SlideShare a Scribd company logo
Politeknik Negeri Padang Pengantar Pendidikan
Kewarganegaraan
back
Pengantar Pendidikan
Kewarganegaraan
Tim UNAIR - PULSE 05
PENDIDIKAN KEWARGANEGARAAN
i
Tim UNAIR - PULSE 05
Pengantar Pendidikan
Kewarganegaraan
PENDIDIKAN KEWARGANEGARAAN DALAM
KONTEKS PENDIDIKAN NASIONAL ( UU RI 20/2003)
“PENDIDIKAN NASIONAL BERFUNGSI
MENGEMBANGKAN KEMAMPUAN DAN MEMBENTUK WATAK SERTA
PERADABAN BANGSA YANG BERMARTABAT DALAM RANGKA
MENCERDASKAN KEHIDUPAN BANGSA” (Ps 3 UU RI No 20 tahun 2003)
PENDIDIKAN NASIONAL BERTUJUAN :
“…UNTUK BERKEMBANGNYA POTENSI PESERTA DIDIK AGAR
MENJADI MANUSIA YANG BERIMAN BAN BERTAQWA KEPADA TUHAN
YANG MAHA ESA, SEHAT, BERILMU, CAKAP, KREATIF, MANDIRI, DAN
MENJADI WARGANEGARA YANG DEMOKRATIS DAN BERTANGGUNG
JAWAB” ( Ps 3 UU RI No.20 Tahun 2003)
(Udin : 2003)
Pengantar Pendidikan
Kewarganegaraan
PENDIDIKAN KEWARGANEGARAAN DALAM
KONTEKS PENDIDIKAN NASIONAL ( UU RI No.
20/2003)
“KURIKULUM PENDIDIKAN DASAR DAN MENENGAH” WAJIB MEMUAT :
1. PENDIDIKAN AGAMA
2. PENDIDIKAN KEWARGANEGARAAN
3. BAHASA
( Ps 37 AYAT 1 UU No 20 tahun 2003 )
“KURIKULUM PENDIDIKAN TINGGI” WAJIB MEMUAT :
1. PENDIDIKAN AGAMA;
2. PENDIDIKAN KEWARGANEGARAAN;
3. BAHASA.”
( Ps 37 AYAT 2 UU No.20 tahun 2003)
(Udin : 2004)
Pengantar Pendidikan
Kewarganegaraan
PENDIDIKAN KEWARGANEGARAAN DALAM
KONTEKS PENDIDIKAN NASIONAL ( UU No. 20/2003)
“Penjelasan Pasal 37 Ayat (1) UU RI No.20
Tahun 2003:
“Pendidikan kewarganegaraan dimaksudkan
untuk membentuk peserta didik menjadi
manusia yang memiliki rasa kebangsaan dan
cinta tanah air”
(Udin : 2004)
Pengantar Pendidikan
Kewarganegaraan
SASARAN PEMBELAJARAN PKN DI PERGURUAN TINGGI
WAWASAN
KEWARGA-
NEGARAAN
INDONESIA
PERCAYA DIRI
SBG BANGSA
KOMITMEN
BELA NEGARA
KETERAMPILAN
KEWARGANEGARAAN
PARTISIPASI
SOSPOL
SIKAP DAN
TANGGUNG
JAWAB
DEMOKRATIS
WARGA NEGARA
YANG CERDAS
DAN BAIK
[
KOGNITIF AFEKTIF
PSIKOMOTOR
HOLISTIK
(Komprehensif-
integral )
Pengantar Pendidikan
Kewarganegaraan
VISI
PENDIDIKAN KEWARGANEGARAAN
DI PERGURUAN TINGGI
(Menurut SKep Dirjen Dikti No. 38/DIKTI/Kep./2002 )
~ SUMBER NILAI DAN
~ PEDOMAN PENYELENGGARAAN
PROGRAM STUDI DALAM MENGANTARKAN
MAHASISWA, UNTUK
~ MENGEMBANGKAN KEPRIBADIANNYA SELAKU
WARGANEGARA YANG BERPERAN AKTIF
~ MENEGAKKAN DEMOKRASI MENUJU
MASYARAKAT MADANI
Pengantar Pendidikan
Kewarganegaraan
MISI
PENDIDIKAN KEWARGANEGARAAN
DI PERGURUAN TINGGI
( Menurut SKep Dirjen Dikti No. 38/DIKTI/Kep./2002 )
Membantu mahasiswa selaku warganegara, agar mampu
:
~ mewujudkan nilai-nilai dasar perjuangan bangsa
Indonesia,
~ mewujudkan kesadaran berbangsa dan bernegara,
~ menerapkan ilmunya secara bertanggung jawab
terhadap kemanusiaan.
Pengantar Pendidikan
Kewarganegaraan
KOMPETENSI
PENDIDIKAN KEWARGANEGARAAN
DI PERGURUAN TINGGI
(Menurut SKep Dirjen Dikti No. 38/DIKTI/Kep./2002 )
BERTUJUAN UNTUK MENGUASAI :
~ Kemampuan berfikir,
