Problemy, z jakimi zmagają się inwestorzy: ilość środków, dobór rynków, ilość i częstotliwość otwieranych pozycji. W inwestycjach ograniczeniem mogą być: brak celu, chęć odegrania się, nadmierna pewność siebie, brak cierpliwości, strach, chciwość, nadzieja. Prezentacja traktuje o wymienionych wyżej problemach oraz o najgroźniejszych błędach popełnianych przez inwestorów.

1. Psychologia inwestowania
www.xtb.pl
„Rynkiem rządzą dwa uczucia:
strach i chciwość”.
Świadomość własnych uczuć może nas
uratować przed nie lada kłopotami.

2. Ilość środków
• Inwestuj własne środki.
• Inwestuj pieniądze, które mają znaczenie i których
ewentualny brak nie pogorszy twojego stylu życia.
• Zainwestowanie wszystkich środków może doprowadzić
cię do ruiny.
Błędy i pułapki

3. Dobór rynków
• Dywersyfikacja jest dobra o ile jest odpowiednio
przeprowadzona.
• Częstym błędem jest nadmierna i źle dobrana
dywersyfikacja.
• Pozycje krótkie na US.500, US.100, US.30 i DE.30 to nie jest
skuteczne rozłożenie ryzyka!
• Rozłożenie ryzyka na kilkanaście instrumentów uniemożliwia
skuteczne zarządzanie pozycją i szybkie reagowanie.
Błędy i pułapki

4. Ilość i częstość otwieranych pozycji
• Jeśli inwestujesz sam, na niskich interwałach i nie
zajmujesz się tym zawodowo, obserwowanie więcej niż 3,
4 instrumentów w tym samym czasie może być bardzo
kłopotliwe.
• Zbyt częste otwieranie transakcji.
• Nieustanne posiadanie otwartych pozycji - „pieniądze
parzą”.
• Brak przerw, aby nabrać świeżego spojrzenia.
Błędy i pułapki

5. Brak celu
• Jeśli nie znasz celu, będziesz błądzić.
• Większość graczy nie wie czego chce, bądź nie ma jasno
sprecyzowanego celu.
• Ile chcesz zarobić w tym roku?
• Ile musisz osiągnąć każdego miesiąca?
• Ile czasu na to poświęcisz?
• Jak do tego dojdziesz?
Błędy i pułapki

6. Chęć odegrania się
• Jeśli ustawisz sobie cel odegrania się, rynek odegra się na
tobie.
• Chęć odegrania się pozbawia racjonalności i świeżego
spojrzenia.
• Przegrana bitwa nie oznacza przegranej wojny.
• Podejdź do sytuacji na chłodno, pomyśl, zrób sobie
przerwę.
Błędy i pułapki

7. Nadmierna pewność siebie
• W życiu pewne są tylko 2
rzeczy…
• Jeśli ktoś mówi, że jest
pewien na 100%, gdzie
będzie rynek to znaczy, że
kłamie.
• „Przywiązanie do własnych
opinii jest czynnikiem,
który powoduje największe
spustoszenie na Wall
Street”
Symptomy:
 Podejmowanie
nadmiernego ryzyka.
 Nieumiejętność
przyznania się do błędu.
 Nadmierna akumulacja
pozycji.
 Zaślepienie, stan euforii
i wiary, że najlepsze
przed tobą.
 Ignorowanie
wskaźników.
Błędy i pułapki

8. Brak cierpliwości
• Brak cierpliwości czekania
na transakcje o najwyższym
prawdopodobieństwie
sukcesu.
• Podejmowanie decyzji, gdy
tylko nieliczne kryteria
wejścia zostały spełnione.
• Inwestowanie to nie wyścig,
bądź jak łowca lub myśliwy.
Powód?
 Obawa, że przeoczysz
istotny ruch.
 Nuda.
 Brak jasno
zdefiniowanej metody.
 Problem z
kontrolowaniem emocji.
 „Pieniądze parzą”
Błędy i pułapki

