Prime Minister Agriculture Modernization Project Nepal

1. त्रिभुवन त्रवश्वत्रवद्यालय
कृत्रि तथापशुत्रिज्ञानअध्ययनसंस्थान
रामपुर क्याम्पस
त्रितवन,नेपाल
प्रधानमन्त्िी कृत्रि आधुत्रनकीकरण पररयोजना कायाान्त्वयन इकाई
त्रितवनको
अवलोकन भ्रमण िारे प्रस्तुत्रत
प्रस्तोता:
समुह ‘क’
रोल नं (१-१३)
भ्रमण त्रमत्रत: २०७९/०३/२०

2. बिषयसूची
१.पररिय
२.संस्थागत संरिना
३.उद्धेश्यहरु
४.योजनाहरु
५.त्रियाकलापहरु
६.पररयोजनाका सम्भागहरु
७.कायािम तजुामा प्रत्रकया
८.पररयोजना कायान्त्वयनमा संघ प्रदेश र स्थानीय तहको भूत्रमका

3. परिचय:
• कृत्रि त्रिकास रणनीत्रत कायाान्त्वयनको सहयोगी पररयोजनाको रुपमा आ.ि २०७३/७४ देत्रि ८२/८३ सम्म कृत्रिक्षेिको आधुत्रनकीकरण,
िैज्ञात्रनकरण, यात्रन्त्िकरण र औधोगीकरणको लात्रग ५८ त्रजल्लामा स्थापना भएको,
• स्वदेशी सोि,स्वदेशी लगानी र आन्त्तररक संस्थागत आन्त्तररक जनशत्रि द्वारा कायान्त्वयन हुने नेपालको एक पृथक पररयोजना,
• नेपाल सरकारकृत्रि तथा पशुपन्त्छी त्रवकास मन्त्िालय द्वारा कायान्त्वयन हुने,
• पररयोजनाको कुल लागत कररि १ ििा ३० अिा रुपैयााँ हुने प्रक्षेपण गररएको,

5. उद्धेश्यहरु:
• कृत्रिक्षेिको आधुत्रनकीकरणमायोगदान पुयााउने गरीत्रवत्रशत्रिकृतवालीको उत्पादन तथा उत्पादकत्व वृत्रद्ध गनुा,
• जोन क्षेिमा कृत्रियात्रन्त्िकरण, कृत्रिपूवााधार त्रवकासएवंव्यवसायीकरण प्रवद्धान तथाप्रारत्रम्भक प्रशोधन केन्त्रहरुकोस्थापनामार्ात कृत्रि
आधुत्रनकीकरणकोआधारत्रशला तयार गने ।
• कृत्रिउपजको िजारीकरणमा सहयोग पुयााउने ।
• जोन तथा आसपासकाक्षेिहरुमारोजगारीका अवसरहरु श्रृजना गने।

6. योजनाहरु:
• भूत्रमकोवैज्ञात्रनक उपयोग
• प्रत्रवत्रधहरुको अवलम्िन
• यात्रन्त्िकरण
• प्रशोधन तथा िजाररकरण पूवााधारहरुको त्रवकास
• कृत्रिअनुसन्त्धान, त्रशक्षा, प्रणालीको सुदृढसमन्त्वय एवम्आधुत्रनकीकरण
• प्रत्रतर्लमाआधाररत प्रोत्साहन प्रणलीकोअवलम्िन
• गुणस्तर त्रनयन्त्िण तथास्वच्छता अत्रभवृत्रद्ध
• वातावरण पररवतान अनुकूत्रलतप्रणाली अवलम्िन

7. बियाकलापहरु:
•·जोन क्षेिमा उन्त्नत तथा हाईत्रिड िीउ/त्रवरुवाहरु , रासायत्रनक एवं जैत्रवक त्रविादीहरु लगायतका उत्पादन सामग्रीहरुमा तोत्रकए
िमोत्रजम अनुदान सहयोग उपलव्धगराइने।
•·उत्पादन प्रत्रवत्रध, िजारीकरण, मूल्यश्रृंिला त्रवकास लगायतका त्रवत्रवध पक्षहरु समेत्रिनेगरी स्थलगततात्रलम कायािम संिालन।
•· िीउ/वेनाा स्रोत केन्त्रस्थापना गरीगुणस्तरीय उन्त्नत नश्लका िीउ/वेनाा उपलव्धगराउने।
•·यान्त्िीकरण प्रवद्धानका लात्रग उत्पादन देत्रि िजारीकरणसम्म आवश्यक पने सवै प्रकारका मेत्रशनरी औजार उपकरणको सेि सत्रहतको सेवा
उपलव्धगराउन Custom Hiring Centerस्थापनाका लात्रग पूंजीगत अनुदान उपलव्धगराइने।

