1. Ang Renaissance
A. Ang Renaissance
Ang Renaissance Period ay tumutukoysa ika-14 hanggang ika-16 nasiglosa
Europa.
Angibigsabihinngsalitang
Renaissance
ay "rebirth" o "mulingpagsilang", at angmulingnaisilangsapanahongito ay
anginteressasiningngklasikong Greece at Rome. Nagsimulaang Renaissance
sa Italya, at ito ay lumaganapsabuong Europa.
Unadahilsalokasyonngitalyadahilsamatatagpuanitosakanlurangbahaging
Europa dahilsamalapititosasinaunangRoma.Pangalawadahilsatiniponnito nag
mgalabingmgasinaunag
Romano
samgakaallamannilanakalapyongibangkaalaman
ay
binagonila
at
idnagdagnilaitonanagingsasanhingkanilangpagunlad.Dahildiyan
kaya
silatinawagnarennaissancenananggalingsasalitangitalyanonanagangahulugann
g MULI PAGKABUHAY o sasalitang Ingles ay REBIRTH.Pangatlo ay
pagkakaroonnginteresngmgataosapagaaralna
kung
saan
ay
ay
di
silanagfufucossaisang
subject
at
saitalyrinmatatagpuanangdalawasikatnauniversidadng Bologna at Salerno
Nagbigay-daanang Renaissance sapag-usbongng humanismo. Ito ay...
kombinasyonngrelihiyon
at
sekularisasyon
paniniwalanghinditeolohiyaangdapatpangunahingmatutunanngtaokundiangm
gaibangasignatura
din
- binigyang-diinangmgamateryalnabagay at angkagandahanngbuhay
B. MgaAmbagng Renaissance saiba’tibangalarangan
 Politika- Ang Europe ay kinakitaanngpaglalabanang political. Angnaglabanlabanparasapamumuno ay ang papa, emperador, at angmgapinunong France
at Spain. Sa larangang political aynakilalarinsiNiccolo
Machiavellie
angsumulatng “The Prince”. Sa aklatnaito ,nagbigaysiyangmgamungkahi
kung paanomamunongepektibo. Sa medalingsalitaangpamamaraanngpinuno
,ano
man
anganyonito
ay
nagigingmabuti
kung
mabutiangkanyanghangarinparasa
nasasakupan.sa
wikang
ingles
tinawagitong „The end justifies the means”.
 KasaysayanNaniniwalaangmgahumanistanamahalagaangpagaaralngkasaysayanupangmaunawaannilaangpanahongkanilangkinabibilangan.Sakanilangpagaa
ral
ay
natuklasannilaangmgapagkakamalingmgaeskribanong
middle
ages
sapagkopyamulasaorihinal. May natuklasan din silangmgahuwadnadokumento kung kaya
nagsimulasilangmagsiyasatsapagigingmakatotohananngmgadiumanoyisinulatngmgaeksperto.Isa
ngproduktoangkritikalnapagsusuringmgatekstoangsanaysayni Lorenzo Valla
(Circa 1406-1457) na may pamagatna Declamation Concerning the False
Decretals
of
Constantine
(1439-1440).Sa
akdangito,
pinatunayannivallanahuwadangdokumentongnagsasaadnainilipatni
haring
Constantine
sa
Santo
Papa
angkapangyarihansa
Santo
Papa
angkapangyarihansapamumunosakanlurangbahagingImperyong Roman nangin
ilipatniyaangkabiserasa Constantinople.

2. 
Panitikan-
Masasalaminsapanitikanangtemanghumanistiko.
Mapapansinsamgasakdangmgamanunulatng renaissance angpaghamonsamgakaisipanng middle
ages, lalonasaideyangpagigingmakapangyarihanngsimbahan.
Sa
France,
si
Francois
Rabelais(1494-1553)
akdanglimangtamangaklatnapinamagatang Gargantua
nag
and
may
Pantagruel kung
saanginawaniyangkatawatawaangmgataonghindinaniniwalasahumanismo.
NagingTanyagnamansi Michael de Montaigne (1533-1592) dahilsakanyangakdang essays nanalathalanoong 1580
at
nagimpluwensyasapanitikanngeuropeosamodernongpanahon.
Ito
ay
dahilsaestilongpagkakasulatnitoparangnakikipgusap at samgapinaksani Montaigne tungkolsasarili, edukasyon,
pakikipagkaibigan at iba pa niyangmgainteres.
Sa Spain napantanyagsi Miguel de Cervantes Saavedra (1547-1616) sakanyangakdang Don Quixote de la
Mancha nanailathalanoong 1605. Sanobelangito, tinuligsaniyaang medieval nabatayanngkatapangannanakasaadsa
chivalry.
SamantalasaEngland ,si William Shakespeare(1564-1616) angitinuturingnapinakadakilangmanunulatsawikang
English. Sinulatniyaangmgatanyagnadulatuladng Julius Caesar (1599-1600) at Anthony and Cleopatra(circa 16061607) nahinangoniyamulasakasaysayang Greek at Roman.

