http://www.islamic-invitation.com/book_details.php?bID=1441 Uzbek language Oʻzbek, Ўзбек, اوزبیک Охирги ўн пора тафсири ва баъзи муҳим масалалар

2. e Муқаддима: 1 Аллоҳга ҳамду санолар ва севикли пайғамбаримиз МуҳаммадгаАллоҳнинг салавоту саломларини йўллагандан кейин, эй, мусулмон оға-инилар ва опа-сингилларим, биз учун энг аввало тубандаги тўрт масаланибилиш ўта муҳимдир: Илм. Илм – бу ҳар бир банданинг Аллоҳ таолони, У юборганпайғамбарни ва динни таниб, билишлигидир. Чунки, Аллоҳ таолога Унитанимай туриб ибодат қилиш дуруст эмас. Ким Аллоҳни танимасдан ҳамибодат қилавераман деса – адашади ва бу билан насороларга ўхшаб қолади. Амал. Аммо, илм олиб (Аллоҳни таниб) туриб ибодат қилмаганлар эса,яҳудийларга ўхшайди. Шайтон инсонни адаштириб, “Илм олмай юраверсанг,Аллоҳнинг олдидаги сўроқ пайтида ҳам “Мен билмаган эдим” деб қутулибкетасан” дейди. Шайтон Нуҳ алайҳиссаломнинг қавмини мана шу каби сўзларбилан алдаганида улар “Аллоҳнинг олдида масъул бўлгандан кўра,эшитмай қўйганимиз афзал” деб “Бармоқларини қулоқларига тиқиб,кийимлари билан (бошларини) ўраб олганлар”. («Нуҳ» сураси. 7-оят) Илмга даъват. Уламолар – пайғамбарларнинг меросхўрларибўлганлиги сабабли, пайғамбарлардан қолган илмни (динни) халқларгатарқатишлари, унга даъват қилишлари лозим. Йўқса, яҳудийлар сингариАллоҳнинг лаънатига дучор бўлиб қолишлари аниқ. Аллоҳ таоло яҳудийларҳақида: “Уларни (одамларни) қилган гуноҳ ишларидан қайтармаганлар. Буишлари нақадар ёмондир!” деган. («Моида»-79) Сабр. Бунинг маъноси илм олиш, унга амал ва даъват қилиш йўлидагимашаққатларга сабр қилмоқдир. Халқимиз орасидаги диний саводсизликни йўқотишга бир озгина ҳиссақўшиш мақсадида ва зарурий илмларни изловчилар учун мана шу китобнитайёрладик. Бу китоб Қуръону Каримнинг охирги уч пораси оятларинингмаъноларини, баъзи тафсирларини ҳамда ўқувчиларга энг зарур деб ҳисобланганшариат масалаларини ўз ичига олгандир. Шунингдек, биз бу китобда шариатмасалаларини имкони борича қисқа беришга ва Расулуллоҳнинг саҳиҳхабарларигагина чекланишликга интилдик. Албатта, биз комиллик даъвоқилмаймиз, зеро, комиллик фақат Аллоҳга хос хусусиятдир. Агар бу меҳнатимизсамарасида тўғрилик бўлса у Аллоҳдан, хатолар ва камчиликлар бўлса, уўзимиздан ва шайтондандир. Ҳақни комил қилиш борасида бизнингхатоларимизни ва камчиликларимизни кўрсатиб берган биродарларимизгаАллоҳнинг раҳмати бўлсин демоқчимиз. Сўзимизнинг охирида, мана шу лойиҳадаиштирок этиб, китобни тайёрлашга, бостиришга, тарқатишга, ўқишга ва ўқитишгаҳисса қўшган биродарларимизга Аллоҳдан энг яхши мукофотлар тилаб қоламиз! Аллоҳ таоло севикли пайғамбаримизга, унинг оила аъзоларига васаҳобаларига салавоту саломларини йўллагай! Бу китобга ислом оламидаги Қўшимча маълумотлар, табарруотлар ва ҳамкорлик эътиборли уламолар яхши баҳо қилишни ҳоҳлаганлар учун унвон: www.tafseer.info ва беранлар. uzb@tafseer.info

3. @ @ Мундарижа1. Қуръон ўқишнинг фазилати 22. Қуръону Каримнинг охирги уч порасининг тафсири ва 43. Мусулмоннинг ҳаётидаги энг муҳим масалалар. 744. Қалб амаллари 935. Куннинг муҳим мунозараси 1036. “Ла илоҳа иллАллоҳ” калимаси ҳақида 1207. “Муҳаммадун расулуллоҳ” калимасининг маъноси 1228. Таҳорат 1249. Аёллардан келадиган табиий қонлар баёни 12810. Исломда аёл 13011. Намоз 13412. Закот 14113. Рўза 14414. Хаж ва Умра 14715. Ҳар хил масалалар 15316. Шаръий руқйа 16017. Дуо 16818. Тубандаги дуоларни ёдлаб олинг 17019. Фойдали савдо 17620. Эртаю кеч вазифа қатори ўқиладиган дуолар 17821. Пайғамбаримиз (сав) буюрган савобли амаллар 18222. Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи ва саллам 189 манъ қилган ишлар:23. Абадиятга сафар 19324. Таҳоратни қандай олинади?25. Намоз ўқишнинг қоидаси:26. Илмга амал қилмоқ

4. @ @@ @ Қуръон ўқишнинг фазилати Аллоҳга ҳамдлар бўлсин! Аллоҳ Таоло улуғ пайғамбаримизга, унингоиласига ва саҳобаларига чексиз меҳрибонлигини нозил қилсин!Қуръон – бу Аллоҳ Таолонинг сўзи бўлгани сабабли, унинг бошқа сўзларданулуғлиги Аллоҳ таолонинг бошқа махлуқлардан улуғлиги кабидир. Унитиловат қилмоқ эса тил сўзлаган сўзларнинг энг яхшисидир. Қуръон ўқимоқнинг, ўқитмоқнинг ва уни тиловат қилишнинг жудакўп фазилатлари борки, улардан баъзилари тубандагилардир: Уни ўқимоқ ва ўқитмоқ савобли амалдир. Пайғамбаримиз саллаллоҳуалайҳи ва саллам айтганлар: «Сизларнинг энг яхшиларингиз – Қуръоннитаълим олганлар ва таълим берганларингиздир» (Бухорий) Уни тиловат қилиш ҳам савоб. Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам айтдилар: «Ким Аллоҳнинг китобидан биргина ҳарф ўқиса, унга ўнҳисса савоб ёзилар» (Термизий) Қуръонни ёдлаш ва чиройли қироат қилишнинг фазилатлари:Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи ва саллам айтдилар: «Қуръон ёдлаганодамга (жаннатда) «ўқиганинг даражасича кўтарил! Уни дунёда ўқиганингкаби қироат қил! Сенинг ўрнинг ўқиган охирги оятнинг олдидадир!» дейилар.(Термизий) Буҳадиснинг шарҳида Хаттобий айтади: «Осорларда айтилишича, Қуръоноятларининг сони жаннат даражаларининг сони билан баробар эканки,Қуръон ёдлаган одамга «Қуръонндан қанчан оят ё долган бўлсанг, ўшанчанчидаражадаги жаннатга кўтариласан!» деб айтилар. Ким Қуръоннингҳаммасини ёдлаган бўлса, жаннатдаги энг баланда даражага етиб боради.Ёдлаган оятлари тугаганда мукофотининг даражаси ҳам тугайди» Боласи Қуръон ўрганган одамнинг савоби: Пайғамбаримиз саллаллоҳуалайҳи ва саллам айтдилар: «Ким Қуръон ўқиса, ўрганса ва у билан амалқилса, қиёматда ота-онасига нурдан тож кийгизар. Унинг нури кун нуридекнурафшон! Кейин ота-онасига дунё бойликларининг барчасидан қимматлибослар кийдирилар. Улар: «бу сийлов нима учун?» деб сўраганларида«болангиз қуръонни тўлиқ ёд олгани учун!» дейилар. (Хааким) Қуръон охиратда ёдлаган одамини шафоат қилар: Пайғамбаримизсаллаллоҳу алайҳи ва саллам айтдилар: «Қуръон ўқингиз! Чунки, у қиёматдаёдлаган кишига шафоатчи бўлар» (Муслим) Яна бир ҳадисда манна бундайдеганлар: «Рўза билан Қуръон қиёматда бандани шафоат қиладилар» (Аҳмад,Хоким) Қуръон ўқиш билан бирга Қуръон илмини ўрганган кишинингфазилати: Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи ва саллам айтдилар: «Қайсикиқавм Аллоҳнинг уйларидан бирида тўпланишиб, Унинг китобини тиловат ваўзаро дарс қилар эканлар, уларга тинчлик-хотиржамлик тушар ҳамда уларнираҳмат ва фаришталар ўраб турар. Кейин Аллоҳ Таоло уларни Ўз ҳузуридаги(энг олий) жамоат (фаришталар) олдида зикр қилар» (Абу Довуд)

