1. มีคนบอกว่ าโครงการพระราชดาริ แตะต้ องไม่ ได้ . ข้ อนีเ้ ป็ นความคิดที่ผิดหรื อเป็ นความคิดที่ไม่ ถกต้ องนัก.
ู
เพราะหากโครงการพระราชดาริ แตะต้ องไม่ ได้
เมืองไทยไม่ เจริ ญ...พระราชดารัส พระราชทานแก่คณะบุคคลต่างๆ ที่เข้าเฝ้ าฯ
ถวายชัยมงคล ในโอกาสวันเฉลิมพระชนมพรรษา
ณ ศาลาดุสิดาลัย สวนจิตรลดา พระราชวังดุสิต
วันเสาร์ที่ ๔ ธันวาคม ๒๕๓
นางสาวกิตติมา จรจรัญ ม.4/7 เลขที่13

2. โครงการแก้ มลิง เป็ นแนวคิดในพระราชดาริของพระบาทสมเด็จพระเจ้ าอยู่หัว เพือแก้ ปัญหา
่
อุทกภัย โดยพระองค์ ทรงตระหนักถึงความรุนแรงของอุทกภัยทีเ่ กิดขึนในกรุ งเทพมหานคร เมือปี
้ ่
พ.ศ.2538 จึงมีพระราชดาริ "โครงการแก้ มลิง" ขึน เมือวันที่ 14 พฤศจิกายน พ.ศ.2538 โดยให้ จัดหา
้ ่
สถานทีเ่ ก็บกักนาตามจุดต่ างๆ ในกรุงเทพมหานคร เพือรองรับนาฝนไว้ ชั่วคราว เมือถึงเวลาทีคลอง
้ ่ ้ ่ ่
พอจะระบายนาได้ จึงค่ อยระบายนาจากส่ วนที่กกเก็บไว้ ออกไป จึงสามารถลดปัญหานาท่ วมได้
้ ้ ั ้
ทั้งนี้ นอกจากโครงการแก้ มลิงจะมีขนเพือช่ วยระบายนา ลดความรุนแรงของปัญหานาท่ วมใน
ึ้ ่ ้ ้
พืนทีกรุงเทพมหานครและบริเวณใกล้ เคียงแล้ ว ยังเป็ นการช่ วยอนุรักษ์ นาและสิ่ งแวดล้ อมอีกด้ วย
้ ่ ้
โดยนาทีถูกกักเก็บไว้ เมือถูกระบายสู่ คูคลอง จะไปบาบัดนาเน่ าเสี ยให้ เจือจางลง และในทีสุดนา
้ ่ ่ ้ ่ ้
เหล่ านีจะผลักดันนาเสี ยให้ ระบายออกไปได้
้ ้
นางสาวกิตติมา จรจรัญ ม.4/7 เลขที่13

3. แนวคิดของโครงการแก้ มลิง
แนวคิดของโครงการแก้ มลิง เกิดจากการทีพระบาทสมเด็จพระเจ้ าอยู่หัว มีพระราชดาริถึงลิงทีอม
่ ่
กล้ วยไว้ ในกระพุ้งแก้ มได้ คราวละมากๆ จึงมีพระราชกระแสอธิบายว่ า "ลิงโดยทั่วไปถ้ าเราส่ งกล้ วยให้
ลิงจะรีบปอกเปลือก เอาเข้ าปากเคียว แล้ วนาไปเก็บไว้ ทแก้ มก่ อน ลิงจะทาอย่ างนีจนกล้ วยหมดหวี
้ ี่ ้
หรือเต็มกระพุ้งแก้ ม จากนั้นจะค่ อยๆ นาออกมาเคียวและกลืนกินภายหลัง" ด้ วยแนวพระราชดารินี้
้
จึงเกิดเป็ น "โครงการแก้ มลิง" ขึน เพือสร้ างพืนทีกกเก็บนา ไว้ รอการระบายเพือใช้ ประโยชน์ ใน
้ ่ ้ ่ั ้ ่
ภายหลัง
นางสาวกิตติมา จรจรัญ ม.4/7 เลขที่13

4. ลักษณะของโครงการแก้ มลิงจะดาเนินการระบายนาออกจากพืนที่ตอนบน เพือให้ นาไหลลง
้ ้ ่ ้
คลองพักนาทีชายทะเล จากนั้นเมือระดับนาทะเลลดลงจนต่ากว่ านาในคลอง นาในคลองจะไหลลงสู่
้ ่ ่ ้ ้ ้
ทะเลตามธรรมชาติ ต่ อจากนั้นจะเริ่มสู บนาออกจากคลองทีทาหน้ าทีแก้ มลิง เพือทาให้ นาตอนบน
้ ่ ่ ่ ้
ค่ อยๆ ไหลมาเอง จึงทาให้ เกิดนาท่ วมพืนทีลดน้ อยลง จนในทีสุดเมือระดับนาทะเลสู งกว่ าระดับใน
้ ้ ่ ่ ่ ้
คลอง จึงปิ ดประตูระบายนา โดยให้ นาไหลลงทางเดียว (One Way Flow)
้ ้
นางสาวกิตติมา จรจรัญ ม.4/7 เลขที่13

