Örtülü Sermaye ve Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı

A. Murat YILDIZA. Murat YILDIZ İrfan VURALİrfan VURAL
E.Gelirler Başkontrolörü, YMME.Gelirler Başkontrolörü, YMM Gelirler KontrolörüGelirler Kontrolörü
ÖRTÜLÜ SERMAYEÖRTÜLÜ SERMAYE
VEVE
TRANSFER FİYATLANDIRMASI YOLUYLATRANSFER FİYATLANDIRMASI YOLUYLA
ÖRTÜLÜ KAZANÇ DAĞITIMIÖRTÜLÜ KAZANÇ DAĞITIMI
ANTALYA, Ocak 2010ANTALYA, Ocak 2010

SUNUM PLANISUNUM PLANI
 ÖRTÜLÜ SERMAYEÖRTÜLÜ SERMAYE
 TRANSFER FİYATLANDIRMASITRANSFER FİYATLANDIRMASI
YOLUYLA ÖRTÜLÜ KAZANÇ DAĞITIMIYOLUYLA ÖRTÜLÜ KAZANÇ DAĞITIMI
 ÖRTÜLÜ SERMAYE VE TRANSFERÖRTÜLÜ SERMAYE VE TRANSFER
FİYATLANDIRMASINDAFİYATLANDIRMASINDA DÜZELTME İŞLEMLERİDÜZELTME İŞLEMLERİ
 KURUM ORTAKLARINDAN YAPILANKURUM ORTAKLARINDAN YAPILAN
BORÇLANMALARIN ÖRTÜLÜ SERMAYE VEBORÇLANMALARIN ÖRTÜLÜ SERMAYE VE
TRANSFER FİYATLANDIRMASI YÖNÜNDENTRANSFER FİYATLANDIRMASI YÖNÜNDEN
DEĞERLENDİRİLMESİDEĞERLENDİRİLMESİ

(md.12)(md.12)
 Genel açıklamaGenel açıklama
 Örtülü sermaye kapsamındaÖrtülü sermaye kapsamında
değerlendirilecek borçlarındeğerlendirilecek borçların
unsurlarıunsurları
 Örtülü sermaye tutarıÖrtülü sermaye tutarı
 Örtülü sermaye sayılmayacakÖrtülü sermaye sayılmayacak
borçlanmalarborçlanmalar

GENEL AÇIKLAMAGENEL AÇIKLAMA
 Daha önce mülga 5422 sayılı Kurumlar VergisiDaha önce mülga 5422 sayılı Kurumlar Vergisi
Kanunu'nun 16. maddesinde düzenlenmiş olan örtülüKanunu'nun 16. maddesinde düzenlenmiş olan örtülü
sermaye müessesesi, 5520 sayılı KVK ile uluslararasısermaye müessesesi, 5520 sayılı KVK ile uluslararası
gelişmeler ve genel kabul görmüş ilkeler dikkate alınarakgelişmeler ve genel kabul görmüş ilkeler dikkate alınarak
yeniden düzenlenmiştir.yeniden düzenlenmiştir.
 5520 sayılı KVK ile örtülü sermaye uygulamasında5520 sayılı KVK ile örtülü sermaye uygulamasında
borç/öz sermaye oranı, ortakla ilişkili kişi ve öz sermayeborç/öz sermaye oranı, ortakla ilişkili kişi ve öz sermaye
tanımlarına açıklık getirilerek objektif kıstaslar konulmuştanımlarına açıklık getirilerek objektif kıstaslar konulmuş
ve örtülü sermaye kapsamına girmeyecek borçlanmalarve örtülü sermaye kapsamına girmeyecek borçlanmalar
ayrıca sayılmıştır.ayrıca sayılmıştır.

GENEL AÇIKLAMA - IIGENEL AÇIKLAMA - II
Örtülü sermaye sayılan borçlar üzerindenÖrtülü sermaye sayılan borçlar üzerinden
hesaplanan faiz, kur farkları ve benzerihesaplanan faiz, kur farkları ve benzeri
giderler bir taraftan kurum kazancınıngiderler bir taraftan kurum kazancının
tespitinde gider olarak kabul edilmezkentespitinde gider olarak kabul edilmezken
(md.11), diğer taraftan da bu tutarlar (kur(md.11), diğer taraftan da bu tutarlar (kur
farkları hariç) hesap döneminin son günüfarkları hariç) hesap döneminin son günü
itibarıyla dağıtılmış kâr payı sayılmaktadır.itibarıyla dağıtılmış kâr payı sayılmaktadır.

ÖRTÜLÜÖRTÜLÜ
SERMAYESERMAYE

ÖRTÜLÜÖRTÜLÜ
SERMAYESERMAYE
Örtülü sermayeÖrtülü sermaye
üzerinden hesaplanan;üzerinden hesaplanan;

ÖRTÜLÜÖRTÜLÜ
SERMAYESERMAYE
 Kur farkıKur farkı

ÖRTÜLÜÖRTÜLÜ
SERMAYESERMAYE
 FaizFaiz

ÖRTÜLÜÖRTÜLÜ
SERMAYESERMAYE
 FaizFaiz
 Vade farkıVade farkı

ÖRTÜLÜÖRTÜLÜ
SERMAYESERMAYE
 FaizFaiz
 Benzeri giderlerBenzeri giderler

ÖRTÜLÜÖRTÜLÜ
SERMAYESERMAYE
 FaizFaiz
K.K.E.G.K.K.E.G.

ÖRTÜLÜÖRTÜLÜ
SERMAYESERMAYE
 FaizFaiz
K.K.E.G.K.K.E.G.
DağıtılmışDağıtılmış
sayılansayılan
kâr payıkâr payı

ÖRTÜLÜ SERMAYENİN TANIMIÖRTÜLÜ SERMAYENİN TANIMI
Kurumların,Kurumların, ortaklarından veyaortaklarından veya
ortaklarla ilişkili olan kişilerdenortaklarla ilişkili olan kişilerden
doğrudan veya dolaylı olarak temin ederekdoğrudan veya dolaylı olarak temin ederek
işletmede kullandıkları borçların, hesapişletmede kullandıkları borçların, hesap
dönemi içinde herhangi bir tarihtedönemi içinde herhangi bir tarihte
kurumun öz sermayesininkurumun öz sermayesinin üç katınıüç katını
aşan kısmıaşan kısmı, ilgili hesap dönemi için, ilgili hesap dönemi için
örtülü sermaye sayılır.örtülü sermaye sayılır.

ÖRTÜLÜ SERMAYE KAPSAMINDA DEĞERLENDİRİLECEKÖRTÜLÜ SERMAYE KAPSAMINDA DEĞERLENDİRİLECEK
BORÇLARIN UNSURLARIBORÇLARIN UNSURLARI
Yapılan bir borçlanmanın örtülü sermaye kapsamındaYapılan bir borçlanmanın örtülü sermaye kapsamında
değerlendirilebilmesi için aşağıdaki şartların tamamının gerçekleşmesideğerlendirilebilmesi için aşağıdaki şartların tamamının gerçekleşmesi
gerekir.gerekir.

gerekir.gerekir.
BorçBorç “ortaklarından” veya “ortaklarla ilişkili“ortaklarından” veya “ortaklarla ilişkili
kişilerden”kişilerden” doğrudan veya dolaylı olarak temindoğrudan veya dolaylı olarak temin
etmelidir.etmelidir.

gerekir.gerekir.
Temin edilen borçTemin edilen borç işletmede kullanılmalıdırişletmede kullanılmalıdır ..

gerekir.gerekir.
İşletmede kullanılan borçların hesap dönemiİşletmede kullanılan borçların hesap dönemi
içerisinde herhangi bir tarihteki tutarı, kurumuniçerisinde herhangi bir tarihteki tutarı, kurumun özöz
sermayesinin üç katını aşmalıdır.sermayesinin üç katını aşmalıdır.
Temin edilen borçTemin edilen borç işletmede kullanılmalıdırişletmede kullanılmalıdır ..

1. Unsur :1. Unsur :
BORCUN DOĞRUDAN VEYABORCUN DOĞRUDAN VEYA
DOLAYLI OLARAK ORTAK VEYADOLAYLI OLARAK ORTAK VEYA
ORTAKLA İLİŞKİLİ KİŞİDEN TEMİNORTAKLA İLİŞKİLİ KİŞİDEN TEMİN
EDİLMESİEDİLMESİ
 Örtülü sermayenin asli unsuru, borcun ortakÖrtülü sermayenin asli unsuru, borcun ortak
veya ortakla ilişkili kişilerden temin edilmesidir.veya ortakla ilişkili kişilerden temin edilmesidir.
Eğer borç veren kişi veya kurum, ortak veyaEğer borç veren kişi veya kurum, ortak veya
ortakla ilişkili kişi tanımına girmiyorsa örtülüortakla ilişkili kişi tanımına girmiyorsa örtülü
sermayeden bahsedilmesi mümkün değildir.sermayeden bahsedilmesi mümkün değildir.

Ancak Kanun maddesinde,
……doğrudan veya dolaylı olarak …”
doğrudan veya dolaylı olarak …”
ifadesine yer verildiğinden, yapılan bir
borçlanmada dolaylı da olsa bu türden
bir ilişki kurulabiliyorsa örtülü sermaye
söz konusu olabilecektir.