5. @ @ Қуръон ўқиш одоблари: Аллома Ибн Касир Қуръон ўқиш одоблариданбаъзиларини тубандагича санаганлар: Қуръонни таҳорат билангина ушламоқ ва ўқимоқ. Тиловат қилиш олдидан тишни мисвок билан тозаламоқ. Энг покиза кийимларини кийиб, қиблага қараб ўқимоқ. Тутқаноқ дарди борлар уни ўқимаслиги Уни сўз билан бўлмай ўқимоқ. Ўта зарур сўз бўлса, мустасно. Зеҳн ва сергак қалб билан ўқимоқ Ваъда (жаннат ваъда қилинган) оятлар келганида Аллоҳдан ўшанисўрамоқ. Ваъийд (дўзах билан қўрқитилган) оятлари келганда ундан паноҳсўрамоқ. Қуръонни очиқ қолдирмаслик ва устига нарса қўймаслик. Корилар баланд овозда бир-бирларига халақит қилиб ўқишлари ҳамдуруст эмас. Бозор ваш у каби тўполон ўринларда ўқимаган афзал. Қуръон қандай ўқилади? Анас разияллоҳу анҳудан пайғамбаримизнингкандай Қуръон ўқиганлигини сўрашганда мана бундай деганлар: «чўз-и-бўқиганлар. Агар «бисмиллаҳир-Роҳмаанир-Роҳийм»ни ўқисалар«бисмиллаҳни» ҳам, «арРоҳманни» ҳам, «арРоҳиймни» ҳам чўзганлар»(Бухорий) Қуръон ўқиганга савоб қўшиб берилар: Ҳар бир одам агар Аллоҳ учунхолис ўқиса, унга савоб бордир. Энди бу ўқиш сергак қалб ва маъноларинитушуниш билан бўлса, у ҳолда бунинг савоби ўн ҳиссадан то етти юзҳиссагача кўпаяр» Бир кеча-кундузда қанча Қуръон ўқиш мумкин?: Пайғамбаримизнингсаҳобалары ҳар кун сайин маълум миқдорда Қуръон ўқишни одат қилганэдилар. Энг тез хатм қилганлари етти кунда ўқиб чиққанлар. Хатмнинг энг оз(энг тез) вақти уч кундир. Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи ва саллам учкундан оз вақт ичида хатм қилишдан қайтарганлар. Шундай қилиб муҳтарам биродарим, вақтингни Қуръон тиловати биланўтказишга ҳарис бўл! Ишинг ҳар қанча кўп бўлса ҳам, ҳар кун сайин маълуммиқдорда Қуръон ўқишни одат қил. Оз бўлса ҳам давомий бўлсин. Агарунутсанг ёки ухлаб қолсанг, қолганини кейинги кунда адо эт. Пайғамбаримизсаллаллоҳу алайҳи ва саллам айтганлар: «ким Қуръон ўқиш вазифасинибажармай ухлаб қолса ва уни (қазосини) эртанги куннинг Бомдод намозибилан Пешиннинг оралиғида ўқиса, унга кечаси билан Қуръон ўқибчиққандек савоб ёзилар»

6. 4@ @@ @ Фотиҳа сураси1AМеҳрибон ва Раҳмли Аллоҳ номибилан бошлайман!2 TCBA # #BҲамду – сано оламлар3 Роббиси K JI H G FАллоҳга хосдир! TSR QoONMLCУ бу дунёда барча бандаларга ZY X WV UМеҳрибон ва охиратда эса фақатмўминларга Раҳмли, ` _^ ] [DЭй, Парвардигоримиз! Биз Сенинг # #dcb aЎзингга гина ибодат қиламиз ваЎзингдан гина мадад-ёрдам4 сўраймиз!EҚиёмат (Ҳисоб) кунининг Подшоҳи!5 FБизларни тўғри йўлга ҳидоятлагайсан! GУларга неъмат берген инсонларнинг1 Бу сура Маккада нозил бўлган ва етти оятдан иборатдир. “Фотиҳа” сўзи “очувчи” деган маънони билдиради. Қуръону Карим йўлига ҳидоятлагайсан! Уларга ғазабинг мана шу сура билан бошлангани (очилгани) ёғилганлардан ва адашганлардан бошқа сабабли шу ном билан аталгандир. инсонларнинг йўлига ҳидоятлагайсан!2 Аллоҳ субҳонаҳу ва таъолонинг Қуръону Каримдаги фармонига биноан мусулмон банданинг барча амаллари Меҳрибон ва Раҳмли Аллоҳнинг исми (бисмиллаҳ) билан бошланиши вожиб.3 Аллоҳдан бошқа барча мавжудотлар “оламлар” деб аталади. Чунки, “олам” сўзи арабча “ъалам” (белги) деган сўздан олинган бўлиб, барча мавжудот ўзининг яратилишида Аллоҳнинг яратувчи қудратига ва донишмандлигига белги ва аломатдир. Оламларнинг сонини ягона Холиқдан бошқа ҳеч ким билмайди. Имом Ҳофиз Ибнул Касир раҳимаҳуллоҳ мана шу оятнинг тафсирида баъзи бир муфассирларнинг оламлар сон-саноғида талашиб-тортишиб, бири 18 мингга, бошқаси 14 мингга яна бировлари 40 мингга чеклаганликларини саҳиҳ эмас деб баҳолаганлар.4 “Аллоҳдан ёрдам сўрашнинг” маъноси, бу ерда, ҳар қандай фойда келтиришни ва зиёндан сақлашни Аллоҳдан сўраш ва тилаш деганидир. ҳукм-ҳокимлик талашиб, Аллоҳнинг5 Подшоҳлар буйруқ беради ва манъ қилади, қулларини ўзига қул бўлишга мажбурлаган мукофотлайди ва жазо беради. Подшоҳ бўлса, Ҳисоб кунида бунга йўл қўйилмайди. деган ўз мулкидаги бошқарувнинг У ерда барча подшоҳлик Яратганнинг Ўз барчасини ўз қўлига олади. Агар бу имтиҳон Қўлида бўлади. Кейинги оятдан бошлаб дунёсида баъзи бир зўравонлар Аллоҳдан Аллоҳ таоло бандалар тилидан гапиради.

7. 5 @ @@ @ «Мужодала» сураси1 58 ò ¹| Меҳрибон, Раҳмли Аллоҳ номи билаAЭй, Муҳаммад, ўзининг эри хусусида CBAсен билан баҳслашган ва Аллоҳга шикоятқилган аёлнинг сўзини Аллоҳ эшитди. KJIHGFEDCBAАллоҳ иккалангизнинг ҳам можаронгизниэшитар. Зеро Аллоҳ Эшитгувчи, Кўргувчидир! VUTSRQPONMLBЭй, мўминлар! Сизларнинг орангизданкимлар аёлларини зиҳор кылса, улар a`_^][ZYXWоналари каби бўлиб қолмас. Уларнингоналари – уларни туққан аёллардир kjihgfedcbхолос. Улар (зиҳор сўзини айтган эрлар) utsrqponmlбўлмағур ва ёлғон сўзни айтадилар.Аллоҳ Мағфиратли, Кечиргувчидир. `_~}|{zyxwvCАёлларини зиҳор қилиб кейин усўзидан қайтганлар учун каффорат lkjihgfedcbaаёлига қўшилмай туриб бир қулни озодқилмоқдир. Бу – сизлар учун насиҳат. wvutsrqponmАллоҳ барча ишларингиздан Хабардордир!DКимда ким (қул озод қилишга кифоя £¢¡~}|{zyxқилгудек маблағ) топмаса, аёлига яқинлик ®¬«ª©¨§¦¥¤қилмай туриб икки ой пайдар-пай рўза »º¹¸¶µ´³²±°¯1 Жоҳилия араблари орсида “зихор” деб аталган ÄÃÂÁÀ¿¾½¼ одат бор бўлиб, унинг моҳияти тубандагича эди: масалан бир эркак хотини билан ётганда унга ÐÏÎÍÌËÊÉÈÇÆÅ “сенинг орқанг (ёки белинг, ёки сонинг) онамнинг орқасига ўхшар экан” деса, ёхуд аёли билан тутиб берар. Бунга ҳам қодир бўлмаганлар аразлашганда “сен менга онамнинг бели каби эса, олтмиш мискинни тўйдирар. Бу (ҳаром) бўлиб қол!” деса бас, шу билан талоқ Аллоҳ ва расулига иймон келтиришингиз тушиб қолар ва бу “зиҳор талоғи” деб аталар учун. Булар – Аллоҳнинг чегараларидир! эди. Кунлардан бир куни пайғамбаримизнинг ҳузурига Хавала бинт Саълаба исмли аёл Ва кофирларга эса аламли азоб бордир! келиб: “ё, расулуллоҳ! Мен эримга ёш, гулгун EАллоҳга ва Унинг пайғамбарига чоғимда керак бўлиб, энди ёшим улғайгач душманчилик қилганлар ўзларидан керак бўлмай қолибман. У мени зиҳор қилди. илгариги кофир қавмлар хор бўлгани Бироқ, мен ажрашишни ҳоҳламайман. Ўртада каби хор бўлурлар! Биз (Аллоҳнинг фарзандларимиз бор” деб арз қилади. Бироқ, чегаралари ҳақиқат эканлигига) аниқ пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи ва саллам Аллоҳ таолодан зиҳорни бекор қилган ҳукм далиллар туширдик. Кофирларга хор келмагани сабабли, одатга биноан “ҳа, сен қилгувчи азоб бор! талоқ бўлибсан” дейдилар. Бу жавобдан хафа FУ (қиёмат) кунда Аллоҳ барчаларига бўлган аёл зиҳор одатини тан олгиси келмай, қайтадан жон бахш этиб, (дунё ҳаётида) расулуллоҳ билан баҳс мунозарага киришиб қилган ишларининг хабарларини билдирар. охир оқибатда: “эй, Аллоҳим! Мен Ўзингга У ишларни Аллоҳнинг фаришталари шикоят қиламан!” дейди ва кетмай туриб ҳисоблаб қўйган бироқ, ўзлари унутишган. олади. Баногоҳ, пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи ва саллам теран сукутга чўмиб Аллоҳ ҳар бир нарсага Гувоҳдир. 2 қоладилар. Кейин маълум бўлишича ўша пайт Аллоҳ таолодан зиҳор одатини бекор қилган 2 оятлар нозил бўлган экан. Ўша оятлар мазкур Аллоҳ таолонинг гувоҳлиги Унинг ҳар бир суранинг аввалги оятларидир. Шунинг учун нарсаларни кўриб, билиб, эшитиб, назорат бу сура “мужодала” (сўз талашув ёки қилиб туришлиги билан ифодаланади. Зеро, баҳслашув) деб номланмишдир. У қоронғу тун қўйнида, қора тош устида

