Nhung Giai Doan Phat Trien Cua Tre1. CAĂC GIAI ĂOAĂ
N PHAĂT TRIĂĂN CUĂA TREĂ 1
MUĂ
C LUĂ
C
CAĂC GIAI ĂOAĂ
N PHAĂT TRIĂĂN TĂM LYĂ CUĂA TREĂ ..........................4
TĂȘm lyĂĄ treĂŁ trĂ»ĂșĂĄc vaĂą sau khi sinh......................................................... 5
NuĂ„ cĂ»ĂșĂąi hoĂąa nhĂȘĂ„p xaĂ€ höÄi.......................................................................8
Con baÄn vaù phong caåch riïng cuãa beå................................................... 9
TĂČm hiĂŻĂu tĂȘm lyĂĄ treĂŁ em....................................................................... 10
TĂȘm lyĂĄ lûåa tuöĂi ĂȘĂ«u nhi (1 - 3 tuöĂi)..................................................... 12
TĂȘm lyĂĄ lûåa tuöĂi nhi à öÏng (3 - 7 tuöĂi) ................................................. 14
TĂȘm lyĂĄ lûåa tuöĂi thiĂŻĂ«u nhi (7 - 11 tuöĂi) ..............................................16
TĂȘm lyĂĄ treĂŁ khi cha meĂ„ ly hön............................................................. 22
Thuå nuöi............................................................................................... 24
Chûång suy nhĂ»ĂșĂ„c ................................................................................ 26
CAĂC GIAI ĂOAĂ
N PHAĂT TRIĂĂN SINH LYĂ CUĂA TREĂ ....................... 28
NhûÀng dĂȘĂ«u hiĂŻĂ„u caĂŁnh baĂĄo treĂŁ chĂȘĂ„m phaĂĄt triĂŻĂn ............................... 29
TrĂčĂŠc nghiĂŻĂ„m: BaĂ„n biĂŻĂ«t gĂČ vĂŻĂŹ sûÄ phaĂĄt triĂŻĂn cuĂŁa treĂŁ?......................... 33
ĂaĂĄp aĂĄn trĂčĂŠc nghiĂŻĂ„m kiĂŻĂ«n thûåc vĂŻĂŹ sûÄ phaĂĄt triĂŻĂn cuĂŁa beĂĄ .................. 37
Con töi bÔ luùn û? .................................................................................. 42
http://www.ebooks.vdcmedia.com
2. CAĂC GIAI ĂOAĂ
N PHAĂT TRIĂĂN CUĂA TREĂ 2
LaĂąm sao biĂŻĂ«t chĂčĂŠc rĂčçng con töi phaĂĄt triĂŻĂn bĂČnh thĂ»ĂșĂąng? ................ 43
Giai Ă oaĂ„n tûÄ chĂčm soĂĄc baĂŁn thĂȘn........................................................45
Sau Ă oĂĄ treĂŁ phaĂĄt triĂŻĂn thĂŻĂ« naĂąo?...........................................................47
Ngön ngûÀ trong nĂčm Ă ĂȘĂŹu tiĂŻn ...........................................................49
KhaĂŁ nĂčng tûÄ chĂčm soĂĄc ĂșĂŁ tuöĂi tĂȘĂ„p Ă i .................................................. 50
GiuĂĄp Ă ĂșĂ€ beĂĄ trong tûùng giai Ă oaĂ„n phaĂĄt triĂŻĂn ..................................... 54
SûÄ phaĂĄt triĂŻĂn cuĂŁa treĂŁ 12 thaĂĄng tuöĂi .................................................. 59
Con töi coĂĄ phaĂĄt triĂŻĂn bĂČnh thĂ»ĂșĂąng khöng?........................................62
PhaĂĄt triĂŻĂn tĂȘm thĂȘĂŹn vĂȘĂ„n à öÄng chung ............................................... 64
SĂĂ
PHAĂT TRIĂĂN CUĂA TREĂ ................................................................. 67
PhaĂŁn xaĂ„ kyĂą diĂŻĂ„u cuĂŁa treĂŁ sĂș sinh ........................................................68
SûÄ phaĂĄt triĂŻĂn cuĂŁa treĂŁ tûù 25 Ă ĂŻĂ«n 30 thaĂĄng tuöĂi ................................. 70
SûÄ phaĂĄt triĂŻĂn cuĂŁa treĂŁ tûù 13 Ă ĂŻĂ«n 18 thaĂĄng tuöĂi ................................. 72
SûÄ phaĂĄt triĂŻĂn cuĂŁa treĂŁ tûù 31 Ă ĂŻĂ«n 36 thaĂĄng tuöĂi ................................. 74
SûÄ phaĂĄt triĂŻĂn cuĂŁa treĂŁ tûù 19 Ă ĂŻĂ«n 24 thaĂĄng tuöĂi ................................. 76
Giai Ă oaĂ„n 00 - 12 thaĂĄng: giuĂĄp vĂȘĂ„n à öÄng baĂąn tay..............................79
LaĂąm sao Ă ĂŻĂ treĂŁ mau lĂșĂĄn ...................................................................... 82
SûÄ phaĂĄt triĂŻĂn cuĂŁa treĂŁ tĂȘĂ„p Ă i (TreĂŁ 13 thaĂĄng tuöĂi)..............................86
SûÄ phaĂĄt triĂŻĂn cuĂŁa treĂŁ 14 thaĂĄng tuöĂi .................................................. 88
SûÄ phaĂĄt triĂŻĂn cuĂŁa treĂŁ 15 thaĂĄng tuöĂi .................................................. 90