……doğrudan veya dolaylı olarak …”
doğrudan veya dolaylı olarak …”
Örnek :Örnek :
(A) Kurumu, (B) Kurumunun %20 paylı ortağıdır. (A)(A) Kurumu, (B) Kurumunun %20 paylı ortağıdır. (A)
Kurumu 2007 hesap dönemi içerisinde (C) kurumuna, (C)Kurumu 2007 hesap dönemi içerisinde (C) kurumuna, (C)
kurumu da (B) kurumuna borç vermiştir. (C) kurumu ile diğerkurumu da (B) kurumuna borç vermiştir. (C) kurumu ile diğer
iki kurum arasında ortaklık veya ortakla ilişkili kişi bağıiki kurum arasında ortaklık veya ortakla ilişkili kişi bağı
yoktur.yoktur.
Örnek olayda görüldüğü gibi, (B) kendisiyle ortaklık veyaÖrnek olayda görüldüğü gibi, (B) kendisiyle ortaklık veya
ortakla ilişkili kişi bağı olmayan (C)’den borç almıştır.ortakla ilişkili kişi bağı olmayan (C)’den borç almıştır.
Dolayısıyla sırf bu veri ile borcun örtülü sermaye olarakDolayısıyla sırf bu veri ile borcun örtülü sermaye olarak
değerlendirilmesi mümkün değildir. Durum bu olmakladeğerlendirilmesi mümkün değildir. Durum bu olmakla
beraber, örnek olayda borcun esasında ortak (A)’danberaber, örnek olayda borcun esasında ortak (A)’dan
alındığı, (C)’nin ise aracı olarak kullanıldığı anlaşılmaktadır.alındığı, (C)’nin ise aracı olarak kullanıldığı anlaşılmaktadır.
Bir başka deyişle, (B) dolaylı olarak ortağı (A)’dan borçBir başka deyişle, (B) dolaylı olarak ortağı (A)’dan borç
almıştır. Bu durumda, diğer şartların da varlığı halindealmıştır. Bu durumda, diğer şartların da varlığı halinde
yapılan borçlanma örtülü sermaye olarakyapılan borçlanma örtülü sermaye olarak
değerlendirilebilecektir.değerlendirilebilecektir.

Kurum OrtaklarındanKurum Ortaklarından
Yapılan BorçlanmalarYapılan Borçlanmalar
 KurumlarınKurumların ortaklarından teminortaklarından temin
ettikleri borçlarettikleri borçlar, diğer şartların da, diğer şartların da
varlığı halinde örtülü sermaye sayılacaktır.varlığı halinde örtülü sermaye sayılacaktır.

 KurumlarınKurumların ortaklarından teminortaklarından temin
ettikleri borçlarettikleri borçlar, diğer şartların da, diğer şartların da
varlığı halinde örtülü sermaye sayılacaktır.varlığı halinde örtülü sermaye sayılacaktır.
 1 seri numaralı Kurumlar Vergisi Genel
1 seri numaralı Kurumlar Vergisi Genel
Tebliğinde, ortaklık ilişkisinin, kurumun hem
Tebliğinde, ortaklık ilişkisinin, kurumun hem
ortak olduğu kurumlarıortak olduğu kurumları (iştirakleri)(iştirakleri) , hem, hem
de kuruma ortak olan gerçek kişi ve kurumları
de kuruma ortak olan gerçek kişi ve kurumları
kapsadığı belirtilmektedir.
kapsadığı belirtilmektedir.
 Örneğin, bir kurum açısından kendisine ortak
Örneğin, bir kurum açısından kendisine ortak
olan kişi ve kurumlar ile bu kurumun
olan kişi ve kurumlar ile bu kurumun
sermayesine iştirak ettiği diğer bir kurum
sermayesine iştirak ettiği diğer bir kurum
ortaklık ilişkisi kapsamındadır.
ortaklık ilişkisi kapsamındadır.

Yapılan Borçlanmalar - IIYapılan Borçlanmalar - II
 Ortaklardan temin edilen borçların örtülüOrtaklardan temin edilen borçların örtülü
sermaye kapsamındasermaye kapsamında
değerlendirilmesindedeğerlendirilmesinde ortaklık payıortaklık payı
oranının bir önemi yokturoranının bir önemi yoktur ..

Yapılan Borçlanmalar - IIYapılan Borçlanmalar - II
 Ortaklardan temin edilen borçların örtülüOrtaklardan temin edilen borçların örtülü
sermaye kapsamındasermaye kapsamında
değerlendirilmesindedeğerlendirilmesinde ortaklık payıortaklık payı
oranının bir önemi yokturoranının bir önemi yoktur ..
 Ancak, kurumlarınAncak, kurumların İMKB’de işlemİMKB’de işlem
gören hisselerinin edinilmesigören hisselerinin edinilmesi
durumundadurumunda, söz konusu hisse, söz konusu hisse
nedeniyle ortak veya ortakla ilişkilinedeniyle ortak veya ortakla ilişkili
kişi sayılanlardan temin edilenkişi sayılanlardan temin edilen
borçlanmalardaborçlanmalarda en az % 10en az % 10
ortaklık payı aranır.ortaklık payı aranır.

““Ortaklarla İlişkili KişilerdenOrtaklarla İlişkili Kişilerden ””
 Örtülü sermaye uygulamasında, borcun teminÖrtülü sermaye uygulamasında, borcun temin
edildiği kişi yönünden ikinci grubuedildiği kişi yönünden ikinci grubu ortaklarlaortaklarla
ilişkili kişilerden temin edilenilişkili kişilerden temin edilen
borçlarborçlar oluşturmaktadır.oluşturmaktadır.
 Kurumların ortaklarla ilişkili olan kişilerdenKurumların ortaklarla ilişkili olan kişilerden
doğrudan veya dolaylı olarak temin ettikleridoğrudan veya dolaylı olarak temin ettikleri
borçlar da diğer şartların varlığı halinde örtülüborçlar da diğer şartların varlığı halinde örtülü
sermaye sayılacaktır.sermaye sayılacaktır.

““Ortakla İlişkili Kişi”Ortakla İlişkili Kişi”
kavramının tanımıkavramının tanımı

Ortağın doğrudanOrtağın doğrudan
veya dolaylı olarakveya dolaylı olarak
en az %10en az %10
oranındaoranında ortağıortağı
olduğu bir kurum,olduğu bir kurum,
veya en az buveya en az bu
oranda oy veyaoranda oy veya
kâr payı hakkınakâr payı hakkına
ya da hisselerineya da hisselerine
sahip olduğu birsahip olduğu bir
kurum,kurum,

en az %10en az %10
kurum,kurum,
Doğrudan veyaDoğrudan veya
dolaylı olarak,dolaylı olarak,
ortağın veya ortaklaortağın veya ortakla
ilişkiliilişkili bu kurumunbu kurumun
sermayesinin, oysermayesinin, oy
veya kâr payıveya kâr payı
hakkına sahiphakkına sahip
hisselerininhisselerinin en azen az
%10'unu elinde%10'unu elinde
bulunduranbulunduran birbir
gerçek kişi veyagerçek kişi veya
kurum.kurum.

en az %10en az %10
kurum,kurum,
kurum.kurum.
Tanımda geçen,Tanımda geçen,
““gerçek kişi”gerçek kişi” ifadesi, Gelir Vergisi Kanunu’nun uygulanmasında
ifadesi, Gelir Vergisi Kanunu’nun uygulanmasında
gerçek kişi olarak kabul edilip vergiye tabi tutulan şahıslar ile şahıs
şirketleri ya da adi ortaklıkları,şirketleri ya da adi ortaklıkları,
““kurum”kurum” ifadesi de, sermaye şirketleri, kooperatifler, iktisadi kamu
ifadesi de, sermaye şirketleri, kooperatifler, iktisadi kamu
kuruluşları, dernek veya vakıflar ile bunlara ait iktisadi işletmeler ve
iş ortaklıklarını,iş ortaklıklarını,
kapsamaktadır.kapsamaktadır.

en az %10en az %10
kurum,kurum,
kurum.kurum.
Tanımda geçen,Tanımda geçen,
““gerçek kişi”gerçek kişi” ifadesi, Gelir Vergisi Kanunu’nun uygulanmasında
ifadesi, Gelir Vergisi Kanunu’nun uygulanmasında
şirketleri ya da adi ortaklıkları,şirketleri ya da adi ortaklıkları,
““kurum”kurum” ifadesi de, sermaye şirketleri, kooperatifler, iktisadi kamu
ifadesi de, sermaye şirketleri, kooperatifler, iktisadi kamu
iş ortaklıklarını,iş ortaklıklarını,
kapsamaktadır.kapsamaktadır.
Dikkat edileceği üzere,Dikkat edileceği üzere,
Kanun hükmünde,Kanun hükmünde,
ortakla ilişkili kişiortakla ilişkili kişi
kavramının tanımlamasıkavramının tanımlaması
yapılırkenyapılırken “eş”,“eş”,
“üstsoy”, altsoy”“üstsoy”, altsoy” vb.vb.
ifadelere yerifadelere yer
verilmemiştir.verilmemiştir.

