หลักประกันทางธุรกิจ…ความหวังใหม่ของไม้
เศรษฐกิจจริงหรือ?
การเสวนาเรื่อง “หลักประกันทางธุรกิจ…ความหวังใหม่ของไม้เศรษฐกิจ”
จัดโดยคณะวนศาสตร์ ร่วมกับสมาคมศิษย์เก่าวนศาสตร์และสมาคมธุรกิจไม้โตเร็ว
วันที่ 8 มีนาคม 2562 ณ ห้องประชุมจงรักษ์ ปรีชานนท์
อาคารวนศาสตร์ 72 ปี คณะวนศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
สถาบันคลังสมองของชาติ
ร.ศ.สมพร อิศวิลานนท์
สถาบันคลังสมองของชาติ
Email address: somporn@knit.or.th
หัวข้อนาเสนอ
1. การเปลี่ยนแปลงเชิงนโยบายด้านป่ าไม้กับการก้าว
สู่ยุคใหม่ของอุตสาหกรรมไม้เศรษฐกิจไทย
2. การปลูกไม้ยืนต้นเพื่อเป็ นสินทรัพย์หลักประกัน
2
การเสวนาเรื่อง “หลักประกันทางธุรกิจ…ความหวังใหม่ของไม้เศรษฐกิจ” จัดโดยคณะวนศาสตร์
ร่วมกับสมาคมศิษย์เก่าวนศาสตร์และสมาคมธุรกิจไม้โตเร็ว วันที่ 8 มีนาคม 2562 ณ ห้องประชุมจงรักษ์ ปรีชานนท์
อาคารวนศาสตร์ 72 ปี คณะวนศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
1. การเปลี่ยนแปลงเชิงนโยบายด้านป่ าไม้กับการก้าว
สู่ยุคใหม่ของอุตสาหกรรมไม้เศรษฐกิจไทย
3
การเสวนาเรื่อง “หลักประกันทางธุรกิจ…ความหวังใหม่ของไม้เศรษฐกิจ” จัดโดยคณะวนศาสตร์
ร่วมกับสมาคมศิษย์เก่าวนศาสตร์และสมาคมธุรกิจไม้โตเร็ว วันที่ 8 มีนาคม 2562 ณ ห้องประชุมจงรักษ์ ปรีชานนท์
อาคารวนศาสตร์ 72 ปี คณะวนศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
แรงขับเคลื่อนสู่การเปลี่ยนแปลงเชิงนโยบายด้านป่ าไม่
ไทย
ป่ าไม ้และสวนป่ ากับการเป็นภาคเศรษฐกิจหุ้นส่วนในการขับเคลื่อน
ประเทศสู่ green and sustainable economy
4
 การพัฒนาเศรษฐกิจที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล ้อมเป็นเป้าหมายสาคัญ
ของ UN ภายใต ้ SDGs โดยให ้เกิดความสมดุลที่ยั่งยืนทั้งในด ้าน
เศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล ้อม
5
การปรับแก้กฎหมายมาตรา 7 ใน พ.ร.บ. ป่ าไม้ 2484
และกฎกระทรวงเป็ นหนึ่งในเครื่องมือของการเสริมสร้าง
green and sustainable economy
การปรับแก ้กฎหมายและกฎกระทรวงดังกล่าวเป็นนวัตกรรมเชิงนโยบาย
ที่สาคัญในการสร ้างการเปลี่ยนแปลงให ้เกิดการเพิ่มประชากรต ้นไม ้และ
พื้นที่สีเขียวให ้กับประเทศ ซึ่งเป็นหนึ่งในแนวทางการขับเคลื่อนสู่ green
economy เป็นการปรับตัวสู่ฐานเศรษฐกิจใหม่ สร ้างความมั่งคั่งให ้กับภาค
ชนบท รวมถึงการขยายตัวของพื้นที่ปลูกป่ าตามมมา
คณะรัฐมนตรีเห็นชอบแก ้มาตรา 7 พ.ร.บ.ป่ าไม ้2484 ให ้ไม ้ทุกชนิดที่
