SlideShare a Scribd company logo
1 of 7
Ալյումինը սպիտակ, արծաթափայլ, փափուկ, դյուրահալ մետաղ է: Ալյումինի
միացությունները հայտնի են վաղ անցյալից: Դեռևս մ. թ. ա. I դարում
ալյումինական պաղլեղներն օգտագործվում էին Եգիպտոսում՝ որպես
կապակցող և աղաղող նյութեր: Հին հույներն ալյումինական պաղլեղներն
անվանել են “alumen”, որտեղից էլ ծագել է ալյումին անվանումը: 1754 թ-ին
գերմանացի քիմիկոս Ա. Մարգրաֆը պաղլեղներից անջատել է անգույն
«պաղլեղային հող» (այդ պատճառով ալյումինը հայերեն անվանել են նաև
«պաղլեղածին»), որն ավելի ուշ հայտնաբերվել է նաև կավի մեջ և կոչվել
«արզնահող»:
Մետաղական ալյումինն առաջին անգամ ստացել է դանիացի ֆիզիկոս Հ.
Էրստեդը 1825 թ-ին: Արդեն 1855 թ-ին Փարիզում կայացած համաշխարհային
ցուցահանդեսում ցուցադրվել են ալյումինի փոքր ձուլակտորներ: Այդ
ժամանակաշրջանում ալյումինը ոսկուց շատ քիչ էր էժան և օգտագործվում
էր միայն զարդեր պատրաստելու համար:
Ալյումինի պարունակությունը երկրակեղևում 8,8% է (ըստ զանգվածի):
Ալյումինը ջերմության և էլեկտրականության լավ հաղորդիչ է:
Պլաստիկության շնորհիվ կռելի է և հեշտ գլանվում է անգամ սառը վիճակում:
Նրանից կարելի է գլանել շատ բարակ փայլաթիթեղ («արծաթե թուղթ») և
ձգել բարակ լար: Խառնուրդները մեծացնում են ալյումինի
կարծրությունը, փոքրացնում քիմիական
կայունությունը, ջերմահաղորդականությունը և
Ալյումինն սպիտակ թեթև մետաղ է(p=2,7գ/սմ խոր.), հալվում է
660 աստիճանում, եռում 2450 աստիճանում: Մետաղական
ալյումինից հեշտությամբ լար է ձգվում և 0,10մմ հաստությամբ
փայլաթիթեղ գլանվում: Հալված վիճակում լուծում է այլ
մետաղներ և ոչ մետաղներ` համաձուլվածքներ առաջացնելով:
Ալյումինը շատ ակտիվ մետաղ է: Փոխազդում է ջրի հետ՝
2Al + 6H2O → Al(OH)3 + 3H2
Օդում այրվում է՝ արձակելով մեծ քանակությամբ ջերմություն.
4Al + 3O2 → 2AlO3; արձակվում է -1675ԿՋ/մոլ
Տաքացման պայմաններում փոխազդում է ոչ-մետաղների հետ
2Al + 3Cl2 → 2AlCl3
2Al + 3S → Al2S3
2Al + N2 → 2AlN
4Al + 3C → Al4C3
Հեշտությամբ լուծվում է աղաթթվում և նոսր ծծմբական թթվում, իսկ
տաքացման պայմաններում՝ նաև խիտ ազոտական և ծծմբական
թթուներում:
2Al + 6HCl → 2AlCl3 + 3H2
2Al + 2H2SO4 → Al2(SO4)3 + 3H2
Al + 6HNO3 (Խիտ) → Al(NO3)3 + 3NO2 + 3H2O
2Al + 6H2SO4 → Al2(SO4)3 + 3SO2 + 6H2O
Լուծվում է ալկալիներում.
2Al + 2NaOH + 6H2O → 2Na[Al(OH)4] + 3H2
Ավելի պասիվ(այսինքն`ավելի բարձր օքսիդացման
պոտենցիալով)մետաղներին վերականգնում է իրենց
օքսիդներից:Մետաղների սըացման այս եղանակը կոչվում է
ալյումինաթերմիա:
3Fe3O4 + 8Al → 4Al2O3 + 9Fe; ΔH=-4349ԿՋ
Cr2 + 2Al → Al2O3 + 2Cr; ΔH=-534ԿՋ
Կիրառվում է թեթև և ամուր համաձուլվածքների ստացման,
ալյումինաթերմիայի, ինչպես նաև կենցաղային իրերի պատրաստման
համար:
Ալյումինը մտնում է ահռելի քանակությամբ հանքանյութերի
բաղադրության մեջ, գլխավորությամբ ալյումոսիլիկատների և
լեռնային ապարների: Ալյումինի միացություններ
պարունակում են գրանիտները, բազալտները, կավը, դաշտային
սպաթը և այլն: Բայց ահա պարադոքս. չնայած նրան, որ
ալյումինը պարունակվում է շատ մեծ քանակությամբ
հանքանյութերում և ապարներում, բոքսիտներով հարուստ
տեղանքները, որոնք հանդիսանում են ալյումինի
գործարանային ստացման հիմնական հումք, բավականին
հազվադեպ են հանդիպում: Միկրոէլեմենտների տեսքով
ալյումինը առկա է կենդանիների և բույսերի հյուսվածքներում:
Արդյունաբերության մեջ ալյումինը ստանում են` հեղուկ
կրիոլիտում լուծված կավահողը (Al2O3) էլեկտրոլիզի
ենթարկելով:
Qimia alyumin

