2. ŞƏKİLLƏRLƏELMİHAL
Dəstəmaz-Namaz-Oruc
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Dini Qurumlarla İş üzrə Dövlət
Komitəsinin 02.03.2010-cu il Dk-44/T nömrəli icazə
məktubuna əsasən nəşr olunur.
Redaktor
Namiq Abuzərov
(İlahiyyat elmləri namizədi)
Tərcüməçi
Rəşid Bayramoğlu
TexnikiRedaktor
İlkin Abdulla
Namaz Sevgili Peyğəmbərimizin meracdan bizə gətirdiyi bir hədiyyədir.
Namaz qılan insan dəstəmaz almaqla vücudunu təmiz saxlayar. Namaz qılarkən
edilən hərəkətlər sayəsində bədən sağlam olar. Namaz eyni zamanda bizi pis vər-
dişlərdən uzaqlaşdırar, insanları sevməyi və daima yaxşılıq etməyi öyrədər.
Dinimizindirəyisayılannamazıbukitabvasitəsiləasanlıqlaöyrənəbilərsiniz.
Dəstəmaz almağın və təyəmmüm etməyin qaydaları və namazın qılınışı şəkillər
vasitəsilə izah edilmişdir. Dəstəmaz, təyəmmüm, namaz və orucla əlaqəli bilgilər
ardıcıllıqla verilmişdir.
Kitab geniş oxucu kütləsi üçün nəzərdə tutulmuşdur.
İnternet ünvanı:
www.xezernesriyyat.com
info@xezernesriyyat.com
tel.:(+99412) 480-13-38
Tiraj: 800
ISBN 978-9952-439-57-1
Xəzər Nəşriyyatı
2010
3. MÜNDƏRİCAT
DƏSTƏMAZ ........................................................................5
a. Dəstəmazlı ikən nə etmək olar?...............................5
b. Dəstəmazın fərzləri....................................................5
c. Dəstəmazın sünnətləri...............................................6
ç. Dəstəmazı pozan hallar.............................................7
d. Dəstəmazı pozmayan hallar.....................................7
e. Dəstəmazın alınma qaydası......................................8
QÜSL .....................................................................................13
a. Qüslün fərzləri............................................................13
b. Qüslün sünnətləri ......................................................13
TƏYƏMMÜM......................................................................14
a. Təyəmmümün fərzləri...............................................14
b. Təyəmmümün şərtləri...............................................14
c. Təyəmmüm edilmə qaydası .....................................15
ç. Təyəmmümü pozan hallar........................................18
NAMAZ ................................................................................19
a. Namazın fərzləri.........................................................19
b. Namazın vacibləri ......................................................20
c. Namazın sünnətləri....................................................21
ç. Namazı pozan hallar..................................................23
4. d. Səhv səcdəsi ................................................................23
e. Namaz vaxtları............................................................24
ə. Namazın qılınması ....................................................24
ORUC....................................................................................45
a. Orucun faydaları ........................................................45
b. Oruc kimlər üçün fərzdir?........................................46
c. Orucun şərtləri...........................................................46
ç. Orucun tutulma vaxtı ...............................................46
d. Orucu nə ilə açaq?.....................................................46
e. Kimlər oruc tutmaya bilər? ......................................46
ə. Orucu pozan hallar ....................................................47
f. Hansı hallarda yalnız qəza orucu tutulur? .............47
g. Orucu pozmayan hallar ............................................48
KİÇİK SURƏLƏR ...............................................................50
NAMAZDA OXUNAN BƏZİ DUALAR ......................59
5. 5
DÄSTÄMAZ
İbadətləri yerinə yetirmək üçün vücudumuzun müəyyən
yerlərinin yuyulması və məsh edilməsinə dəstəmaz deyilir.
Dəstəmaz dinimizin əmr etdiyi mühüm ibadətlərdən bi-
ridir.
Peyğəmbərimiz (s.ə.s.) dəstəmazı evin qarşısından axan
çayabənzədir.Birmömingündəbeşdəfəoçaydayuyunarsa,
təmizlənər, pak olar. Beləcə insan dəstəmaz almaqla vücu-
dunu təmizləmiş olar.
Dəstəmaz başda namaz olmaqla bəzi ibadətlər üçün fərz
buyurulmuşdur.
A. DÄSTÄMAZLI İKÄN NÄ ETMÄK OLAR?
1. Namaz qılınır .
2. Kəbə təvaf edilir.
3. Qurani-Kərim oxunur .
4. Gündəlik işlər görülür.
İnsan dəstəmaz almaqla həm dünya, həm də axirət gözəl-
liklərinə qovuşur.
Allah Rəsulu (sallallahu əleyhi və səlləm) buyurmuşdur:
“Kim əmr olunan şəkildə dəstəmaz alar və əmr olunan şəkildə
namazqılarsa,keçmişgünahlarıbağışlanar”.
B. DÄSTÄMAZIN FÄRZLÄRİ
Allah-Təala Qurani-Kərimdə belə buyurur: “Ey iman gəti-
rənlər! Namaza durduğunuz zaman üzünüzü və dirsəklərlə
birlikdə əllərinizi yuyun. Başınızı məsh edin. Hər iki topuğu-
nuzla birlikdə ayaqlarınızı yuyun...” (“Maidə” surəsi, 5/6)
Buradadəstəmazüçündördfərzmüəyyənedilir:
6. 6
1. Üzü yumaq.
2. Qolları dirsəklərlə birlikdə bir dəfə yumaq.
3. Başın dörddə birini məsh etmək.
4. Ayaqları topuqlarla birlikdə yumaq.
C. DÄSTÄMAZIN SÜNNÄTLÄRİ
SünnətSevgiliPeyğəmbərimizin(s.ə.s.)daimədaetdiyi,fərz
olmadığı halda, yerinə yetirdiyi əməllər, bir sözlə, Rəsulullahın
davranışları,əxlaqıdır.
Dəstəmaz alarkən bunları yerinə yetirsək, sünnət savabı
qazanarıq:
1. Dəstəmaz almağa niyyət etmək. Namaz qılmaq və ya Al-
lahın əmrini yerinə yetirmək üçün niyyət edilir. Dillə: “Niy-
yət etdim Allah rizası üçün dəstəmaz almağa,” – deyilir.
2. Dəstəmaza “Əuzu-bismillah”la (əuzu-bismillah–əuzu
billəhi minəş-şeytanir-racim, Bismilləhir-rahmənir-rahim)
başlamaq.
3. Əlləri biləklərə qədər yumaq. Əllərin birinci yuyulması
şərtdir.Çünkinatəmizəllərdigərüzvləridəkirlədər.
4. Ağızavə burunasu çəkib onlarıyaxşı-yaxşıtəmizləmək.
5. Dişləri misvaq və ya fırça ilə təmizləmək.
6. Dəstəmazı ardıcıllığa uyğun almaq: əvvəlcə əllərin, son-
ra sıra ilə ağız, burun, üz, qolların yuyulması; başın, qulaqla-
rın və boyunun məsh edilməsi və ayaqların yuyulması.
7. Üzvlərisağdanyumağabaşlamaq.Əvvəlcəsağqolu,son-
ra sol qolu; əvvəlcə sağ ayağı, sonra sol ayağı yumaq.
8.Dəstəmazüzvlərini(dəstəmazzamanıyuyulanvəməsh
edilən üzvləri) üç dəfə yumaq və üç dəfə məsh etmək. Üç
dəfə yumağın birincisi, fərz, digər ikisi də sünnətdir. Üçdən
çox və ya az sünnətə uyğun deyildir.
9.Əllərivəayaqlarıbarmaquclarındanyumağabaşlamaq.
10. Barmaqlarla əl və ayaq barmaqlarının arasını ovmaq,
quru yer qoymamaq.
11. Başı bir dəfə tam olaraq məsh etmək.
7. 7
12. Əlləri su ilə yuyub qullaqların içini və çölünü məsh
etmək.
13. Dəstəmaz alarkən ara vermədən onu tamamlamaq.
14. Boyunu məsh etmək.
Ç. DÄSTÄMAZI POZAN HALLAR
1. Ön və arxa nahiyyələrdən məzi, məni, sidik, qan kimi
nəcasətinvəhərhansımayeninçıxması.Ayaqyolunagetmək
(böyük və kiçik) dəstəmazı pozur.
2. Arxadan yel çıxması.
3. Ağız, burun və ya vücudun hər hansı bir yerindən qan,
irin və ya sarı su (yara və xəstəliklə bağlı) çıxması.