SûÄ phaĂĄt triĂŻĂn cuĂŁa treĂŁ 16 thaĂĄng tuöĂi .................................................. 92
BIĂĂU ĂĂĂ TĂNG TRĂĂĂNG ................................................................... 94
CAĂC GIAI ĂOAĂ
N PHAĂT TRIĂĂN NĂNG KHIĂĂU CUAĂ TREĂĂŁ ............. 95
GiuĂĄp treĂŁ coĂĄ khiĂŻĂ«u giaĂŁm cĂčng thĂčĂšng................................................... 96
http://www.ebooks.vdcmedia.com
3. CAĂC GIAI ĂOAĂ
N PHAĂT TRIĂĂN CUĂA TREĂ 3
Con töi bĂ” chĂŻĂ« nhaĂ„o vĂČ quaĂĄ thöng minh............................................. 98
HĂČnh nhĂ» con baĂ„n coĂĄ nĂčng khiĂŻĂ«u?................................................... 100
5 - 8 tuöĂi bĂ” choĂ„c gheĂ„o vĂČ thöng minh quaĂĄ....................................... 103
GiuĂĄp treĂŁ coĂĄ khiĂŻĂ«u hoĂ„c töët ĂșĂŁ trĂ»ĂșĂąng .................................................. 105
LaĂąm thĂŻĂ« naĂąo Ă ĂŻĂ giuĂĄp treĂŁ coĂĄ nĂčng khiĂŻĂ«u tiĂŻĂ«n böÄ thĂŻm ngoaĂąi giĂșĂą hoĂ„c ĂșĂŁ
trĂ»ĂșĂąng? ............................................................................................... 107
LaĂąm gĂČ khi con coĂĄ nĂčng khiĂŻĂ«u?........................................................ 109
LaĂąm thĂŻĂ« naĂąo Ă ĂŻĂ giuĂĄp treĂŁ hoĂąa mĂČnh vaĂąo trĂ»ĂșĂąng hoĂ„c?...................... 111
MöÄt à ûåa treĂŁ coĂĄ khiĂŻĂ«u nghĂŽa laĂą gĂČ?.................................................... 112
Con baÄn coå khiïëu khöng? ................................................................. 113
NhaĂą trĂ»ĂșĂąng xûã lyĂĄ trĂ»ĂșĂąng hĂșĂ„p treĂŁ em coĂĄ khiĂŻĂ«u nhĂ» thĂŻĂ« naĂąo?........ 115
LaĂąm gĂČ Ă ĂŻĂ giuĂĄp treĂŁ coĂĄ khiĂŻĂ«u?............................................................ 116
DĂȘĂ«u hiĂŻĂ„u coĂĄ khiĂŻĂ«u cuĂŁa treĂŁ 5 - 8 tuöĂi ................................................ 117
KiĂŻĂm tra nĂčng khiĂŻĂ«u cuĂŁa treĂŁ ........................................................... 119
Con baĂ„n Ă ĂŻĂ«n tuöĂi Ă i hoĂ„c chĂ»a?......................................................... 121
http://www.ebooks.vdcmedia.com
4. Äá» cĂł ÄÆ°á»Łc Äáș§y Äủ những tĂ i liá»u, pháș§n má»m chÄm sĂłc bĂ© yĂȘu
của báșĄn má»t cĂĄch tá»t nháș„t, xin vui lĂČng liĂȘn há»:
Nguyá»
n Trung HoĂ
Mobile: 0985017089
YahooMessenger: ngtrunghoa108
Skype: ngtrunghoa108
ChĂșc gia ÄĂŹnh báșĄn vĂ bĂ© luĂŽn vui, khoáș», háșĄnh phĂșc!
5. CAĂC GIAI ĂOAĂ
N PHAĂT TRIĂĂN CUĂA TREĂ 4
CAĂC GIA I ĂOAĂ
N PH AĂT TR IĂĂ N TĂM LYĂ TREĂ
EM
http://www.ebooks.vdcmedia.com
6. CAĂC GIAI ĂOAĂ
N PHAĂT TRIĂĂN CUĂA TREĂ 5
TĂȘm lyĂĄ treĂŁ trĂ»ĂșĂĄc vaĂą sau khi sinh
Trong thĂșĂąi kyĂą mang thai, baĂą meĂ„ traĂĄnh lo ĂȘu, thĂȘĂ«t voĂ„ng. NhĂ»
thĂŻĂ«, beĂĄ ra Ă ĂșĂąi mĂșĂĄi khoeĂŁ maĂ„nh, khöng bĂ” röëi loaĂ„n tĂȘm lyĂĄ. TrĂ»ĂșĂĄc khi ra
Ă ĂșĂąi, beĂĄ vaĂą meĂ„ laĂą möÄt khöëi thöëng nhĂȘĂ«t. BeĂĄ cuĂąng Ăčn, cuĂąng nguĂŁ, cuĂąng coĂĄ
nhûÀng caĂŁm xuĂĄc thay à öĂi giöëng meĂ„. NĂŻĂ«u trong thĂșĂąi kyĂą mang thai,
ngĂ»ĂșĂąi meĂ„ thĂ»ĂșĂąng buöÏn baĂ€, lo ĂȘu, à ûåa beĂĄ sinh ra coĂĄ thĂŻĂ gĂčĂ„p nhûÀng vĂȘĂ«n
Ă ĂŻĂŹ tĂȘm lyĂĄ nhĂ» quaĂĄ hiĂŻĂ«u à öÄng, thuĂ„ à öÄng hoĂčĂ„c nĂčĂ„ng hĂșn coĂĄ thĂŻĂ dĂȘĂźn Ă ĂŻĂ«n
tûÄ kyĂŁ rĂȘĂ«t cao.
Trong buĂ„ng meĂ„ BeĂĄ coĂĄ khaĂŁ nĂčng gĂČ?
- KhaĂŁ nĂčng nghe: Tûù 6 thaĂĄng, trong buĂ„ng meĂ„, beĂĄ Ă aĂ€ coĂĄ thĂŻĂ nghe
Ă Ă»ĂșĂ„c tiĂŻĂ«ng noĂĄi, nhĂ”p tim cuĂŁa meĂ„ cuĂ€ngnhĂ» ĂȘm thanh bĂŻn ngoaĂąi.
NhûÀng thûÄc ngiĂŻĂ„m cuĂŁa caĂĄc nhaĂą tĂȘm lyĂĄ PhaĂĄp cho thĂȘĂ«y, ngay tûù
khi mĂșĂĄi ra Ă ĂșĂąi, à ûåa beĂĄ Ă aĂ€ cûã à öÄng Ă aĂĄp ûång vĂșĂĄi tiĂŻĂ«ng goĂ„i cuĂŁa meĂ„. VĂșĂĄi
gioĂ„ng ngĂ»ĂșĂąi khaĂĄc, beĂĄ nĂčçm yĂŻn.
TaĂ„i NhĂȘĂ„t BaĂŁn coĂĄ cuöÄc thûã nghiĂŻĂ„m vĂșĂĄi nhûÀng treĂŁ söëng gĂȘĂŹn sĂȘn
bay. Sau khi ra Ă ĂșĂąi, beĂĄ vĂȘĂźn nguĂŁ yĂŻn khi coĂĄ tiĂŻĂ«ng öÏn cuĂŁa maĂĄy bay
trong khi nhûÀng treĂŁ khaĂĄc giĂȘĂ„t mĂČnh thûåc dĂȘĂ„y.