8. 6@ @@ @ сенга Аллоҳ салом бергандан бошқача NMLKJIHGFEDCBA салом берадилар2 ва ичларидан: “(агар Муҳаммаднинг пайғамбарлиги рост бўлиб YXWVUTSRQPO қолса) бу сўзларимиз учун Аллоҳ бизни hgfedcba`_^][Z ўзлари солмагай эди!” дейдилар. Уларга азобга улоқтирилажак дўзах кифоядир! wvutsrqponmlkji Нақадар хунук оқибат! IЭй, иймон келтирганлар! Агар сизлар a`_~}|{zyx шивирлаб гаплашмоқчи бўлсангиз, у ҳолда, гуноҳ, адоват ва пайғамбарга исён ҳақида jihgfedcb шивирлашмангиз! Балки, яхшилик ва тақво ҳақида шивирлашингиз. Аллоҳ-дан тақво vutsrqponmlk қилинг ки, Унинг Ўзига қайта-рилажаксиз! ¡~}|{zyxw JАлбатта, ғаразгўй шивирлашувлар иймонли одамларни қайғуга солиш учун ©¨§¦¥¤£¢ шайтон тарафидан қўзғолар. Аммо, Аллоҳнинг изни бўлмагунча (бу каби µ´³²±°¯®¬«ª ғийбатлар) уларга ҳеч қандай зиён еткиза олмас. Бас, иймон соҳиблари Аллоҳга ¾½¼»º¹¸¶ таваккал қилсинлар! KЭй, иймон соҳиблари! Агар бир ÉÈÇÆÅÄÃÂÁÀ¿ мажлисда сизларга “ёнингиздан жой ÒÑÐÏÎÍÌËÊ беринг!” деб айтилса, дарҳол жой беринг. Ўшанда Аллоҳ ҳам сизларга Жаннатдан ÝÜÛÚÙØ×ÖÕÔÓ жой берар. Ва агар (илмли, тақволи одамлар келганда) “жойингизни бўшатиб èçæåäãâáàßÞ беринг” дейилса, дарҳол бўшатинг. Чунки, Аллоҳ сизларнинг орангиздагиG(Эй, Муҳаммад!) билмайсанми, Аллоҳ солиҳ иймонлилар ва олимларнингосмонлар ва ердаги барча нарсаларнинг даражасини кўтариб қўйгандир. Аллоҳхабарини билар. Агар уч одам шивирлаб барча амалларингиздан Хабардор!гаплашишса, уларнинг тўртинчиси Удир. LЭй, иймон келтирган бандалар! АгарМабо-до бешов бўлса, олтинчиси – У. Ва пайғамбар билан махфий (яккама якка)бундан озроқ ёки кўпроқ бўлса ҳам ва сўзлашишни ҳоҳласангиз, сўзлашувингизқандай махфий жойда бўлса ҳам У улар олдидан муҳтож-ларга садақа беринг3.билан биргадир! Кейин: қиёмат кунидауларга қилган ишларининг хабаринибилдирар. Дарҳақиқат, Аллоҳ барчанарсаларни Билгувчидир. бирон бир мусулмонни кўрсалар дарҳол учов, тўртов бўлишиб, пана жойлардаHШивирлаб ғийбат сўзлашдан мусулмонларнинг ғийбатини қилишиб,қайтарилган одамларни кўрмайсанми, душманлик режаларини тузишар эди.кейин яна манъ қилинган нарсага Расулуллоҳ уларни бу хабисликданқайтмоқдалар ва гуноҳ, адоват ҳамда 2 қайтарганда ҳам парво қилишмаган.пайғамбарга қарши чиқиш ҳақида шивир- Аллоҳ таоло пайғамбаримизга “ассаламулашмоқдалар. 1 Агар ёнингга келишса алайкум” яъни сизга Аллоҳнинг тинчлик офияти бўлсин деган маънодаги саломни ўргатгани ҳолда яҳудийлар ғараз билан “ассааму алайкум” яъни сизга ўлим бўлсин ўрмалаб бораётган қумурсқани ҳам кўрар ва деб “саломлашар” эдилар. 3 унинг ҳаракатларини эшитар. Субҳаналлоҳ! Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи ва саллам1 Ушбу оятдан бошлаб Аллоҳ таоло билан хос суҳбатлашишни ҳоҳловчилар кўпайиб Мадинадаги мунофиқлар ва яҳудийлар кетганлиги сабабли ҳазратимиз дам олишга ҳақидаги баёнга ўтади. Чунки, улар кўчада ҳам вақт топмай қолган эди. Шунда Аллоҳ

9. 7 @ @@ @Бу сизлар учун хайрли ва покизароқйўлдир. Мабодо ҳеч нарса топмасангиз, JIHGFEDCBAАллоҳ Мағфиратли, Кечирувчидир.MХўш, сизлар хос-махфий XWVUTSRQPONMLKсўзлашувларингиз олдидан садақалар dcba`_^][ZYберишдан қўрқдингизми? У ҳолда бермайқўяверинг. Ва ҳоланки, Аллоҳ mlkjihgfeтавбаларингизни қабул қилди. Эндинамозни (канда қилмай) ўқиб, закотни (ўз {zyxwvutsrqponвақтида) берингиз1 ва Аллоҳга, Унингпайғамбарига бўйсунингиз. Аллоҳ барча fedcba`_~}|ишингиздин Хабардор!N(Эй, Муҳаммад!). Уларга (мунофиқларга) srqponmlkjihgқарамайсанми ки, Аллоҳнинг ғазабигаучраган қавм (яҳудийлар) билан дўст }|{zyxwvutбўлиб юрарлар. Улар сизлардан эмас!2 ©¨§¦¥¤£¢¡~Ёлғондан (“мен мусулмонман” деб) онтичарлар. Аммо, (мусулмон эмаслик- ¶µ´³²±°¯®¬«ªларини) билиб турарлар.OАллоҳ (охиратда) уларга қаттиқ ÅÄÃÂÁÀ¿¾½¼»º¹¸азобни ҳозирлаб қўйгандир! Уларнингишлари на қадар қабиҳ! ÎÍÌËÊÉÈÇÆPҚасамларини (ўзлари учун) қалқон ÚÙØ×ÖÕÔÓÒÑÐÏқилишади. Кейин (бошқаларни)Аллоҳнинг йўлидан тўси-шади. Уларга äãâáàßÞÝÜÛ(қиёматда) хорловчи азоб бордир.Q(Жамғарган) молу дунёси ва ïîíìëêéèçæåфарзандлари уни Аллоҳдан (азобсифатида келадиган) бирон нарсадан Аллоҳни унуттиргандир. Улар – шайтонҳам ҳимоя қила олмас! Улар дўзах жамоатидир! Огоҳ бўлинг: шайтон жамоатиэгаларидир ва у ерда мангу қолажаклар! (ҳар икки дунёда) зиён тортгувчидир!RАллоҳ уларнинг барчаларини қайтадан TАллоҳга ва расулига душманликтирилтирган кунда, худди сизларга қасам қилган-лар.., ана ўшалар хор кимсаларичгани каби Унга ҳам қасам ича ичра(хор)-дирлар!бошлайдилар ва (бу билан) ўзларини UАллоҳ (тақдир китобида) “Мен ва(фойдали) нарса устида деб ҳисоблайдилар. Менинг пайғамбарларим ғолиблармиз” дебОгоҳ бўлингким, улар ғирт ёлғон-чилардир! ёзиб қўйгандир. Аллоҳ Қудратли, Азиздир.SУларни шайтон бошқариб олиб, V(Эй, Муҳаммад!). Сен Аллоҳга ва охират кунига иймон келтирган кишиларни (ҳеч қачон) Аллоҳ ва Унанг пайғамбарига душман бўлганларни дўст субҳонаҳу ва таоло мазкур оятни нозил қилди. тутганини кўрмассан, гарчанд у(душман)лар1 Намоз билан закот бошқа ибодатларга нисбатан она ёхуд асос кабидир. Мана шу уларнинг оталари, фарзандлари, оға – иккисини бажарганлар бошқа ибодатларни инилари ва қавму – қариндошлари бўлса ҳам осонлик билан адо қиладилар. Бу икки ҳам. Худди шу(ндай) зотлар... Аллоҳ фарзни бажармаганлар бошқаларини ҳам уларнинг юрагига иймонни ёзиб қўйгандир ёлчитмайдилар. Ҳеч бир сабабсиз намоз ва уларни Ўз Руҳи билан қўллагандир. Ва ўқимай юрганлардан эса бошқа ибодатлари қабул қилинмас. уларни (охиратда) тагидан дарёлар оқиб2 Мусулмон дейин десанг ичи (ботини) кофир, турган, у ерда мангу қолажак жаннатларга яҳудий дейин десанг, намоз ўқиб, рўза тутиб, дохил қилар. Аллоҳ улардан рози бўлди, мусулмонлар билан бирга юришади...

