2. Osnovne akademske studije – Studijski program - Inženjerski menadžment
CILJEVI UČENJA:
1. Razumete proizvodne operacije rendisanjem.
2. Planirate mašine u obradi rendisanjem.
3. Pojmovno odredite alate u obradi rendisanjem.
4. Objasnite osnovna kretanja i otpore utoku
procesa obrade rendisanjem.
5. Razumete režime u obradi rendisanjem.
3. Osnovne akademske studije – Studijski program - Inženjerski menadžment
Nastavna pitanja:
Strana u
udžbeniku
1. 155
2. 158
3. 158
4. 159
5. 160
4. Osnovne akademske studije – Studijski program - Inženjerski menadžment
RUČNI
-ručnim alatima,
-turpijanje,
-bušenje,
-testerisnje,
-glodanje
MAŠINSKI
Rezni alat s
oštricom
Rezni alat bez
oštrice
Postupci obrade odvajanjem čestica (DIN8580)
5. Osnovne akademske studije – Studijski program - Inženjerski menadžment
Geometrijski
definisana oštrica
Geometrijski
nedefinisana oštrica
Brušenje
Superfiniš
Honovanje
Lepovanje
Struganje
Glodanje
Bušenje,proširivanje,
razvrtavanje
Testerisanje
Rendisanje,
Provlačenje
Elektroerozija - EDM
Elektrokemijska obrada - ECM
Obrada laserom
Obrada vodenim mlazom - WJM
MAŠINSKI
Rezni alat s
oštricom
Rezni alat bez
oštrice
6. Osnovne akademske studije – Studijski program - Inženjerski menadžment
Razdvajanje
(sečenje)
Odvajanje
(rezanje)
Obzirom na smer kretanja klina u odnosu na obradak razlikuje se: razdvajanje
(sečenje) i odvajanje (rezanje).
Osnovni element svih reznih alata sa oštricom je
rezni klin.
7. Osnovne akademske studije – Studijski program - Inženjerski menadžment
Kretanje kod rendisanja
Kratkohodno rendisanje
Dugohodno rendisanje
8. Osnovne akademske studije – Studijski program - Inženjerski menadžment
Obrada rendisanjem se koristi za obradu:
horizontalnih, vertikalnih, nagnutih i profilisanih površina, izradu žljebova
Glavno kretanje je definisano brzinom rezanja (Vr, m/min) ili brojem
duplih hodova (nL, dh/min),
Pomoćno korakom S, mm/dh (aksijalno pomeranje alata ili predmeta
obrade za jedan dupli hod, nakon povratnog hoda).
Radni hod je hod alata ili predmeta
obrade u toku koga se izvodi proces
obrade, od tačke A do tačke B, dok se u
toku povratnog hoda od tačke B do
tačke A proces rezanja ne odvija.
U zavisnosti od toga da li alat ili predmet
obrade izvodi glavno kretanje dva
osnovna postupka obrade su obrada na:
1.kratkohodnoj,
2.dugohodoj rendisaljci.
9. Osnovne akademske studije – Studijski program - Inženjerski menadžment
Rendisaljke su niskoproduktivne mašine i koriste se u
pojedinačnoj i maloserijskoj proizvodnji.
Zbog ostvarenja visoke tačnosti po dužini ipak se često koriste za
obradu kanala, kliznih staza i slično.
Postoje sledeće izvedbe rendisaljki:
kratkohode (horizontalne) rendisaljke,
vertikalne rendisaljke (dubilice) i
dugohode rendisaljke.
10. Osnovne akademske studije – Studijski program - Inženjerski menadžment
Obrada rendisanjem je analogna obradi struganjem, jer se ravna
površina predmeta obrade može smatrati kružnom površinom beskonačno
velikog poluprečnika krivine.
Površina poprečnog preseka strugotine je:
A = a ⋅S = b ⋅ h .
Širina reznog sloja: Debljina reznog sloja:
11. Osnovne akademske studije – Studijski program - Inženjerski menadžment
Dubina rezanja je:
a = H1 −H , dok su dodaci za obradu rendisanjem:
δ1 - grubu obradu rendisanjem,
δ2 - finu obradu rendisanjem,
δ3 - brušenje.
Dodaci u obradi rendisanjem
12. Osnovne akademske studije – Studijski program - Inženjerski menadžment
Proizvodne operacije obrade na vertikalnoj rendisaljci
Proizvodne operacije obrade na horizontalnoj rendisaljci
13. Osnovne akademske studije – Studijski program - Inženjerski menadžment
Obrade profilisanih površina - kopirno rendisanje
Kopirno rendisanje
14. Osnovne akademske studije – Studijski program - Inženjerski menadžment
Nastavna pitanja:
Strana u
udžbeniku
1. 155
2. 158
3. 158
4. 159
5. 160
Uopšteno:
+ + = 90
Kod struganja
15. Osnovne akademske studije – Studijski program - Inženjerski menadžment
Noževi za rendisanje su slični strugarskim noževima, po obliku, geometriji i drugim
karakteristikama.
Noževi: izloženi jakim udarnim opterećenjima, pri izlasku iz zahvata njihovo rasterećenje.