9. Strach
• Strach przed porażką
• Strach przed utraconą okazją
• Obawa – co powiedzą inni
• Ludzie unikają działań mogących przynieść im poczucie
wstydu i jednocześnie poszukują takich, które przynoszą
dumę.
• Duma i wstyd czyli dlaczego nie potrafię akceptować strat
Dylematy i wyzwania

10. Chciwość
• Z chciwością wiążę się nadmierna pewność siebie.
• Zbyt długie przetrzymywanie zyskownych pozycji.
• Nadmierne lewarowanie.
• Zwiększone ryzyko.
• Chęć osiągnięcia zysków w jak najkrótszym czasie.
„Chciwy nie tylko traci pieniądze,
ale i przyjaciół i dobre imię.”
Rabindranath Tagore
Błędy i pułapki

11. Nadzieja
• Jeżeli, nie jesteś przekonany do swojej transakcji i
polegasz na nadziei, najprawdopodobniej poniesiesz
stratę.
• „Nadzieja jest naturalną rzeczą. Z nadzieją czujemy się
dobrze, bez niej źle. (…) Tyle tylko, że nadzieja nie
sprawdza się na giełdzie. Stanowi przeszkodę – a nie
pomoc. Wchodzi w drogę realizmowi.”
*”Sztuka Spekulacji po latach” Zenon Komar ; Linia Warszawa 2011 str. 27 tom 1
Dylematy i wyzwania

12. Najgroźniejsze błędy
I. Brak planowania
Bądź
przygotowany
na obydwa
scenariusze !!!

13. Najgroźniejsze błędy
I. Brak planowania
• Co zrobisz, gdy rynek zacznie podążać w niechcianym
przez ciebie kierunku?
• Kiedy zamkniesz pozycję? Nigdy?
• Jaką stratę jesteś w stanie zaakceptować podczas jednej
transakcji?
• Co zrobisz, gdy rynek zacznie podążać w oczekiwanym
przez ciebie kierunku?
• Kiedy zamkniesz pozycję? Nigdy?
• Jaki zysk jesteś w stanie zaakceptować podczas jednej
transakcji?

14. Najgroźniejsze błędy
II. Trzymanie pozycji stratnych i zbyt
szybkie zamykanie zyskownych

15. Najgroźniejsze błędy
II. Trzymanie pozycji stratnych i zbyt
szybkie zamykanie zyskownych
• Wielu inwestorów posiada wyśmienitą orientację
rynkową, skuteczną metodę i intuicję, ale nie umie
przyznać się do błędu i wyjść w porę ze stratnej pozycji.
• Jesteśmy ludzi i popełniamy błędy. Jest to naturalna
cecha człowieka. Na rynku naturalne jest to, że czasami
mamy rację, a czasami nie.
• Stracisz swój kapitał, jeśli pozwolisz sobie na zbyt długie
przetrzymywanie pozycji generujących stratę.

16. Najgroźniejsze błędy
III. Przenoszenie lub brak Stop Loss’ów
Jak w jedną minutę, jako inwestor jesteś w stanie zareagować na taki
ruch rynku, który widzisz poniżej?
150
pipsów150
PIPSÓW
200
pipów
Nasz Kapitał: 10000 zł
Maksymalne możliwe zaangażowanie : 2,6 lot’a
Wartość depozytu: 9802 zł
Wartość pipsa: 40,42 zł
Maksymalna potencjalna strata: 6063 zł
To jest ~61% Naszego Całego Kapitału!

