Uploaded byDutchdatacanterassociation
PPTX, PDF827 views

Presentations

Presentations of the conference on data centers and residual heat on 10/10/2017. An initiative of Dutch Data Center Association, USG Engineering and Liandon Energy Consulting.

Embed presentation

Download to read offline
1 / 123
2 / 123
3 / 123
4 / 123
5 / 123
6 / 123
7 / 123
8 / 123
9 / 123
10 / 123
11 / 123
12 / 123
13 / 123
14 / 123
15 / 123
16 / 123
17 / 123
18 / 123
19 / 123
20 / 123
21 / 123
22 / 123
23 / 123
24 / 123
25 / 123
26 / 123
27 / 123
28 / 123
29 / 123
30 / 123
31 / 123
32 / 123
33 / 123
34 / 123
35 / 123
36 / 123
37 / 123
38 / 123
39 / 123
40 / 123
41 / 123
42 / 123
43 / 123
44 / 123
45 / 123
46 / 123
47 / 123
48 / 123
49 / 123
50 / 123
51 / 123
52 / 123
53 / 123
54 / 123
55 / 123
56 / 123
57 / 123
58 / 123
59 / 123
60 / 123
61 / 123
62 / 123
63 / 123
64 / 123
65 / 123
66 / 123
67 / 123
68 / 123
69 / 123
70 / 123
71 / 123
72 / 123
73 / 123
74 / 123
75 / 123
76 / 123
77 / 123
78 / 123
79 / 123
80 / 123
81 / 123
82 / 123
83 / 123
84 / 123
85 / 123
86 / 123
87 / 123
88 / 123
89 / 123
90 / 123
91 / 123
92 / 123
93 / 123
94 / 123
95 / 123
96 / 123
97 / 123
98 / 123
99 / 123
100 / 123
101 / 123
102 / 123
103 / 123
104 / 123
105 / 123
106 / 123
107 / 123
108 / 123
109 / 123
110 / 123
111 / 123
112 / 123
113 / 123
114 / 123
115 / 123
116 / 123
117 / 123
118 / 123
119 / 123
120 / 123
121 / 123
122 / 123
123 / 123
DATACENTER & RESTWARMTE WELKOM OP 2017 #DCRW17 #DvdD17
AGENDA 13:30 Kick-off 14:00 Presentatie cases & vragenvuur - deel I Werking datacenters, hergebruik en efficiency Arjan Westerhof, Schuberg Philis Restwarmte in praktijk op de High-Tech campus Eindhoven Paul Driessen, NLDC 15:10 Koffiepauze Presentatie cases & vragenvuur - deel II 15:30 Datacenter restwarmte cases Stockholm en Finland Martien Arts, Royal Haskoning 16:05 Strategie rond Laag Temperatuur restwarmte Lammert van Wijk, Liandon Elevator pitches 17:00 Slotwoord en borrel #DCRW17 #DvdD17
Transitie naar een duurzame wereld… Oude business modellen moeten op de schop…
Waarom?
De energietransitie
We leven niet in een tijdperk van veranderingen, maar in een verandering van tijdperken. Jan Rotmans - Hoogleraar Transitiekunde
De digitale transformatie
De bestaande economie (3.0) zal getransformeerd worden naar een nieuwe economie, aangeduid als 4.0. In de wereld van 4.0 staan digitalisering en innovatieve technologieën centraal.
De arbeidsmarkt zal daardoor spectaculair veranderen. De opmars van het gebruik van innovatieve technologieën, zoals kunstmatige intelligentie, big data, 3D-printen, robotica, blockchain, nano- en biotechnologie.
Permanentte om-, her- en bijscholing op alle niveaus moet zich richten op de arbeidsmarkt van 4.0. Strategiefase Ontwerpfase Door training en opleiding kunnen maatwerkoplossingen gecreëerd worden Strategisch personeels- planning Uitvoerings- fase Oplevering Exploitatie fase
De sleutel is co-creatie Hoe kunnen al deze veranderingen naar de nieuwe economie elkaar versterken?
Door co-creatie, o.a. tussen Rusland en Amerika, zijn we in staat om het ruimtestation ISS in een baan rondom de aarde te krijgen.
Door co-creatie kan de doelstelling van Amsterdam worden behaald; ‘In 2050 van het gasnet’.
Neem leiderschap in deze snel veranderende wereld. Transitie naar een digitale en duurzame wereld: ‘Als we het willen kan het!’
Nico van Egmond Robert de Wit
DATACENTER & RESTWARMTE 2017 #DCRW17 #DvdD17
www.greendatacenterplatform.nl
DATACENTER & RESTWARMTE 2017 #DCRW17 #DvdD17
AGENDA 13:30 Kick-off 14:00 Presentatie cases & vragenvuur - deel I Werking datacenters, hergebruik en efficiency Arjan Westerhof, Schuberg Philis Restwarmte in praktijk op de High-Tech campus Eindhoven Paul Driessen, NLDC 15:10 Koffiepauze Presentatie cases & vragenvuur - deel II 15:30 Datacenter restwarmte cases Stockholm en Finland Martien Arts, Royal Haskoning 16:05 Strategie rond Laag Temperatuur restwarmte Lammert van Wijk, Liandon Elevator pitches 17:00 Slotwoord en borrel #DCRW17 #DvdD17
DATACENTER & RESTWARMTE DATACENTER & RESTWARMTE
DATACENTER & RESTWARMTE Operations • 2000 - Abovenet & Metro Media Fiber Network • 2003 - Schuberg Philis • 2009 - atom86 • “No customer effecting down-time” – Allways on Duurzaamheid • 2013 86% energiebesparing koelinstallatie • Combinatie WKO & koeltorens • Verdere optimalisatie • 2017 • Meer dan 90% afvalwater besparing en chemicaliën vrij WIE ZIJN WE?
DATACENTER & RESTWARMTE HET INTERNET
DATACENTER & RESTWARMTE IEDEREEN EN OP ELKE PLEK
DATACENTER & RESTWARMTE HET INTERNET
DATACENTER & RESTWARMTE KOELING EN WARMTE
DATACENTER & RESTWARMTE ENERGIE VERNIETIGEN
DATACENTER & RESTWARMTE GEZAMENLIJK ENERGIE UITWISSELEN Gezamenlijke bewust worden Wie heeft wat ? Onderzoek Uitvoering
DATACENTER & RESTWARMTE ENERGIE UITWISSELEN
DATACENTER & RESTWARMTE Warmte Koude Opslag • WKO biedt mogelijkheden voor het opslaan van energie, bufferwerking. • Vergelijkbaar met een Tesla accu voor elektriciteit • WKO levert: • Koude opwekking voor datacenter • Warmte opwekking voor andere toepassingen Ontdooien van koeltoren tijdens de winter • Laat 1 ventilator een korte periode andersom draaien • Resultaat: warm water uit datacenter ontdooit de koeltoren • Door warmte te gebruiken kan er in koude periode optimaal gekoeld worden MOGELIJKHEDEN
DATACENTER & RESTWARMTE Immersed Computing • Servers in olie, geen ventilatoren • 22 kW vermogen bij 40-60°C traject • Warm water te gebruiken voor verschillende toepassingen • Vloer verwarming • Voorverwarmen diesel motoren ? Waternet • Inzet van waterleiding net als transport medium voor het uitwisselen van warmte en koeling tussen bijvoorbeeld datacenters en tuinbouw kassen MOGELIJKHEDEN
DATACENTER & RESTWARMTE MOGELIJKHEDEN: ROTERENDE UPS Huidige situatie: • Eén installatie waarvan: • Generator & inductiekoppeling gekoeld word • Dieselmotor verwarmd wordt Mogelijke nieuwe situatie • Voorverwarmen diesel motor met warmte van de generator & inductiekoppeling • Scheiden van de ruimte door toepassen van demonteerbare wand • Minder koeling nodig • Setpoint elektrische verwarming dieselmotor verhogen
DATACENTER & RESTWARMTE Is er behoefte aan een nieuw transport netwerk waarbij iedereen koeling en verwarming van het netwerk kan afnemen of inbrengen ? • Transport 1.0: gas, water en elektriciteit • Transport 2.0: koel en verwarming vermogen Overeenkomsten ? • Start aanleg uniek biogasnetwerk in Noord Deurningen Het is de eerste in zijn soort: een ruim tien kilometer lang uniek biogasnetwerk dat biogas van 7 melkveehouderijen rechtstreeks transporteert naar industriële energiegebruikers. VOORSTEL WARMTE / KOUDE NET ?
DATACENTER & RESTWARMTE Totaal energie verbruik datacenter 1250 megawatt ( bron: Dutch Datacenter Association ) 1 MILJOEN HUISHOUDENS VERWARMEN
Restwarmte in praktijk. Datacenter Eindhoven
Datacenter locaties Tier III en TierIV