KURUMKURUM
Ortak (A) Gerçek Kişisi
(ortaklık payının önemi yok)
Ortak (A) Gerçek Kişisi
Ortak (B) Kurumu
Ortak (B) Kurumu
Ortağın en az %10 oranında
ortak olduğu (C) Kurumu
(Doğrudan veya dolaylı olarak)
ortak olduğu (D) Kurumu
Ortakla İlişkili Kişiler (1. Grup)Ortakla İlişkili Kişiler (1. Grup)
Ortağın doğrudan veya dolaylı olarakOrtağın doğrudan veya dolaylı olarak en az %10 oranındaen az %10 oranında ortağı olduğu birortağı olduğu bir
kurum, veya en az bu oranda oy veya kâr payı hakkına ya da hisselerine sahipkurum, veya en az bu oranda oy veya kâr payı hakkına ya da hisselerine sahip
olduğu bir kurum.olduğu bir kurum.
ÖRNEKÖRNEK::

KURUMKURUM
Ortak (A) Gerçek KişisiOrtak (A) Gerçek Kişisi
Ortak (B) KurumuOrtak (B) Kurumu
Ortakla İlişkili Kişiler (2. Grup)Ortakla İlişkili Kişiler (2. Grup)
Doğrudan veya dolaylı olarak, ortağın veya ortakla ilişkiliDoğrudan veya dolaylı olarak, ortağın veya ortakla ilişkili bu kurumunbu kurumun
sermayesinin, oy veya kâr payı hakkına sahip hisselerininsermayesinin, oy veya kâr payı hakkına sahip hisselerinin en az %10'unuen az %10'unu
elinde bulunduranelinde bulunduran bir gerçek kişi veya kurum.bir gerçek kişi veya kurum.
ÖRNEKÖRNEK::
(B)’nin , (C)’nin veya (D)’nin
sermayesinin en az %10’unu
Elinde bulunduran bir
gerçek kişi veya kurum.

ÖRNEKÖRNEK::
(A)(A)
KURUMUKURUMU
(Borcu Kullanan)(Borcu Kullanan)

ÖRNEKÖRNEK::
(A)(A)
KURUMUKURUMU
BB

ÖRNEKÖRNEK::
(A)(A)
KURUMUKURUMU
CCBB
%30%30

ÖRNEKÖRNEK::
(A)(A)
KURUMUKURUMU
CC
DD
BB
%30%30
%40%40

ÖRNEKÖRNEK::
(A)(A)
KURUMUKURUMU
CC
DD
EE
BB
%30%30
%50%50
%40%40

ÖRNEKÖRNEK::
(A)(A)
KURUMUKURUMU
FF
CC
DD
EE
BB
%30%30
%18%18
%50%50
%40%40

ÖRNEKÖRNEK::
(A)(A)
KURUMUKURUMU
FF
CC
DD
EE
BB
GG
%30%30
%18%18
%50%50
%40%40

ÖRNEKÖRNEK::
(A)(A)
KURUMUKURUMU
FF
CC
DD
EE
BB
GG
HH
%30%30
%18%18
%50%50
%40%40

ÖRNEKÖRNEK::
(A)(A)
KURUMUKURUMU
FF
CC
DD
EE
LL
BB
GG
HH
%30%30
%12%12
%18%18
%50%50
%40%40

ÖRNEKÖRNEK::
(A)(A)
KURUMUKURUMU
FF
KK CC
DD
EE
LL
BB
GG
HH
%30%30
%12%12
%18%18
%50%50
%40%40
%8%8

BORCUN İŞLETMEDE KULLANILMASIBORCUN İŞLETMEDE KULLANILMASI
 Ortaklardan veya ortaklarla ilişkili kişilerdenOrtaklardan veya ortaklarla ilişkili kişilerden
temin edilen borçların örtülü sermaye olaraktemin edilen borçların örtülü sermaye olarak
değerlendirilmesi için gerekli şartlardan biri dedeğerlendirilmesi için gerekli şartlardan biri de
temin edilen borcun işletmedetemin edilen borcun işletmede
kullanılmasıdırkullanılmasıdır..
 Temin edilen borcun aynı şartlarla diğer bir kişiTemin edilen borcun aynı şartlarla diğer bir kişi
veya kuruma aktarılması halinde, borcunveya kuruma aktarılması halinde, borcun
işletmede kullanılması şartı gerçekleşmediği içinişletmede kullanılması şartı gerçekleşmediği için
örtülü sermaye söz konusu olmayacaktır.örtülü sermaye söz konusu olmayacaktır.

BORCUN ÖZ SERMAYENİN ÜÇ KATINIBORCUN ÖZ SERMAYENİN ÜÇ KATINI
AŞMASIAŞMASI
 Ortak veya ortakla ilişkili kişiden teminOrtak veya ortakla ilişkili kişiden temin
edilerek işletmede kullanılan borçların, örtülüedilerek işletmede kullanılan borçların, örtülü
sermaye olarak kabul edilmesi için, busermaye olarak kabul edilmesi için, bu
borçların hesap dönemi içindeborçların hesap dönemi içinde herhangi birherhangi bir
tarihtetarihte,, hesap dönemi başındaki özhesap dönemi başındaki öz
sermayeninsermayenin üç katını aşmasıüç katını aşması
gerekmektedir.gerekmektedir.

AŞMASIAŞMASI
Dolayısıyla özDolayısıyla öz
sermayeninsermayenin üçüç
katına kadarkatına kadar olanolan
borçlanmalar hiçbirborçlanmalar hiçbir
şekilde örtülüşekilde örtülü
sermayesermaye
sayılmayacaktır.sayılmayacaktır.

AŞMASIAŞMASI
Dolayısıyla özDolayısıyla öz
sermayeninsermayenin üçüç
katına kadarkatına kadar olanolan
borçlanmalar hiçbirborçlanmalar hiçbir
şekilde örtülüşekilde örtülü
sermayesermaye
sayılmayacaktır.sayılmayacaktır.
Ancak, bu sınır borç
Ancak, bu sınır borç
veren ortaklar ve
veren ortaklar ve
ortakların ilişkide
ortakların ilişkide
bulunduğu kişiler için
bulunduğu kişiler için
topluca dikkate
topluca dikkate
alınıralınır..

ÖRTÜLÜ SERMAYE TUTARIÖRTÜLÜ SERMAYE TUTARI
 Kapsama dahil olan borçların tamamı değil,Kapsama dahil olan borçların tamamı değil, özöz
sermayenin üç katını aşan kısmısermayenin üç katını aşan kısmı , ilgili, ilgili
hesap dönemi için örtülü sermaye sayılacaktır.hesap dönemi için örtülü sermaye sayılacaktır.
 Aşan kısma isabet edenAşan kısma isabet eden faiz, kur farkı vefaiz, kur farkı ve
benzeri giderlerin geçici vergi dönemleri de dahilbenzeri giderlerin geçici vergi dönemleri de dahil
olmak üzere vergi matrahından indirilmesiolmak üzere vergi matrahından indirilmesi
mümkün olmayacaktır.mümkün olmayacaktır.

Örnek :Örnek : (A) Kurumunun 200(A) Kurumunun 20099 hesap dönemi bahesap dönemi başışı
itibariyle öz sermayesiitibariyle öz sermayesi 100.000 TL100.000 TL olup, kurumunolup, kurumun
ortaortağığı Bay (B)’den yapmBay (B)’den yapmışış olduolduğuğu borçlanmalar veborçlanmalar ve
borç ödemeleri aborç ödemeleri aşağışağıdaki gibidir.daki gibidir.
Tarih Alınan Borç Ödenen Borç Bakiye
14.05.2008 150.000 150.000
17.07.2008 200.000 350.000
21.09.2008 100.000 250.000
04.12.2008 250.000 500.000

Bu verilere göre, tarih aralıkları itibariyle, örtülüBu verilere göre, tarih aralıkları itibariyle, örtülü
sermaye tutarları şu şekilde gerçekleşmiştir.sermaye tutarları şu şekilde gerçekleşmiştir.
Tarih Aralığı 01/01–14/05 14/05-17/07 17/07–21/09 21/09–04/12 04/12–31/12
Ört.Ser.Tutarı 0 0 50.000 0 250.000

Bu verilere göre, tarih aralıkları itibariyle, örtülüBu verilere göre, tarih aralıkları itibariyle, örtülü
sermaye tutarları şu şekilde gerçekleşmiştir.sermaye tutarları şu şekilde gerçekleşmiştir.
Tarih Aralığı 01/01–14/05 14/05-17/07 17/07–21/09 21/09–04/12 04/12–31/12
Ört.Ser.Tutarı 0 0 50.000 0 250.000
 Buna göre, 17/07 – 21/09 tarihleri arasındaBuna göre, 17/07 – 21/09 tarihleri arasında 50.00050.000
TLTL; 04/12 – 31/12 tarihleri arasında da; 04/12 – 31/12 tarihleri arasında da 250.000250.000 TLTL
örtülü sermaye sayılacak ve bu tutarlar için buörtülü sermaye sayılacak ve bu tutarlar için bu
dönemlere isabet eden faiz, kur farkı vb. giderlerdönemlere isabet eden faiz, kur farkı vb. giderler
KKEG olarak dikkate alınacaktır.KKEG olarak dikkate alınacaktır.