Ăöëi vĂșĂĄi treĂŁ sinh non, hiĂŻĂ„n nay, ngĂ»ĂșĂąi ta thĂ»ĂșĂąng aĂĄp duĂ„ng phĂ»Ășng
phaĂĄp kang-gu-ru, ĂȘĂ«p beĂĄ trĂ»ĂșĂĄc ngûÄc. CaĂĄch naĂąy töët hĂșn löÏng ĂȘĂ«p, giaĂŁm
tyã lïÄ tûã vong do nhiïßm truùng.
VĂŻĂŹ mĂčĂ„t tĂȘm lyĂĄ, beĂĄ Ă Ă»ĂșĂ„c tiĂŻĂ«p xuĂĄc trûÄc tiĂŻĂ«p vĂșĂĄi da thĂ”t meĂ„, nghe
nhûÀng ĂȘm thanh quen thuöÄc tûù luĂĄc trong buĂ„ng meĂ„ nhĂ»: nhĂ”p tim, ĂȘm
sĂčĂŠc, gioĂ„ng noĂĄi cuĂŁa meĂ„...
- KhaĂŁ nĂčng nhĂČn: ThĂ” giaĂĄc laĂą cĂș quan xuĂȘĂ«t hiĂŻĂ„n rĂȘĂ«t sĂșĂĄm. Khi
kñch thñch aĂĄnh saĂĄng, beĂĄ nhĂčĂŠm mĂčĂŠt laĂ„i.
http://www.ebooks.vdcmedia.com
7. CAĂC GIAI ĂOAĂ
N PHAĂT TRIĂĂN CUĂA TREĂ 6
- VĂ” giaĂĄc: Khi meĂ„ Ăčn thûåc Ăčn ngoĂ„t nhiĂŻĂŹu, khaĂŁ nĂčng nuöët cuĂŁa beĂĄ
tĂčng lĂŻn. VĂșĂĄi chĂȘĂ«t mĂčĂ„n thĂČ ngĂ»ĂșĂ„c laĂ„i.
- XuĂĄc giaĂĄc: BeĂĄ coĂĄ khaĂŁ nĂčng xaĂĄc nhĂȘĂ„n Ă au Ă ĂșĂĄn khi bĂ” kñch thñch.
Sau khi ra Ă ĂșĂąi - Gia Ă ĂČnh coĂĄ vai troĂą gĂČ?
Sau khi ra Ă ĂșĂąi, nhûÀng giaĂĄc quan naĂąy caĂąng phaĂĄt triĂŻĂn. CuĂąng vĂșĂĄi
hĂŻĂ„ thĂȘĂŹn kinh, beĂĄ coĂĄ thĂŻm cĂș quan khûåu giaĂĄc. VĂČ thĂŻĂ«, khi gĂčĂ„p muĂąi
khöng thñch, beĂĄ quay mĂčĂ„t Ă i.
CaĂĄch cho con buĂĄ: Töët nhĂȘĂ«t, nĂŻn cho beĂĄ buĂĄ sûÀa meĂ„. Khi cho buĂĄ,
ngĂ»ĂșĂąi meĂ„ phaĂŁi thoaĂĄi maĂĄi vĂŻĂŹ tĂȘm lyĂĄ, chĂł nghĂŽ vĂŻĂŹ con. TĂ» thĂŻĂ« phaĂŁi thoaĂŁi
maåi, khöng eåp beå buå. Nïëu beå oÄc, ngûng cho buå ngay, öm beå vaùo loùng
vöß vïÏ, vuöët ve.
Trao à öĂi bĂčçng mĂčĂŠt: Trong khi chĂčm soĂĄc, nhĂČn thĂčĂšng vaĂąo mĂčĂŠt beĂĄ.
Trao à öĂi qua gioĂ„ng noĂĄi: ThĂ»ĂșĂąng xuyĂŻn noĂĄi chuyĂŻĂ„n vĂșĂĄi beĂĄ, gioĂ„ng
chĂȘĂ„m, ĂȘm Ă iĂŻĂ„u dĂ”u daĂąng. BeĂĄ seĂ€ duĂąng tiĂŻĂ«ng khoĂĄc cuĂŁa mĂČnh Ă ĂŻĂ traĂŁ lĂșĂąi
meĂ„. MeĂ„ cöë gĂčĂŠng hiĂŻĂu Ă Ă»ĂșĂ„c nhûÀng yĂŻu cĂȘĂŹu cuĂŁa beĂĄ.
Tuy nhiĂŻn, ngĂ»ĂșĂąi meĂ„ cĂȘĂŹn lĂ»u yĂĄ: beĂĄ khoĂĄc do nhiĂŻĂŹu nguyĂŻn nhĂȘn
(do Ă oĂĄi buĂ„ng, giĂȘĂ„n hĂșĂąn, ĂȘĂ«m ûå, giaĂŁ vĂșĂą, bĂŻĂ„nh...)
ThĂșĂąi gian gĂȘĂŹn guĂ€i sau sinh: LuĂĄc ĂșĂŁ trong buĂ„ng meĂ„, beĂĄ Ă Ă»ĂșĂ„c meĂ„
laĂąm höÄ tĂȘĂ«t caĂŁ: tûù Ăčn, uöëng, uĂŁ ĂȘĂ«m, giûÀ an toaĂąn.
Khi ra Ă ĂșĂąi, beĂĄ bĂ” taĂĄch khoĂŁi meĂ„. VĂŻĂŹ mĂčĂ„t sinh hoĂ„c, Ă ĂȘy laĂą cuĂĄ söëc
tĂȘm lyĂĄ Ă ĂȘĂŹu tiĂŻn cuĂŁa beĂĄ. VĂČ thĂŻĂ«, thĂșĂąi gian gĂȘĂŹn guĂ€i cuĂŁa meĂ„ vĂșĂĄi beĂĄ sĂș
sinh rĂȘĂ«t quan troĂ„ng, ñt nhĂȘĂ«t laĂą 4-6 thaĂĄng Ă ĂȘĂŹu Ă ĂșĂąi. NĂŻĂ«u meĂ„ quaĂĄ bĂȘĂ„n,
nĂŻn thu xĂŻĂ«p vĂčĂŠng mĂčĂ„t trong thĂșĂąi gian beĂĄ nguĂŁ hoĂčĂ„c cöë gĂčĂŠng ĂșĂŁ bĂŻn con
sau giĂșĂą laĂąm viĂŻĂ„c.
Vai troĂą cuĂŁa böë vaĂą gia Ă ĂČnh: SûÄ coĂĄ mĂčĂ„t thĂ»ĂșĂąng xuyĂŻn, à öÄng viĂŻn,
an uĂŁi cuĂŁa böë seĂ€ giuĂĄp cho meĂ„ yĂŻn tĂȘm, öĂn Ă Ă”nh vĂŻĂŹ tĂȘm lyĂĄ.
