SlideShare a Scribd company logo
106 SOUL 107
Δωμάτιο106
Δεν έχω σπουδάσει τέχνη, ούτε αρχι-
τεκτονική. Ούτε γλυπτική ούτε κινη-
ματογράφο. Όπως επίσης δε σκαμπά-
ζω γρι κι από βιολογία. Μπορώ να γίνω
ο επόμενος Μικελάντζελο, παρακαλώ
πολύ, ή κάποιος άλλος, πιο ταλαντού-
χος με πρόλαβε; Ο Μάθιου Μπάρνι
(πρόλαβε και) μεταμορφώθηκε σε
αναγεννησιακό σάτυρο για να μας
οδηγήσει βουβά στη χώρα των θαυ-
μάτων που έστησε για να χωρέσει το
μεταμοντέρνο «αλλού» του! Τα μίντια
διχάζονται για πάρτη του, ενώ η σύζυ-
γος Μπιορκ του δίνει τα φώτα της και
τον ήχο για τη δουλειά του. Τι άλλο να
χρειάζεται η επιτυχία για να έρθει;
CREMASTER’S VOICE
Καλώς ήλθες, επιτυχία, στον περί-
κομψο κόσμο του «Cremaster», τον
κύκλο ταινιών του Μπάρνι! Ο τίτλος
αναφέρεται στο μυ των ανδρικών ορ-
γάνων, από τον οποίο αναρτώνται οι
όρχεις και ο οποίος συντονίζει την κί-
νηση/αντίδρασητωνόρχεωνσεερεθί-
σματα όπως ο φόβος, η θερμοκρασία,
η διέγερση (και στην περίπτωση του
Μπάρνι, οι κριτικοί τέχνης). Οι πέντε
ταινίες συμβολίζουν τα στάδια της
σεξουαλικής ανάπτυξης και διαφορο-
ποίησης του ανθρώπου. Ο θεματικός
αυτός πυρήνας έχει ντυθεί και πλου-
μιστεί από τον Μπάρνι με χίλια μύρια
φαντασμαγορικά στολίδια, σύμβολα
και ευφάνταστα «γλυπτά», έχει κα-
τοικηθεί από ονειρικά πλάσματα με
ανθρωπόμορφες ιδιότητες και σου-
ρεάλ όψεις κι έχει παρουσιαστεί για
πρώτη φόρα (αν και πρόκειται για ται-
νίες προϋπολογισμού 1.7 εκατομμυρί-
ων δολαρίων έκαστη) στο μουσείο
Guggenheim της Νέας Υόρκης αντί
για τους κινηματογράφους.
Οι περισσότερες σκηνές σαγηνεύ-
ουν το μάτι, με τη σύνθεση και το τε-
λετουργικό που μοιάζει να την καθο-
δηγεί, οπότε η έλλειψη αφήγησης δε
χαλάεικαιτόσοτηνεμπειρία.Ούτωςή
άλλως, ο Μπάρνι φρόντισε να προλά-
βει τα σχόλια και να δηλώσει ότι ο κύ-
κλοςτων«Cremaster»«δενπρέπεινα
διαβαστεί κινηματογραφικά, αλλά να
εκτιμηθεί ως γλυπτό που περιβάλλε-
ται από τεχνουργήματα και land art».
Η τεχνική του βασίζεται στη λειτουρ-
γική ισορροπία ανάμεσα στα γλυπτά
και το φιλμ, πατώντας έτσι πάνω στην
κινηματογραφική γραμματική της
«sculptural performance». Οι συνθέ-
σεις του αποπνέουν την παγωμένη αι-
ωνιότηταενόςγλυπτού,καθώς,όμως,
ξεδιπλώνεται η ταινία, υπόκεινται
στουςνόμουςτηςανάπλασηςκαιανά-
πτυξηςμέσααπότελετουργικέςδιαδι-
κασίες ρήξης και αλλαγής, αντιδρούν
δηλαδή σαν ζωντανοί οργανισμοί σε
πάμπολλα ερεθίσματα-σύμβολα από
το χώρο της βιολογίας, της ανατομί-
ας, της μυθολογίας, της γεωλογίας,
της μεταφυσικής, της όπερας, της
κέλτικης ιστορίας και της αρχιτεκτο-
νικής. Οι αρχιτεκτονικοί χώροι και τα
τοπίατουπαίζουνκεντρικόρόλοστην
αφήγηση της ιστορίας, ελλείψει δια-
λόγων. Συγκεκριμένα, το «Cremaster
3» είναι βασισμένο στο μασονικό μύ-
θο του Hiram Abiff, του αρχιτέκτο-
να του ναού του Σολομώντα, και u
Ταιριαστό ζευγάρι. Αλαφροΐσκιωτη η Μπιορκ, εξίσου ακαταλαβίστικος και
σουρεαλιστής ο σύζυγός της Μάθιου. Κι αν έως τώρα έµαθες τα τερτίπια και
τη µουσική της τρελούτσικης Ισλανδής, ήρθε η ώρα να µυηθείς και στην τέχνη
του ανδρός της. Ο Μάθιου Μπάρνι ξέρει να σοκάρει µε τον τρόπο του. Κείµενο:
Νίκος Κουλούσιος Φωτογραφία: Matthew Barney, «Drawing Restraint»,
Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης Σαν Φρανσίσκο, έως 17 Σεπτεµβρίου 2006
ΚΡΕΜΑΣΤΟΙ ΚΗΠΟΙ
Matthew
Barney
DRAWING RESTRAINT 9
(production still), 2005
© 2006 Matthew Barney;
photo: Chris Winget,
courtesy Gladstone
Gallery, New York
108 SOUL 109
Πολλοί τον κατηγορούν ότι δεν έχει τίποτα
να πει, ότι πρόκειται για ένα προϊόν της
δημοσιοσχετίστικης μηχανής της συζύγου
κι ότι τα «Cremaster» δεν είναι τίποτα
άλλο παρά ένα παραγεμισμένο σλάιντ σόου
σουρεαλιστικών σκηνών που παρελαύνουν
με αρχηγό το ομορφόπαιδο, το οποίο γνωρίζει
ότι η προσωπική του ιστορία (κύριος Μπιορκ
γαρ, αλλά και πρώην μοντέλο του Calvin
Klein), συνδυασμένη με τον κενό μαξιμαλισμό
της τέχνης του, θα τραβήξει τα φώτα της
δημοσιότητας!
διαδραματίζεται σαν βιντεοπαιχνίδι,
έχοντας ήδη παραλληλιστεί ως προς
τη δομή (σχεδιασμός επιπέδων και
επαναλήψεις), τους χαρακτήρες (χτί-
στες και στα δύο) και την «αφήγησή»
του (χρήση χώρων, τοπίων και κτιρί-
ων) με το Donkey Kong. Σε αυτό είναι
που συμμετέχει και ο πρωτοπόρος
Ρίτσαρντ Σέρα, παίζοντας έναν από
τουςαντιπάλουςτουΜπάρνιστομπα-
ρόκ βιντεοπαιχνίδι που στάζει βαζελί-
νη αντί για καυτό μόλυβδο.
CREMASTE ΤΟΝ!
Αν πήγαινα τους φίλους μου να δουν
την ταινία, το σίγουρο είναι ότι δε θα
είχα καλό τέλος. Σαν κυκλώνας σε αρ-
γήκίνηση,οιεικόνεςτων«Cremaster»
ή θα σε συναρπάσουν ή θα σε εξορ-
γίσουν και κοιμίσουν. Σκεφτείτε
«Mulholland Drive», «Άρχοντα των
Δακτυλιδιών» και «Koyaanisqatsi»,
βάλτε λίγο από «Το Κελί» και «From
Hell», καθώς και το αγαπημένο σας
βιντεοκλίπ του Μέριλιν Μάνσον, για
να πάρετε μια ιδέα μόνο, λιγοστή, για
τοέπος-όπεραπουέχτισεκαιέπαιξεο
Μάθιου Μπάρνι.
O Μπάρνι είναι μια μηχανή μυθο-
πλασίας. Το βαγκνερικό του «total
project» τον έχει ανεβάσειτόσοψηλά,
που εδώ και χρόνια κρατάει τον τίτλο
του μεγαλύτερου αμερικανού καλλιτέ-
χνητηςγενιάςτου.Τα«Cremaster»,με-
γαλειώδηκαιμελοδραματικά,«κλινικά»
καιδιεστραμμένα,κλειστοφοβικάκαιτυ-
ραννικά,αιωρούνταιναρκωμένασεένα
παράλογοκι«αφηρημένο»,εικονικόκαι
πραγματικόλαβύρινθοπουενσωματώ-
νειόλαταμέσα,όλεςτιςτέχνεςκαιόλες
τις επιστήμες. Δε χωρά σε κατηγορίες.
Και οι κριτικοί, όπως συνήθως κάνουν
με ένα τόσο φορτωμένο, διφορούμενο
και δύσκολα κατατάξιμο έργο, έπιασαν
και πάλι τα άκρα. Όσοι δεν τον κατα-
δέχονται ως μικελαντζελικό σάρκωμα
μιαςmulti-mediaαναγέννησης,τονχα-
ρακτηρίζουνβαρετό,μαλθακό,στατικό
και πληκτικό, ανάστημα κι απόστημα
συνάμα, άκαιρο, ακατανόητο, ατάλα-
ντο(!), αποπροσανατολισμένο, «ναό
ασυναρτησίας κι ανισορροπίας», «ένα
κενό τσόφλι πάνω στο οποίο οι ειδικοί
των Μέσων ραδιουργούν μάταια για να
ανακαλύψουν το νόημα των ταινιών
του». Πολλοί τον κατηγορούν ότι δεν
έχει τίποτα να πει, ότι πρόκειται για ένα
προϊόν της δημοσιοσχετίστικης μηχα-
νήςτηςσυζύγουκιότιτα«Cremaster»
δενείναιτίποταάλλοπαράέναπαραγε-
μισμένο σλάιντ σόου σουρεαλιστικών
σκηνών που παρελαύνουν με αρχηγό
το ομορφόπαιδο, το οποίο γνωρίζει
ότι η προσωπική του ιστορία (κύριος
Μπιορκ γαρ, αλλά και πρώην μοντέλο
του Calvin Klein), συνδυασμένη με τον
κενό μαξιμαλισμό της τέχνης του, θα
τραβήξει τα φώτα της δημοσιότητας!
Αυτάτουκαταλογίζουν.Πάντωςαπότο
1991, όταν πρωτοεμφανίστηκε στη αρ-
τίστικη σκηνή της Νέας Υόρκης και πο-
λύπρινγνωρίσειτηνΜπγιορκ,τοάστρο
τουέδειχνεναλάμπειμάλλονπιοψηλά
κιαπότοδικότης!
ΟίδιοςοΜπάρνι,σεμιααπότιςπρο-
βολές στο Μουσείο Κινηματογράφου
του Άμστερνταμ όπου ζητήθηκε να
σχολιάσει το «Cremaster 3», περιορί-
στηκεναμιλήσειγιατηνψηφιακήποι-
ότητα της ταινίας, ενώ τα σχόλιά του
γιατοφιλμήτανμονολεκτικά,αδιαφα-
νή και συνοδευόμενα από παρατετα-
μένα«μμμ».Τοterribilitàτωνεικόνων
του από μόνο του ίσως δεν αρκεί για
να πείσει για το βάθος και τη δεξιο-
τεχνική απόδοση όσων θέλει να μας
«πει». Μάλλον γιατί παράλληλα με το
λεοναρντικότουόραμα,οκόσμοςέχει
δει να διαφημίζεται το κρεβάτι του
ζεύγους Μπάρνι-Μπιορκ σε εμπορική
ιστοσελίδα με ανατομικά σικ έπιπλα,
ακυρώνοντας έτσι την πολυπόθητη
θέση τους ως αουτσάιντερ και αρνη-
τές της δημοσιότητας. Μήπως έχουν
ήδη βγει σε δημοπρασία τα τεχνουρ-
γήματα των «Cremaster» ή, ακόμα
χειρότερα,ναπεριμένουμεσειράσυλ-
λεκτικών κομματιών από τις ταινίες
του στο εμπόριο, όπως γίνεται με τις
χολιγουντιανές παραγωγές; Ο ίδιος,
πάντως, φλερτάροντας πάντα με το
αλλόκοτο, θα αναφωνεί: «Οι ελαφροί
ας με λέγουν ελαφρόν». Και θα έχει
και δίκιο. Quote: « Όταν κάτι το κατα-
λάβωαπόλυτα,παύειναμεενδιαφέρει
πια», Μάθιου Μπάρνι. Ατάκα-οδηγός
για όσους προσπαθούν να τον απομυ-
θοποιήσουν. w
DRAWING RESTRAINT 9
(production still), 2005
© 2006 Matthew Barney;
photo: Chris Winget, courtesy
Gladstone Gallery, New York
DRAWING RESTRAINT 2
(documentation still), 1988
© 2006 Matthew Barney;
photo: Michael Rees, courtesy
Gladstone Gallery, New York
DRAWING RESTRAINT 6
(documentation still), 1989
© 2006 Matthew Barney;
photo: Chris Winget, courtesy
Gladstone Gallery, New York

More Related Content

Viewers also liked

Lecture 3 A Isometric And Orthographic Sketching 2009
Lecture 3 A   Isometric And Orthographic Sketching 2009Lecture 3 A   Isometric And Orthographic Sketching 2009
Lecture 3 A Isometric And Orthographic Sketching 2009
nttf
 
Lesson 2 orthographic drawing - tdj3 m0
Lesson 2   orthographic drawing - tdj3 m0Lesson 2   orthographic drawing - tdj3 m0
Lesson 2 orthographic drawing - tdj3 m0
techdesign
 
Isometric projections for engineering students
Isometric projections for engineering studentsIsometric projections for engineering students
Isometric projections for engineering students
Akshay Darji
 
Orthographic projection exercises
Orthographic projection exercisesOrthographic projection exercises
Orthographic projection exercises
Sisco Batalla
 
Orthographic Projection
Orthographic ProjectionOrthographic Projection
Orthographic Projection
Presario Nyioq
 

Viewers also liked (6)

KATALOGOS BARBARA SPIROULI
KATALOGOS BARBARA SPIROULIKATALOGOS BARBARA SPIROULI
KATALOGOS BARBARA SPIROULI
 
Lecture 3 A Isometric And Orthographic Sketching 2009
Lecture 3 A   Isometric And Orthographic Sketching 2009Lecture 3 A   Isometric And Orthographic Sketching 2009
Lecture 3 A Isometric And Orthographic Sketching 2009
 
Lesson 2 orthographic drawing - tdj3 m0
Lesson 2   orthographic drawing - tdj3 m0Lesson 2   orthographic drawing - tdj3 m0
Lesson 2 orthographic drawing - tdj3 m0
 
Isometric projections for engineering students
Isometric projections for engineering studentsIsometric projections for engineering students
Isometric projections for engineering students
 
Orthographic projection exercises
Orthographic projection exercisesOrthographic projection exercises
Orthographic projection exercises
 
Orthographic Projection
Orthographic ProjectionOrthographic Projection
Orthographic Projection
 

Similar to Pages from SOUL 07 ebook

μαρία κέντρου αγαθοπούλου
μαρία  κέντρου   αγαθοπούλουμαρία  κέντρου   αγαθοπούλου
μαρία κέντρου αγαθοπούλουmpaschoudi89
 
Ο Κινηματογράφος
Ο Κινηματογράφος Ο Κινηματογράφος
Ο Κινηματογράφος
4o Lykeio Alex/polis
 
04 kinimatografos-2009
04 kinimatografos-200904 kinimatografos-2009
04 kinimatografos-2009kkll6465
 
Βιβλία για ταινίες,Γεωργία Ζήση
Βιβλία για ταινίες,Γεωργία ΖήσηΒιβλία για ταινίες,Γεωργία Ζήση
Βιβλία για ταινίες,Γεωργία Ζήση
Iliana Kouvatsou
 
ΚΑΡΑΓΚΙΟΖΗΣ
ΚΑΡΑΓΚΙΟΖΗΣΚΑΡΑΓΚΙΟΖΗΣ
ΚΑΡΑΓΚΙΟΖΗΣ
gymagias
 
Εμπορικές ταινίες κινηματογράφου
Εμπορικές ταινίες κινηματογράφουΕμπορικές ταινίες κινηματογράφου
Εμπορικές ταινίες κινηματογράφουfilipposh
 
ομαδα 2
ομαδα 2ομαδα 2
ομαδα 2
2lykkomo
 

Similar to Pages from SOUL 07 ebook (7)

μαρία κέντρου αγαθοπούλου
μαρία  κέντρου   αγαθοπούλουμαρία  κέντρου   αγαθοπούλου
μαρία κέντρου αγαθοπούλου
 
Ο Κινηματογράφος
Ο Κινηματογράφος Ο Κινηματογράφος
Ο Κινηματογράφος
 
04 kinimatografos-2009
04 kinimatografos-200904 kinimatografos-2009
04 kinimatografos-2009
 
Βιβλία για ταινίες,Γεωργία Ζήση
Βιβλία για ταινίες,Γεωργία ΖήσηΒιβλία για ταινίες,Γεωργία Ζήση
Βιβλία για ταινίες,Γεωργία Ζήση
 
ΚΑΡΑΓΚΙΟΖΗΣ
ΚΑΡΑΓΚΙΟΖΗΣΚΑΡΑΓΚΙΟΖΗΣ
ΚΑΡΑΓΚΙΟΖΗΣ
 
Εμπορικές ταινίες κινηματογράφου
Εμπορικές ταινίες κινηματογράφουΕμπορικές ταινίες κινηματογράφου
Εμπορικές ταινίες κινηματογράφου
 
ομαδα 2
ομαδα 2ομαδα 2
ομαδα 2
 

More from Nikos Koulousios

Final Draft Media Globalisation Indie Essay
Final Draft Media Globalisation Indie EssayFinal Draft Media Globalisation Indie Essay
Final Draft Media Globalisation Indie Essay
Nikos Koulousios
 
Internet course -Week 3
Internet course -Week 3Internet course -Week 3
Internet course -Week 3
Nikos Koulousios
 
Internet Portfolio
Internet PortfolioInternet Portfolio
Internet Portfolio
Nikos Koulousios
 
Internationalisation of media industries and sense of space
Internationalisation  of media industries and sense of spaceInternationalisation  of media industries and sense of space
Internationalisation of media industries and sense of space
Nikos Koulousios
 
Final Report Europe Calling Project
Final Report Europe Calling ProjectFinal Report Europe Calling Project
Final Report Europe Calling Project
Nikos Koulousios
 
Campaign kit 2003
Campaign kit 2003Campaign kit 2003
Campaign kit 2003
Nikos Koulousios
 
Interview with Gary Highland, AIA’s Director of Strategic Communications
Interview with Gary Highland, AIA’s Director of Strategic CommunicationsInterview with Gary Highland, AIA’s Director of Strategic Communications
Interview with Gary Highland, AIA’s Director of Strategic Communications
Nikos Koulousios
 
Pages from SOUL 27 ebook-2
Pages from SOUL 27 ebook-2Pages from SOUL 27 ebook-2
Pages from SOUL 27 ebook-2Nikos Koulousios
 
Pages from SOUL 23 ebook-2
Pages from SOUL 23 ebook-2Pages from SOUL 23 ebook-2
Pages from SOUL 23 ebook-2Nikos Koulousios
 

More from Nikos Koulousios (18)

i-d mag
i-d magi-d mag
i-d mag
 
Final Draft Media Globalisation Indie Essay
Final Draft Media Globalisation Indie EssayFinal Draft Media Globalisation Indie Essay
Final Draft Media Globalisation Indie Essay
 
OzonJulyAugust2005[1]
OzonJulyAugust2005[1]OzonJulyAugust2005[1]
OzonJulyAugust2005[1]
 
Ozon[1]
Ozon[1]Ozon[1]
Ozon[1]
 
Internet course -Week 3
Internet course -Week 3Internet course -Week 3
Internet course -Week 3
 
Internet Portfolio
Internet PortfolioInternet Portfolio
Internet Portfolio
 
Internationalisation of media industries and sense of space
Internationalisation  of media industries and sense of spaceInternationalisation  of media industries and sense of space
Internationalisation of media industries and sense of space
 
Final Report Europe Calling Project
Final Report Europe Calling ProjectFinal Report Europe Calling Project
Final Report Europe Calling Project
 
Campaign kit 2003
Campaign kit 2003Campaign kit 2003
Campaign kit 2003
 
Interview with Gary Highland, AIA’s Director of Strategic Communications
Interview with Gary Highland, AIA’s Director of Strategic CommunicationsInterview with Gary Highland, AIA’s Director of Strategic Communications
Interview with Gary Highland, AIA’s Director of Strategic Communications
 
Pages from SOUL 27 ebook-2
Pages from SOUL 27 ebook-2Pages from SOUL 27 ebook-2
Pages from SOUL 27 ebook-2
 
Pages from SOUL 33 ebook
Pages from SOUL 33 ebookPages from SOUL 33 ebook
Pages from SOUL 33 ebook
 
Pages from SOUL 26 ebook
Pages from SOUL 26 ebookPages from SOUL 26 ebook
Pages from SOUL 26 ebook
 
Pages from SOUL 25 ebook
Pages from SOUL 25 ebookPages from SOUL 25 ebook
Pages from SOUL 25 ebook
 
Pages from SOUL 23 ebook-2
Pages from SOUL 23 ebook-2Pages from SOUL 23 ebook-2
Pages from SOUL 23 ebook-2
 
02 Lychnari 2015-2
02 Lychnari 2015-202 Lychnari 2015-2
02 Lychnari 2015-2
 
360-80
360-80360-80
360-80
 
02 Lychnari 2015-2
02 Lychnari 2015-202 Lychnari 2015-2
02 Lychnari 2015-2
 

Pages from SOUL 07 ebook

  • 1. 106 SOUL 107 Δωμάτιο106 Δεν έχω σπουδάσει τέχνη, ούτε αρχι- τεκτονική. Ούτε γλυπτική ούτε κινη- ματογράφο. Όπως επίσης δε σκαμπά- ζω γρι κι από βιολογία. Μπορώ να γίνω ο επόμενος Μικελάντζελο, παρακαλώ πολύ, ή κάποιος άλλος, πιο ταλαντού- χος με πρόλαβε; Ο Μάθιου Μπάρνι (πρόλαβε και) μεταμορφώθηκε σε αναγεννησιακό σάτυρο για να μας οδηγήσει βουβά στη χώρα των θαυ- μάτων που έστησε για να χωρέσει το μεταμοντέρνο «αλλού» του! Τα μίντια διχάζονται για πάρτη του, ενώ η σύζυ- γος Μπιορκ του δίνει τα φώτα της και τον ήχο για τη δουλειά του. Τι άλλο να χρειάζεται η επιτυχία για να έρθει; CREMASTER’S VOICE Καλώς ήλθες, επιτυχία, στον περί- κομψο κόσμο του «Cremaster», τον κύκλο ταινιών του Μπάρνι! Ο τίτλος αναφέρεται στο μυ των ανδρικών ορ- γάνων, από τον οποίο αναρτώνται οι όρχεις και ο οποίος συντονίζει την κί- νηση/αντίδρασητωνόρχεωνσεερεθί- σματα όπως ο φόβος, η θερμοκρασία, η διέγερση (και στην περίπτωση του Μπάρνι, οι κριτικοί τέχνης). Οι πέντε ταινίες συμβολίζουν τα στάδια της σεξουαλικής ανάπτυξης και διαφορο- ποίησης του ανθρώπου. Ο θεματικός αυτός πυρήνας έχει ντυθεί και πλου- μιστεί από τον Μπάρνι με χίλια μύρια φαντασμαγορικά στολίδια, σύμβολα και ευφάνταστα «γλυπτά», έχει κα- τοικηθεί από ονειρικά πλάσματα με ανθρωπόμορφες ιδιότητες και σου- ρεάλ όψεις κι έχει παρουσιαστεί για πρώτη φόρα (αν και πρόκειται για ται- νίες προϋπολογισμού 1.7 εκατομμυρί- ων δολαρίων έκαστη) στο μουσείο Guggenheim της Νέας Υόρκης αντί για τους κινηματογράφους. Οι περισσότερες σκηνές σαγηνεύ- ουν το μάτι, με τη σύνθεση και το τε- λετουργικό που μοιάζει να την καθο- δηγεί, οπότε η έλλειψη αφήγησης δε χαλάεικαιτόσοτηνεμπειρία.Ούτωςή άλλως, ο Μπάρνι φρόντισε να προλά- βει τα σχόλια και να δηλώσει ότι ο κύ- κλοςτων«Cremaster»«δενπρέπεινα διαβαστεί κινηματογραφικά, αλλά να εκτιμηθεί ως γλυπτό που περιβάλλε- ται από τεχνουργήματα και land art». Η τεχνική του βασίζεται στη λειτουρ- γική ισορροπία ανάμεσα στα γλυπτά και το φιλμ, πατώντας έτσι πάνω στην κινηματογραφική γραμματική της «sculptural performance». Οι συνθέ- σεις του αποπνέουν την παγωμένη αι- ωνιότηταενόςγλυπτού,καθώς,όμως, ξεδιπλώνεται η ταινία, υπόκεινται στουςνόμουςτηςανάπλασηςκαιανά- πτυξηςμέσααπότελετουργικέςδιαδι- κασίες ρήξης και αλλαγής, αντιδρούν δηλαδή σαν ζωντανοί οργανισμοί σε πάμπολλα ερεθίσματα-σύμβολα από το χώρο της βιολογίας, της ανατομί- ας, της μυθολογίας, της γεωλογίας, της μεταφυσικής, της όπερας, της κέλτικης ιστορίας και της αρχιτεκτο- νικής. Οι αρχιτεκτονικοί χώροι και τα τοπίατουπαίζουνκεντρικόρόλοστην αφήγηση της ιστορίας, ελλείψει δια- λόγων. Συγκεκριμένα, το «Cremaster 3» είναι βασισμένο στο μασονικό μύ- θο του Hiram Abiff, του αρχιτέκτο- να του ναού του Σολομώντα, και u Ταιριαστό ζευγάρι. Αλαφροΐσκιωτη η Μπιορκ, εξίσου ακαταλαβίστικος και σουρεαλιστής ο σύζυγός της Μάθιου. Κι αν έως τώρα έµαθες τα τερτίπια και τη µουσική της τρελούτσικης Ισλανδής, ήρθε η ώρα να µυηθείς και στην τέχνη του ανδρός της. Ο Μάθιου Μπάρνι ξέρει να σοκάρει µε τον τρόπο του. Κείµενο: Νίκος Κουλούσιος Φωτογραφία: Matthew Barney, «Drawing Restraint», Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης Σαν Φρανσίσκο, έως 17 Σεπτεµβρίου 2006 ΚΡΕΜΑΣΤΟΙ ΚΗΠΟΙ Matthew Barney DRAWING RESTRAINT 9 (production still), 2005 © 2006 Matthew Barney; photo: Chris Winget, courtesy Gladstone Gallery, New York
  • 2. 108 SOUL 109 Πολλοί τον κατηγορούν ότι δεν έχει τίποτα να πει, ότι πρόκειται για ένα προϊόν της δημοσιοσχετίστικης μηχανής της συζύγου κι ότι τα «Cremaster» δεν είναι τίποτα άλλο παρά ένα παραγεμισμένο σλάιντ σόου σουρεαλιστικών σκηνών που παρελαύνουν με αρχηγό το ομορφόπαιδο, το οποίο γνωρίζει ότι η προσωπική του ιστορία (κύριος Μπιορκ γαρ, αλλά και πρώην μοντέλο του Calvin Klein), συνδυασμένη με τον κενό μαξιμαλισμό της τέχνης του, θα τραβήξει τα φώτα της δημοσιότητας! διαδραματίζεται σαν βιντεοπαιχνίδι, έχοντας ήδη παραλληλιστεί ως προς τη δομή (σχεδιασμός επιπέδων και επαναλήψεις), τους χαρακτήρες (χτί- στες και στα δύο) και την «αφήγησή» του (χρήση χώρων, τοπίων και κτιρί- ων) με το Donkey Kong. Σε αυτό είναι που συμμετέχει και ο πρωτοπόρος Ρίτσαρντ Σέρα, παίζοντας έναν από τουςαντιπάλουςτουΜπάρνιστομπα- ρόκ βιντεοπαιχνίδι που στάζει βαζελί- νη αντί για καυτό μόλυβδο. CREMASTE ΤΟΝ! Αν πήγαινα τους φίλους μου να δουν την ταινία, το σίγουρο είναι ότι δε θα είχα καλό τέλος. Σαν κυκλώνας σε αρ- γήκίνηση,οιεικόνεςτων«Cremaster» ή θα σε συναρπάσουν ή θα σε εξορ- γίσουν και κοιμίσουν. Σκεφτείτε «Mulholland Drive», «Άρχοντα των Δακτυλιδιών» και «Koyaanisqatsi», βάλτε λίγο από «Το Κελί» και «From Hell», καθώς και το αγαπημένο σας βιντεοκλίπ του Μέριλιν Μάνσον, για να πάρετε μια ιδέα μόνο, λιγοστή, για τοέπος-όπεραπουέχτισεκαιέπαιξεο Μάθιου Μπάρνι. O Μπάρνι είναι μια μηχανή μυθο- πλασίας. Το βαγκνερικό του «total project» τον έχει ανεβάσειτόσοψηλά, που εδώ και χρόνια κρατάει τον τίτλο του μεγαλύτερου αμερικανού καλλιτέ- χνητηςγενιάςτου.Τα«Cremaster»,με- γαλειώδηκαιμελοδραματικά,«κλινικά» καιδιεστραμμένα,κλειστοφοβικάκαιτυ- ραννικά,αιωρούνταιναρκωμένασεένα παράλογοκι«αφηρημένο»,εικονικόκαι πραγματικόλαβύρινθοπουενσωματώ- νειόλαταμέσα,όλεςτιςτέχνεςκαιόλες τις επιστήμες. Δε χωρά σε κατηγορίες. Και οι κριτικοί, όπως συνήθως κάνουν με ένα τόσο φορτωμένο, διφορούμενο και δύσκολα κατατάξιμο έργο, έπιασαν και πάλι τα άκρα. Όσοι δεν τον κατα- δέχονται ως μικελαντζελικό σάρκωμα μιαςmulti-mediaαναγέννησης,τονχα- ρακτηρίζουνβαρετό,μαλθακό,στατικό και πληκτικό, ανάστημα κι απόστημα συνάμα, άκαιρο, ακατανόητο, ατάλα- ντο(!), αποπροσανατολισμένο, «ναό ασυναρτησίας κι ανισορροπίας», «ένα κενό τσόφλι πάνω στο οποίο οι ειδικοί των Μέσων ραδιουργούν μάταια για να ανακαλύψουν το νόημα των ταινιών του». Πολλοί τον κατηγορούν ότι δεν έχει τίποτα να πει, ότι πρόκειται για ένα προϊόν της δημοσιοσχετίστικης μηχα- νήςτηςσυζύγουκιότιτα«Cremaster» δενείναιτίποταάλλοπαράέναπαραγε- μισμένο σλάιντ σόου σουρεαλιστικών σκηνών που παρελαύνουν με αρχηγό το ομορφόπαιδο, το οποίο γνωρίζει ότι η προσωπική του ιστορία (κύριος Μπιορκ γαρ, αλλά και πρώην μοντέλο του Calvin Klein), συνδυασμένη με τον κενό μαξιμαλισμό της τέχνης του, θα τραβήξει τα φώτα της δημοσιότητας! Αυτάτουκαταλογίζουν.Πάντωςαπότο 1991, όταν πρωτοεμφανίστηκε στη αρ- τίστικη σκηνή της Νέας Υόρκης και πο- λύπρινγνωρίσειτηνΜπγιορκ,τοάστρο τουέδειχνεναλάμπειμάλλονπιοψηλά κιαπότοδικότης! ΟίδιοςοΜπάρνι,σεμιααπότιςπρο- βολές στο Μουσείο Κινηματογράφου του Άμστερνταμ όπου ζητήθηκε να σχολιάσει το «Cremaster 3», περιορί- στηκεναμιλήσειγιατηνψηφιακήποι- ότητα της ταινίας, ενώ τα σχόλιά του γιατοφιλμήτανμονολεκτικά,αδιαφα- νή και συνοδευόμενα από παρατετα- μένα«μμμ».Τοterribilitàτωνεικόνων του από μόνο του ίσως δεν αρκεί για να πείσει για το βάθος και τη δεξιο- τεχνική απόδοση όσων θέλει να μας «πει». Μάλλον γιατί παράλληλα με το λεοναρντικότουόραμα,οκόσμοςέχει δει να διαφημίζεται το κρεβάτι του ζεύγους Μπάρνι-Μπιορκ σε εμπορική ιστοσελίδα με ανατομικά σικ έπιπλα, ακυρώνοντας έτσι την πολυπόθητη θέση τους ως αουτσάιντερ και αρνη- τές της δημοσιότητας. Μήπως έχουν ήδη βγει σε δημοπρασία τα τεχνουρ- γήματα των «Cremaster» ή, ακόμα χειρότερα,ναπεριμένουμεσειράσυλ- λεκτικών κομματιών από τις ταινίες του στο εμπόριο, όπως γίνεται με τις χολιγουντιανές παραγωγές; Ο ίδιος, πάντως, φλερτάροντας πάντα με το αλλόκοτο, θα αναφωνεί: «Οι ελαφροί ας με λέγουν ελαφρόν». Και θα έχει και δίκιο. Quote: « Όταν κάτι το κατα- λάβωαπόλυτα,παύειναμεενδιαφέρει πια», Μάθιου Μπάρνι. Ατάκα-οδηγός για όσους προσπαθούν να τον απομυ- θοποιήσουν. w DRAWING RESTRAINT 9 (production still), 2005 © 2006 Matthew Barney; photo: Chris Winget, courtesy Gladstone Gallery, New York DRAWING RESTRAINT 2 (documentation still), 1988 © 2006 Matthew Barney; photo: Michael Rees, courtesy Gladstone Gallery, New York DRAWING RESTRAINT 6 (documentation still), 1989 © 2006 Matthew Barney; photo: Chris Winget, courtesy Gladstone Gallery, New York