4. Ağız dolusu qusmaq.
5. Yatmaq, huşunu itirmək və ruhi xəstə olmaq.
6. Namaz qılarkən ucadan (başqalarının eşidəcəyi şəkil-
də) gülmək.
7. Təyəmmüm edəndən sonra suyun olması (suyun gəl-
məsi, görünməsi, sudan istifadənin mümkün olması və s.).
D. DÄSTÄMAZI POZMAYAN HALLAR
1. Vücudun hər hansı bir yerindən çıxan qan, irin və ya sarı
su ətrafına yayılmadan bir damcı şəklində qalarsa, dəstəmazı
pozmaz.
2. Qaysaq bağlamış bir yaradan qan çıxmadan qaysağın qop-
ması.
3. Allergiya və ya barmaq aralarında bişmə.
4. Tüpürcək və ya burundan gələn selikə qarışan qanın
onların yarısından az olması.
5. Ağız dolusu bəlğəmin gəlməsi.
6. Ağlamaq.
7. Üz qırxmaq, dırnaq kəsmək.
8. 8
E. DÄSTÄMAZIN ALINMA QAYDASI
Balaqlarqatlanır,paltardir-
səklərəqədərçirmələnir.
“Əuzubilləhiminəş-şey-
tanir-racim, Bismilləhir-
rahmənir-rahim” deyib ar-
dınca niyyət edilir: “Niyyət
etdim Allah rizası üçün dəs-
təmazalmağa”.
Əllər biləklərə qədər üç
dəfə yaxşıca yuyulur, bar-
maqların arasının quru qal-
mamasına diqqət edilir. Bar-
maqdaüzükvarsa,tərpədilir
vəquruqalanyeryuyulur.
11. 11
Sağ əl isladılaraq ovuc
və barmaqların içi ilə ba-
şın dörddə bir hissəsi bir
dəfəməshedilir.
Əllər yenə isladılır və
baş barmaqla qulağın çö-
lü, şəhadət və ya çeçələ
barmaqlaqulağıniçiməsh
edilir.
13. 13
QÜSL
Qüslquruyerqalmadanvücudunhərtərəfininyuyulması-
dır. Buna boy dəstəmazı da deyilir. Bəzi hallarda qüsl alma-
dan ibadət etmək olmaz.
A. QÜSLÜN FÄRZLÄRİ
1. Ağızı bol su ilə yaxalamaq.
2. Burun boşluğuna su çəkib yumşaq hissəsini yumaq.
3.Bütünvücudusuiləyumaq.Vücuddakiçikbirnöqtənin
də quru qalmamasına diqqət edilməlidir. Xüsusilə, qulaq,
göbək çuxuru, qoltuq altı və saç diblərinə qədər hər yer yu-
yulmalıdır.
B. QÜSLÜN SÜNNÄTLÄRİ
1. Qüslə “Bəsmələ” (Bismilləhir-rahmənir-rahim) və niy-
yətlə başlamaq.
2. Əvvəlcə əlləri və ədəb yerlərini yumaq. Bədənin hər
hansı bir yerində natəmiz bir şey varsa, təmizləmək.
3. Sonra dəstəmaz almaq (adi dəstəmaz kimi).
4.Dəstəmazdansonraüçdəfəbaşa,üçdəfəsağ,üçdəfədə
sol çiyinə su tökmək. Su tökülən yerlər yaxşıca ovuşdurul-
malıdır. Qüsl niyyəti ilə dənizə, çaya girməklə də qüsl almaq
olar. Ancaq su vücudun hər yerinə təmas etməlidir.
5. Qüsl alarkən su israf edilməməlidir.
6. Heç kimin görməyədiyi bir yerdə yuyunmaq. Yuyunar-
kən ədəb yerlərinin örtülü olmasına diqqət yetirmək.
7. Qüsl alarkən danışmamaq. Vanna otağında lazım oldu-
ğundan artıq qalmamaq.
8. Qüsl bitdikdən sonra vücudu dəsmalla qurulamaq.
9. Qüsldən sonra gözləmədən geyinmək.
14. 14
TÄYÄMMÜM
Təyəmmüm su tapılmayanda və ya ondan istifadə etmək
mümkün olmayanda təmiz torpaq və ya torpaq tipli (məsə-
lən, qum, daş və s.) bir şeyə əlləri sürtərək üzü və dirsəklərə
qədər qolları məsh etməkdir.
Təyəmmüm dəstəmaz və qüsl tələb olunan yerlərdə onları
əvəz edir.
A. TÄYÄMMÜMÜN FÄRZLÄRİ
1. Niyyət etmək.
2. Məsh etmək (iki dəfə).
B. TÄYÄMMÜMÜN ŞÄRTLÄRİ
1. Dəstəmaz və ya qüslə çatacaq qədər su olmaması.
2. Səhhətin sudan istifadəyə imkan verməməsi.
3. Xəstəliyin uzanması və ya sağalmanın gecikməsi.
4. Suyun həddindən artıq soyuq olması (insanı xəstələn-
dirəcək qədər).
5. Lazımi qədər su olsa da, istifadəyə yararsız olması və ya
istifadənin mümkün olmaması.
15. 15
C. TÄYÄMMÜM EDİLMÄ QAYDASI
“Bismilləhir-rahmənir-
rahim”deyibnamazqılmaq
üçün təmizlənməyə niyyət
edilir.
Hansı ibadət üçün təyəm-
mümedilməsiniyyətdəifadə
olunmalıdır. Namaz qılmaq,
quranoxumaqvəs.
Hərikiəltəmiztorpağavə
ya torpaq tipli hər hansı bir
maddəyə vurulub irəli-geri
çəkilir. Bu, kərpic, kirəmit,
əhəngvəyatozlubirdivarda
olabilər.
18. 18
Sağ əllə də sol qolun alt və üst hissəsi dirsəklərlə bir-
likdə məsh edilir.
Təyəmmüm namaz vaxtının girməsindən sonra edilmə-
lidir.
Ç. TÄYÄMMÜMÜ POZAN HALLAR
1.Dəstəmazvəqüslüpozanhərşeytəyəmmümüdəpozur.
2. Təyəmmümü zəruri edən halların aradan qalxması.
Məsələn, düşmənin getməsi, soyuğun keçməsi, xəstəliyin
sona çatması, təhlükənin sovuşması.
3. Su tapmaq və ya bir dəfə də olsa, lazımi qədər sudan is-
tifadə etməyə gücün yetməsi təyəmmümü pozur.
19. 19
NAMAZ
Namaz Sevgili Peyğəmbərimizin bizə meracdan gətirdiyi
ilahi bir hədiyyədir.
Əqli cəhətdən sağlam olan və həddi-büluğa çatmış hər bir
müsəlmanın namaz qılması fərzdir.
İnsan namaz qılmaqla Yaradanın bəxş etdiyi gözəl nemət-
ləri gözəl bir dillə anaraq qulluq vəzifəsini yerinə yetirməyə
çalışır.
A. NAMAZIN FÄRZLÄRİ
Namazın xaricindəki fərzlərə şərt, daxilindəki fərzlərə də
rükn deyilir. Namazın altısı xaricində, altısı da daxilində ol-
maqla on iki fərzi var.
NAMAZIN XARİCİNDÄKİ FÄRZLÄR (ŞÄRTLÄR)
1.HÄDÄSDÄNTÄHARÄT: namaz qılan insan maddi-mənəvi kir-
lərdən paklanmalıdır. Bu da dəstəmaz almaq, qüsl və təyəm-
müm etməklə yerinə yetirilir.
2.NÄCASÄTDÄNTÄHARÄT:gözəgörünənnatəmizşeylərdəntə-
mizlənməkdir. Vücudumuzu, paltarımızı və namaz qılacağı-
mız yeri təmizləməliyik.
3. SÄTRİ-ÖVRÄT: Vücudun naməhrəm yerlərinin örtülmə-
sidir. Kişilərdə göbəkdən diz qapağının altına qədər örtül-
məlidir. Qadınlarda isə əl, üz və ayaqlardan başqa hər yeri
örtülməlidir.
4. İSTİQBALİ-QİBLÄ (QİBLÄYÄ YÖNÄLMÄK): namaz qılarkən Kəbə
istiqamətinə yönəlməkdir.