BANKA VEYA BENZERİ KREDİBANKA VEYA BENZERİ KREDİ
KURUMLARINDAN YAPILAN BORÇLANMALARKURUMLARINDAN YAPILAN BORÇLANMALAR
 Borç/öz sermaye karşılaştırması sırasında, ana faaliyetBorç/öz sermaye karşılaştırması sırasında, ana faaliyet
konusuna uygun olarak faaliyette bulunan ve ortak veyakonusuna uygun olarak faaliyette bulunan ve ortak veya
ortakla ilişkili kişi sayılan banka veya benzeri krediortakla ilişkili kişi sayılan banka veya benzeri kredi
kurumlarından yapılan borçlanmalarkurumlarından yapılan borçlanmalar %%
50 oranında50 oranında dikkate alınacaktır.dikkate alınacaktır.
 Sadece ilişkili şirketlere finansman temin eden krediSadece ilişkili şirketlere finansman temin eden kredi
şirketlerinden yapılan borçlanmalarda ise borcun %50’likşirketlerinden yapılan borçlanmalarda ise borcun %50’lik
kısmı değil, tamamı örtülü sermaye tutarının hesabındakısmı değil, tamamı örtülü sermaye tutarının hesabında
dikkate alınacaktır.dikkate alınacaktır.

ÖRTÜLÜ SERMAYE SAYILMAYACAKÖRTÜLÜ SERMAYE SAYILMAYACAK
BORÇLANMALARBORÇLANMALAR
Aşağıda sayılan borçlanmalar örtülü sermaye kapsamındaAşağıda sayılan borçlanmalar örtülü sermaye kapsamında
değerlendirilmeyecektir.değerlendirilmeyecektir.
 GayrinakdiGayrinakdi teminatlar karşılığında üçüncü kişilerden yapılanteminatlar karşılığında üçüncü kişilerden yapılan
borçlanmalar,borçlanmalar,
 Banka ve finans kurumlarından temin edilerekBanka ve finans kurumlarından temin edilerek aynı şartlarlaaynı şartlarla
kullandırılan borçlar,kullandırılan borçlar,
 Bankalar tarafından yapılan borçlanmalar,Bankalar tarafından yapılan borçlanmalar,
 Finansal kiralama şirketleri, finansman ve faktoring şirketleri ileFinansal kiralama şirketleri, finansman ve faktoring şirketleri ile
ipotek finansman kuruluşlarınınipotek finansman kuruluşlarının bankalardanbankalardan yaptıklarıyaptıkları
borçlanmalar.borçlanmalar.

ÖRTÜLÜ SERMAYE TUTARININÖRTÜLÜ SERMAYE TUTARININ
HESAPLANMASIHESAPLANMASI
 Ortak veya ortakla ilişkili kişiden temin edilerek işletmedeOrtak veya ortakla ilişkili kişiden temin edilerek işletmede
kullanılan borçların, örtülü sermaye olarak kabul edilmesikullanılan borçların, örtülü sermaye olarak kabul edilmesi
için, bu borçların hesap dönemi içinde herhangi biriçin, bu borçların hesap dönemi içinde herhangi bir
tarihte, hesap dönemi başındaki öz sermayenin üç katınıtarihte, hesap dönemi başındaki öz sermayenin üç katını
aşması gerekmekte olup; aşan kısım, ilgili hesap dönemiaşması gerekmekte olup; aşan kısım, ilgili hesap dönemi
için örtülü sermaye sayılacaktır. Bu limiti aşan kısmaiçin örtülü sermaye sayılacaktır. Bu limiti aşan kısma
isabet eden faiz, kur farkı ve benzeri giderlerin vergiisabet eden faiz, kur farkı ve benzeri giderlerin vergi
matrahından indirilmesi mümkün olmayacaktır.matrahından indirilmesi mümkün olmayacaktır.

ÖRTÜLÜ SERMAYE TUTARININ HESAPLANMASIÖRTÜLÜ SERMAYE TUTARININ HESAPLANMASI
Örnek :Örnek :
2009 hesap dönemi başı itibariyle öz sermayesi2009 hesap dönemi başı itibariyle öz sermayesi
200.000.-YTL olan (A) A.Ş., bu hesap dönemi içerisinde;200.000.-YTL olan (A) A.Ş., bu hesap dönemi içerisinde;
 Ortağı olan (B) gerçek kişisinden 300.000.-TL,Ortağı olan (B) gerçek kişisinden 300.000.-TL,
 Ortak (B)’nin % 25 oranında ortağı olduğu (C) Ltd.Ortak (B)’nin % 25 oranında ortağı olduğu (C) Ltd.
Şti’nden 400.000.-TL,Şti’nden 400.000.-TL,
 İştiraki konumundaki (D) A.Ş.’den 500.000.-TL,İştiraki konumundaki (D) A.Ş.’den 500.000.-TL,
 Ortağı (E)’nin % 12 oranında ortağı olduğu (F)Ortağı (E)’nin % 12 oranında ortağı olduğu (F)
Bankasından 200.000.-TLBankasından 200.000.-TL

 Kurumun 2009 hesap dönemi başındaki öz sermayesi 200.000.-TLKurumun 2009 hesap dönemi başındaki öz sermayesi 200.000.-TL
olduğuna göre, toplam borcun (200.000 x 3 =) 600.000.-TL’yi aşanolduğuna göre, toplam borcun (200.000 x 3 =) 600.000.-TL’yi aşan
kısmı örtülü sermaye olarak kabul edilecektir.kısmı örtülü sermaye olarak kabul edilecektir.
 Örtülü sermaye olarak kabul edilecek tutarın hesaplanmasındaÖrtülü sermaye olarak kabul edilecek tutarın hesaplanmasında
dikkate alınacak borç tutarları aşağıdaki gibidir.dikkate alınacak borç tutarları aşağıdaki gibidir.
• Bu durumda örtülü sermaye olarak sayılacak tutar (1.300.000-
600.000=) 700.000.-TL olacaktır.
OrtakOrtak
(B)(B)
(C)(C)
Ltd.Ltd.
Şti.Şti.
(D)(D)
A.Ş.A.Ş.
(F)(F)
BankasBankas
ı (1/2)ı (1/2)
TOPLAMTOPLAM
Dikkate AlınacakDikkate Alınacak
Borçlanma Tutarı (TL)Borçlanma Tutarı (TL)
300.000300.000 400.000400.000 500.000500.000 100.000100.000 1.300.001.300.00
00

(B)’ye isabet eden Ö.S. (300.000 / 1.300.000) x 700.000 = 161.538
(C)’ye isabet eden Ö.S. (400.000 / 1.300.000) x 700.000 = 215.385
(D)’ye isabet eden Ö.S. (500.000 / 1.300.000) x 700.000 = 269.231
(F)’ye isabet eden Ö.S. (100.000 / 1.300.000) x 700.000 = 53.846
TOPLAM 700.000
Bu tutarlar, her bir borç verene isabet eden örtülü sermaye
tutarını ifade etmektedir.

Vadeli mal ve hizmetVadeli mal ve hizmet
alımlarından kaynaklananalımlarından kaynaklanan
borçlanmaların örtülü sermayeborçlanmaların örtülü sermaye
karşısındaki durumukarşısındaki durumu
Örtülü sermaye sayılanÖrtülü sermaye sayılan
borçlardan kaynaklananborçlardan kaynaklanan
kur farkı gelirlerininkur farkı gelirlerinin
durumudurumu
Alınan avansların örtülüAlınan avansların örtülü
sermaye karşısındakisermaye karşısındaki
durumudurumu

Vadeli mal ve hizmetVadeli mal ve hizmet
alımlarından kaynaklananalımlarından kaynaklanan
borçlanmaların örtülü sermayeborçlanmaların örtülü sermaye
karşısındaki durumukarşısındaki durumu
durumudurumu
durumudurumu
 1 seri numaralı Kurumlar1 seri numaralı Kurumlar
Vergisi Genel Tebliğine göre;Vergisi Genel Tebliğine göre;
piyasa koşulları ve ticaripiyasa koşulları ve ticari
teamüllere göreteamüllere göre yapılan vadeliyapılan vadeli
mal ve hizmet alımları ile ilgilimal ve hizmet alımları ile ilgili
olarak ortaya çıkanolarak ortaya çıkan
borçlanmalarda, vade farkıborçlanmalarda, vade farkı
tutarları ayrıca hesaplanmıştutarları ayrıca hesaplanmış
olsa da bu borç tutarlarıolsa da bu borç tutarları
örtülü sermayenin varlığınınörtülü sermayenin varlığının
tespitinde dikkatetespitinde dikkate
alınmayacaktır.alınmayacaktır.
 Söz konusu süreleri aşan, birSöz konusu süreleri aşan, bir
başka deyişle piyasa koşullarıbaşka deyişle piyasa koşulları
ve ticari teamüllere uymayanve ticari teamüllere uymayan
vadeli alımlar nedeniyle ortayavadeli alımlar nedeniyle ortaya
çıkan borçlar ise örtülüçıkan borçlar ise örtülü
sermayenin varlığınınsermayenin varlığının
tespitinde dikkate alınacak;tespitinde dikkate alınacak;
bu şekilde hesaplanan örtülübu şekilde hesaplanan örtülü
sermaye tutarına isabet edensermaye tutarına isabet eden
vade farkları tespit edilerekvade farkları tespit edilerek
örtülü sermaye üzerindenörtülü sermaye üzerinden
ödenen faiz olarak kabulödenen faiz olarak kabul
edilecektir.edilecektir.