Trong giai Ă oaĂ„n sĂș sinh, ngĂ»ĂșĂąi böë coĂĄ aĂŁnh hĂ»ĂșĂŁng giaĂĄn tiĂŻĂ«p Ă ĂŻĂ«n beĂĄ
thöng qua ngĂ»ĂșĂąi meĂ„.
ChuĂĄng ta Ă ĂŻĂŹu biĂŻĂ«t rĂčçng, beĂĄ laĂą möÄt caĂĄ nhĂȘn à öÄc lĂȘĂ„p. ĂĂŻĂ giuĂĄp beĂĄ
phaĂĄt triĂŻĂn tĂȘm lyĂĄ töët, böë meĂ„ phaĂŁi Ă Ă»ĂșĂ„c trang bĂ” nhûÀng kiĂŻĂ«n thûåc cĂș
http://www.ebooks.vdcmedia.com
8. CAĂC GIAI ĂOAĂ
N PHAĂT TRIĂĂN CUĂA TREĂ 7
baĂŁn vĂŻĂŹ tĂȘm lyĂĄ, traĂĄnh nhûÀng phiĂŻĂŹn nhiĂŻĂźu khoĂĄng Ă aĂĄng coĂĄ à öëi vĂșĂĄi à ûåa
con thĂȘn yĂŻu cuĂŁa mĂČnh.
MaĂĄch baĂ„n: KiĂŻĂm tra tĂȘm lyĂĄ beĂĄ taĂ„i:
- Khoa TĂȘm lyĂĄ TreĂŁ em, BĂŻĂ„nh viĂŻĂ„n Nhi à öÏng II, 14 LyĂĄ TûÄ TroĂ„ng,
Q1, TPHCM
- ViĂŻĂ„n Nhi, LaĂĄng ThĂ»ĂșĂ„ng, HaĂą NöÄi
(Chi phñ tuùy loaÄi trÔ liïÄu)
http://www.ebooks.vdcmedia.com
9. CAĂC GIAI ĂOAĂ
N PHAĂT TRIĂĂN CUĂA TREĂ 8
NuĂ„ cĂ»ĂșĂąi hoĂąa nhĂȘĂ„p xaĂ€ höÄi
NuĂ„ cĂ»ĂșĂąi Ă ĂȘĂŹu tiĂŻn cuĂŁa beĂĄ mang laĂ„i niĂŻĂŹm haĂ„nh phuĂĄc vö bĂșĂą cho
nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi buöĂi Ă ĂȘĂŹu laĂąm cha meĂ„. Sau nhûÀng tuĂȘĂŹn beĂĄ khoĂĄc, nguĂŁ, vaĂą
phaĂĄt triĂŻĂn khaĂĄ nhanh, bößng nhiĂŻn em beĂĄ nhĂČn baĂ„n vaĂą mĂłm cĂ»ĂșĂąi vĂșĂĄi
aĂĄnh mĂčĂŠt trong saĂĄng. Ăöëi vĂșĂĄi beĂĄ, Ă ĂȘy chñnh laĂą khĂșĂŁi Ă iĂŻĂm cuĂŁa sûÄ hoĂąa
nhĂȘĂ„p xaĂ€ höÄi. Ăöëi vĂșĂĄi möÄt söë cha meĂ„, Ă aĂ€ kiĂŻĂ„t sûåc vĂČ nhûÀng Ă ĂŻm thûåc
trĂčĂŠng vaĂą tĂȘĂ«t bĂȘĂ„t suöët ngaĂąy chĂčm soĂĄc beĂĄ thĂČ nuĂ„ cĂ»ĂșĂąi Ă ĂȘĂŹu tiĂŻn cuĂŁa beĂĄ
laĂąm cho hoĂ„ caĂŁm à öÄng vö cuĂąng vaĂą Ă oĂĄ laĂą luĂĄc tĂČnh yĂŻu thĂ»Ășng daĂąnh cho
beĂĄ traĂąn ngĂȘĂ„p trong loĂąng.
Khi naĂąo beĂĄ cĂ»ĂșĂąi?
NuĂ„ cĂ»ĂșĂąi hoaĂą nhĂȘĂ„p thĂ»ĂșĂąng xuĂȘĂ«t hiĂŻĂ„n khoaĂŁng giûÀa tuĂȘĂŹn thûå tĂ» vaĂą
tuĂȘĂŹn thûå saĂĄu. TrĂ»ĂșĂĄc khoaĂŁng thĂșĂąi gian naĂąy, à öi luĂĄc baĂ„n coĂĄ caĂŁm giaĂĄc laĂą
beĂĄ cĂ»ĂșĂąi nhĂ»ng Ă oĂĄ chĂł laĂą nhûÀng nuĂ„ cĂ»ĂșĂąi khöng coĂĄ chuĂŁ yĂĄ do beĂĄ no sûÀa
hay Ă i tiĂŻĂu. NuĂ„ cĂ»ĂșĂąi thûÄc sûÄ cuĂŁa beĂĄ laĂą khi chuĂĄng cĂ»ĂșĂąi to hĂșn vaĂą lĂȘu
hĂșn nuĂ„ cĂ»ĂșĂąi thoaĂĄng qua cuĂŁa beĂĄ luĂĄc mĂșĂĄi sinh, möÄt Ă ĂčĂ„c Ă iĂŻĂm Ă ĂŻĂ nhĂȘĂ„n
ra laĂą aĂĄnh mĂčĂŠt cuĂŁa treĂŁ lanh lĂșĂ„i vaĂą nhĂČn thĂčĂšng vaĂąo baĂ„n khi noĂĄ cĂ»ĂșĂąi.
ĂĂȘĂŹu tiĂŻn treĂŁ seĂ€ cĂ»ĂșĂąi vĂșĂĄi bĂȘĂ«t kyĂą ngĂ»ĂșĂąi quen hay ngĂ»ĂșĂąi laĂ„ â mĂłm
cĂ»ĂșĂąi vĂșĂĄi caĂŁ caĂĄi mĂčĂ„t naĂ„ nhĂčn nhoĂĄ. Sau möÄt vaĂąi thaĂĄng, beĂĄ chĂł cĂ»ĂșĂąi vĂșĂĄi
nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi maĂą chuĂĄng biĂŻĂ«t vaĂą khöng coĂĄ phaĂŁn ûång vĂșĂĄi nhûÀng khuön
mĂčĂ„t maĂą chuĂĄng caĂŁm thĂȘĂ«y khöng quen.