5. VAXT: fərzvəvacibolannamazlarınmüəyyənvaxtlarıvar-
dır. Namazların öz vaxtında qılınması fərzdir. Namazı vaxtın-
20. 20
dan əvvəl qılmaq olmaz. Üzrsüz olaraq sonraya saxlamaq da
günahdır.
6. NİYYÄT: qılınacaq namazın ağılla xatırlanmasıdır. Nama-
zın qəlbən təsdiqidir.
NAMAZIN DAXİLİNDÄKİ FÄRZLÄR (RÜKNLÄRİ)
1. İFTİTAH TÄKBİRİ: namaz qılan insanın ayaq üstə, özünün
eşidə biləcəyi bir səslə “Allahu Əkbər” deməsidir.
2. QİYAM: fərz namazda ayaq üstə dayanmaqdır.
3. QİRAÄT: namazın rükətlərində bir qədər Qurani-Kərim
oxumaqdır.
4. RÜKU: qiraətdən sonra əyilərək rükuya gedilir. Rükuda
baş və kürəyi eyni səviyyədə tutub əllər dizlərə çatacaq qə-
dər əyilmək lazımdır. Əyilərkən baş və kürək düz xətt əmələ
gətirməlidir. Bu, tam rükudur.
Qadınlar isə rükuda kürəklərini bir az maili tuturlar. Bar-
maqlarını açmadan dizlərinin üstünə qoyurlar. Dizləri bir az
bükük saxlayırlar.
5. SÄCDÄ (SÜCUD): namaz qılan şəxs rükudan sonra ayağa
qalxıb səcdəyə gedir. Səcdədə alın, üz, iki ayaq, iki əl və iki
diz yerə qoyulur. Hər rükətdə bir-birinin ardınca iki səcdə
edilməlidir.
6. QÄDEYİ-AXİRÄ (SON OTURUŞ): “Əttəhiyyətu” oxuyacaq qədər
oturmaq. İki rükətli namazlarda ikinci rükətdən, dörd rükətli
namazlarda isə dördüncü rükətdən sonrakı oturuşlar “son
oturuş” sayılır.
B. NAMAZIN VACİBLÄRİ
1. Namaza “Allahu Əkbər”lə başlamaq.
2. Namazda “Fatihə” surəsini oxumaq.
3.Fərznamazlarınınilkikirükətində,vitrvənafilənamaz-
larının hər rükətində surə və ya ayə oxumaq.
4. “Fatihə”ni surədən əvvəl oxumaq.
5. Səcdədə alınla bərabər burunu da yerə qoymaq.
21. 21
6. İki səcdəni bir-birinin ardınca etmək.
7. Üç və dörd rükətli namazların ikinci rükətində “Əttə-
hiyyətu” oxuyacaq qədər oturmaq.
8. Birinci və sonuncu oturuşda “Əttəhiyyətu” oxumaq.
9. Birinci rükətdə “Əttəhiyyətu” oxuduqdan sonra gecik-
mədən üçüncü rükətə qalxmaq.
10. Vitr namazında qunut təkbirini gətirmək və qunut
duasını oxumaq.
11. Cümə və bayram namazlarında, camaat şəklində qılı-
nan sübh, axşam, yatsı (işa), namazlarında imamın (namaz
qıldıranın) “Fatihə” və hər hansı surəni səsli oxuması.
12. Günorta və ilkindi (əsr) namazlarında “Fatihə” və su-
rələri səssiz oxumaq.
13. Bu namazlarda imama tabe olan insanların “Fatihə”
və surə oxumadan susması (dinləməsi).
14. Namazın sonunda salam vermək.
15. Namazın vacibilərindən biri yerinə yetirilməzsə, səhv
səcdəsi etmək.
16. Namazda səcdə ayəsi oxunarsa, səcdə etmək.
C. NAMAZIN SÜNNÄTLÄRİ
1. Namazdan əvvəl yerinə görə əzan və iqamə oxumaq ki-
şilər üçün sünnətdir (qadınlara məkruhdur).
2. Təkbir gətirərkən əlləri qulaqlara qədər qaldırmaq (qa-
dınlarisəəllərinibarmaquclarıçiyinsəviyyəsinəçatacaqqədər
qaldırırlar).
3.Təkbirgətirərkənəlvəbarmaqlarıniçiniqibləyətərəftutmaq.
4. Qiyamda (namazda ayaq üstə durub “Fatihə” və surə oxu-
yarkən) əlləri bağlamaq. Kişilər sağ əlin ovucu sol əlin üstündə
vəsağəlinbaşvəkiçikbarmaqlarısoləlinbiləyinitutmuşşəkildə
əllərinibağlayırlar.
Qadınlar sağ əl sol əlin üstündə əlləri köksün üstünə qo-
yurlar. Kişilər kimi sağ əlin barmaqları ilə sol əlin biləyini
tutmurlar.
22. 22
5. Sübhanəkə oxumaq.
6. “Əuzu billahi minəş-şeytanir-racim” demək.
7. Hər rükətdə “Fatihə”dən əvvəl “Bismillahir-rahmənir-
rahim” demək.
8. Fatihənin sonunda imam və camaatın “Amin” deməsi.
9. “Subhanəkə”, “Əuzu-bəsmələ”nin və “Amin” in astadan
oxunması və deyilməsi.
10. Rükuya gedərkən “Allahu Əkbər” demək.
11. Kişilər rükudə əl barmaqlarını açıq saxlayırlar. Qadın-
lar isə barmaqlarını açmır, əlləri sadəcə diz üstünə qoyurlar.
12. Rükuda diz və dirsəkləri düz tutmaq, bükməmək. Qa-
dınlar rükuda dizlərini bükük saxlayırlar.
13.Rükudabelidüztutmaq.Qadınlarbirazmeyillituturlar.
14. Başı bellə bir səviyyədə tutub nə yuxarı qaldırmaq, nə
də aşağı əymək.
15. Rükuda üç dəfə “Subhanə Rabbiyəl Azim” demək.
16.Rükudanqalxarkən“Səmiallahulimənhamidəh”demək.
17. “Səmiallahu limən hamidəh”in ardınca bel tam doğ-
rulduqdan sonra “Rabbənə ləkəl hamd” demək.
18. Səcdəyə gedərkən yerə birinci dizləri, ardınca əlləri,
sonra da alını və burunu qoymaq.
19. Səcdədən qalxarkən əvvəlcə başı, ardınca əlləri, daha
sonra əlləri dizin üstünə qoyub dizləri yerdən qaldırmaq.
20.Səcdəyəgedərkənvəqalxarkən“AllahuƏkbər”demək.
21. Səcdələrdə əllər üzdən geri və uzaqda olmamalı, üzə
paralel yerə qoyulmalıdır. Əllər qiblə istiqamətində olmalı,
barmaqlar birin-birinə bitişik şəkildə ovucla birlikdə yerə
təmas etməlidir.
22. Səcdədə üç dəfə “Subhanə Rabbiyəl alə” demək.
23. İki səcdə arasında oturmaq.
24. İki səcdə arasında, birinci oturuşda və son oturuşda
əlləri diz qapaqlarının üstünə qoymaq.
25. Oturarkən sol ayağı yerə yayıb üstündə oturmaq. Sağ
23. 23
ayaq isə barmaqlar qiblə istiqamətində olmaqla dik saxlanı-
lır. Qadınlar isə ayaqlarını sağ tərəfə yayılmış şəkildə çıxarıb
sol yan üstündə otururlar.
26. “Əttəhiyyətu”nu səssiz oxumaq.
27. Üç və dörd rükətli fərz namazlarının üçüncü və dör-
düncü rükətlərində “Fatihə” oxumaq.
28. Son oturuşda “Əttəhiyyətu”nun ardınca sıra ilə “Alla-
hummə salli”, “Allahummə bərik”i və “Rabbənə ətinə...” du-
alrını oxumaq
29. Salam verərkən başı əvvəlcə sağa, sonra sola çevirmək.
30.“Əssalamualeykumvərahmətullah”şəklindəsalamvermək.
Ç. NAMAZI POZAN HALLAR
1. Namazda danışmaq və gülmək.
2. Namazda ikən birinə salam vermək və ya salam almaq.
3. Namaza aid olmayan bir iş görmək.
4. Qiblə istiqamətindən çevrilmək.
5. Bir şey yemək.
6.Dişlərinarasındaqalmış(noxuddənəsiböyüklüyündə)
bir şeyi udmaq.
7. Saqqız və ya başqa bir şey çeynəmək.
8. Namazda bir şey içmək.
9. Səbəbsiz yerə (üzrsüz) öskürmək. Üzrlü səbəbdən ös-
kürmək namazı pozmur.
10. Bir şeyə üfürmək, ah deyib inləmək, “ah”, “oh” demək.
11. Üzrlünün üzrünün ortadan qalxması (dəstəmaza və ya
təyəmmümə mane olan üzrlü səbəblərin ortadan qalxması).
12.İxtiyari və ya qeyri-ixtiyari dəstəmazın pozulması (yel
çıxması, sidik qaçması, qan axması, bərkdən gülmək).
13. Huşunu itirmək.
D. SÄHV SÄCDÄSİ
Namazın fərzlərindən biri gecikdirilərsə və ya namazın
vacibləri yerinə yetirilməzsə, səhv səcdəsi edilir.
24. 24
SÄHV SÄCDÄSİ NECÄ EDİLİR?
Namazın son oturuşunda “Əttəhiyyətu” duası oxunduqdan
sonra sağ və ya sol tərəfə salam verilir (imamla qılınarkən sadə-
cə sağ tərəfə salam verilir). Sonra “Allahu Əkbər” deyilib səcdə
edilir. Səcdədən qalxıb oturulur, ardınca ikinci səcdə edilir.
Bundan sonara təkrar oturulur və “Əttəhiyyətu” duası ilə sala-
vatlar(“Allahumməsalli”və“Allahumməbərik”)oxunur.Daha
sonrasağa,solayenidənsalamverilməklənamaztamamlanır.
E. NAMAZ VAXTLARI
Əqlicəhətdənsağlamolanvəhəddi-büluğaçatanhərbirmü-
səlmanınbeşvaxtnamazqılmasıfərzdir.Hərhansıbirnamazın
vaxtınıngirməsiiləhəminnamazınqılınmasıfərzolur.
Beş vaxt namaz qırx rükət edir. Bunun on yeddi rükəti fərz,
üç rükəti vacib, iyirmi rükəti sünnətdir.
Vaxt
İlksünnət
Fərz
Sonsünnət
Vitr
Cəmi
Səhər 2 2 4
Günorta 4 4 2 10
İkindi 4 4 8
Axşam 3 2 5
Yatsı 4 4 2 3 13
Ä. NAMAZIN QILINMASI
Sizinüçünnümunəolaraqsübhnamazınınikirükətsünnə-
tinin qılınmasını şəkillərlə hazırladıq. Digər namazların necə
qılınması, qılınma ardıcıllığı cədvəl şəklində tərtib edilmişdir.
Bu cədvəldən istifadə edərək digər namazların da qılınma
şəklini öyrənə bilərsiniz.
25. 25
I RÜKÄT
QİYAM
Əvvəlcə: “Niyyət etdim Allah rizası üçün sabah namazının
sünnətini qılmağa,” – deyib təkbir alınaraq əllər bağlanır.
Ardıcıllıqla:
* Subhanəkə;
* Əuzu-bəsmələ;
* Fatihə surəsi;
* Qurandan başqa bir surə və ya ən az üç ayə oxumaq.
26. 26
Kişilərtəkbiralarkən
əllərin içi qibləyə tərəf
və barmaqlar tam açıl-
mış vəziyyətdə olur.
Əllər baş barmaqlar
qulaq yumşağı səviy-
yəsinə çatacaq qədər
yuxarı qaldırılır.
Qadınlar təkbir alar-
kən əllərinin içi qibləyə
tərəf və barmaqlar tam
açılmış vəziyyətdə olur.
Əllərbarmaquclarıçi-
yin səviyyəsinə çatacaq
qədəryuxarıqaldırılır.
27. 27
Kişilərqiyamdasağəlin
ovcunu sol əlin üstünə
qoyurlar. Sağ əlin baş və
kiçik barmaqları sol əlin
biləyini tutur. Əllər göbək
altındabağlanır.
Qadınlarəllərinisağəli
sol əlin üstündə olmaq-
la köksün üstünə qoyar-
lar. Kişilər kimi sağ əlin
barmaqları ilə sol əlin bi-
ləyinitutmurlar.
28. 28
RÜKU
“Allahu Əkbər“ deyib rükuya gedilir. Üç dəfə “Subhanə
Rabbiyəl azim” deyilir. Rükuda ikən ayaqların üstünə baxıl-
malıdır.
Kişilərrükudaəlləriiləbar-
maqlarıaçıqşəkildədizlərini
tuturlar.Beli,dizvədirsəkləri
düzsaxlayırlar.
Qadınlar rükuda bellə-
rini bir az meyilli tuturlar.
Kişilərə nisbətən az əyi-
lirlər. Əlləri barmaqları-
nı açmadan dizlərin üstü-
nə qoyurlar. Dizləri bir az
bükük saxlayırlar.
29. 29
Kişilər və qadınlar rü-
kudaneyniformadaqal-
xırlar.
“Səmiallahu limən
hamidəh” deyib rüku-
dandurulur.
Beli dikəldəndən sonra
“Rabbənə ləkəl həmd”
deyilir.
30. 30
SÄCDÄ
“Allahu Əkbər” deyib səcdə edilir. Səcdə edərkən yerə
birinci dizlər, ardınca əllər, sonra da alın və burun qoyu-
lur. Səcdədə əllər üzə paralel vəziyyətdə olur. Səcdədə ikən
ayaqları qaldırmaq olmaz. Səcdədə burunun kənarlarına ba-
xılır. Burada üç dəfə “Subhanə Rabbiyəl alə” deyilir.
Kişilər səcdədə dirsəklə-
rini yanlarından uzaq, qol-
larını yerdən yuxarıda sax-
lamalıdırlar. Ayaqlar bar-
maqların üstündə dik sax-
lanılır. Topuqlar bir-birinə
dəyməlidir. Barmaq ucları
qibləyətərəf yerəqoyulur.
Qadınlar səcdədə qolla-
rını yanlarına bitişik şəkil-
də tuturlar. Ayaqlar barmaq-
lar üstündə dik saxlanılır və
barmaquclarıqibləistiqamə-
tindəyerəqoyulur.
31. 31
Kişilər sol ayağını yerə ya-
yıb onun üstündə oturulur.
Sağayaqbarmaqlarıisəqiblə
istiqamətindədiksaxlanılır.
Qadınlar ayaqlarını sağ tə-
rəfəçıxarıb(yayıb)otururlar.
İKİ SÄCDÄ ARASINDA OTURUŞ
“Allahu Əkbər” deyilib baş səcdədən qaldırılır, diz üstə
oturulur və qucağa baxılır. Burada “Subhanallah” deyəcək
qədər gözlənilir.
“Allahu Əkbər” deyib ikinci dəfə səcdəyə gedilir və üç dəfə
“Subhanə Rabiyyəl alə” deyilir.
32. 32
“Allahu Əkbər” deyib səcdədən ayağa (ikinci rükətə) qal-
xılır və əllər bağlanılır.
Səcdədən qalxarkən əvvəlcə baş, ardınca əllər, daha sonra
əllər dizin üstündə dizlər yerdən qaldırılır.
Beləcə birinci rükət tamamlanır.
II RÜKÄT
Ayaq üstə sıra ilə:
* “Bəsmələ” (Bismillahir
-rahmənir-rahim);
* “Fatihə” surəsi;
* Qurandan başqa bir
surə oxunur.
36. 36
“Allahu Əkbər” deyərək
səcdədən durulur və diz üs-
təoturulur.Burada“Subha-
nallah” deyəcək qədər göz-
lənilir.
Sonra “Allahu Əkbər”
deyibikincidəfəsəcdəedilir
və üç dəfə “Subhanə Rab-
biyəlalə”deyilir.
SON OTURUŞ
“Allahu Əkbər” deyərək səcdədən durulur və oturulur.
Oturarkən əl barmaqları dizlərin üstünə qoyulur və quca-
ğa baxılır.
37. 37
Oturuşda sıra ilə:
a. “Əttəhiyyətu”;
b. “Allahummə salli”;
c. “Allahummə bərik”;
d. “Rabbənə ətinə” ... duaları oxunur.
Kişi və qadınların sağ tərəfə salam verməsi
SAĞ TÄRÄFÄ SALAM VERİLMÄSİ
Əvvəlcə “Əssalamu aleykum və rahmətullah” deyib sağ
tərəfə salam verilir. Salam verilərkən çiyinlərə baxılır.
