1. XXXXXXXXX.17 ELLE BELGIË 32 ELLE BELGIË XXXXXXXXX.17
elle reportage
Tekst CLAIRE THYS Portret MARLEEN DANIËLS
De film is mooi en ontroerend. Hoe is dit
project tot stand gekomen?
Hilde: Na ‘Smoorverliefd’ had ik nood aan
rust en samen met Marie ging ik op vakan-
tie. Ik had ‘Sprakeloos’ meegenomen en
hoewel dat bijna nooit gebeurt met boe-
ken, moest ik huilen toen ik het las. Terug
thuis heb ik Tom opgebeld om te zeggen
dat ik zijn boek wilde verfilmen. Er waren
nog andere kandidaten, maar ik mocht
een voorstel doen. Ik heb hem toen eerst
‘Smoorverliefd’ getoond, wetende dat hij
die film heel goed zou vinden omwille van
het hoge kitschgehalte, waar Tom wel van
houdt. Ik bleek ook de enige kandidaat
die van de schrijver het hoofdpersonage
maakte, en niet van de moeder. En naast die
unieke invalshoek denk ik dat Tom het ook
fijn vond dat een vrouw de film zou regis-
seren,alsodeaanzijnmoeder.Blijkbaarwas
zij ook fan van mij als actrice, hij zei vaak:
“Goh, zij moest het weten!”
Liet Tom jou vrij om samen met Bert
Scholiers het scenario te schrijven?
Hilde: “Hij gaf meteen zelf aan dat ik alle
vrijheid kreeg, want bij ‘Kartonnen Dozen’
had hij ontdekt dat scenario’s schrijven een
heel andere manier van werken is. “Ik kan
dat niet, dus ik wil me erbuiten houden”,
zei hij.
ken blauwe ogen heeft. Tot ik een foto kreeg
van Viviane op haar dertigste: de ogen uit-
gezonderd lijkt ze écht op Marie. Dus heb-
ben we met lenzen gewerkt, al was het een
geknoei om de juiste te vinden. Uiteindelijk
is het allemaal goed gekomen en in de film
werkt het echt: je gelooft dat de jonge en de
oudere Josée dezelfde persoon is.”
Hilde, in een interview met Charlie
Magazine over moederschap vertelde je
dat je vol emoties zit en die niet wil of kan
verstoppen. Net zoals Josée, die haar ge-
voelens ook regelmatig de vrije loop laat.
Hilde: “Ik zou me nooit zo durven aanstel-
len, maar ik ben inderdaad een emotioneel
mens. Dat sprak me ook zo aan in het boek.
Ikvinddatemotiesvaakondergewaardeerd
zijn in onze maatschappij, terwijl het toch
vorm van intelligentie is. Ik merk dat ande-
ren daar wat verstoord door zijn. Blijkbaar
is emotie iets dat je moet wegstoppen en
niet te veel mag tonen, maar dat kan ik niet
(lacht). “
Marie: “Jij ervaart dat soms ook als iets
moeilijk, als mensen daar niet mee omkun-
nen.”
Hilde: “Ik vind dat heel erg, want vaak
maken ze het groter dan het is. Dan reage-
ren ze van “oei oei!”, terwijl het allemaal zo
erg niet is. Ik ben gewoon wat emotioneel,
‘Wat een avontuur!’
Het was geen lachertje om het boek van Tom Lanoye te verfilmen, maar regisseur Hilde Van Mieghem is
trots op het resultaat én op dochter Marie Vinck, die een van de hoofdrollen speelt. ELLE ging op de thee bij
het creatieve duo, en terwijl hond Wilson in de hoek ligt te soezen en Hilde haar lipstick nog wat bijwerkt,
vraagt Marie wat ik nu eigenlijk vind van de film. “Marie, dat zou ik nooit durven vragen!” Een gesprek
over grote emoties en kleine hartjes.
MARIE VINCK EN
HILDE VAN MIEGHEM
OVER ‘SPRAKELOOS’
Hij is twee keer naar de set gekomen, wat
heel emotioneel was voor hem. Hij zag
Viviane (De Muynck, die de oudere Josée
speelt, nvdr.) in eenzelfde pruik en kleedje
als zijn mama en hij was daar helemaal van
ondersteboven. Dit project ligt hem heel
nauw aan het hart.”