~ Bersikap rasional, dan dinamis,
~ Berpandangan luas sebagai
manusia intelektual.
Mengantarkan mahasiswa selaku
warganegara, memiliki :
a. Wawasan kesadaran bernegara, untuk :
- bela negara. - cinta tanah air.
b. Wawasan kebangsaan, untuk : -
kesadaran berbangsa - mempunyai
ketahanan nasional.
c. Pola pikir, sikap yang komprehensif-
Integral pada seluruh aspek kehidupan
nasional.
Pengantar Pendidikan
Kewarganegaraan
TUJUAN
PENDIDIKAN KEWARGANEGARAAN
DI PERGURUAN TINGGI ( Menurut SKep Dirjen Dikti No.
38/DIKTI/Kep./2002 )
Agar mahasiswa :
1. Memiliki motivasi menguasai materi pendidikan
kewarganegaraan,
2. Mampu mengkaitkan dan mengimplementasikan dalam peranan
dan kedudukan serta kepentingannya, sebagai individu,
anggota keluarga/masyarakat dan warganegara yang terdidik.
3. Memiliki tekad dan kesediaan dalam mewujudkan kaidah-kaidah
nilai berbangsa dan bernegara untuk menciptakan masyarakat
madani.
Pengantar Pendidikan
Kewarganegaraan
HISTORIS
PENDIDIKAN KEWARGANEGARAAN DI INDONESIA
SEJAK 1960-AN SAMPAI SAAT INI
• CIVICS/KEWARGAAN NEGARA : SMA/SMP 62, SD 68, SMP 1969,
SMA 1969
• PENDIDIKAN KEWARGAAN NEGARA (PKN) : SD 68, PPSP 73
• PENDIDIKAN MORAL PANCASILA (PMP) : SD, SMP,SMU 1975, 1984.
• PENDIDIKAN PANCASILA : PT 1970-an - 2000-an
• PENDIDIKAN KEWIRAAN : PT 1960-an - 2001
• PENDIDIKAN KEWARGANEGARAAN : PT 2002 - Sekarang
• PENDIDIKAN PANCASILA DAN KEWARGANEGARAAN (PPKn) : SD,
SMP, SMU 1994-Sekarang
• PENDIDIKAN KEWARGAAN : IAIN/STAIN 2002 - sekarang
(rintisan)
• PENDIDIKAN KEWARGANEGARAAN (PKn) : SD, SMP, SMU, PT
(UU No.20 Thn 2003 ttg SISDIKNAS)
(Adaptasi dan pengembangan dari : Udin : 2003 oleh tim MKU-Unair, 2005)
Pengantar Pendidikan
Kewarganegaraan
HISTORIS ….(LANJUTAN)
CATATAN :
PENDIDIKAN KEWIRAAN : PT 1960-an – 2000
- Walawa (Wajib Latih Mahasiswa) :
~ Ektra Kurikuler, tapi intra Universiter
~ Di beberapa PTN.
~ 1970-an
~ Resimen Mahasiswa berdasar teritorial (seperti : Yon Maha
Jaya, Maha Surya, dsj).
~ sertifikatnya Tamtama Cadangan.
- Pendidikan Perwira Cadangan :
~ SKep Bersama Mendikbud-Menhankam/Pangab
untuk PTN : 0228/U/73 dan Kep.B.43/XII/73, 08-12-1973.
~ prinsipnya Wamil untuk Jurusan tertentu,
- sarjana muda ( eqivalen 90 sks)
- diberi pangkat Letnan Dua.
Pengantar Pendidikan
Kewarganegaraan
MUATAN KONSEPTUAL PENDIDIKAN
KEWARGANEGARAAN
DOMAIN
KAJIAN
ILMIAH
DOMAIN
SOSIAL-
KULTURAL
DOMAIN
KURIKULER
SMART &
GOOD
CITIZENSHIP
(Udin : 2004)
Pengantar Pendidikan
Kewarganegaraan
WACANA KONSEPTUAL PENDIDIDKAN
KEWARGANEGARAAN DI DUNIA
ISTILAH :
• CIVICS, CIVIC EDUCATION (USA)
• CITIZENSHIP EDUCATION (UK)
• TA’LIMATUL MUWWATANAH,
TARBIYATUL AL WATONIYAH (TIMTENG)
• EDUCACION CIVICAS (MEXICO)
• SACHUNTERNICHT (JERMAN)
• CIVICS, SOCIAL STUDIES (AUSTRALIA)
• SOCIAL STUDIES (USA NEW ZEALAND)
• LIFE ORIENTATION (AFSEL)
• PEOPLE AND SOCIETY (HONGARIA)
