schol 2

3. โครงงานเป็ นหนึ่งในสิ่งที่ผู้เรียนจะต้องเจอ
โดยเฉพาะกับนักเรียนมัธยมปลาย ซึ่งการทา
โครงงานนั้นถือได้ว่าเป็ นหนึ่งในวิธีการวัดผลการ
เรียนรู้ที่ทรงประสิทธิภาพเป็ นอย่างมาก เพราะจะ
ทาให้เห็นได้อย่างชัดเจนว่า ผู้เรียนนั้นสามารถนา
ความรู้และประสบการณ์ที่ผ่านมาของตนเอง มา
ประยุกต์ใช้ในการปฏิบัติงานจริงได้มากน้อยแค่
ไหน
โครงงานหมายถึง กิจกรรมที่เปิ ดโอกาสให้ผู้เรียนได้ศึกษา ค้นคว้าและ
ลงมือปฏิบัติด้วยตนเองตามความสามารถ ความถนัด และความสนใจ
โดยอาศัยกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ หรือกระบวนการอื่นใดไปใช้ใน
การศึกษาหาคาตอบในเรื่องนั้นๆ โดยมีครูผู้สอนคอยกระตุ้นแนะนาและ
ให้คาปรึกษาแก่ผู้เรียนอย่างใกล้ชิด ตั้งแต่การเลือกหัวข้อที่จะศึกษา
ค้นคว้า ดาเนินการ วางแผน กาหนดขั้นตอนการดาเนินงาน โดยทั่วๆ
ไป การทาโครงงานสามารถทาได้ทุกระดับการศึกษา ซึ่งอาจทาเป็ น
รายบุคคลหรือเป็ นกลุ่มก็ได้ ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับลักษณะของโครงงาน อาจ
เป็ นโครงงานเล็กๆ ที่ไม่ยุ่งยากซับซ้อนหรือเป็ นโครงงานใหญ่ที่มีความ
ยากและซับซ้อนขึ้นก็ได้

4. โครงงานคอมพิวเตอร์เป็นกิจกรรมการเรียนที่นักเรียนมีอิสระในการเลือกศึกษา
ปัญหาที่ตนสนใจ โดยนักเรียนจะต้องวางแผนการดาเนินงาน ศึกษา พัฒนา
โปรแกรม หรืออุปกรณ์ที่เกี่ยวข้อง โดยใช้ความรู้ กระบวนการทางวิศวกรรม
ซอฟต์แวร์ เครื่องคอมพิวเตอร์และวัสดุอุปกรณ์ตลอดจนทักษะพื้นฐานในการ
พัฒนาโครงงาน เรื่องที่นักเรียนสนใจและคิดจะทาโครงงาน ซึ่งอาจมีผู้ศึกษามา
ก่อน หรือเป็นเรื่องที่นักพัฒนาโปรแกรมได้เคยค้นคว้าและพัฒนาแล้ว นักเรียน
สามารถทาโครงงานเรื่องดังกล่าวได้ แต่ต้องคิดดัดแปลงแนวทางในการศึกษา
การวิเคราะห์ข้อมูล การพัฒนาโปรแกรม หรือศึกษาเพิ่มเติมจากผลงานเดิมที่มี
ผู้รายงานไว้

5. จุดมุ่งหมายสาคัญของการทาโครงงานเป็ นการเปิ ดโอกาสให้นักเรียนได้รับ
ประสบการณ์ตรงในการใช้ระบบคอมพิวเตอร์แก้ปัญหา ประดิษฐ์คิดค้นหรือ
ค้นคว้าหาความรู้ต่างๆ ใช้คอมพิวเตอร์ในการพัฒนาสื่อการเรียนรู้เพื่อ
การศึกษา ประดิษฐ์ฮาร์ดแวร์ ซอฟต์แวร์ หรืออุปกรณ์ใช้สอยต่างๆ พัฒนา
โปรแกรมประยุกต์ต่างๆ ตลอดจนการพัฒนาเกมคอมพิวเตอร์ เพื่อฝึกให้
นักเรียนเป็ นบุคคลที่ใฝ่เรียนใฝ่รู้ การพัฒนาความคิดใหม่ๆ ความมีคุณธรรม
จริยธรรม เอื้อเฟื้ อเผื่อแผ่ ให้กับเพื่อนมนุษย์ และอยู่ในสังคมอย่างมีความสุข

6. เทคโนโลยีคอมพิวเตอร์มีผลกระทบต่อความเจริญก้าวหน้าของทุก
ๆ สังคมในโลกปัจจุบันนี้เทคโนโลยีด้านนี้มีการเปลี่ยนแปลงอย่าง
รวดเร็ว จึงเป็นเรื่องยากที่ประชาชนจะคอยติดตามความก้าวหน้า
อยู่ตลอดเวลาและเป็นสิ่ง ที่ไม่เกิดประโยชน์คุ้มค่าอีกด้วย ดังนั้น
การศึกษาเทคโนโลยีของคอมพิวเตอร์จึงต้องศึกษาหลักการและ
เนื้อหาพื้น ฐานเป็นสาคัญ
การศึกษาด้านวิทยาการคอมพิวเตอร์เป็นสิ่งจาเป็นเสมือนกับ
การศึกษาวิทยา ศาสตร์ธรรมชาติ คอมพิวเตอร์ได้เปลี่ยนแปลงโลก
ของเราในด้านต่าง ๆ มากมายได้แก่

7. –สังคมโดยส่วนใหญ่เปลี่ยนจากสังคมอุตสาหกรรมเป็ น
สังคมสารสนเทศ
– การตัดสินใจในเรื่องต่าง ๆ มักขึ้นอยู่กับข้อมูลซึ่งได้จาก
ระบบคอมพิวเตอร์
–คอมพิวเตอร์กลายเป็ นเครื่องมือที่สาคัญแทนเครื่องมืออื่น ๆ
ในอดีต เช่น เครื่องพิมพ์ดีด เครื่องคิดเลขเป็ นต้น
–คอมพิวเตอร์ถูกใช้ในการออกแบบ สถานการณ์หรือ
ปัญหาที่ซับซ้อนต่าง ๆ
- คอมพิวเตอร์เป็ นอุปกรณ์หลักที่ใช้ในการ
ติดต่อสื่อสารของโลกปัจจุบัน

8. คัดเลือกหัวข้อโครงงานที่สนใจจะทา โดยทั่วไปเรื่องที่จะมาพัฒนาเป็น
โครงงานคอมพิวเตอร์มักได้จากปัญหา คาถาม หรือความสนใจในเรื่อง
ต่าง ๆ จากการสังเกตสิ่งต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับระบบคอมพิวเตอร์ หรือสิ่ง
ต่างๆ ที่อยู่รอบตัวเรา จากแหล่งข้อมูลที่เชื่อถือได้ ในการตัดสินใจเลือก
หัวข้อที่จะนามาพัฒนาเป็นโครงงานคอมพิวเตอร์ ควรพิจารณา
องค์ประกอบที่สาคัญดังต่อไปนี้

9. ศึกษาค้นคว้าจากเอกสารและแหล่งข้อมูล
รวมถึงการขอคาปรึกษาจากผู้ทรงคุณวุฒิช่วยจะช่วยให้นักเรียนได้แนวคิดที่ใช้ในการ
กาหนดของเขตของเรื่องที่จะศึกษาได้เฉพาะเจาะจงมากยิ่งขึ้น รวมทั้งความรู้เพิ่มเติม
ในเรื่งที่จะศึกษาจนสามารถใช้ออกแบบและวางแผนดาเนินการทาโครงงานนั้นได้อย่าง
เหมาะสมในการศึกษาค้นคว้าดังกล่าว นักเรียนจะต้องบันทึกสรุปสาระสาคัญไว้ด้วย
จะต้องพิจารณาดังนี้มูลเหตุจูงใจและเป้ าหมายในการทา วัสดุอุปกรณ์ ความต้องการ
ของผู้ใช้งานและคุณลักษณะของผลงาน (Requirement and Specification)
วิธีการประเมินผล วิธีการพัฒนา ข้อสรุปของโครงงาน ความแปลกใหม่ ความคิด
สร้างสรรค์ แนวทางในการปรับปรุงหรือขยายการทดลองจากงานเดิม

10. จัดทาเค้าโครงของโครงงานที่จะทา ดังนี้
3.1 ศึกษาค้นคว้าเอกสารอ้างอิงและรวบรวมข้อมูลที่ได้จากผู้ทรงคุณวุฒิ
3.2 วิเคราะห์ข้อมูล เพื่อกาหนดขอบเขตและลักษณะของโครงการที่จะ
พัฒนา3.3 ออกแบบการพัฒนา มีการกาหนดลักษณะของเครื่อง
คอมพิวเตอร์ ซอฟต์แวร์และตัวแปลภาษา โปรแกรม และวัสดุต่าง ๆ ที่ต้อง
ใช้3.4 กาหนดตารางการปฏิบัติงานของการจัดทาเค้าโครงของโครงงาน ลง
มือทาโครงงานและสรุปรายงานโครงงาน โดยกาหนดช่วงเวลาอย่างกว้าง ๆ
3.5 ทาการพัฒนาโครงงานขั้นต้น เพื่อศึกษาความเป็นไปได้เบื้องต้น โดย
อาจจะทาการพัฒนาส่วนย่อย ๆ บางส่วนตามที่ได้ออกแบบไว้แล้ว นาผล
จากการศึกษาในช่วงนี้ไปปรับปรุงแผนการทดลองที่ออกแบบไว้ในครั้งแรก
ให้เหมาะสมมากยิ่งขึ้น3.6 เสนอเค้าโครงของโครงงานคอมพิวเตอร์ต่อ
อาจารย์ที่ปรึกษา เพื่อขอคาแนะนาและปรับปรุงแก้ไข เพื่อให้การวางแผน
และดาเนินการทาโครงงานเป็นไปอย่างเหมาะสมเป็นขั้นตอนตั้งแต่เริ่มต้น
จนสิ้นสุด

11. การลงมือทาโครงงาน เมื่อเค้าโครงได้รับความเห็นชอบจากอาจารย์ที่
ปรึกษาแล้ว ขั้นตอนต่อไปจะเป็นการพัฒนาตามขั้นตอนที่ได้วางแผนไว้
ดังนี้เตรียมการ ลงมือพัฒนา ตรวจสอบผลงานและแกไข อภิปรายผลและ
ข้อเสนอแนะ แนวทางในการพัฒนาโครงงานในอนาคต
4.1 การเตรียมการ ต้องเตรียมเครื่องคอมพิวเตอร์ ซอฟต์แวร์ และวัสดุอื่น ๆ ที่จะ
ใช้ในการพัฒนาให้พร้อมและควรเตรียมสมุดบันทึกหรือบันทึกเป็นแฟ้ ม
ข้อความไว้ในระบบคอมพิวเตอร์ สาหรับบันทึกการทากิจกรรมต่าง ๆ ระหว่าง
การทาโครงงาน ได้แก่ การดาเนินการอย่างไร ได้ผลอย่างไร มีปัญหาและแก้ไข
ได้หรือไม่อย่างไร รวมทั้งข้อสังเกตต่าง ๆ ที่พบ
4.2 การลงมือพัฒนา เป็นการปฏิบัติตามแผนงานที่ได้วางไว้ในเค้าโครง ซึ่ง
สามารถเปลี่ยนแปลงหรือเพิ่มเติมได้ หากพบว่าจะช่วยให้ผลงานพัฒนาได้ดีขึ้น
โดยจัดระบบการทางาน ทาส่วนที่เป็นหลักสาคัญให้เสร็จก่อน จึงค่อยทาส่วนที่
เป็นส่วนประกอบหรือส่วนเสริม เพื่อให้โครงงานมีความสมบูรณ์มากขึ้น และถ้า
มีการแบ่งงานกันทา ให้มีการตกลงรายละเอียดในการเชื่อมต่อชิ้นงานที่ชัดเจน
ด้วย รวมทั้งต้องพัฒนาระบบงานด้วยความละเอียดรอบคอบ บันทึกข้อมูลอย่าง
เป็นระบบและครบถ้วน

12. 4.3 การทดสอบผลงานและแก้ไข เป็นการตรวจสอบความถูกต้องของผลงาน เพื่อให้
แน่ใจว่าผลงานที่พัฒนาขึ้น ทางานได้ถูกต้องตรงตามความต้องการที่ระบุไว้ใน
เป้ าหมาย และมีประสิทธิภาพ
4.4 การอภิปรายและข้อเสนอแนะ เมื่อพัฒนาผลงานเรียบร้อยแล้ว ให้จัดทาข้อสรุป
ด้วยข้อความที่สั้นกะทัดรัด ครอบคลุมหัวข้อโครงงาน เพื่อช่วยให้ผู้อ่านได้เข้าใจถึง
สิ่งที่ค้นพบจากการทาโครงงานและอภิปรายผล เพื่อพิจารณาข้อมูลและผลที่ได้
พร้อมกับนาไปหาความสัมพันธ์กับ หลักการ ทฤษฎี หรือผลงานที่ผู้อื่นได้ศึกษาไว้
แล้ว ทั้งนี้รวมไปถึงหลักการ ทฤษฎี หรือผลงานของผู้อื่นมาใช้ประกอบการอภิปราย
ผลได้
4.5 แนวทางการพัฒนาโครงงานในอนาคตและข้อเสนอแนะ เมื่อทาโครงงานเสร็จ
สิ้นลงแล้ว นักเรียนอาจพบข้อสังเกต ประเด็นที่สาคัญหรือปัญหาซึ่งสามารถเขียน
เป็นข้อเสนอแนะ สาหรับผู้ที่สนใจจะนาไปพัฒนาผลงานให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น

13. การเขียนรายงาน จัดทาคู่มือการใช้ และการ
นาเสนอผลงาน
หากโครงงานที่นักเรียนจัดทาเป็นการพัฒนา
ระบบใหม่ขึ้นมา ให้นักเรียนจัดทาคู่มืออธิบาย
วิธีการใช้ผลงานนั้นโดยละเอียด ซึ่งประกอบด้วย
- ชื่อผลงาน
- ความต้องการของระบบคอมพิวเตอร์ ระบุ
รายละเอียดของคอมพิวเตอร์ที่ต้องมีเพื่อจะใช้
ผลงานนั้นได้
- ความต้องการของซอฟต์แวร์ ระบุรายชื่อ
ซอฟต์แวร์ที่ต้องมีอยู่ในเครื่องคอมพิวเตอร์ เพื่อ
จะให้ผลงานนั้นทางานได้อย่างสมบูรณ์
- คุณลักษณะของผลงาน อธิบายว่าผลงานนั้นทา
หน้าที่อะไรบ้าง

14. 6. การนาเสนอและการแสดงผลงานของโครงงาน เป็นการ
นาเสนอเพื่อแสดงออกถึงผลิตผลของความคิด ความพยายาม
ในการทางานที่ผู้ทาโครงงานได้ทุ่มเท และเป็นวิธีที่ให้ผู้อื่น
ได้รับรู้และเข้าใจในโครงงานนั้น ในการเสนออาจทาได้หลาย
รูปแบบ เช่น ติดโปสเตอร์ การรายงานตัวในที่ประชุม การ
แสดงผลงานด้วยสื่อต่าง การจัดนิทรรศการ การอธิบายด้วย
คาพูด