5. โครงการแก้ มลิงมี 3 ขนาด คือ
1. แก้ มลิงขนาดใหญ่ ( Retarding Basin) คือ สระนาหรือบึงขนาดใหญ่ ทีรวบรวมนาฝนจาก
้ ่ ้
พืนทีบริเวณนั้นๆ โดยจะกักเก็บไว้ เป็ นระยะเวลาหนึ่งก่ อนทีจะระบายลงสู่ ลานา พืนทีเ่ ก็บกักนา
้ ่ ่ ้ ้ ้
เหล่ านีได้ แก่ เขือน อ่ างเก็บนา ฝาย ทุ่งเกษตรกรรม เป็ นต้ น ลักษณะสิ่ งก่ อสร้ างเหล่ านีจะมี
้ ่ ้ ้
วัตถุประสงค์ อนประกอบด้ วย เช่ น เพือการชลประทาน เพือการประมง เป็ นต้ น
่ื ่ ่
นางสาวกิตติมา จรจรัญ ม.4/7 เลขที่13

6. 2. แก้ มลิงขนาดกลาง เป็ นพืนทีชะลอนาทีมขนาดเล็กกว่ า ก่ อสร้ างในระดับลุ่มนา มักเป็ นพืนที่
้ ่ ้ ่ ี ้ ้
ธรรมชาติ เช่ น หนอง บึง คลอง เป็ นต้ น
3. แก้ มลิงขนาดเล็ก (Regulating Reservoir) คือแก้ มลิงทีมขนาดเล็กกว่ า อาจเป็ นพืนที่
่ ี ้
สาธารณะ สนามเด็กเล่ น ลานจอดรถ หรือสนามในบ้ าน ซึ่งต่ อเข้ ากับระบบระบายนาหรือคลอง
้
ทั้งนีแก้ มลิงทีอยู่ในพืนทีเ่ อกชน เรียกว่ า "แก้ มลิงเอกชน" ส่ วนทีอยู่ในพืนทีของราชการและ
้ ่ ้ ่ ้ ่
รัฐวิสาหกิจจะเรียกว่ า "แก้ มลิงสาธารณะ"
นางสาวกิตติมา จรจรัญ ม.4/7 เลขที่13

7. การพิจารณาจัดหาพืนที่กกเก็บนานั้น ต้ องทราบปริมาตรนาผิวดินและอัตราการไหลผิวดินที่มากที่สุดที่จะยอม
้ ั ้ ้
ปล่อยให้ ออกได้ในช่ วงเวลาฝนตก โดยสิ่งสาคัญคือต้ องจัดหาพืนที่กกเก็บให้ พอเพียง เพือจะได้ ไม่ เป็ นปัญหาในการระบาย
้ ั ่
นา ปัจจุบันมีแก้มลิงทั้งขนาดเล็ก และขนาดใหญ่ กระจายอยู่ทั่วกรุงเทพมหานคร กว่า 20 จุด ซึ่งส่ วนใหญ่ เป็ นพืนที่ทางฝั่ง
้ ้
ธนบุรี เนื่องจากมีคลองจานวนมาก และระบายนาออกทางแม่ นาเจ้ าพระยา
้ ้
ทั้งนีโครงการแก้มลิงแบ่ งเป็ น 2 ส่ วนคือ โครงการระบายนาในพืนที่ฝั่งตะวันออกของแม่ นาเจ้ าพระยา โดยจะใช้
้ ้ ้ ้
คลองที่ต้งอยู่ชายทะเลด้ านจังหวัดสมุทรปราการ ทาหน้ าที่เป็ นทางเดินของนา ตั้งแต่ จงหวัด สระบุรี พระนครศรีอยุธยา
ั ้ ั
ปทุมธานี นนทบุรี และกรุงเทพมหานคร
ส่ วนที่สอง คือคลองในพืนที่ฝั่งตะวันตกของแม่ นาเจ้ าพระยา ซึ่งจะใช้ คลองมหาชัย คลองสนามชัย และแม่ นาท่ าจีน
้ ้ ้
ทาหน้ าที่เป็ นคลองรับนาในพืนที่ต้งแต่ จงหวัดอ่างทอง อยุธยา ปทุมธานี นครปฐม และกรุงเทพมหานคร แล้วระบายลงสู่
้ ้ ั ั
ทะเลด้ านจังหวัดสมุทรสาคร
นางสาวกิตติมา จรจรัญ ม.4/7 เลขที่13

