Paddy Enhancement

1. भात लागवड तंत्रज्ञान
फार्म सोल्युशन टीर्

2. जमीन, हवामान आणि हंगाम
सर्व प्रकारच्या जमिनीत घेतले जाणारे पीक.
पोयटा र् मिकणिातीयुक्त पोयटा आमण जमिनीिा सािू 5 ते 8 या दरम्यान असल्यास अमिक उत्पादन मिळते.
पाणी िरून ठेर्ण्यािी क्षिता आर्श्यक
उष्ण कटीबंिातील पीक असून उष्ण र् दिट हर्ािानािी गरज असते.
हर्ेतील सरासरी आद्रता 65 टक्के लागते.
मपकास सरासरी 1000 मि.िी. पेक्षा जास्त पार्सािी आर्श्यकता
उन्हाळी: लागर्ड जानेर्ारी
खरीप: जुन-जुलै

3. वािांचा कालावधी आणि एकरी णियािे
गरव्या जाती: 145 ते 155 मदर्स
मनि गरव्या जाती: 135 ते 140 मदर्स
हळव्या जाती: 110 ते 120 मदर्स
संकरीत जाती: 130 ते 150 मदर्स
मबयाणे उत्पादक कं पनी: अंकुर, रासी, िमहको, कृषीिन, मनिवल,
मसंजेंटा, बेयर
देशी र्ाण: 20 ते 25 मकलो मबयाणे/एकर
संकरीत र्ाण: 8 मकलो मबयाणे/ एकरी

4. रोपवाणिका व्यवस्थापन
बीज प्रमिया: 3% िीठ आमण बुरशीनाशक(साफ, िॅटको)
रोपर्ामटका व्यर्स्थापन: एक एकर नसवरी तयार करण्यासाठी मकिान 4 गुंठे क्षेत्र
लागते
मबयाणे पेरणीकररता 1 ते 1.20 िीटर रंद र् 10 ते 15 सेंिी उंि आमण
आर्श्यकततेनुसार लांबीिे गादीर्ाफे तयार करार्ेत.
एका गादी र्ाफ्यािध्ये 2 मकलो मनंबोळी पेंड, युररया 150 ग्रॅि, मसंगल सुपर
फॉस्फेट 250 ग्रॅि, राख 250 ग्रॅि, काबोफ्युरॉन 30 ग्रॅि द्यार्े.
रोप र्ाढीच्या काळात अरेर्ा आमण साफ प्रमतबंिात्िक फर्ारणी करार्ी.
रोपांच्या जोिदार र्ाढीसाठी पेरणीनंतर 15 मदर्सांनी प्रमत गुंठा 1 मकलो युररया खत
द्यार्े

5. जणमनीची मशागत
कोरड्या जमिनीत एक िांगली खोलर्र उभी आडर्ी नांगरट करून िांगले
कुजलेले शेणखत मिक्स करार्े
नंतर 2 ते 3 र्खारण्या करून किरा र् िसकटे र्ेिून शेत स्र्च्छ करार्े
मिखलणी: उभी आडर्ी मिखलणी करून, फळी मफरर्ून शेतात पाणी सर्व
भागात सािान पातळीत राहील अशा पद्धतीने पूर्विशागत करार्ी
मिखलणी पार्र मटलर अथर्ा पारंपररक अशा दोन्ही पद्धतीने करू शकता
मिखलणी करताना जमिनीत खतांिी िात्रा द्यार्ी

6. रोपे प्रणिया आणि लागवड
लागर्डी पूर्ी रोपे क्लोरोपायरीफॉस आमण िानुस्टीन च्या द्रार्णात 2 तास
बुडर्ार्ी
लागर्डीिे अंतर
गरव्या जाती: 20*15 सेिी अंतरार्र 25 ते 30 मदर्सांच्या र्यािी रोपे
लार्ार्ी.
मनिगरव्या जाती: 20*15 सेिी अंतरार्र 23 ते 27 मदर्सांच्या र्यािी
रोपे लार्ार्ी.
हळव्या जाती: 15*15 सेिी अंतरार्र 21 ते 25 मदर्सांच्या र्यािी
रोपे लार्ार्ी.
प्रत्तेक मठकाणी 2 ते 3 रोपे 2 ते 4 सेिी खोलर्र लार्ार्ीत

7. अन्नद्रव्ये व्यवस्थापन
मिखलणीच्या र्ेळी: खािरात एकरी युररया 50 मकलो, 15:15:15 50 मकलो
आमण मनंबोळी पेंड 100 मकलो मकं र्ा अिोमनयि सल्फेट 15 मकलो आमण
15:15:15 50 मकलो द्यार्े.
लागर्डी नंतर 25 ते 30 मदर्सांनी: िांगल्या र्ाढीसाठी, फुटव्यांसाठी आमण
अन्नद्रव्यािी कितरता भरून काढण्यासाठी यूररया 50 मकलो मकं र्ा 80 मकलो
मिके ट आमण म ंक सल्फेट 10 मकलो द्यार्े
लागर्डी 60 ते 65 मदर्सांनी: िांगल्या फुलोऱ्यासाठी आमण दाणे िांगले
भरण्यासाठी 15:15:15 50 मकलो प्रमत एकर जमिनीतून द्यार्े

8. फवारिीतून अन्नद्रव्ये व्यवस्थापन
र्ाढ आमण फुटव्यांसाठी: 19:19:19, मिरॅक्यूलन, सुपर सोना,
होशी सोबति ग्रेड 2
लोम्बी अर्स्थेत: टाटा बहार, ग्रेड 2, मिलेटेड म ंक,
12:61:00
दाणे भरण्याच्या अर्स्थेत: बहार, 0:52:34, ग्रेड 2

9. ति णनयंत्रि
युपीएल िे इरॉस: उगर्णीपुर्ी सर्व गर्तांर्र उपयोगी 4 मकलो/एकर फोकून
द्यार्े.
डाउ िे ग्रेनाइट: 37.5 मिली/एकर उगर्णीनंतर (गोल पानांच्या गर्तासाठी)
डाउ िे क्लीनिर: 4 ते 5 मिली/मलटर नसवरी मकं र्ा िुख्य शेतात
युपीएल िे स्रायडर: उगर्णीनंतर 80 मिली/एकर सर्व गर्तांर्र िालते
पी आय िे नॉमिनी गोल्ड: उगर्णी नंतर 80 ते 100 मिली/एकर
युपीएल िे साथी: पुनलावगर्डी नंतर 60 ग्रॅि/एकर
डाउ िे अॅसटव: पुनलावगर्डी नंतर र्ापरार्े 400 मिली/एकर (लांब र् गोल
पानांच्या गर्तासाठी)

10. णकड प्रादुर्ााव
तुडतुडे (BPH)
खोड पोखरणारी मकड (Stem Borer)
पाने गुंढाळणारी अळी (Leaf folder)
गाद िाशी (Midge fly)
लष्करी अळी (Army worm)
के साळ अळी (Hairy Caterpillar)

11. रोग प्रादुर्ााव
करपा (Blight)
शेंडे करपा (Sheath blight)
उदबत्त्या रोग (False smut) hot water treatment
दाणे तुट (Seed breaking)
खैरा रोग (Zinc Deficiency)

12. तुडतुडे (Brown/Green Plant Hopper)
खोड र् पानार्र मर्टकरी डाग मदसतात
 ाड सुकून पडते
मनयंत्रण:
योग्य अंतराने पाणी द्यार्े
नत्र खतांिा योग्य र्ापर करार्ा
फर्ारणी: अरेर्ा, िेंटो/ऍड फायर, टोकन उलाला र्ापरार्े

13. खोड पोखरिारी णकड (Stem Borer)
रोपांर्र तपमकरी रंगािी अंडी मदसतात
अळी खोड मकं र्ा कोर्ळ्या फुटीला होल करते
शेंडा सुकून जातो
फर्ारणी: ईएि 1, टाकूिी, कोराजन, रॉके ट

14. पाने गुंढाळिारी अळी (Leaf folder)
अळी पानाला गोल करते
पाने सफेद आमण भुरके होते
फर्ारणी: ररिोन, ईि 1, टाकूिी, कोराजन,
अँमललगो

15. गाद माशी (Midge fly)
िाशीिी अळी जमिनीकडून प्रादुभावर् करते
प्रादुभावर् ग्रस्त भाग िंदेरी आमण कांद्याच्या पातीसारखा र्ाढलेला
आढळून येतो .
लोंबी लागत नाही
फर्ारणी: अरेर्ा, मनिाकव , िेंटो

16. लष्करी अळी (Army worm)
प्रादुभावर् ाल्यार्र पाने नष्ट होतात.
जुलै ते सलटेंबर िमहन्यात जास्त प्रादुभावर्
फर्ारणी: ईएि 1, टाकूिी, रॉके ट

17. के साळ अळी (Hairy Caterpillar)
पानांिा महरर्ा भाग खाते
शेंडा कट करण्यािे काि करते
पाने भुरकट सफेद मदसतात
फर्ारणी: टाकूिी, रॉके ट, कोराजन, अँमललगो

18. करपा (Blight)
पान, देठ या भागांर्र डाग पडतात
बांगडी आकारात डाग पडतात ज्यािा िध्य राखाडी असतो.
फर्ारणी: साफ, अर्तार, िानुकोप, कासू बी

19. शेंडे करपा (Sheath blight)
नारंगी-मपर्ळसर पाने
शेंड्याकडून तळाकडे रोग र्ाढतो
फर्ारणी: साफ, अर्तार, िानुकोप, अर्न्सर ग्लो, ईशान,
कॅ मिओ टॉप

20. उदित्त्या रोग (False smut)
लोंबी िध्ये दाणे खराब होतात
दाण्यांर्र मपर्ळसर बुरशी र्ाढते
लोंबी काळपट होते
मनयंत्रण:
• लागर्डीसाठी मनरोगी मबयाणे/रोपे र्ापरार्े.
• मबयाण्यास गरि पाण्यािी प्रमिया करार्ी(52 मडग्री/10 मिनटे )

21. दािे तुि (Seed breaking)
लोंबी िांगली परंतु दाणे तुटतात
मनयंत्रण
• बीि/ईशान फर्ारणी
• योग्य पक्र्तेनंतर काढणी करार्ी

22. खैरा रोग (Zinc Deficiency)
म ंक अन्नद्रव्याच्या कितरतेिुळे सिस्या
मनयंत्रण
• लागर्ड करतेर्ेळी म ंक सल्फेट र्ापर
• लोंबी लागताना मि. म ंक फर्ारणी

23. उत्पादन
• कालार्िी, हंगाि आमण प्रकार यानुसार उत्पादन
किी जास्त होऊ शकते
• सरळ र्ाण- 15-20 मक्र्ंटल/एकर
• संकररत जाती- 25-30 मक्र्ंटल/एकर

24. धन्यवाद !!!