1. RAČUNARSKI SISTEM

2. Računarski sistem
Računarski sistemi (računari) su elektronske mašine
koje obrađuju ulazne informacije i iz njih proizvode
izlazne informacije.
 Računari se mogu podeliti na različite načine u
zavisnosti od toga da li se posmatra:
1. primena računara,
2. broj korisnika koji mogu istovremeno da koriste
jedan računar ili
3. broj naredbi koje računar može da izvrši u jednom
trenutku.


3. Podela računara



Sa stanovišta primene računara, računari se
mogu podeliti na: računare opšte namene i
računare za specijalne namene.
Računari opšte namene mogu da učitaju različite
programe i njihovim izvršavanjem rešavaju
različite probleme.
Računari za specijalne namene imaju ugrađene
programe za rešavanje samo onih problema za
koje je računar namenjen.

4. Podela računara


Sa stanovišta broja
korisnika koji mogu da
istovremeno koriste
računar, računari se dele
na višekorisničke i
jednokorisničke.
Kod višekorisničkih
računara postoji centralni
računar koji opslužuje sve
korisnike.

5. Podela računara




Sa stanovišta broja naredbi koje računar izvršava u
jednom trenutku vremena, računari se dele na: serijske ili
SISD i paralelne ili SIMD.
Serijski računari u jednom trenutku vremena mogu da
izvrše jednu naredbu nad samo jednim podatkom u
memoriji.
Paralelni računari mogu u jednom trenutku vremena da
izvrše istu naredbu nad većim brojem podataka u
memoriji.
Teorijski postoje još 2 grupe, to su MIMD (ultraračunari) - u
jednom trenutku izvršavaju više naredbi nad različitim
podacima i MISD - u jednom trenutku izvršavaju više
naredbi nad istim podatkom.

6. Računarski hardver i softver
 Svaki
računarski sistem se sastoji od 2
komponente:
-računarskog hardvera
-računarskog softvera
 Izraz ,,hardver'' označava fizičke uređaje
računarskog sistema. Ovaj izraz nastao je
zbog veličine prvog računara ENIAC.
 Izraz ,,softver'' označava programe bez kojih
računar ne bi mogao da radi.

8. Struktura hardvera računarskog
sistema

Tipični računarski sistem sastoji se od sledećih komponenata:
-centralne (unutrašnje) memorije
-aritmetičko-logičke jedinice
-kontrolne jedinice
-jedinica spoljne memorije
-ulaznih jedinica
-izlaznih jedinica.

Pored hardverskih uređaja, svaki računarski sistem, da bi
uopšte mogao da se koristi, mora da ima osnovni program koji
upravlja radom računara, kao i skup drugih programa koji imaju
različite namene i koji omogućavaju korisniku da nešto radi sa
računarom (aplikacioni programi).

9. Centralna memorija



Računar obrađuje podatke izvršavajući naredbe date
programom.
Program i podaci koji se obrađuju uskladišteni su u
centralnoj memoriji računara.
Ova memorija sastoji se od elektronskih kola, od
kojih svako može da ima sva stanja, koja se obično
označavaju sa 0 i 1. 0-stanje kada u kolu nema
struje, 1-kada u kolu ima struje. Zbog toga se ova
kola zovu bit (binary digit- binarna cifra).

10. Centralna memorija


Jedan bit može da zapamti samo jednu
informaciju da ili ne. Bitovi se u memoriji udružuju u
grupe (registre), koji su kod personalnih računara
dužine 8 bita. Ovakva grupa zove se bajt. 8 bita
može imari 256 različitih kominacija nula i jedinica.
Koja kombinacija predstavlja koji znak definiše se
tabelom koja se zove kod. Najčešće je u upotrebi
ASCII kod, mada se primenjuju i drugi kodovi, na
primer EBCDIC.

11. Centralna memorija

Svaka grupa bitova (bajt) u memoriji ima svoju
adresu, koja se koristi prilikom uskladištavanja
podataka u nju ili očitavanja iskladištenih podataka.