38. 38
Kişi və qadınların sol tərəfə salam verməsi
Fərz də bunun kimi qılınır. Çünki bütün iki rükətli
namazlar bu şəkildə qılınır.
SOL TÄRÄFÄ SALAM VERİLMÄSİ
Sonra“Əssalamualeykumvərahmətullah”deyibsoltərəfə
salam verilir. Beləcə iki rükət namaz tamamlanır.
TÄSBİH
(Allah-Təalanı (c.c.)şanınalayiq ifadələrləanmaq)
Namaz tamamlandıqdan sonra bəzi dualar oxunur. Allahı
anmaq üçün təsbihat edilir. Əvvəlcə “Əuzu-bəsmələ” ilə baş-
layıb “Ayətül-kürsi” oxunur.
40. 40
DUA
Dua edərkən əllər
sinə səviyyəsinə qal-
dırılır, səmaya doğ-
ruaçılırvəovucların
içi bir az maili tutu-
lur. Əllər bir qədər
aralısaxlanılır.
45. 45
ORUC
Oruc imsaq (imsaq – dan yerinin ağarması) vaxtının baş-
lamasından axşam günəşin batmasına qədər niyyət edib Al-
lah rizası üçün yemək, içmək və cinsi əlaqədən uzaq olma-
ğa deyilir.
Oruc İslamın beş şərtindən biridir. Ramazan orucu oruc
tutmağa gücü çatan hər bir insana fərzdir. “Ey iman gə-
tirənlər! Oruc tutmaq sizdən əvvəlki ümmətlərə vacib
edildiyi kimi, sizə də vacib edildi ki, (bunun vasitəsilə)
siz pis əməllərdən çəkinəsiniz!” (“Bəqərə” surəsi 183-cü ayə)
Uca Yaradan mübarək ramazan ayını on bir ayın sultanı
etmişdir. Qurani-Kərim bu ayda nazil olmuşdur. Allah bü-
tün pisliklərdən arınıb təmizlənməyimiz üçün də məhz bu
ayda oruc ibadətini əmr etmişdir. Oruc bizi günahlardan
uzaqlaşdırır və insana yaraşmayan pis davranışlardan hifz
edir. Oruc möminin əxlaqını gözəlləşdirir.
A. ORUCUN FAYDALARI
1. İfrat istəklərə mane olur. Oruc tutanlar daha səbirli və
mətin olurlar.
2. Bir il boyunca fasiləsiz işləyib yorulan mədə və digər
orqanlar dincəlir.
3. Oruc insanın əxlaqını gözəlləşdirir və onu yaxşlığa,
gözəlliyə yönəldir.
4. Oruc yoxsul və yardıma möhtac olan insanların vəziy-
yətini daha yaxşı başa düşməyə kömək edir. Beləcə insanda
yardımlaşma, şəfqət və mərhəmət hisləri formalaşdırır.
46. 46
B. ORUC KİMLÄR ÜÇÜN FÄRZDİR?
Ramazan orucu bu üç xüsusiyyətə malik hər bir insana
fərzdir:
1. Müsəlman olan.
2. Əqli cəhətdən sağlam olan.
3. Yetkinlik yaşına çatan.
C. ORUCUN ŞÄRTLÄRİ
Bir orucun oruc olması üçün niyyət şərtdir.
Oruc tutmaq istəyən adam niyyət vaxtı oruc tutmaq məq-
sədilə tutacağı orucu qəlbindən keçirərsə, oruca niyyət et-
miş olar. Dili ilə söyləməsi şərt deyildir. Amma qəlbdən ke-
çirilən niyyət dil ilə deyilsə, daha yaxşı olar.
Ç. ORUCUN TUTULMA VAXTI
Orucun vaxtı imsaqdan günəşin batmağına qədərdir. İm-
saq sübh namazının vaxtının girdiyi zamandır. İftar vaxtı isə
orucun açıldığı zamandır.
D. ORUCU NÄ İLÄ AÇAQ?
Orucu xurma ilə, xurma yoxdursa, su ilə açmaq sünnətdir.
Peyğəmbərimiz:“İftarınızı xurmailə,xurmatapabilməsəniz,
su ilə açın. Çünki su da çox təmizdir,” – buyurmuşdur (Tir-
mizi) .
Orucu açmazdan əvvəl aşağıdakı şəkildə iftar duası edilir.
“Allahım! Sənin üçün oruc tutdum. Sənə inandım. Sənə
güvəndim. Sənin ruzinlə orucumu açdım. Keçmiş və gələ-
cək günahlarımı bağışla”.
E. KİMLÄR ORUC TUTMAYA BİLÄR?
1. Səfərə çıxanlara oruc tutmaq fərz deyildir. Səfər zama-
nı tutulmayan oruclar daha sonra günə-gün hesabı ilə qəza
edilir.
47. 47
2. Oruc tutarkən xəstəliyin ağırlaşması və ya uzanması
ehtimalı olarsa, qəza etmək olar.
3.Hamiləvəyauşaqəmizdirənqadınlaroructutmayabilər.
4. Oruc tuta bilməyəcək qədər yaşlı olan insanlar oruc
tutmayıb əvəzində fidyə verə bilərlər.
5. Oruclu adam aclıq və susuzluq səbəbi ilə bədən və ruh
sağlamlığının ciddi şəkildə pozulması təhlükəsi ilə qarşılaşa-
caqsa, orucunu pozub daha sonra qəzasını tuta bilər.
Ä. ORUCU POZAN HALLAR
1. Yemək, içmək və ya dərman qəbul etmək.
2. Ağıza qeyri-ixtiyari düşən yağış, qar və dolu suyunu
bilərəkdən udmaq.
3. Siqaret və ya tütün (qəlyan) çəkmək.
4. Küncüt dənəsi böyüklüyündə bir şeyi udmaq və ya
çeynəyib yemək.
5. Az miqdarda duz yemək.
Bu sadalananlardan hər hansı birini üzürsüz edən adam
həm pozulan orucunu qəza etməli, həm də kəffarə orucu
tutmalıdır.
F. HANSI HALLARDA YALNIZ QÄZA ORUCU TUTULUR?
1. Bir dəfəyə çox miqdarda duz yemək.
2. Yeyilməyən zeytun çəkirdəyini yemək (həmişə yeyilən
çəkirdəyi yemək isə kəffarə tələb edir).
3. Pambıq, kağız, daş, torpaq, dəmir, qızıl və gümüş kimi
şeyləri udmaq.
4. İçi olmayan qoz və badam udmaq (içi olanlar yeyilərsə,
kəffarə tələb olunur).
5. Ağıza alınan boyalı ip kimi şeylərin boyası ilə rəngi
dəyişən tüpürcəyi udmaq.
6. Boğaza qaçan qar və yağış damcısını qeyri-ixtiyari udmaq
(özistəyiiləudarsa,əlavəolaraqkəffarəorucututmalıdır).
7. Orucu məcburiyyət qarşısında pozmaq.
48. 48
8. Dişlər arasında qalan noxud dənəsi böyüklüyündə ye-
mək qırıntısını udmaq.
9. Dəstəmaz zamanı ağıza və buruna su alarkən boğaza
qeyri-ixtiyari su qaçması.
10. Unudaraq yeyib-içdikdən sonra orucun pozulduğu-
nu zənn edib yenidən yeyib-içmək.
11. Öz istəyi ilə qusmaq. Bu qusma ağız dolusundan az da
olsa,orucupozur.
12. Ağız dolusu gələn və ya bilərək gətirilən qusuntunu
yenidən udmaq.
13. İxtiyari olaraq tüstü udmaq. Qeyri-ixtiyari olarsa, oruc
pozulmur.
14.Günəşbatmadığıhalda,batdığınızənnedibiftaraçmaq.
15.İmsaqvaxtıkeçdiyihalda,keçmədiyinizənnedib yemək.
16. Nafilə (sünnət) orucunu pozmaq.
17. Xəstəlik səbəbilə dərman qəbul etmək, iynə vurdur-
maq, şam qoymaq.
18. Yaraya sürtülən dərman kimi maddələrin vücuda da-
xil olması.
19. Buruna dərman tökmək.
20. Ağıza və ya buruna alınan suyun xəta ilə (bilmədən)
boğaza qaçması.