Vanaf wanneer is Marie mee in het pro-
ject gestapt?
Hilde: “Vanaf het begin. Ten eerste omdat
het supergoede actrice is en ook omdat
de film oorspronkelijk een Nederlands-
Belgische coproductie zou worden, met
Kitty Courbois als de oudere Josée, want
Marie is uiterlijk min of meer van het-
zelfde type. Uiteindelijk hebben we geen
Nederlands budget gevonden, en wist ik
niet wie ik moest vragen voor de rol, tot
Marie en Stef (Aerts, de partner van Marie
met wie ze samen FC Bergman oprichtte,
nvdr.) mij op Viviane wezen.”
Marie: “Wij hadden met FC Bergman net
met haar gewerkt. Het is een fantastische
actrice en ze heeft een echt filmsterrenge-
halte, dezelfde diva-uitstraling als Josée.”
Hilde: “Bij Caviar dachten ze dat het niet
zoukloppen,omdatVivianeheeluitgespro-

2. XXXXXXXXX.17 ELLE BELGIË 54 ELLE BELGIË XXXXXXXXX.17
elle reportageelle reportage
MarleenDaniëls
ik ga geen zenuwinzinking krijgen, hoor.
Als regisseur werk ik ook emotioneel. Ik
voel heel goed aan hoe ik de acteurs moet
benaderen. Maar het is niet dat ik ga huilen
of brullen op een set, hè.”
Marie: “Nee, je bent gewoon heel gedre-
ven en temperamentvol en daardoor heel
aanwezig op de set. Maar tegelijk ook heel
duidelijk: je weet heel goed wat je wilt en je
brengt dat helder over. Er is geen gezever.”
De emotie is aanwezig, maar de rest kan
er meteen mee aan de
slag.
Marie: “Absoluut!”
Hilde: “Ik ben geen
slachtoffervanmijnemo-
ties. Het is niet zo dat ze
mij overspoelen, maar ze
drijven me wel. Pas toen
ik de afgewerkte film
zag, merkte ik hoeveel
emotie ik er heb ingesto-
ken.Voormijisditvooral
een ode aan de moeder-
kindliefde waar ik altijd
naar verlangd heb en
wat ik met mijn kinderen
gelukkig ook heb.”
Hoe was het om voor
dit project samen te
werken?
Hilde: “Onze manier van
samenwerken is enorm
geëvolueerd sinds ‘De
Kus’.”
Op welke manier?
Hilde: “Marie was toen
amper 20 jaar en het was
haar eerste grote rol. Zij
steunde toen volledig op
mij.”
Marie: “Ik moet zeggen
dat ik het gevoel heb dat
ik nog altijd doe. Al was
het anders toen we ‘Smoorverliefd’ maak-
ten, toen was het moeilijker.”
Hilde: “Ze was toen al een paar jaar het huis
uitenikhadhaarnietmeervanheeldichtbij
zien evolueren. Plots was je een volwassen
vrouw én een actrice met een eigen mening,
Was dit een moeilijk thema om mee aan
de slag te gaan als moeder en dochter?
Marie: “Voor mij was het spelen van het
verlies van een kind extra bizar omdat ik
op dat moment net zwanger was. En ik was
een beetje bezorgd dat die heftige emoties
niet goed zouden zijn voor dat ongeboren
baby’tje. Maar de gyneacoloog heeft me
gerust gesteld: die cortisol wordt afgeblokt
voor die bij het kind komt. Maar ik heb het
dus wel even gecheckt.”
Hilde: “Ik wist vlak voor
we begonnen te draaien
dat ze zwanger was, en
het was best bijzonder
om samen heel dat par-
cours te doorlopen. Want
hetmakenvaneenfilmis
een soort zwangerschap,
die gelijk loopt met haar
échte zwangerschap,
want ze is uitgerekend
voor begin maart en dan
gaatdefilmookinpremi-
ère. Niemand mocht het
weten tijdens het filmen,
dus we hadden samen
lekker een geheimpje.”
