Presentatie van dhr. prof. dr. Frank Verhulst op het Infantscongres Nijmegen op 28 juni 2016 over de verschillen in ontwikkeling van kinderen, het onderzoek GenerationR.
Presentatie van mevr. dr. Tessa Bunte-Rosing op het Infantscongres Nijmegen op 28 juni 2016 over kleuters met gedragsproblemen; temperament of stoornis.
Presentatie van mevr. dr. Claudine Dietz op het Infantscongres Nijmegen op 28 juni 2016 over actualiteiten en nieuwe wetenschappelijke inzichten van diagnostiek en behandeling van kinderen tussen 3 en 6 jaar met autisme.
Presentatie van dhr. prof. dr. Frank Verhulst op het Infantscongres Nijmegen op 28 juni 2016 over de verschillen in ontwikkeling van kinderen, het onderzoek GenerationR.
Presentatie van mevr. dr. Tessa Bunte-Rosing op het Infantscongres Nijmegen op 28 juni 2016 over kleuters met gedragsproblemen; temperament of stoornis.
Presentatie van mevr. dr. Claudine Dietz op het Infantscongres Nijmegen op 28 juni 2016 over actualiteiten en nieuwe wetenschappelijke inzichten van diagnostiek en behandeling van kinderen tussen 3 en 6 jaar met autisme.
Presentatie van mevr. drs. Iris Smeekens en mevr. drs. Karin Beuker op het Infantscongres Nijmegen op 28 juni 2016 over de behandeling met Pivotal Response Treatment (PRT) van kinderen met autisme.
Presentatie van mevr. drs. Carin Demmers en mevr. drs. Suzanne Geelen op het Infantscongres Nijmegen op 28 juni 2016 over het programma Incredible Years in de behandeling van jonge kinderen
Presentatie van mevr. dr. Manja van der Smagt en mevr. Natasja Witte op het Infantscongres Nijmegen op 28 juni 2016 over video feedback interventie in de kinder- en jeugdpsychiatrie
Presentatie van mevr. dr. Iris Servatius-Oosterling op het Infantscongres van Karakter op 28 juni 2016 in Nijmegen over vroegherkenning en behandeling van autisme bij jonge kinderen.
Presentatie van mevr. drs. Liesbeth Hoekstra op het Infantscongres in Nijmegen op 28 juni 2016 over de medicamenteuze behandeling van jonge kinderen met psychiatrische aandoeningen.
Presentatie van dr. Martine van Dongen-Boomsma en dr. Nanda Lambregts-Rommelse gehouden op 19 april 2016 op het Academisch Uurtje van Karakter over Gender en ASS
Presentatie over het onderzoek naar Feedback Informed Treatment (FIT) binnen de behandeling bij Karakter, door dr. Heddeke Snoek en drs. Rint de Jong op het Voorjaarscongres Psychiatrie van de NVvP 2016
Posterpresentatie van mw. drs. Gigi van de Loo op het Voorjaarscongres Psychiatrie van de NVvP 2016 over de uitkomsten van de evaluatie van het Instelspreekuur voor ADHD medicatie zoals dat wordt uitgevoerd binnen Karakter
Overzicht van actueel wetenschappelijk onderzoek binnen Karakter, gedateerd april 2016. Momenteel doen wij onderzoek naar de achtergrond, diagnostiek en behandeling van ADHD, autisme en agressie en onderzoeken wij de werkzaamheid en het voorschrijfbeleid van antipsychotica en methylfenidaat bij langerdurend gebruik bij kinderen- en jongeren.
Presentatie van mw. drs. Mijnke Janssen op het Voorjaarscongres psychiatrie van de NVvP in 2016 over de uitkomsten van het onderzoek rond het Tornadoprogramma naar diagnostiek van ongecompliceerde ADHD binnen Karakter.
Posterpresentatie van mw. drs. Gigi van de Loo op het Voorjaarscongres Psychiatrie van de NVvP 2016 over het onderzoek rondom de inzet van specialistische ondersteuning aan huisartsen (SOH-KJP)
Presentatie over het ADDUCE onderzoek, naar de effecten van langetermijngebruik van Methylfenidaat bij kinderen en jongeren, gegeven op het Voorjaarscongres Psychiatrie te Maastricht dd. 30 maart 2016 door drs. Gigi van de Loo
Presentatie van Geert Uijterwaal & Bertine Lahuis over het Kwaliteitsstatuut van de NVvP, gehouden op het Voorjaarscongres Psychiatrie te Maastricht op 30 maart 2016
Presentatie van drs. Inge van der Heijden over Benzodiazepinegebruik, gegeven op 26 januari 2015 ten tijde van haar eindreferaat van de opleiding tot kinder- en jeugdpsychiatrie bij Karakter.
Presentatie van prof. Philippe Delespaul (Universiteit Maastricht) over patiëntgerichte zorg, gepresenteerd op de pressurecooker Innovatie van Karakter op 16 oktober 2015 te Tubbergen
Op 5 oktober 2015 stond de beleidsvergadering van de ASS-zorglijn van het Universitair Centrum (UC) van Karakter in het teken van wetenschappelijk onderzoek. Tijdens deze vergadering lichten de onderzoekers hun onderzoek toe en geven ze de behandelaren een update over het reeds behaalde (wervings)resultaat.
Presentatie van dr. Bertine Lahuis, voorzitter Raad van Bestuur Karakter, over de gevolgen van de Transitie in de zorg en jeugdGGZ op de GGZ Kennisdag van september 2015.
Presentatie van Rint de Jong en Heddeke Snoek over het gebruik van Feedback Informed Treatment (FIT) als kwaliteitsverbetering voor ROM op de GGZ Kennisdag van september 2015
Presentatie over zorg op maat voor kinderen en jongeren met een licht verstandelijke beperking (LVB) en psychiatrische problematiek, door Karakter en Pluryn op de GGZ Kennisdag van september 2015
Presentatie van mevr. drs. Iris Smeekens en mevr. drs. Karin Beuker op het Infantscongres Nijmegen op 28 juni 2016 over de behandeling met Pivotal Response Treatment (PRT) van kinderen met autisme.
Presentatie van mevr. drs. Carin Demmers en mevr. drs. Suzanne Geelen op het Infantscongres Nijmegen op 28 juni 2016 over het programma Incredible Years in de behandeling van jonge kinderen
Presentatie van mevr. dr. Manja van der Smagt en mevr. Natasja Witte op het Infantscongres Nijmegen op 28 juni 2016 over video feedback interventie in de kinder- en jeugdpsychiatrie
Presentatie van mevr. dr. Iris Servatius-Oosterling op het Infantscongres van Karakter op 28 juni 2016 in Nijmegen over vroegherkenning en behandeling van autisme bij jonge kinderen.
Presentatie van mevr. drs. Liesbeth Hoekstra op het Infantscongres in Nijmegen op 28 juni 2016 over de medicamenteuze behandeling van jonge kinderen met psychiatrische aandoeningen.
Presentatie van dr. Martine van Dongen-Boomsma en dr. Nanda Lambregts-Rommelse gehouden op 19 april 2016 op het Academisch Uurtje van Karakter over Gender en ASS
Presentatie over het onderzoek naar Feedback Informed Treatment (FIT) binnen de behandeling bij Karakter, door dr. Heddeke Snoek en drs. Rint de Jong op het Voorjaarscongres Psychiatrie van de NVvP 2016
Posterpresentatie van mw. drs. Gigi van de Loo op het Voorjaarscongres Psychiatrie van de NVvP 2016 over de uitkomsten van de evaluatie van het Instelspreekuur voor ADHD medicatie zoals dat wordt uitgevoerd binnen Karakter
Overzicht van actueel wetenschappelijk onderzoek binnen Karakter, gedateerd april 2016. Momenteel doen wij onderzoek naar de achtergrond, diagnostiek en behandeling van ADHD, autisme en agressie en onderzoeken wij de werkzaamheid en het voorschrijfbeleid van antipsychotica en methylfenidaat bij langerdurend gebruik bij kinderen- en jongeren.
Presentatie van mw. drs. Mijnke Janssen op het Voorjaarscongres psychiatrie van de NVvP in 2016 over de uitkomsten van het onderzoek rond het Tornadoprogramma naar diagnostiek van ongecompliceerde ADHD binnen Karakter.
Posterpresentatie van mw. drs. Gigi van de Loo op het Voorjaarscongres Psychiatrie van de NVvP 2016 over het onderzoek rondom de inzet van specialistische ondersteuning aan huisartsen (SOH-KJP)
Presentatie over het ADDUCE onderzoek, naar de effecten van langetermijngebruik van Methylfenidaat bij kinderen en jongeren, gegeven op het Voorjaarscongres Psychiatrie te Maastricht dd. 30 maart 2016 door drs. Gigi van de Loo
Presentatie van Geert Uijterwaal & Bertine Lahuis over het Kwaliteitsstatuut van de NVvP, gehouden op het Voorjaarscongres Psychiatrie te Maastricht op 30 maart 2016
Presentatie van drs. Inge van der Heijden over Benzodiazepinegebruik, gegeven op 26 januari 2015 ten tijde van haar eindreferaat van de opleiding tot kinder- en jeugdpsychiatrie bij Karakter.
Presentatie van prof. Philippe Delespaul (Universiteit Maastricht) over patiëntgerichte zorg, gepresenteerd op de pressurecooker Innovatie van Karakter op 16 oktober 2015 te Tubbergen
Op 5 oktober 2015 stond de beleidsvergadering van de ASS-zorglijn van het Universitair Centrum (UC) van Karakter in het teken van wetenschappelijk onderzoek. Tijdens deze vergadering lichten de onderzoekers hun onderzoek toe en geven ze de behandelaren een update over het reeds behaalde (wervings)resultaat.
Presentatie van dr. Bertine Lahuis, voorzitter Raad van Bestuur Karakter, over de gevolgen van de Transitie in de zorg en jeugdGGZ op de GGZ Kennisdag van september 2015.
Presentatie van Rint de Jong en Heddeke Snoek over het gebruik van Feedback Informed Treatment (FIT) als kwaliteitsverbetering voor ROM op de GGZ Kennisdag van september 2015
Presentatie over zorg op maat voor kinderen en jongeren met een licht verstandelijke beperking (LVB) en psychiatrische problematiek, door Karakter en Pluryn op de GGZ Kennisdag van september 2015
More from Karakter Kinder- en Jeugdpsychiatrie (20)
Zorg op Maat voor kinderen en jongeren met een licht verstandelijke beperking...
Over het striatum, DRD3 en repetitieve en stereotype gedragingen bij autisme - W. Staal
1. Over het striatum,
DRD3 en repetitieve en
stereotype gedragingen
bij autisme
1 april 2015
Wouter Staal, psychiater
2. 4/3/2015www.karakter.com 2
Disclosure belangen spreker
Deze sheet is van toepassing bij een externe presentatie op een door NVvP geaccrediteerde bijeenkomst om aan te tonen
dat er geen sprake is van belangenverstrengeling
(potentiële) belangenverstrengeling Geen
Voor bijeenkomst mogelijk relevante
relaties met bedrijven
Geen
Sponsoring of onderzoeksgeld
Honorarium of andere (financiële)
vergoeding
Aandeelhouder
Andere relatie, namelijk …
3. Vers van de pers! Recente onderzoeksbevindingen bij autisme spectrum stoornissen
4/3/2015www.karakter.com 3
over het striatum, DRD3 en repetitieve en stereotype
gedragingen bij autisme
Br J Psychiatry. 2015 Mar 19. pii: bjp.bp.114.148973. [Epub ahead of print]
DRD3 gene and striatum in autism spectrum disorder.
Staal WG1, Langen M1, van Dijk S1, Mensen VT1, Durston S1.
4. 4/3/2015www.karakter.com 4
Waar we het over moeten hebben
• Stereotypie en repetitieve gedragingen
• Autisme en DRD3
• Wat weten we over DRD3?
• Autisme en het striatum
• DRD3-Striatum-Stereotypie
• conclusies
5. 4/3/2015www.karakter.com 5
Stereotypie en repetitief gedrag
Paraplu begrip!
• stereotypie (ritualistische herhaalde beweging)
• compulsief gedrag (volgens een set van regels)
• sameness (hekel aan verandering)
• rituele gedragingen (beperkte alledaagse gedragingen)
• automutilatie
7. 4/3/2015www.karakter.com 7
repetitieve gedragingen en stereotypie
Langen M, Durston S, Kas MJ, van Engeland H, Staal WG. The neurobiology of repetitive behavior: ...and men. Neurosci Biobehav Rev. 2010
Feb 12.
8. Autisme en DRD3
DRD3 SNP rs167771 associatie met autisme in Nederlands en Brits en later ook Spaans
sample
4/3/2015www.karakter.com 8
de Krom M, Staal WG, Ophoff RA, Hendriks J, Buitelaar J, Franke B, de Jonge MV, Bolton
P, Collier D, Curran S, van Engeland H, van Ree JM. A common variant in DRD3 receptor
is associated with autism spectrum disorder. Biol Psychiatry. 2009 Apr 1;65(7):625-30
10. Staal WG. Autism, DRD3 and repetitive and stereotyped behavior, an overview of the current knowledge.
Eur Neuropsychopharmacol. 2014 Sep 1 10
11. 4/3/2015www.karakter.com 11
Wat weten we over DRD3?
• Hoge expressie in striatum
• Relatie met EPS
• Relatie met andere psychiatrische ziektebeelden
• Geassocieerd met stereotypie bij autisme!
12. 4/3/2015www.karakter.com
Wat weten we over DRD3?
• Hoge expressie in striatum
Graff-Guerrero, A., Willeit, M., Ginovart, N., Mamo, D., Mizrahi, R., Rusjan, P.,et al. (2008). Brain region binding of the D2/3
agonist [11C]-(+)-PHNO and the D2/3 antagonist [11C]raclopride in healthy humans. Hum. Brain Mapp. 29, 400–410.
12
13. 4/3/2015www.karakter.com
Wat weten we over DRD3?
• Relatie met EPS
-spiertrekkingen in het gezicht (rollende ogen, spiertrekkingen van de tong)
-krampachtige strekkingen van het lichaam
-spierstijfheid
-maskerachtige uitdrukking
-tremoren
13
14. 4/3/2015www.karakter.com
Wat weten we over DRD3?
A common variant in DRD3 gene is associated with risperidone-induce d
extrapyramidal symptoms
P Gassó, S Mas, M Bernardo, S Á lvarez, E Parellada and A Lafuente
BACK TO ARTICLE
Gene SNP Mi nor/major Cases Control OR CI Nomin al P-value
COMT rs9332377 T/G 0.11 0.16 0.6 0.2–0.8 0.0064
DAT rs2975292 G/C 0.33 0.41 0.7 0.4–0.9 0.0024
DAT rs10052016 G/A 0.25 0.19 1.4 1.0–2.8 0.0129
DAT rs2617605 G/A 0.06 0.16 0.3 0.1–0.5 0.0049
DRD3 rs167771 G/A 0.45 0.2 3.3 1.8–6.9 0.0001
Significant after Bonferroni correction P<7 10-4
.
14
15. 4/3/2015
Staal WG. Autism, DRD3 and repetitive and stereotyped behavior, an overview of the current knowledge.
Eur Neuropsychopharmacol. 2014 Sep 1
• Relatie met andere psychiatrische ziektebeelden
Wat weten we over DRD3?
15
17. 4/3/201517
Wat weten we over DRD3?
Figure 1. Mean score on Insistence on Sameness (IS current), and Social behavior on
the ADI-R according to allelic variants of the rs167771 SNP of the DRS3 gene.
AA AG GG
allelic variants of rs167771 SNP
1
2
3
4
ISfactorcurrent
AA AG GG
allelic variants of rs167771 SNP
0
5
10
15
20
ADI-RSocialAlgorithmscore4-5years
_
_
_
Error bars represent standard error
Higher scores represent more severe behavioral deficits
Brief report: the dopamine-3-receptor gene (DRD3) is associated with specific repetitive behavior in autism spectrum disorder (ASD).
Staal WG, de Krom M, de Jonge MV. J Autism Dev Disord. 2012 May
• Geassocieerd met stereotypie bij autisme!