G. ORUCU POZMAYAN HALLAR
1. Oruclu olduğunu unudaraq yemək və içmək.
2. Qeyri-ixtiyari boğaza toz və tüstü getməsi.
3. Mədə bulanmasına görə qeyri-ixtiyari qusmaq.
4. Dişləri arasında sahur yeməyindən qalan noxud
dənəsindən kiçik qırıntını udmaq.
5. Ağızdakı tüpürcəyi udmaq. Ağızdan kənara çıxıb ağız
suyundan tamamilə ayrılan tüpürcəyi udmaq orucu pozar.
6. Ağıza gələn bəlğəmi udmaq.
7. Gözə dərman tökmək.
51. 51
“QUREYŞ” SURÄSİ
ِ ِ ا ِ ٰ ْ ا ِ ا ِ ْ ِ
واُ ُ ْ َ ْ َ ٢ ِ ْ اَو ِءאَ ِّ ا َ َ ْ ِر ْ ِ ِ َ ِإ ١
ٍ ْ َ ُ ِف َ ِ ِ
٤
ْ َ ْ ِ ُ َ َ ٰا َو ٍع ُ ْ ِ ُ َ َ ْ َأ يِ َا ٣ ِ ْ َ ْ ا اَ َ بَر
“Bismilləhir-Rahmənir-Rahim”
“Li iləfi qureyş. İlə fihim rihlətəşşitəi vəssayf. Fəl yə‘budu
rabbə həzəl beyt. Əlləzi ət`aməhum min cuiv və əmənəhum
min xauf”.
•••
Rəhman və Rəhmli Allahın adı ilə!
(Ya Peyğəmbər! Qüreyşlilərə de ki) Qüreyşin ülfəti (dost-
luğu və ya Allahın onlar üçün səfəri asanlaşdırması) xatirinə,
Onlara qış və yay səfərini müyəssər edilməsi (qışda Yəmən-
də, yayda Şamda istirahət və ticarət edə bilmələri) xatirinə.
Bu evin Rəbbinə (Kəbənin sahibi Allaha) ibadət etsinlər!
O Allah ki, onları aclıqdan qurtarıb yemək verdi və onlara
qorxudan (fil sahiblərinin təhlükəsindən) sonra əmin-amanlıq
bəxşetdi.
“MAUN” SURÄSİ
ِ ِ ا ِ ٰ ْ ا ِ ا ِ ْ ِ
َ َو ٢
َ ِ َ ْ ا عُ َ يِ ا َכِ ٰ َ ١
ِ ِّ ِא ُبِّ َכُ يِ ا َ ْ َأَرَأ
ْ َ ْ ُ َ ِ َا ٤
َ ِّ َ ُ ْ ِ ٌ ْ َ َ ٣
ِ ِכ ْ ِ ْ ا ِمאَ َ َ َ ُ َ
52. 52
٧
َن ُ אَ ْ ا َن ُ َ ْ َ َو ٦
َونُاؤَ ُ ْ ُ َ ِ َا ٥
َن ُ א َ ْ ِ ِ َ َ
“Bismilləhir-Rahmənir-Rahim”
“Əra əytəlləzi yukəzzibu biddin. Fəzəlikəlləzi yədu`ul yə-
tim. Və lə yəhuddu alə taamil miskin. Fəvaylul lil musallin.
Əlləzinə hum an salətihim səhun. Əlləzinə hum yuraunə və
yəmnəunəl məun”.
•••
Rəhman və Rəhmli Allahın adı ilə!
(Ya Peyğəmbər!) Dini (haqq-hesab gününü) yalan hesab
edəni (Əbu Cəhli) gördünmü?
O elə adamdır ki, yetimi itələyib qovar (haqqını verməz);
Və (xalqı) yoxsulu yedirtməyə rəğbətləndirməz (nə özü fə-
qiri yedirdər, nə də özgəsini qoyar).
Vay halına o namaz qılanların ki,
Onlar öz namazlarından qafildirlər (səhlənkarlıqları üzün-
dən namazlarını vaxtlı-vaxtında qılmazlar);
Onlar (namazlarında) riyakarlıq edər,
Və (xalqa) zəkat verməyi qadağan edərlər (yaxud xəsislik
göstərib bir iş üçün qonum-qonşuya lazım olan qab-qacağı
verməkdən imtina edərlər).
“KÖVSÄR” SURÄSİ
ِ ِ ا ِ ٰ ْ ا ِ ا ِ ْ ِ
َ ُ َכَ ِ א َ نِإ ٢
ْ َ ْ اَو َِכّ َ ِ ِّ َ َ ١
َ َ ْ َْכ ا َאكَ ْ َ ْ َأ א ِإ
٣
ُ َ ْ َ ْ ا
“Bismilləhir- Rahmənir-Rahim”
“İnnə ə`taynəkəl kəusər. Fəsalli li rabbikə vənhar. İnnə
şəniəkə huvəl əbtər”.
53. 53
•••
Rəhman və Rəhmli Allahın adı ilə!
(Ya Peyğəmbər!) Həqiqətən, Biz sənə Kövsər (Cənnətdə-
ki Kövsər irmağını və ya bol nemət, yaxud Quran, peyğəm-
bərlik) bəxş etdik!
Ona görə də (bu nemətlərə şükür edərək) Rəbbin üçün
namaz qıl və qurban kəs!
(Ya Peyğəmbər! Oğlun Qasım, yaxud İbrahim vəfat etdiyi
zaman sənə sonsuz, arxası kəsik, nəsli kəsilmiş deyən) sənin
düşməninin (As ibn Vailin) özü sonsuzdur! (Sənin nəslin
qiyamətə qədər törəyib artacaq, adına isə həmişə rəhmət
oxunacaqdır!)
“KAFİRUN” SURÄSİ
ِ ِ ا ِ ٰ ْ ا ِ ا ِ ْ ِ
َونُ ِ אَ ْ ُ َأ َ َو ٢
َونُ ُ ْ َ אَ ُ ُ ْ َأ َ ١
َونُ ِ א َْכ ا אَ َأ אَ ْ ُ
ُ ُ ْ َأ אَ َونُ ِ אَ ْ ُ َأ َ َو ٣
ْ ُ ْ َ َ אَ ٌ ِ אَ אَ َأ َ َو ٢
ُ ُ ْ َأ אَ
٥
ِ ِد َ ِ َو ْ ُכُ ِد ْ ُכَ ٤
“Bismilləhir-Rahmənir-Rahim”
“Qul yə eyyuhəl kəfirun. Lə ə‘budu mə tə‘budun. Və lə ən-
tum abidunə mə ə‘bud. Və lə ənə abidum mə abədtum. Və lə
əntum abidunə mə ə‘bud. Ləkum dinikum vəliyə din”.
•••
RəhmanvəRəhmliAllahınadıilə!
(YaPeyğəmbər!Sənə-birilbizimbütlərimizəibadətet,birildə
bizsəninRəbbinəibadətedək–deyənmüşriklərə)de:“Eykafirlər!
Mən sizin ibadət etdiklərinizə (bütlərə) ibadət etmərəm!
Siz də mənim ibadət etdiyimə (Allaha) ibadət etməzsiniz!
54. 54
Mən sizin ibadət etdiklərinizə ibadət edən deyiləm!
Siz də mənim ibadət etdiyimə ibadət edən deyilsiniz!
Sizin öz dininiz var, mənim də öz dinim! (Elə isə sizin di-
niniz sizə, mənim dinim də mənə)!”
“NÄSR” SURÄSİ
ِ ِ ا ِ ٰ ْ ا ِ ا ِ ْ ِ
ِ ا ِ ِد ِ َن ُ ُ ْ َ َאس ا َ ْ َأَرَو ١
ُ ْ َ ْ اَو ِ ا ُ ْ َ َאء َ اَذِإ
٣ אً ا َ َאنَכ ُ ِإ ُهْ ِ ْ َ ْ اَو َِכّ َر ِ ْ َ ِ ْ ِّ َ َ ٢ א ً اَ ْ َأ
“Bismilləhir-Rahmənir-Rahim”
“İzə cə‘ə nəsrullahi vəl-fəth. Vəraeytən-nəsə yədxulunə
fi dinilləhi əfvəcə. Fəsəbbih bihamdi rabbikə vəstəğfirhu
innəhu kənə təvvəbə”.
•••
Rəhman və Rəhmli Allahın adı ilə!
