4. Penyahtinjaan ialah proses
menyingkirkan makanan yang
tidak hadam (tercerna)
daripada badan
Tinja (najis ) disingkir melalui
dubur
Bergerak balas terhadap
rangsangan
Kulit, mata, hidung, telinga,
lidah
Pembiakan Melahirkan anak
Tabiat buruk Menghisap rokok, mengambil
dadah, minum minuman keras
5. Haiwan
Pernafasan Organ-Peparu, struktur trakea, kulit
lembab, insang, peparu buku
Perkumuhan /
Penyahtinjaan
Peparu, ginjal, insang, kulit
Pembiakan Melahirkan anak, bertelur
Kitar hidup Katak
Rama-rama
telur
berudu
Katak
telur
beluncaspupa
Rama-
rama
6. Tumbuhan
Bergerakbalas terhadap
ransangan
Akar – rangsangan air dan gravity
Pucuk – rangsangan cahaya
matahari
Anak daun - sentuhan
Pembiakan Biji benih- betik, tembikai, jambu
Spora- cendawan, paku pakis
Daun-pokok setawar begonia
Keratan batang- pokok bunga raya,
pokok ubi kayu, poko tebu
Batang bawah tanah-pokok halia,
ubi kentang, pokok bawang
Sulur-pokok pisang, pokok nanas
7. Perlindungan
Bagaimana haiwan melindungi diri mereka
Daripada musuh
dan bahaya
Bersisik keras Tenggiling, buaya
Berbau busuk Skunk, lipas
Berubah warna sesumpah
Duri tajam landak
Cangkerang keras Siput babi dan kura-
kura
Kulit tebal dan keras Gajah
Tanduk tajam Rusa, Kerbau
Kuku tajam Helang, Harimau
Mata palsu Rama-rama
8. Cuaca sejuk yang
melampau
Bulu tebal Beruang kutub,
musang artik
Berhijrah Burung, kelawar,
flamingo dan
karibu
Lapisan lemak yang
tebal
penguin, singa laut,
anjing laut
Berhibernasi Beruang, tupai,
tikus
Cuaca panas
yang melampau
Bonggol Unta
Telinga panjang Musang gurun
Berendam/
berkubang dalam
lumpur
Badak air, kerbau
dan badak sumbu
9. Pengukuran
Ukuran Maksud/Definisi Alat pengukuran Unit piawai Formula
Panjang Jarak antara dua titik Pembaris, pita
pengukur
mm, cm, m, km 1 cm = 10 mm
1 m = 100 cm
1 km = 1 000 m
Luas Saiz sesuatu
permukaan/besar
sesuatu kawasan
permukaan
mm², cm², m²,
km²
Luas = Panjang x Lebar
Isi padu Besarnya sesuatu
ruang yang dipenuhi
oleh objek tersebut/
Jumlah ruang yang
diisi oleh objek itu
Kubus, kuboid
(pepejal)
Cecair
mmᵌ, cmᵌ, mᵌ,
ml,l
Isi padu =
Panjang x Lebar x Tinggi
1 l = 1 000 ml
1 ml = 1 cmᵌ
Jisim Jumlah bahan yang
terkandung di dalam
sesuatu objek
Neraca tuas, neraca
mampatan, neraca
palang, penimbang
elektronik
mg, g, kg 1 g = 1 000 mg
1 kg = 1 000 g
Masa Tempoh antara dua
ketika
Jam tangan, jam
loceng, jam randik
Saat (s),
minit(min),
jam(j), hari
1 min = 60 s
1 j = 60 min
1 hari = 24 j
10. Sifat Bahan
Sumber Asas Bahan
Sumber Asas
daripada Tumbuhan
Seperti
Pokok Balak
Pokok Kapas
Pokok Getah
Daripada Haiwan Daripada Batuan Daripada Petroleum
11. Sifat bahan
Mengalirkan elektrik Logam merupakan konduktor elektrik yang baik
contoh : aluminium, tembaga,emas, besi dan zink
Mengalirkan haba Logam merupakan konduktor haba yang baik
contoh : aluminium, tembaga,emas, besi dan zink
Kebolehan Terapung
di Permukaan Air
Bahan yang ringan seperti kayu dan plastik terapung di
permukaan air manakala
kaca dan logam tenggelam di dalam air
Kebolehan
Menyerap air
Kalis Air
Bahan yang mempunyai lubang atau liang boleh
menyerap air
Bahan yang diperbuat daripada kayu seperti kertas,
kertas tisu dan kadbod adalah penyerap air yang baik.
Bahan yang tidak menyerap air.
Kekenyalaan Bahan Bahan yang boleh diregang atau dimampatkan, kembali ke
bentuk dan saiz asal apabila dilepaskan. Bahan ini
dinamakan elastik
12. Lutsinar Membenarkan seluruh cahaya menembusinya
Lutcahaya Membenarkan sedikit cahaya menembusinya
Legap Tidak membenarkan cahaya menembusinya
Penebat haba Tidak dapat mengalirkan arus elektrik atau haba melaluinya.
