Paradigma ekologikoaren inguruko informazioa azaltzen da bertan.
honako puntu hauetan dago banatuta:
Paradigma ekologikoaren ideia nagusiak
Teoria honen bultzatzaileak
Nola ikusten duten irakaslea eta nola ikaslea
Sustatzen duten jarduera eta antolaketa mota
Gaur egun gure ikastetxeetara ekarriz
2. 2
Didaktika orokorreko ikasgaian, talde lan bat egin genuen, non talde bakoitzak
pedagogo eta korronte pedagogiko baten inguruan informazioa bildu eta lan bat osatu
behar genuen.
Lan honetatik abiatuz, ondorengo hau egin behar dugu, talde guztiek landu
ditugun pedagogo eta korronte pedagogiko guztiak hartu eta beraien antzekotasunak
eta desberdintasunak antzeman behar ditugu, eta ondoren, nire ustetan gaur egun
hauetako zein aplikatu beharko liratekeen eta aplikatzerakoan kontuan hartu behar
dena azalduko dut.
Hori dela eta, azalduko ditudan pedagogoak eta pedagogiak ondorego hauek
dira: Alexander Neill (Summerhill), Celestine Freinet, Ovide Decroly, Emakume
pedagogoak, hau da, Concepcion Arenal, Agazzi ahizpak, Rosa Sensat eta Maria de
Maeztu, eskola alternatiboak, konduktismoa, konstruktibismoa, paradigma ekologikoa
eta pedagogia kritikoa.
Lanarekin hasteko, aurkitu ditudan antzekotasunak aipatuko ditut. Zenbait
pedagogiekin zailtasunak izan ditut besteekiko antzekotasunak aurkitzeko, eta
Pedagogia asko direnez, ez ditut aurkitu denek amankomunean zituzten ezaugarriak,
baina hala ere, hauetako zenbaiten arteko antzekotasunak aurkitu ditut. Honako hauek
izan dira aurkitu ditudanak:
Alde batetik, pedagogia gehienak ikaslearen jarrera aktiboaren aldekoak dira,
hau da, irakasleak haurrari informazioa helarazi eta honek buruz ikastea alde batera
uzten dute, eta honela, haurrek irakasleak esandakoa bakarrik ikasi beharrean,
ikasleak bere interesetatik bideratuta dagoen modu batean ikasiko du. Esan bezala
hau defendatzen zuten pedagogiak asko ziren: Alexander Neill, Celestine Freinet,
Emakume pedagogoak, Ovide Decroly, pedagogia kritikoa eta pedagogia
konstruktibista.
Esandako aurrekoarekin batera, irakaslearen jarrera pasiboa dator, hau da,
irakasleak bere irakaskuntza metodoa haurren interesetan oinarritu behar du, eta
hauen ikaskuntza prozesuan laguntza eman behar die, bidelagun papera bete behar
du. Hau Ovide Decrolyk, Celestine Freinetek, emakume pedagogoek, paradigma
konstruktiboak eta ekologikoak defendatzen zuten.
3. 3
Celestine Freinetek, Ovide Decrolyk, zenbait emakume pedagogok, Pedagogia
kritikoak eta Alexander Neillek askatasunaren garrantzia azpimarratzen zuten. Haurrei
askatasuna emateak zenbait onura eragiten ditu, adibidez, haurraren autonomia eta
autodidaktismoa garatzen dira. Eta honekin lotuta, Celestine Freinetek, Ovide Decrolyk
eta zenbait emakume pedagogoek, esperimentazioaren garrantzia aipatzen zuten.
Haurrak bere kabuz eta bere interes eta esperientzien arabera esperimentatzen joan
beharko dela zioten.
Eskola alternatiboek, Rosa Sensatek, Celestin Freinetek, paradigma
ekologikoek eta Alexander Neillek garrantzi handi ematen zien gelako giroari. Hemen
gelako espazioa, materiala eta harremanak sartzen dira. Gainera, aurreko hauek eta
konduktismoak, pedagogia kritikoak eta Ovide Decrolyk behaketa ebaluatzeko
beharrezkoa dela azpimarratzen zuten.
Antzekotasunekin amaitzeko, Ovide Decroly, Celestine Freinet, emakume
pedagogoak, Alexander Neill, eskola alternatiboak eta paradigma ekologikoa bat
zetozen irakaskuntzaren ardatza haurra izan behar dela esaterakoan, hura izan behar
da ezkuntzaren erdigunea eta protagonista, hasieran esan dudan bezala, irakaskuntza
haurraren interesetan oinarrituta dagoelarik.
Jarraian, desberdintasunak aipatuko ditut. Hauek antzekotasunak aurkitzea
baino zailagoa egin zait eta aurkitu ditudanak gutxiago izan dira, baina pedagogiak
alderatzerakoan, besteetatik desberdinena konduktismoa dela konturatu naiz,
horregatik hau antzekotasunetan oso gutxi aipatu dut.
Lehenago aipatu dudanez, korronte asko bat zetozen haurren jarrera aktiboa
izan behar zela ziotenean, baino konduktismoa berriz, ikaskuntza memoristikoan
oinarritzen dela antzeman dut, honela ikasle pasiboak sortuz. Gainera irakaslea
hartzen du informazio eta ezagutza iturri bezala, autoritate rola hartzen du, haurren
askatasuna ekidituz. Eta honi gehitzeko, zigor eta sarien bidez baliatzen da zenbait
portaera aldatzeko, beraz esango nuke honekin esperimentazioa alde batera uzten
dela.
4. 4
Bukatzeko, nire iritzian oinarrituz, gaur egun haurreko pedagogien
ezaugarrietatik zein aplikatu behar diren eta zergatik azalduko dut.
Hasteko, zenbait pedagogiekin bat nator ikasleen jarrera aktiboa eta
irakaslearen jarrera pasiboari buruz diotenarekin, izan ere, haurrak bere interesetatik
ikastea interesgarria iruditzen zait gaur egun aplikatzeko, batez ere nire esperientzian
oinarrituz, konturatu baitnaiz, haurrak jarrera pasiboa izanik ez duela gehiegi ikasiko.
Honegatik, haurra ikaskuntzaren ardatz izatearekin bat nator.
Gainera, aurrekoari lotuz, askatasunaren eta esperimentazioaren alde nago
baita ere. Haurrak askatasun gehiago izanez gero zenbait alderdi hobeto garatuko
litukela iruditzen zait, adibidez autonomia, mugimendua edo komunikatzeko gaitasuna.
Esperimentazioak ere onura asko ekarri litzakeela uste dut, eta honen alde dauden
pedagogiek aipatzen zuten bezala, ikasteko bide hoberena esperimentazioa dela uste
dut.
Gelako giroari merezi duen garrantzia ere emango nioke, haurren arteko eta
irakaslearekiko harremanak, gelako materialak eta gelako espazioa generalean oso
garrantzitsuak direla uste dut, hemen emango baita haurren heziketaren zati handi bat.