ปลูกในดินกรรมสิทธิ์ไม่เป็นไม ้สงวนหวงห ้าม และการทาไม ้ไม่ต ้องได ้รับ
การอนุญาตอีกต่อไป (เว ้นแต่กรณีที่ต ้องการส่งออกไม ้หรือผลิตภัณฑ์
ออกนอกราชอาณาจักรจะต ้องขออนุญาต)
กระทรวงพาณิชย์ ออกกฎกระทรวงรองรับ "ไม ้ยืนต ้นที่มีมูลค่าทาง
เศรษฐกิจ” เป็นหลักประกันทางธุรกิจ เป็นการส่งเสริมให ้ประชาชนปลูก
ไม ้ยืนต ้นมูลค่าสูงในที่ดินกรรมสิทธิ์เพื่อการออมและการเป็นสินทรัพย์
หลักประกันสร ้างฐานมูลค่าทางเศรษฐกิจให ้ขยายตัว
6
การแก้ไข พรบ.ป่ าไม้จะสนับสนุนให้เกิดการขยายตัว
ของอุปทานไม้ให้เพียงพอสนองตอบกับอุปสงค์ที่ขยายตัว
ประเทศไทยมีพื้นที่รวม 321 ล ้านไร่ ปัจจุบันมีเนื้อที่ป่ า 32%
มีความต ้องการใช ้ไม ้ไม่ต่ากว่า 100 ล ้านลูกบาทเมตรต่อปี
7
ไทยมีศักยภาพในอุตสาหกรรมผลิตภัณฑ์จากไม้แต่
ขาดแคลนไม้ท่อนและไม้แปรรูป
ปัจจุบันประเทศไทยได ้ปรับตัวจากการเป็นผู้เสียดุลการค ้าในไม ้และ
ผลิตภัณฑ์จากไม ้สุทธิมาเป็นผู้ได ้เปรียบดุลการค ้าฯสุทธิ
ขนาดธุรกิจของอุตสาหกรรมไม้เศรษฐกิจไทย
อุตสาหกรรมไม ้เศรษฐกิจไทยมูลค่าของตลาดรวมไม่น้อยกว่า 300,000
ล ้านบาทซึ่งมีองค์ประกอบของธุรกิจที่หลากหลายจากอุตสาหกรรมต ้นน้าสู่
อุตสาหกรรมปลายน้า
รูปแบบ supply chainของไม้เศรษฐกิจ
9
2. การปลูกไม้เศรษฐกิจเพื่อเป็ นสินทรัพย์หลักประกัน:
นวัตกรรมใหม่ด้านป่ าไม้
10
การเสวนาเรื่อง “หลักประกันทางธุรกิจ…ความหวังใหม่ของไม้เศรษฐกิจ” จัดโดยคณะวนศาสตร์
ร่วมกับสมาคมศิษย์เก่าวนศาสตร์และสมาคมธุรกิจไม้โตเร็ว วันที่ 8 มีนาคม 2562 ณ ห้องประชุมจงรักษ์ ปรีชานนท์
อาคารวนศาสตร์ 72 ปี คณะวนศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
11
รูปแบบการปลูกไม้ยืนต้นเพื่อเป็ นทุนและสินทรัพย์
หลักประกัน
1 2 3
แนวคิดการการปลูกไม้ยืนต้นเพื่อเป็ นทุนและสินทรัพย์
หลักประกัน
12
13
มูลค่าสินทรัพย์ในการค้าประกัน หากเป็นการนาที่ดินมาค้าประกัน 10 ไร่ (ตีราคาไร่
ละหมื่น ก็จะเป็นมูลค่าหลักทรัพย์ 1 แสนบาท) จะได ้เงินกู้เต็มที่ 80,000 บาท แต่
หากมีต ้นไม ้ที่ปลูกอยู่บนพื้นที่จานวน 200 ต ้น สมมุติว่าเป็นไม ้ประดู่ ถ ้าปลูกมา 20 ปี
มีเส ้นวงรอบตามเกณฑ์ก็ตกต ้นละ 5,000 บาท จะมีมูลค่าเพิ่มขึนอีก 1 ล ้านบาท ซึ่ง
หากใช ้เป็นหลักทรัพย์ค้าประกันได ้ก็จะขอกู้ยืมเงินได ้สูงกว่าการนาที่ดินมาค้าประกัน
อย่างเดียว
ต ้องมีราคากลางของต ้นไม ้58 ชนิดนี้ขึ้น โดยแบ่งเป็นกลุ่มไม ้เนื้ออ่อน เนื้อปาน