ĂĂŻĂ treĂŁ cĂ»ĂșĂąi nhiĂŻĂŹu hĂșn
CaĂĄch dĂŻĂź nhĂȘĂ«t Ă ĂŻĂ khuyĂŻĂ«n khñch cho beĂĄ cĂ»ĂșĂąi laĂą haĂ€y nhĂČn beĂĄ ĂȘu
yĂŻĂ«m vaĂą cĂ»ĂșĂąi vĂșĂĄi beĂĄ. Khuön mĂčĂ„t ĂȘĂ«m aĂĄp vaĂą thĂȘn thĂ»Ășng cuĂŁa baĂ„n seĂ€ laĂąm
cho beĂĄ an loĂąng vaĂą vui veĂŁ mĂłm cĂ»ĂșĂąi.
http://www.ebooks.vdcmedia.com
10. CAĂC GIAI ĂOAĂ
N PHAĂT TRIĂĂN CUĂA TREĂ 9
Con baÄn vaù phong caåch riïng cuãa beå
LaĂą cha meĂ„, chuĂĄng ta nĂŻn quan saĂĄt vaĂą lĂčĂŠng nghe phong caĂĄch
riĂŻng cuĂŁa con mĂČnh. Khöng nĂŻn so saĂĄnh tñnh caĂĄch con mĂČnh vĂșĂĄi
nhûÀng beå khaåc.
MuĂ„c à ñch chñnh cuĂŁa viĂŻĂ„c thöng hiĂŻĂu caĂĄc suy nghĂŽ cuĂ€ng nhĂ» caĂĄc
phaĂŁn ûång cuĂŁa beĂĄ khi beĂĄ diĂŻĂźn Ă aĂ„t yĂĄ mĂČnh laĂą giuĂĄp ngĂ»ĂșĂąi lĂșĂĄn nhĂȘĂ„n biĂŻĂ«t
caĂĄ tñnh cuĂŁa em beĂĄ Ă oĂĄ. ThĂȘĂ„t tuyĂŻĂ„t vĂșĂąi khi hiĂŻĂu Ă Ă»ĂșĂ„c con mĂČnh nhĂȘĂ„n
thûåc möi trĂ»ĂșĂąng xung quanh nhĂ» thĂŻĂ« naĂąo vaĂą caĂĄch beĂĄ phaĂŁn ûång laĂ„i caĂĄc
taĂĄc nhĂȘn kñch thñch xung quanh beĂĄ ra sao. ĂĂȘy laĂą bĂ»ĂșĂĄc Ă ĂȘĂŹu quan
troĂ„ng giuĂĄp baĂ„n hiĂŻĂu Ă Ă»ĂșĂ„c caĂĄ tñnh cuĂŁa beĂĄ. SûÄ thöng hiĂŻĂu naĂąy mĂșĂŁ ra
möÄt caĂĄnh cûãa cho baĂ„n thĂȘĂ«y roĂ€ tñnh caĂĄch cuĂŁa con mĂČnh sau naĂąy.
Mößi beå à oùi hoãi mößi caåch döß daùnh khaåc nhau vaù cuÀng phaãn ûång
khaĂĄc nhau khi Ă oĂĄi hoĂčĂ„c caĂŁm thĂȘĂ«y khoĂĄ chĂ”u. Mößi beĂĄ phaĂŁn ûång laĂ„i sûÄ
thay à öĂi nhiĂŻĂ„t à öÄ möÄt caĂĄch khaĂĄc nhau, vaĂą caĂĄch tûùng beĂĄ à öëi xûã vaĂą
tĂ»Ășng taĂĄc vĂșĂĄi ngĂ»ĂșĂąi sĂčn soĂĄc mĂČnh cuĂ€ng khaĂĄc nhau. BaĂ„n khöng nĂŻn so
saĂĄnh tñnh caĂĄch cuĂŁa con mĂČnh vĂșĂĄi nhûÀng à ûåa treĂŁ khaĂĄc. Töët hĂșn, chuĂĄng
ta nĂŻn quan saĂĄt, lĂčĂŠng nghe phong caĂĄch riĂŻng biĂŻĂ„t cuĂŁa con mĂČnh.
CoĂĄ thĂŻĂ theo doĂ€i caĂĄ tñnh naĂąy ngay tûù nhûÀng tuĂȘĂŹn lĂŻĂź Ă ĂȘĂŹu tiĂŻn sau
khi beĂĄ chaĂąo Ă ĂșĂąi. BeĂĄ nhu mĂČ, trĂȘĂŹm tĂŽnh hay söi nöĂi hoaĂ„t baĂĄt? TrĂ»ĂșĂĄc sûÄ
kiĂŻĂ„n mĂșĂĄi, vñ duĂ„ nhĂ» lĂȘĂŹn Ă ĂȘĂŹu tiĂŻn Ă Ă»ĂșĂ„c tĂčĂŠm, beĂĄ coĂĄ nhuĂĄt nhaĂĄt khöng?
HoĂčĂ„c beĂĄ coĂĄ thñch thuĂĄ trĂ»ĂșĂĄc sûÄ kiĂŻĂ„n mĂșĂĄi meĂŁ Ă oĂĄ? CaĂąng lĂ»u yĂĄ nhûÀng dĂȘĂ«u
hiĂŻĂ„u naĂąy cuĂŁa beĂĄ, baĂ„n seĂ€ biĂŻĂ«t roĂ€ caĂĄc ûång xûã thñch hĂșĂ„p vĂșĂĄi caĂĄ tñnh riĂŻng
cuĂŁa beĂĄ. CaĂąng chĂčm chuĂĄ lĂčĂŠng nghe, baĂ„n seĂ€ caĂąng Ă oaĂĄn trĂ»ĂșĂĄc Ă Ă»ĂșĂ„c nhiĂŻĂŹu
caĂĄch ûång xûã cuĂŁa beĂĄ trong nhûÀng thaĂĄng ngaĂąy sĂčĂŠp tĂșĂĄi vaĂą trong tĂ»Ășng
lai sau naĂąy.