• CIVICS AND MORAL EDUCATION (SINGAPORE)
• OBSCESVOVEDINIE (RUSIA)
(Udin : 2004)
Tim UNAIR - PULSE 05
Pengantar Pendidikan
Kewarganegaraan
PARADIGMA DASAR
(Udin : 2004)
1. EDUCATION ABOUT CITIZENSHIP / DEMOCRACY THIN
MINIMUM
KNOWING CITIZENSHIP
DEMOCRACY
2. EDUCATION THROUGH CITIZENSHIP/DEMOCRACY
MODERA
TE
DOING CITIZENSHIP
DEMOCRACY
3. EDUCATION FOR CITIZENSHIP / DEMOCRACY
THICK
MAXIMU
M
BUILDING CITIZENSHIP
DEMOCRACY
Pengantar Pendidikan
Kewarganegaraan
ISI DAN MODUS PENDIDIKAN
KEWARGANEGARAAN
Adapted from CIVITAS : 1996; & Kerr : 1999; Udin : 2001)
CONTINUM OF DEMOCRACY EDUCATION
THIN
CITIZENSHIP
EDUCATION
(exclusive, elitist, formal,
content-led, knowledge-based,
didactic transmission, easier
to achieve, civic education)
(South East Asia : Indonesia)
MODERATE
CITIZENSHIP
EDUCATION
(Central, South & East Europe,
Australia)
THICK
CITIZENSHIP
EDUCATION
(inclusive, activist,
participative, process-led,
value-based, interactive, more
difficult to achieve, citizenship
education)
(North Europe, USA, New Zealand)
Education about Democracy Education in Democracy Education for Democracy
Pengantar Pendidikan
Kewarganegaraan
PARADIGMA KONSENTRIS PENDIDIKAN
KEWARGANEGARAAN
EDUCATION
FOR
DEMOCRACY
EDUCATION
THROUGH
DEMOCRACY
EDUCATION
ABOUT
DEMOCRACY
(Udin : 2004)
PKN SD,SMP,SMA PKN DIKTI
Pengantar Pendidikan
Kewarganegaraan
KERANGKA SASARAN PEMBENTUKAN
DALAM PENDIDIKAN KEWARGANEGARAAN
CIVIC
KNOWLEDG
E
CIVIC
CONFIDENCE
CIVIC
COMMITTMENT
CIVIC SKILLS
CIVIC
COMPETENC
E
CIVIC
DISPOSITIONS
SMART & GOOD
CITIZENSHIP
(Udin : 2003)
Pengantar Pendidikan
Kewarganegaraan
Tim UNAIR - PULSE 05
ATRIBUT MASYARAKAT MADANI INDONESIA
• BER-KETUHANAN YANG MAHA ESA,
BERKEMANUSIAAN YANG ADIL DAN BERADAB,
BERSATU DALAM NEGARA KESATUAN REPUBLIK
INDONESIA,
DEMOKRATIS-KONSTITUSIONAL,
BERKEADILAN SOSIAL BAGI SELURUH RAKYAT
INDONESIA,
BERBHINNEKA TUNGGAL IKA,
MENJUNJUNG TINGGI HAK DAN KEWAJIBAN AZASI
MANUSIA,
MENCINTAI PERDAMAIAN DUNIA.
Pengantar Pendidikan
Kewarganegaraan
REFERENSI PENGANTAR
PENDIDIKAN KEWARGANEGARAAN
1. Janti, Sri, 2007, Etika Berwarga Negara,
Salemba Empat, Jakarta
2. Kaelan, 2002, Pendidikan Pancasila,
Paradigma, Yogyakarta
3. Kaelan, 2007, Pendidikan
Kewarganegaraan, Paradigma, Yogyakarta
4. Lubis, M. Solly, Ilmu Negara, 2002, Ilmu
Negara, Alumni, Bandung.
Pengantar Pendidikan Kewarganegaraan
1. Buat contoh kasus dan peristiwa yang selaras dan
tidak selaras dengan visi, misi dan kompetensi
Pendidikan Kewarganegaraan dikaitkan dengan
bidang studi.
2. Buat contoh upaya bela negara dalam berbagai
bidang profesi kecuali militer dan polisi.
3. Jelaskan mengapa penambangan pasir di Kepulauan
Riau yang dijual ke Singapura dapat mengancam
eksistensi Wawasan Nusantara
4. Jelaskan apakah dengan adanya Internet dan
penggunaannya dapat mengancam Ketahanan
Nasional.
LATIHAN PENGUASAAN KONSEP
DAN PEMECAHAN MASALAH