Dapat menyimpan benda panas atau sejuk.
Contoh: bulu, kapas, kain, polistrin
Konduktor elektrik Dapat mengalirkan arus elektrik atau haba melaluinya
Kalis air Bahan yang tidak menyerap air
Bahan semula jadi Didapati terus daripada bahan asli seperti tumbuhan, haiwan,
batuan
Bahan buatan
manusia
Diperbuat daripada bahan semula jadi melalui proses kimia.
Contoh: plastik, kain sintetik, getah sintetik
13. PENGARATAN BAHAN
Objek berkarat Objek yang dibuat daripada besi dan
keluli.
Objek tidak berkarat diperbuat daripada plastik, kayu,
kaca, getah dan tanah liat.
Faktor-faktor yang menyebabkan
pengaratan
Pengaratan hanya berlaku apabila ada
air dan udara.
Cara-cara mencegah pengaratan
1. mengecat
2. menyapu gris atau minyak
3. menyadur dengan bahan tidak
berkarat seperti plastik, timah, zink,
emas atau perak
Karat ialah lapisan berwarna perang di atas permukaan
objek yang dibuat daripada besi atau keluli.
14. BUMI DAN ALAM SEMESTA
Matahari Pusat bagi sIstem suria. Objek terbesar dalam sistem suria.
Merupakan sebutir bintang yang terletak paling dekat dengan
bumi
Planet Utarid, Zuhrah, Bumi, Marikh, Musytari, Zuhal, Uranus, dan
Neptune
Satelit Semulajadi Bulan yang beredar mengelilingi planet
Asteroid Ketulan batuan dan berlogam besar dan kecil beredar
mengelilingi Matahari . Terletak dalam jaluran antara planet
Marikh dan Musytari
Komet Kumpulan ketulan ais dan habuk kecil yang beredar
mengelilingi Matahari. Komet mempunyai ekor bernyala yang
panjang dan beredar mengelilingi Matahari.
Meteoroid Merupakan ketulan batu kecil atau logam yang terapung
dalam Sistem Suria. Jika jatuh ke dalam atmosfera Bumi,
meteoroid mula terbakar dan menghasilkan cahaya digelar
meteor.
Meteor (tahi bintang) Batuan kecil yang berasal daripada meteoroid, kelihatan
sebagai satu coret cahaya di langit pada waktu malam
AHLI SISTEM SURIA
15. Jarak sesebuah planet
dari Matahari boleh
mempengaruhi
• (a) suhu planet
• (b) masa yang
diambil oleh planet
untuk mengelilingi
Matahari.
Semakin dekat planet
dengan Matahari,
• (a) semakin panas
permukaan planet
• (b) semakin pendek
masa bagi planet
mengelilingi
Matahari
Semakin jauh planet
dengan Matahari,
• (a) semakin sejuk
permukaan planet
• (b) semakin panjang
masa bagi planet
mengelilingi
Matahari
16. Bumi sangat
sesuai untuk
hidupan
kerana …
a) ia menerima
cahaya dan haba
yang mencukupi.
b) ia mempunyai
bekalan air yang
banyak.
c) atmosferanya
mengandungi
udara yang cukup
untuk hidupan.
17. HAD KEUPAYAAN MANUSIA
Keupayaan manusia untuk melakukan sesuatu adalah terhad.
Pelbagai alat direka untuk mengatasi had keupayaan manusia.
Contoh :
Manusia tidak dapat melihat objek yang terlalu jauh, alat
untuk mengatasinya seperti teleskop, teropong jauh.
Manusia tidak dapat membawa beban yang terlalu berat,
alat untuk mengatasinya seperti kren.
18. PERKEMBANGAN TEKNOLOGI
BIDANG CONTOH
Komunikasi Isyarat asap gendang penghantar utusan telefon
Pengangkutan
darat
Menunggang haiwan kereta lembu kereta berenjin stim kereta berenjin petrol
Pengangkutan
air
Rakit sampan kapaal layar kapal berenjin
Pengangkutan
udara Kapal udara geluncur kapal terbang lama kapal terbang moden
Pertanian
Mengguna kayu mengguna cangkul mengguna haiwan mengguna jentera
Pembinaan
bangunan Gua pondok rumah kayu rumah konkrit
Pembinaan
jambatan Titi kayu jambatan kayu jambatan konkrit jambatan keluli dan konkrit
20. Sifat bahan
Mengalirkan elektrik Logam merupakan konduktor elektrik yang baik
contoh : aluminium, tembaga,emas, besi dan zink
Mengalirkan haba Logam merupakan konduktor haba yang baik
contoh : aluminium, tembaga,emas, besi dan zink
Kebolehan Terapung
di Permukaan Air
Bahan yang ringan seperti kayu dan plastik terapung di
permukaan air manakala
kaca dan logam tenggelam di dalam air
Kebolehan
Menyerap air
Kalis Air
Bahan yang mempunyai lubang atau liang boleh
menyerap air
Bahan yang diperbuat daripada kayu seperti kertas,
kertas tisu dan kadbod adalah penyerap air yang baik.
Bahan yang tidak menyerap air.