10. 8@ @@ @ Меҳрибон, Раҳмли Аллоҳ номи билан IHGFEDCBA AАллоҳга осмонлар ва Ердаги (жонли жонсиз) нарсаларнинг барчаси тасбеҳ QPONMLKJ айтар. Зеро, У Қудратли Донишманддир. ZYXWVUTSR BУ аҳли китоблардан иборат кофирларни ўз диёрларидан биринчи ba`_^][ сургун учун чиқарди. Сизлар эса (эй, мўминлар, уларнинг қалъаси мустаҳкамлиги lkjihgfedc сабабли) уларнинг чиқишлигини ҳаёлингизга ҳам келтирмаган эдингиз. Ва yxwvutsrqponm улар ҳам қалъалари уларни Аллоҳдан ò º| ҳимоя қилади деб ўйлагандилар. Кейин Аллоҳ(нинг жазоси) улар кутмаган CBA тарафдан келиб, юракларига қўрқув солган2 эди, уйларини ўз қўллари ва edcba`_~}|{z ponmlkjihgf яҳудийлар талвасага тушиб қолишди. Орадан кўп ўтмай «Уҳуд» ғазоти бошланиб, {zyxwvutsrq унда маълум сабабларга кўра мусулмонлар енгилдилар. Худди шу каби қулай фурсатни §¦¥¤£¢¡~}| кутиб юрган яҳудлар дарҳол мушриклар билан иттифоқ тузиб, мусулмонларга қарши ±°¯®¬«ª©¨ биргаликда курашишга келишиб оладилар. Ўшандай кунлардан бирида пайғамбаримиз »º¹¸¶µ´³² (с.а.в) бир юмуш билан Бану Назир маҳалласига бориб, бир девор остида ҳордиқ ÆÅÄÃÂÁÀ¿¾½¼ чиқариб ўтирганда, яҳудлар суиқасд қилиб устига катта тош қулатиб юбормоқчиулар ҳам Ундан рози бўлдилар! Мана шу бўлишади. Расулуллоҳ (с.а.в) Аллоҳданзотлар Аллоҳнинг жамоатидир! Ҳей, огоҳ келген ваҳий туфайли бу суиқасддан воқиф бўлади ва дарҳол Мадинага етиб бориб,бўлинг: Аллоҳнинг жамоатигина зафар Бану Назирга қарши қўшин тортиб келадиқозонгувчилардир! ва уни қамал қилади. Орадан бир неча кун «Ҳашр» сураси1 59 ўтгач, яҳудлар чопар юбориб, хиёнаткорона бузган аҳдларини янгитдан тиклашни таклиф қилишади. Бироқ расулуллоҳ (с.а.в) улар билан ҳеч қандай аҳднома1 Бу сура Мадинада нозил бўлган ва 24 бўлмаслигини айтади ва уларга муҳлат оятдан иборатдир. «Ҳашрнинг» маъноси бериб, ҳар бир одам бир туя мол мулкини «Сурган». Бу суранинг яна бир номи «Бану олиб юртларидан чиқиб кетишларини талаб Назирдир». Чунки, бу сурада Бану Назир қилади. Хиёнаткор қабила шу тахлит яҳудийларининг сургун қилинишининг «Хайбар» деган жойга сургун қилинади. баёни бордир. Аммо хиёнат яҳудларни тарк этмаган эди. Пайғамбаримиз (с.а.в) Ясрибга (кейинчалик Шу боис кейинчалик уларни Хайбардан ҳам бу шаҳар «Мадина» деб номланган) ҳижрат суриб чиқарилади. Шунинг учун суранинг қилиб келган вақтда бу ерда бир неча бошида Бану Назир сургунига «биринчи яҳудий қабилалари, жумладан Бану Назир сургун» деган ибора қўлланилган. 2 қабиласи ҳам ўтроқ ҳолда яшар эдилар. Яҳудийларнинг қалъалари дарҳақиқат Расулуллоҳ (с.а.в) Ясрибда Ислом баланд ва мустаҳкам эди. Улар дарвозаларни низомлари билан ҳукм юрита бошлагач, маҳкам ёпиб, жон жаҳди билан мудофаа яҳудий қабилалари билан тинчлик ва ўзаро қилмоқчи эдилар. Лекин Аллоҳ Таоло бедахллик ҳақида шартнома тузган эди. уларнинг юрагига «қўрқув» деб аталган Кейин машҳур «Бадр» ғазотида оз сонли аскарларини юборди. Натижада ҳозиргина мусулмонлар ўзларидан уч ҳисса кўп довюрак яҳудларни баногоҳ қалтироқ босиб, мушрикларни талафотга учратишгач, уйларини ўз қўллари билан буза бошладилар