More Related Content

Similar to PKN Pengantar.ppt

Pendidikan Kewarganegaraan
Pendidikan KewarganegaraanPendidikan Kewarganegaraan
Pendidikan Kewarganegaraan
Muhamad Yogi
 
1 latar belakang pendidikan kewarganegaraan-20180412073527
1 latar belakang pendidikan kewarganegaraan-201804120735271 latar belakang pendidikan kewarganegaraan-20180412073527
1 latar belakang pendidikan kewarganegaraan-20180412073527
samsaharsam
 
1 latar belakang pendidikan kewarganegaraan-20180412073527
1 latar belakang pendidikan kewarganegaraan-201804120735271 latar belakang pendidikan kewarganegaraan-20180412073527
1 latar belakang pendidikan kewarganegaraan-20180412073527
samsaharsam
 
Pengantar Pendidikan Kewarganegaraan
Pengantar Pendidikan KewarganegaraanPengantar Pendidikan Kewarganegaraan
Pengantar Pendidikan Kewarganegaraan
Muhamad Yogi
 
Pendidikan Kewarganegaraan di Perguruan Tinggi
Pendidikan Kewarganegaraan di Perguruan TinggiPendidikan Kewarganegaraan di Perguruan Tinggi
Pendidikan Kewarganegaraan di Perguruan Tinggi
Ahmad Dahlan University
 
Latar belakangpendidikankewarganegaraan1 sed
Latar belakangpendidikankewarganegaraan1 sedLatar belakangpendidikankewarganegaraan1 sed
Latar belakangpendidikankewarganegaraan1 sed
Muliadi Aja
 
PENGANTAR pendidikan kewarganegaraan agribisnis.ppt
PENGANTAR pendidikan kewarganegaraan agribisnis.pptPENGANTAR pendidikan kewarganegaraan agribisnis.ppt
PENGANTAR pendidikan kewarganegaraan agribisnis.ppt
fahmifaizal4
 

Similar to PKN Pengantar.ppt (20)

Pengantar kuliah PPKN
Pengantar kuliah PPKNPengantar kuliah PPKN
Pengantar kuliah PPKN
 
(1)pengantar kwn
(1)pengantar kwn(1)pengantar kwn
(1)pengantar kwn
 
pengantar kwn
pengantar kwnpengantar kwn
pengantar kwn
 
Kewarganegaraan
KewarganegaraanKewarganegaraan
Kewarganegaraan
 
Pendidikan Kewarganegaraan
Pendidikan KewarganegaraanPendidikan Kewarganegaraan
Pendidikan Kewarganegaraan
 