กลาง ไม ้สัก และไม ้เนื้อแข็ง ซึ่งจะมีอัตราราคาที่ต่างกันไปตามคุณค่าทางเศรษฐกิจ
ของการนาไปใช ้ประโยชน์ (ขณะนี้ ธ.ก.ส ร่วมมือกับ คณะวนศาสตร์ และองค์การ
อุตสาหกรรมป่ าไม ้)
เช่น ต ้องเป็นต ้นไม ้อายุ 1 ปีขึ้นไป มีลาต ้นตรง 2 เมตรขึ้นไป และมีต ้นไม ้ 200-400
ต ้น ในพื้นที่ 1 ไร่ และปลูกในที่ดินตัวเอง โดยจะปล่อยกู้ให ้ 50% ของราคา
หลักประกันเท่ากับที่ดิน
กลไกในการแปลงมูลค่าไม้ยืนต้นเพื่อเป็ นสินทรัพย์
หลักประกัน
ต ้องมีองค์กรในการบริหารจัดการและการสร ้าง standing tree(timber) market
ต ้องมีสถาบันการเงิน(ธ.ก.ส.) เป็นฝ่ ายประเมินมูลค่า ตามเงื่อนไขที่กาหนดไว ้
14
ที่มา: http://media.thansettakij.com/2018/08/GP-3388_180802_0019.jpg
เงื่อนไขชนิดของต้นไม้และการปล่อยกู้
15
พื้นที่อนุรักษ์ พื้นที่ป่ าสงวนแห่งชาติ หรือที่ดินที่เป็นสาธารณะสมบัติของ
แผ่นดิน ถ ้ามีการส่งเสริมให ้มีการปลูกต ้นไม ้ในพื้นที่เหล่านี้ จะไม่สามารถตัดัน
ได ้แต่รัฐอาจจ่ายค่าทดแทนให ้เกษตรกรตามมูลค่าต ้นไม ้ที่ปลูกขึ้นและดูแล
ที่ดินที่มีหนังสือรับรองการทาประโยชน์ ที่มีสิทธิครอบครอง ตาม พ.ร.บ.
กฎหมายที่ดิน พ.ศ. 2497 (แก ้ไขเพิ่มเติม)(โฉนด น.ส. 3, น.ส. 3 ก., น.ส. 3 ข.
ที่ดินที่มีหนังสือรับรองการทาประโยชน์ตามประมวลกฎหมายที่ดิน ตาม พ.ร.บ.
จัดที่ดินเพื่อการครองชีพ พ.ศ. 2511(แก ้ไขเพิ่มเติม) เช่น น.ค. 1, น.ค. 3
ก.ส.น. 3, ก.ส.น. 5
ที่ดินในเขปฎิรูปที่ดิน พ.ร.บ. การปฎิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม พ.ศ. 2518
(ส.ป.ก. 4-01, ส.ป.ก. 4-28
ที่ดินที่มีหนังสืออนุญาตตามกฎหมายว่าด ้วยป่ าสงวนแห่งชาติ พ.ศ. 2507
(สทก. 1 ก, สทก. 2 ก.)
ที่ดินที่บุคคลขอนุญาตทาการปลูกป่ าตามมาตรา 20 พ.ร.บ. ป่ าสงวนแห่งชาต
พ.ศ. 2507
ประเภทที่ดินที่จะขอขึ้นทะเบียนสวนป่ าได ้ต ้องเป็นที่ดินประเภทตามกฎหมาย
ต่อไปนี้
ประเภทที่ดินที่เกี่ยวข้องกับการปลูกไม้เศรษฐกิจและ
สวนป่ า
16
แนวคิดพันธบัตรต้นไม้: เครื่องมือเศรษฐศาสตร์
สาหรับการฟื้ นฟูป่ าเศรษฐกิจ
17
แนวคิดการออกพันธบัตรต้นไม้เพื่อการปลูกป่ าใน
พื้นที่ป่ าสงวน
Source: Sheriden Smith (2018) ; https://www.ideasenergized.com/blog/2018/11/5/fighting-fire-with-finance-blue-forest-conservations-
novel-approach-to-sustainability
เป็นการระดมทุนจาก private sector or investors เพื่อการ
เสริมสร ้างและพัฒนา public goods
18
สถาบันคลังสมองของชาติสถาบันคลังสมองของชาติ

Planting forest tree for financial asset