durumudurumu
durumudurumu

durumudurumu
durumudurumu
1 no.lu Tebliğde;1 no.lu Tebliğde;
Avansların hangi amaçlaAvansların hangi amaçla
verilirse verilsin işletmeyeverilirse verilsin işletmeye
finansman imkânıfinansman imkânı
sağladığının açık olduğu;sağladığının açık olduğu;
dolayısıyla, alınandolayısıyla, alınan
avansların da işletmeavansların da işletme
bakımından alınan borçbakımından alınan borç
olarak değerlendirileceğiolarak değerlendirileceği
veve örtülü sermayeörtülü sermaye
hesaplamasında dikkatehesaplamasında dikkate
alınacağı;alınacağı;
İnşaat işlerinde yapılan işİnşaat işlerinde yapılan iş
kısmı ile orantılı olarakkısmı ile orantılı olarak
hesaplanıp ödenen istihkakhesaplanıp ödenen istihkak
bedellerinin ise avansbedellerinin ise avans
olarak kabul edilip örtülüolarak kabul edilip örtülü
sermayenin hesabında borçsermayenin hesabında borç
unsuru olarak dikkateunsuru olarak dikkate
alınması söz konusualınması söz konusu
olmadığı belirtilmiştir.olmadığı belirtilmiştir.

durumudurumu

durumudurumu
üzerinden ödenen veyaüzerinden ödenen veya
hesaplanan faiz, kurhesaplanan faiz, kur
farkları ve benzerifarkları ve benzeri
giderler, gider olarakgiderler, gider olarak
dikkatedikkate
alınamayacağından;alınamayacağından;
örtülü sermaye kabulörtülü sermaye kabul
edilen borçlanmalardaedilen borçlanmalarda
TL’nin değer kazanmasıTL’nin değer kazanması
sonucu oluşacak kursonucu oluşacak kur
farkı gelirleri defarkı gelirleri de
vergiye tabivergiye tabi kurumkurum
kazancının tespitindekazancının tespitinde
gelir olarak dikkategelir olarak dikkate
alınmayacaktır.alınmayacaktır.

TRANSFERTRANSFER
FİYATLANDIRMASIFİYATLANDIRMASI
YOLUYLA ÖRTÜLÜYOLUYLA ÖRTÜLÜ
KAZANÇ DAĞITIMIKAZANÇ DAĞITIMI
(md.13)(md.13) Transfer Fiyatlandırması KavramıTransfer Fiyatlandırması Kavramı
 TFYÖKD’nin UnsurlarıTFYÖKD’nin Unsurları
 TFYÖKD Uygulamasına Konu OlabilecekTFYÖKD Uygulamasına Konu Olabilecek
İşlemlerİşlemler
 TFYÖKD Uygulamasında İlişkili KişilerTFYÖKD Uygulamasında İlişkili Kişiler
 Emsallere Uygunluk İlkesiEmsallere Uygunluk İlkesi
 Peşin Fiyatlandırma AnlaşmalarıPeşin Fiyatlandırma Anlaşmaları
 Yıllık BelgelendirmeYıllık Belgelendirme

““TRANSFER FİYATLANDIRMASI”TRANSFER FİYATLANDIRMASI”
KAVRAMIKAVRAMI
Kurumların, ilişkili kişileri ile gerçekleştirmiş olduğu mal veya hizmet alım-Kurumların, ilişkili kişileri ile gerçekleştirmiş olduğu mal veya hizmet alım-
satım işlemlerinde,satım işlemlerinde, fiyat farklılaştırması yoluylafiyat farklılaştırması yoluyla kârın istenilenkârın istenilen
yere transferi.yere transferi.

KAVRAMIKAVRAMI
AA BB

KAVRAMIKAVRAMI
AA BBKârKâr

KAVRAMIKAVRAMI
AA BBKârKâr
FİYATFİYAT
FARKLILAŞTIRMASIFARKLILAŞTIRMASI

Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazançTransfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç
dağıtımından bahsedilebilmesi için aşağıdakidağıtımından bahsedilebilmesi için aşağıdaki
unsurların varlığı gerekmektedir.unsurların varlığı gerekmektedir.

Bir kurum tarafından birBir kurum tarafından bir mal veya hizmet alımmal veya hizmet alım
ya da satımınınya da satımının yapılmış olması,yapılmış olması,

Söz konusu kurumun bu mal veya hizmet alım ya daSöz konusu kurumun bu mal veya hizmet alım ya da
satımınısatımını ilişkili kişilerleilişkili kişilerle yapmış olması,yapmış olması,

Bu mal veya hizmet alım ya da satımındaBu mal veya hizmet alım ya da satımında
emsallere uygunluk ilkesine aykırıemsallere uygunluk ilkesine aykırı
olarakolarak fiyat veya bedel tespiti yapılmış olması.fiyat veya bedel tespiti yapılmış olması.
Söz konusu kurumun bu mal veya hizmet alım ya daSöz konusu kurumun bu mal veya hizmet alım ya da
satımınısatımını ilişkili kişilerleilişkili kişilerle yapmış olması,yapmış olması,

ÖRTÜLÜ KAZANÇ DAĞITIMINA KONUÖRTÜLÜ KAZANÇ DAĞITIMINA KONU
OLABİLECEK İŞLEMLEROLABİLECEK İŞLEMLER
İlişkili kişilerle emsallere uygunluk ilkesine aykırı olarak tespitİlişkili kişilerle emsallere uygunluk ilkesine aykırı olarak tespit
edilen bedel veya fiyatlar üzerinden yapılan şu işlemleredilen bedel veya fiyatlar üzerinden yapılan şu işlemler
TFYÖKD kapsamında değerlendirilecektir.TFYÖKD kapsamında değerlendirilecektir.
 Alım-Satım işlemleri,Alım-Satım işlemleri,
 İmalat ve inşaat işlemleri,İmalat ve inşaat işlemleri,
 Kiralama ve kiraya verme işlemleri,Kiralama ve kiraya verme işlemleri,
 Ödünç para alınması ve verilmesi işlemleri,Ödünç para alınması ve verilmesi işlemleri,
 İkramiye, ücret ve benzeri ödemeleri gerektiren işlemler.İkramiye, ücret ve benzeri ödemeleri gerektiren işlemler.

İLİŞKİLİ KİŞİİLİŞKİLİ KİŞİ
 Kurumların kendi ortakları,Kurumların kendi ortakları,

KurumlarınKurumların veyaveya ortaklarınınortaklarının ilgili bulunduğuilgili bulunduğu gerçek kişigerçek kişi
veya kurumlar,veya kurumlar,
 Kurumların veya ortaklarının idaresi, denetimi veya sermayesiKurumların veya ortaklarının idaresi, denetimi veya sermayesi
bakımından doğrudan veya dolaylı olarak bağlı bulunduğu gerçek kişibakımından doğrudan veya dolaylı olarak bağlı bulunduğu gerçek kişi
veya kurumlar,veya kurumlar,
 Kurumların veya ortaklarının idaresi, denetimi veya sermayesiKurumların veya ortaklarının idaresi, denetimi veya sermayesi
bakımından nüfuzu altında bulundurduğu gerçek kişi veya kurumlar,bakımından nüfuzu altında bulundurduğu gerçek kişi veya kurumlar,
 Ortakların eşleri, ortakların veya eşlerinin üstsoy ve altsoyu, üçüncüOrtakların eşleri, ortakların veya eşlerinin üstsoy ve altsoyu, üçüncü
derece dahil yansoy hısımları ve kayın hısımları.derece dahil yansoy hısımları ve kayın hısımları.

KURUM
KURUM
ORTAKLARI
Kurumların
İlgili bulunduğu
GK/K
Kurumların idaresi,
denetimi veya sermayesi
bakımından doğrudan
veya dolaylı olarak
bağlı bulunduğu GK/K
Kurumların idaresi,
denetimi veya sermayesi
bakımından nüfuzu
altında bulundurduğu
 GK/K
Bakanlar Kurulunca
ilan edilecek ülkelerde
 veya bölgelerde
bulunan kişiler
Ortakların
ilgili bulunduğu
GK/K
Ortakların idaresi, denetimi
veya sermayesi bakımından
doğrudan veya dolaylı
 olarak bağlı
bulunduğu GK/K
Ortakların idaresi, denetimi
veya sermayesi bakımından
nüfuzu altında
bulundurduğu GK/K
Ortakların Eşleri
Ortakların veya eşlerinin üstsoy
ve altsoyu, üçüncü derece
dahil yansoy hısımları ve
kayın hısımları

İstihdam İlişkisi İlişkili Kişiİstihdam İlişkisi İlişkili Kişi
SayılmayacaktırSayılmayacaktır
 Kurum çalışanlarının söz konusu kurum ileKurum çalışanlarının söz konusu kurum ile
ilişkilerininilişkilerinin sadece işveren-hizmet erbabısadece işveren-hizmet erbabı
ilişkisiilişkisi içinde bulunması durumunda ilgili kurumiçinde bulunması durumunda ilgili kurum
ile kurum çalışanı, yapılan ücret ödemeleriile kurum çalışanı, yapılan ücret ödemeleri
bakımından ilişkili kişi kapsamındabakımından ilişkili kişi kapsamında
 Ancak, kurum ile çalışanları arasında istihdamAncak, kurum ile çalışanları arasında istihdam
ilişkisi dışındaki işlemler, ilişkili kişilerle yapılanilişkisi dışındaki işlemler, ilişkili kişilerle yapılan
işlem kapsamında değerlendirilecektir.işlem kapsamında değerlendirilecektir.