(YaPeyğəmbər!)Allahınköməyivəzəfər(Məkkəninfəthi)
gəldiyi zaman;
İnsanların dəstə-dəstə Allahın dininə (islama) daxil olduqla-
rını gördüyün zaman
Rəbbinihəmd-sənailətəqdiset(Onubütünnaqissifətlərdən
uzaq tutub pak bil, “Sübhanəkə Allahümmə və bihəmdikə”
kəlməsini de) və Ondan bağışlanmağını dilə. Həqiqətən, O,
tövbələriqəbuledəndir!
“MÄSÄD” SURÄSİ
ِ ِ ا ِ ٰ ْ ا ِ ا ِ ْ ِ
٢
َ َ َכ אَ َو ُ ُ אَ ُ ْ َ َ ْ َأ אَ ١
َ َو ٍ َ َ ِ َأ اَ َ ْ َ
55. 55
אَ ِ ِ ِ ٤
ِ َ َ ْ ا َ َ א َ ُ ُ َأَ ْ اَو ٣
ٍ َ َ َاتَذ اًאرَ َ ْ َ َ
٥ ٍ َ ْ ِ ٌ ْ َ
“Bismilləhir-Rahmənir-Rahim”
“Təbbətyədəəbiləhəbivvətəbb.Məəğnəanhuməluhuvə
məkəsəb.Səyəslənəranzətələhəb.Vəmraətuhuhammələtəl
hatab. Fi cidihə hablum-mim-məsəd”.
•••
Rəhman və Rəhmli Allahın adı ilə!
Əbu Ləhəbin əlləri qurusun, qurudu da! (Və ya: Əbu
Ləhəbin əlləri qurusun, o ölsün!)
(Qiyamət günü) ona nə mal-dövləti fayda verəcək, nə də
qazandığı (və ya: oğul-uşağı).
O, alovlu atəşə girəcəkdir.
Onun odun daşıyan (Peyğəmbərlə düşmənçilik edən,
adamlar arasında söz gəzdirən) övrəti də həmçinin!
Onun (övrətinin) boğazında xurma lifindən hörülmüş ip
(və ya: yetmiş arşın uzunluğunda zəncir) olacaqdır!
“İXLAS” SURÄSİ
ِ ِ ا ِ ٰ ْ ا ِ ا ِ ْ ِ
ْ ُכَ ْ َ َو ٣
ْ َ ُ ْ َ َو ْ ِ َ ْ َ ٢
ُ َ ا ُ َا ١
ٌ َ َأ ُ ا َ ُ ْ ُ
٤
ٌ َ َأ اً ُ ُכ ُ َ
“Bismilləhir-Rahmənir-Rahim”
“Qulhuvəllahu əhad. Allahussaməd. Ləm yəlid vələm
yuləd. Vələm yəkulləhu kufuvən əhad”.
•••
56. 56
Rəhman və Rəhmli Allahın adı ilə!
(Ya Peyğəmbər! Allahın zatı və sifətləri haqqında səndən
soruşan müşriklərə) de: “(Mənim Rəbbim olan) O Allah
birdir (heç bir şəriki yoxdur);
Allah (heç kəsə, heç nəyə) möhtac deyildir! (Hamı Ona
möhtacdır; O, əzəlidir, əbədidir!)
O, nə doğmuş, nə də doğulmuşdur! (Allah Özünə heç bir
övlad götürməmişdir!)
Onun heç bir tayı-bərabəri (bənzəri) də yoxdur!”
“FÄLÄQ” SURÄSİ
ِ ِ ا ِ ٰ ْ ا ِ ا ِ ْ ِ
اَذِإ ٍ ِ אَ ِّ َ ْ ِ َو ٢
َ َ َ אَ ِّ َ ِ ١
ِ َ َ ْ ا ِّبَ ِ ُذ ُ َأ ْ ُ
اَذِإ ٍ ِ א َ ِّ َ ِ َو ٤ ِ َ ُ ْ ا ِ ِאتَ א ا ِّ َ ِ َو ٣
َ َ َو
٥
َ َ َ
“Bismilləhir-Rahmənir-Rahim”
“Qul əuzu birabbil fələq. Min şərri mə xaləq. Və min şərri
ğasiqin izə vəqab. Və min şərrinnəffəsəti fil-uqad. Və min
şərri hasidin izə hasəd”.
•••
Rəhman və Rəhmli Allahın adı ilə!
(Ya Peyğəmbər!) De: “Pənah aparıram sübhün Rəbbinə!
Yaratdıqlarının (insanların, cinlərin, vəhşi heyvanların)
şərindən;
Zülmətə bürünməkdə olan gecənin (və ya: batan ayın, zi-
yası sönən ulduzların) şərindən;
(Ovsun oxuyub) düyünlərə üfürən (yaxud: cadu edib ip-
lərə düyün vuran) qadınların şərindən;
Və bir də paxıllığı tutanda paxılın şərindən!”
57. 57
“NAS” SURÄSİ
ِ ِ ا ِ ٰ ْ ا ِ ا ِ ْ ِ
ِّ َ ْ ِ ٣
ِאس ا ِ ِٰا ٢
ِאس ا ِכِ َ ١
ِאس ا ِّبَ ِ ُذ ُ َا ْ ُ
َ ِ ٥
ِאس ا ِروُ ُ ِ ُسِ ْ َ ُ ىِ َا ٤
ِאس َ ْ ا ِاسَ ْ َ ْ ا
٦
ِאس اَو ِ ِ ْ ا
“Bismilləhir-Rahmənir-Rahim”
“Qul əuzu birabbinnəs. Məlikinnəs. İləhinnəs. Min şərril
vəsvəsil xannəs. Əlləzi yuvəsvisu fi sudurinnəs. Minəl cinnəti
vənnəs”.
•••
Rəhman və Rəhmli Allahın adı ilə!
(Ya Peyğəmbər!) De: “Pənah aparıram insanların Rəb-
binə;
İnsanların ixtiyar sahibinə;
İnsanların ilahına;
Vəsvəsə verən, (Allahın adı çəkiləndə isə qorxusundan)
qaçıb gizlənən Şeytanın şərindən-
O Şeytan ki, insanların ürəklərinə vəsvəsə salır,
(O Şeytan ki) cinlərdən də olur, insanlardan da! (Və ya:
(o Şeytan) istər cinlərdən olsun, istər insanlardan!)”
“FATİHÄ” SURÄSİ
١ ِ ِ ا ِ ٰ ْ ا ِ ا ِ ْ ِ
ِمْ َ ِכِ ٰ ٣ ِ ِ ا ِ ٰ ْ َا ٢
َ ِ َ אَ ْ ا ِّبَر ِ ُ ْ َ ْ َا
58. 58
َ ِ َ ُ ْ ا َاطَ ِّ ا אَ ِ ْ ِا ٥
ُ ِ َ ْ َ َאك ِإو ُ ُ ْ َ َאك ِإ ٤
ِ ِّ ا
َ َو ْ ِ ْ َ َ ِب ُ ْ َ ْ ا ِ ْ َ ْ ِ َ َ َ ْ َ َأ َ ِ ا َاطَ ِ ٦
٧
َ ِّ א ا
Bismilləhir-rahmənir-rahim
“Əlhamdu-lilləhirabbilaləmin.Ərrahmənir-rahim.Məliki
yəumiddin. İyyəkə nə`budu və iyyəkə nəstəin. İhdinəs-
sıratal mustəqim. Sıratalləzinə ən`amtə aleyhim. Ğeyril
məğdubi aləyhim vələddallin”.
•••
Rəhman və Rəhmli Allahın adı ilə!
Həmd (şükür və tərif) olsun Allaha (və ya: Həmd
məxsusdur Allaha) – aləmlərin Rəbbinə,
(Bu dünyada hamıya) mərhəmətli , (axirətdə isə ancaq
möminlərə) rəhmli olana,
Haqq-hesab (qiyamət) gününün sahibinə!
Biz yalnız Sənə ibadət edirik və yalnız Səndən kömək dilə-
yirik!
Bizi doğru (düz) yola yönəlt!
Nemət verdiyin kəslərin yoluna! Qəzəbə düçar olmuşla-
rın və (haqdan) azmışların (yoluna) yox!
59. 59
NAMAZDA OXUNAN BÄZİ DUALAR
“SUBHANÄKÄ” DUASI
َ َ)و َك َ ٰאَ َ َو َכُ ْ ا َكَאرَ َ َو َكِ ْ َ ِ َو ُ ا َכَ א َ ْ ُ
َكُ ْ َ َ ِٰا َ َو ( َكُאؤَ َ
“Subhanəkə Allahummə və bihamdik və təbərakəsmuk və
təalə cədduk (Və Cəllə sənəuk)*. Və lə iləhə ğeyruk”.