Materijal noževa: brzorezni čelici i neke žilave vrste tvrdog metala (P40, P50, M20, K10, K20
itd.).
Drška alata se izrađuje od
konstruktivnog čelika.
Pločice se lemi ili mehanički
vezivuje.
16. Osnovne akademske studije – Studijski program - Inženjerski menadžment
Nastavna pitanja:
Strana u
udžbeniku
1. 155
2. 158
3. 158
4. 159
5. 160
17. Osnovne akademske studije – Studijski program - Inženjerski menadžment
Rezultujući otpor rezanja u obradi rendisanjem se može razložiti na tri
komponente:
1. F1 - glavni otpor rezanja,
2. F2 - otpor prodiranja,
3. F3 - otpor pomoćnom kretanju.
u kome su:
Ck, x i y - konstanta i eksponenti otpora rezanja,
a, mm - dubina rezanja,
S, mm/dh – korak.
18. Osnovne akademske studije – Studijski program - Inženjerski menadžment
Nastavna pitanja:
Strana u
udžbeniku
1. 155
2. 158
3. 158
4. 159
5. 160
19. Osnovne akademske studije – Studijski program - Inženjerski menadžment
Režim obrade u obradi rendisanjem je određen:
1. brojem duplih hodova alata ili predmeta obrade nL, dh/min,
2. korakom S, mm/dh.
Gde su:
1. i = δ / a - broj prolaza;
2. δ, mm - dodatak za obradu;
3. a, mm - dubina rezanja;
4. B = b+2 e2 - hod alata ili predmeta obrade u pravcu
pomoćnog kretanja;
5. e2 = 2 - 5 mm - prilaz i izlaz alata u pravcu pomoćnog
kretanja i b -širina obrade.
Utvrđivanje koraka u obradi rendisanjem
obuhvata:
1.proučavanje proizvodne operacije,
2.izbor preporučene vrednosti koraka,
3.provera koraka i izbor merodavnog koraka.
21. Osnovne akademske studije – Studijski program - Inženjerski menadžment
Nastavna pitanja:
Strana u
udžbeniku
1. 155
2. 158
3. 158
4. 159
5. 160
22. Osnovne akademske studije – Studijski program - Inženjerski menadžment
Mašine u obradi rendisanjem (rendisaljke) se prema dužini hoda
(načinu ostvarivanja kretanja) dele na:
1. kratkohode,
2. dugohode,
Prema pravcu glavnog kretanja na:
1. horizontalne
2. vertikalne.
Posebnu grupu renisaljki čine rendisaljke za izradi zupčanika,
specijalnih alata i sl.
23. Osnovne akademske studije – Studijski program - Inženjerski menadžment
Delovi kratkohodih rendisaljki:
predmet obrade
radni sto
rezni alat
nosač alata noseća
konzolu
prenosnik
pogonski
elektromotor
25. Osnovne akademske studije – Studijski program - Inženjerski menadžment
Kratkohode rendisaljke
Kratkohode rendisaljke se koriste za obradu ravnih površina na
prizmatičnim predmetima manjih dimenzija.
Na njima se mogu obrađivati i uzdužni kanali i žljebovi različitih profila.
klizač
nosač alata
gornja površina postolja
radni sto
držač stola
Mehanizmom za
poprečno kretanje stola
27. Osnovne akademske studije – Studijski program - Inženjerski menadžment
pomoćni nosač alata (3)
glavno
pravolinijsko
kretnje izvodi
radni sto (1)
predmetom
obrade (2)
Dugohode rendisaljke
28. Osnovne akademske studije – Studijski program - Inženjerski menadžment
Dugohode rendisaljke
Dugohode rendisaljke se koriste za:
obradu ravnih površina na predmetima velikih dimenzija, kao što su postolja mašina alatki
(Iako je obrada ravnih površina rendisanjem manje produktivna od obrade glodanjem, dugohode
rendisaljke su nezamenjive kod obrade kliznih staza na postoljima mašina alatki, zbog visoke
tačnosti po dužini staze).
sto
klizne
površine
postolje
Stubovi (4 i 5)
most
traverza
nosač
alata
bočni nosači alata
31. Osnovne akademske studije – Studijski program - Inženjerski menadžment
Vertikalna rendisaljka spada u grupu kratkohodih rendisaljki.
Predmet obrade
Radni sto
Klizač
Nosač alata
32. Osnovne akademske studije – Studijski program - Inženjerski menadžment
Vertikalne rendisaljke (dubilice)
Vertikalne rendisaljke se, kao i horizontalne, koriste za obradu:
1.ravnih površina na prizmatičnim predmetima,
2.otvora na prizmatičnim ili obrtnim diskastim predmetima.
3.u već izbušenom otvoru izrađivati različite poligonalne unutrašnje površine.
4.za izradu jednog ili više uzdužnih žljebova u otvoru, što je čest slučaj kod diskastih
obrtnih predmeta: zupčanika, remenica, točkova itd. Inače se uzdužni žljebovi u otvoru
mogu izrađivati i provlačenjem, što je mnogo produktivnije.
Stubu
mašine
Vertikalni
klizač
Nosač alata
Radni predmet
Ručica
Ručica
Ručica