Grote getallen > 20.000 m² data vloer > 25 MW beschikbaar vermogen 24.400.000 kilo beton 11.250.000 kilo staal 1.400.000 kilo koper (exclusief databekabeling) 963.000 kilo aluminium 50.000 m² isolatiemateriaal 30.000 m² brandwerende muren 150.000.000 kWh p.j. (45.000 huishoudens)
Inspired by Cradle-to-Cradle® Materiaal • Materiaalkeuze met in gedachte restwaarde en hergebruik • Vastleggen toegepaste materialen in een materialenbank en -paspoort • Bij verwerken van materialen rekening houden met demontage • Rekening houden met toekomstige andere functie pand Energiestromen • Duurzame energie gebruiken • Minder energie gebruiken • Energie lenen in plaats van verbruiken Een 2 MW datacenter kan 750-1000 huishoudens verwarmen!
Energiestromen in huidige DC’s
Energiestromen DC Eindhoven
Energie uitwisseling
Koeling Datacenter Eindhoven
Is ‘PUE’ de heilige graal van energiebesparing? Vroeger Regulier Best Practice DC Eindhoven Lighting Networking Power Distribution Cooling Computer Verbeteren energieverbruik & “geleende” energie hergebruiken Verbeteren & hergebruiken
Het blijft een datacenter Continue energievoorziening Continue koeling (afvoer van warmte) Flexibiliteit voor ICT hardware Beschermd tegen brand Connectiviteit voorzieningen Afgeschermde racks of ruimtes
TIER IV 1.500 m2 datavloer 2 MW leverbaar vermogen High power density 48 uur diesel op voorraad Concurrently Maintainable en Fault Tolerant: Tier IV De hoogst haalbare betrouwbaarheid voor ICT apparatuur
Koffiebreak
Datacenter & Restwarmte Case Studies Finland 10 Oktober 2017
Mission Critical Facilities DDA Datacenter en Restwarmte 10-10-2017 Mechanical & Electrical Architectural Environmental PermittingStructural Project Management Data Centres Cost Management Martien Arts Mission Critical Facilities T: +31 88 3486521 M: +31 6 11398965 E: martien.arts@rhdhv.com
Mission Critical Facilities DDA Datacenter en Restwarmte 10-10-2017 Inhoud  Context restwarmte benutting  Case Study Telia - Helsinki  Case Study Yandex – Mäntsäla  Lessons Learned
Mission Critical Facilities DDA Datacenter en Restwarmte 10-10-2017 Context: Finland vs Nederland Finland Nederland Collectief Individueel Stadverwarming Gas (HR ketel) Goedkope(re) stroom Referentie (trend naar beneden) Nucleair/Hydro/Biomass Gas / Kolen/Wind
Mission Critical Facilities DDA Datacenter en Restwarmte 10-10-2017  1) Give back my exergy flow!  2) Add energy to enable re-use possibilities  3) Efficient destruction of my exergy output Context: Trias energetica exergetica?
Mission Critical Facilities DDA Datacenter en Restwarmte 10-10-2017 Telia - Helsinki Yandex - Mäntsäla
Mission Critical Facilities DDA Datacenter en Restwarmte 10-10-2017 wie isTelia?
Mission Critical Facilities DDA Datacenter en Restwarmte 10-10-2017 Datacenter - Helsinki Client: Telia Finland (Sonera) Location: Helsinki, Finland • 15,000 m2 White Space; • 24 MW IT load. Ambition: The most energy efficiënt. secure and sustainable multi-tenant datacenter in Finland
Mission Critical Facilities DDA Datacenter en Restwarmte 10-10-2017 Datacenter - Helsinki
Mission Critical Facilities DDA Datacenter en Restwarmte 10-10-2017 Datacenter – Basis Concept Traditioneel: • Free-Cooling: Droge koelers • Post-Cooling: koelmachine • ,máár met.... Een doelstelling van100% restwarmte uitwisseling !!
Mission Critical Facilities DDA Datacenter en Restwarmte 10-10-2017 Datacenter – Inkoppeling-opties
Mission Critical Facilities DDA Datacenter en Restwarmte 10-10-2017 Datacenter – Inkoppeling op SV Hoe gaan we het doen? Wat is ons verdienmodel? LT of HT én HT: …o C? Waar WP opstellen? Uitbouwplanning DC? Uitbouwplanning WOS? Afmetingen infrastructuur? …..etc. Wie investeert? Wie operate? Bedrijfszekerheid? Wat is de warmteprijs? Gekoppeld aan elektriciteitsprijs? ….etc.
Mission Critical Facilities DDA Datacenter en Restwarmte 10-10-2017 Datacenter – Multi-Criteria Analyses Space Phasing Reliability Flexibility Maintainance Technical Performance Investment Costs Operational Costs Scalability
Mission Critical Facilities DDA Datacenter en Restwarmte 10-10-2017 Resultaat Telia : • (mede)investeerder in WP • Warmtepompen in datacenter • WP: gefaseerd uitbouwen tot max. 24 MW • Warmte levering tegen vergoeding Fortum (SV bedrijf Helsinki): • (mede)investeerder in Infra • Connectie na minimaal restwarmte vermogen
Mission Critical Facilities DDA Datacenter en Restwarmte 10-10-2017 Wie is Yandex?
Mission Critical Facilities DDA Datacenter en Restwarmte 10-10-2017 Datacenter Yandex, Finland Client: Yandex Location: Mäntäsäla, Finland Period: 2012-2014 #: • 4 x 2,500 m2 White Space; • 40 MW IT load. Type: Greenfield
Mission Critical Facilities DDA Datacenter en Restwarmte 10-10-2017 Datacenter Concept • High Density: +/- 15 kW per rack • 100% direct buitenlucht; • Adiabatisch koeling (wordt niet gebruikt in praktijk) • dT: 15K (2540).
Mission Critical Facilities DDA Datacenter en Restwarmte 10-10-2017 Restwarmte concept Aanvullende warmtewisselaar Note: - Maximale waarden - Normaal bedrijf: +/- 10K lager
Mission Critical Facilities DDA Datacenter en Restwarmte 10-10-2017 Stadsverwarming – Connectie concept Stad: 20.000 inwoners Warmte pomp gebouw Yandex DC 4 fasen x 10 MW
Mission Critical Facilities DDA Datacenter en Restwarmte 10-10-2017 Warmteterugwinning – Warmteoverdracht WTW-Warmtewisselaars Warmtepompen (industrieel) WTW-Leidingsysteem Afvoerlucht-ventilatorwand
Mission Critical Facilities DDA Datacenter en Restwarmte 10-10-2017 Warmtebalans Datacenter en SV behoefte Belastingduurkromme SV Mäntsälä Yandex –fase 2 Yandex –fase 1 Datacenter kan grotendeels voorzien in de warmtebehoefte van Mäntsälä
Mission Critical Facilities DDA Datacenter en Restwarmte 10-10-2017  Financien:  SV-energieprijs: +/- 5% lager  Yandex: vergoeding voor LT- warmte  Milieu:  1e fase: - 40% van CO2  EU doelstelling 2030  2e fase: - 90% van CO2 - Winterpiek alleen biomassa (geen gas!) Balans Datacenter en SV
Mission Critical Facilities DDA Datacenter en Restwarmte 10-10-2017 Ontwikkeling belasting op Gas Ontwikkeling elektriciteits prijs Drivers for Succes: Financieel Gas Elektriciteit Stadsverwarmingssysteem Mäntsälä: • Gasgestookte centrale • Biomassa centrale
Mission Critical Facilities DDA Datacenter en Restwarmte 10-10-2017 Drivers for Succes: Lokale samenwerking Yandex Warmte-leverancier Calefa Equipment-leverancier Mäntsälän Sähkö Warmte-distributeur Mäntsälä Warmte-afnemer
Mission Critical Facilities DDA Datacenter en Restwarmte 10-10-2017 Data Centre Yandex, Russia Client: Yandex Location: Vladimir, Russia Period: 2015-2017 #: • 4 x 2,500 m2 White Space; • 40 MW IT load. Type: Greenfield
Mission Critical Facilities DDA Datacenter en Restwarmte 10-10-2017 Lessons Learned Finland Nederland Collectief Individueel Stadverwarming Gas (HR ketel) Goedkope(re) stroom Referentie (trend naar beneden) Nucleair/Hydro/Biomass Gas / Kolen/Wind/Zon Goede Intenties – Goede Samenwerking – Goede Business case
Mission Critical Facilities DDA Datacenter en Restwarmte 10-10-2017