Bayilik İlişkisi İlişkili KişiBayilik İlişkisi İlişkili Kişi
SayılmayacaktırSayılmayacaktır
 Bir gerçek kişi/kurum ile bir başka gerçekBir gerçek kişi/kurum ile bir başka gerçek
kişi/kurum arasında olağan ticari faaliyetkişi/kurum arasında olağan ticari faaliyet
çerçevesindeçerçevesinde sadece bayilik ilişkisininsadece bayilik ilişkisinin
bulunması durumundabulunması durumunda söz konusu gerçeksöz konusu gerçek
kişi veya kurumlar bayiliğe ilişkin mal vekişi veya kurumlar bayiliğe ilişkin mal ve
hizmetler bakımından ilişkili kişi kapsamındahizmetler bakımından ilişkili kişi kapsamında
 Bayiliğin konusunu oluşturan mal ve hizmet alımBayiliğin konusunu oluşturan mal ve hizmet alım
satımları dışındaki işlemler bakımından ise ilişkilisatımları dışındaki işlemler bakımından ise ilişkili
kişi kapsamında değerlendirilebilecektir.kişi kapsamında değerlendirilebilecektir.

TRANSFERTRANSFER
FİYATLANDIRMASINDA HAZİNEFİYATLANDIRMASINDA HAZİNE
ZARARIZARARI
 5766 sayılı Kanun ile KVK’nın 13. maddesine (7)5766 sayılı Kanun ile KVK’nın 13. maddesine (7)
numaralı fıkra olarak eklenen hükme göre; tamnumaralı fıkra olarak eklenen hükme göre; tam
mükellef kurumlar ile yabancı kurumlarınmükellef kurumlar ile yabancı kurumların
Türkiye'deki işyeri veya daimi temsilcilerininTürkiye'deki işyeri veya daimi temsilcilerinin
aralarında ilişkili kişi kapsamındaaralarında ilişkili kişi kapsamında
gerçekleştirdikleri yurt içindeki işlemler nedeniylegerçekleştirdikleri yurt içindeki işlemler nedeniyle
kazancın örtülü olarak dağıtıldığının kabulükazancın örtülü olarak dağıtıldığının kabulü
hazine zararının doğmasıhazine zararının doğması
şartına bağlıdır.şartına bağlıdır.

HAZİNE ZARARI ŞARTININHAZİNE ZARARI ŞARTININ
ARANDIĞI İŞLEMLERARANDIĞI İŞLEMLER

İşleme Taraf Olanlarİşleme Taraf Olanlar
BakımındanBakımından
Hazine zararı şartı, ilişkili kişiHazine zararı şartı, ilişkili kişi
kapsamındaki tüm kişi vekapsamındaki tüm kişi ve
kurumlar arasındaki değil;kurumlar arasındaki değil;
sadece, tam mükellefsadece, tam mükellef
kurumlar ile yabancıkurumlar ile yabancı
kurumların Türkiye'dekikurumların Türkiye'deki
işyeri veya daimiişyeri veya daimi
temsilcilerinintemsilcilerinin
aralarındaaralarında yapılan işlemleryapılan işlemler
için aranılmaktadır.için aranılmaktadır.

 Tam mükellef kurum ile diğer birTam mükellef kurum ile diğer bir
tam mükellef kurum arasında,tam mükellef kurum arasında,
 Tam mükellef kurum ile yabancıTam mükellef kurum ile yabancı
kurumun Türkiye'deki işyeri veyakurumun Türkiye'deki işyeri veya
daimi temsilcisi arasında,daimi temsilcisi arasında,
 Yabancı bir kurumun Türkiye'dekiYabancı bir kurumun Türkiye'deki
işyeri veya daimi temsilcisi ileişyeri veya daimi temsilcisi ile
diğer bir yabancı kurumundiğer bir yabancı kurumun
Türkiye'deki işyeri veya daimiTürkiye'deki işyeri veya daimi
temsilcisi arasında.temsilcisi arasında.

İşlem Türüİşlem Türü
İlişkili kişiler arasında yapılanİlişkili kişiler arasında yapılan
işlemlerde, hazine zararınınişlemlerde, hazine zararının
aranıp aranmamasıaranıp aranmaması
konusunda, işlem türükonusunda, işlem türü
yönünden herhangi bir ayrımyönünden herhangi bir ayrım
yapılmamıştır.yapılmamıştır.

İşlem Türüİşlem Türü
İlişkili kişiler arasında yapılanİlişkili kişiler arasında yapılan
işlemlerde, hazine zararınınişlemlerde, hazine zararının
aranıp aranmamasıaranıp aranmaması
konusunda, işlem türükonusunda, işlem türü
yönünden herhangi bir ayrımyönünden herhangi bir ayrım
yapılmamıştır.yapılmamıştır.
İşlem Yeriİşlem Yeri
 KVK’nın 13. maddesinin hazine zararıKVK’nın 13. maddesinin hazine zararı
şartına ilişkin (7) numaralı fıkrasında,şartına ilişkin (7) numaralı fıkrasında,
ilişkili kişiler arasında gerçekleştirilenilişkili kişiler arasında gerçekleştirilen
yurt içindeki işlemlerde, bu şartınyurt içindeki işlemlerde, bu şartın
aranacağı belirtilmektedir.aranacağı belirtilmektedir.
 Dolayısıyla, konu işlem yeriDolayısıyla, konu işlem yeri
bakımından ele alındığında, yurt içibakımından ele alındığında, yurt içi
işlemler için hazine zararı şartıişlemler için hazine zararı şartı
aranırken, yurt dışı işlemlerde ise buaranırken, yurt dışı işlemlerde ise bu
şart aranmaksızın işlemin TFYÖKDşart aranmaksızın işlemin TFYÖKD
kapsamında değerlendirilebileceğikapsamında değerlendirilebileceği
sonucu çıkmaktadır.sonucu çıkmaktadır.

HAZİNE ZARARININ ANLAMIHAZİNE ZARARININ ANLAMI
 Hazine zararından kasıt, emsallereHazine zararından kasıt, emsallere
uygunluk ilkesine aykırı olarak tespituygunluk ilkesine aykırı olarak tespit
edilen fiyat ve bedeller nedeniyleedilen fiyat ve bedeller nedeniyle
kurum ve ilişkili kişiler adına tahakkukkurum ve ilişkili kişiler adına tahakkuk
ettirilmesi gerekenettirilmesi gereken her türlü vergiher türlü vergi
toplamının eksik veya geçtoplamının eksik veya geç
tahakkuk ettirilmesidir.tahakkuk ettirilmesidir.

Hazine zararı vergi gelirleri yönünden
değerlendirilmiş olup; resim, harç ve
benzeri kamu gelirlerindeki kayıp hazine
zararı olarak değerlendirilmeyecektir.

Hazine zararı sadece kurumlar
vergisi yönünden değil, her türlü
vergi toplamı yönünden
değerlendirilecektir

Hazine zararı kavramı, sadece eksik
Hazine zararı kavramı, sadece eksik
tahakkuku değil, aynı zamanda geç
tahakkuku değil, aynı zamanda geç
tahakkuku da ifade etmektedir
tahakkuku da ifade etmektedir

Emsallere Uygunluk İlkesiEmsallere Uygunluk İlkesi
 İlişkili kişilerle yapılan mal veya hizmet alım yaİlişkili kişilerle yapılan mal veya hizmet alım ya
da satımında uygulanan fiyat veya bedelin,da satımında uygulanan fiyat veya bedelin,
aralarında böyle bir ilişkinin bulunmamasıaralarında böyle bir ilişkinin bulunmaması
durumunda oluşacak fiyat veya bedele uygundurumunda oluşacak fiyat veya bedele uygun
olmasını ifade etmektedir.olmasını ifade etmektedir.
 Emsallere uygun fiyat veya bedel,Emsallere uygun fiyat veya bedel,
aralarında ilişkili kişi tanımına uygun herhangi biraralarında ilişkili kişi tanımına uygun herhangi bir
ilişki olmayan kişilerin tamamen işleminilişki olmayan kişilerin tamamen işlemin
gerçekleştiği andaki koşullar altında oluşturduğugerçekleştiği andaki koşullar altında oluşturduğu
piyasa ya da pazar fiyatı olarakpiyasa ya da pazar fiyatı olarak dada
adlandırılan tutardır.adlandırılan tutardır.

