.

1. Organizacja ZAiP wOrganizacja ZAiP w
banku komercyjnymbanku komercyjnym

2. Delegacja uprawnieńDelegacja uprawnień
 Ze względu na występujące w banku ryzykoZe względu na występujące w banku ryzyko
niezbędna jest hierarchizacja zarządzania, abyniezbędna jest hierarchizacja zarządzania, aby
działalność wszystkich szczebli byładziałalność wszystkich szczebli była
skoordynowanaskoordynowana
 Kontrola ryzyka musi być na tyle ścisła, abyKontrola ryzyka musi być na tyle ścisła, aby
ryzyko to było świadomie podejmowane doryzyko to było świadomie podejmowane do
granic, jakie w banku zostały wyznaczone i niegranic, jakie w banku zostały wyznaczone i nie
następowało dublowanie operacjinastępowało dublowanie operacji
 Kontrola nie może jednak krępować swobodnejKontrola nie może jednak krępować swobodnej
działalności banku i musi sprzyjać elastycznemudziałalności banku i musi sprzyjać elastycznemu
wykorzystaniu sytuacji rynkowychwykorzystaniu sytuacji rynkowych

3. W departamencie skarbuW departamencie skarbu
 Koncentrują się wszystkie strumienieKoncentrują się wszystkie strumienie
pieniężne wynikające z wpływów i wypłatpieniężne wynikające z wpływów i wypłat
złotowych i dewizowychzłotowych i dewizowych
 Zapewniana jest płynnośćZapewniana jest płynność
 Pozyskuje się fundusze najtańszymPozyskuje się fundusze najtańszym
kosztemkosztem
 Określana jest scentralizowana cenaOkreślana jest scentralizowana cena
pieniądza dla całego banku na podstawiepieniądza dla całego banku na podstawie
możliwości refinansowychmożliwości refinansowych

4. WpływyWpływy
 Depozyty od klientówDepozyty od klientów
 Spłata kredytówSpłata kredytów
 Spłata lokat ulokowanych w innych bankachSpłata lokat ulokowanych w innych bankach
 Sprzedaż papierów wartościowychSprzedaż papierów wartościowych
 Kupno walut (w zależności od kursu)Kupno walut (w zależności od kursu)
 Emisja własnych papierów wartościowychEmisja własnych papierów wartościowych
 InneInne

5. WypłatyWypłaty
 Wycofanie lokat przez klientaWycofanie lokat przez klienta
 Udzielanie kredytówUdzielanie kredytów
 Lokata w innym bankuLokata w innym banku
 Sprzedaż walut (w zależności od kursu)Sprzedaż walut (w zależności od kursu)
 Wykup własnych papierów wartościowychWykup własnych papierów wartościowych
 InneInne

6.  Strumienie pieniężne różnią się międzyStrumienie pieniężne różnią się między
pod względem:pod względem:
 PrzedmiotowymPrzedmiotowym
 PodmiotowymPodmiotowym
 WalutowymWalutowym
 TerminowymTerminowym
 Rodzaju i poziomu stopy procentowejRodzaju i poziomu stopy procentowej

7. Narusza to bilans banku tworząc tzw.Narusza to bilans banku tworząc tzw.
otwarte pozycje walutowe iotwarte pozycje walutowe i
niedopasowanie czasowe aktywów iniedopasowanie czasowe aktywów i
pasywów, czyniąc banki podatnym napasywów, czyniąc banki podatnym na
ryzyko kursowe, stopy procentowe iryzyko kursowe, stopy procentowe i
płynności.płynności.

8. Komórka zarządzania aktywami iKomórka zarządzania aktywami i
pasywami przez dynamicznepasywami przez dynamiczne
oddziaływanie na strumienie pieniężneoddziaływanie na strumienie pieniężne
powinna doprowadzić bilans dopowinna doprowadzić bilans do
pożądanego stanu.pożądanego stanu.

9. Pozycja finansowa (walutowa)Pozycja finansowa (walutowa)
Różnica między aktywami i pasywami wRóżnica między aktywami i pasywami w
danej walucie lub w danym przedzialedanej walucie lub w danym przedziale
zapadalności/wymagalnościzapadalności/wymagalności

10. Rodzaje pozycji finansowychRodzaje pozycji finansowych
 ZamkniętaZamknięta – aktywa = pasywa– aktywa = pasywa
 OtwartaOtwarta
- długa – aktywa > pasywa- długa – aktywa > pasywa
- krótka – aktywa < pasywa- krótka – aktywa < pasywa

11. Pozycja finansowa w wymiarzePozycja finansowa w wymiarze
pieniężnym nazywana jest luką finansową.pieniężnym nazywana jest luką finansową.
 Luka dodatnia – pozycja otwarta długaLuka dodatnia – pozycja otwarta długa
 Luka ujemna – pozycja otwarta krótkaLuka ujemna – pozycja otwarta krótka