10-10-2017 Lammert van Wijk Liandon Energy Consulting Zullen we het samen doen? Datacenter & restwarmte Landelijke dag voor de duurzaamheid
Breaking news Facebook gaat woningen verwarmen met restwarmte 8 september 2017 Facebook kondigt aan woningen te gaan verwarmen met restwarmte uit zijn datacenters. Concreet heeft het bedrijf aangekondigd dat restwarmte uit zijn nieuwe datacenters in de Deense stad Odense ingezet zal worden voor het verwarmen van 6.900 Deense woningen.
Liandon Energy Consulting
Een warme band met Almere
Onze visie Er vindt een overgang plaats van huidige enkelvoudige energienetten naar integrale, multidisciplinaire energienetten. Warmte
Beheersbaarheid Technische complexiteit van integrale energienetten - Beheren en optimaliseren van de energiestromen tot op componentniveau
Beheersbaarheid Financiële complexiteit van integrale energienetten - Gezonde businesscase voor LT-systemen, begrijpelijk voor iedere stakeholder
Wat hebben wij al gedaan 40⁰C 25⁰C 24⁰C 39⁰C 75⁰C 40⁰C Waste Heat Akzo LT consumers Heat transfer station HT consumers Further Extension Electricity HEAT Pump Twente channel
Wat hebben wij al gedaan 40⁰C 25⁰C 24⁰C 39⁰C 75⁰C 40⁰C Waste Heat Akzo LT consumers Heat transfer station HT consumers Further Extension Electricity HEAT Pump Twente channel
Warm gebaar Bedankt daarvoor!
What’s in it for you? Impact is groot - Koude / koeling - van grote eindverbruiker naar transformator, omzetting van elektrische energie naar warmte en data. Waarde toevoegend in de gehele keten - lokaal gericht, verbonden met de omgeving - vestigingsvoordeel De effort voor de datacenters daarentegen is minimaal - leveren van warmte om niets - inspanning niet meer dan anders (NMDA pricipe)
Wat maakt ons tot een aantrekkelijke partner?
Samen beginnen?
AGENDA #DCRW17 #DvDD17 Elevator pitches (5 minuten) 16:40 > Datacenter restwarmte op Science Park Klaasjan van der Maas, Unica 16:50 > Onderzoek koppeling DC op hoog temperatuur netwerk Robert de Boer, ECN 16:45 > Business cases lage temperatuur netwerken Jeanke van der Haar, ENGIE 16:55 > Integratie Restwarmte in Amsterdam Maarten van Blijderveen, Liandon 17:00 Slotwoord Stijn Grove, DDA
Sciencepark Amsterdam (ca. 1 jaar geleden) http://www.aerophotostock.com/
https://www.unica.nl/over-unica/downloads/whitepapers.aspx
www.ecn.nl Restwarmte van datacenter naar warmtenet Beoordeling van warmtepomptoepassing Robert de Boer, Anton Wemmers, Soledad van Eijk, ECN Hans Schelvis, Equinix Hans Rödel, Bart de Vries, Nuon Stijn Grove, DDA Dinsdag 10 oktober, 2017
Huidige situatie koeling 15°C 9°C elektriciteit warmte koeling 20°C 12°C elektriciteit warmte koeling 30°C 20°C elektriciteit warmte WKK Gas Warmte 116-90°C 77-65°C Kracht GAS KETELGas Warmtenet
Het Idee: Nieuwe situatie 107 GAS KETEL gas warmte 90- 116°C 65-77°CWarmte pomp elektriciteit Condensor verdamper koeling 15°C 9°C elektriciteit warmte 36°C koeling 20°C 12°C elektriciteit warmte 36°C koeling 30°C 20°C elektriciteit warmte 36°C condensor ~ 10 MW • Welke technologie • Energie Efficiency • CO2 emissie • Opex • Capex ?
• Aannames: – 10 MWth restwarmte van datacenter continu opwaarderen naar warmtenet – Alle warmte wordt in warmtenet afgenomen • Berekeningen: – Datacenter restwarmte constant op 36°C – aanvoertemperatuur warmtenet varieert 90-116°C – koelers bij datacenter constant aan, geen vrije koeling • Uitkomsten – Elektriciteitsverbruik, Gasverbruik, Primaire Energie – CO2 emissie – Operationele kosten Warmtepomp technologie 108 Warmte pomp elektriciteit Condensor verdamper condensor ~ 10 MW 36°C 90-116°C
RESULTATEN: Energiehuishouding 109 Huidig Nieuw Gasketels als referentie • DataCenter meer elektriceiteitsverbruik • Warmtenet minder gas, meer elektrisch • Primaire Energie: 39% besparing • CO2 emissie: 26% reductie • Overall energiekosten: 40% besparing • Prijs geleverde warmte: ca 4,10 €/GJ (obv huidige E-prijzen)
• Warmtepomptechniek +/- • Investeringskosten WP 4.5-9 M€  business case ?? Conclusies 110 Warmtepomp tov referentiesituatie Warmte uit WKK Gasketels Energiebesparing -- + CO2 emissie reductie -- + Kosten voor geleverde warmte - +
Dank voor uw aandacht ECN Westerduinweg 3 P.O. Box 1 1755 LE Petten 1755 ZG Petten The Netherlands The Netherlands T +31 88 515 49 49 info@ecn.nl F +31 88 515 44 80 www.ecn.nl 111
ZOEnergy Restwarmte datacenters A’dam ZO 10 oktober, 2017 Jeanke van der Haar ZOEnergy
ZOEnergy ENGIE NL Smart Area 11317-7-2017 ZOEnergy is een samenwerking met als doel Amsterdam ZO CO2 neutraal te maken. • De energietransitie is complex en vraagt inzet van ons allen. Iedereen is verantwoordelijk, niemand is eigenaar. • De initiatiefnemers willen dit doorbreken: • Het organiseren van de energievraag • Het aanbieden van lokale, duurzame, energie
Restwarmte datacenters ENGIE NL Smart Area 11417-7-2017 In Amsterdam ZO zijn 8 datacenters die een mogelijke duurzame bron zijn warmte. Organiseren van de vraag: • Nieuwbouw Bullewijkpad als afnemer van duurzame warmte Organiseren van aanbod: 1. Bestaand warmtenet NUON 2. Bestaand koudenet NUON 3. Nieuw Lage Temperatuur Warmtenet
Altijd onderdeel van een systeem ENGIE NL Smart Area 11517-7-2017 Business case bij bestaand net: vermeden kosten van huidige opwek voorziening. warmtevraag aanbod restwarmte Business case bij nieuw net: integraal bekijken. • Systeemontwerp om vraag en aanbod te matchen – gelijktijdigheid. Piek en backup. • Niet onnodig verwarmen: 40 oC voor ruimte verwarming, 60 oC voor tapwater. Beperkt inzet warmtepomp restwarmte en piek. • Optimalisatie door combinatie met andere systemen (bv koude). • Nieuwe verdienmodellen; waarde voor alle betrokkenen. jan feb … jun jul … nov dec
Haalbaarheidsstudie Lage Temperatuur Net ENGIE NL Smart Area 11617-7-2017 warmtevraag aanbod restwarmte • Vermijden kosten opwaardering restwarmte naar hoge temperatuur • Biogas als piek obv lokale afvalstromen • Warmtepompen icm lokale zonnepanelen • Hogere duurzaamheidsscore • Toekomstbestendig en schaalbaar Maar… nog niet rendabel • Hoge kosten leiding en piekvoorziening • Leveringsrisico op restwarmte • Waardering duurzaamheid voor afnemer 377 ton CO2 besparing
“Ik heb geen geheim van succes. Gewoon je best doen, iets leuk vinden en goede mensen om je heen verzamelen. Want alleen kan je niks en met zijn allen kun je alles.“ Johan Cruijff
10 oktober Datacenters en gebouwde omgeving Maarten van Blijderveen Liandon Energy Consulting Nieuwe kansen
119
120
121
Contact 122 Maarten van Blijderveen Liandon Energy Consulting T 06-15048016 E maarten.van.blijderveen@alliander.com Robert de Wit USG Engineering T 06-18499971 E robert.dewit@usgengineering.nl Nico van Egmond Liandon Energy Consulting T 06 - 11798648 E nico.van.egmond2@alliander.com
DATACENTER & RESTWARMTE WOE 10 OKTOBER 2018 #DCRW17 #DvdD17
Namens USG Engineering, Liandon en de Dutch Data Center Association Dank voor uw komst ! #DCRW17 #DvdD17
Datum Titel van de presentatie 125