Kapacitet memorije računara izražava se brojem
bajtova koje računar ima.Grupa od 1024 bajta
označava se prefiksom k (kilo) ispred oznake bajt, a
grupa od 1024 kB označava prefiksom M (mega).

12. Aritmetičko-logička jedinica

Aritmetičko-logička jedinica se sastoji od registara i
elektronskih kola potrebnih za izvođenje
aritmetičkih operacija (sabiranja, oduzimanja,
množenja i deljenja) i logičkih operacija
(upoređivanja dve vrednosti da bi se utvrdilo koja je
veća i određivanja da li je izraz tačan ili ne).

13. Kontrolna jedinica
 Kontrolna
jedinica je koordinator rada
celokupnog računarskog sistema.
 Ona kontroliše izvršavanje programa, uzima
instrukcije iz memorije i prepoznaje ih,
dekodira i naređuje odgovarajuće akcije
drugim jedinicama, započinje operacije
uzlazno-izlaznih jedinica i prenosi podatke u
centralnu memoriju i iz nje.

14. Jedinice spoljne memorije

Služe sa čuvanje programa i podataka kada računar nije u upotrebi.Jedinice spoljne memorije su
realizovane na četiri načina:

kao tvrdi disk
disketa
fleš disk
SSD (Solid State Disk)




Prve tri jedinice su zasnovane na istom principu samo je razlika u tehnološkim rešenjima. Disketa je
okrugla plača premazana magnetnim materijalom i ugrađena u zaštitno kućište od plastike. Budući da
se ploča okreće, ispod položaja upisno-čitajuće glave kada ona miruje nastaje kružnica koja se
naziva staza. Kružnica je podeljena na sektore.
Diskete se danas retko koriste. Disk se sastoji od više ploča premazanih magnetnim materijalom
postavljenih na istoj osovini. Značajni parametri za izbor diska su:

srednje vreme pristupa podacima
brzina prenosa podataka
kapacitet diska
Kompakt diskovi su zasnovani na istom principu kao disk i disketa, ali je razlika u tehnologiji.
Fleš disk ili SSD se sastoji od memorijskih modula čiji se sadržaj ne briše kada ostanu bez napajanja
strujom. Trenutno se prave u dve varijante: sa USB priključkom i kao zamena za klasične diskove.




15. Jedinice spoljne memorije

Prve tri jedinice su zasnovane na istom principu
samo je razlika u tehnološkim rešenjima. Disketa
je okrugla plača premazana magnetnim
materijalom i ugrađena u zaštitno kućište od
plastike. Budući da se ploča okreće, ispod
položaja upisno-čitajuće glave kada ona miruje
nastaje kružnica koja se naziva staza. Kružnica je
podeljena na sektore.

Diskete se danas retko koriste. Disk se sastoji od
više ploča premazanih magnetnim materijalom
postavljenih na istoj osovini.

16. Jedinice spoljne memorije
Značajni parametri za izbor diska su:




srednje vreme pristupa podacima
brzina prenosa podataka
kapacitet diska
Kompakt diskovi su zasnovani na istom principu kao disk i
disketa, ali je razlika u tehnologiji.
Fleš disk ili SSD se sastoji od memorijskih modula čiji se
sadržaj ne briše kada ostanu bez napajanja strujom.
Trenutno se prave u dve varijante: sa USB priključkom i
kao zamena za klasične diskove.

17. Ulazne jedinice


Kod višekorisničkih računara
za unošenje programa i
podataka u računar se
najčešće koristi terminal, koji
se sastoji od ekrana i
tastature.
Kod personalnih računara
se osim tastature kao ulazne
jedinice koriste još: miš,
digitajzer, kao i razni drugi
specijalizovani uređaji.

18. Izlazne jedinice



Najčešća izlazna jedinica je monitor.
Za štampanje manjih količina podataka koriste se
serijski štampači ili laserski štampači.
Za štampanje velikog broja podataka koristi se linijski
štampač.

19. RAD RADILE:
 Ivana
Marinković
 Olga Klisura
I-3 