1. M02 - EQUIPMENT MANAGEMENT
TASK 03.03 – CALIBRATE
ELECTRICAL/MECHANICAL
CALIBRATION INSTRUMENT
LOGO

2. JENIS-JENIS PERALATAN
Peralatan Digital
Peralatan Analog
•Pembilang putaran (revolution
•Tolok tekanan (pressure gauge) ialah
counter ialah satu contoh alat digital.
satu contoh alat analog.
•Operasi pensuisan dikira oleh satu
•Tekanan bendalir ditentukan oleh
pembilang elektronik.
pergerakan satu penuding skala.
•Sistem ini hanya boleh mengira putaran •Tenaga digunakan dalam pergerakan
keseluruhan, tidak kurang daripada
penuding skala, bergantung pada
satu putaran penuh.
perubahan tekanan yang diukur.

3. Kebolehulangan vs Kebolehkeluaran
 Kebolehulangan menerangkan kebolehan mendapatkan bacaan
output yang sama apabila input yang sama diberi berulang kali
pada satu tempoh masa yang singkat, dengan kaedah yang sama,
alat yang sama, pemerhati yang sama, lokasi yang sama dan syarat
menggunakannya juga sama : syarat ukuran malar.
 Kebolehkeluaran menerangkan kebolehan mendapatkan bacaan
output yang sama apabila input yang sama diberi berulang kali
dimana terdapat perubahan dari segi masa, kaedah ukuran,
pemerhati, alatan, lokasi dan syarat menggunakannya : syarat
ukuran berbeza.
Kebolehulangan dan kebolehkeluaran satu alat
menyatakan kepersisannya (precision).

4. Accuracy vs Precision
Contohnya :
Di bawah adalah keputusan ujian bagi tiga robot industri yang telah
diprogram untuk meletakkan komponen pada satu titik sasaran. Titik
sasaran berada di pusat bulatan, dan bintik hitam mewakili mata di mana
setiap robot meletakkan komponennya.



Robot 1 mempunyai precision dan accuracy yang rendah.
Robot 2 dengan konsisten meletakkan komponen jatuh pada tempat yang lebih kurang sama
tetapi ini ialah titik salah. Lantarannya, ia mempunyai precision tinggi tetapi accuracy
rendah.
Robot 3 mempunyai kedua-dua precision tinggi dan accuracy tinggi, kerana ia dengan
konsisten meletakkan komponen pada kedudukan titik sasaran yang betul.

5. PERALATAN MEKANIKAL
 Faktor-faktor yang boleh mempengaruhi
ketepatan sesuatu peralatan ialah dari segi :




kejutan mekanikal – kekerapan penggunaan
getaran atau geseran
kotoran asap
debu
cecair kimia

6. PERALATAN PENGUKURAN LINEAR
Steel rulers (pembaris besi)
Callipers
Micrometer Calliper
Depth Micrometer
Vernier Callipers

7. Steel Rulers




Banyak digunakan.
Cepat dan mudah.
Kos yang rendah.
Ukuran : Metric rulers 150 mm - 1000 mm.
Imperial rulers 6 inch - 36 inch
 Pemilihan yang baik :
o Diperbuat daripada bahan keras dan tahan kakisan.
o Ukuran ketepatan diukir di atas permukaan besi.
o Permukaan tepi yang lurus supaya boleh digunakan untuk
mengguris atau menguji kerataan suatu permukaan.

8. Penggunaan Rulers
Kejituan ukuran bergantung kepada visual. Kesilapan boleh
dikurangkan jika mata berada betul-betul pada 90◦. Jika bacaan
diambil dari sudut lain, ini dikenali sebagai ralat paralaks.

9. Callipers

10. Vernier Calliper
Untuk mengukur
diameter dalam,
luar dan
kedalaman
31.22mm
13.82mm

11. Micrometer Calliper
Untuk
mengukur
diameter luar
9.98 mm

12. Micrometer Calliper
Ralat sifar : Sebelum memulakan
suatu pengukuran, angka sifar pada
bidal hendaklah sejajar dengan angka
sifar pada laras apabila muka andas
dan spindal tertutup rapat.
Ralat sifar berpunca daripada
permukaan andas dan spindal yang
haus.

13. Perbezaan
Vernier Calliper
Mikrometer Calliper
Boleh mengukur diameter
luar, diameter dalam dan
kedalaman.
Hanya boleh mengukur
diameter luar dan ketebalan
sahaja.
Bergantung pada pengguna,
tekanan kuat pada benda
kerja atau tekanan perlahan
pada benda kerja.
Mempunyai racet untuk
memastikan bidal diputar
tidak keterlaluan. Sentuhan
ideal pada benda kerja dapat
dikesan dengan bunyi klik.
Bacaan diambil kurang tepat.
Bacaan diambil lebih tepat.

14. Depth Micrometer
Untuk mengukur kedalaman
sesuatu lubang

15. Sudut Pengukuran
 Sudut-sudut diukur dalam degree (° ).
 Satu degree sebuah bulatan adalah 1/360.
Ia boleh ditukar kepada minit dan saat.
 60 seconds ( ) of arc
 60 minutes (‘) of arc
= 1 minute (‘) of arc
= 1 degree (°) of arc

16. Sudut Tegak
 Sudut antara dua permukaan adalah 90° antara
satu sama lain.
 Satu sesiku L menunjukkan sama ada sudut
yang diperiksa ialah satu sudut tegak.

17. Jangka Sudut Plain Bevel
 Untuk mengukur sudut 0° ~ 180 °.
 Mempunyai accuracy (±0.5°).

18. Jangka Sudut Vernier
 Jangka sudut ini lebih tepat.
 Skala utama ialah degree.
 Skala vernier adalah 0 ~ 60 minit arc.
Bacaan = 17° 25 ‘

19. Sine bar
 Penggunaan satu batang adalah kaedah yang
sangat tepat mengukur sudut-sudut.
 Sine bar, contact roller dan datum surface
digunakan, sine bar sebagai hipotenus.
 Hipotenus ialah bertentangan
sudut tegak dalam suatu segi tiga.

20. PERALATAN PENGUKURAN
ELEKTRONIK
 Digital Meter
 Analog Meter
 Oscilloscope

21. PERALATAN PENGUKURAN
ELEKTRONIK
 Analog meter
Hasil pengukuran
adalah berdasarkan jarum penunjuk
pada skala bacaan.
 Digital meter
Hasil pengukuran
adalah berdasarkan nombor digital
yang ditunjukkan pada display.
 Oscilloscope
Hasil pengukuran
adalah berdasarkan bentuk gelombang
yang dipaparkan pada display.

22. Calibration Record

23. Sijil Calibration



















Title
Name and address of the performer of calibration (lab, company)
Unique report (certificate) number
Dates of calibration and issuing the report (certificate)
Page number and total number of pages on each page
Identification of the client
Data of the instrument that was calibrated
Environmental conditions
Identification of the calibration method
General statement about traceability of the measurement
Way of expressing uncertainty of measurement
Calibration result
Signature of the calibration performer
Signature of the person who approve the report and stamp
Uncertainty of measurement
Standards and instruments used for calibration
Remarks (e.g. detected damages on the calibrated instrument)
Date of the next calibration
Explanation of the results

24. Sijil Calibration

25. Sijil Calibration

26. LOGO