Լուծված նյութի զանգվածային բաժին։ Հաշվարկներ Զանգվածային բաժնի որոշման վերաբերյալ։ Շնորհանդես 8-րդ դասարանի համար

1. ԼՈՒԾՎԱԾ ՆՅՈՒԹԻ ԶԱՆԳՎԱԾԱՅԻՆ ԲԱԺԻՆ։
ՀԱՇՎԱՐԿՆԵՐ ԶԱՆԳՎԱԾԱՅԻՆ ԲԱԺՆԻ ՈՐՈՇՄԱՆ
ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ։
ԼՈՒԾՎԱԾ ՆՅՈՒԹԻ
ԶԱՆԳՎԱԾԱՅԻՆ ԲԱԺԻՆ։
ՀԱՇՎԱՐԿՆԵՐ
ԶԱՆԳՎԱԾԱՅԻՆ ԲԱԺՆԻ
ՈՐՈՇՄԱՆ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ։
Վանաձորի Դ․Վարուժանի անվան №16 հիմն․դպրոց
Ուսուցիչ՝ Ն․Հարությունյան

2. Լուծույթներ
Խիտ
Պարունակում է լուծված
նյութի համեմատաբար
մեծ քանակություն
/50գ լուծիչ + 50գ ն-թ/
Նոսր
Պարունակում է լուծված
նյութի համեմատաբար
փոքր քանակություն
/100գ լուծիչ + 0,5գ ն-թ/
Լուծույթների քանակական բաղադրության արտահայտում։

3. Լուծույթների քանակական բաղադրության
արտահայտման ձև է․
Լուծված նյութի զանգվածային բաժին՝ ω
ω(ն−թ) =
m (ն−թ)
m (լ−թ)
կամ ω(ն−թ) =
m (ն−թ)
m (լ−թ)
100%
m (լ-թ) = m (ն−թ) + m (ջուր)
Լուծված նյութի զանգվածային բաժինը
լուծույթում հավասար է լուծված նյութի և
լուծույթի զանգվածների հարաբերությանը։

4. 50գ NaCl200գ ջուր
m(լ-թ)=?
Տրված է՝
m (NaCl) = 50գ
m (ջուր) = 200գ
m (լ-թ)= ?
Լուծում
Որոշենք լուծույթի զանգվածը։
m (լ-թ) = m (ն-թ) + m (ջուր)
m (լ-թ) = 50 + 200 =250գ
Պատ՝ 250գ
1․Լուծույթի զանգվածի հաշվում
Հաշվել լուծույթի զանգվածը, եթե 200գ ջրում լուծել են 50գ կերակրի աղ։

5. 50գ NaCl200գ ջուր
ω(NaCl)= ?
Լուծում
1․ Գրենք նյութի զանգվածային բաժնի որոշման
բանաձևը․ ω(ն-թ) =
m (ն−թ)
m (լ−թ)
100%
2․ Հաշվենք լուծույթի զանգվածը․
m (լ-թ) = m (ն-թ) + m (ջուր)
m (լ-թ) = 50 + 200 = 250գ
3․ Հաշվենք զանգվածային բաժինը․
ω(NaCl) =
50
250
100% =20%
Պատ՝ 20%
2․Լուծույթում լուծված նյութի զանգվածային բաժնի
հաշվում
200գ ջրում լուծել են 50գ կերակրի աղ։ Հաշվեք NaCl զանգվածային
բաժինը (%) ստացված լուծույթում։
Տրված է`
m (NaCl) = 50գ
m (ջուր) = 200գ
ω(NaCl)= ?

6. ?գ NaCl?գ ջուր
1000գ 3%
լ-թ
Տրված է՝
ω (NaCl) = 3%
m (լ-թ) = 1000գ
m(NaCl)= ?գ
Լուծում
1․ Գրենք նյութի զանգվածային բաժնի
որոշման բանաձևը․ ω(ն-թ) =
m (ն−թ)
m (լ−թ)
100%
2․ Այդ բանաձևից գտնենք NaCl-ի զանգվածը․
m (NaCl) =
ω(NaCl) ․ m (լ−թ)
100%
3․ Հաշվենք լուծված նյութի զանգվածը․
m (NaCl) =
3 ․ 1000
100%
= 30գ
Պատ՝ 30գ
3․Լուծված նյութի զանգվածային բաժնի որոշումն ըստ
լուծված նյութի զանգվածային բաժնի։
Նատրիումի քլորիդի 3% զանգվածային բաժնով լուծույթն օգտագործում են
կենցաղում թթվաջուր պատրաստելիս։ Հաշվեք կերակրի աղի այն զանգվածը,
որն անհրաժեշտ է 1000գ թթվաջուր պատրաստելու համար։

7. 60գ աղ140գ ջուր
ω- ?
Տրված է՝
m (աղ) = 60գ
m (ջուր) = 140գ
ω(աղ)= ?
Լուծում
1․ Որոշենք լուծույթի զանգվածը․
m (լ-թ) = m (ն-թ) + m (ջուր)
m (լ-թ) = 60 + 140 =200գ
2․ Գրենք նյութի զանգվածային բաժնի
որոշման բանաձևը․ ω(ն-թ) =
m (ն−թ)
m (լ−թ)
100%
2․ Հաշվենք աղի զանգվածային բաժինը․
ω(աղ) =
60
200
100% =30%
Պատ՝ 30%
1
Որքա՞ն է լուծույթում լուծված նյութի զանգվածային բաժինը (%),
որն ստացվել է 60գ աղը 140գ ջրում լուծելիս։