12. Zapadalność aktywówZapadalność aktywów
Przedział czasu między datą sporządzeniaPrzedział czasu między datą sporządzenia
sprawozdania informacji, a datą spłatysprawozdania informacji, a datą spłaty
różnych należności bankuróżnych należności banku

13. Wymagalność pasywówWymagalność pasywów
Przedział czasu między datą, na którąPrzedział czasu między datą, na którą
sporządza się sprawozdanie, a datąsporządza się sprawozdanie, a datą
realizacji zobowiązań wobec deponentówrealizacji zobowiązań wobec deponentów

14. Zapadalność i wymagalnośćZapadalność i wymagalność
 Liczona jest w dniachLiczona jest w dniach
 W terminach nominalnych – wynikającychW terminach nominalnych – wynikających
z umowy z klientemz umowy z klientem
 W terminach realnych – wynikających zW terminach realnych – wynikających z
faktycznego okresu trwania należności lubfaktycznego okresu trwania należności lub
zobowiązaniazobowiązania

15. Umiejscowienie komórki ZAiP wUmiejscowienie komórki ZAiP w
strukturze banku komercyjnegostrukturze banku komercyjnego
 W oddzialeW oddziale
 W centraliW centrali

16. Argumenty za oddziałemArgumenty za oddziałem
 Szybsze i lepsze rozpoznanie potrzeb iSzybsze i lepsze rozpoznanie potrzeb i
pozycji finansowejpozycji finansowej
 Bezpośrednia odpowiedzialność i korzyściBezpośrednia odpowiedzialność i korzyści
z wypracowanej działalnościz wypracowanej działalności

17. Argumenty za centraląArgumenty za centralą
 Koncentracja i koordynacja działań identyfikującychKoncentracja i koordynacja działań identyfikujących
ryzyko w całym bankuryzyko w całym banku
 Optymalizacja działań ograniczających ryzyko przezOptymalizacja działań ograniczających ryzyko przez
centralizację otwartych pozycji banku (brak dublowaniacentralizację otwartych pozycji banku (brak dublowania
operacji)operacji)
 Określenie realnych dochodów i kosztów banku przezOkreślenie realnych dochodów i kosztów banku przez
porównanie wyników działalności z rynkami finansowymiporównanie wyników działalności z rynkami finansowymi
kształtującymi cenykształtującymi ceny
 Optymalna alokacja środków banku i pozyskiwanieOptymalna alokacja środków banku i pozyskiwanie
funduszy na działalność możliwie najniższym kosztemfunduszy na działalność możliwie najniższym kosztem
 Obniżenie kosztów zamykania pozycji finansowychObniżenie kosztów zamykania pozycji finansowych

18. Zadania departamentu skarbuZadania departamentu skarbu
 Zapewnienie płynności finansowej bankuZapewnienie płynności finansowej banku
 Zapewnienie odpowiedniej dochodowościZapewnienie odpowiedniej dochodowości

19. Metody działania departamentuMetody działania departamentu
skarbuskarbu
 Operacje arbitrażoweOperacje arbitrażowe
 Operacje spekulacyjne (zarobkowe)Operacje spekulacyjne (zarobkowe)

20. Operacje arbitrażoweOperacje arbitrażowe
 Wykorzystanie wszelkiego rodzajuWykorzystanie wszelkiego rodzaju
niedopasowania między poszczególnyminiedopasowania między poszczególnymi
rynkami, instrumentami, kursami, terminami,rynkami, instrumentami, kursami, terminami,
stopami procentowymi itp. W celu dokonaniastopami procentowymi itp. W celu dokonania
zamknięcia pozycji finansowych, przynoszącegozamknięcia pozycji finansowych, przynoszącego
określony wynik.określony wynik.
 Przy arbitrażu nie jest podejmowane ryzykoPrzy arbitrażu nie jest podejmowane ryzyko

21. Operacje zarobkoweOperacje zarobkowe
 Spekulacja, czyli wykorzystanie ruchówSpekulacja, czyli wykorzystanie ruchów
kursów walut i stóp procentowych w celukursów walut i stóp procentowych w celu
zarobienia na ich różnicachzarobienia na ich różnicach
 Przeznacza się w tym celu część dochoduPrzeznacza się w tym celu część dochodu
na obrót rynkowyna obrót rynkowy
 Spekulacja wiąże się z ryzykiemSpekulacja wiąże się z ryzykiem

22. Zadaniem departamentu jestZadaniem departamentu jest
niedopuszczenie:niedopuszczenie:
 Do deprecjacji aktywów i aprecjacjiDo deprecjacji aktywów i aprecjacji
pasywówpasywów
 W ujęciu dynamicznym – aby aprecjacjaW ujęciu dynamicznym – aby aprecjacja
pasywów była większa od aprecjacjipasywów była większa od aprecjacji
aktywówaktywów

