SlideShare a Scribd company logo
1 of 23
ÜRÜN DOSYASI
GÖZDE GEDİK
9/A 727
Orhan Veli Kanık
Hayatı Ve Şiirleri
FOTOĞRAF
Dört kişi parkta çektirmişiz,
Ben, Orhan, Oktay, bir de Şinasi...
Anlaşılan sonbahar
Kimimiz paltolu, kimimiz ceketli
Yapraksız arkamızdaki ağaçlar...
Babası daha ölmemiş Oktay'ın,
Ben bıyıksızım,
Orhan, Süleyman efendiyi tanımamış.
Ama ben hiç böyle mahzun olmadım;
Ölümü hatırlatan ne var bu resimde?
Oysa hayattayız hepimiz.
Melih Cevdet Anday
BİR GARİP İSTANBULLU
Cumhuriyet dönemi Türk şiirinin en gözle görünür atılımını gerçekleştiren bu özgün adam,
hayatın hep kıyısında yaşadı (Yoksa biz / Biz bu dünyadan değil miydik). O, dünyaya hayretle
bakmaya, başını alıp yollarda dolaşmaya, Galata Köprüsü’nde balık tutanları seyretmeye,
Rumelihisarı’nda oturup kederlenmeye, basık meyhanelerde içmeye gelmişti. Bu dünya biraz
bohem, biraz entelektüel bir dünyaydı. 13 Nisan 1914’te İstanbul’da Beykoz Yalıköy’de,
annesinin ailesine ait bir konakta dünyaya geldi. Babası Cumhurbaşkanlığı Bando Heyeti
şeflerinden Veli Kanık’tı. Galatasaray Lisesi’nin ilk kısmında başladığı ilköğrenimini Ankara’da
tamamladı. Ankara Erkek Lisesi’nde okurken, daha sonra kendisiyle birlikte Garip hareketini
başlatacak olan Oktay Rıfat ve Melih Cevdet Anday’la tanıştı. İlk şiirlerini lisenin yayın organı
Sesimiz dergisinde yayımladı. 1933’te İstanbul’a gitti, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi
Felsefe Bölümü’ne kaydoldu. Üç yıl sonra öğrenimini yarıda bırakarak Ankara’ya döndü, PTT
Umum Müdürlüğü’nde memur olarak çalışmaya başladı. Onun dönüşü üç arkadaşın şiire
dönüşünü de birlikte getirdi. O sırada Ankara’da yayımlanmakta olan Varlık dergisinde
1936’nın son iki ayında üç arkadaşın şiirleri art arda yayımlanmaya başladı. Orhan Veli’nin bir
kısmını Mehmet Ali Sel imzasıyla yayımladığı bu ilk şiirleri Baudelaire, Rimbaud, Verlaine gibi
simgeci Fransız şairlerinden ve aynı doğrultuda yazan Ahmet Hamdi Tanpınar, Ahmet Muhip
Dıranas, Cahit Sıtkı Tarancı gibi Türk şairlerinden etkiler taşır. Hece ölçüsüyle ve kafiyeli
olarak, duru bir Türkçeyle yazılmış bu şiirlerde Orhan Veli, ilk deney evresini aşmış "olgun" bir
şair kimliğiyle ortaya çıkar (Dili çözülüyor gecelerin / Gölgeler kaçışıyor derine /Alıp sihrini
bilmecelerin / Gün doğuyor şehrin üzerine)
ŞAİRANELİĞE KARŞI BİR ŞAİR
Yirmili yaşlarının henüz başlarında olan Orhan Veli, başka bir şiirin peşindeydi. "Beylik kalıplar,
beylik oyunlar, beylik dünyalar içinde bunalıp kalmış şiire yeni imkánlar" aramak, "yeni dünyalar,
yeni insanlar sokarak, yeni söyleyişler bularak şiirin sınırlarını genişletmek" istiyordu. Varlık
dergisinin 15 eylül 1937 tarihli 101. sayısında, şair Melih Cevdet Anday’a ithaf edilmiş bir sayfada
Oktay Rıfat ile birlikte yayımladığı şiirler bu yeni anlayışın ürünleriydi: (Ben deniz kenarındaki
odamda / Pencereye hiç bakmadan / Dışardan geçen kayıkların / Karpuz yüklü olduğunu bilirim).
Üç arkadaşın Varlık’ta bu yeni anlayışı sürdüren şiirleri genellikle yadırgandı. Orhan Veli’nin
Varlık’taki bu ilk şiirlerinin ardından ekim 1938’de İnsan dergisinde yayımladığı şiirleri, özellikle
"Kitabe-i Seng-i Mezar" geniş yankı uyandırdı. Üç arkadaşın mayıs 1941’de yayımladıkları ortak
kitapları Garip’te Melih Cevdet Anday’ın on altı, Oktay Rıfat’ın yirmi bir, Orhan Veli’nin yirmi dört şiiri
yer alıyordu. Daha sonra bu şiir akımına adını veren Garip, Orhan Veli’nin düzenlediği bir seçki
biçiminde ve onun imzasıyla yayımlanmıştı. Kitabın Orhan Veli tarafından kaleme alınan önsözü
hareketin bildirgesi niteliğindeydi: "Eskiye ait olan her şeye" karşı çıkmak ve "her şeyden önce
şairanenin" aleyhinde bulunmak! Orhan Veli’nin Garip’teki şiirleri geleneksel şiirin tabularını
yıkarken, aynı zamanda bu anlayışı en uç noktalara vardırıyordu (Hiçbir şeyden çekmedi dünyada /
Nasırdan çektiği kadar). Vezin, kafiye gibi kısıtlayıcı bağlar, teşbih, istiare gibi söz sanatları şiirden
kovulmuştu. Şiir doğal anlatıma, konuşma diline, günlük yaşama, "Yaşamak hakkını mütemadi bir
didişmenin sonunda" elde eden sıradan insana, sokağa yöneliyordu. Şiire yeni kelimeler (nasır,
salata), yeni insanlar (Süleyman Efendi, Montör Sabri) girerken, çocuksu söyleyişlerle,
bilinçaltından yansımalarla beslenen bir yaşama sevinci hissediliyordu.
Orhan Veli 1941’de, İkinci Dünya Savaşı bütün şiddetiyle devam ederken askere alındı; 1944
sonlarına kadar yedek subay olarak Gelibolu’da görev yaptı. Askerlik dönüşü Milli Eğitim
Bakanlığı Tercüme Bürosu’nda çalışmaya başladı. 1945 şubatında, içinde beşi daha önce
yayımlanmış on bir şiirinin yer aldığı Vazgeçemediğim’i yayımladı. Bu kitabında Garip çizgisini
terk etmemekle birlikte lirizme karşı bir kayış göstermesi, eski kuşak tarafından övülürken yeni
şiir taraftarlarının eleştirilerine yol açtı. Nisan 1945’te Garip’in ikinci baskısını yayımladı. Bu ikinci
baskıda yalnız Orhan Veli’nin şiirleri vardı. Eski şiirlerine on bir yeni şiir daha eklemişti. İlk
baskıdaki önsözün önüne koyduğu "Garip İçin" başlıklı yazı az çok bir küskünlüğü, bir hayal
kırıklığını yansıtıyordu: "Yazdıkça fark ediyorum: Garip’in müdafaasına kalkışmış gibi bir halim
var. Garip’i başkalarından evvel kendime karşı müdafaa etmek isteyişim, ondaki kusurları
başkalarından çok kendim bildiğim içindir." 1956’da yayımladığı Destan Gibi’de 174 dizelik bir
uzun şiir denemesine girişti. Halk şiirinden geniş ölçüde yararlandığı bu eseri Yenisi (1947) ve
Karşı (1949) adlı kitapları izledi.
İkinci Dünya Savaşı sonrasındaki politik gelişmeler ve çok partili hayata geçiş diğer birçok aydın
ve sanatçı gibi Orhan Veli’yi de ilgilendiriyordu. 1946 seçimlerinden sonra Hasan Ali Yücel’in Milli
Eğitim Bakanlığından ayrılmasıyla işlevini kaybeden Tercüme Bürosu’ndaki görevinden istifa etti.
1947’de Mehmet Ali Aybar’ın çıkardığı Hür, Zincirli Hürriyet gazetelerinde eleştiriler yazıyordu.
Ocak 1949’da Mahmut Dikerdem’in maddi desteğiyle çıkarmaya başladığı Yaprak dergisinin
yayımını haziran 1950’ye kadar sürdürdü. Yaprak, aralarında Garip üçlüsünün de bulunduğu bir
grup aydın ve sanatçının düşüncelerini yansıtacak bir fikir-sanat gazetesi olarak tasarlanmıştı.
Ancak bir süre sonra Garip üçlüsü çeşitli türlerde telif ve çeviri ürünlerinin niceliği ile dergide
