Entrevista en Berria sobre contenidos sexistas en tv

1. 36 b Agenda
BERRIA
Osteguna, 2014ko abenduaren 4a R
IRLEN SAREA
Gorka Julio
#Dazokat
Urtero bezala hemen da
Durangoko Azoka,
kulturaren plaza izen-datua,
lehen liburua-ren
eta diskoaren azoka zena.
Bere barruan, kultura digitalak
badu bere espazio propioa:
Kabi@. Aurkeztutako proiektuak
begiratuz, atal garrantzitsuagoa
bihurtzeko bidean dena.
Lau egunetan, kultura digitala-ren
arlo eta esparru askok izango
dute bertan isla: gazteak, hez-kuntza,
sortzaileak, komunita-tea,
garatzaileak, ekintzaileak...
Lehen egunean, gazteekin tai-lerrak
eta ondoren esperientziak
ezagutzeko aukera izango dugu.
Arratsalde bukaeran, Maite Go-ñik
teknologiak hezkuntzan
etorkizun hurbileko joerak zein
diren erakutsiko digu.
Bigarrenean, sortzaileek izan-go
dute tartea. Aplikazio mugi-korrekin
egindako ekimenak,
transmedia proiektuak, komiki-gintza,
ekimen digitalak, palin-dromo
egileak... Sormen handia
eta espero gabeko ezusteko asko
sortzaile egunean. Eta errepikae-zina
izango den Ingurune alda-gaiak
ekitaldi amaieran.
Hirugarrena, kultura digitala
sustatzeko berebizikoa izan den
komunitatea eta teknikoki au-rrera
eramaten duten garatzaile-entzat
izango da. Hizkuntz tek-nologiek
atal garrantzitsua izan-go
dute hemen, gonbidatua den
okzitanoaren esperientziak eza-gutzeko
aukerarekin. Arratsalde-an,
euskara hitza tabu gisa duen
ekimen ezaguna. Kultura librea-ren
esperientzia interesgarri bat
ere izango da: Herri Liburutegi
Digitala.
Azoka amaitzeko, ikerketa eta
teknologiarekin lotutako ekin-tzaile
eta enpresek izango dute
txanda. Enpresarean-ek (euska-raz
lan egiten duten enpresa eta
profesionalen sarea) eta Olatu-
Koop-ek (ekonomia sozial eta
eraldatzailea sustatzen duen sa-rea)
lagundutako atalean, hain-bat
enpresa teknologikoren espe-rientzia
ezagutu eta horiekin ez-tabaidatzeko
beta izango da.
Aurten .eus domeinua eskura-tu
dugun urtea izaki, arlo bakoi-tzari
bideratuta, egunero
13:30ean horren berri izateko au-kera
ere izango da. Azken egune-an,
beste domeinu kulturalen ai-tzindari
izan zen .catdomeinua-ren
zuzendaria etorriko da.
Parte hartuko duten eragile
horietako asko kulturaren parte
direla onartzeko zailtasunak di-tuztenak
ere badaude. Izan dadi-la
aurtengoa kultura digitala kul-turaren
barruan banaezina den
arlo gisa ulertzen lagunduko
duen azoka.
Urtzi Urkizu
Reality hauek porno-grafia
hutsa dira. Hala-koak
iragarkiak balira,
legez kanpoko publizi-tatetzat
joko lirateke». PSOEko
diputatu Angeles Alvarezek hitz
horiekin salatu zuen Telecinco
kateko Campamento de verano
saioa. Janari lasterreko enpresa
batzuek publizitatea kendu zu-ten,
eta saioak zer esana eman
zuen egun batzuetan. Edukiak
oso matxistak zirelako. Ez dira
bakarrak, ez dira desagertu tele-bista
kateetatik. Salaketak tanto-ka
iristen dira, ordea.
Salbuespenak badira. Euskal
Herrian alarma guztiak piztu zi-tuen
Cuadrilla busca citaETB2ko
saioak, ekainean. Atal bakarra
eman eta gero, kentzeko eskatu
zuten Emakundek, Euskal Herri-ko
Mugimendu Feministak, sin-dikatuek
eta ia alderdi politiko
guztiek. Kendu zuten. Baina ETB2
ez da kate bakarra. Hego Euskal
Herrian Tele5 da ikusle gehien di-tuen
katea, alde handiarekin, eta
asaldatzeko moduko saioak es-kaintzen
ditu. Beste kate askok
ere bai.
Maria Castejon historialari eta
Pikara Magazine-ko kolabora-tzaileak
Mujeres, hombres y vice-versa
(Tele5) saioa jarri du adibi-detzat:
«Ordezkatzen diren ere-du
femenino eta maskulinoak
lazgarriak dira. Planteamendua
bera, non emakumeak eta gizo-nezkoak
tronista baten faborea-gatik
edo maitasunagatik lehia-tzen
ari diren, oso patriarkala da.
Heteronorma sustatzen du saio-ak,
maskulinitate menderatzailea
eta lehiakortasuna maitasuna
lortzeko».
Ianire Estebanez psikologo eta
ikerlaria aditua da gaian —mino-viomecontrola.
blogspot .
com blogean ikus-entzunezko
edukietako maitasun harrema-nak
«dibertsitatetik eta errespe-tutik
» aztertzen ditu—. Haren
hausnarketaren arabera, «hete-rosexualitate
normatiboaren
ideia» transmititzen dute halako
saioek: «Errealitateak esaten
digu askotariko andre eta gizonak
daudela. Baina zer gertatzen da
reality hauetan estereotipo bat
ikusten dugunean? Gizonezkoa
gaiztoa, indartsua eta erasokorra,
eta emakumea sexia eta jelosko-rra
denean? Nerabeak eredu ho-riek
hartuko ditu erreferentzia-tzat,
eta haiek bezalakoa izan
nahiko du. Eta antzik ez badu,
gaizki sentituko da». Estebane-zen
iritziz, ereduok nortasunaren
eraikuntzari eragiten diote. Gor-putzari
gurtzak «adierazpen go-rena
» hartzen du halako saioe-tan,
baina Castejonek uste du pre-sioa
handiagoa dela neskentzat,
«polita, titi handikoa eta gorputz
ikusgarrikoa ez bada, oso kritika-tua
baita».
Ereduak naturaltzat ez hartu
Reality-ak ikusteko orduan ikus-pegi
kritiko bat izatea garrantzi-tsua
dela uste du psikologoak.
«Halako edukiez modu kolektibo
batean kexatu beharko genuke,
masa hedabideek pentsamendua
sortzen baitute mezuekin. Eragin
horri aurka eginez bizirik iraute-ko
eta gauzak aldatzeko, elkarre-kin
joan beharko genuke, berdi-nen
arteko errespetua, oniritzia
eta tolerantzia bilatuz», esan du
Estebanezek.
Castejonek salatu du hedabide-ek
ez dutela espiritu kritikoa sus-tatzen.
«Mezu hegemonikoak za-baltzen
dituzte. Gazteek ez dituz-te
eredu horiek naturaltzat jo
behar». Horretarako, ordea, nor-ma
auzitan jartzen duen hezkun-tza
behar dela nabarmendu du.
Estebanezek adierazi du gazteak
ikusten duena aztertu behar due-la:
«Ez du pasiboa izan behar,
eredu horien garrantzia desmun-tatu
behar du. Hau da, ikusten eta
entzuten denaren kudeaketa
emozionala eta azterketa kritikoa
egin behar du hartzaile gazteak».
Estereotipo sexistetatik alden-tzen
diren telebista saio ereduga-rri
gutxi daude. Horietako bat
Girls telesaila dela iruditzen zaio
Estebanezi: «Protagonista neska-ren
rol tipikotik ateratzen da, ez
da perfektua, eta den bezala onar-tzen
du bere burua». Castejonek
The Simpsons saioa gomendatu
du: «Nahiz eta genero rol tradi-zionalak
izan, kritika eta umore
asko du». Estebanezen arabera,
ontzat jo behar dira ezaugarri ez-berdinak
izanik eskubidetan per-tsona
berdinak izan daitezkeela
erakusten duten programak,
«errealistagoa baita hori».
Maria Castejon historialariaren eta Ianire
Estebanez psikologoaren ustez, saio batzuen
estereotipoek gazteengan eragin kaltegarria
dute. Ikuspegi kritikoa aldarrikatu dute.
Eduki sexistak
deseraikitzen
Maria Castejonen arabera, Tele5ko Mujeres, hombres y viceversa saioak «heteronorma» sustatzen du. TELE5
‘‘
‘Reality’ batzuen eredua
oso patriarkala da, non
emakume eta gizonak
maitasunagatik
lehiatzen ari diren»
Maria Castejon
‘Pikara Magazine’-ko kolaboratzailea
«Nerabeak telebistako
ereduak hartzen ditu
erreferentziatzat, eta
berak antzik ez badu
gaizki sentitzen da»
Ianire Estebanez
Psikologoa