8. िमश....
•व्यवसायीकरणका लात्रग प्राथत्रमक प्रशोधन केन्त्र, गोदाम घर,ग्रेत्रडंग लगायतका उत्पादनोपरान्त्त आवश्यक पूवाधारहरु रहेको पोि हाभेि सेन्त्िर
त्रनमााण गररने
•पूवााधार त्रवकास सहयोगतर्ा त्रडप तथा स्यालो ि्युववेल जडान, त्रसंिाईकुलो ममात तथा सुधार, आवश्यक कृत्रि पूवााधारहरु लगायतमा
सहयोग पुयााइने ।
•प्राङ्गाररक मलकारिाना लगायतका पूवााधार त्रनमााणमा सहयोग पुयााइने ।
•सामूत्रहकतथा िक्लावन्त्दी िेती प्रवद्धान।

9. परियोजनाका सम्भागहरु
१.सानाब्यिसात्रयक कृत्रिउत्पान्त्दन केन्त्र(पकेि)त्रिकास कायािम
२.ब्यिसात्रयककृत्रि उत्पादन केन्त्र(ब्लक)त्रिकास कायािम
३.ब्यिसात्रयककृत्रि उत्पादन तथाप्रसोधन केन्त्र(जोन)त्रिकास कायािम
४.िृहतब्यिसात्रयक कृत्रिउत्पान्त्दन तथा औधोत्रगक केन्त्र(सुपरजोन)
त्रिकासकायािम

10. काययिम तजजयमा प्रबिया:
• सिाप्रथमकृिक स्थरमा PCPS(Problem census and problem solving)त्रवत्रधिाि गोष्ठीहरुसंिालनगररन्त्छ,
• पकेि कायािमसंिालनगना िाहनेकृिक/उद्धमी/समुह/सहकारीलेभौगोत्रलकतथाप्रात्रित्रधकसम्भाव्यताकोआधारमासम्ित्रन्त्धत स्थानीयतहमात्रनिेदनत्रदन सक्नेछन रप्राप्त
त्रनिेदनहरुमाप्रात्रित्रधकसत्रमत्रतले अध्ययनगररपेशगरेकोप्रत्रतिेदनको आधारमापकेिक्षेित्रनधाारणहुन्त्छ।
• जोनअन्त्तगातपने कृत्रििात्रलका सरोकारवालाहरुसंगगोष्ठीआयोजनागररछलर्लगररकायािमिनाइन्त्छ।
• यसररिनाइएकोकायािमलाईमन्त्िालयगतिजेि सुिनाप्रणाली [LMBIS(Line Ministry Budget Information System)] मा Entry गररन्त्छ, जसलाई
पररयोजनाब्यिस्थापनइकाईद्वारामागादशानअनुसारभएनभएकोयत्रकनगररआवश्यकतानुसारकािछाि गररन्त्छ।
• त्यसपत्रछउिकायािमकृत्रि तथासहकारी मन्त्िालयमाजान्त्छजसलाईकृत्रि मन्त्िालयलेरात्रस्िययोजनाआयोगरअथामन्त्िालयमापठाउाँछरउिकायािम मात्रथत्रिियगत
छलर्लभइमागादशानतथािजेि त्रित्रनयोजनहुन्त्छ।
• त्यसैले योपररयोजनामाBottom-up रTop-down दुवैत्रकत्रसमको योजनाप्रत्रकयासमािेशभएकोहुन्त्छ।

11. परियोजनाकाययन्वयनमासंघप्रदेश ि स्थानीय तहकोभूबमका:
• पररयोजना अन्त्तगातकासम्भागहरु; पकेि,ब्लक,जोन रसुपरजोन त्रवकासकायािमहरु संघ, प्रदेश र स्थानीय तहकोसमन्त्वय र
सहकायामासञ्िालन गररने।
• पररयोजना अन्त्तगातसुपरजोन र जोन त्रवकास कायािम पररयोजना कायाान्त्वयन इकाईिाि प्रदेश सरकारकात्रनकाय एवंस्थानीय तहसाँगको
समन्त्वयमासञ्िालन गररने।
• त्यसैगरी, ब्लकत्रवकास कायािम प्रदेशसरकार अन्त्तगातकोकृत्रि/पशुसेवा क्षेि हेनेत्रजल्लात्रस्थत कायाालयिाि पररयोजना कायाान्त्वयन
इकाई र स्थानीय तहसाँगको समन्त्वयमा सञ्िालन गररने।
• साथै, पकेित्रवकास कायािम सम्ित्रन्त्धतस्थानीय तहिाि पररयोजना कायाान्त्वयन इकाई रप्रदेश सरकार अन्त्तगातको कृत्रि/पशुसेवा क्षेि
हेने त्रजल्लात्रस्थतकायाालयको समन्त्वयमा सञ्िालन गररने।