8. นอกจากนียงมีโครงการแก้ มลิง "แม่ นาท่ าจีนตอนล่ าง" เพือช่ วยระบายนาที่ท่วมให้ เร็วขึน โดยใช้ หลักการ
้ั ้ ่ ้ ้
ควบคุมนาในแม่ นาท่ าจีน คือ เปิ ดการระบายนาจานวนมากลงสู่ อ่าวไทย
้ ้ ้
เมื่อระดับนาทะเลตา ซึ่งโครงการนีจะประกอบไปด้ วย 3 โครงการในระบบคือ
้ ่ ้
1.โครงการแก้ มลิง "แม่ นาท่ าจีนตอนล่ าง “
้
คือ สระนาหรือบึงขนาดใหญ่ ที่รวบรวมนาฝนจากพืนที่บริเวณนั้นๆโดยจะกักเก็บไว้ เป็ นระยะเวลาหนึ่งก่ อนที่
้ ้ ้
จะระบายลงสู่ ลานา การจัดสร้ างพืนที่ชะลอนา หรือพืนที่เก็บกักนาจะมีหลายประเภท คือ เขื่อน อ่ างเก็บนา
้ ้ ้ ้ ้ ้
ฝาย ทุ่งเกษตรกรรม เป็ นต้ น ลักษณะสิ่ งก่ อสร้ างเหล่ านีจะมีจะมีวตถุประสงค์ อน ประกอบด้ วย เช่ น เพือการ
้ ั ื่ ่
ชลประทาน เพือการประมง
่
2.โครงการแก้ มลิง "คลองมหาชัย-คลองสนามชัย“
เป็ นพืนที่ชะลอนาที่มีขนาดเล็กกว่ า ได้ มีการก่ อสร้ างในระดับลุ่มนา ส่ วนใหญ่ จะเป็ นพืนที่ธรรมชาติ เช่ น
้ ้ ้ ้
หนอง บึง คลอง เป็ นต้ น
นางสาวกิตติมา จรจรัญ ม.4/7 เลขที่13

9. 3.โครงการแก้ มลิง "คลองสุ นัขหอน“
คือแก้ มลิงที่มีขนาดเล็กกว่ า อาจเป็ นพืนที่สาธารณะ สนามเด็กเล่ น ลานจอดรถ หรือสนามในบ้ าน ซึ่งต่ อเข้ า
้
กับระบบระบายนาหรือคลอง
้
แก้ มลิงที่อยู่ในพืนที่เอกชน เรียกว่ า “แก้ มลิงเอกชน“ ส่ วนที่อยู่ในพืนที่ของราชการ
้ ้
นางสาวกิตติมา จรจรัญ ม.4/7 เลขที่13

10. 1. การเปลียนแปลงการใช้ ทดน จากลักษณะธรรมชาติ มาเป็ นพืนทีพฒนา โดยเฉพาะอย่ างยิง
่ ี่ ิ ้ ่ ั ่
พืนทีของกรุงเทพมหานคร ทาให้ ปริมาณและอัตราการไหลสู งสุ ดของนาผิวดินในพืนทีเ่ พิมขึน
้ ่ ้ ้ ่ ้
2. ปริมาตรและอัตราการไหลของนาผิวดินทีเ่ พิมขึนของพืนทีทบนา จะก่ อให้ เกิดปัญหานา
้ ่ ้ ้ ่ ึ ้ ้
ท่ วมทางด้ านท้ ายนาหรือทีต่าเพิมมากขึน ปัญหานาท่ วมทีเ่ กิดขึนจึงขยายตัวเพิมขึน ไปทางด้ าน
้ ่ ่ ้ ้ ้ ่ ้
เหนือนา ้
3. ขนาดของคลองและความจุเก็บกักทางระบายนาเป็ นประการสาคัญเพราะมีขนาดเล็กกว่ า
้
ความสามารถในการรองรับปริมาณและอัตราการไหลสู งสุ ดของนาผิวดินทีเ่ พิมขึนเพราะการรุกลาคู
้ ่ ้ ้
คลอง และพืนทีสาธารณะ
้ ่
นางสาวกิตติมา จรจรัญ ม.4/7 เลขที13
่

11. ด้ วยพระปรี ชาญาณ และพระมหากรุณาธิคณของพระบาทสมเด็จพระเจ้ าอย่ หัว ทีทรง
ุ ู ่
ห่ วงใยพสกนิกรของพระองค์ "โครงการแก้มลิง" จึงเกิดขึ้น และช่ วยบรรเทาวิกฤต
และความเดือดร้ อนจากน้าท่ วมรอบกรุงเทพมหานคร และปริ มณฑลให้ เบาบางลงไป
ได้ โดยอาศัยเพียงแค่ วิธีการทางธรรมชาติ.
นางสาวกิตติมา จรจรัญ ม.4/7 เลขที13
่

12. นางสาวกิตติมา จรจรัญ ม.4/7 เลขที่13