More Related Content

PPTX
Presentatie energielunch VEMW Warmtevisie 2015
byDWA
 
PPTX
Datacenterkoeling met wko
byInstallect Bedrijven
 
PPTX
20100401 lt corporate - philosophie
byLinea Trovata
 
PDF
Efficiënt herinrichten van datacenters
byNetherlands Enterprise Agency (RVO.nl)
 
PPTX
Warmtecongres 2015 financiering
byJoost Holleman
 
PPT
Duurzaam industrieel energiebeheer
byInstallect Bedrijven
 
PDF
Esther Molenwijk ViaVerdeServices
byIT Executive
 
PDF
Datacenter Containers - de toekomst ?
byJan Wiersma
 
Presentatie energielunch VEMW Warmtevisie 2015
byDWA
 
Datacenterkoeling met wko
byInstallect Bedrijven
 
20100401 lt corporate - philosophie
byLinea Trovata
 
Efficiënt herinrichten van datacenters
byNetherlands Enterprise Agency (RVO.nl)
 
Warmtecongres 2015 financiering
byJoost Holleman
 
Duurzaam industrieel energiebeheer
byInstallect Bedrijven
 
Esther Molenwijk ViaVerdeServices
byIT Executive
 
Datacenter Containers - de toekomst ?
byJan Wiersma
 

Similar to Presentations

PPTX
ICT & Energie in de gebouwde omgeving - Innoveren ... meters maken
byNetherlands Enterprise Agency (RVO.nl)
 
PDF
Indirecte CO2 reductie: warmtelevering en CO2 levering als voorbeeld
byDutch Power
 
PPTX
Wetgeving en beleid rondom Bodemenergie
byNetherlands Enterprise Agency (RVO.nl)
 
PDF
Presentaties Event “Smart Energy Day 3.0” Gijs Linthorst | Linthorst Techniek
byDutch Power
 
PDF
Waterstof in de gebouwde omgeving
byBerenschot
 
PPTX
Toekomstvisie
byNetherlands Enterprise Agency (RVO.nl)
 
PDF
Joost Brinkman - Update Groene Netten
byDutch Power
 
PPTX
Nederlands Warmtepomp Congres 2016 - Jos Lichtenberg: een blik op de toekomst
byWarmtepompen
 
PDF
Ken de wetten, pak je kansen - Scoren met bodemenergie (WKO)
byrcckoudeenluchtbehandeling
 
PDF
Flexiquest - smartgrid & datacenter
byJan Wiersma
 
PPTX
Elektrische infrastructuur als dienstverlening - Frits Wattjes
byLisette van Beusekom
 
PDF
Wil ik het wel weten? - Marc Kooij & Patrick van Geffen (Strukton) - SEE 2018
byTOPdesk
 
PDF
Energietransitie, impact op de Cluster Industrie
byDutch Power
 
PPTX
Nieuwjaarsbijeenkomst citadel 2014
byDWA
 
PDF
Whitepaper Varende warmte
byDWA
 
PPT
Iir 2010 Smart Grids Visie
bybongaerts
 
PDF
Datahouse
byBlammerts
 
PPTX
Impact energietransitie en klimaatmaatregelen Marjolein Dieperink
byAKD
 
PDF
Presentatie Connect2025 - ROC Friese Poort 20 juni 2019
byduurzame verhalen
 
PDF
Artikel Dcw Optimale Benutting Subsidie
byCees Westzaan
 
ICT & Energie in de gebouwde omgeving - Innoveren ... meters maken
byNetherlands Enterprise Agency (RVO.nl)
 
Indirecte CO2 reductie: warmtelevering en CO2 levering als voorbeeld
byDutch Power
 
Wetgeving en beleid rondom Bodemenergie
byNetherlands Enterprise Agency (RVO.nl)
 
Presentaties Event “Smart Energy Day 3.0” Gijs Linthorst | Linthorst Techniek
byDutch Power
 
Waterstof in de gebouwde omgeving
byBerenschot
 
Toekomstvisie
byNetherlands Enterprise Agency (RVO.nl)
 
Joost Brinkman - Update Groene Netten
byDutch Power
 
Nederlands Warmtepomp Congres 2016 - Jos Lichtenberg: een blik op de toekomst
byWarmtepompen
 
Ken de wetten, pak je kansen - Scoren met bodemenergie (WKO)
byrcckoudeenluchtbehandeling
 
Flexiquest - smartgrid & datacenter
byJan Wiersma
 
Elektrische infrastructuur als dienstverlening - Frits Wattjes
byLisette van Beusekom
 
Wil ik het wel weten? - Marc Kooij & Patrick van Geffen (Strukton) - SEE 2018
byTOPdesk
 