Sining- Angkatangianngsiningsapanahonng renaissance aymaihahalintuladsasining n
klasikalngmga
Roman
at
Greek
saanbinibigyanghalagaangpagigingkakaibangbawatmukha
at
kung
pigurangtao.
Angpaggamitngmgabagongmateryalgayangmga oil-based paint ay katangian
din
ngpanahongito.
katangian
din
nitoangpaggamitngtinatawagnanaperpekstiba o impresyonnglalim at layo s
flat
o
surface
ng
painting
upangmakalikhangrealismo.
Tumutukoyangrealismosapaglalarawanngmgabagay
o
taobataysatunaynaanyonito.
Isa sagatanyagnahenyongsiningnoong renaissance ay ng Italian nasina Giotto Bondone (1267-1337)
naunanggumamitngtekniksapaglikhangperpekstibanoongika
14
siglo
.
Si
FilippoBrunellschiangnakatuklassapaggamitng mathematical laws upangmaipakitanangmalinawangperpekstiba.
ang Flemish nasi John Van Eyck namnangnagsulongngbagongteknikng oil painting.
Si Leonrdo da Vinci angnagpintang The Last supper (1498) at Mona Lisa (1503-1507) . Si Michael Angelo
Buonarrotiangitinuturingnapinakamahusaynaeskultorng
Renaissance.
Nakilalasi Raphael
Santi sakanyangmgapintang Madonna mula 1499 hanggang 1520. Bukodsatatlo is pang naptanyagsi Orazio
Gentileschi na may likhang Portrait of a Young Woman as a Sibyl (1620).

3. C. EPEKTO NG PALIMBGAN SA PAGLAGANAP NG RENAISSANCE

Gumagamitnaang
mg
eurepeong
wood
kahawigitongginagamitngmgatsinosimula
block
800
printing
ika-12
siglo.
Noongunangbahagingdekada
C.E.
simula
1450,
nakapaglimbagang German nasi Johann Gutenberg ngunangaklat , isangkopyangbibliya,
gamitangnaimbentoniyang movable type na mas modernokaysanaunangtipo.

Angmgaakdangmgahumanista ay lumaganapsapamamagitanngpalimbagan. Mahalagaritoang In
Praise
Of
Folly(1511)
niDesidariusEresmus
naitinuturingnadahilanngpaglaganapng
Renaissance
(circa
1466-1536
bilangisangpandaigdigangkilusan.
Ginamitniyaangkapangyarihanngplumaupangtuligsainangteolohiyangeskolastika
aabusongkaparian
,
at
)
pang-
itaguyodangkanyangpilosopiyatungkolkaykristo.
Sa
KatunayanangHumanismong

Erasmian
ay
makikitasamgaakdangngmgafrenchnamanunulatsapalimbaganmahirapmaisakatuparanangpaglag
anapngkulturangRenaissance
.Magingangpaglaganapngmgaideyakaugnayngrepormasyon
at
rebolusyongsiyentipiko ay nakikinabang din ngmalakisapagunladngpalimbagan.
D. ANG KABABAIHAN SA RENAISSANCE
Sapanahonng
Renaissance,
iilangkababaihanlamangangtinaggapsamgaunibersidad
o
pinayagangmagsanayngkanilangpropesyonsa Italy. Si IsottaNagarolang may akdang Dialogue on Adam and
Eve(1451)
at
Oration
On
The
Life
nakakikitaanngkanyangkahusayansapagunawasamgaisyungteolohikal.
Cereta mulasabrescianabagomamataysagulngna
30
ay
of
St.
Nariyan
Jerome
din
(1453)
si Laura
isinulongngisangmakabuluhangpagttanggolsapag-
aaralparasakababaihan.
Sa Pagsulatng Tula nariyansila :Verronica Franco mulasa Venice at Vittoria Colonna Mulasa Rome . Sa
laranganngPagpipintanriyansina SofonisbaAnguissola mulasa Cremona na my likhang self-portrait (1554) at si
Artemisia Gentileschi , AnakniOrazio Gentileschi nangapinta nag Judith and Her Maidservant with the head of
Holofernes (1625) at Self -Portrait as the allegorry of Painting(1630).