More Related Content

What's hot (10)

հալոգեն
հալոգենհալոգեն
հալոգեն
 
Հալոգեն
ՀալոգենՀալոգեն
Հալոգեն
 
Ալյումին
ԱլյումինԱլյումին
Ալյումին
 
քիմիա
քիմիաքիմիա
քիմիա
 
ԹԹՎԱԾԻՆ
ԹԹՎԱԾԻՆԹԹՎԱԾԻՆ
ԹԹՎԱԾԻՆ
 
Ածխածին
ԱծխածինԱծխածին
Ածխածին
 
Oxygen
OxygenOxygen
Oxygen
 
Սպիրտ C2 H6 O
Սպիրտ C2 H6 OՍպիրտ C2 H6 O
Սպիրտ C2 H6 O
 
Ածխածին
ԱծխածինԱծխածին
Ածխածին
 
ալյումին
ալյումինալյումին
ալյումին
 

More from hovo1999

Գոթական ճարտարապետություն
Գոթական ճարտարապետությունԳոթական ճարտարապետություն
Գոթական ճարտարապետությունhovo1999
 
Հռոդոս կղզի
Հռոդոս կղզիՀռոդոս կղզի
Հռոդոս կղզիhovo1999
 
Գրիգոր Խանջյան
Գրիգոր ԽանջյանԳրիգոր Խանջյան
Գրիգոր Խանջյանhovo1999
 
Գոթական ճարտարապետությունը Ֆրանսիայում
Գոթական ճարտարապետությունը ՖրանսիայումԳոթական ճարտարապետությունը Ֆրանսիայում
Գոթական ճարտարապետությունը Ֆրանսիայումhovo1999
 
ֆիզիկա.ինչու ենք մրսում
ֆիզիկա.ինչու ենք մրսումֆիզիկա.ինչու ենք մրսում
ֆիզիկա.ինչու ենք մրսումhovo1999
 
Անանուխ
ԱնանուխԱնանուխ
Անանուխhovo1999
 
Հետաքրքիր փաստեր ԱՄՆ-ի մասին
Հետաքրքիր փաստեր ԱՄՆ-ի մասինՀետաքրքիր փաստեր ԱՄՆ-ի մասին
Հետաքրքիր փաստեր ԱՄՆ-ի մասինhovo1999
 
Christmas In France, by Nare H.
Christmas In France, by Nare H.Christmas In France, by Nare H.
Christmas In France, by Nare H.hovo1999
 