1 latar belakang pendidikan kewarganegaraan-20180412073527
1 latar belakang pendidikan kewarganegaraan-201804120735271 latar belakang pendidikan kewarganegaraan-20180412073527
1 latar belakang pendidikan kewarganegaraan-20180412073527
 
Latar Belakan PKN
Latar Belakan PKNLatar Belakan PKN
Latar Belakan PKN
 
1 latar belakang pendidikan kewarganegaraan-20180412073527
1 latar belakang pendidikan kewarganegaraan-201804120735271 latar belakang pendidikan kewarganegaraan-20180412073527
1 latar belakang pendidikan kewarganegaraan-20180412073527
 
Pengantar Pendidikan Kewarganegaraan
Pengantar Pendidikan KewarganegaraanPengantar Pendidikan Kewarganegaraan
Pengantar Pendidikan Kewarganegaraan
 
Bab i 1.pendidikan kewarganegaraan
Bab i  1.pendidikan kewarganegaraanBab i  1.pendidikan kewarganegaraan
Bab i 1.pendidikan kewarganegaraan
 
Pendidikan Kewarganegaraan di Perguruan Tinggi
Pendidikan Kewarganegaraan di Perguruan TinggiPendidikan Kewarganegaraan di Perguruan Tinggi
Pendidikan Kewarganegaraan di Perguruan Tinggi
 
Materi3
Materi3Materi3
Materi3
 
Pengantar p kn
Pengantar p knPengantar p kn
Pengantar p kn
 
01-PPT KWN.pdf
01-PPT KWN.pdf01-PPT KWN.pdf
01-PPT KWN.pdf
 
Hakikat Pendidikan Kewarganegaraan
Hakikat Pendidikan KewarganegaraanHakikat Pendidikan Kewarganegaraan
Hakikat Pendidikan Kewarganegaraan
 
PENDIDIKAN KEWARGANEGARAAN PART 1. GOOOO
PENDIDIKAN KEWARGANEGARAAN PART 1. GOOOOPENDIDIKAN KEWARGANEGARAAN PART 1. GOOOO
PENDIDIKAN KEWARGANEGARAAN PART 1. GOOOO
 
Latar belakangpendidikankewarganegaraan1 sed
Latar belakangpendidikankewarganegaraan1 sedLatar belakangpendidikankewarganegaraan1 sed
Latar belakangpendidikankewarganegaraan1 sed
 
PENGANTAR pendidikan kewarganegaraan agribisnis.ppt
PENGANTAR pendidikan kewarganegaraan agribisnis.pptPENGANTAR pendidikan kewarganegaraan agribisnis.ppt
PENGANTAR pendidikan kewarganegaraan agribisnis.ppt
 
Pendidikan kewarganegaraan kuliah
Pendidikan kewarganegaraan kuliahPendidikan kewarganegaraan kuliah
Pendidikan kewarganegaraan kuliah
 
001. PENDIDIKAN KEWARGANEGARAAN, pengantar.ppt
001. PENDIDIKAN KEWARGANEGARAAN, pengantar.ppt001. PENDIDIKAN KEWARGANEGARAAN, pengantar.ppt
001. PENDIDIKAN KEWARGANEGARAAN, pengantar.ppt
 