Muöën biĂŻĂ«t thĂŻm chi tiĂŻĂ«t, haĂ€y laĂąm trĂčĂŠc nghiĂŻĂ„m cho con baĂ„n.
http://www.ebooks.vdcmedia.com
11. CAĂC GIAI ĂOAĂ
N PHAĂT TRIĂĂN CUĂA TREĂ 10
TĂČm hiĂŻĂu tĂȘm lyĂĄ treĂŁ em
TĂȘm lyĂĄ hoĂ„c laĂą möÄt khoa hoĂ„c tĂČm hiĂŻĂu vĂŻĂŹ yĂĄ thûåc con ngĂ»ĂșĂąi Ă ĂŻĂ biĂŻĂ«t
mĂČnh biĂŻĂ«t ngĂ»ĂșĂąi, biĂŻĂ«t ûång xûã cho hĂșĂ„p tĂČnh hĂșĂ„p lyĂĄ, biĂŻĂ«t söëng möÄt caĂĄch
haĂąi hoĂąa vaĂą sung maĂ€n, Ă ĂŻĂ trĂ»ĂșĂŁng thaĂąnh töët Ă eĂ„p, tĂ»Ășng ûång vĂșĂĄi tûùng
lûåa tuöĂi, vaĂą traĂĄnh Ă Ă»ĂșĂ„c nhûÀng thĂȘĂ«t baĂ„i trĂŻn Ă Ă»ĂșĂąng Ă ĂșĂąi.
ĂoĂĄ laĂą möÄt khoa hoĂ„c vĂŻĂŹ con ngĂ»ĂșĂąi vĂșĂĄi nhûÀng suy tĂ» vaĂą haĂąnh
à öÄng, caĂŁm nhĂȘĂ„n vaĂą tĂ»Ășng taĂĄc, bĂŻn trong vaĂą bĂŻn ngoaĂąi, chiĂŻĂŹu sĂȘu vaĂą
chiĂŻĂŹu röÄng. TĂȘĂ«t caĂŁ Ă ĂŻĂŹu Ă Ă»ĂșĂ„c quan saĂĄt, mö taĂŁ vaĂą giaĂŁi thñch, à öëi chiĂŻĂ«u
vĂșĂĄi thûÄc tĂŻĂ« kinh nghiĂŻĂ„m chung cuĂŁa xaĂ€ höÄi, cuĂŁa nhĂȘn loaĂ„i.
Tûù lĂȘu, trĂŻn thĂŻĂ« giĂșĂĄi, khoa TĂȘm lyĂĄ hoĂ„c Ă aĂ€ phaĂĄt triĂŻĂn, cuĂŁng cöë vaĂą
Ă em laĂ„i nhiĂŻĂŹu kĂŻĂ«t quaĂŁ to lĂșĂĄn cho hĂȘĂŹu nhĂ» tĂȘĂ«t caĂŁ caĂĄc ngaĂąnh khoa hoĂ„c
xaĂ€ höÄi vaĂą tûÄ nhiĂŻn cuĂŁa nhĂȘn loaĂ„i. TĂȘm lyĂĄ hoĂ„c Ă Ă»ĂșĂ„c Ă Ă”nh nghĂŽa nhiĂŻĂŹu
caĂĄch Ă ĂŻĂ chuĂĄng ta coĂĄ thĂŻĂ thĂȘĂ«u Ă aĂĄo Ă Ă»ĂșĂ„c hĂŻĂ«t moĂ„i khña caĂ„nh nhĂ» trĂŻn.
NhĂ» thĂŻĂ«, tĂȘm lyĂĄ chñnh laĂą cuöÄc söëng con ngĂ»ĂșĂąi vĂșĂĄi muön hĂČnh
muön daĂ„ng, Ă ĂȘĂŹy bñ nhiĂŻĂ„m, rĂȘĂ«t khoĂĄ khaĂĄm phaĂĄ vaĂą khöng bao giĂșĂą coĂĄ thĂŻĂ
hiĂŻĂu cho troĂ„n veĂ„n, bĂșĂŁi à öëi tĂ»ĂșĂ„ng cuĂŁa noĂĄ laĂą con ngĂ»ĂșĂąi, luön chuyĂŻĂn
biĂŻĂ«n, lĂșĂĄn lĂŻn vaĂą triĂŻĂn nĂșĂŁ vĂŻĂŹ thĂȘn xaĂĄc lĂȘĂźn tinh thĂȘĂŹn.
TĂČm hiĂŻĂu tĂȘm lyĂĄ treĂŁ em:
Trong chûùng mûÄc cuĂŁa vĂȘĂ«n Ă ĂŻĂŹ giaĂĄo duĂ„c thanh thiĂŻĂ«u niĂŻn vaĂą
thiïëu nhi, caåc nhaù sû phaÄm vaù giaåo duÄc cuÀng seÀ khöng thïà naùo boã
qua, khöng tĂČm hiĂŻĂu khoa TĂȘm lyĂĄ hoĂ„c Ă ĂčĂ„c biĂŻĂ„t à öëi vĂșĂĄi tûùng lûåa tuöĂi
caĂĄc em.
ChuĂĄng ta seĂ€ lĂȘĂŹn lĂ»ĂșĂ„t nghiĂŻn cûåu dûÄa vaĂąo nhûÀng thaĂąnh quaĂŁ quyĂĄ
giaĂĄ, tñch luĂ€y tûù bao thĂșĂąi, cuĂŁa bao ngĂ»ĂșĂąi cuĂ€ng nhĂ» chñnh caĂĄc neĂĄt Ă ĂčĂ„c
thuĂą truyĂŻĂŹn thöëng cuĂŁa dĂȘn töÄc ViĂŻĂ„t Nam chuĂĄng ta nûÀa.
http://www.ebooks.vdcmedia.com
12. CAĂC GIAI ĂOAĂ
N PHAĂT TRIĂĂN CUĂA TREĂ 11
NgoaĂąi ra, mößi ngĂ»ĂșĂąi chuĂĄng ta cuĂ€ng nĂŻn à öëi chiĂŻĂ«u laĂ„i vĂșĂĄi chñnh
kinh nghiĂŻĂ„m thĂșĂąi thĂș ĂȘĂ«u vaĂą niĂŻn thiĂŻĂ«u cuĂŁa mĂČnh, nhûÀng gĂČ mĂČnh Ă aĂ€
bĂ” gaĂĄnh chĂ”u thiĂŻĂ„t thoĂąi, cuĂ€ng nhĂ» nhûÀng gĂČ mĂČnh Ă aĂ€ may mĂčĂŠn Ă Ă»ĂșĂ„c
Ă oĂĄn nhĂȘĂ„n.