17. Najgroźniejsze błędy
III. Przenoszenie lub brak Stop Loss’ów

18. Najgroźniejsze błędy
III. Przenoszenie lub brak Stop Loss’ów

19. Najgroźniejsze błędy
III. Przenoszenie lub brak Stop Loss’ów

20. Najgroźniejsze błędy
III. Przenoszenie lub brak Stop Loss’ów

21. Stop Loss a strata na rynku
Wielkość Kapitału Procentowa Wielkość straty Wartość Nominalna straty Kapitał po stracie Wartość procentowa
10 000,00 zł 1% 100,00 zł 9 900,00 zł 1,01%
10 000,00 zł 2% 200,00 zł 9 800,00 zł 2,04%
10 000,00 zł 3% 300,00 zł 9 700,00 zł 3,09%
10 000,00 zł 4% 400,00 zł 9 600,00 zł 4,17%
10 000,00 zł 5% 500,00 zł 9 500,00 zł 5,26%
10 000,00 zł 10% 1 000,00 zł 9 000,00 zł 11,11%
10 000,00 zł 15% 1 500,00 zł 8 500,00 zł 17,65%
10 000,00 zł 20% 2 000,00 zł 8 000,00 zł 25,00%
10 000,00 zł 25% 2 500,00 zł 7 500,00 zł 33,33%
10 000,00 zł 30% 3 000,00 zł 7 000,00 zł 42,86%
10 000,00 zł 35% 3 500,00 zł 6 500,00 zł 53,85%
10 000,00 zł 40% 4 000,00 zł 6 000,00 zł 66,67%
10 000,00 zł 45% 4 500,00 zł 5 500,00 zł 81,82%
10 000,00 zł 50% 5 000,00 zł 5 000,00 zł 100,00%
10 000,00 zł 55% 5 500,00 zł 4 500,00 zł 122,22%
10 000,00 zł 60% 6 000,00 zł 4 000,00 zł 150,00%
10 000,00 zł 65% 6 500,00 zł 3 500,00 zł 185,71%
10 000,00 zł 60% 6 000,00 zł 4 000,00 zł 150,00%
10 000,00 zł 75% 7 500,00 zł 2 500,00 zł 300,00%
10 000,00 zł 80% 8 000,00 zł 2 000,00 zł 400,00%
10 000,00 zł 85% 8 500,00 zł 1 500,00 zł 566,67%
10 000,00 zł 90% 9 000,00 zł 1 000,00 zł 900,00%
10 000,00 zł 95% 9 500,00 zł 500,00 zł 1900,00%
10 000,00 zł 100% 10 000,00 zł 0,00 zł --------
Ostatnia kolumna w tabeli przedstawia wartość procentową straty którą trzeba odrobić
aby nasz kapitał wrócił do początkowego stanu

22. Stop Loss Nominalny
Transakcja Saldo operacyjne rachunku
Procentowa wartość Stop
Loss
Nominalna wartość Stop
Loss
Wartość kapitału po
startnym zleceniu
1 10 000,00 zł 3% 300,00 zł 9 700,00 zł
2 9 700,00 zł 3% 291,00 zł 9 409,00 zł
3 9 409,00 zł 3% 282,27 zł 9 126,73 zł
4 9 126,73 zł 3% 273,80 zł 8 852,93 zł
5 8 852,93 zł 3% 265,59 zł 8 587,34 zł
6 8 587,34 zł 3% 257,62 zł 8 329,72 zł
7 8 329,72 zł 3% 249,89 zł 8 079,83 zł
8 8 079,83 zł 3% 242,39 zł 7 837,43 zł
9 7 837,43 zł 3% 235,12 zł 7 602,31 zł
10 7 602,31 zł 3% 228,07 zł 7 374,24 zł
11 7 374,24 zł 3% 221,23 zł 7 153,01 zł
12 7 153,01 zł 3% 214,59 zł 6 938,42 zł
13 6 938,42 zł 3% 208,15 zł 6 730,27 zł
14 6 730,27 zł 3% 201,91 zł 6 528,36 zł
15 6 528,36 zł 3% 195,85 zł 6 332,51 zł
16 6 332,51 zł 3% 189,98 zł 6 142,54 zł
17 6 142,54 zł 3% 184,28 zł 5 958,26 zł
18 5 958,26 zł 3% 178,75 zł 5 779,51 zł
19 5 779,51 zł 3% 173,39 zł 5 606,13 zł
20 5 606,13 zł 3% 168,18 zł 5 437,94 zł
21 5 437,94 zł 3% 163,14 zł 5 274,81 zł
22 5 274,81 zł 3% 158,24 zł 5 116,56 zł
23 5 116,56 zł 3% 153,50 zł 4 963,06 zł
24 4 963,06 zł 3% 148,89 zł 4 814,17 zł
25 4 814,17 zł 3% 144,43 zł 4 669,75 zł
26 4 669,75 zł 3% 140,09 zł 4 529,65 zł
27 4 529,65 zł 3% 135,89 zł 4 393,77 zł
28 4 393,77 zł 3% 131,81 zł 4 261,95 zł
29 4 261,95 zł 3% 127,86 zł 4 134,09 zł
30 4 134,09 zł 3% 124,02 zł 4 010,07 zł