PKN Pengantar.ppt

  • 1. Politeknik Negeri Padang Pengantar Pendidikan Kewarganegaraan back
  • 2. Pengantar Pendidikan Kewarganegaraan Tim UNAIR - PULSE 05 PENDIDIKAN KEWARGANEGARAAN i
  • 3. Tim UNAIR - PULSE 05 Pengantar Pendidikan Kewarganegaraan PENDIDIKAN KEWARGANEGARAAN DALAM KONTEKS PENDIDIKAN NASIONAL ( UU RI 20/2003) “PENDIDIKAN NASIONAL BERFUNGSI MENGEMBANGKAN KEMAMPUAN DAN MEMBENTUK WATAK SERTA PERADABAN BANGSA YANG BERMARTABAT DALAM RANGKA MENCERDASKAN KEHIDUPAN BANGSA” (Ps 3 UU RI No 20 tahun 2003) PENDIDIKAN NASIONAL BERTUJUAN : “…UNTUK BERKEMBANGNYA POTENSI PESERTA DIDIK AGAR MENJADI MANUSIA YANG BERIMAN BAN BERTAQWA KEPADA TUHAN YANG MAHA ESA, SEHAT, BERILMU, CAKAP, KREATIF, MANDIRI, DAN MENJADI WARGANEGARA YANG DEMOKRATIS DAN BERTANGGUNG JAWAB” ( Ps 3 UU RI No.20 Tahun 2003) (Udin : 2003)
  • 4. Pengantar Pendidikan Kewarganegaraan PENDIDIKAN KEWARGANEGARAAN DALAM KONTEKS PENDIDIKAN NASIONAL ( UU RI No. 20/2003) “KURIKULUM PENDIDIKAN DASAR DAN MENENGAH” WAJIB MEMUAT : 1. PENDIDIKAN AGAMA 2. PENDIDIKAN KEWARGANEGARAAN 3. BAHASA ( Ps 37 AYAT 1 UU No 20 tahun 2003 ) “KURIKULUM PENDIDIKAN TINGGI” WAJIB MEMUAT : 1. PENDIDIKAN AGAMA; 2. PENDIDIKAN KEWARGANEGARAAN; 3. BAHASA.” ( Ps 37 AYAT 2 UU No.20 tahun 2003) (Udin : 2004)
  • 5. Pengantar Pendidikan Kewarganegaraan PENDIDIKAN KEWARGANEGARAAN DALAM KONTEKS PENDIDIKAN NASIONAL ( UU No. 20/2003) “Penjelasan Pasal 37 Ayat (1) UU RI No.20 Tahun 2003: “Pendidikan kewarganegaraan dimaksudkan untuk membentuk peserta didik menjadi manusia yang memiliki rasa kebangsaan dan cinta tanah air” (Udin : 2004)
  • 6. Pengantar Pendidikan Kewarganegaraan SASARAN PEMBELAJARAN PKN DI PERGURUAN TINGGI WAWASAN KEWARGA- NEGARAAN INDONESIA PERCAYA DIRI SBG BANGSA KOMITMEN BELA NEGARA KETERAMPILAN KEWARGANEGARAAN PARTISIPASI SOSPOL SIKAP DAN TANGGUNG JAWAB DEMOKRATIS WARGA NEGARA YANG CERDAS DAN BAIK [ KOGNITIF AFEKTIF PSIKOMOTOR HOLISTIK (Komprehensif- integral )
  • 7. Pengantar Pendidikan Kewarganegaraan VISI PENDIDIKAN KEWARGANEGARAAN DI PERGURUAN TINGGI (Menurut SKep Dirjen Dikti No. 38/DIKTI/Kep./2002 ) ~ SUMBER NILAI DAN ~ PEDOMAN PENYELENGGARAAN PROGRAM STUDI DALAM MENGANTARKAN MAHASISWA, UNTUK ~ MENGEMBANGKAN KEPRIBADIANNYA SELAKU WARGANEGARA YANG BERPERAN AKTIF ~ MENEGAKKAN DEMOKRASI MENUJU MASYARAKAT MADANI
  • 8. Pengantar Pendidikan Kewarganegaraan MISI PENDIDIKAN KEWARGANEGARAAN DI PERGURUAN TINGGI ( Menurut SKep Dirjen Dikti No. 38/DIKTI/Kep./2002 ) Membantu mahasiswa selaku warganegara, agar mampu : ~ mewujudkan nilai-nilai dasar perjuangan bangsa Indonesia, ~ mewujudkan kesadaran berbangsa dan bernegara, ~ menerapkan ilmunya secara bertanggung jawab terhadap kemanusiaan.
