังกลาว รวมถึงสามารถแสดงบทบาทของหัวหนางาน
ในฐานะที่เปนสื่อกลางในการติดตอสื่อสารไดเปน
อยางดี (Two-Way Communication)
ผูบริหารทราบถึงขอคิดเห็นเกี่ยวกับการทํางานของ
พนักงาน
สํารวจความคิดเห็นเกี่ยวกับการทํางาน สรุปทํา
รายงานเสนอแนะผูบริหารเพื่อการปรับปรุงในเรื่อง
ตางๆ เพื่อชวยสรางขวัญและกําลังใจใหแกพนักงาน
ผลแหงความสําเร็จที่เกิดขึ้นภายหลังจากที่สถาบันเพิ่มผลผลิตแหงชาติไดเขาไปใหคําปรึกษาแนะนํา
บริษัทอุตสาหกรรมผาเคลือบพลาสติกไทย จํากัด (มหาชน) นับวาอยูในระดับที่นาพอใจ กลาวคือ สามารถลด
อัตราการเกิดของเสียจากกระบวนการผลิตไดถึงรอยละ 7.25 ซึ่งไดผลเกินกวาเปาหมายที่สถาบันไดตั้งไวที่
รอยละ 6 อยางไรก็ตามการปรับปรุงดังกลาวควรมีการตรวจสอบผลปรับปรุงอยางตอเนื่องเพื่อรักษาผลการปรับ
ปรุงนั้นไวและควรสามารถขยายผลการปรับปรุงไปยังพื้นที่อื่นๆ ที่ยังเปนปญหาไดในอนาคต
นอกจากนี้สถาบันยังไดตระหนักถึงความสําคัญในเรื่องของสภาพแวดลอมในการทํางานที่ดี ทรัพยากร
บุคคล การฝกอบรม การพัฒนาพนักงาน การสรางจิตสํานึกในการทํางานโดยคํานึงถึงประสิทธิภาพและประสิทธิ
ผล (Productivity Concept) ซึ่งจะตองเปนกระบวนการที่ตอเนื่องทั่วทุกระดับโดยเฉพาะในระดับหัวหนางาน
เพื่อชวยสนับสนุนการทํางานของระบบงานตางๆ ของบริษัทใหสามารถดําเนินการและสามารถแขงขันได