1. PENGEKSTRAKAN
MINERAL
JEFFREY YEOH ZE HUI
PUNITHA A/P NAGAPPAN
TAN HUI ER
‘IZZAT NAJMI BIN IBRAHIM

2. BIJIH
• Bijih ialah sejenis batu yang mengandungi
mineral dengan elemen-elemen penting
termasuk logam.
• Bijih dikeluarkan melalui perlombongan dan
kemudiannya ditapis untuk mengeluarkan
elemen berharga

3. PENGEKSTRAKAN LOGAM
• Logam-logam yang kurang reaktif dapat diekstrak
melalui proses penurunan oksidanya oleh karbon.
• Logam-logam yang reaktif tidak dapat diekstrak
melalui proses penurunan oleh karbon.
• Logam-logam ini diekstrak melalui proses
elektrolisis sebatian leburan nya. Contohnya,
kalium, natrium, kalsium, magnesium dan
aluminium.

4. PENGEKSTRAKAN TIMAH
(STANUM)
• Bijih timah yang dilombong dipanggil kasiterit,
iaitu stanum (IV) oksida, SnO2.
• Karbon adalah lebih reaktif daripada timah.
Timah diekstrak daripada bijihnya di dalam
relau bagas dengan menggunakan karbon
sebagai agen penurunan.
• Sebelum diekstrak, bijih timah dipekatkan dan
dibakar untuk menyingkirkan pasir, tanah liat,
sulfur dan bendasing yang lain.

5. • Semasa pengekstrakan, bijih timah dicampur
dengan kok dan dipanaskan sehingga kira-kira
1350°C di dalam relau bagas. Bijih timah
(stanum(IV) oksida) diturunkan kepada timah
oleh karbon dan karbon monoksida yang
bertindak sebagai agen penurunan.

6. • Leburan timah yang terbentuk di bahagian
bawah relau bagas di salur keluar untuk
dijadikan jongkong.
• Pengekstrakan timah daripada bijih timah
adalah suatu tindak balas redoks.

7. PENGEKSTRAKAN ALUMINIUM
• Aluminium adalah unsur logam yang paling
banyak wujud di kerak bumi, sebagai
aluminosilikat seperti tanah liat, mika dan
feldspar.
• Bijih aluminium yang bernilai ekonomi
hanyalah bauksit sahaja, iaitu aluminium
oksida terhidrat, Al2O3.3H2O.

8. • Kedudukan aluminium yang tinggi dalam siri
kereaktifan menyebabkan sukar untuk
mendapatkan satu agen penurun baginya.
• Oleh itu, aluminium diekstrak daripada
bauksit secara elektrolisis.
• Pengekstrakan terdiri daripada 2 peringkat;
– Pembersihan/ penulenan bauksit (Proses Bayer)
– Elektrolisis aluminium oksida tulen

10. PEMBERSIHAN/ PENULENAN BAUKSIT
(PROSES BAYER)
• Bauksit dihancurkan dengan larutan natrium
hidroksida di bawah tekanan. Aluminium larut
sebagai aluminat.
• Besi (III)oksida dan titanium (IV)oksida tinggal
dalam larutan sebagai ampaian. Sedikit silika
larut dalam alkali membentuk silikat.

11. • Campuran ditapis.
• Larutan aluminat di pekat, di sejuk dan ‘di
benihkan’ dengan sedikit aluminium
hidroksida tulen, Al(OH)3 yang bertindak
sebagai cas benih dan ini memendakkan
semua aluminium meninggalkan silikat dalam
larutan.
• Kebanyakan aluminium hidroksida akan
menghablur dalam keadaan tulen.

12. • Aluminium hidroksida ditapis, dibasuh, di
kering dan dipanaskan pada suhu 1200°C
untuk menukarkannya kepada aluminium
hidroksida tulen (serbuk putih).

13. ELEKTROLISIS ALUMINIUM OKSIDA
TULEN
• Proses elektrolisis dijalankan dengan
melarutkan aluminium oksida tulen dalam
leburan kriolit (Na3AlF6) pada suhu 920-990°C
dengan menggunakan elektrod-elektrod
karbon.

15. Tujuan menggunakan kriolit ialah untuk:
• Membentuk suatu larutan elektrolit yang baik.
• Mengurangkan takat lebur aluminium oksida
(aluminium oksida tulen lebur pada suhu lebih
2000°C. Suhu ini terlalu tinggi untuk
elektrolisis secara langsung dijalankan).
• Aluminium oksida terurai kepada ion-ionnya,

16. • Logam aluminium yang discaskan pada katod
adalah lebih kurang 99.6 hingga 99.8 peratus
tulen.
• Oleh sebab cecair aluminium lebih berat daripada
medium elektrolit, ia terkumpul pada dasar sel
dan dikeluarkan dari semasa ke semasa.
• Apabila aluminium oksida tulen telah habis
digunakan, kuantiti seterusnya ditambah.
• Oksigen yang terhasil bertindak balas dengan
anod karbon dan membebaskan karbon dioksida.
Oleh itu, anod mesti digantikan dari masa ke
masa.

17. PENGEKSTRAKAN BESI
Logam Kaedah Catatan
Pengekstrakan
Besi Penurunan oksida Logam yang kurang
logam oleh karbon reaktif

18. Pengekstrakan besi (ferum) dalam industri
1. Bijih besi yang dilombong dipanggil hematit (Fe2O3)
dan magnetit ( Fe3O4).
hematit magnetit

19. 2. Biji besi bersama batu kapur dan kok
(karbon), dimasukkan ke dalam relau bagas.
3. Udara panas disalurkan ke dalam relau bagas
dari bahagian dekat bawah relau bagas.
4. Suhu mencapai 1600 C ke atas di bahagian
bawah relau bagas.

20. 5. Di dalam relau bagas, satu siri tindak balas
kimia berlaku.
a) Kok (karbon) bertindak dengan oksigen daripada udara panas
untuk membentuk karbon dioksida.
b. Karbon dioksida yang terbentuk bertindak balas dengan kok
(karbon) yang lebih banyak untuk membentuk karbon
monoksida.

21. c. Karbon monoksida merupakan agen
penurunan yang sangat kuat. Ia menurunkan
ferum (iii) oksida kepada leburan besi yang
mengalir ke bahagian bawah relau bagas.
Nombor pengoksidaan besi menurun
daripada +3 kepada 0

22. d. Pada suhu yang lebih tinggi, karbon
menurunkan ferum (iii) oksida kepada besi.
e. Batu kapur terurai oleh haba untuk
menghasilkan kalsium oksida dan karbon
dioksida.

23. f. Bendasing yang terdapat dalam besi seperti
dalam pasir ( silikon dioksida, SiO2) bertindak
balas dengan kalsium oksida untuk
menghasilkan sanga. Sanga kebanyakannya
terdiri daripada kalsium silikat.

24. g. Sanga mengalir ke bahagian bawah relau
bagas dan terapung di atas leburan besi.
Sanga dan leburan besi di salur keluar secara
berasingan. Sanga digunakan untuk membuat
jalan raya. Leburan besi dijadikan sebagai besi
tuangan.