23. Najgroźniejsze błędy
IV. Uśrednianie, piramidowanie strat
• Przykład. Kupno 10 kontraktów po 100 zł. Cena
nurkuje. Dokupujemy 10 kontraktów po 90 zł. Cena
nadal spada. Ponownie dokupujemy 10, ale po 80 zł.
Uzyskujemy średnią cenę zakupu na poziomie 90 zł
(100+90+80) / (10+10+10).
• Rezultat. Zamiast straty 200 zł (10 x 20 zł) mamy stratę
300 zł (30 x 10zł).
• Piramidowanie jest niezwykle dochodową metodą przy
pozycjach przynoszących zysk i niezwykle
wyniszczającą przy pozycjach generujących straty.

24. Najgroźniejsze błędy
V. Nadmierne lewarowanie
• Przelewarowanie – otwieranie zbyt dużych pozycji w
stosunku do posiadanego kapitału.
• Stosowanie dźwigni finansowych daje możliwość
osiągnięcia spektakularnych zysków, ale i strat.
• Stosuj lewarownie, które umożliwi Ci kontrolę pozycji.

25. Najgroźniejsze błędy
I. Brak planowania
II. Trzymanie pozycji stratnych i zbyt
szybkie zamykanie zyskownych
III. Przenoszenie lub brak Stop Loss’ów
IV. Uśrednianie, piramidowanie strat
V. Nadmierne lewarowanie

26. Dyscyplina
• Dyscyplina to postępowanie zgodne z zestawem zasad i
reguł, dlatego też bez dyscypliny nie ma metody.
• Brak konsekwencji często jest powodem największych
porażek na rynku, prowadzi do niezdecydowania i braku
wiary w system – BĄDŹ KONSEKWENTNY.
Dylematy i wyzwania

27. Efekt myślenia wstecznego
• Kiedy coś się wydarzy, większość osób jest przekonana,
że przeczuwała to wcześniej. Przeszłe wydarzenia
zawsze wydają się mniej przypadkowe, niż rzeczywiście
były.

28. Błąd kotwiczenia – nie przypisuj
znaczenia nieistotnym informacjom
• „Kotwiczenie to zjawisko podejmowania decyzji na
podstawie nieistotnej informacji. (…) Kiedy stykamy się z
niepewnością, mamy skłonność do chwytania się
nieistotnych informacji jak tonący brzytwy – również
wtedy, gdy chodzi o wycenę na giełdzie.”*
*”Sztuka Spekulacji po latach” Zenon Komar ; Linia Warszawa 2011 str. 71 tom 1

29. Cytaty
• „Najwięcej uczą porażki, nie sukcesy” - Paul Tudor
Jones
• „Sukces na rynku zależy od gracza, a nie od
systemu” – Van Tharp
• „Pamiętaj, że Twoim celem jest grać dobrze, a nie
grać często” – Alexander Elder
• „Więcej nauczy się ten kto 3 razy upadł i się
podniósł, niż ten który nigdy nie upadł” - zasłyszane

30. Dziękuję za uwagę
Karol Orzechowski
22 601 95 70
22 601 95 70
Karol.orzechowski@xtb.pl
X-Trade Brokers Dom Maklerski SA
ul. Ogrodowa 58
00-876 Warszawa
www.xtb.pl