Je hebt je vaak al uitge-
sproken over dat je het
héél belangrijk vindt
een goede moeder te
zijn. Wat betekent dat
voor jou?
Hilde: “Een aandach-
tige moeder is een goede
moeder.Als je je kind ziet
hoe het echt is, niet hoe jij
wil dat het zou zijn.Als je
opmerkt wat de behoef-
ten zijn en je erin slaagt
om jezelf weg te cijferen
indien nodig.”
Zelf had je...
Hilde: “geen aandachtige moeder, inder-
daad.”
Maar jullie band is wel hecht. Wat heb jij
geleerd van jouw mama, Marie?
“Heel veel, denk ik. Die aandacht is natuur-
lijk de essentie, maar verder merk ik dat ik
vooral goed geworden ben in niet te veel te
plannen op voorhand. Ik wil gewoon zien
hoe het loopt en ik heb er alle vertrouwen in
dat ik het goed zal aanpakken.”
Ben jij meestal wel een planner, dan?
Marie: “Ik ben normaal een enorme contro-
lefreak, iets wat ik plots toch kan loslaten.”
Hilde:“Ikweetnogdatzeophaarzestiende
zei: ‘ik ga nooit zo’n goede mama kunnen
zijn zoals jij’, en ik vond dat toen zo erg.
Maar ondertussen is dat helemaal veran-
derd. En zo goed was ik ook niet hoor, ik
heb ook steken laten vallen.
Marie: “De perfecte moeder bestaat niet,
he.”
Hilde: “Het is zoals Jung zegt: als het goed
genoeg is, is het al heel wat. En het was
zéker goed genoeg.”
Staat er al een nieuw project op de agen-
da nu de film bijna is afgerond?
Hilde: “Hhet is de eerste keer dat ik nog
niet weet wat mijn volgende project zal zijn,
meestal heb ik tijdens het afwerken van een
filmaleenduidelijkidee.Alwiliknuvooral
even uitrusten, ik ben nogal moe na deze
film.Ikhebnoggeenafscheidgenomenvan
het werkproces, want hij is nù zelfs nog niet
af. Het was ook een zwaar project, best aan-
grijpend.”
Marie:“Jehebterookheellangovergedaan,
zeker als je de voorbereiding erbij telt.”
Hilde: “Ik heb nog geen tijd gehad om mijn
reservesweerbijtevullen,omzoweernieu-
we dingen te laten ontstaan.”
Kan jij dat goed, even nietsdoen?
Hilde: “Héél goed, zolang ik geen geldzor-
genheb.Erzijnprojectengenoeghoor,maar
ik heb veel zin om even niet te rap te veel
te doen. Ik zou heel graag projecten aan-
geboden krijgen, het zou fijn zijn om niet
altijd helemaal van nul te moeten beginnen.
Andere regisseurs krijgen projecten aange-
boden die ze niet zelf moeten schrijven en
daar zit ik echt op te wachten. Bij deze sol-
liciteer ik dus bij alle producenten! Ik heb
dat één keer gedaan met ‘Dennis van Rita’
en dat is zo’n andere manier van werken, ik
commentaren horen of aangesproken wor-
den op straat... Maar dat gaat dus niet, met
dat kleinkind dat er aankomt.”
Nochtans heb ik al een paar lovende re-
acties gehoord van collega-journalisten.
Hilde: “Of het nu positieve of negatieve
commentaar is: het is even erg. Ik ben heel
blij als de pers hem goed onthaalt, maar het
staat niet in verhouding met het werk dat je
erin hebt gestoken en de dieptes die je moet
opzoeken om zoiets te maken.”
Marie: “Het is raar, maar zelfs nadat je een
stukgespeeldhebtofeenfilmgemaakthebt,
en het publiek komt tegen je zeggen hoe
mooizehetvonden...Datkannooitvoldoen
aan wat je net gepresteerd heb.”
Hilde: “Niets voldoet!”
Marie: “Voldoening haal je niet uit de
mening van anderen. Die haal je uit... Ja, uit
wat, eigenlijk?”
Hilde: “Uit het resultaat. Nee, weet je wat
mij voldoening geeft? Het aantal mensen
dat naar de film gaat kijken.”