8. ? գ ջուր
50 գ լ-թ
ω- ?
Տրված է՝
m (աղ) = 5գ
m (լ-թ) = 50գ
ω(աղ)= ?
2
Որքա՞ն է կերակրի աղի զանգվածային բաժինը (%) այն
լուծույթում, որի 50 գրամի գոլորշիացումից անջատվում է 5գ աղ։
5գ
Լուծում
1․ Գրենք նյութի զանգվածային բաժնի
որոշման բանաձևը․ ω(ն-թ) =
m (ն−թ)
m (լ−թ)
100%
2․ Հաշվենք աղի զանգվածային բաժինը․
ω(աղ) =
5
50
100% =10%
Պատ՝ 10%

9. ? գ սոդաջուր
200գ 3%
լ-թ
Տրված է՝
ω (սոդա) = 3%
m (լ-թ) = 200գ
m(սոդա)= ?գ
Լուծում
1․ Գրենք նյութի զանգվածային բաժնի
որոշման բանաձևը․ ω(ն-թ) =
m (ն−թ)
m (լ−թ)
100%
2․ Այդ բանաձևից գտնենք սոդայի զանգվածը
m (սոդա) =
ω(սոդա) ․ m (լ−թ)
100%
3․ Հաշվենք լուծված նյութի զանգվածը․
m (սոդա)=
3 ․ 200
100%
= 6 գ
Պատ՝ 6 գ
Վարակազերծելու նպատակով բերանը ողողում են 3%-անոց սոդայաջրով։ 200գ
այդպիսի լուծույթ պատրաստելու համար որքա՞ն սննդային սոդա պետք է վերցնել։3

10. 36գ գլյուկոզ? գ ջուր
ω=15%
Տրված է՝
m (ն-թ) = 36գ
ω(ն-թ) =15%
m (ջուր) = ?
4
Որպես լուծիչ որքա՞ն ջուր պետք է վերցնել 36գ գլյուկոզից 15 %-անոց
լուծույթ պատրաստելու համար։
Լուծում
1․ Գրենք նյութի զանգվածային բաժնի
որոշման բանաձևը․ ω(ն-թ) =
m (ն−թ)
m (լ−թ)
100%
2․ Այդ բանաձևից գտնենք լուծույթի
զանգվածը․ m (լ−թ) =
m(ն−թ) ․100%
ω(ն−թ)
3․ Հաշվենք լուծույթի զանգվածը․
m (լ−թ)=
36 ․100%
15
= 240 գ
4․Հաշվենք լուծիչի զանգվածը․
m (ջուր) = m (լ-թ) - m (ջուր)
m (ջուր) = 240 - 36 = 204 գ
Պատ՝ 204 գ

11. 8գ քացախ192գ ջուր
ω=?%
Տրված է՝
m (ն-թ) = 8գ
m (ջուր) =192գ
ω(ն-թ) = ?
5
Քացախ պատրաստելու նպատակով 8 գ քացախաթթուն լուծել են 192գ
ջրում։ Որքա՞ն է թթվի զանգվածային բաժինը (%) լուծույթում։
Լուծում
1․ Որոշենք լուծույթի զանգվածը։
m (լ-թ) = m (քացախ) + m (ջուր)
m (լ-թ) = 8 + 192 =200գ
2․ Գրենք նյութի զանգվածային բաժնի
որոշման բանաձևը․
ω(ն-թ) =
m (ն−թ)
m (լ−թ)
100%
3․ Հաշվենք զանգվածային բաժինը․
ω =
8
200
100% = 4%
Պատ՝ 4%

12. 50գ 20 %
լ-թ
?գ շաքար? գ ջուրՏրված է՝
ω(շաքար)=20%
m (լ-թ) = 50գ
m(շաքար)= ?գ
m(ջուր)= ?գ
Լուծում
1․ Գրեք նյութի զանգվածային բաժնի որոշման
բանաձևը․ ω(ն-թ) =
m (ն−թ)
m (լ−թ)
100%
2․ Այդ բանաձևից գտնենք շաքարի զանգվածը
m (շաքար) =
ω(շաքար) ․ m (լ−թ)
100%
3․ Հաշվենք լուծված նյութի զանգվածը․
m (շաքար) =
20 ․ 50
100%
= 10գ
4․ Հաշվենք լուծիչի զանգվածը․
m (ջուր) = m (լ-թ) - m (շաքար)
m (ջուր) = 50 - 10=40գ
Պատ՝10գ, 40գ
Ի՞նչ զանգվածով շաքար և ջուր պետք է վերցնել, որպեսզի պատրաստվի
շաքարի 20% զանգվածային բաժնով 50գ լուծույթ։6

13. Փորձենք լուծել ինքնուրույն
1. 35գ ջրում 15գ աղ է լուծված։ Որքա՞ն է այդ աղի
զանգվածային բաժինը (%) լուծույթում։
2. Քանի՞ գրամ աղ պետք է վերցնել 5% զանգվածային
բաժնով 200գ լուծույթ ստանալու համար։
3. Քանի՞ գրամ ջուր և մագնեզիումի քլորիդի 20%-անոց
լուծույթ պետք է վերցնել նույն աղի 300գ 4%-անոց
լուծույթ պատրաստելու համար։
4. 200գ ջրում աղ լուծելով ստացել են 20%-անոց լուծույթ,
որի վրա ավելացրել են ևս 150գ ջուր։ Որոշել աղի
զանգվածային բաժինը (%) վերջնական լուծույթում։

14. Copyright© Նաիրա Հարությունյան
2020
Նկարները՝ https://yandex.ru/images/