İç Emsal- Dış Emsal İlişkisiİç Emsal- Dış Emsal İlişkisi
 Emsallere uygun fiyat veya bedeleEmsallere uygun fiyat veya bedele
ulaşmak içinulaşmak için öncelikle iç emsalöncelikle iç emsal
kullanılacak,kullanılacak,
 Bu şekilde kullanılacak fiyat veya bedelinBu şekilde kullanılacak fiyat veya bedelin
bulunmaması ya da güvenilir olmamasıbulunmaması ya da güvenilir olmaması
halinde dış emsal karşılaştırmada esashalinde dış emsal karşılaştırmada esas
alınacaktır.alınacaktır.

İç Emsal- Dış Emsal İlişkisiİç Emsal- Dış Emsal İlişkisi
 Emsallere uygun fiyat veya bedeleEmsallere uygun fiyat veya bedele
ulaşmak içinulaşmak için öncelikle iç emsalöncelikle iç emsal
kullanılacak,kullanılacak,
 Bu şekilde kullanılacak fiyat veya bedelinBu şekilde kullanılacak fiyat veya bedelin
bulunmaması ya da güvenilir olmamasıbulunmaması ya da güvenilir olmaması
halinde dış emsal karşılaştırmada esashalinde dış emsal karşılaştırmada esas
alınacaktır.alınacaktır.
İç emsal :İç emsal : kurumların ilişkisiz kişilerle
kurumların ilişkisiz kişilerle
yapmış olduğu işlemlerde uyguladığı
yapmış olduğu işlemlerde uyguladığı
fiyat veya bedel.fiyat veya bedel.
Dış emsal :Dış emsal : kurum dışındaki ilişkisiz
kurum dışındaki ilişkisiz
kişilerin kendi aralarında uyguladıkları
kişilerin kendi aralarında uyguladıkları
fiyat veya bedel.fiyat veya bedel.

İç Emsal- Dış Emsalİç Emsal- Dış Emsal
(A)(A)
kurumukurumu

(A)(A)
kurumukurumu
(B)(B)
İlişkili kişiİlişkili kişi
11

(A)(A)
kurumukurumu
(B)(B)
11
(Kontrol altındaki işlem)(Kontrol altındaki işlem)

(A)(A)
kurumukurumu
(B)(B)
CC
11
2 (iç emsal)2 (iç emsal)

(A)(A)
kurumukurumu
(B)(B)
CC
11
DD

(A)(A)
kurumukurumu
(B)(B)
FFEE
CC
11
4 (dış emsal)4 (dış emsal)
DD

Karşılaştırılabilirlik AnaliziKarşılaştırılabilirlik Analizi
 İlişkili kişiler arasındaki mal veya hizmetİlişkili kişiler arasındaki mal veya hizmet
alım ya da satım işlemlerindeki koşullarla,alım ya da satım işlemlerindeki koşullarla,
aralarında ilişki bulunmayan kişileraralarında ilişki bulunmayan kişiler
arasındaki benzer nitelikteki işlemlerinarasındaki benzer nitelikteki işlemlerin
koşullarının karşılaştırılmasınıkoşullarının karşılaştırılmasını ifadeifade
etmektedir.etmektedir.

Karşılaştırılabilirlik Analizinde DikkateKarşılaştırılabilirlik Analizinde Dikkate
Alınacak Hususlar :Alınacak Hususlar :
 Mal veya hizmetin nitelikleri, (kalite, güvenirlik, arzMal veya hizmetin nitelikleri, (kalite, güvenirlik, arz
miktarı, marka v.b.)miktarı, marka v.b.)
 İlişkili ve ilişkisiz kişilerin yerine getirdikleri işlevler veİlişkili ve ilişkisiz kişilerin yerine getirdikleri işlevler ve
üstlendikleri riskler,üstlendikleri riskler,
 İşlemlerin gerçekleştiği pazarın yapısı (pazar hacmi,İşlemlerin gerçekleştiği pazarın yapısı (pazar hacmi,
pazarın yeri gibi) ve pazardaki ekonomik koşullar,pazarın yeri gibi) ve pazardaki ekonomik koşullar,
 Kurumların iş stratejileri.Kurumların iş stratejileri.

TRANSFER FİYATLANDIRMASI YOLUYLA ÖRTÜLÜ KAZANÇTRANSFER FİYATLANDIRMASI YOLUYLA ÖRTÜLÜ KAZANÇ
DAĞITIMIDAĞITIMI
Emsallere Uygun Fiyat ya da Bedelin TespitindeEmsallere Uygun Fiyat ya da Bedelin Tespitinde
Kullanılan YöntemlerKullanılan Yöntemler
 YÖNTEMLER
 KVK’DA
BELİRTİLEN
YÖNTEMLER
 (Geleneksel
İşlem Yöntemleri)
 DİĞER
YÖNTEMLER
 (İşleme Dayalı
Kâr Yöntemleri)

MÜKELLEFLERİN
BELİRLEYECEKLER
İ DİĞER
YÖNTEMLER
 Karşılaştırılabilir
fiyat yöntemi
 Maliyet artı
yöntemi
 Yeniden satış
fiyatı yöntemi
 Kâr bölüşüm
yöntemi
 İşleme dayalı net
kâr marjı yöntemi

Karşılaştırılabilir Fiyat YöntemiKarşılaştırılabilir Fiyat Yöntemi
Karşılaştırılabilir fiyat yöntemi; bir mükellefinKarşılaştırılabilir fiyat yöntemi; bir mükellefin
uygulayacağı emsallere uygun satış fiyatının,uygulayacağı emsallere uygun satış fiyatının,
karşılaştırılabilir mal veya hizmet alım ya dakarşılaştırılabilir mal veya hizmet alım ya da
satımında bulunan vesatımında bulunan ve aralarında herhangiaralarında herhangi
bir şekilde ilişki bulunmayan gerçek veyabir şekilde ilişki bulunmayan gerçek veya
tüzel kişilerin birbirleriyle yaptıklarıtüzel kişilerin birbirleriyle yaptıkları
işlemlerde uygulayacağıişlemlerde uygulayacağı piyasa fiyatıpiyasa fiyatı ileile
karşılaştırılarak tespit edilmesini ifadekarşılaştırılarak tespit edilmesini ifade
etmektedir.etmektedir.
DAĞITIMIDAĞITIMI

ÖRNEK:ÖRNEK: Kumaş üreten ( A) Kurumunun aynı tür kumaştan;Kumaş üreten ( A) Kurumunun aynı tür kumaştan;
ilişkili kişi (B) Kurumu ve ilişkisiz kişi (C) Kurumuna satışlarıilişkili kişi (B) Kurumu ve ilişkisiz kişi (C) Kurumuna satışları
bulunmaktadır.bulunmaktadır.
(A) Kurumunun (B)’ye uyguladığı fiyat 10 TL/m, (C)’ye(A) Kurumunun (B)’ye uyguladığı fiyat 10 TL/m, (C)’ye
uyguladığı fiyat ise 20 TL/M’dir.uyguladığı fiyat ise 20 TL/M’dir.
DAĞITIMIDAĞITIMI

DAĞITIMIDAĞITIMI
AA
BB
(ilişkili)(ilişkili)
CC
(ilişkisiz)(ilişkisiz)

DAĞITIMIDAĞITIMI
AA
BB
CC
Kontrol altındaki işlemKontrol altındaki işlem

DAĞITIMIDAĞITIMI
AA
BB
CC
1010 TLTL

DAĞITIMIDAĞITIMI
AA
BB
CC
1010 TLTL
2020 TLTL

DAĞITIMIDAĞITIMI
AA
BB
CC
2020 TLTL

DAĞITIMIDAĞITIMI
AA
BB
CC
2020 TLTL
2020 TLTL

Maliyet Artı YöntemiMaliyet Artı Yöntemi
Maliyet artı yöntemi; emsallere uygunMaliyet artı yöntemi; emsallere uygun
fiyatın, ilgili mal veya hizmet maliyetlerininfiyatın, ilgili mal veya hizmet maliyetlerinin
makul bir brüt kâr oranımakul bir brüt kâr oranı kadarkadar
artırılması suretiyle hesaplanmasıdır.artırılması suretiyle hesaplanmasıdır.
DAĞITIMIDAĞITIMI

DAĞITIMIDAĞITIMI
 Uygun brüt kâr oranı
Uygun brüt kâr oranı, söz konusu mal veya
, söz konusu mal veya
hizmet alım veya satım anında ilişkisiz kişilere
satılması halinde uygulanacak fiyatı yansıtan
kâr oranını ifade etmektedir.
 Eğer koşullar uygunsa, işlemi yapan mükellefin
Eğer koşullar uygunsa, işlemi yapan mükellefin
bu mal veya hizmetlere ilişkin olarak ilişkisiz
kişilerle yaptığı işlemlerde uyguladığı genel
brüt kâr marjı (iç emsal), ideal oran olacaktır.