Marie: (lacht) “Echt? Maar dat heeft met
zoveel meer te maken dan met de kwaliteit
vandefilm!Dussteldatdefilmwordtopge-
hemeld in de pers, maar er komt geen kat
naarkijken,datzoujeveelergervindendan
dat hij afgebroken wordt...”
Hilde: ...”en er 300000 man komt kijken?
Absoluut.”
Marie: “Eigenlijk is het vooral het plezier in
het maken zelf dat het de moeite maakt.”
Hilde: “Inderdaad, dààrom doe je het.
Terwijl veel mensen denken dat je het doet
voor de reacties die je zal krijgen, maar dat
is niet waar.”
Marie: “En toch is een publiek onmisbaar,
want je speelt het wel voor hen.”
Hilde: “Absoluut. En pas op: ik het vind het
heel fijn als de pers enthousiast is!”
Dus als er dan nog volk komt kijken, is het
feest helemaal compleet.
Hilde: “Ja! Het was me nogal een avontuur,
deze film.”
vind dat fantastisch.”
Marie:“Hetsteltjeinstaatomcreatieftezijn
zonder zo diep te moeten gaan.”
Hilde: “Het is kind is geboren en jij moet het
enkel opvoeden. Dat vind ik leuk: geef mij
maar wat kinderen, ik zal er wel leuke men-
sen van maken.”
En jij, Marie? Al plannen voor na de ge-
boorte?
Marie: “Er zijn mogelijke plannen en er zijn
zekere plannen, en van die mogelijke plan-
nenweetiknognietofikzemoetaannemen
ofniet.Ikkijkernuzohardnaaruitomeven
alleen met dat klein baby’tje bezig te zijn en
met niks anders.”
Weet jij normaal gezien graag op voor-
hand welke projecten vastliggen?
Marie: “Het is een paar keer gebeurd dat
ik echt niets in het vooruitzicht had en dan
raakikwatinpaniek,ja.Nietperseomwille
van het geld, wel...”
Hilde: “...kom ik nog wel aan de bak als
actrice?”
Marie: “Het is gewoon ook leuk om aan een
project te werken.”
Hilde: “En om zelf projecten te bedenken.
Vandaar dat ik ook als regisseur begonnen
ben.Zorondmijnveertigstemerkteikdatik
meer wilde dan alleen maar acteren. Ik had
veel behoefte aan meer, groter, provoceren-
der, moeilijker, uitdagender.”
Het viel mij op dat jij niet veel theater
hebt gedaan.
Hilde:“Daarzijntweeredenenvoor:ikvind
het veel moeilijker dan film en ik zou mijn
kinderen alleen ‘s ochtends gezien hebben,
terwijl ik er veel voor hen wilde zijn. En ver-
der zak ik ook door de grond als ik moet
komen groeten, die directe confrontatie met
het publiek achteraf... Ik kan daar allemaal
niet tegen, ik heb afstand nodig. Gek mis-
schien, maar hoe extravert ik ook mag zijn,
ik ben ook heel verlegen.
Na de première van ‘Sprakeloos’ wou ik
eigenlijk naar broer in Zuid-Afrika reizen,
omdat ik het allemaal niet wil meemaken:
ik wil niet weten wat de kijkcijfers zijn, geen
iemand die ook wel eens moeilijk kon doen
en die dingen zei als: ‘mama, ga jij die came-
ra echt dààr zetten?’
Marie:“Maaromdatikditzo’nmoeilijkerol
vond,hadikhetgevoeljouweerhardnodig
te hebben. Ik ben eigenlijk veel te verlegen
om Josée te spelen. Vooral tijdens de lezin-
gen dacht ik soms: ‘wat een aanstelster’!
Ik wist eerst niet waar ik het moest halen,
maar uiteindelijk kan je niet iets spelen dat
je zelf niet snapt, dus maak je de rol zo dat je
het toch begrijpt. Maar ik moest ver uit mijn
comfortzone stappen.”
Hilde: “Ik heb haar echt moeten pushen
om dat te doen, al is dat ook de reden dat
ik wou dat zij de rol speelde: ik wou haar
uitdagen.”