Energietransitie, impact op de Cluster Industrie
byDutch Power
 
Nieuwjaarsbijeenkomst citadel 2014
byDWA
 
Whitepaper Varende warmte
byDWA
 
Iir 2010 Smart Grids Visie
bybongaerts
 
Datahouse
byBlammerts
 
Impact energietransitie en klimaatmaatregelen Marjolein Dieperink
byAKD
 
Presentatie Connect2025 - ROC Friese Poort 20 juni 2019
byduurzame verhalen
 
Artikel Dcw Optimale Benutting Subsidie
byCees Westzaan
 

Presentations

  • 1.
    DATACENTER & RESTWARMTE WELKOMOP 2017 #DCRW17 #DvdD17
  • 2.
    AGENDA 13:30 Kick-off 14:00 Presentatiecases & vragenvuur - deel I Werking datacenters, hergebruik en efficiency Arjan Westerhof, Schuberg Philis Restwarmte in praktijk op de High-Tech campus Eindhoven Paul Driessen, NLDC 15:10 Koffiepauze Presentatie cases & vragenvuur - deel II 15:30 Datacenter restwarmte cases Stockholm en Finland Martien Arts, Royal Haskoning 16:05 Strategie rond Laag Temperatuur restwarmte Lammert van Wijk, Liandon Elevator pitches 17:00 Slotwoord en borrel #DCRW17 #DvdD17
  • 3.
    Transitie naar eenduurzame wereld… Oude business modellen moeten op de schop…
  • 4.
  • 5.
  • 6.
    We leven nietin een tijdperk van veranderingen, maar in een verandering van tijdperken. Jan Rotmans - Hoogleraar Transitiekunde
  • 7.
  • 8.
    De bestaande economie(3.0) zal getransformeerd worden naar een nieuwe economie, aangeduid als 4.0. In de wereld van 4.0 staan digitalisering en innovatieve technologieën centraal.
  • 9.
    De arbeidsmarkt zaldaardoor spectaculair veranderen. De opmars van het gebruik van innovatieve technologieën, zoals kunstmatige intelligentie, big data, 3D-printen, robotica, blockchain, nano- en biotechnologie.
  • 10.
    Permanentte om-, her-en bijscholing op alle niveaus moet zich richten op de arbeidsmarkt van 4.0. Strategiefase Ontwerpfase Door training en opleiding kunnen maatwerkoplossingen gecreëerd worden Strategisch personeels- planning Uitvoerings- fase Oplevering Exploitatie fase
  • 11.
    De sleutel isco-creatie Hoe kunnen al deze veranderingen naar de nieuwe economie elkaar versterken?
  • 12.
    Door co-creatie, o.a.tussen Rusland en Amerika, zijn we in staat om het ruimtestation ISS in een baan rondom de aarde te krijgen.
  • 13.
    Door co-creatie kande doelstelling van Amsterdam worden behaald; ‘In 2050 van het gasnet’.
  • 15.
    Neem leiderschap indeze snel veranderende wereld. Transitie naar een digitale en duurzame wereld: ‘Als we het willen kan het!’
  • 16.
  • 17.
  • 23.
  • 26.
  • 27.
    AGENDA 13:30 Kick-off 14:00 Presentatiecases & vragenvuur - deel I Werking datacenters, hergebruik en efficiency Arjan Westerhof, Schuberg Philis Restwarmte in praktijk op de High-Tech campus Eindhoven Paul Driessen, NLDC 15:10 Koffiepauze Presentatie cases & vragenvuur - deel II 15:30 Datacenter restwarmte cases Stockholm en Finland Martien Arts, Royal Haskoning 16:05 Strategie rond Laag Temperatuur restwarmte Lammert van Wijk, Liandon Elevator pitches 17:00 Slotwoord en borrel #DCRW17 #DvdD17
  • 28.
  • 29.
    DATACENTER & RESTWARMTE Operations • 2000- Abovenet & Metro Media Fiber Network • 2003 - Schuberg Philis • 2009 - atom86 • “No customer effecting down-time” – Allways on Duurzaamheid • 2013 86% energiebesparing koelinstallatie • Combinatie WKO & koeltorens • Verdere optimalisatie • 2017 • Meer dan 90% afvalwater besparing en chemicaliën vrij WIE ZIJN WE?
  • 30.
  • 31.
  • 32.
  • 33.
  • 34.
  • 35.
    DATACENTER & RESTWARMTE GEZAMENLIJK ENERGIEUITWISSELEN Gezamenlijke bewust worden Wie heeft wat ? Onderzoek Uitvoering
  • 36.
  • 37.
    DATACENTER & RESTWARMTE Warmte KoudeOpslag • WKO biedt mogelijkheden voor het opslaan van energie, bufferwerking. • Vergelijkbaar met een Tesla accu voor elektriciteit • WKO levert: • Koude opwekking voor datacenter • Warmte opwekking voor andere toepassingen Ontdooien van koeltoren tijdens de winter • Laat 1 ventilator een korte periode andersom draaien • Resultaat: warm water uit datacenter ontdooit de koeltoren • Door warmte te gebruiken kan er in koude periode optimaal gekoeld worden MOGELIJKHEDEN
  • 38.
    DATACENTER & RESTWARMTE Immersed Computing •Servers in olie, geen ventilatoren • 22 kW vermogen bij 40-60°C traject • Warm water te gebruiken voor verschillende toepassingen • Vloer verwarming • Voorverwarmen diesel motoren ? Waternet • Inzet van waterleiding net als transport medium voor het uitwisselen van warmte en koeling tussen bijvoorbeeld datacenters en tuinbouw kassen MOGELIJKHEDEN
  • 39.
    DATACENTER & RESTWARMTE MOGELIJKHEDEN: ROTERENDEUPS Huidige situatie: • Eén installatie waarvan: • Generator & inductiekoppeling gekoeld word • Dieselmotor verwarmd wordt Mogelijke nieuwe situatie • Voorverwarmen diesel motor met warmte van de generator & inductiekoppeling • Scheiden van de ruimte door toepassen van demonteerbare wand • Minder koeling nodig • Setpoint elektrische verwarming dieselmotor verhogen
  • 40.
    DATACENTER & RESTWARMTE Is erbehoefte aan een nieuw transport netwerk waarbij iedereen koeling en verwarming van het netwerk kan afnemen of inbrengen ? • Transport 1.0: gas, water en elektriciteit • Transport 2.0: koel en verwarming vermogen Overeenkomsten ? • Start aanleg uniek biogasnetwerk in Noord Deurningen Het is de eerste in zijn soort: een ruim tien kilometer lang uniek biogasnetwerk dat biogas van 7 melkveehouderijen rechtstreeks transporteert naar industriële energiegebruikers. VOORSTEL WARMTE / KOUDE NET ?
  • 41.
    DATACENTER & RESTWARMTE Totaal energieverbruik datacenter 1250 megawatt ( bron: Dutch Datacenter Association ) 1 MILJOEN HUISHOUDENS VERWARMEN
  • 43.
  • 44.
  • 45.
    Grote getallen > 20.000m² data vloer > 25 MW beschikbaar vermogen 24.400.000 kilo beton 11.250.000 kilo staal 1.400.000 kilo koper (exclusief databekabeling) 963.000 kilo aluminium 50.000 m² isolatiemateriaal 30.000 m² brandwerende muren 150.000.000 kWh p.j. (45.000 huishoudens)
  • 47.
    Inspired by Cradle-to-Cradle® Materiaal •Materiaalkeuze met in gedachte restwaarde en hergebruik • Vastleggen toegepaste materialen in een materialenbank en -paspoort • Bij verwerken van materialen rekening houden met demontage • Rekening houden met toekomstige andere functie pand Energiestromen • Duurzame energie gebruiken • Minder energie gebruiken • Energie lenen in plaats van verbruiken Een 2 MW datacenter kan 750-1000 huishoudens verwarmen!
  • 49.
  • 50.
  • 51.
  • 53.
  • 54.
    Is ‘PUE’ deheilige graal van energiebesparing? Vroeger Regulier Best Practice DC Eindhoven Lighting Networking Power Distribution Cooling Computer Verbeteren energieverbruik & “geleende” energie hergebruiken Verbeteren & hergebruiken
  • 55.
    Het blijft een datacenter Continueenergievoorziening Continue koeling (afvoer van warmte) Flexibiliteit voor ICT hardware Beschermd tegen brand Connectiviteit voorzieningen Afgeschermde racks of ruimtes
  • 56.
    TIER IV 1.500 m2datavloer 2 MW leverbaar vermogen High power density 48 uur diesel op voorraad Concurrently Maintainable en Fault Tolerant: Tier IV De hoogst haalbare betrouwbaarheid voor ICT apparatuur
  • 58.
  • 59.
    Datacenter & Restwarmte CaseStudies Finland 10 Oktober 2017
  • 60.
    Mission Critical FacilitiesDDA Datacenter en Restwarmte 10-10-2017 Mechanical & Electrical Architectural Environmental PermittingStructural Project Management Data Centres Cost Management Martien Arts Mission Critical Facilities T: +31 88 3486521 M: +31 6 11398965 E: martien.arts@rhdhv.com
  • 61.
    Mission Critical FacilitiesDDA Datacenter en Restwarmte 10-10-2017 Inhoud  Context restwarmte benutting  Case Study Telia - Helsinki  Case Study Yandex – Mäntsäla  Lessons Learned
  • 62.
    Mission Critical FacilitiesDDA Datacenter en Restwarmte 10-10-2017 Context: Finland vs Nederland Finland Nederland Collectief Individueel Stadverwarming Gas (HR ketel) Goedkope(re) stroom Referentie (trend naar beneden) Nucleair/Hydro/Biomass Gas / Kolen/Wind
  • 63.
    Mission Critical FacilitiesDDA Datacenter en Restwarmte 10-10-2017  1) Give back my exergy flow!  2) Add energy to enable re-use possibilities  3) Efficient destruction of my exergy output Context: Trias energetica exergetica?
  • 64.
    Mission Critical FacilitiesDDA Datacenter en Restwarmte 10-10-2017 Telia - Helsinki Yandex - Mäntsäla
  • 65.
    Mission Critical FacilitiesDDA Datacenter en Restwarmte 10-10-2017 wie isTelia?
  • 66.
    Mission Critical FacilitiesDDA Datacenter en Restwarmte 10-10-2017 Datacenter - Helsinki Client: Telia Finland (Sonera) Location: Helsinki, Finland • 15,000 m2 White Space; • 24 MW IT load. Ambition: The most energy efficiënt. secure and sustainable multi-tenant datacenter in Finland
  • 67.
    Mission Critical FacilitiesDDA Datacenter en Restwarmte 10-10-2017 Datacenter - Helsinki
  • 68.
    Mission Critical FacilitiesDDA Datacenter en Restwarmte 10-10-2017 Datacenter – Basis Concept Traditioneel: • Free-Cooling: Droge koelers • Post-Cooling: koelmachine • ,máár met.... Een doelstelling van100% restwarmte uitwisseling !!
  • 69.
    Mission Critical FacilitiesDDA Datacenter en Restwarmte 10-10-2017 Datacenter – Inkoppeling-opties
  • 70.
    Mission Critical FacilitiesDDA Datacenter en Restwarmte 10-10-2017 Datacenter – Inkoppeling op SV Hoe gaan we het doen? Wat is ons verdienmodel? LT of HT én HT: …o C? Waar WP opstellen? Uitbouwplanning DC? Uitbouwplanning WOS? Afmetingen infrastructuur? …..etc. Wie investeert? Wie operate? Bedrijfszekerheid? Wat is de warmteprijs? Gekoppeld aan elektriciteitsprijs? ….etc.
  • 71.
    Mission Critical FacilitiesDDA Datacenter en Restwarmte 10-10-2017 Datacenter – Multi-Criteria Analyses Space Phasing Reliability Flexibility Maintainance Technical Performance Investment Costs Operational Costs Scalability
  • 72.
    Mission Critical FacilitiesDDA Datacenter en Restwarmte 10-10-2017 Resultaat Telia : • (mede)investeerder in WP • Warmtepompen in datacenter • WP: gefaseerd uitbouwen tot max. 24 MW • Warmte levering tegen vergoeding Fortum (SV bedrijf Helsinki): • (mede)investeerder in Infra • Connectie na minimaal restwarmte vermogen
  • 73.
    Mission Critical FacilitiesDDA Datacenter en Restwarmte 10-10-2017 Wie is Yandex?
  • 74.
    Mission Critical FacilitiesDDA Datacenter en Restwarmte 10-10-2017 Datacenter Yandex, Finland Client: Yandex Location: Mäntäsäla, Finland Period: 2012-2014 #: • 4 x 2,500 m2 White Space; • 40 MW IT load. Type: Greenfield
  • 75.
    Mission Critical FacilitiesDDA Datacenter en Restwarmte 10-10-2017 Datacenter Concept • High Density: +/- 15 kW per rack • 100% direct buitenlucht; • Adiabatisch koeling (wordt niet gebruikt in praktijk) • dT: 15K (2540).
  • 76.
    Mission Critical FacilitiesDDA Datacenter en Restwarmte 10-10-2017 Restwarmte concept Aanvullende warmtewisselaar Note: - Maximale waarden - Normaal bedrijf: +/- 10K lager
  • 77.
    Mission Critical FacilitiesDDA Datacenter en Restwarmte 10-10-2017 Stadsverwarming – Connectie concept Stad: 20.000 inwoners Warmte pomp gebouw Yandex DC 4 fasen x 10 MW
  • 78.
    Mission Critical FacilitiesDDA Datacenter en Restwarmte 10-10-2017 Warmteterugwinning – Warmteoverdracht WTW-Warmtewisselaars Warmtepompen (industrieel) WTW-Leidingsysteem Afvoerlucht-ventilatorwand
  • 79.
    Mission Critical FacilitiesDDA Datacenter en Restwarmte 10-10-2017 Warmtebalans Datacenter en SV behoefte Belastingduurkromme SV Mäntsälä Yandex –fase 2 Yandex –fase 1 Datacenter kan grotendeels voorzien in de warmtebehoefte van Mäntsälä
  • 80.
    Mission Critical FacilitiesDDA Datacenter en Restwarmte 10-10-2017  Financien:  SV-energieprijs: +/- 5% lager  Yandex: vergoeding voor LT- warmte  Milieu:  1e fase: - 40% van CO2  EU doelstelling 2030  2e fase: - 90% van CO2 - Winterpiek alleen biomassa (geen gas!) Balans Datacenter en SV
  • 81.
    Mission Critical FacilitiesDDA Datacenter en Restwarmte 10-10-2017 Ontwikkeling belasting op Gas Ontwikkeling elektriciteits prijs Drivers for Succes: Financieel Gas Elektriciteit Stadsverwarmingssysteem Mäntsälä: • Gasgestookte centrale • Biomassa centrale
  • 82.
    Mission Critical FacilitiesDDA Datacenter en Restwarmte 10-10-2017 Drivers for Succes: Lokale samenwerking Yandex Warmte-leverancier Calefa Equipment-leverancier Mäntsälän Sähkö Warmte-distributeur Mäntsälä Warmte-afnemer
  • 83.
    Mission Critical FacilitiesDDA Datacenter en Restwarmte 10-10-2017 Data Centre Yandex, Russia Client: Yandex Location: Vladimir, Russia Period: 2015-2017 #: • 4 x 2,500 m2 White Space; • 40 MW IT load. Type: Greenfield
  • 84.
    Mission Critical FacilitiesDDA Datacenter en Restwarmte 10-10-2017 Lessons Learned Finland Nederland Collectief Individueel Stadverwarming Gas (HR ketel) Goedkope(re) stroom Referentie (trend naar beneden) Nucleair/Hydro/Biomass Gas / Kolen/Wind/Zon Goede Intenties – Goede Samenwerking – Goede Business case
  • 85.
    Mission Critical FacilitiesDDA Datacenter en Restwarmte 10-10-2017
  • 86.
    10-10-2017 Lammert van Wijk LiandonEnergy Consulting Zullen we het samen doen? Datacenter & restwarmte Landelijke dag voor de duurzaamheid
  • 87.
    Breaking news Facebook gaatwoningen verwarmen met restwarmte 8 september 2017 Facebook kondigt aan woningen te gaan verwarmen met restwarmte uit zijn datacenters. Concreet heeft het bedrijf aangekondigd dat restwarmte uit zijn nieuwe datacenters in de Deense stad Odense ingezet zal worden voor het verwarmen van 6.900 Deense woningen.