Xin haĂ€y luön nhĂșĂĄ: baĂŁn thĂȘn mößi ngĂ»ĂșĂąi chuĂĄng ta Ă ĂŻĂŹu tûùng laĂą möÄt
à ûåa treĂŁ nhoĂŁ. VĂȘĂ„y, xin à ûùng biĂŻĂ«n caĂĄc treĂŁ nhoĂŁ höm nay thaĂąnh ânhûÀng
öng cuĂ„ nonâ, caĂĄc âbaĂą thaĂĄnh nhoĂŁâ, nghĂŽa laĂą bĂčĂŠt caĂĄc em phaĂŁi rĂȘĂ„p khuön
vĂŻĂŹ tĂȘm lyĂĄ vaĂą luĂȘn lyĂĄ theo kiĂŻĂu ngĂ»ĂșĂąi lĂșĂĄn, möÄt Ă iĂŻĂŹu maĂą ngaĂąy xĂ»a
chñnh chuĂĄng ta Ă aĂ€ bûÄc böÄi khoĂĄ chĂ”u vaĂą ĂȘm thĂȘĂŹm Ă ĂŻĂŹ khaĂĄng mößi khi bĂ”
aĂĄp Ă ĂčĂ„t!
BaĂ„n coĂĄ thĂŻĂ lĂȘĂŹn lĂ»ĂșĂ„t tĂČm hiĂŻĂu tĂȘm lyĂĄ caĂĄc em ĂșĂŁ tûùng à öÄ tuöĂi thĂŻĂ lyĂĄ.
http://www.ebooks.vdcmedia.com
13. CAĂC GIAI ĂOAĂ
N PHAĂT TRIĂĂN CUĂA TREĂ 12
TĂȘm lyĂĄ lûåa tuöĂi ĂȘĂ«u nhi (1 - 3 tuöĂi)
Trong thûÄc tĂŻĂ«, ĂșĂŁ à öÄ tuöĂi naĂąy, caĂĄc em vĂȘĂźn coĂąn hoaĂąn toaĂąn thuöÄc
vaĂąo voĂąng tay chĂčm soĂĄc vaĂą giaĂĄo duĂ„c cuĂŁa böë meĂ„ vaĂą anh chĂ” trong gia
Ă ĂČnh caĂĄc em. ThĂŻĂ« nhĂ»ng, nĂŻĂ«u con baĂ„n Ă aĂ€ qua tuöĂi naĂąy maĂą Ă ĂŻĂ«n bĂȘy giĂșĂą
baĂ„n mĂșĂĄi quan tĂȘm thĂČ vĂȘĂźn cĂȘĂŹn nghiĂŻn cûåu thĂȘĂ«u Ă aĂĄo giai Ă oaĂ„n naĂąy Ă ĂŻĂ
coĂĄ thĂŻĂ hiĂŻĂu Ă Ă»ĂșĂ„c caĂĄc diĂŻĂźn biĂŻĂ«n tĂȘm lyĂĄ nĂși chaĂĄu beĂĄ. NĂși mößi möÄt con
ngĂ»ĂșĂąi luön coĂĄ sûÄ phaĂĄt triĂŻĂn liĂŻn tuĂ„c tûù à öÄ tuöĂi naĂąy sang à öÄ tuöĂi khaĂĄc,
caĂĄi trĂ»ĂșĂĄc laĂąm tiĂŻĂŹn Ă ĂŻĂŹ cho caĂĄi sau kĂŻĂ« thûùa.
VĂșĂĄi lûåa tuöĂi ĂȘĂ«u nhi: CaĂĄc nhaĂą chuyĂŻn mön goĂ„i giai Ă oaĂ„n tĂȘm lyĂĄ
naĂąy laĂą PremieĂąre Enfance, bĂșĂŁi tûù Ă ĂȘy, à ûåa beĂĄ bĂčĂŠt Ă ĂȘĂŹu âthöi nöiâ, lĂȘĂźm
chĂȘĂźm tĂȘĂ„p Ă i nhûÀng bĂ»ĂșĂĄc Ă ĂȘĂŹu Ă ĂșĂąi, Ă Ă»a tay sĂșĂą nĂčĂŠm bĂȘĂ«t cûå vĂȘĂ„t gĂČ nĂčçm
trong tĂȘĂŹm tay, doĂ€i mĂčĂŠt khaĂĄm phaĂĄ nhûÀng khung caĂŁnh tĂ»Ășng à öëi xa
hĂșn vaĂą hoaĂąn toaĂąn mĂșĂĄi laĂ„, phaĂ„m vi tĂ»Ășng quan tiĂŻĂ«p xuĂĄc vĂșĂĄi ngĂ»ĂșĂąi khaĂĄc
cuĂ€ng röÄng hĂșn chûå khöng chĂł dûùng laĂ„i nĂși voĂąng tay ngĂ»ĂșĂąi meĂ„. Do vĂȘĂ„y,
cĂȘĂŹn chuĂȘĂn bĂ” cho beĂĄ möÄt khöng gian vaĂą möi trĂ»ĂșĂąng an toaĂąn, khoaĂĄng
Ă aĂ€ng, khöng ö nhiĂŻĂźm vĂŻĂŹ tiĂŻĂ«ng à öÄng vaĂą khñ thĂșĂŁ, coĂĄ nhiĂŻĂŹu à öÏ vĂȘĂ„t troĂąn
trĂŽnh, dĂŻĂź thĂ»Ășng, nhiĂŻĂŹu maĂąu sĂčĂŠc haĂąi hoĂąa maĂą hĂȘĂ«p dĂȘĂźn.
NgoaĂąi ra, bĂȘĂŹu khñ tĂ»Ășng quan chung quanh phaĂŁi nhĂȘĂ«t thiĂŻĂ«t laĂą
sûÄ trĂČu mĂŻĂ«n, yĂŻu thĂ»Ășng, haĂ„nh phuĂĄc. GiĂȘĂ«c nguĂŁ cuĂŁa caĂĄc em coĂĄ thĂŻĂ Ă Ă»ĂșĂ„c
nĂȘng niu bĂčçng ĂȘm nhaĂ„c, nhĂȘĂ«t laĂą nhûÀng Ă iĂŻĂ„u ru hĂșĂąi dĂȘn gian ViĂŻĂ„t
Nam vaĂą nhaĂ„c cöà à iĂŻĂn ĂŻm dĂ”u cuĂŁa TĂȘy phĂ»Ășng...