11. 9 @ @@ @мўминларнинг қўллари билан бузабошладилар. Эй, ақл соҳиблари, (бу LKJIHGFEDCBAвоқеадан) сабоқ олинг!CАллоҳ уларга кўчиб кетишликни UTSRQPONM(тақдир қилиб) ёзмаганда эди, (мана шу) _^][ZYXWVдунёда (ўлим ёхуд қуллик каби жазобилан) жазолаши аниқ эди. Уларга ihgfedcba`охиратда дўзах азоби бордир!DБунинг сабаби улар Аллоҳ ва Унинг utsrqponmlkjпайғамбарига душманлик қилишди.Кимда ким Аллоҳга душман бўлса, (билиб a`_~}|{zyxwvолсин:) Аллоҳ-нинг жазоси шиддитлидир! jihgfedcbE(Эй, мўминлар!) Агар уларнинг хурмобоғларини кессангиз ёки томирлирида tsrqponmlkтурган ҳолда қолдирсангиз, (ҳамма ишни)Аллоҳнинг рухсати ва бузуқи қавмнинг ¡~}|{zyxwvuадабини бериш учун қилгансиз.1FАллоҳ Ўз пайғамбарига улардан ўлжа ¨§¦¥¤£¢қилиб берген нарсага сизлар на от ³²±°¯®¬«ª©чоптириб, на туя йўрттириб бордингиз.Лекин, Аллоҳ Ўз пайғамбарларини Ўзи ½¼»º¹¸¶µ´ҳоҳлаган бандалари устидан ғолиб қилар.Аллоҳ ҳар нарсага Қодирдир. ÆÅÄÃÂÁÀ¿¾GАллоҳ қабиласи (Бану Назир)аҳлларидан Ўз пайғамбарига ўлжа қилиб ÐÏÎÍÌËÊÉÈÇберген нарсалар, (бойлик бир ҳовуч) бойлар Ø×ÖÕÔÓÒÑқўлида гина айланган мулк бўлиб қолмаслигиучун2 Аллоҳга,3 Аллоҳнинг пайғамбарига, пайғамбар сизларни нимага буюрса,(пайғамбарнинг) қариндошлар(и)га4, дарҳол олинглар (бажаринглар) вамискинларга ва мусофир-ларга нимадан қайтарса, ўша заҳоти(улашилажак). Ва (эй, мўминлар), қайтинглар. Аллоҳдан тақво қилинглар! Аллоҳ азоби шиддатли Зотдир! H(Шунингдек) ўлжалар диёрлари(Макка)1 дан ва молу-мулкидан чиқариб юборилган Мусулмонлар қуршовдаги Бану Назир яҳудларига моддий зарба бериш учун муҳо-жирларнинг камбағалларига уларнинг хурмо боғларини қирқа (тегишлидир. Чун-ки) улар (хижратлари бошлаганларида, мунофиқлар уларни билан) Аллоҳнинг фаз-лини, ризосини маломат қила бошладилар. Чунки, зироатга умид қилганлар ва Аллоҳ(нинг Дини) зиён етказиш мусулмонлар урушининг ҳамда Унинг Пайғамбарига ёрдам берганлар. қоидасида йўқ эди. Шунинг учун пайғамбаримиз (с.а.в) ҳам қаттиқ ҳижолат Улар – (иймонларида) содиқ одам-лардир. бўлиб туранида мана шу оят нозил бўлиб, IУларнинг (келиши) олдидан уларни ҳижолатликдан халос қилди. ҳовлиларини ва иймонларини(нг2 Аввалги замонларда лашкарни улов ва тафтини) тайёрлаб қўйган (ансорий) қурол-яроғ билан кўпинча бойлар мўминлар ўзларига муҳожир бўлиб таъминлаганлар ва бинобарин ўлжани ҳам улар олар эдилар. Мазкур оят ўша қоидани келганларни севарлар, уларга берилган бекор қилаяпти. нарса (ўлжа) сабабли юракларида ҳасад3 Аллоҳнинг Динини ривожлантириш учун сезмаслар ва ўзларида етишмовчилик деб тушунмоқ лозим. бўлиб турсада улар-ни(нг манфаатини)4 Бунинг сабаби, пайғамбар ва унинг уруғлари ўзлари(ники)дан юқори қўярлар. Ким садақа емайдилар.

12. 10@ @@ @ (қарши) уруш очилса, албатта ёрдам HGFEDCBA беражакмиз!” дейдилар. Бироқ уларнинг PONMLKJI ёлғончи эканлигига Аллоҳ Шоҳиддир. LАгар улар чиқарилсалар (мунофиқлар) [ZYXWVUTSRQ улар билан бирга чиқмаслар ва агар уларга уруш очилса ҳам ёрдам бермаслар. dcba`_^] Мабодо ёрдам берсалар ҳам орқаларига қарамай қочарлар. Ва (уларга Аллоҳ lkjihgfe тарафидан) ёрдам берилмас! utsrqponm M(Эй, иймонқамал қилган Уларнинг қалъаларини лашкарлари! пайтда) _~}|{zyxwv уларнинг қалбларига Аллоҳдан ҳам 1 ҳайбатлироқ сезилдингиз. Бунинг gfedcba` сабаби, улар (Аллоҳнинг қудратини) билмаган қавм эди. rqponmlkjih NУлар сизлар билан (майдонда) ҳамжиҳат бўлиб уруша олмаслар. Илло, {zyxwvuts қалъали шаҳарлар ичида ёхуд §¦¥¤£¢¡~}| деворларнинг нариги тарафидан (гина «жанг» қиладилар). Уларнинг ҳайбати ўз ²±°¯®¬«ª©¨ ораларида жуда шиддатли. (Шунинг учун) уларни ҳамжиҳат деб ўйлайсиз. Аммо, ¾½¼»º¹¸¶µ´³ қалблари тарқоқдир. Бунга сабаб, улар (Аллоҳнинг оятлари олдида) ақлларини È ÇÆÅÄÃÂÁÀ¿ ишлатмаган қавм-дир. ÒÑÐÏÎÍÌËÊÉ OУларўзларидан бир оз муқаддамдаги, қилмишининг жазосини тортган (кофир)нафсининг очкўзлигидан сақлана олса, одамлар кабидир.2 Уларга аламли азоб бор.ана ўшалар гина зафарга (жаннатга) P(Уларни урушга қўзғаб, ўзлари келмайетажакдир. қўйган мунофиқлар эса худди) шайтонJУлардан (муҳожир ва ансорлардан кабидир ки, бир маҳал у инсонга «Кофирташкил топган дастлабки ислом бўл!» деган эди. Кофир бўлгач эса,умматидан) кейин келган (иймонли) (дарҳол ўзини олиб қочиб) «Сен биланзотлар (ўз дуоларида мана бундай) ишим йўқ. Мен оламларнинг Роббисидандейдилар: “(Эй), Парвардигоримиз! қўрқаман» деди.Бизларни ва биздан аввал ўтган иймонлибиродарларимизни мағфират қилгайсан!Бизларнинг юрагимизга иймонлиинсонларга нисбатан ғиллу-ғашликсолмагайсан! (Эй), Парвардигоримиз!Албатта, Ўзинг Раҳмли, Меҳрибондирсан!K(Эй, пайғамбар!) Мунофиқларникўрмай-санми ки, китоб аҳлларидан 1 Улар Аллоҳдан ҳайбатланиш ўрнигаиборат кофир биродарларига келиб: аскарлардан қўрққан эди. Аммо уларга ҳа-“Агар сизлар (Мадинадан) қиқий даҳшат солган қўрқинч Аллоҳчиқарилсангиз, биз ҳам сизлар билан тарафидан келди. 2 Бану Назир воқеъасидан бир оз муқаддамбирга чиқармиз. Сизлар(га зиён ҳайбат-шижоат билан “Бадр” жангигаетишлиги) ҳақда ҳеч қачон, ҳеч кимга келган Макка мушриклари ўзларидан учитоат қилмасмиз! Мабодо сизларга ҳисса оз бўлган мусулмонлардан мағлубиятга учраган эдилар.

13. 11 @ @@ @QКейин ҳар иккаласининг оқибати JIHGFEDCBAдўзахда абадий қолув бўлди. Бу –золимларнинг жазосидир! RQPONMLKRЭй, иймон келтирганлар! Аллоҳдан _^][ZYXWVUTSтақво қилингиз! Ҳар бир жон (соҳиби)эртанги (Қиёмат) кун учун нима олиб ihgfedcba`келганига қарасин! Аллоҳдан тақвоқилинг! Аллоҳ сизларнинг qponmlkjамалларингиздин Хабардордир! {zyxwvutsrSАллоҳни унутган, натижада Аллоҳўзла-рини ўзларига унуттирган одамларга cba`_~}|ўхша-мангиз! Улар фосиқ (Аллоҳга kjihgfedбўйин эгмаган) қавмдирлар!TДўзах эгалари билан Жаннат xwvutsrqponmlсоҳиблари баробар бўлмас. Жаннат ¤£¢¡~}|{zyсоҳиблари.., улар зафар қозонувчилардир!UАгар Биз бу Қуръонни бир тоғ устига ª©¨§¦¥нозил қилганимизда, сен унинг Аллоҳдан ²±°¯®¬«қўрққани сабабли зир титраб, парчаланибкетганини кўрар эдинг. Биз бу ¾½¼»º¹¸¶µ´³мисолларни, фикр қилсинлар учун ÉÈÇÆÅÄÃÂÁÀ¿одамларга айтиб берурмиз.VУ – Аллоҳдирки, бир Ўзидан бошқа ò »|# #илоҳ йўқдир! (У) ғойбни ҳам ошкораниҳам Билгувчидир. У – Меҳрибон,Раҳмлидир!WУ – Ўзидан бошқа илоҳ йўқ бўлганАллоҳдир, Маликдир, Қуддусдир,Саломдир, Муъминдир, Муҳайминдир,Азиздир, Жаббордир, Мутакаббирдир1!Аллоҳ улар шерик қўшаётганнарсалардан муназзаҳдир!XУ – Аллоҳдир, Холиқдир, Бориъдир,Мусаввирдир! Унинг гўзал исмларибордир. Унга осмонлардаги ва Ердагибарча (жонли-жонсиз) нарсалар тасбеҳайтадур. Ва У –Азизул Ҳакимдур!1 Булар ва кейинги (24-) оятда зикр қилинган исмлар Аллоҳ Таолонинг гўзал исм- сифатларидир. Уларнинг таржималари бош сўз қисмидаги «Асмоуллоҳул ҳусно» сарлавҳасида баён қилинган.