презентация1
презентация1презентация1
презентация1hovo1999
 
Hulio kortasar
Hulio kortasarHulio kortasar
Hulio kortasarhovo1999
 
Hulio kortasar
Hulio kortasarHulio kortasar
Hulio kortasarhovo1999
 
Anhatakan ashxatanq
Anhatakan ashxatanqAnhatakan ashxatanq
Anhatakan ashxatanqhovo1999
 
Orbeli exbayrner
Orbeli exbayrnerOrbeli exbayrner
Orbeli exbayrnerhovo1999
 

More from hovo1999 (19)

Դսեղ
ԴսեղԴսեղ
Դսեղ
 
Գոթական ճարտարապետություն
Գոթական ճարտարապետությունԳոթական ճարտարապետություն
Գոթական ճարտարապետություն
 
Հռոդոս կղզի
Հռոդոս կղզիՀռոդոս կղզի
Հռոդոս կղզի
 
Գրիգոր Խանջյան
Գրիգոր ԽանջյանԳրիգոր Խանջյան
Գրիգոր Խանջյան
 
Գոթական ճարտարապետությունը Ֆրանսիայում
Գոթական ճարտարապետությունը ՖրանսիայումԳոթական ճարտարապետությունը Ֆրանսիայում
Գոթական ճարտարապետությունը Ֆրանսիայում
 
ֆիզիկա.ինչու ենք մրսում
ֆիզիկա.ինչու ենք մրսումֆիզիկա.ինչու ենք մրսում
ֆիզիկա.ինչու ենք մրսում
 
Անանուխ
ԱնանուխԱնանուխ
Անանուխ
 
Հետաքրքիր փաստեր ԱՄՆ-ի մասին
Հետաքրքիր փաստեր ԱՄՆ-ի մասինՀետաքրքիր փաստեր ԱՄՆ-ի մասին
Հետաքրքիր փաստեր ԱՄՆ-ի մասին
 
Christmas In France, by Nare H.
Christmas In France, by Nare H.Christmas In France, by Nare H.
Christmas In France, by Nare H.
 