belirleyici konuma geldi. Öyle ki dergi bir süre sonra Garip hareketinin gecikmiş bir yayın organı
kimliğine büründü
Orhan Veli yazı ve şiirlerinin yanı sıra, yazı seçiminden sayfa düzenine, düzelti işlerinden paketleme
ve postalamaya kadar her aşamadaki katkılarıyla Yaprak’la adeta özdeşleşmişti. Derginin 28.
sayıdan sonra yayınına son vermek zorunda kalması onu derinden etkiledi. Uzun yıllarını geçirdiği
Ankara’yı terk ederek İstanbul’a ailesinin yanına döndü. Aynı yılın kasım ayında bir haftalığına gittiği
Ankara’da, karanlık bir sokakta yürürken belediyenin açtığı bir çukura düştü. Bu kazadan
kaynaklanan bir beyin kanaması sonucu 14 kasım 1950’de İstanbul’da öldü.
DENİZ
Ben deniz kenarındaki odamda,
Pencereye hiç bakmadan
Dışardan gecen kayıkların
Karpuz yüklü olduğunu bilirim.
Deniz, benim eskiden yaptığım gibi,
Aynasını odamın tavanında
Dolaştırıp beni kızdırmaktan
Hoşlanır.
Yosun kokusu
Ve sahile çekilmiş dalyan direkleri
Sahilde yasayan çocuklara
Hiçbir şey hatırlatmaz.
GİDERAYAK
Handan,hamamdan geçtik
Gün ışığındaki hissemize razıydık
Saadetinden geçtik
Ümidine razıydık
Hiçbirini bulamadık
Kendimize hüzünler icad ettik
Avunamadık
Yoksa biz...
Biz bu dünyadan değil miydik?
HÜRRİYETE DOĞRU
Gün doğmadan,
Deniz daha bembeyazken çıkacaksın yola.
Kürekleri tutmanın şehveti avuçlarında,
İçinde bir iş görmenin saadeti,
Gideceksin
Gideceksin ığrıpların çalkantısında.
Balıklar çıkacak yoluna, karşıcı;
Sevineceksin.
Ağları silkeledikçe
Deniz gelecek eline pul pul;
Ruhları sustuğu vakit martıların,
Kayalıklardaki mezarlarında,
Birden
Bir kıyamettir kopacak ufuklarda.
Denizkızları mı dersin, kuşlar mı dersin;
Bayramlar seyranlar mı dersin,
Şenlikler cümbüşler mi?
Gelin alayları, teller, duvaklar,
Donanmalar mı?
Heeey
Ne duruyorsun be, at kendini denize:
Geride bekleyenin varmış, aldırma;
Görmüyor musun, Her yanda hürriyet;
Yelken ol, kürek ol, dümen ol, balık ol, su ol;
Git gidebildiğin yere...
İSTANBULU DİNLİYORUM
İstanbul'u dinliyorum, gözlerim kapalı
Önce hafiften bir rüzgar esiyor;
Yavaş yavaş sallanıyor
Yapraklar ağaçlarda;
Uzaklarda, çok uzaklarda,
Sucuların hiç durmayan çıngırakları
İstanbul'u dinliyorum, gözlerim kapalı.
İstanbul'u dinliyorum, gözlerim kapalı;
Kuşlar geçiyor, derken;
Yükseklerden, sürü sürü, çığlık çığlık.
Ağlar çekiliyor dalyanlarda;
Bir kadının suya değiyor ayakları;
İstanbul'u dinliyorum, gözlerim kapalı.
İstanbul'u dinliyorum, gözlerim kapalı;
Serin serin Kapalıçarşı
Cıvıl cıvıl Mahmutpaşa
Güvercin dolu avlular
Çekiç sesleri geliyor doklardan
Güzelim bahar rüzgarında ter kokuları;
İstanbul'u dinliyorum, gözlerim kapalı.
İstanbul'u dinliyorum, gözlerim kapalı;
Başımda eski alemlerin sarhoşluğu
Loş kayıkhaneleriyle bir yalı;
Dinmiş lodosların uğultusu içinde
İstanbul'u dinliyorum, gözlerim kapalı.
İstanbul'u dinliyorum, gözlerim kapalı;
Bir yosma geçiyor kaldırımdan;
Küfürler, şarkılar, türküler, laf atmalar.
Bir şey düşüyor elinden yere;
Bir gül olmalı;
İstanbul'u dinliyorum, gözlerim kapalı.
İstanbul'u dinliyorum, gözlerim kapalı;
Bir kuş çırpınıyor eteklerinde;
Alnın sıcak mı, değil mi, biliyorum;
Dudakların ıslak mı, değil mi, biliyorum;
Beyaz bir ay doğuyor fıstıkların arkasından
Kalbinin vuruşundan anlıyorum;
İstanbul'u dinliyorum.
MACERA
Küçüktüm,küçücüktüm,
Oltayı attım denize;
Üşüşüverdi balıklar,
Denizi gördüm.
Bir uçurtma yaptım,telli duvaklı;
Kuyruğu ebemkuşağı renginde;
Bir salıverdim gökyüzüne;
Gökyüzünü gördüm.
Büyüdüm işsiz kaldım,aç kaldım;
Para kazanmak gerekti;
Girdim insanların içine,
İnsanları gördüm.
Ne yardan geçerim, ne serden;
Ne denizlerden, ne gökyüzünden ama...
Bırakmıyor son gördüğüm,
Bırakmıyor geçim derdi.
Oymuş,diyorum,zavallı şairin
Görüp göreceği.
Röportaj
(Alıntıdır)
O. Hasan Bıldırki ile yapılmış bir
sohbet…
Oyhan Hasan Bıldırki
ÖKSÜZ ÇOCUKLAR GİBİ
Dağların şiirini dinliyorum
Gözlerimde bir tutam yaş,
boynum bükük
Çaresizliğim diken diken avuçlarımda
Gönül kapılarım kapanmış
Ne arayan var, ne soran beni
Gözlerimde bir tutam yaş,
boynum bükük
Öksüz çocuklar gibi
Ellerim, ah ellerim
Böyle değildi eskiden
Turnalar sunamdan söz açardı
Turnalar hâlimi sorardı
Dostlar gülüşürdü çevremde
Acılı şarkılara ağlamazdım
Yüreğim taş taş oldu sevgiden uzak
Bu garip diyarın yabancısıyım
Gülücüklerini kıskanır oldum çocukların
Acıya, kedere, neş'eye
Hey, hey! diyen kuzucukların
Ellerim, ah ellerim
Böyle değildi eskiden
Bir bilinmez geceler gibi
Adı bilinmez şafaklarda umudum
Yarım elma, gönül alma
Ey güzel çocuklar n'olur alın
Ham meyvenin yarısını size sakladım
Adı bilinmez şafaklarda umudum
Gelecek günlerin neş'esine kadar
Güzel oyunlarınıza katılmayacağım
Bir köşede yaşayacağım
Gözlerimde bir tutam yaş,
boynum bükük
Dağların şiirini dinleyeceğim
Bir bilinmez gecede çaresiz
Öksüz çocuklar gibi
SÖKELİ ŞAİR VE YAZARIMIZ
OYHAN HASAN BILDIRKİ İLE
EDEBİYAT ÜZERİNE BİR SOHBET
"Beşparmak Dergisi'nin isim babalığını da ben yaptım."
Söke, şairler ve yazarlardan yana çok verimli bir ilçe. Yaklaşık 150 tane şair ve yazarıyla
kültür-sanat bakımından diğer ilçelerden sıyrılan Söke, bu yazar ordusuna her gün genç
yetenekler de katarak, gücünü daha da artırıyor. İşte bu yazarların en deneyimlilerinden biri de
Oyhan Hasan Bıldırki. Aslen Bağarası doğumlu olan Bıldırki'nin bu güne kadar 10-11 tane
kitabı çıkmış ve bu kitaplardan bazıları 200.000'e varan satışlara ulaşmış, Bakü'den
Arabistan'a kadar yurtdışında da büyük ilgi gören Oyhan Hasan Bıldırki'yle kitapları, kendisi ve
edebiyat dergileri üzerine zevkli bir sohbet gerçekleştirdik.
- Bize kendinizden bahsedebilir misin?
"Aslında zor olan insanın kendisinden bahsetmesi fakat yine de özetlemeye çalışayım. 10
Haziran 1947'de Bağarası'nda doğdum. İki üniversite bitirdim. Söke'de uzun yıllar İlçe Millî
Eğitim Şube Müdürlüğü yaptım. Nereye gittiysem edebiyatı oraya götürdüm. İlçeyi baz
aldığımızda ilk sanat sayfası Bağarası'nda öğrencilerle birlikte benim tarafımdan çıkarıldı.
Söke'ye dönüşümde başta Millî Eğitim olmak üzere bütün okullarda dergi çıkardım. 1997
yılında da emekliye ayrıldım."
"İnsan iki türlü yazar olur. Biri doğuştan yazar olur, diğeri ise yazarak öğrenir. Ben birinci
kategoriye giriyorum. Ama iki türlü de başarılı olunacağına inanıyorum. İlkokul 5. sınıfta
Karacaoğlan tarzı bir kitap yazdım fakat bu kitap yayınlanmadı tabiî. Ortaokul 2. sınıfta ise