14. 12@ @@ @ AЭй, иймон келтирганлар! Менинг CBA душ-манимни ва ўзларингизнинг душманларингизни дўст тутмангиз! Сиз IHGFEDCBA эса уларга дўстлик (мактубин) SRQPONMLKJ юбормоқдасиз. Улар сизларга келган ҳақиқатга кофир бўлиб, сизларни ва _^][ZYXWVUT Расулни Аллоҳга – Роббингизга иймон келтирганингиз учун гина (диёрингиздан) ihgfedcba` чиқарарлар. Агар сизлар Менинг ризолигимни умид қилиб, Менинг utsrqponmlkj йўлимда гина жиҳод қилиш учун чиққан }|{zyxwv бўлсангиз (уларни ҳаргиз дўст тутманг!). Сиз эса улар билан пинҳона gfedcba`_~ дўстлашмоқдасиз! Мен сизлар яширган ва ошкора қилган барча нарсаларни srqponmlkji билурман. Сизлардан кимингиз у ишни қилса, демак у тўғри йўлдан адашибдир. ~}|{zyxwvut BУлар2 агарда сизни(нг зиёнингизга «ª©¨§¦¥¤£¢¡ бир имконият) топса, дарҳол сизга душман бўлиб, қўллари ва тилларини µ´³²±°¯®¬ сизга қабоҳат ила чўзарлар ва кофир бўлишингизга иштиёқ қилур-лар. ÂÁÀ¿¾½¼»º¹¸¶ CҚиёмат кунида сизларга фарзандларингиз ва қариндош-уруғингиз ÎÍÌËÊÉÈÇÆÅÄ фойда бермас3. (Аллоҳ) ораларингизни ÚÙØ×ÖÕÔÓÒÑÐÏ ажратиб қўяр. Ва Аллоҳ нима қилаётганингизни Кўрувчидир. DСизлар учун Иброҳимда ва у билан «Мумтаҳана» сураси1 60 бирга бўлганлар(нинг ҳаёти)да чиройлиМеҳрибон, Раҳмли Аллоҳ номи билан намуна бордир. Ўшанда улар (кофир) қавмларига «Биз сизлардан ва Аллоҳдан бошқа сизлар сиғинган илоҳлардан1 Бу сура Мадинада нозил бўлган ва 13 безормиз. Биз сизларга кофир бўлдик! оятдан иборат. «Мумтаҳананинг» маъноси Энди биз билан сизларнинг орангизда, «синалган аёллар» демакдир. Бу суранинг токи ёлғиз Аллоҳга ибодат нозил бўлишига тубандаги вақеъа сабаб қилмагунингизга қадар абадий адоват ва бўлган: Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи ва саллам Макка фатҳи учун тайёргарлик нафрат пайдо бўлди» деган эдилар. кўра бошлаганда Ҳотиб ибн Абу Балтаъа Бироқ, Иброҳимнинг ўз отасига қараб: исмли бир киши Макка мушрикларини «Мен сизга (Аллоҳдан) мағфират воқеадан хабардор қилиб хат ёзади ва уни тиларман. Сизга Аллоҳдан (келгучи бир аёлдан бериб юборади. Бироқ Аллоҳ азобдан) ҳеч нарсани қайтара олмасман» субҳонаҳу ва Таоло бу сирдан Ўз пайғамбарини воқиф қилади. Ҳазратимиз у деган сўзини (намуна қилиб олмангиз)4. аёлни ушлаб келишга буюради ва Ҳотибга: «Бу нима қилганинг?!» деганларида у Маккада ҳимоячисиз қолган фарзандлари 2 борлигини ва бу ишни сотқинлик ниятида Макка мушриклари. 3 эмас балки, мушрикларнинг кўнглини Сизлар ўшаларни деб душманга дўст бўлган оиласига нисбатан юмшатиш мақсадида эдингиз. 4 қилганлигини айтиб, омонлик сўрайди. Бунинг сабаби кофирларга Аллоҳдан «Мумтаҳана» (синалган аёллар) ҳақидаги мағфират тиланмас. Иброҳим алайҳиссалом баён эса суранинг 10-оятида ҳикоя қилинади. эса бу сўзини отасининг ширк эътиқодидан

15. 13 @ @@ @EЭй, Парвардигоримиз! Бизларникофирларга фитна қилиб қўймагайсан1 ва MLKJIHGFEDCBAгуноҳларимизни кечиргайсан! Эй,Парвардигоримиз! Ўзинг Қудратли, ZYXWVUTSRQPONДонишманддирсан! gfedcba`_^][FУларда сизлар – Аллоҳга ва охираткунига умидвор бўлганлар учун чиройли srqponmlkjihнамуна бордир. Ким (намуна олишдан)юз ўгирса, Аллоҳ Беҳожат, мақтовга ~}|{zyxwvutсазовор Зотдир. Мазкур оятларда мушриклар билан hgfedcba`_қандай муомалада бўлиш кераклиги srqponmlkjiайтилди. Бироқ, токи улар тарафиданочиқ душманлик зоҳир бўлмагунча |{zyxwvutуларнинг иймонга келишидан умидузмаган афзал. Чунки... §¦¥¤£¢¡~}GАллоҳ сиз билан уларнинг (Маккамуш-рикларининг) ичидаги сиз ¸¶µ´³²±°¯®¬«ª©¨душманлашган одамлар орасида дўстлик ÄÃÂÁÀ¿¾½¼»º¹пайдо қилса ажаб эмас. Аллоҳ (бунга)Қодирдир. Аллоҳ Мағфиратли, ÏÎÍÌËÊÉÈÇÆÅМеҳрибондир.HСизлар билан Дин сабабли урушмаган ÜÛÚÙØ×ÖÕÔÓÒÑÐва сизларни юртларингиздан чиыарибюбормаган Одамларга яхшилик ва адолат åäãâáàßÞÝқилишдан Аллоҳ сизларни қайтармас. ñðïîíìëêéèçæАллоҳ адолатпарвар кишиларни севар.IДин сабабли сизларга қарши урушиб, мушрикларга, мушриклар эса уларгасиз-ларни юртларингиздан чиқарган ҳалол эмасдир. Ва (агар у аёлларданҳамда чиқа-ришга ёрдам берган бирига уйланмоқчи бўлсангиз) уларгаодамларни дўст тутишдан Аллоҳ (мушрик эрлари) берган миқдорда маҳрсизларни қайтарадир. Ким уларни дўст берингиз. Қачон (ўша) маҳрни берсангиз,тутса, демак улар аниқ золимлардир! уларга уйланишингизда сизлар учунJЭй, иймон келтирган зотлар! Агарда гуноҳ йўқдир. Ва кофир бўлиб (Маккагасиз-лар(тараф)га иймонли аёллар ҳижрат кетиб) қолган аёлларнинг билагидан ҳамқилиб келса, уларни имтиҳон қилингиз. ушламангиз3! Кейин уларга берганУларнинг иймонларини Аллоҳ маҳрингизни сўраб олингиз, улар (сизларбилгувчироқдир. Агар уларнинг иймонлиэканлигини аниқласангиз, уларникофирларга қайтармангиз2. (Чунки) улар Мадинага ҳижрат қилиб келадилар. Бироқ ўшанга қадар пайғамбаримиз билан Макка мушриклари орасида «Маккадан Мадинага бехабар вақтда айтгандир. Вақтики, қочиб келганларни маккаликларга қайтариб отасининг Аллоҳ душмани эканлиги аниқ берилиши лозим» деган аҳднома бор эди. бўлгач, “Ота! Мен сиздан ва сизнинг Пайғамбаримиз (с.а.в) бу аёлларнинг (Аллоҳга шерик қилган) илоҳларингиздан мушрик эрлари билан кечадиган оғир ҳаёти безордирман!” деб ошкора айтган эди. ҳақида ғамгин ўйланиб турганларида,1 Бизларни кофирларнинг қўли билан азобга масалага ечим тариқасида мазкур оятлар солмагайсан! нозил бўлгандир.2 3 Кунларнинг бирида бир неча аёллар исломни Агар шундай бўлса талоқ воқеъ бўлади ва у қабул қилгач, Макка мушрикларидан қочиб, аёл билан ажрашишга тўғри келади.

16. 14@ @@ @ буюрганингда сенга исён қилмасликка JIHGFEDCBA онт берсалар1, уларнинг онтларини қабул UTSRQPONMLK тила.ва улар учун Аллоҳдан мағфират қил Аллоҳ Мағфиратли, Меҳрибондир! [ZYXWV MЭй мўминлар! Аллоҳнинг ғазабига йўлиққан (мушрик) қавмни дўст hgfedcba`_^] тутманглар! Кофирлар қабрдаги одамлардан (уларнинг қайта тирилишидан) rqponmlkji ноумид бўлганларидек, улар (мушриклар) ҳам охиратдан умид қилмайдилар. }|{zyxwvuts «Саф» сураси 61 2 ò ¼| # # Меҳрибон, Раҳмли Аллоҳ номи билан! AОсмонлардаги ва Ердаги барча CBA нарсалар Аллоҳга тасбеҳ айтдилар. Зеро, ihgfedcba`_~ У Қудратли ва Донишманддир. BЭй мўминлар! Нега сизлар srqponmlkj ўзларингиз бажармаган нарсаларни гапираяпсизлар?! ~}|{zyxwvut CЎзларингиз қилмаган ишни гапири- шингиз Аллоҳ олдида жуда ката гуноҳдир3! §¦¥¤£¢¡ DАллоҳ Ўзининг йўлида ёнма-ён ±°¯®¬«ª©¨ бинолар каби сафга тизилиб жиҳод қиладиганларни севар. »º¹¸¶µ´³² E(Эй, Муҳаммад!) ёд эт: Мусо ўз қавмига: «Эй, қавмим, нега мени ÆÅÄÃÂÁÀ¿¾½¼ ранжитаяпсизлар!? Ваҳоланки, мен сизларга Аллоҳ юборган элчи эканлигимниуйланган аёлларнинг аввалги мушрик биласизку!» деди. Кейин қачонки уларэрлари) ҳам (ҳижрат қилиб келган аёлга) (ҳақиқатдан) бурилган эдилар, Аллоҳ ҳамберган маҳрини сизлардан сўраб уларнинг қалбини буриб қўйди. Аллоҳолсинлар. Аллоҳнинг ҳукми ушбудир. У фосиқ қавмларни ҳидоятга бошламас!сизларнинг орангизда ҳукм қилар. АллоҳБилгувчи, Донишманддир!KАгар сизнинг (мусулмонларнинг)аёллари-дан бири кофирлар тарафга ўтиб(бир мушрикга тегиб) кетса (ва унинг 1мушрик эри сизларга маҳрни қайтариб Исламни қабул қилмоқчи бўлган аёллар пайғамбаримизга (с.а.в) келиб, манна шубермаса), кейин сизлар (урушда нарсаларни қилмасликка онт ичганлар.мушриклардан) ғолиб келсангиз, аёли Бундай қасам «байъат» деб аталади. 2кетиб қолган кишига (ўлжадан) маҳри Бу сүра Мадинада нозил бўлган ва 14миқдорича бўлиб берингиз. Ва ўзингиз оятдан иборат. Бу сура Аллоҳ йўлида сафгаиймон келтирган Аллоҳдан қўрқингиз! тизилган ҳолда жанг қилган одамлар ҳақидаги оятлар билан бошлангани учунLЭй, пайғамбар! Агар сенга иймонли шундай аталгандир.аёллар келиб Аллоҳга ҳеч нарсани шерик 3 Баъзи бир мусулмонлар кофирларнингқилмасликка, ўғрилик ва зино зулми жонларидан ўтганда «Эх, қачон жангқилмасликка, (қиз) фарзандларини ҳақида ҳукм ояти келар экан?!» деб бесабр(тириклайин) ўлдир-масликка, бировдан бўлганлар. Кейин вақти соати етиб жангга чорлаган оятлар нозил бўлгач, ҳалигибола орттириб, уни эрига нисбат «ботирлар» арзимаган нарсаларни баҳонабермасликка ва хайрли ишларга қилиб жангга чиқмасликка ҳаракат қилдилар.

17. 15 @ @@ @FЁд эт: (бир пайт) Марямнинг ўғлиИйсо (бундай) деди: «Эй, Исройил LKJIHGFEDCBAзурриётлари! Мен сизларга Аллоҳ ZYXWVUTSRQPONMюборган элчидирман. Мен ўзимданаввалги Тавротни(нг ҳукмларини) edcba`_^][тасдиқлайман ва мендан кейинкеладиган, исми «Аҳмад» бўлажак rqponmlkjihgfпайғамбар ҳақида хушхабар берурман1. }|{zyxwvutsКейин қачонки у (хушхабар берилганпайғамбар) уларга аниқ далилларни олиб gfedcba`_~келганда (иймон келтириш ўрнига) «буаниқ сеҳр» дедилар. srqponmlkjihGИсломга чақирилган вақтда Аллоҳгабўҳтон қилган кимсадан золимроқ ким ~}|{zyxwvutбор?! Аллоҳ золимларни ҳидоят қилмас! ¬«ª©¨§¦¥¤£¢¡HАллоҳнинг нурини оғизлари биланпуфлаб ўчирмоқ истайдилар. Аллоҳ эса ¸¶µ´³²±°¯®кофирлар ёмон кўрса ҳам, Ўз Нурини(оламларга) батамом еткизар! ÅÄÃÂÁÀ¿¾½¼»º¹IУ Ўз пайғамбарини Ҳидоят ва Ҳақ ÑÐÏÎÍÌËÊÉÈÇÆДин ила, у динни барча динларданустивор қилмоқ учун юборгандир2, ÝÜÛÚÙØ×ÖÕÔÓÒгарчанд мушриклар ёмон кўрсалар ҳам.JЭй, иймон келтирганлар! Мен éèçæåäãâáàßÞсизларни сизларни аламли азобдан ôóòñðïîíìëêқутқаргувчи савдо сари йўналтирайми?K(У савдо тубандагича:) Аллоҳга ва (мангулик) боғла-ридаги покиза масканларгаУнинг пайғамбарига иймон келтирурсиз, дохил қилур. Бу – улуғ зафардир!Аллоҳ йўлида молингиз ва жонингиз MВа бундан бошқа сизлар севганбилан жиҳод қилурсиз. Мана шу сизлар нарсани (ҳам Аллоҳ суйурғол қилар. У – )учун яхши (савдо)дир, агар билсангиз. Аллоҳнинг ёрдами ва яқинда келажакL(Ўшанда Аллоҳ) сизларнинг гуноҳ- фатҳ(лар)дир! Сен (бу хабарлар билан)ларингизни мағфират қилиб, остидан иймонлиларни севинтир.дарёлар оққан жаннатларга ва Адн NЭй, иймон келтирганлар! Аллоҳ (динининг) ёрдамчилари бўлингиз! Худди шу каби Ийсо ибн Марям1 «Ахмад» - бу пайғамбаримизнинг (с.а.в) ҳаврийларга: «Аллоҳ йўлида ким менга Инжилда зикр қилинган номидир. Бу исмнинг ёрдамчи бўлар» деганда ҳаворийлар: «Биз биринчи маъноси «Аллоҳни мадҳ этувчи» – Аллоҳнинг ёрдамчилари!» деган бўлса, иккинчи маъноси «Мадҳ этилган» демакдир. Аммо насоролар (христианлар) эдилар. Кейин Исройил зурриётларидан инжилларни ўзгартирган пайтда бу исмни ҳам бир тоифаси иймон келтириб, (бошқа, бошқа сўзга алмаштириб қўйганлар. Бироқ, кўп) тоифа(лар) кофир бўлишди. Биз эса қадимги лотин тилида ёзилган нусхаларда иймон келтирганларни душманларига «Параклет» яъни «Мадҳ этилган» деган ном сақланиб қолган. қарши қувватлантирдик. Нати-жада улар2 Шу кунлардаги охирги маълумотлар музаффар бўлдилар. тасдиқлаганидек Ислом Дини, мансуб одамларининг сони бўйича жаҳондаги ката динлар орасида етакчи ўринга чиқди.