презентация1
презентация1презентация1
презентация1
 
Angl
AnglAngl
Angl
 
Hulio kortasar
Hulio kortasarHulio kortasar
Hulio kortasar
 
Hulio kortasar
Hulio kortasarHulio kortasar
Hulio kortasar
 
Qimia
QimiaQimia
Qimia
 
Anhatakan ashxatanq
Anhatakan ashxatanqAnhatakan ashxatanq
Anhatakan ashxatanq
 
Orbeli exbayrner
Orbeli exbayrnerOrbeli exbayrner
Orbeli exbayrner
 
Paris
ParisParis
Paris
 
English
EnglishEnglish
English
 
Sevan
SevanSevan
Sevan
 

Qimia alyumin

  • 1.
  • 2. Ալյումինը սպիտակ, արծաթափայլ, փափուկ, դյուրահալ մետաղ է: Ալյումինի միացությունները հայտնի են վաղ անցյալից: Դեռևս մ. թ. ա. I դարում ալյումինական պաղլեղներն օգտագործվում էին Եգիպտոսում՝ որպես կապակցող և աղաղող նյութեր: Հին հույներն ալյումինական պաղլեղներն անվանել են “alumen”, որտեղից էլ ծագել է ալյումին անվանումը: 1754 թ-ին գերմանացի քիմիկոս Ա. Մարգրաֆը պաղլեղներից անջատել է անգույն «պաղլեղային հող» (այդ պատճառով ալյումինը հայերեն անվանել են նաև «պաղլեղածին»), որն ավելի ուշ հայտնաբերվել է նաև կավի մեջ և կոչվել «արզնահող»: Մետաղական ալյումինն առաջին անգամ ստացել է դանիացի ֆիզիկոս Հ. Էրստեդը 1825 թ-ին: Արդեն 1855 թ-ին Փարիզում կայացած համաշխարհային ցուցահանդեսում ցուցադրվել են ալյումինի փոքր ձուլակտորներ: Այդ ժամանակաշրջանում ալյումինը ոսկուց շատ քիչ էր էժան և օգտագործվում էր միայն զարդեր պատրաստելու համար: Ալյումինի պարունակությունը երկրակեղևում 8,8% է (ըստ զանգվածի): Ալյումինը ջերմության և էլեկտրականության լավ հաղորդիչ է: Պլաստիկության շնորհիվ կռելի է և հեշտ գլանվում է անգամ սառը վիճակում: Նրանից կարելի է գլանել շատ բարակ փայլաթիթեղ («արծաթե թուղթ») և ձգել բարակ լար: Խառնուրդները մեծացնում են ալյումինի կարծրությունը, փոքրացնում քիմիական կայունությունը, ջերմահաղորդականությունը և
  • 3. Ալյումինն սպիտակ թեթև մետաղ է(p=2,7գ/սմ խոր.), հալվում է 660 աստիճանում, եռում 2450 աստիճանում: Մետաղական ալյումինից հեշտությամբ լար է ձգվում և 0,10մմ հաստությամբ փայլաթիթեղ գլանվում: Հալված վիճակում լուծում է այլ մետաղներ և ոչ մետաղներ` համաձուլվածքներ առաջացնելով:
  • 4. Ալյումինը շատ ակտիվ մետաղ է: Փոխազդում է ջրի հետ՝ 2Al + 6H2O → Al(OH)3 + 3H2 Օդում այրվում է՝ արձակելով մեծ քանակությամբ ջերմություն. 4Al + 3O2 → 2AlO3; արձակվում է -1675ԿՋ/մոլ Տաքացման պայմաններում փոխազդում է ոչ-մետաղների հետ 2Al + 3Cl2 → 2AlCl3 2Al + 3S → Al2S3 2Al + N2 → 2AlN 4Al + 3C → Al4C3 Հեշտությամբ լուծվում է աղաթթվում և նոսր ծծմբական թթվում, իսկ տաքացման պայմաններում՝ նաև խիտ ազոտական և ծծմբական թթուներում: 2Al + 6HCl → 2AlCl3 + 3H2 2Al + 2H2SO4 → Al2(SO4)3 + 3H2 Al + 6HNO3 (Խիտ) → Al(NO3)3 + 3NO2 + 3H2O 2Al + 6H2SO4 → Al2(SO4)3 + 3SO2 + 6H2O
  • 5. Լուծվում է ալկալիներում. 2Al + 2NaOH + 6H2O → 2Na[Al(OH)4] + 3H2 Ավելի պասիվ(այսինքն`ավելի բարձր օքսիդացման պոտենցիալով)մետաղներին վերականգնում է իրենց օքսիդներից:Մետաղների սըացման այս եղանակը կոչվում է ալյումինաթերմիա: 3Fe3O4 + 8Al → 4Al2O3 + 9Fe; ΔH=-4349ԿՋ Cr2 + 2Al → Al2O3 + 2Cr; ΔH=-534ԿՋ Կիրառվում է թեթև և ամուր համաձուլվածքների ստացման, ալյումինաթերմիայի, ինչպես նաև կենցաղային իրերի պատրաստման համար:
  • 6. Ալյումինը մտնում է ահռելի քանակությամբ հանքանյութերի բաղադրության մեջ, գլխավորությամբ ալյումոսիլիկատների և լեռնային ապարների: Ալյումինի միացություններ պարունակում են գրանիտները, բազալտները, կավը, դաշտային սպաթը և այլն: Բայց ահա պարադոքս. չնայած նրան, որ ալյումինը պարունակվում է շատ մեծ քանակությամբ հանքանյութերում և ապարներում, բոքսիտներով հարուստ տեղանքները, որոնք հանդիսանում են ալյումինի գործարանային ստացման հիմնական հումք, բավականին հազվադեպ են հանդիպում: Միկրոէլեմենտների տեսքով ալյումինը առկա է կենդանիների և բույսերի հյուսվածքներում: Արդյունաբերության մեջ ալյումինը ստանում են` հեղուկ կրիոլիտում լուծված կավահողը (Al2O3) էլեկտրոլիզի ենթարկելով: