Bir firmanın sorusu üzerine yazılmıştır.

1. Sn. aaaaa BBBBB,
“Fabrikamızda oluşabilecek mekanik - elektrik - elektronik arızaların henüz
gerçekleşmeden doğmasını ve alınacak tedbirlerle gecikmesini veya
ortadan kaldırılmasını sağlayacak koruyucu ve kestirimci bakım
yöntemleri ile ilgili, ihtiyaç duyulan; Yazılım, Eğitim, Ekipman hakkında
hazırlayacağımız rapor için bizi bilgilendirmenizi ve ortalama yaklaşık
maliyeti için kalem bazında teklif sunmanızı rica ederiz.” şeklindeki
talebiniz incelenmiştir.
Sizi hiç tanımadan; hem ihtiyaçlarınızı, hem de benim imkanlarımı dikkate
alarak, aşağıdaki önerilerde bulunmayı tercih ettim.

2. Bakım birimini yeniden yapılandırmak istediğimizde;
1) Amaç,
2) Metod (MBYS),
3) Yazılım (CMMS, EAM, ERP-PM),
4) Ekipman (Ölçüm ve Analiz Cihazları),
5) Eğitim (MBYS, CMMS/EAM/ERP-PM, KALİFİYE),
konuları üzerinde çalışılması gerekir.

3. 1- Amaç :
Kurulacak olan Bakım Sisteminin temel amacı:
fabrikada mevcut ve bakım masrafları kalemine masraf oluşturan tüm
tesis demirbaşlarının (tesis ekipmanlarının); modern yöntemler
kullanılarak, en yüksek emniyette, en yüksek güvenilirlikte, en uzun
ömürle, hiç arızasız ve en az maliyetle, tasarlanmış görevlerini tam olarak
yapabilir vaziyette kullanımda olmalarını temin etmektir.

4. 2- Metod :
Yukarıda bahsedilen amaca, bakım birimi olarak hangi metodlarla
ulaşılacaktır. Klasik metodlarla neticeye ulaşmak mümkün değildir. Bir
değişime, yeniliğe ihtiyaç vardır. Bütün bunlar nasıl sağlanacaktır.
Uygulanacak metodun üç ana bileşeni vardır.
1) Bakımda kalite,
2) Bakımda zamanında teslim,
3) Daha ucuza bakım.

5. Kıyasıya rekabetin öne çıktığı günümüzde, şirketler/fabrikalar; ayakta
kalabilmek, yaşayabilmek için rekabet teorisini tam olarak içine sindirmek
ve herkesten daha iyi uygulamak zorunluluğu ile karşı-karşıya kalmışlardır.
Rekabet teorisi; kaliteyi ve zamanında teslimi garanti ederek daha ucuza
üretebilmek üzerine kurulmuştur.
Global rekabetçi piyasada rol alan Bakım Birimleri; kalite, zamanında
teslim ve daha ucuza maletmek kurallarını yerine getirebilmek için
yaptıkları uzun çalışmaların sonunda MBYS’yi geliştirmişlerdir.
Dünyada global rekabetin üstesinden gelen şirketlere/fabrikalara
baktığımızda MBYS’yi uyguladıklarını ve uygulamalarını da çok iyi
derecesine çıkarmak için yarıştıklarını görürüz.

6. Ülkemizde de, yaşamakta olduğumuz şu global kriz ortamında; global
rekabetin üstesinden gelebilmek için batı dünyasının geliştirdiği bu yolu
(MBYS’yi yaygınlaştırma yolunu) benimseyerek ancak, rekabetçi konuma
gelebiliriz.
Bütün tesislerimizin (birçoğunda %30'lara varan) geri kazanılabilir gereksiz
bakım masrafları vardır. Ülkemiz sanayisinin ne yapıp-yapıp MBYS’yi
yaygın olarak ve modern seviyede kullanmak suretiyle bu gereksiz
masrafları geri kazanmak zarureti hasıl olmuştur.

7. 3- Yazılım :
Bakım sisteminin en önemli araçlarından olan yazılımlar; CMMS, EAM,
ERP-PM şeklinde üç ana gruba ayrılmaktadır. CMMS’ler tek fabrika için,
EAM’ler çoklu fabrikalar için ve ERP-PM’ler de şirket yönetiminin bir alt
parçası olarak piyasaya sunulmuşlardır. Öncelikle hangi grup yazılım
ihtiyacı olduğuna karar verilmelidir. Daha sonra firma bazında seçime
geçilmelidir.

8. 4- Ekipman :
Bakım sisteminin diğer en önemli araçları da ölçüm ve analiz cihazlarıdır.
Cihaz seçerken; tesis ekipmanlarının ihtiyaçları dikkate alınması gerekir.
- Vibrasyon ölçüm/analiz cihazı,
- Sıcaklık ölçüm/analiz cihazı,
- Enerji ölçüm/analiz cihazı,
- Eksenel ölçüm/ayar cihazı,
- Termografik ölçüm/analiz cihazı,
- Yağ ölçüm/analiz cihazı,
- … v.b.

9. 5- Eğitim :
Bakım birimlerinde eğitim çok önemli bir yere sahiptir. Madem değişim
gerekli, bu da sürekli eğitimle sağlanacaktır. Sürekli yeni şeyler
öğrenilmesi/öğretilmesi gerekir. Eğitimler; bakım felsefesi (MBYS) ve
bakımcı kalifiyesi konularını kapsamalıdır ve sürekli olmalıdır.

10. Sonuç:
Burada benim katkım;
1) MBYS’yi tanıtmak,
2) MBYS’nin kurulumunda eğitim ve destek vermek,
3) Yazılım seçiminde yardımcı olmak,
4) Ölçüm ve analiz cihaz cins ve miktar seçiminde yardımcı olmak,
5) Bakımın, çevre birimlerle bağlantısı konusunda yardımcı olmak,
şeklinde olabilecektir.
Ramazan TEKİR
Elektrik Mühendisi
MBYS Uzmanı