  • 9. Pengantar Pendidikan Kewarganegaraan KOMPETENSI PENDIDIKAN KEWARGANEGARAAN DI PERGURUAN TINGGI (Menurut SKep Dirjen Dikti No. 38/DIKTI/Kep./2002 ) BERTUJUAN UNTUK MENGUASAI : ~ Kemampuan berfikir, ~ Bersikap rasional, dan dinamis, ~ Berpandangan luas sebagai manusia intelektual. Mengantarkan mahasiswa selaku warganegara, memiliki : a. Wawasan kesadaran bernegara, untuk : - bela negara. - cinta tanah air. b. Wawasan kebangsaan, untuk : - kesadaran berbangsa - mempunyai ketahanan nasional. c. Pola pikir, sikap yang komprehensif- Integral pada seluruh aspek kehidupan nasional.
  • 10. Pengantar Pendidikan Kewarganegaraan TUJUAN PENDIDIKAN KEWARGANEGARAAN DI PERGURUAN TINGGI ( Menurut SKep Dirjen Dikti No. 38/DIKTI/Kep./2002 ) Agar mahasiswa : 1. Memiliki motivasi menguasai materi pendidikan kewarganegaraan, 2. Mampu mengkaitkan dan mengimplementasikan dalam peranan dan kedudukan serta kepentingannya, sebagai individu, anggota keluarga/masyarakat dan warganegara yang terdidik. 3. Memiliki tekad dan kesediaan dalam mewujudkan kaidah-kaidah nilai berbangsa dan bernegara untuk menciptakan masyarakat madani.
  • 11. Pengantar Pendidikan Kewarganegaraan HISTORIS PENDIDIKAN KEWARGANEGARAAN DI INDONESIA SEJAK 1960-AN SAMPAI SAAT INI • CIVICS/KEWARGAAN NEGARA : SMA/SMP 62, SD 68, SMP 1969, SMA 1969 • PENDIDIKAN KEWARGAAN NEGARA (PKN) : SD 68, PPSP 73 • PENDIDIKAN MORAL PANCASILA (PMP) : SD, SMP,SMU 1975, 1984. • PENDIDIKAN PANCASILA : PT 1970-an - 2000-an • PENDIDIKAN KEWIRAAN : PT 1960-an - 2001 • PENDIDIKAN KEWARGANEGARAAN : PT 2002 - Sekarang • PENDIDIKAN PANCASILA DAN KEWARGANEGARAAN (PPKn) : SD, SMP, SMU 1994-Sekarang • PENDIDIKAN KEWARGAAN : IAIN/STAIN 2002 - sekarang (rintisan) • PENDIDIKAN KEWARGANEGARAAN (PKn) : SD, SMP, SMU, PT (UU No.20 Thn 2003 ttg SISDIKNAS) (Adaptasi dan pengembangan dari : Udin : 2003 oleh tim MKU-Unair, 2005)
  • 12. Pengantar Pendidikan Kewarganegaraan HISTORIS ….(LANJUTAN) CATATAN : PENDIDIKAN KEWIRAAN : PT 1960-an – 2000 - Walawa (Wajib Latih Mahasiswa) : ~ Ektra Kurikuler, tapi intra Universiter ~ Di beberapa PTN. ~ 1970-an ~ Resimen Mahasiswa berdasar teritorial (seperti : Yon Maha Jaya, Maha Surya, dsj). ~ sertifikatnya Tamtama Cadangan. - Pendidikan Perwira Cadangan : ~ SKep Bersama Mendikbud-Menhankam/Pangab untuk PTN : 0228/U/73 dan Kep.B.43/XII/73, 08-12-1973. ~ prinsipnya Wamil untuk Jurusan tertentu, - sarjana muda ( eqivalen 90 sks) - diberi pangkat Letnan Dua.
  • 13. Pengantar Pendidikan Kewarganegaraan MUATAN KONSEPTUAL PENDIDIKAN KEWARGANEGARAAN DOMAIN KAJIAN ILMIAH DOMAIN SOSIAL- KULTURAL DOMAIN KURIKULER SMART & GOOD CITIZENSHIP (Udin : 2004)
  • 14. Pengantar Pendidikan Kewarganegaraan WACANA KONSEPTUAL PENDIDIDKAN KEWARGANEGARAAN DI DUNIA ISTILAH : • CIVICS, CIVIC EDUCATION (USA) • CITIZENSHIP EDUCATION (UK) • TA’LIMATUL MUWWATANAH, TARBIYATUL AL WATONIYAH (TIMTENG) • EDUCACION CIVICAS (MEXICO) • SACHUNTERNICHT (JERMAN) • CIVICS, SOCIAL STUDIES (AUSTRALIA) • SOCIAL STUDIES (USA NEW ZEALAND) • LIFE ORIENTATION (AFSEL) • PEOPLE AND SOCIETY (HONGARIA) • CIVICS AND MORAL EDUCATION (SINGAPORE) • OBSCESVOVEDINIE (RUSIA) (Udin : 2004)