Kekenyalaan Bahan Bahan yang boleh diregang atau dimampatkan, kembali ke
bentuk dan saiz asal apabila dilepaskan. Bahan ini
dinamakan elastik
21. Konduktor elektrik Bahan yang boleh mengalirkan arus elektrik.
Penebat elektrik Bahan yang tidak boleh mengalirkan arus elektrik.
Konduktor haba Bahan yang membenarkan haba mengalirkan melaluinya
dengan baik dan cepat. Contoh: logam ialah konduktor haba
Penebat haba Bahan yang tidak membenarkan haba melaluinya dengan
baik. Contoh penebat haba ialaah pemegang periuk.
Kebolehan Penembusan Cahaya
Lutsinar Membenarkan seluruh cahaya menembusinya
Lutcahaya Membenarkan sedikit cahaya menembusinya
Legap Tidak membenarkan cahaya menembusinya
Sifat bahan
22. PENGARATAN
Objek berkarat Objek yang dibuat daripada besi.
Objek tidak berkarat Objek yang diperbuat daripada plastik, kayu, kaca,
getah dan tanah liat.
Faktor-faktor yang menyebabkan
pengaratan
Pengaratan hanya berlaku apabila ada air dan
udara.
Cara-cara mencegah pengaratan
1. mengecat
2. menyapu gris atau minyak
3. menyadur dengan bahan tidak berkarat seperti
plastik, timah, zink, emas atau perak
4. menyalut objek besi seperti penyangkut baju,
klip kertas dan sebagainya dengan plastik
Kepentingan mencegah pengaratan 1. Bersih dan cantik
2. Tahan lama
3. Selamat digunakan
4. Menjimatkan kos
Karat ialah selaput berwarna perang di atas permukaan objek yang dibuat
daripada besi atau keluli.
23. SISTEM SURIA
Matahari Pusat bagi sIstem suria. Objek terbesar dalam sistem suria.
Merupakan sebutir bintang yang terletak paling dekat dengan
bumi
Planet Utarid, Zuhrah, Bumi, Marikh, Musytari, Zuhal, Uranus, dan
Neptune
Satelit Semulajadi Bulan yang beredar mengelilingi planet
Asteroid Ketulan batuan dan berlogam besar dan kecil beredar
mengelilingi Matahari . Terletak dalam jaluran antara planet
Marikh dan Musytari
Komet Kumpulan ketulan ais dan habuk kecil yang beredar
mengelilingi Matahari. Komet mempunyai ekor bernyala yang
panjang dan beredar mengelilingi Matahari.
Meteoroid Merupakan ketulan batu kecil atau logam yang terapung
dalam Sistem Suria. Jika jatuh ke dalam atmosfera Bumi,
meteoroid mula terbakar dan menghasilkan cahaya digelar
meteor.
Meteor (tahi bintang) Batuan kecil yang berasal daripada meteoroid, kelihatan
sebagai satu coret cahaya di langit pada waktu malam
AHLI SISTEMSURIA
24. SISTEM SURIA
Putaran Planet Semua planet berputar pada paksi masing-
masing
Paksi Ialah garisan bayangan yang menganjur dari
Kutub Utara ke Kutub Selatan.
Putaran Bumi Bumi berputar pada paksinya mengikut arah
lawan jam.
Peredaran Planet Sambil berputar, semua planet beredar
mengelilingi Matahari mengikut orbit masing-
masing.
Orbit Ialah jalan atau landasan di ruang angkasa yang
tidak dapat dilihat secara fizikal.
Putaran dan peredaran planet
25. SISTEM SURIA
Saiz Bumi Lebih kecil daripada saiz Matahari.
Saiz Bulan Lebih kecil daripada saiz Bumi.
Saiz Matahari Saiz Matahari sangat besar dan saiz Bulan
sangat kecil berbanding dengan Matahari.
Anggaran saiz Bumi ialah empat kali saiz Bulan.
Saiz Matahari ialah 400 kali saiz Bulan.
Oleh itu, anggaran saiz Matahari ialah 100 kali saiz Bumi.
SAIZ RELATIF
26. SISTEM SURIA
Jarak Bumi ke Bulan lebih dekat berbanding jarak Bumi ke Matahari.
Saiz Matahari lebih besar daripada Bulan. Oleh sebab Matahari berada
sangat jauh dari Bumi, maka saiz Matahari kelihatan sama dengan
Bulan.
Anggaran jarak Bumi ke Matahari ialah 400 kali jarak Bumi ke Bulan.
JARAKRELATIF
27. Jarak sesebuah planet
dari Matahari boleh
mempengaruhi
• (a) suhu planet
• (b) masa yang
diambil oleh planet
untuk mengelilingi
Matahari.
Semakin dekat planet
dengan Matahari,
• (a) semakin panas
permukaan planet
• (b) semakin pendek
masa bagi planet
mengelilingi
Matahari
Semakin jauh planet
dengan Matahari,
• (a) semakin sejuk
permukaan planet
• (b) semakin panjang
masa bagi planet
mengelilingi
Matahari