18. 16@ @@ @ ò ва уларга Китоб ҳамда Суннатни ½| ўргатадир. Улар бунга қадар аниқ залолатда эдилар. CBA CВа (Аллоҳ у пайғамбарни) ҳали уларга KJIHGFEDCBA қўшилмаган 4 бошқа халқларга ҳам (юборган-дир) . У Қудратли, UTSRQPONML Донишманддир. DБу – Аллоҳнинг фазлу карамидирки, ][ZYXWV уни ҳоҳлаган бандасига ато қилур. Зеро, hgfedcba`_^ Аллоҳ улуғ фазилат соҳибидир! 5 EТавротни (қўлларида) кўтаргани utsrqponmlkji билан, кейин уни(нг ҳукмларини амалда) кўтармаган одамлар, устига кўп китоб _~}|{zyxwv ортилган эшакка ўхшайди. Аллоҳнинг hgfedcba` оятларини ёлғонга чиқарган қавмнинг мисоли нақадар хуник! Аллоҳ золим srqponmlkji қавмларни ҳидоят қилмас! F(Эй, Муҳаммад, уларга) “Ҳой, }|{zyxwvut яҳудлар! Агар сиз “барча одамлар эмас, ¨§¦¥¤£¢¡~ фақат биз гина Аллоҳ севган бандалармиз” деб ҳисобласангиз, унда.., ´³²±°¯®¬«ª© ўлимни орзу қилинг, агар ростгўй бўлсангиз” деб айтгил. ¾½¼»º¹¸¶µ G(Йўқ,) улар қилган (кўп гуноҳ) ÇÆÅÄÃÂÁÀ¿ қилмайдилар. ҳеч қачон ўлимни орзу ишлари сабабли Аллоҳ золимларни Билгувчидир. «Жума» сураси 62 1 HАйт: «Сизлар қўрққан ўлимга албаттаМеҳрибон, Раҳмли Аллоҳ номи билан! йўлиқувчидирсиз. Кейин ғойбни да,AАллоҳга осмонлардаги ва Ердаги ошкорани да Билувчи Зотгабарча нарсалар, Малик, Қуддус, Азиз ва қайтарилурсиз. Кейин У сизларгаҲакийм2 бўлган Аллоҳга тасбеҳ айтурлар. қилмишларингизнинг хабарини бил-BУ (Аллоҳ) уммий халқ3 ичигауларнинг ўз ораларидан (танлаб олган)пайғамбарини юборди. 4 Бу халқлар саҳобалардан кейин ҳаётУ (пайғамбар) уларга Аллоҳнинг саҳнасига келиб, уларнинг дин-карвонигаоятларини тиловат қилиб берадир, уларни қўшилажак бандалар ёки то қиёматга қадар(ширк ва бошқа гуноҳлардан) поклайдир Ислом уммати сафига қўшалажак ажам (араблардан бошқа) халқлардир. 5 Уммий араблар орасидан чиққан Муҳаммад саллаллоҳу алайҳи ва салламга1 Бу сүра ҳам Мадинада нозил бўлгандир пайғамбарчилик фазилати келганда яҳудийлар ва 11 оятдан иборат. “Аллоҳ пайғамбарни уммийлар орасидан2 Бу исм-сифатларнинг маънолари бўйича танлармиди?! Танласа, мана бизларнинг бош сўз сарлавҳаларига қаралсин. орамиздан танлайди. Чунки, бизда илоҳий3 Араблар онани «уммун» дейдилар. китоб – Таврот бордир” деб, иймондан юз Бинобарин, «уммий» деган сўз “онадан бурганлар. Бироқ Тавротнинг ўзи туғилган бўйича илм ўрганмай қолган” Муҳаммад(с.а.в)га иймон келтиришга буюрар деган маънони билдиради. Жоҳилия эдики, яҳудлар унга амал қилмай кейинги арабларида илоҳий илм ва маданият йўқ эди. оятда айтилгандай мисолга лойиқ бўлдилар.

19. 17 @ @@ @IЭй, иймон келтирганлар! Агар Жумакунида(ги жума) намоз(и)га чақирилса, IHGFEDCBAдарҳол Аллоҳнинг зикрига шошилингиз UTSRQPONMLKJва савдони (жума намози тугагунгақадар) тўхтатингиз. Бу сизлар учун ][ZYXWVяхшиди, агар билсангиз.JҚачонки, намоз ўқиб бўлингач, Ер fedcba`_^юзига тарқалинг ва Аллоҳнинг фазлу-ризқини изланг. Ва Аллоҳни кўп эсланг. rqponmlkjihgШоядки, зафарга эришсангиз! _~}|{zyxwvutsKУлар савдони ва ўйин-кулгини кўрганзаҳоти ўшанга югуриб, сени эса (эй,Муҳаммад, масжид минбарида) турган ò ¾|ҳолингда ташлаб кетишди. (Уларга) айт: CBA“Аллоҳнинг ҳузуридаги савоблар савдова ўйин-кулгидан яхшидир. Аллоҳ энг jihgfedcba`яхши ризқ бергувчидир1. rqponmlk «Мунофиқун» сураси2 63 ~}|{zyxwvutsМеҳрибон, Раҳмли Аллоҳ номи билан!A(Эй, Муҳаммад), агар сенга ©¨§¦¥¤£¢¡мунофиқлар келса “Биз шоҳидмиз, сеналбатта Аллоҳнинг элчисидурсан” ´³²±°¯®¬«ªдейдилар. Аллоҳ билар, Ўзининг элчиси À¿ ½¼»º¹¸¶µэканлигингни. Аллоҳ шоҳид бўлармунофиқларнинг ёлғончилигига3. ÍÌËÊÉÈÇÆÅÄÃÂÁ BУлар қасамларини қалқон қилиб,1 Жума кунларининг бирида пайғамбаримиз (одамларни) Аллоҳнинг йўлидан (с.а.в) минбарда хутба қилиб турар эдилар. тўсдилар. Уларнинг ишлари нақадар Баногоҳ, Мадинага шовқин-сурон, шаъну- қабиҳ! шавкат билан савдо карвони кириб келади. Ўшанда кўп саҳобалар хутбани ташлаб CБунинг сабаби, улар (оғизларида) карвонга югурадилар. Бу оят ана шу воқеъа иймонли, (аммо, қалблари) кофир сабабли нозил бўлгандир. бўлганлигидир. Натийжада қалбларига2 Мадинада нозил бўлган. 11 оятдан иборат. (Аллоҳ тарафидан) муҳр босилиб,3 Мадинадаги (унинг аввалги номи Ясриб (фойдаа-зиённи) ажрата олмай қолишди. эди) баъзи бир бой, мартабали одамлар DАгар уларга қарасанг келбатлари сени эндигина ҳокимият тепасига келай деб мафтун қилар. Мабодо (ёлғонни чиндек) турган маҳалда Ясриб арабларининг энг машҳур Авс ва Хазраж қабиласининг сўзласалар, уларга қулоқ соласан. (Бу етакчилари билан пайғамбаримиз орасидаги билан улар) деворга суяб қўйилган ёғоч аҳднома асосида Расулуллоҳ (с.а.в) кабидирлар. (Мудом талвасада Маккадан Мадинага ҳижрат қилиб келиб яшаганлари сабабли) ҳар бир товушни қоладилар ва барча халқ у зотни ягона ўзларининг зиёнига деб ўйлайдилар. Улар ҳоким сифатида қабул қилади. Шундоққина – душманларки улардан эҳтиёт бўлгин. қўлида турган ҳокимиятдан ажралиб Аллоҳ ҳалок қилгурлар, (ҳақиқатдан юз қолганлар пайғамбаримиздан нақадар дарғазаб бўлсалар ҳам, сир бой бермай, буриб) қаёққа кетаяптилар?! иймон ва исломга содиқмиз деб тез-тез ёлғондан қасам ичиб турар эдилар.

20. 18@ @@ @ азизлар хор кимсаларни ундан (ҳайдаб) JIHGFEDCBA чиқаражак” деганлар1. Ваҳоланки, QPONMLK азизлик Аллоҳга, Унинг элчисига ва мўминларга хос нарсадир. Аммо, ][ZYXWVUTSR мунофиқлар (буни) билмайдилар. fedcba`_^ IЭй, иймон келтирганлар! Молу- дунёнгиз ва болағчақаларингиз сизларни qonmlkjihg Аллоҳнинг зикридан (ибодатлардан) алаҳситмасин! Ким шундай қилса, демак xwvutsr улар (икки дунёда) зиён тортувчилардир! `_~}|{zy JСизлардан бирингизга (дафъатан) hgfedcba ўлим (соати) келганда, “Эй, Роббим! Агар мени бир оз муҳлат (жонимни олмай) қўя qponmlkji турсанг, садақалар қилиб, яхши (ибодатгўй) одамлардан бўлардим!” деб zyxwvutsr қолишдан илгари сизларга Аллоҳ ато ¤£¢¡~}|{ қилган нарсалардан садақа қилиб қолингиз! ¯®¬«ª©¨§¦¥ KАжали (ўлим вақти) келиб қолганда ¹¸¶µ´³²±° Аллоҳ ҳеч бир жонга муҳлат бермас! Аллоҳ (барча) ишларингиздан хабардордир ÅÄÃÂÁÀ¿¾½¼»º ò ¿|EУларга (тавба қилган ҳолда)келинглар, Расулуллоҳ сизлар учунмағфират тилар дейилганда, бўйин тўлғабкетган эдилар ва сен уларни такаббурликила (одамларни (ҳақдан) тўсганинкўрдинг.FСен улар учун мағфират тиласангҳам, тиламасанг ҳам – фарқи йўқ. Аллоҳуларни ҳеч қачон кечирмас! Аллоҳ фосиққавмларни ҳидоятга бошламас!GУлар (ўз кишиларига) 1 Ғазотларнинг бирида Маккадан ҳижрат“Расулуллоҳнинг атрофидаги одамларга қилиб келган муҳожирлар билан мадиналикнафақа қилманглар, ҳаттоки тарқаб ансорлар икки гуруҳга бўлиниб,кетгайлар” дейишади. Ахир, осмонлар ва жанжаллаша бошлайдилар. Буни кўрганЕр хазиналари Аллоҳга мансубку! Аммо, мунофиқларнинг бошлиғи Абдуллоҳ ибнмунофиқлар (буни) тушунмайдилар. Убай: «Ие, ит семирса эгасини қопарHУлар (яна) “Агар Мадинага қайтсак, эканку! Мадинага қайтиб борганда уларга кўрсатиб қўямиз! Азизлар хор келгиндиларни Мадинадан ҳайдаб чиқадилар!» деган эди.