  • 15. Tim UNAIR - PULSE 05 Pengantar Pendidikan Kewarganegaraan PARADIGMA DASAR (Udin : 2004) 1. EDUCATION ABOUT CITIZENSHIP / DEMOCRACY THIN MINIMUM KNOWING CITIZENSHIP DEMOCRACY 2. EDUCATION THROUGH CITIZENSHIP/DEMOCRACY MODERA TE DOING CITIZENSHIP DEMOCRACY 3. EDUCATION FOR CITIZENSHIP / DEMOCRACY THICK MAXIMU M BUILDING CITIZENSHIP DEMOCRACY
  • 16. Pengantar Pendidikan Kewarganegaraan ISI DAN MODUS PENDIDIKAN KEWARGANEGARAAN Adapted from CIVITAS : 1996; & Kerr : 1999; Udin : 2001) CONTINUM OF DEMOCRACY EDUCATION THIN CITIZENSHIP EDUCATION (exclusive, elitist, formal, content-led, knowledge-based, didactic transmission, easier to achieve, civic education) (South East Asia : Indonesia) MODERATE CITIZENSHIP EDUCATION (Central, South & East Europe, Australia) THICK CITIZENSHIP EDUCATION (inclusive, activist, participative, process-led, value-based, interactive, more difficult to achieve, citizenship education) (North Europe, USA, New Zealand) Education about Democracy Education in Democracy Education for Democracy
  • 17. Pengantar Pendidikan Kewarganegaraan PARADIGMA KONSENTRIS PENDIDIKAN KEWARGANEGARAAN EDUCATION FOR DEMOCRACY EDUCATION THROUGH DEMOCRACY EDUCATION ABOUT DEMOCRACY (Udin : 2004) PKN SD,SMP,SMA PKN DIKTI
  • 18. Pengantar Pendidikan Kewarganegaraan KERANGKA SASARAN PEMBENTUKAN DALAM PENDIDIKAN KEWARGANEGARAAN CIVIC KNOWLEDG E CIVIC CONFIDENCE CIVIC COMMITTMENT CIVIC SKILLS CIVIC COMPETENC E CIVIC DISPOSITIONS SMART & GOOD CITIZENSHIP (Udin : 2003)
  • 19. Pengantar Pendidikan Kewarganegaraan Tim UNAIR - PULSE 05 ATRIBUT MASYARAKAT MADANI INDONESIA • BER-KETUHANAN YANG MAHA ESA, BERKEMANUSIAAN YANG ADIL DAN BERADAB, BERSATU DALAM NEGARA KESATUAN REPUBLIK INDONESIA, DEMOKRATIS-KONSTITUSIONAL, BERKEADILAN SOSIAL BAGI SELURUH RAKYAT INDONESIA, BERBHINNEKA TUNGGAL IKA, MENJUNJUNG TINGGI HAK DAN KEWAJIBAN AZASI MANUSIA, MENCINTAI PERDAMAIAN DUNIA.
  • 20. Pengantar Pendidikan Kewarganegaraan REFERENSI PENGANTAR PENDIDIKAN KEWARGANEGARAAN 1. Janti, Sri, 2007, Etika Berwarga Negara, Salemba Empat, Jakarta 2. Kaelan, 2002, Pendidikan Pancasila, Paradigma, Yogyakarta 3. Kaelan, 2007, Pendidikan Kewarganegaraan, Paradigma, Yogyakarta 4. Lubis, M. Solly, Ilmu Negara, 2002, Ilmu Negara, Alumni, Bandung.
  • 21. Pengantar Pendidikan Kewarganegaraan 1. Buat contoh kasus dan peristiwa yang selaras dan tidak selaras dengan visi, misi dan kompetensi Pendidikan Kewarganegaraan dikaitkan dengan bidang studi. 2. Buat contoh upaya bela negara dalam berbagai bidang profesi kecuali militer dan polisi. 3. Jelaskan mengapa penambangan pasir di Kepulauan Riau yang dijual ke Singapura dapat mengancam eksistensi Wawasan Nusantara 4. Jelaskan apakah dengan adanya Internet dan penggunaannya dapat mengancam Ketahanan Nasional. LATIHAN PENGUASAAN KONSEP DAN PEMECAHAN MASALAH