*“Və cəllə sənəuk” əlavəsi cənazə namazında edilir.
•••
Allahım, Səni tənzih və həmdinlə təsbih edirəm. Sənin
adın mübarəkdir. Sənin əzəmətin çox ucadır. (Sənin şanın
çox ucadır) və Səndən başqa ilah yoxdur.
“ÄTÄHİYYATU” DUASI
אَ َا َכْ َ َ ُم َ َا ُאتَ ِّ اَو ُاتَ َ اَو ِ ِ ُאت ِ َا
ِ ا ِدאَ ِ ٰ َ َو אَ ْ َ َ ُم َ َا ُ ُ אَכَ َ َو ِ ا ُ َ ْ َرَو ِ ا
ُهُ ْ َ ً َ ُ نَا ُ َ ْ َا َو ُ ا ِا َ ِٰا َ ْنَا ُ َ ْ َا َ ِ ِ א ا
ُ ُ ُ َر َو
“Əttəhiyyətu lilləhi vəssaləvətu vəttayyibət. Əssələmu
aleykə eyyuhənnəbiyyu və rahmətullahi və bərakətuh. Əs-
sələmu aleynə və alə ibədilləhis salihin. Əşhədu əl lə iləhə
illəllah və əşhədu ənnə Muhammədən abduhu və rasuluh”.
•••
Bütün gözəlliklər, ən uca təriflər dillə, bədənlə və malla
edilən ibadətlər Allaha məxsusdur. Ey şanı uca Peyğəmbər,
60. 60
Allahın salamı, mərhəməti və bərəkəti Sənin uzərinə ol-
sun. Salam bizlərə və Allahın saleh qullarının üzərinə olsun.
Mən şəhadət edirəm ki, Allahdan başqa heç bir ilah yoxdur.
Və şəhadət edirəm ki, Məhəmməd (s.ə.s.) Allahın qulu və
Rəsuludur.
ALLAHUMMÄ SALLİ
אَ َכ ٍ َ ُ אَ ِ ِّ َ ِلٰا ٰ َ َو ٍ َ ُ אَ ِ ِّ َ ٰ َ ِّ َ ُ َا
ٌ ِ َ ٌ ِ َ َכ ِا َ ِ اَ ْ ِا ِلٰا ٰ َ َو َ ِ اَ ْ ِا ٰ َ َ ْ َ
“AllahumməsallialəseyyidinəMuhammədinvəaləəlisey-
yidinə Muhamməd. Kəmə salleytə alə seyyidinə İbrahimə
və alə əli seyyidinə İbrahim. İnnəkə hamidum məcid”.
•••
Allahım, (Peyğəmbərimiz) Həzrəti Məhəmmədə və ailəsinə
Həzrətiİbrahiməvəailəsinəmərhəmətetdiyinkimimərhəmət
et. Şübhəsiz ki, tərifə layiq yalnız Sənsən, şan və şərəf sahibi də
Sənsən.
ALLAHUMMÄ BÄRİK
אَ َכ ٍ َ ُ אَ ِ ِّ َ ِلٰا ٰ َ َو ٍ َ ُ אَ ِ ِّ َ ٰ َ ِْكرאَ ُ َا
ٌ ِ َ ٌ ِ َ َכ ِا َ ِ اَ ْ ِا ِلٰا ٰ َ َو َ ِ اَ ْ ِا ٰ َ َ ْכَאرَ
“Allahummə bərik alə seyyidinə Muhammədin və alə
əli seyyidinə Muhamməd. Kəmə bəraktə alə seyyidinə
İbrahimə və alə əli seyyidinə İbrahim. İnnəkə həmidum
məcid”.
•••
Allahım, (Peyğəmbərimiz) Həzrəti Məhəmmədi və ailə-
61. 61
sini Həzrəti İbrahim və ailəsini bərəkətləndirdiyin kimi
bərəkətləndir. Şübhəsiz ki, tərifə layiq yalnız Sənsən, şan və
şərəf sahibi də Sənsən.
RABBÄNÄ ÄTİNÄ
ِرא ا َابَ َ אَ ِ َو ً َ َ َ ِةَ ِ ٰ ْ ا ِ َو ً َ َ َ אَ ْ ا ِ אَ ِ ٰا אَ َر
Rabbənə ətinə fiddunyə hasənətəv və fil əxirati hasənətəv
və qinə azəbənnər.
•••
Ey Rəbbimiz! Bizə dünyada və axirətdə gözəl nemət ver və
bizi cəhənnəm atəşinin əzabından qoru.
RABBÄNÄĞFİRLİ
ِאب َ ِ ْ ا ُم ُ َ َمْ َ َ ِ ِ ْ ُ ْ ِ َو ىَ ِ اَ ِ َو ِ ْ ِ ْ ا אَ َر
Rabbənəğfirli vəli validəyyə və lil mumininə yaumə yəqumul
hisəb.
•••
Ey Rəbbimiz, hesab günü məni, ana-atamı və möminləri ba-
ğışla.
62. 62
“QUNUT” DUALARI
ُب ُ َ َو َِכ ُ ِ ْ ُ َو َכ ِ ْ َ ْ َ َو َكُ ِ ْ َ ْ َ َو َכُ ِ َ ْ َ א ِا ُ َا
َ َو َكُ ُכ ْ َ ُ ُכ َ ْ َ ْ ا َכْ َ َ ِ ْ ُ َو َכْ َ َ ُ כَ َ َ َو َכْ َ ِإ
َكُ ُ ْ َ ْ َ ُكُ ْ َ َو ُ َ ْ َ َو َكُ ُ ْכَ
Allahumməinnənəstəinukəvənəstəğfirukəvənəstəhdikə
və nu`minu bikə və nətubu iləyk. Və nətəvəkkəlu aleykə və
nusni aləykəl xayra kulləhu nəşkurukə və lə nəkfurukə və
nəxləu vənətruku mən yəfcuruk.
•••
Allahım, Səndən yardım, hidayət və bağışlanma istəyirik.
Sənə iman edər, Sənə tövbə edər, Sənə güvənib dayanırıq.
Hər xeyirlə zatı-pakını tərif edir, nemətlərinə şükür edirik.
Əsla Sənə (inkar ilə) küfr etmərik. Sənə üsyan edənlərdən
uzaq olaq.
ُ ِ ْ َ َو ٰ ْ َ َכْ َ ِإ َو ُ ُ ْ َ َو ِّ َ ُ ََכ َو ُ ُ ْ َ َאك إ ُ َا
ٌ ِ ْ ُ ِرא ُכْ ِא َכَ اَ َ نِإ َכَ اَ َ ٰ ْ َ َو َכَ َ ْ َر ا ُ ْ َ
Allahummə iyyəkə nə‘budu və ləkə nusalli və nəscudu və
ileykə nəs`a və nəhfidu nərcu rahmətəkə və nəxşə azəbəkə
innə azəbəkə bilkuffəri mulhiq.
•••
Allahım,ancaqSənəibadətedir,sadəcəsəninüçünnamazqılır
vəsəcdəedirik.AncaqSənə(qulluq)üçünçalışırıq.Mərhəmətini
umur,əzabındandaqorxuruq.ÇünkiSəninəzabınkafirlərüçün-
dür.
63. 63
GÄNCLİK ELMİHALI
İnsan üçün ən böyük gözəllik onu var edən Rəbbini tanı-
ması, bilməsi, Onun varlığına və birliyinə iman gətirməsidir.
İman isə ibadətlə sıx bağlıdır. İbadət Yaradana təslim olmaq,
nəfsinvəşeytanındeyil,Onunrazıolduğuistiqamətdəyaşa-
maqdır. İbadət Rəbbimizin verdiyi nemətlərə sayğının, tə-
şəkkürün ən gözəl ifadəsidir. İbadətləri gözəl şəkildə yerinə
yetirmək hansı vəziyyətdə nə etməyi doğru-düzgün bilmək-
dən asılıdır. İbadətin ən gözəl nəticəsi isə Allahın rizasını
qazanmaqdır. Allahın rizasını qazanan insan həm dünya,
həm də axirət səadətini əldə edər. Bir insan bundan başqa
nə istəyə bilər ki?
Kitab geniş oxucu kütləsi üçün nəzərdə tutulmuşdur.