23. Przykładowa organizacjaPrzykładowa organizacja
departamentudepartamentu
DYREKTOR
Z-ca Dyr.. Naczelnik Z-ca Dyr..
Zespół dealerski
SEKCJE
Rynku walutowego
Rynku pieniężnego
Zespółanalityczno-kontrolny Back office
SEKCJE
Rynku walutowego
Rynku pieniężnego

24. Zespół dealerskiZespół dealerski
(front office)(front office)
 Określanie i monitorowanie bieżącychOkreślanie i monitorowanie bieżących
pozycji finansowych na podstawiepozycji finansowych na podstawie
otrzymanych informacjiotrzymanych informacji
 Określanie wyjściowych kursów walut,Określanie wyjściowych kursów walut,
stóp procentowych i cen papierówstóp procentowych i cen papierów
wartościowychwartościowych
 Operacje na rynkach finansowychOperacje na rynkach finansowych
(zamykanie pozycji)(zamykanie pozycji)

25. Zespół analityczno - kontrolnyZespół analityczno - kontrolny
 Kontrola operacji przeprowadzanychKontrola operacji przeprowadzanych
przez dealerów pod względemprzez dealerów pod względem
merytorycznym i stopnia wykorzystaniamerytorycznym i stopnia wykorzystania
limitówlimitów
 Tworzenie bazy danych oTworzenie bazy danych o
przeprowadzanych operacjach i rynkuprzeprowadzanych operacjach i rynku
finansowym dla dealerówfinansowym dla dealerów
 Dokonywanie prognoz pozycjiDokonywanie prognoz pozycji
finansowych banku w oparciu o tefinansowych banku w oparciu o te
informacjeinformacje

26. Zespół rozliczeniowyZespół rozliczeniowy
 Rozliczanie operacji dealerskichRozliczanie operacji dealerskich
 Kontrola zespołu dealerskiegoKontrola zespołu dealerskiego
- Rejestracja operacjiRejestracja operacji
- Wysyłanie poleceń płatniczych do bankówWysyłanie poleceń płatniczych do banków
- Wysyłanie potwierdzeń wykonanych operacjiWysyłanie potwierdzeń wykonanych operacji
- księgowanieksięgowanie
 Wyjaśnianie i rozliczanie spraw spornychWyjaśnianie i rozliczanie spraw spornych

27. Konieczność nadzoru nad departamentemKonieczność nadzoru nad departamentem
skarbu –skarbu –
przyczynyprzyczyny
 Rosnące ryzyko operacji na rynkachRosnące ryzyko operacji na rynkach
finansowychfinansowych
 Sieć powiązań departamentu jestSieć powiązań departamentu jest
rozbudowanarozbudowana
 Jego działań nie da się w pełniJego działań nie da się w pełni
sformalizować – konieczna szybka reakcjasformalizować – konieczna szybka reakcja
na sytuację rynkowąna sytuację rynkową

28. Nadzór nad departamentem sprawujeNadzór nad departamentem sprawuje
ALCOALCO –– Komitet Aktywów i PasywówKomitet Aktywów i Pasywów
 Kontrola poszczególnych rodzajów ryzykaKontrola poszczególnych rodzajów ryzyka
 Wyznaczanie granic ryzyka rynkowego,Wyznaczanie granic ryzyka rynkowego,
jakie bank może podjąć – limitów działaniajakie bank może podjąć – limitów działania

29. Zadania ALCOZadania ALCO
 Określenie rodzaju ryzyka i jegoOkreślenie rodzaju ryzyka i jego
hierarchizacja z punktu widzeniahierarchizacja z punktu widzenia
priorytetów bankupriorytetów banku
 Zarządzanie ryzykiem płynnościZarządzanie ryzykiem płynności
 Zarządzanie ryzykiem kursowymZarządzanie ryzykiem kursowym
 Zarządzanie ryzykiem stopy procentowejZarządzanie ryzykiem stopy procentowej

30. Zarządzanie ryzykiem – określanieZarządzanie ryzykiem – określanie
pozycji walutowej i płynnościpozycji walutowej i płynności
 StrukturalnejStrukturalnej
 OperacyjnejOperacyjnej
 TransakcyjnejTransakcyjnej

31. Pozycja strukturalnaPozycja strukturalna
Określenie maksymalnych limitówOkreślenie maksymalnych limitów
niedopasowania w poszczególnychniedopasowania w poszczególnych
lukach, dotyczących długoterminowychlukach, dotyczących długoterminowych
inwestycji kapitałowychinwestycji kapitałowych

32. Pozycja operacyjnaPozycja operacyjna
Dotyczy pozycji średnioterminowych, któreDotyczy pozycji średnioterminowych, które
mogą pozostać do pewnego poziomumogą pozostać do pewnego poziomu
otwarte bez szkody dla działalności bankuotwarte bez szkody dla działalności banku

33. Pozycja transakcyjnaPozycja transakcyjna
 Dotyczy transakcji dokonywanych w ciąguDotyczy transakcji dokonywanych w ciągu
dniadnia
 Musi być na koniec dnia zamkniętaMusi być na koniec dnia zamknięta