Aydın'da Ses Gazetesi'nde Hilmi Tükel'in davetiyle çalışmaya başladım. İlki bu gazetede
olmak üzere diğer Aydın gazetelerinde haftalık sanat sayfasını ilk çıkaranlardanım. Okumak ve
yazmak, edebiyatımın temel taşlarındandır.
Edebiyatımın ana temi şu şiir(im)de dile geliyor:
NİNNİLERLE BÜYÜR İNSAN
Anamın gayreti, alın teri
El değmedik masalları, ninnileri
Babamın bıktıran sabrı
Sabana yapışmış nasırlı elleri
Ülkemin saf türküleri,
Hünerimin sebebi.
Anam şükre boyanmış bir can
Babam halim selim bir insan
Çiçekli dağlar, zorlu yüce
Düşse de kalkar yürür
Ve ninnilerle büyür insan."
- Beşparmak Dergisi'nin kuruluşunda öncülük etmişsiniz. Kuruluş aşamasında ne gibi
faaliyetleriniz oldu?
"Beşparmak Dergisi'nin kuruluşunda resmen Söke Kaymakamlığı tarafından görevlendirilen,
toplantılara başkanlık yapan, çıkarılacak dergiye Talat Avcı'nın "İlkyaz" ve benim "Beşparmak"
adını Haziran başında ilk teklif eden(im). Haziran sonu toplantısında (ikinci toplantı) oybirliği ile
Ahmet Güçsav'ın da destekleriyle "Beşparmak" ismi derginin adı olarak kabul edildi."
-Sarızeybek dergisinin isim babalığını yapmışsınız. "Sarızeybek" ismini koymak nereden
aklınıza geldi, nereden esinlendiniz?
"Sarızeybek, bu bölgede yaşadığı söylenen zeybeklik yapmış kişidir. Tarihî geleneklerle
bağlarımızı koparmamak için o dergiye, bu ismin verilmesi fena mı oldu?
Ayrıca Beşparmak Dergisi'nin isim babalığını da ben yaptım."
-Fakat Beşparmak Dergisi'nin isim babası her yerde Ahmet Güçsav olarak geçiyor...
"Evet, fakat bunda Ahmet Güçsav'ın bir suçu yok. Zaten kendisini rahmetle anıyorum. O,
sadece bize destek çıkmıştı dergi konusunda. Beşparmak Dergisi'nin ismini ben(im)
bulduğuma dair elimde belgeler de var, insanlara gösterebileceğim. Fakat bu tabiî yanlış lanse
ettirildi dışarıya karşı. Neyse bu gibi konuları geçelim, başka şeylerden konuşalım..."
- "Peki o zaman" Sarızeybek ve Beşparmak dergileri haricinde yazılarınız herhangi bir yerde
yayınlanıyor mu?
"Türk Edebiyatı ve Türk Dili dergilerinde yazıyorum. 20'ye yakın Türkiye'deki çeşitli dergilerde
yazılarım çıktı."
- Roman, hikâyeler, şiirler konusunda birçok kitabınız var. Peki bu yakınlarda yeni bir kitap
çıkaracak mısınız?
"Bugüne kadar basılmış 10-11 kitabım var. Şu anda ise hemen basılacak olan 15 tane kitabım
hazır. Fakat ilk olarak bastıracağım kitaplarım "Alevden Dostluklar" ve "Bulutlar Pusuda"
(olacak.)"
- Alevden Dostluklar'la ne anlatmak istediniz?
"Bu kitap benim Söke'yi de kapsayan Türkiye edebiyatçılarına karşı yaptığım eleştirilerden
oluşuyor.
Edebiyatçılar arasındaki dostluğu buna benzettiğim için böyle bir isim düşündüm. Bütün
edebiyatçılar alev gibidir, birbirlerini yakarlar."
- Peki sizce doğru bir dostluk mudur bu edebiyatçılar arasındaki?
"Aslında bu dostluğa doğru diyemem, fakat doğal olan yol da bu. Çünkü insanlar belli amaçlar
doğrultusunda bu yola çıkarlar."
- Edebiyata başlarken siz ne için yola çıktınız?
"Kendi düşündüklerimi ortaya koymak, içinde yaşadığım yüzyıla ayna tutmak, kendi
yaşamımdan örnekleri ve unutulmaması gerekenleri bir yere not etmek amacıyla yazı
yazmaya başladım.
Hatta son tezgahımda olan kitabın adı da "Yüzyıla Ağıt"(tır.)"
- Söke'de kültüre duyarlı bir okuyucu kitlesi bulunduğunu düşünüyor musunuz?
"Söke"de bir okuyucu (kitlesi) var. Ancak bu okuyucunun ayağına siz kendiniz gitmek
zorundasınız. Aslında bu durum Söke için bir şanstır. Çünkü Söke'nin dışında hiçbir şehirde
500 kitabı satamazsınız. Söke'de ise bu sayıyı aşabilirsiniz."
- Birçok ödül almışsınız. Bu ödüllerden sizi en çok etkileyen hangisiydi?
"Beni üzen bir ödül olayı var. Töre Dergisi'nin 1980 yılında düzenlediği Türkçe yazan ve
herkese açık olan hikâye yarışmasında 3'lük ödülü almıştım. İlk iki ödül Türkçe yazanlara
verilmişti. Maalesef ödül töreninin yapılacağı ayda, 12 Eylül 1980 Harekâtı oldu ve biz de
ödüllerimizi alamadık.
Aslına bakarsanız ödüller yazarlar için teşviktir fakat çok önemli değildir. Çünkü ödüller
yazarın başarılı olduğunu göstermez."
- Şiir, hikâye dışında roman da yazıyor musunuz?
"Her hikâye aslında büyük bir roman demektir. Arkanızda sponsorunuz yoksa roman yazmak
kolay (iş) değildir. Yazdığınız romanı okuyucunuza ulaştıramazsınız."
- Kitap yazdığınız kadar iyi bir kitap okuyucususunuz. Genelde ne tür kitapları okuyorsunuz?
"Eleştirmen olduğumdan dolayı her tarz kitabı okumak zorundayım. Ancak genç şair ve
yazarları dikkatle izliyorum."
- Şiirlerinizin ana teması denir?
"Şiirlerimde en çok kendimi anlatırım."
- Kendinize örnek aldığınız bir şair ve yazar var mı?
"Örnek almak birinin kopyası (olmak) demekse, örnek aldığım hiç kimse yok. Sevmekse tabiî
ki de var. Bu şair ve yazarları isim olarak söylemem mümkün değil fakat çok geniş bir
yelpazede sevdiğim şair ve yazarlar var."
- Şu anki edebiyatı nasıl görüyorsunuz?
"Bazılarının dediği gibi edebiyat karın doyurmaz. Bu doğru.. Zamanınızı, huzurunuzu,
paranızı bu yolda harcarsınız. Yunus Emre'nin Molla Kasım'ı gibi değerden anlamaz bir
değersize düşerseniz yok edilirsiniz.
Türk Edebiyatı, dünyanın en güzel edebiyatıdır.
Türk hikâyecilerinin de eline su dökebilecek diğer örnekleri bizim edebiyatımızın dışında
görmek mümkün değil."
- Edebiyat ve kültür dışında herhangi bir faaliyette bulunuyor musunuz? Resim, müzik, spor
gibi...
"Edebiyatla uğraşanlara yardımcı olmak amacıyla dizgicilik yapıyorum. Bunun yanında bahçe
işleriyle uğraşmayı severim. Bir de bu yayınlanmamış 15 tane kitabın düzeltmeleriyle
uğraşıyorum."
- Bundan sonraki projeleriniz nelerdir?
"Basılmayı bekleyen 15 tane eser var. Onların düzenlemelerini yapıyorum.
İlk olarak amacım; "Alevden Dostluklar" ve "Bulutlar Pusuda" adlı kitaplarımı yayınlayabilmek.
Bizden iz taşıyabilmek ve yarına bir şeyler bırakmak amacıyla devamlı yazıyorum.
- Son olarak neler söylemek istersiniz?
"Yazıyorum diyen herkese maddî ve manevî destek olmaya hazırım. Yazabilen yazmalı...
Okuyabilen okumalı..."
Röportajda da görüldüğü üzere O. Hasan Bıldırki sorularımıza gayet net bir açıklıkla ve
samimiyetle cevap verdi. Halen daha yazı yazmaya devam eden Sökeli şair ve yazarımız hiç
durulmayacağa benziyor. Bizde kendisinin bundan sonra çıkacak kitaplarını heyecanla
beklediğimizi belirtir, bundan sonraki çalışmalarında başarılar dileriz.
Emine YALAS - Barış ÖNER

More Related Content

Similar to orhan-veli-kanik-ve-oyhan-hasan-bildirki (1).ppt

1980 sonrası türk şiiri
1980 sonrası türk şiiri1980 sonrası türk şiiri
1980 sonrası türk şiirislayturk
 
A special album of davetname
A special album of davetnameA special album of davetname
A special album of davetnamebeyazarifakbas
 
Edi̇p cansever
Edi̇p canseverEdi̇p cansever
Edi̇p canseverhsncck
 
Dadaizm (Kuralsızlık)+Kübizm + Cumhuriyet Döneminde Halk Şiiri
Dadaizm (Kuralsızlık)+Kübizm + Cumhuriyet Döneminde Halk ŞiiriDadaizm (Kuralsızlık)+Kübizm + Cumhuriyet Döneminde Halk Şiiri
Dadaizm (Kuralsızlık)+Kübizm + Cumhuriyet Döneminde Halk Şiiriİlhan Gül
 
Gari̇p dişinda-yeni̇li̇ği̇-sürdüren-şi̇i̇r-sunusu
Gari̇p dişinda-yeni̇li̇ği̇-sürdüren-şi̇i̇r-sunusuGari̇p dişinda-yeni̇li̇ği̇-sürdüren-şi̇i̇r-sunusu
Gari̇p dişinda-yeni̇li̇ği̇-sürdüren-şi̇i̇r-sunusufedvayildiz
 
Emin Bülent SERDAROĞLU
Emin Bülent SERDAROĞLUEmin Bülent SERDAROĞLU
Emin Bülent SERDAROĞLUozerfurkan
 
Emin bülent serdaroğlu
Emin bülent serdaroğluEmin bülent serdaroğlu
Emin bülent serdaroğluozerfurkan
 
Saf şi̇i̇r anlayişi
Saf şi̇i̇r anlayişi Saf şi̇i̇r anlayişi
Saf şi̇i̇r anlayişi seymaserbetci
 
Milli Edebiyat
Milli EdebiyatMilli Edebiyat
Milli Edebiyatderslopedi
 
Fecr i ati edebiyatı
Fecr i ati edebiyatıFecr i ati edebiyatı
Fecr i ati edebiyatıslayturk
 
Arif nihat asya’nın hayatı ~
Arif nihat asya’nın hayatı ~Arif nihat asya’nın hayatı ~
Arif nihat asya’nın hayatı ~MelikeColakk
 
Yaşadığım Gibi
Yaşadığım GibiYaşadığım Gibi
Yaşadığım Gibikaosakatki
 
Edebiyatta türler
Edebiyatta türlerEdebiyatta türler
Edebiyatta türlerslayturk
 
Life and Art Style of Turkish poet Orhan Veli KANIK
Life and Art Style of Turkish poet Orhan Veli KANIKLife and Art Style of Turkish poet Orhan Veli KANIK
Life and Art Style of Turkish poet Orhan Veli KANIKuniv of bilkent
 
Milli edebiyat-donemi
Milli edebiyat-donemiMilli edebiyat-donemi
Milli edebiyat-donemiEmrah Doğan
 
İkinci Yeni Şiiri
İkinci Yeni Şiiriİkinci Yeni Şiiri
İkinci Yeni Şiiriyasarderin
 
Cumhuri̇yet dönemi̇-türk-halk-şi̇i̇ri̇
Cumhuri̇yet dönemi̇-türk-halk-şi̇i̇ri̇Cumhuri̇yet dönemi̇-türk-halk-şi̇i̇ri̇
Cumhuri̇yet dönemi̇-türk-halk-şi̇i̇ri̇aynuryulafci
 
Mi̇lli̇ edebi̇yat dönemi̇ şi̇i̇r 3. sunum
Mi̇lli̇ edebi̇yat dönemi̇ şi̇i̇r 3. sunumMi̇lli̇ edebi̇yat dönemi̇ şi̇i̇r 3. sunum
Mi̇lli̇ edebi̇yat dönemi̇ şi̇i̇r 3. sunumMümin Yılmaz
 

Similar to orhan-veli-kanik-ve-oyhan-hasan-bildirki (1).ppt (20)

1980 sonrası türk şiiri
1980 sonrası türk şiiri1980 sonrası türk şiiri
1980 sonrası türk şiiri
 
A special album of davetname
A special album of davetnameA special album of davetname
A special album of davetname
 
Edi̇p cansever
Edi̇p canseverEdi̇p cansever
Edi̇p cansever
 
Dadaizm (Kuralsızlık)+Kübizm + Cumhuriyet Döneminde Halk Şiiri
Dadaizm (Kuralsızlık)+Kübizm + Cumhuriyet Döneminde Halk ŞiiriDadaizm (Kuralsızlık)+Kübizm + Cumhuriyet Döneminde Halk Şiiri
Dadaizm (Kuralsızlık)+Kübizm + Cumhuriyet Döneminde Halk Şiiri
 
Gari̇p dişinda-yeni̇li̇ği̇-sürdüren-şi̇i̇r-sunusu
Gari̇p dişinda-yeni̇li̇ği̇-sürdüren-şi̇i̇r-sunusuGari̇p dişinda-yeni̇li̇ği̇-sürdüren-şi̇i̇r-sunusu
Gari̇p dişinda-yeni̇li̇ği̇-sürdüren-şi̇i̇r-sunusu
 
Emin Bülent SERDAROĞLU
Emin Bülent SERDAROĞLUEmin Bülent SERDAROĞLU
Emin Bülent SERDAROĞLU
 
Emin bülent serdaroğlu
Emin bülent serdaroğluEmin bülent serdaroğlu
Emin bülent serdaroğlu
 
Saf şi̇i̇r anlayişi
Saf şi̇i̇r anlayişi Saf şi̇i̇r anlayişi
Saf şi̇i̇r anlayişi
 
Milli Edebiyat
Milli EdebiyatMilli Edebiyat
Milli Edebiyat
 
Fecr i ati edebiyatı
Fecr i ati edebiyatıFecr i ati edebiyatı
Fecr i ati edebiyatı
 
Arif nihat asya’nın hayatı ~
Arif nihat asya’nın hayatı ~Arif nihat asya’nın hayatı ~
Arif nihat asya’nın hayatı ~
 
Yaşadığım Gibi
Yaşadığım GibiYaşadığım Gibi
Yaşadığım Gibi
 
Attila İlhan
Attila İlhanAttila İlhan
Attila İlhan
 
Edebiyatta türler
Edebiyatta türlerEdebiyatta türler
Edebiyatta türler
 
Life and Art Style of Turkish poet Orhan Veli KANIK
Life and Art Style of Turkish poet Orhan Veli KANIKLife and Art Style of Turkish poet Orhan Veli KANIK
Life and Art Style of Turkish poet Orhan Veli KANIK
 
Mehmet Emi̇n Yurdakul
Mehmet Emi̇n YurdakulMehmet Emi̇n Yurdakul
Mehmet Emi̇n Yurdakul
 
Milli edebiyat-donemi
Milli edebiyat-donemiMilli edebiyat-donemi
Milli edebiyat-donemi
 
İkinci Yeni Şiiri
İkinci Yeni Şiiriİkinci Yeni Şiiri
İkinci Yeni Şiiri
 
Cumhuri̇yet dönemi̇-türk-halk-şi̇i̇ri̇
Cumhuri̇yet dönemi̇-türk-halk-şi̇i̇ri̇Cumhuri̇yet dönemi̇-türk-halk-şi̇i̇ri̇
Cumhuri̇yet dönemi̇-türk-halk-şi̇i̇ri̇
 
Mi̇lli̇ edebi̇yat dönemi̇ şi̇i̇r 3. sunum
Mi̇lli̇ edebi̇yat dönemi̇ şi̇i̇r 3. sunumMi̇lli̇ edebi̇yat dönemi̇ şi̇i̇r 3. sunum
Mi̇lli̇ edebi̇yat dönemi̇ şi̇i̇r 3. sunum
 

orhan-veli-kanik-ve-oyhan-hasan-bildirki (1).ppt

  • 3. FOTOĞRAF Dört kişi parkta çektirmişiz, Ben, Orhan, Oktay, bir de Şinasi... Anlaşılan sonbahar Kimimiz paltolu, kimimiz ceketli Yapraksız arkamızdaki ağaçlar... Babası daha ölmemiş Oktay'ın, Ben bıyıksızım, Orhan, Süleyman efendiyi tanımamış. Ama ben hiç böyle mahzun olmadım; Ölümü hatırlatan ne var bu resimde? Oysa hayattayız hepimiz. Melih Cevdet Anday
  • 4. BİR GARİP İSTANBULLU Cumhuriyet dönemi Türk şiirinin en gözle görünür atılımını gerçekleştiren bu özgün adam, hayatın hep kıyısında yaşadı (Yoksa biz / Biz bu dünyadan değil miydik). O, dünyaya hayretle bakmaya, başını alıp yollarda dolaşmaya, Galata Köprüsü’nde balık tutanları seyretmeye, Rumelihisarı’nda oturup kederlenmeye, basık meyhanelerde içmeye gelmişti. Bu dünya biraz bohem, biraz entelektüel bir dünyaydı. 13 Nisan 1914’te İstanbul’da Beykoz Yalıköy’de, annesinin ailesine ait bir konakta dünyaya geldi. Babası Cumhurbaşkanlığı Bando Heyeti şeflerinden Veli Kanık’tı. Galatasaray Lisesi’nin ilk kısmında başladığı ilköğrenimini Ankara’da tamamladı. Ankara Erkek Lisesi’nde okurken, daha sonra kendisiyle birlikte Garip hareketini başlatacak olan Oktay Rıfat ve Melih Cevdet Anday’la tanıştı. İlk şiirlerini lisenin yayın organı Sesimiz dergisinde yayımladı. 1933’te İstanbul’a gitti, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü’ne kaydoldu. Üç yıl sonra öğrenimini yarıda bırakarak Ankara’ya döndü, PTT Umum Müdürlüğü’nde memur olarak çalışmaya başladı. Onun dönüşü üç arkadaşın şiire dönüşünü de birlikte getirdi. O sırada Ankara’da yayımlanmakta olan Varlık dergisinde 1936’nın son iki ayında üç arkadaşın şiirleri art arda yayımlanmaya başladı. Orhan Veli’nin bir kısmını Mehmet Ali Sel imzasıyla yayımladığı bu ilk şiirleri Baudelaire, Rimbaud, Verlaine gibi simgeci Fransız şairlerinden ve aynı doğrultuda yazan Ahmet Hamdi Tanpınar, Ahmet Muhip Dıranas, Cahit Sıtkı Tarancı gibi Türk şairlerinden etkiler taşır. Hece ölçüsüyle ve kafiyeli olarak, duru bir Türkçeyle yazılmış bu şiirlerde Orhan Veli, ilk deney evresini aşmış "olgun" bir şair kimliğiyle ortaya çıkar (Dili çözülüyor gecelerin / Gölgeler kaçışıyor derine /Alıp sihrini bilmecelerin / Gün doğuyor şehrin üzerine)
  • 5. ŞAİRANELİĞE KARŞI BİR ŞAİR Yirmili yaşlarının henüz başlarında olan Orhan Veli, başka bir şiirin peşindeydi. "Beylik kalıplar, beylik oyunlar, beylik dünyalar içinde bunalıp kalmış şiire yeni imkánlar" aramak, "yeni dünyalar, yeni insanlar sokarak, yeni söyleyişler bularak şiirin sınırlarını genişletmek" istiyordu. Varlık dergisinin 15 eylül 1937 tarihli 101. sayısında, şair Melih Cevdet Anday’a ithaf edilmiş bir sayfada Oktay Rıfat ile birlikte yayımladığı şiirler bu yeni anlayışın ürünleriydi: (Ben deniz kenarındaki odamda / Pencereye hiç bakmadan / Dışardan geçen kayıkların / Karpuz yüklü olduğunu bilirim). Üç arkadaşın Varlık’ta bu yeni anlayışı sürdüren şiirleri genellikle yadırgandı. Orhan Veli’nin Varlık’taki bu ilk şiirlerinin ardından ekim 1938’de İnsan dergisinde yayımladığı şiirleri, özellikle "Kitabe-i Seng-i Mezar" geniş yankı uyandırdı. Üç arkadaşın mayıs 1941’de yayımladıkları ortak kitapları Garip’te Melih Cevdet Anday’ın on altı, Oktay Rıfat’ın yirmi bir, Orhan Veli’nin yirmi dört şiiri yer alıyordu. Daha sonra bu şiir akımına adını veren Garip, Orhan Veli’nin düzenlediği bir seçki biçiminde ve onun imzasıyla yayımlanmıştı. Kitabın Orhan Veli tarafından kaleme alınan önsözü hareketin bildirgesi niteliğindeydi: "Eskiye ait olan her şeye" karşı çıkmak ve "her şeyden önce şairanenin" aleyhinde bulunmak! Orhan Veli’nin Garip’teki şiirleri geleneksel şiirin tabularını yıkarken, aynı zamanda bu anlayışı en uç noktalara vardırıyordu (Hiçbir şeyden çekmedi dünyada / Nasırdan çektiği kadar). Vezin, kafiye gibi kısıtlayıcı bağlar, teşbih, istiare gibi söz sanatları şiirden kovulmuştu. Şiir doğal anlatıma, konuşma diline, günlük yaşama, "Yaşamak hakkını mütemadi bir didişmenin sonunda" elde eden sıradan insana, sokağa yöneliyordu. Şiire yeni kelimeler (nasır, salata), yeni insanlar (Süleyman Efendi, Montör Sabri) girerken, çocuksu söyleyişlerle, bilinçaltından yansımalarla beslenen bir yaşama sevinci hissediliyordu.
  • 6. Orhan Veli 1941’de, İkinci Dünya Savaşı bütün şiddetiyle devam ederken askere alındı; 1944 sonlarına kadar yedek subay olarak Gelibolu’da görev yaptı. Askerlik dönüşü Milli Eğitim Bakanlığı Tercüme Bürosu’nda çalışmaya başladı. 1945 şubatında, içinde beşi daha önce yayımlanmış on bir şiirinin yer aldığı Vazgeçemediğim’i yayımladı. Bu kitabında Garip çizgisini terk etmemekle birlikte lirizme karşı bir kayış göstermesi, eski kuşak tarafından övülürken yeni şiir taraftarlarının eleştirilerine yol açtı. Nisan 1945’te Garip’in ikinci baskısını yayımladı. Bu ikinci baskıda yalnız Orhan Veli’nin şiirleri vardı. Eski şiirlerine on bir yeni şiir daha eklemişti. İlk baskıdaki önsözün önüne koyduğu "Garip İçin" başlıklı yazı az çok bir küskünlüğü, bir hayal kırıklığını yansıtıyordu: "Yazdıkça fark ediyorum: Garip’in müdafaasına kalkışmış gibi bir halim var. Garip’i başkalarından evvel kendime karşı müdafaa etmek isteyişim, ondaki kusurları başkalarından çok kendim bildiğim içindir." 1956’da yayımladığı Destan Gibi’de 174 dizelik bir uzun şiir denemesine girişti. Halk şiirinden geniş ölçüde yararlandığı bu eseri Yenisi (1947) ve Karşı (1949) adlı kitapları izledi. İkinci Dünya Savaşı sonrasındaki politik gelişmeler ve çok partili hayata geçiş diğer birçok aydın ve sanatçı gibi Orhan Veli’yi de ilgilendiriyordu. 1946 seçimlerinden sonra Hasan Ali Yücel’in Milli Eğitim Bakanlığından ayrılmasıyla işlevini kaybeden Tercüme Bürosu’ndaki görevinden istifa etti. 1947’de Mehmet Ali Aybar’ın çıkardığı Hür, Zincirli Hürriyet gazetelerinde eleştiriler yazıyordu. Ocak 1949’da Mahmut Dikerdem’in maddi desteğiyle çıkarmaya başladığı Yaprak dergisinin yayımını haziran 1950’ye kadar sürdürdü. Yaprak, aralarında Garip üçlüsünün de bulunduğu bir grup aydın ve sanatçının düşüncelerini yansıtacak bir fikir-sanat gazetesi olarak tasarlanmıştı. Ancak bir süre sonra Garip üçlüsü çeşitli türlerde telif ve çeviri ürünlerinin niceliği ile dergide belirleyici konuma geldi. Öyle ki dergi bir süre sonra Garip hareketinin gecikmiş bir yayın organı kimliğine büründü
  • 7. Orhan Veli yazı ve şiirlerinin yanı sıra, yazı seçiminden sayfa düzenine, düzelti işlerinden paketleme ve postalamaya kadar her aşamadaki katkılarıyla Yaprak’la adeta özdeşleşmişti. Derginin 28. sayıdan sonra yayınına son vermek zorunda kalması onu derinden etkiledi. Uzun yıllarını geçirdiği Ankara’yı terk ederek İstanbul’a ailesinin yanına döndü. Aynı yılın kasım ayında bir haftalığına gittiği Ankara’da, karanlık bir sokakta yürürken belediyenin açtığı bir çukura düştü. Bu kazadan kaynaklanan bir beyin kanaması sonucu 14 kasım 1950’de İstanbul’da öldü.
  • 8. DENİZ Ben deniz kenarındaki odamda, Pencereye hiç bakmadan Dışardan gecen kayıkların Karpuz yüklü olduğunu bilirim. Deniz, benim eskiden yaptığım gibi, Aynasını odamın tavanında Dolaştırıp beni kızdırmaktan Hoşlanır. Yosun kokusu Ve sahile çekilmiş dalyan direkleri Sahilde yasayan çocuklara Hiçbir şey hatırlatmaz.
  • 9. GİDERAYAK Handan,hamamdan geçtik Gün ışığındaki hissemize razıydık Saadetinden geçtik Ümidine razıydık Hiçbirini bulamadık Kendimize hüzünler icad ettik Avunamadık Yoksa biz... Biz bu dünyadan değil miydik?
  • 10. HÜRRİYETE DOĞRU Gün doğmadan, Deniz daha bembeyazken çıkacaksın yola. Kürekleri tutmanın şehveti avuçlarında, İçinde bir iş görmenin saadeti, Gideceksin Gideceksin ığrıpların çalkantısında. Balıklar çıkacak yoluna, karşıcı; Sevineceksin. Ağları silkeledikçe Deniz gelecek eline pul pul; Ruhları sustuğu vakit martıların, Kayalıklardaki mezarlarında, Birden Bir kıyamettir kopacak ufuklarda. Denizkızları mı dersin, kuşlar mı dersin; Bayramlar seyranlar mı dersin, Şenlikler cümbüşler mi? Gelin alayları, teller, duvaklar, Donanmalar mı? Heeey Ne duruyorsun be, at kendini denize: Geride bekleyenin varmış, aldırma; Görmüyor musun, Her yanda hürriyet; Yelken ol, kürek ol, dümen ol, balık ol, su ol; Git gidebildiğin yere...
  • 11. İSTANBULU DİNLİYORUM İstanbul'u dinliyorum, gözlerim kapalı Önce hafiften bir rüzgar esiyor; Yavaş yavaş sallanıyor Yapraklar ağaçlarda; Uzaklarda, çok uzaklarda, Sucuların hiç durmayan çıngırakları İstanbul'u dinliyorum, gözlerim kapalı. İstanbul'u dinliyorum, gözlerim kapalı; Kuşlar geçiyor, derken; Yükseklerden, sürü sürü, çığlık çığlık. Ağlar çekiliyor dalyanlarda; Bir kadının suya değiyor ayakları; İstanbul'u dinliyorum, gözlerim kapalı. İstanbul'u dinliyorum, gözlerim kapalı; Serin serin Kapalıçarşı Cıvıl cıvıl Mahmutpaşa Güvercin dolu avlular Çekiç sesleri geliyor doklardan Güzelim bahar rüzgarında ter kokuları; İstanbul'u dinliyorum, gözlerim kapalı.
  • 12. İstanbul'u dinliyorum, gözlerim kapalı; Başımda eski alemlerin sarhoşluğu Loş kayıkhaneleriyle bir yalı; Dinmiş lodosların uğultusu içinde İstanbul'u dinliyorum, gözlerim kapalı. İstanbul'u dinliyorum, gözlerim kapalı; Bir yosma geçiyor kaldırımdan; Küfürler, şarkılar, türküler, laf atmalar. Bir şey düşüyor elinden yere; Bir gül olmalı; İstanbul'u dinliyorum, gözlerim kapalı. İstanbul'u dinliyorum, gözlerim kapalı; Bir kuş çırpınıyor eteklerinde; Alnın sıcak mı, değil mi, biliyorum; Dudakların ıslak mı, değil mi, biliyorum; Beyaz bir ay doğuyor fıstıkların arkasından Kalbinin vuruşundan anlıyorum; İstanbul'u dinliyorum.
  • 13. MACERA Küçüktüm,küçücüktüm, Oltayı attım denize; Üşüşüverdi balıklar, Denizi gördüm. Bir uçurtma yaptım,telli duvaklı; Kuyruğu ebemkuşağı renginde; Bir salıverdim gökyüzüne; Gökyüzünü gördüm. Büyüdüm işsiz kaldım,aç kaldım; Para kazanmak gerekti; Girdim insanların içine, İnsanları gördüm. Ne yardan geçerim, ne serden; Ne denizlerden, ne gökyüzünden ama... Bırakmıyor son gördüğüm, Bırakmıyor geçim derdi. Oymuş,diyorum,zavallı şairin Görüp göreceği.
  • 14. Röportaj (Alıntıdır) O. Hasan Bıldırki ile yapılmış bir sohbet…
  • 16. ÖKSÜZ ÇOCUKLAR GİBİ Dağların şiirini dinliyorum Gözlerimde bir tutam yaş, boynum bükük Çaresizliğim diken diken avuçlarımda Gönül kapılarım kapanmış Ne arayan var, ne soran beni Gözlerimde bir tutam yaş, boynum bükük Öksüz çocuklar gibi Ellerim, ah ellerim Böyle değildi eskiden Turnalar sunamdan söz açardı Turnalar hâlimi sorardı Dostlar gülüşürdü çevremde Acılı şarkılara ağlamazdım Yüreğim taş taş oldu sevgiden uzak Bu garip diyarın yabancısıyım Gülücüklerini kıskanır oldum çocukların Acıya, kedere, neş'eye Hey, hey! diyen kuzucukların
  • 17. Ellerim, ah ellerim Böyle değildi eskiden Bir bilinmez geceler gibi Adı bilinmez şafaklarda umudum Yarım elma, gönül alma Ey güzel çocuklar n'olur alın Ham meyvenin yarısını size sakladım Adı bilinmez şafaklarda umudum Gelecek günlerin neş'esine kadar Güzel oyunlarınıza katılmayacağım Bir köşede yaşayacağım Gözlerimde bir tutam yaş, boynum bükük Dağların şiirini dinleyeceğim Bir bilinmez gecede çaresiz Öksüz çocuklar gibi
  • 18. SÖKELİ ŞAİR VE YAZARIMIZ OYHAN HASAN BILDIRKİ İLE EDEBİYAT ÜZERİNE BİR SOHBET "Beşparmak Dergisi'nin isim babalığını da ben yaptım." Söke, şairler ve yazarlardan yana çok verimli bir ilçe. Yaklaşık 150 tane şair ve yazarıyla kültür-sanat bakımından diğer ilçelerden sıyrılan Söke, bu yazar ordusuna her gün genç yetenekler de katarak, gücünü daha da artırıyor. İşte bu yazarların en deneyimlilerinden biri de Oyhan Hasan Bıldırki. Aslen Bağarası doğumlu olan Bıldırki'nin bu güne kadar 10-11 tane kitabı çıkmış ve bu kitaplardan bazıları 200.000'e varan satışlara ulaşmış, Bakü'den Arabistan'a kadar yurtdışında da büyük ilgi gören Oyhan Hasan Bıldırki'yle kitapları, kendisi ve edebiyat dergileri üzerine zevkli bir sohbet gerçekleştirdik. - Bize kendinizden bahsedebilir misin? "Aslında zor olan insanın kendisinden bahsetmesi fakat yine de özetlemeye çalışayım. 10 Haziran 1947'de Bağarası'nda doğdum. İki üniversite bitirdim. Söke'de uzun yıllar İlçe Millî Eğitim Şube Müdürlüğü yaptım. Nereye gittiysem edebiyatı oraya götürdüm. İlçeyi baz aldığımızda ilk sanat sayfası Bağarası'nda öğrencilerle birlikte benim tarafımdan çıkarıldı. Söke'ye dönüşümde başta Millî Eğitim olmak üzere bütün okullarda dergi çıkardım. 1997 yılında da emekliye ayrıldım."
  • 19. "İnsan iki türlü yazar olur. Biri doğuştan yazar olur, diğeri ise yazarak öğrenir. Ben birinci kategoriye giriyorum. Ama iki türlü de başarılı olunacağına inanıyorum. İlkokul 5. sınıfta Karacaoğlan tarzı bir kitap yazdım fakat bu kitap yayınlanmadı tabiî. Ortaokul 2. sınıfta ise Aydın'da Ses Gazetesi'nde Hilmi Tükel'in davetiyle çalışmaya başladım. İlki bu gazetede olmak üzere diğer Aydın gazetelerinde haftalık sanat sayfasını ilk çıkaranlardanım. Okumak ve yazmak, edebiyatımın temel taşlarındandır. Edebiyatımın ana temi şu şiir(im)de dile geliyor: NİNNİLERLE BÜYÜR İNSAN Anamın gayreti, alın teri El değmedik masalları, ninnileri Babamın bıktıran sabrı Sabana yapışmış nasırlı elleri Ülkemin saf türküleri, Hünerimin sebebi. Anam şükre boyanmış bir can Babam halim selim bir insan Çiçekli dağlar, zorlu yüce Düşse de kalkar yürür Ve ninnilerle büyür insan."
  • 20. - Beşparmak Dergisi'nin kuruluşunda öncülük etmişsiniz. Kuruluş aşamasında ne gibi faaliyetleriniz oldu? "Beşparmak Dergisi'nin kuruluşunda resmen Söke Kaymakamlığı tarafından görevlendirilen, toplantılara başkanlık yapan, çıkarılacak dergiye Talat Avcı'nın "İlkyaz" ve benim "Beşparmak" adını Haziran başında ilk teklif eden(im). Haziran sonu toplantısında (ikinci toplantı) oybirliği ile Ahmet Güçsav'ın da destekleriyle "Beşparmak" ismi derginin adı olarak kabul edildi." -Sarızeybek dergisinin isim babalığını yapmışsınız. "Sarızeybek" ismini koymak nereden aklınıza geldi, nereden esinlendiniz? "Sarızeybek, bu bölgede yaşadığı söylenen zeybeklik yapmış kişidir. Tarihî geleneklerle bağlarımızı koparmamak için o dergiye, bu ismin verilmesi fena mı oldu? Ayrıca Beşparmak Dergisi'nin isim babalığını da ben yaptım." -Fakat Beşparmak Dergisi'nin isim babası her yerde Ahmet Güçsav olarak geçiyor... "Evet, fakat bunda Ahmet Güçsav'ın bir suçu yok. Zaten kendisini rahmetle anıyorum. O, sadece bize destek çıkmıştı dergi konusunda. Beşparmak Dergisi'nin ismini ben(im) bulduğuma dair elimde belgeler de var, insanlara gösterebileceğim. Fakat bu tabiî yanlış lanse ettirildi dışarıya karşı. Neyse bu gibi konuları geçelim, başka şeylerden konuşalım..." - "Peki o zaman" Sarızeybek ve Beşparmak dergileri haricinde yazılarınız herhangi bir yerde yayınlanıyor mu? "Türk Edebiyatı ve Türk Dili dergilerinde yazıyorum. 20'ye yakın Türkiye'deki çeşitli dergilerde yazılarım çıktı." - Roman, hikâyeler, şiirler konusunda birçok kitabınız var. Peki bu yakınlarda yeni bir kitap çıkaracak mısınız?
  • 21. "Bugüne kadar basılmış 10-11 kitabım var. Şu anda ise hemen basılacak olan 15 tane kitabım hazır. Fakat ilk olarak bastıracağım kitaplarım "Alevden Dostluklar" ve "Bulutlar Pusuda" (olacak.)" - Alevden Dostluklar'la ne anlatmak istediniz? "Bu kitap benim Söke'yi de kapsayan Türkiye edebiyatçılarına karşı yaptığım eleştirilerden oluşuyor. Edebiyatçılar arasındaki dostluğu buna benzettiğim için böyle bir isim düşündüm. Bütün edebiyatçılar alev gibidir, birbirlerini yakarlar." - Peki sizce doğru bir dostluk mudur bu edebiyatçılar arasındaki? "Aslında bu dostluğa doğru diyemem, fakat doğal olan yol da bu. Çünkü insanlar belli amaçlar doğrultusunda bu yola çıkarlar." - Edebiyata başlarken siz ne için yola çıktınız? "Kendi düşündüklerimi ortaya koymak, içinde yaşadığım yüzyıla ayna tutmak, kendi yaşamımdan örnekleri ve unutulmaması gerekenleri bir yere not etmek amacıyla yazı yazmaya başladım. Hatta son tezgahımda olan kitabın adı da "Yüzyıla Ağıt"(tır.)" - Söke'de kültüre duyarlı bir okuyucu kitlesi bulunduğunu düşünüyor musunuz? "Söke"de bir okuyucu (kitlesi) var. Ancak bu okuyucunun ayağına siz kendiniz gitmek zorundasınız. Aslında bu durum Söke için bir şanstır. Çünkü Söke'nin dışında hiçbir şehirde 500 kitabı satamazsınız. Söke'de ise bu sayıyı aşabilirsiniz." - Birçok ödül almışsınız. Bu ödüllerden sizi en çok etkileyen hangisiydi? "Beni üzen bir ödül olayı var. Töre Dergisi'nin 1980 yılında düzenlediği Türkçe yazan ve herkese açık olan hikâye yarışmasında 3'lük ödülü almıştım. İlk iki ödül Türkçe yazanlara verilmişti. Maalesef ödül töreninin yapılacağı ayda, 12 Eylül 1980 Harekâtı oldu ve biz de ödüllerimizi alamadık.
  • 22. Aslına bakarsanız ödüller yazarlar için teşviktir fakat çok önemli değildir. Çünkü ödüller yazarın başarılı olduğunu göstermez." - Şiir, hikâye dışında roman da yazıyor musunuz? "Her hikâye aslında büyük bir roman demektir. Arkanızda sponsorunuz yoksa roman yazmak kolay (iş) değildir. Yazdığınız romanı okuyucunuza ulaştıramazsınız." - Kitap yazdığınız kadar iyi bir kitap okuyucususunuz. Genelde ne tür kitapları okuyorsunuz? "Eleştirmen olduğumdan dolayı her tarz kitabı okumak zorundayım. Ancak genç şair ve yazarları dikkatle izliyorum." - Şiirlerinizin ana teması denir? "Şiirlerimde en çok kendimi anlatırım." - Kendinize örnek aldığınız bir şair ve yazar var mı? "Örnek almak birinin kopyası (olmak) demekse, örnek aldığım hiç kimse yok. Sevmekse tabiî ki de var. Bu şair ve yazarları isim olarak söylemem mümkün değil fakat çok geniş bir yelpazede sevdiğim şair ve yazarlar var." - Şu anki edebiyatı nasıl görüyorsunuz? "Bazılarının dediği gibi edebiyat karın doyurmaz. Bu doğru.. Zamanınızı, huzurunuzu, paranızı bu yolda harcarsınız. Yunus Emre'nin Molla Kasım'ı gibi değerden anlamaz bir değersize düşerseniz yok edilirsiniz. Türk Edebiyatı, dünyanın en güzel edebiyatıdır. Türk hikâyecilerinin de eline su dökebilecek diğer örnekleri bizim edebiyatımızın dışında görmek mümkün değil." - Edebiyat ve kültür dışında herhangi bir faaliyette bulunuyor musunuz? Resim, müzik, spor gibi... "Edebiyatla uğraşanlara yardımcı olmak amacıyla dizgicilik yapıyorum. Bunun yanında bahçe işleriyle uğraşmayı severim. Bir de bu yayınlanmamış 15 tane kitabın düzeltmeleriyle uğraşıyorum."
  • 23. - Bundan sonraki projeleriniz nelerdir? "Basılmayı bekleyen 15 tane eser var. Onların düzenlemelerini yapıyorum. İlk olarak amacım; "Alevden Dostluklar" ve "Bulutlar Pusuda" adlı kitaplarımı yayınlayabilmek. Bizden iz taşıyabilmek ve yarına bir şeyler bırakmak amacıyla devamlı yazıyorum. - Son olarak neler söylemek istersiniz? "Yazıyorum diyen herkese maddî ve manevî destek olmaya hazırım. Yazabilen yazmalı... Okuyabilen okumalı..." Röportajda da görüldüğü üzere O. Hasan Bıldırki sorularımıza gayet net bir açıklıkla ve samimiyetle cevap verdi. Halen daha yazı yazmaya devam eden Sökeli şair ve yazarımız hiç durulmayacağa benziyor. Bizde kendisinin bundan sonra çıkacak kitaplarını heyecanla beklediğimizi belirtir, bundan sonraki çalışmalarında başarılar dileriz. Emine YALAS - Barış ÖNER