  • 88.
  • 89.
    Een warme bandmet Almere
  • 90.
    Onze visie Er vindteen overgang plaats van huidige enkelvoudige energienetten naar integrale, multidisciplinaire energienetten. Warmte
  • 91.
    Beheersbaarheid Technische complexiteit vanintegrale energienetten - Beheren en optimaliseren van de energiestromen tot op componentniveau
  • 92.
    Beheersbaarheid Financiële complexiteit vanintegrale energienetten - Gezonde businesscase voor LT-systemen, begrijpelijk voor iedere stakeholder
  • 93.
    Wat hebben wijal gedaan 40⁰C 25⁰C 24⁰C 39⁰C 75⁰C 40⁰C Waste Heat Akzo LT consumers Heat transfer station HT consumers Further Extension Electricity HEAT Pump Twente channel
  • 94.
    Wat hebben wijal gedaan 40⁰C 25⁰C 24⁰C 39⁰C 75⁰C 40⁰C Waste Heat Akzo LT consumers Heat transfer station HT consumers Further Extension Electricity HEAT Pump Twente channel
  • 95.
  • 96.
    What’s in itfor you? Impact is groot - Koude / koeling - van grote eindverbruiker naar transformator, omzetting van elektrische energie naar warmte en data. Waarde toevoegend in de gehele keten - lokaal gericht, verbonden met de omgeving - vestigingsvoordeel De effort voor de datacenters daarentegen is minimaal - leveren van warmte om niets - inspanning niet meer dan anders (NMDA pricipe)
  • 97.
    Wat maakt onstot een aantrekkelijke partner?
  • 98.
  • 99.
    AGENDA #DCRW17 #DvDD17 Elevator pitches (5minuten) 16:40 > Datacenter restwarmte op Science Park Klaasjan van der Maas, Unica 16:50 > Onderzoek koppeling DC op hoog temperatuur netwerk Robert de Boer, ECN 16:45 > Business cases lage temperatuur netwerken Jeanke van der Haar, ENGIE 16:55 > Integratie Restwarmte in Amsterdam Maarten van Blijderveen, Liandon 17:00 Slotwoord Stijn Grove, DDA
  • 101.
    Sciencepark Amsterdam (ca.1 jaar geleden) http://www.aerophotostock.com/
  • 102.
  • 103.
    www.ecn.nl Restwarmte van datacenternaar warmtenet Beoordeling van warmtepomptoepassing Robert de Boer, Anton Wemmers, Soledad van Eijk, ECN Hans Schelvis, Equinix Hans Rödel, Bart de Vries, Nuon Stijn Grove, DDA Dinsdag 10 oktober, 2017
  • 104.
    Huidige situatie koeling 15°C 9°C elektriciteit warmte koeling 20°C 12°Celektriciteit warmte koeling 30°C 20°C elektriciteit warmte WKK Gas Warmte 116-90°C 77-65°C Kracht GAS KETELGas Warmtenet
  • 105.
    Het Idee: Nieuwesituatie 107 GAS KETEL gas warmte 90- 116°C 65-77°CWarmte pomp elektriciteit Condensor verdamper koeling 15°C 9°C elektriciteit warmte 36°C koeling 20°C 12°C elektriciteit warmte 36°C koeling 30°C 20°C elektriciteit warmte 36°C condensor ~ 10 MW • Welke technologie • Energie Efficiency • CO2 emissie • Opex • Capex ?
  • 106.
    • Aannames: – 10MWth restwarmte van datacenter continu opwaarderen naar warmtenet – Alle warmte wordt in warmtenet afgenomen • Berekeningen: – Datacenter restwarmte constant op 36°C – aanvoertemperatuur warmtenet varieert 90-116°C – koelers bij datacenter constant aan, geen vrije koeling • Uitkomsten – Elektriciteitsverbruik, Gasverbruik, Primaire Energie – CO2 emissie – Operationele kosten Warmtepomp technologie 108 Warmte pomp elektriciteit Condensor verdamper condensor ~ 10 MW 36°C 90-116°C
  • 107.
    RESULTATEN: Energiehuishouding 109 Huidig Nieuw Gasketelsals referentie • DataCenter meer elektriceiteitsverbruik • Warmtenet minder gas, meer elektrisch • Primaire Energie: 39% besparing • CO2 emissie: 26% reductie • Overall energiekosten: 40% besparing • Prijs geleverde warmte: ca 4,10 €/GJ (obv huidige E-prijzen)
  • 108.
    • Warmtepomptechniek +/- •Investeringskosten WP 4.5-9 M€  business case ?? Conclusies 110 Warmtepomp tov referentiesituatie Warmte uit WKK Gasketels Energiebesparing -- + CO2 emissie reductie -- + Kosten voor geleverde warmte - +
  • 109.
    Dank voor uwaandacht ECN Westerduinweg 3 P.O. Box 1 1755 LE Petten 1755 ZG Petten The Netherlands The Netherlands T +31 88 515 49 49 info@ecn.nl F +31 88 515 44 80 www.ecn.nl 111
  • 110.
    ZOEnergy Restwarmte datacenters A’damZO 10 oktober, 2017 Jeanke van der Haar ZOEnergy
  • 111.
    ZOEnergy ENGIE NL SmartArea 11317-7-2017 ZOEnergy is een samenwerking met als doel Amsterdam ZO CO2 neutraal te maken. • De energietransitie is complex en vraagt inzet van ons allen. Iedereen is verantwoordelijk, niemand is eigenaar. • De initiatiefnemers willen dit doorbreken: • Het organiseren van de energievraag • Het aanbieden van lokale, duurzame, energie
  • 112.
    Restwarmte datacenters ENGIE NLSmart Area 11417-7-2017 In Amsterdam ZO zijn 8 datacenters die een mogelijke duurzame bron zijn warmte. Organiseren van de vraag: • Nieuwbouw Bullewijkpad als afnemer van duurzame warmte Organiseren van aanbod: 1. Bestaand warmtenet NUON 2. Bestaand koudenet NUON 3. Nieuw Lage Temperatuur Warmtenet
  • 113.
    Altijd onderdeel vaneen systeem ENGIE NL Smart Area 11517-7-2017 Business case bij bestaand net: vermeden kosten van huidige opwek voorziening. warmtevraag aanbod restwarmte Business case bij nieuw net: integraal bekijken. • Systeemontwerp om vraag en aanbod te matchen – gelijktijdigheid. Piek en backup. • Niet onnodig verwarmen: 40 oC voor ruimte verwarming, 60 oC voor tapwater. Beperkt inzet warmtepomp restwarmte en piek. • Optimalisatie door combinatie met andere systemen (bv koude). • Nieuwe verdienmodellen; waarde voor alle betrokkenen. jan feb … jun jul … nov dec
  • 114.
    Haalbaarheidsstudie Lage TemperatuurNet ENGIE NL Smart Area 11617-7-2017 warmtevraag aanbod restwarmte • Vermijden kosten opwaardering restwarmte naar hoge temperatuur • Biogas als piek obv lokale afvalstromen • Warmtepompen icm lokale zonnepanelen • Hogere duurzaamheidsscore • Toekomstbestendig en schaalbaar Maar… nog niet rendabel • Hoge kosten leiding en piekvoorziening • Leveringsrisico op restwarmte • Waardering duurzaamheid voor afnemer 377 ton CO2 besparing
  • 115.
    “Ik heb geengeheim van succes. Gewoon je best doen, iets leuk vinden en goede mensen om je heen verzamelen. Want alleen kan je niks en met zijn allen kun je alles.“ Johan Cruijff
  • 116.
    10 oktober Datacenters engebouwde omgeving Maarten van Blijderveen Liandon Energy Consulting Nieuwe kansen
  • 117.
  • 118.
  • 119.
  • 120.
    Contact 122 Maarten van Blijderveen LiandonEnergy Consulting T 06-15048016 E maarten.van.blijderveen@alliander.com Robert de Wit USG Engineering T 06-18499971 E robert.dewit@usgengineering.nl Nico van Egmond Liandon Energy Consulting T 06 - 11798648 E nico.van.egmond2@alliander.com
  • 121.
    DATACENTER & RESTWARMTE WOE10 OKTOBER 2018 #DCRW17 #DvdD17
  • 122.
    Namens USG Engineering, Liandonen de Dutch Data Center Association Dank voor uw komst ! #DCRW17 #DvdD17
  • 123.
    Datum Titel van depresentatie 125