DAĞITIMIDAĞITIMI
 Uygun brüt kâr oranı
Uygun brüt kâr oranı, söz konusu mal veya
, söz konusu mal veya
 Eğer koşullar uygunsa, işlemi yapan mükellefin
Eğer koşullar uygunsa, işlemi yapan mükellefin
Brüt Kâr Oranı =Brüt Kâr Oranı = (Satışlar – Maliyet) / Maliyet(Satışlar – Maliyet) / Maliyet

Yeniden Satış Fiyatı YöntemiYeniden Satış Fiyatı Yöntemi
Emsallere uygun fiyatın, işlem konusu malEmsallere uygun fiyatın, işlem konusu mal
veya hizmetlerin aralarında herhangi birveya hizmetlerin aralarında herhangi bir
şekilde ilişki bulunmayan gerçek veyaşekilde ilişki bulunmayan gerçek veya
tüzel kişilere yeniden satılması halindetüzel kişilere yeniden satılması halinde
uygulanacak fiyattan,uygulanacak fiyattan, makul bir brütmakul bir brüt
satış kârı düşülereksatış kârı düşülerek
hesaplanmasıdır.hesaplanmasıdır.
DAĞITIMIDAĞITIMI

DAĞITIMIDAĞITIMI
AA

DAĞITIMIDAĞITIMI
AABB

DAĞITIMIDAĞITIMI
AABB
(İlişkili kişiden mal/hizmet alışı)(İlişkili kişiden mal/hizmet alışı)

DAĞITIMIDAĞITIMI
AABB
Transfer Fiyatlandırması
kapsamındaki (emsal fiyatı
tespit edilecek) işlem

DAĞITIMIDAĞITIMI
AABB
CC

DAĞITIMIDAĞITIMI
AABB
CC
Kontrol dışı işlemKontrol dışı işlem
(İlişkisiz kişiye(İlişkisiz kişiye satışsatış))

DAĞITIMIDAĞITIMI
AABB
CC
YENİDEN SATIŞ
FİYATI
(Emsallere uygun fiyat veya bedelin
tespitinde baz alınacak fiyat)

DAĞITIMIDAĞITIMI
AABB
CC
YENİDEN SATIŞ
FİYATI
(Emsallere uygun fiyat veya bedelin
tespitinde baz alınacak fiyat)
Emsallere Uygun Fiyat =Emsallere Uygun Fiyat = YENİDEN SATIŞ FİYATI – BrütYENİDEN SATIŞ FİYATI – Brüt
KârKâr

DAĞITIMIDAĞITIMI
AABB
CC

DAĞITIMIDAĞITIMI
AABB
CC
150150 TLTL

DAĞITIMIDAĞITIMI
AABB
CC
150150 TLTL 110110 TLTL
(yeniden satış fiyatı)(yeniden satış fiyatı)

DAĞITIMIDAĞITIMI
AABB
CC
150150 TLTL 110110 TLTL
Emsallere Uygun Fiyat = Yen.Sat.Fiy. / (1 + Brüt Kâr Oranı )

DAĞITIMIDAĞITIMI
AABB
CC
150150 TLTL 110110 TLTL
= 110 / (1 + 0,10) == 110 / (1 + 0,10) = 100 TL100 TL

DAĞITIMIDAĞITIMI
AABB
CC
110110 TLTL
= 110 / (1 + 0,10) == 110 / (1 + 0,10) = 100 TL100 TL

DAĞITIMIDAĞITIMI
AABB
CC
110110 TLTL
= 110 / (1 + 0,10) == 110 / (1 + 0,10) = 100 TL100 TL
100100 TLTL

Kâr Bölüşüm YöntemiKâr Bölüşüm Yöntemi
 Kâr bölüşüm yöntemi, ilişkili kişilerin bir veya dahaKâr bölüşüm yöntemi, ilişkili kişilerin bir veya daha
fazla sayıdaki kontrol altındaki işlemlere ilişkinfazla sayıdaki kontrol altındaki işlemlere ilişkin
toplam faaliyet kârı ya da zararının, üstlendikleritoplam faaliyet kârı ya da zararının, üstlendikleri
işlevler ve yüklendikleri riskler nispetindeişlevler ve yüklendikleri riskler nispetinde ilişkiliilişkili
kişiler arasında emsallere uygun olarakkişiler arasında emsallere uygun olarak
bölüştürülmesinibölüştürülmesini esas almaktadır.esas almaktadır.
İşleme Dayalı Net Kâr Marjı Yöntemiİşleme Dayalı Net Kâr Marjı Yöntemi
 İşleme dayalı net kâr marjı yöntemi, mükellefinİşleme dayalı net kâr marjı yöntemi, mükellefin
kontrol altındaki bir işlemden; maliyetler, satışlarkontrol altındaki bir işlemden; maliyetler, satışlar
veya varlıklar gibi ilgili ve uygun bir temeleveya varlıklar gibi ilgili ve uygun bir temele
dayanarak tespit ettiği net kâr marjının incelenmesidayanarak tespit ettiği net kâr marjının incelenmesi
esasına dayanan bir yöntemdir.esasına dayanan bir yöntemdir.
DAĞITIMIDAĞITIMI

EMSAL FİYAT ARALIĞIEMSAL FİYAT ARALIĞI
 Yukarıda açıklanmış olan yöntemlerle yapılanYukarıda açıklanmış olan yöntemlerle yapılan
karşılaştırmalar sonucunda birbirinden farklı fiyat veyakarşılaştırmalar sonucunda birbirinden farklı fiyat veya
bedellere ulaşılması mümkündür.bedellere ulaşılması mümkündür.
 Şüphesiz ki, emsallere uygunluk ilkesi açısından enŞüphesiz ki, emsallere uygunluk ilkesi açısından en
güvenilir sonuç, karşılaştırmalar sonucunda ulaşılan tekgüvenilir sonuç, karşılaştırmalar sonucunda ulaşılan tek
bir fiyat veya bedeldir.bir fiyat veya bedeldir.
 Ancak; gerek aynı yöntemin farklı karşılaştırılabilirAncak; gerek aynı yöntemin farklı karşılaştırılabilir
kontrol dışı işlem verilerine uygulanmasından, gereksekontrol dışı işlem verilerine uygulanmasından, gerekse
aynı verilere farklı transfer fiyatlandırması yöntemlerininaynı verilere farklı transfer fiyatlandırması yöntemlerinin
uygulanmasından dolayı elde edilen sonuçlar da farklıuygulanmasından dolayı elde edilen sonuçlar da farklı
olabilmektedir.olabilmektedir.
DAĞITIMIDAĞITIMI

Bu şekilde elde edilen değişik emsal fiyatlarınBu şekilde elde edilen değişik emsal fiyatların
oluşturduğu fiyat dizisi,oluşturduğu fiyat dizisi, emsal fiyat aralığıemsal fiyat aralığı
olarak adlandırılmaktadır.olarak adlandırılmaktadır.
Böyle bir durumda, bu sonuç aralığı içerisindeBöyle bir durumda, bu sonuç aralığı içerisinde
aritmetik ortalama, mod, medyan veya başka biraritmetik ortalama, mod, medyan veya başka bir
ölçüden en makul olanını kullanılmak suretiyleölçüden en makul olanını kullanılmak suretiyle
bir tutar belirlenebilecektir.bir tutar belirlenebilecektir.
Dolayısıyla, mükellefin emsal fiyat aralığınınDolayısıyla, mükellefin emsal fiyat aralığının
içinde bulunması şartıyla belirleyeceği bu fiyatiçinde bulunması şartıyla belirleyeceği bu fiyat
ya da bedel emsallere uygun fiyat veya bedelya da bedel emsallere uygun fiyat veya bedel
olarak kabul edilecektir.olarak kabul edilecektir.
DAĞITIMIDAĞITIMI

Örnek :Örnek :
(A) Kurumu, ilişkili kişisi (B) kurumuna “c” malından satmış olup, ayrıca söz(A) Kurumu, ilişkili kişisi (B) kurumuna “c” malından satmış olup, ayrıca söz
konusu maldan yedi ayrı ilişkisiz kişiye satışı bulunmaktadır. İlişkisiz kişilerekonusu maldan yedi ayrı ilişkisiz kişiye satışı bulunmaktadır. İlişkisiz kişilere
yapılan satışlarda uygulanan fiyat veri alınarak, karşılaştırılabilir fiyatyapılan satışlarda uygulanan fiyat veri alınarak, karşılaştırılabilir fiyat
yönteminin uygulanması sonucunda elde edilmiş olan fiyatlar şunlardır:yönteminin uygulanması sonucunda elde edilmiş olan fiyatlar şunlardır:
DAĞITIMIDAĞITIMI

Örnek :Örnek :
(A) Kurumu, ilişkili kişisi (B) kurumuna “c” malından satmış olup, ayrıca söz(A) Kurumu, ilişkili kişisi (B) kurumuna “c” malından satmış olup, ayrıca söz
konusu maldan yedi ayrı ilişkisiz kişiye satışı bulunmaktadır. İlişkisiz kişilerekonusu maldan yedi ayrı ilişkisiz kişiye satışı bulunmaktadır. İlişkisiz kişilere
yapılan satışlarda uygulanan fiyat veri alınarak, karşılaştırılabilir fiyatyapılan satışlarda uygulanan fiyat veri alınarak, karşılaştırılabilir fiyat
yönteminin uygulanması sonucunda elde edilmiş olan fiyatlar şunlardır:yönteminin uygulanması sonucunda elde edilmiş olan fiyatlar şunlardır:
DAĞITIMIDAĞITIMI
7575 8080 8080 8080 8282 8383 8585

Örtülü Sermaye ve Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı

Örtülü Sermaye ve Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (10)

More from Bakış Yeminli Mali Müşavir

More from Bakış Yeminli Mali Müşavir (10)

Örtülü Sermaye ve Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı