3. Bedoeling en reikwijdte visie
Kernvragen voor effectief en robuust beleid:
Doen we de morgen nog steeds de goede dingen?
En doen we de dingen dan nog goed?
V
ersnellen
N
atuurinclusieve
sam
enleving
Natuur in de wereld
Bevorderen
V
ersterken
N
atuurin
N
ederland
De triade van het
natuurbeleid
4. 15-01-15
Ministerie van Economische Zaken4
Vanwaar een natuurvisie?
Bezuinigingen en decentralisatie
Veel bereikt, maar effectiviteit moet beter en breder
Beeldvorming over natuur
(tussen hindermacht en
basiskracht)
Energieke samenleving
Maatschappelijke betekenis
en rol natuur herwaarderen
7. Strategische analyse
Veel bereikt, maar effectiviteit
moet beter
Natuurbeleid werd specialisme
Scheidingsgedachte centraal
Beeldvorming: natuur als hindermacht
Maatschappelijke betekenis en rol natuur veranderd
Decentralisatie staat
Brede bereidheid tot inzet
8. 15-01-15
Ministerie van Economische Zaken8
Dijksma: kanteling in sturingsfilosofie
• Om natuurdoelen te bereiken is meer nodig dan
huidige inzet – is óók andere inzet nodig
• Natuur versterken door de samenleving
• Meer vertrouwen op verantwoordelijke burgers &
bedrijven
• Natuur als kapitaal (niet als kosten)
• Meer dynamiek in kaders toestaan
9.
10.
11. Van visie(s) naar uitvoering
• Rijksinzet in natuurvisie “Natuurlijk verder”
• Samenwerking met provincies
• Essentie: stimuleren natuurcombinaties door
sterkere maatschappelijke betrokkenheid
• Aansluiten bij energieke samenleving
• Agenda als palet van vernieuwende initiatieven
14. Visie in een notendop
Context:
• Urgenties:Biodiversiteit onder de maat, Natuurlijk kapitaal
onderbenut
• Speelveld: Energieke samenleving, Nieuwe allianties
Verbindend perspectief:
Natuur midden in de samenleving
Omslag:
Naar natuur versterken door de
samenleving (komend van natuur
beschermen tegen de samenleving)
17. Kennisvragen bij natuurcombinaties
• “Wat levert het voor natuur op?”
• “Over wat voor natuur gaat het?”
• “Wie vergaart de informatie?”
• “Hoe kunnen we de natuurwinst van al die
natuurcombinaties optellen?”
• “Hoe kunnen we het ‘natuurrendement’ van
natuurcombinaties vergroten?”
Editor's Notes
Opbouw:
Vanwaar een natuurvisie?
Strategische kern
Natuurcombinaties en de 8 visiedoelen
Eerste analyse van de reacties:
Consultatie
Twitter
Dagbladen en internet
Naar een maatschappelijke uitvoeringsagenda
Geen enkele organisatie werkt zonder visie! Het is niet mogelijk te handelen zonder een beeld van de omgeving waar je in opereert, en zonder een doel. Dat geldt niet alleen voor organisaties, zoals bedrijven, overheden, actiegroepen, noem maar op; het geldt ook voor individuen: je werkt altijd met een beeld van je omgeving en je acteert altijd op basis van verlangens.
De vraag is: hoeveel energie steek je in het expliciteren, onderzoeken en zo nodig bijstellen van die visie?
Elke organisatie doet er heel verstandig aan om die visie te expliciteren (dus op te schrijven, al is het maar voor interne doeleinden), om de houdbaarheid te blijven toetsen, en bereid te zijn zo nodig de visie bij te stellen.
De organisatie die daar in slaagt mag rekenen op een hoger rendement, en op een langduriger sterke positie.
Waarom: omdat iedereen weet waar we voor gaan en hoe we dat doel het best kunnen bereiken. Én omdat signalen over hoe en waar het beter kan een logische voedingsbodem vinden. De visie is altijd een tijdelijke waarheid. Vergelijk het met hoe je een kompas gebruikt: die moet je onderweg regelmatig bekijken om te zien of je nog op de goede weg bent. Zowel de route naar het doel als het doel zelf kun je het best onderweg bijstellen en vaststellen. Het is dan wel zo handig als iedereen die afhankelijk is van jou dit op zijn minst weet….
[bullets spreken voor zich]
Tijden veranderen: twee decennia van natuurontwikkeling hebben ons veel geleerd over hoe we natuur goed in kunnen passen, goed kunnen combineren met andere maatschappelijke functies. We durven dus steeds meer. En klimaatverandering maakt het noodzakelijk om nog eens goed te kijken naar hoe we natuurlijke processen veel meer ruimte kunnen geven – ook hier: zonder gelijk de scheidingsreflex te volgen
Er zijn vijf ijkpunten voor de nieuwe natuurvisie
1. Maatschappelijk welzijn – nu, hier, elders & elders
2. Breed natuurbegrip – vijftig tinten groen
3. Veerkrachtige natuur – goed ingebed in natuurlijke en sociale omgeving
4. Verduurzaming van economie - natuurcombinaties
5. Natuur als kracht – sterke natuur door eigenaarschap, betrokkenheid en verantwoordelijkheid.
In een maatschappelijke context waar zeer verschillend gedacht wordt over natuur is het altijd riskant om als overheid een strategie te voeren die onvoldoende aansluit bij die diversiteit. Met de scheidingsstrategie – nogmaals: hoe gerechtvaardigd die ook kan zijn – loop je zo’n risico. En al helemaal als de motivatie daarvoor – het behouden van biodiversiteit – slechts een van de opvattingen behelst die maatschappijbreed leven over natuur. Interessant is dat je in de vele burgerinitiatieven rond natuur het brede spectrum aan opvattingen goed herkent – de breedte van hun drijfveren is juist een van de krachten ervan. Waarom zouden we daar in het overheidsbeleid niet veel actiever op inspelen?
[bullets spreken voor zich]
Tijden veranderen: twee decennia van natuurontwikkeling hebben ons veel geleerd over hoe we natuur goed in kunnen passen, goed kunnen combineren met andere maatschappelijke functies. We durven dus steeds meer. En klimaatverandering maakt het noodzakelijk om nog eens goed te kijken naar hoe we natuurlijke processen veel meer ruimte kunnen geven – ook hier: zonder gelijk de scheidingsreflex te volgen
Er zijn vijf ijkpunten voor de nieuwe natuurvisie
1. Maatschappelijk welzijn – nu, hier, elders & elders
2. Breed natuurbegrip – vijftig tinten groen
3. Veerkrachtige natuur – goed ingebed in natuurlijke en sociale omgeving
4. Verduurzaming van economie - natuurcombinaties
5. Natuur als kracht – sterke natuur door eigenaarschap, betrokkenheid en verantwoordelijkheid.
In de natuurvisie wordt de volgende redenering uitgewerkt: in de afgelopen eeuw is de natuur achteruit gegaan. Met de EHS en Natura 2000, nu Nationaal Natuurnetwerk, is de achteruitgaan flink afgeremd. Maar ‘minder slecht’ is niet wat we willen. We hebben de ambitie om méér natuur te realiseren: de natuur moet vooruit gaan? Maar hoe en wat bedoelen we dan met vooruitgang? Daarvoor is er allereerst de decentralisatie van het natuurbeleid, dat tot betere realisatie van natuurdoelen gaat leiden. Dat komt doordat op regionaal/provinciaal niveau een passender en duurzamer inzet gepleegd kan worden. Maar dat is nog onvoldoende. Het is ook noodzakelijk om de wederkerigheid tussen natuur, samenleving en economie een kans te geven en zijn werk te laten doen. Dat noemen we in de visie natuurcombinaties; door natuur te combineren met mobiliteit, met waterveiligheid, met recreatie & toerisme, met voedselproductie, met watervoorziening, met stedenbouw, met vastgoedontwikkeling, met cultuur, met energievoorziening, etc kan winst geboekt worden voor natuur.
Deze gevaarlijke figuur beeldt deze redenering uit. Hij is gevaarlijk omdat de verleiding groot is er getallen bij te zetten. Dat moet je niet doen. Je zult zien dat de natuurwaarden van de verticale as specifiek kunnen zijn voor de natuurcombinatie waar je het over hebt. Het gaat in elk geval om meer dan toename van biodiversiteit, die overigens op zich al niet in één getal te vatten is.