Editor's Notes

  • #31 We kennen internet vooral van een website en het versturen van allerlei documenten
  • #32 Inmiddels zijn er veel verschillende toepassingen die gebruik maken van het internet en een leven zonder kunnen we ons niet meer voorstellen
  • #33 Het internet bestaat uit servers ( computers ) die in gebouwen staan die we datacenters noemen Deze servers staan in de hele wereld met elkaar in verbinding via allerlei verschillende soorten verbindingen zoals glasvezels die op de oceaan bodem liggen.
  • #34 Deze servers zijn eigenlijk niets meer dan kachels en als deze te warm waren gaan ze stuk. Dit is dan ook de reden dat ze gekoeld moeten worden
  • #35 We zijn tegelijkertijd aan het verwarmen en koelen.
  • #37 Vandaag zijn we bij elkaar om niet te spreken over efficiënt koelen maar de opgewekte warmte nuttig in te zetten Iedereen hierin denkt “groot” en dat moeten we blijven doen maar er zijn ook veel andere interessante kleine verbeteringen toe te passen Naast ieder datacenter een tropisch zwembad ?
  • #46 Veel datacenters -> veel materiaal – wat doe je daarmee als het datacenter een andere functie moet krijgen / haar functie verliest (“alles is eindig”). Warmte als afval; alle energie die onze datacenters inkomt wordt warmte en dat gooien wij (niet alleen wij, maar ook alle andere datacenters) voor het grootste deel weg in de atmosfeer (natuurlijk gebruiken wij deze warmte om onze eigen kantoren in het datacenter te verwarmen en ook voor het voorverwarmen van de noodstroomsystemen, maar dat is maar een klein deel van alle warmte; de rest van de warmte wordt dus “vernietigd”, net zoals in andere datacenters). We gebruiken 100% groene stroom, duurzaam geproduceerd in Nederland -> ongeveer 150.000.000 kWh per jaar (ca. 45.000 huishoudens). Gebruik van groene stroom is uiteraard duurzaam. Maar deze groene stroom wordt in het datacenter omgezet in warmte. En deze warmte vernietigen we (in ieder geval voor het grootste deel). Eind 2012 zijn wij gaan nadenken of dat niet anders kan……
  • #48 Cradle-to-Cradle gedachte (circulaire economie) – afval bestaat niet, afval = voedsel.
  • #50 100% duurzame groene stroom Minder energie gebruiken Energie lenen i.p.v. verbruiken
  • #54 Warmte oogsten… Als de energie-uitwisselring onbeschikbaar is (is zelf al N+1 met NSA’s) dan draaien we volledig eilandbedrijf zoals met het energienet en de noodstroomvoorzieningen. Geen waterverbruik.
  • #55 We hebben ons de laatste jaren vooral bezig gehouden met het verlagen van de energie verliezen in UPS’n en koeling. En niet zonder succes denk o.a. aan onze warmte wielen. Dit deel is echter zo klein geworden dat verdere optimalisering een steeds kleinere invloed zal hebben.
  • #57 Uiteraard is dit datacenter ook uitstekend beveiligd. ISO 27001, PCI-DSS gecertificeerd, SAE 3000, ISO 14001. Brandveilig. Carrier neutraal, geografisch gescheiden ontsloten.
  • #59 Warmte oogsten… Als de energie-uitwisselring onbeschikbaar is (is zelf al N+1 met NSA’s) dan draaien we volledig eilandbedrijf zoals met het energienet en de noodstroomvoorzieningen. Geen waterverbruik.
  • #89 Introductie Geweldig om hier vandaag te zijn. Het is een onderwerp waar ik voor warmloop/warme gevoelens voor heb. Ik weet al dat jullie veel warmte over hebben en ik hoop dat jullie ook nog genoeg energie over hebben voor het laatste half uur/voor mijn presentatie. Persoonlijke noot waarom ik het nu leuk vind. ` Nico , dankjewel. Ik vind het fijn om hier te zijn waarbij ik jullie mag vertellen waarom ik geloof dat de combinatie datacenters en restwarmte een fantastische combinatie is. Ik wil jullie graag meenemen in ons idee waarom wij denken dat de combiantie van DC en restwarmte een fantastische combinatie is om het technische en econimisch verantwoord in te zetten. voor de verwarming van onze woningen
  • #90 Om te beginnen dit. Een paar weken geleden verscheen dit bericht in de pers: Facebook gaat in Denemarken 7000 huizen van warmte voorzien. Hoe gaaf is dat? Hier refereren (eventueel) aan de collega’s van Haskoning/DHV Maar: dit is het buitenland, wij zien de mogelijkheden in Nederland. Ik wil jullie graag meenemen in het idee dat wij als Liandon Energy Consulting hebben om dit ook in Nederland mogelijk te maken. En daarvoor zoeken wij een partner/samenwerking/match. Wij hebben diverse contacten met Deense vak collega’s Dus ik vertel graag eerst iets over wie wij zijn, wat onze visie op de toekomst is en hoe wij denken lage temperatuur mogelijk kunnen maken in Nederland.
  • #91 Liandon Energy Consulting is een onafhankelijk kennisbureau met veel kennis over en ervaring met energienetten. Als je een energienetwerk goed wilt realiseren dan is in onze optiek kennis van de bron van energie en de eindgebruiker cruciaal: wij kijken dan ook integraal naar energiesystemen en niet alleen naar energienetwerken. Wij hebben ervaring met elektriciteit, hoogspanning, middenspanning, gastoepassingen en warmte. Wij geloven in samenwerking met andere partijen in de markt. Integraal concept, producent, netwerk, klant ( betrouwbaar betaalbaar bereikbaar) Betrouwbaar ( meerjarig , meerdere bronnen, toekomstvast). Aan de voorkant steeds bezig met optimaliseren zonder dat de klant het merkt ( veranderende energielandschap)
  • #92 Wisten jullie dat de plek waar we nu zitten met stadswarmte wordt verwarmd? Wij waren als kennisbureau 30 jaar geleden al betrokken bij de ontwikkeling van het stadswarmteproject hier in Almere, toen vanuit hoog temperatuur. Toen hebben we ervaren hoe belangrijk het is om samen te werken met bron, leveranciers, adviesbureaus en klanten. 25 jaar later zien wij de uitdaging om ook laagtemperatuursystemen te gaan ontwikkelen en toepassen in Nederland. En we weten hoe cruciaal samenwerking is om dit mogelijk net als HT succesvol te maken.
  • #93 Het energielandschap is traditioneel gericht op 1 energiedrager. Wij zien dat het energielandschap aan het veranderen is, bijvoorbeeld van meet centraal naar decentraal. En wij voorzien een ontwikkeling naar meer hybride energiesystemen: combinaties van warmte en elektriciteit of warmte en nieuwe gassen, , buffering, WKO en last but not least de combinatie HT en LT. Wij zien dat de energietransitie voor een heel groot deel een warmtetransitie is. Deze sheet bevat systeemvisie/ontwikkeling Eindigen met: energietransitie is warmtetransitie “Energieconcepten van vandaag voor de technologie van morgen” - technologie van morgen ook kunnen toelaten - open netten - marktwerking - lokale initiatieven - gecombineerde technieken - gefaseerde transitie slimmere toepassingen, combinaties met WKO en of buffering en last but not least combinaties van laag- en hoogtemperatuursystemen.
  • #94 Warmte lijkt relatief eenvoudig, maar blijkt complex. En wordt alleen nog maar complexer wanneer we meerdere bronnen van temperatuurniveaus en verschillende bedrijfstijden (24/7 of door-de-weekse bedrijven). HIER verhaal over warmte/technisch (KORT!!) Hier ook automatisering , system integrator, EMS achtige dingen Niet alleen technisch complex, maar zeker ook financieel , wij zien dat er gezonde BC mogelijk zijn met LT warmte en woningbouw ( Warmte systemen). Plaatje HEAT ( BC) De sheet gaat over warmte: inhoudelijk en casusietiek (zie volgende sheet) Cruciaal voor realisatie: Systeemdenken vereist, zoals u hier kunt zien, een goeie samenwerking tussen al deze partijen. Samenwerken is voorwaardelijk voor succes. Vandaag is daar al een mooi voorbeeld van: de conferentie is het resultaat van samenwerking tussen USG, DDA en Liandon. Technische en economisch BC gezond
  • #95 Warmte lijkt relatief eenvoudig, maar blijkt complex. En wordt alleen nog maar complexer wanneer we meerdere bronnen van temperatuurniveaus en verschillende bedrijfstijden (24/7 of door-de-weekse bedrijven). HIER verhaal over warmte/technisch (KORT!!) Hier ook automatisering , system integrator, EMS achtige dingen Niet alleen technisch complex, maar zeker ook financieel , wij zien dat er gezonde BC mogelijk zijn met LT warmte en woningbouw ( Warmte systemen). Plaatje HEAT ( BC) De sheet gaat over warmte: inhoudelijk en casusietiek (zie volgende sheet) Cruciaal voor realisatie: Systeemdenken vereist, zoals u hier kunt zien, een goeie samenwerking tussen al deze partijen. Samenwerken is voorwaardelijk voor succes. Vandaag is daar al een mooi voorbeeld van: de conferentie is het resultaat van samenwerking tussen USG, DDA en Liandon. Technische en economisch BC gezond
  • #96 Ik begon mijn ppt met het bericht van FB en vertelde dat ik erin geloofd dat het ook in NL mogelijk is om LT netten te bedenken en te bouwen. Dit zei ik niet omdat ik erin geloof en wellicht daarin hoopvol ben, nee ik durf dit te zeggen omdat wij dit nu al doen. Op dit moment zijn wij voor onze OG Alliander DGO bezig met de afronding van het LT warmteproject in Hengelo. Dus we zeggen niet alleen dat het kan, wij doen het ! Ook di tproject is weer uniek, samenwerkeing met producent, leveranciers, gemeente overheden , aannemerij is wederom hier noodzakelijk gebleken om er ook hie rweer een succes val te maken. Vertellen over het traject die wij hebben ingezet en begeleid inzake Hengelo Tapwater Vertellen over het traject die wij hebben ingezet en begeleid inzake Hengelo In heneglo hebben het LT net ontwikkeld, technsich, econimisch en vervolgens gebouwd. Het betreft een een LT systeem waarbij de bron 30-35 graden LT warmte aanbied. Plaatje net, AKZO, hallen, Wijk, AKZO vervangen voor een DC.
  • #97 Vertellen over het traject die wij hebben ingezet en begeleid inzake Hengelo In heneglo hebben het LT net ontwikkeld, technsich, econimisch en vervolgens gebouwd. Het betreft een een LT systeem waarbij de bron 30-35 graden LT warmte aanbied. Plaatje net, AKZO, hallen, Wijk, AKZO vervangen voor een DC.
  • #98 Wij NL hebben dit jaar een groot cadeau gekregen, verhaal cadeau DDA, inhoudelijke reflectie op DDA en warmte. Verhaal over leveringszekerheid, en daardoor een betrouwbare leverancier van warmte ( wisten jullie dit), een erg betrouwbare warmtebron Voor wat hoort wat, vinden wij. We zijn heel blij met het aanbod en het heeft ons getriggerd om na te denken over wat wij jullie omgekeerd kunnen bieden? Goede en betrouwbare leverancier is voorwaardelijk, en tegelijkertijd nog geen garantie voor een goed werkend systeem !
  • #99  Wij zien: Van grote eindverbruiker naar transformator van energie naar data en warmte, waarde toevoegen in de hele keten. Lokaal gericht, verbonden met de buurt Vestigingsvoordeel, geen keiharde eisen Kosteneffectief vanwege lange investeringstermijn Netwerken NMDA “grapje”. Het kost jullie geen extra moeite, en je levert wel meerwaarde !
  • #100 Plaatje, waar zijn we goed in. En daardoor een aantrekkelijke partner. Hiermee moet de organisatie en daardoor de ervaring, expertise en geboden stabiliteit makkelijk uit te leggen zijn.
  • #101 Jullie hebben de warmte aangeboden, jullie zijn een betrouwbare leverancier en daarmee een zeer aantrekkelijke partner. Wij hebben de kennis en ervaring om hier in Nederland samen met jullie succesvolle projecten te ontwikkelen. Foto schop in de grond (hiermee eindigt het DDA rapport)