ToĂĄm laĂ„i, Ă ĂȘy laĂą thĂșĂąi kyĂą cuĂŁa nhûÀng giaĂĄc à öÄng (sensori motrice)
mĂșĂŁ ra cho caĂĄc em nhûÀng tiĂŻĂ«p xuĂĄc vĂȘĂ„t chĂȘĂ«t vaĂą nhûÀng tĂ»Ășng quan nhĂȘn
vĂ”, chuĂŁ yĂŻĂ«u dûÄa vaĂąo nguĂ€ giaĂĄc (nhĂČn, nghe, ngûãi, nĂŻĂ«m, sĂșĂą) vĂ»ĂșĂ„t tröÄi hĂșn
hĂčĂšn giai Ă oaĂ„n beĂĄ coĂąn nĂčçm trong nöi hoĂčĂ„c Ă Ă»ĂșĂ„c böÏng ĂčĂ©m trĂŻn tay cuĂŁa
ngĂ»ĂșĂąi lĂșĂĄn.
http://www.ebooks.vdcmedia.com
14. CAĂC GIAI ĂOAĂ
N PHAĂT TRIĂĂN CUĂA TREĂ 13
CuĂ€ng cĂȘĂŹn phaĂŁi nhĂČn nhĂȘĂ„n rĂčçng: Ă iĂŻĂŹu gĂČ Ă aĂ€ laĂą khĂșĂŁi Ă ĂȘĂŹu thĂČ tĂȘĂ«t
yĂŻĂ«u seĂ€ laĂą nĂŻĂŹn taĂŁng hĂŻĂ«t sûåc quan troĂ„ng cho tĂ»Ășng lai. Ngay trĂ»ĂșĂĄc lûåa
tuöĂi ĂȘĂ«u nhi naĂąy, caĂĄc nhaĂą chuyĂŻn mön Ă ang mĂșĂŁ ra möÄt giai Ă oaĂ„n
ngĂ»ĂșĂ„c vĂŻĂŹ thĂșĂąi kyĂą à ûåa beĂĄ coĂąn nĂčçm trong buĂ„ng meĂ„ Ă ĂŻĂ khĂșĂŁi sûÄ viĂŻĂ„c giaĂĄo
duĂ„c möÄt caĂĄch giaĂĄn tiĂŻĂ«p bĂčçng khoa Thai GiaĂĄo.
http://www.ebooks.vdcmedia.com
15. CAĂC GIAI ĂOAĂ
N PHAĂT TRIĂĂN CUĂA TREĂ 14
TĂȘm lyĂĄ lûåa tuöĂi nhi à öÏng (3 - 7 tuöĂi)
BĂ»ĂșĂĄc vaĂąo giai Ă oaĂ„n naĂąy, caĂĄc nhaĂą chuyĂŻn mön goĂ„i laĂą giai Ă oaĂ„n
DeuxieĂąme Enfance, bĂșĂŁi caĂĄc em coĂĄ thĂŻĂ Ă aĂ€ Ă Ă»ĂșĂ„c gûãi vaĂąo nhaĂą treĂŁ, vĂ»ĂșĂąn
treĂŁ vaĂą sau Ă oĂĄ bĂčĂŠt Ă ĂȘĂŹu vaĂąo caĂĄc lĂșĂĄp mĂȘĂźu giaĂĄo: mĂȘĂŹm, chöÏi, laĂĄ.
TaĂ„i caĂĄc nĂ»ĂșĂĄc tiĂŻn tiĂŻĂ«n, phong traĂąo HĂ»ĂșĂĄng ĂaĂ„o mĂșĂĄi Ă ĂȘy Ă aĂ€ thĂŻm
ngaĂąnh Nhi, Ă ĂčĂ„t trĂ»ĂșĂĄc caĂĄc ngaĂąnh ĂĂu, ThiĂŻĂ«u, Kha, TraĂĄng vöën Ă aĂ€ coĂĄ tûù
lĂȘu. RiĂŻng ĂșĂŁ ViĂŻĂ„t Nam, viĂŻĂ„c thûã nghiĂŻĂ„m ngaĂąnh Nhi cuĂ€ng Ă aĂ€ Ă Ă»ĂșĂ„c
khĂșĂŁi sûÄ.
ViĂŻĂ„c sĂșĂĄm Ă Ă»a caĂĄc em Ă ĂŻĂ«n trĂ»ĂșĂąng, cho sinh hoaĂ„t tĂȘĂ„p thĂŻĂ..., gaĂ„t ra
ngoaùi lyå do khöng à aång khuyïën khñch laù böë meÄ caåc em chó muöën à uùn
cho xaĂ€ höÄi phaĂŁi lo thay Ă ĂŻĂ mĂČnh coĂąn raĂŁnh tay laĂąm Ăčn vaĂą giaĂŁi trñ, thĂČ
phĂ»Ășng caĂĄch naĂąy coĂĄ nhûÀng giaĂĄ trĂ” tñch cûÄc. ĂĂȘy laĂą dĂ”p Ă ĂŻĂ caĂĄc em Ă Ă»ĂșĂ„c
mĂșĂŁ röÄng tiĂŻĂ«p xuĂĄc nhiĂŻĂŹu hĂșn nûÀa vĂșĂĄi thĂŻĂ« giĂșĂĄi chung quanh muön maĂąu
muön veĂŁ, à öÏng thĂșĂąi caĂĄc em Ă Ă»ĂșĂ„c caĂĄc cö baĂŁo mĂȘĂźu, caĂĄc thĂȘĂŹy cö giaĂĄo mĂȘĂźu
giaĂĄo coĂĄ lĂ»Ășng tĂȘm tĂȘĂ„p taĂąnh cho caĂĄc em möÄt söë nhûÀng à ûåc tñnh, nhûÀng
thoĂĄi quen, tĂȘĂ„p quaĂĄn töët.
ThĂŻĂ« nhĂ»ng, ngoaĂąi thĂșĂąi gian Ă i nhaĂą treĂŁ hoĂčĂ„c mĂȘĂźu giaĂĄo, thĂČ khöng
gian, thĂșĂąi gian vaĂą bĂȘĂŹu khñ söëng chñnh yĂŻĂ«u cuĂŁa caĂĄc em vĂȘĂźn laĂą gia Ă ĂČnh.
ĂĂȘy laĂą thĂșĂąi kyĂą caĂĄc em phaĂŁi traĂŁi qua möÄt cĂșn khuĂŁng hoaĂŁng tĂȘm lyĂĄ
tĂ»Ășng à öëi nheĂ„ nhaĂąng Ă ĂŻĂ tûÄ cuĂŁng cöë caĂĄi Töi (le Moi) cuĂŁa mĂČnh.
- CaĂĄc em bĂčĂŠt Ă ĂȘĂŹu yĂĄ thûåc Ă Ă»ĂșĂ„c rĂčçng mĂČnh coĂĄ thĂŻĂ cĂ»ĂșĂ€ng chöëng laĂ„i
tĂȘĂ«t caĂŁ nhûÀng gĂČ xem ra ngĂ»ĂșĂąi lĂșĂĄn muöën aĂĄp Ă ĂčĂ„t lĂŻn tûÄ do cuĂŁa mĂČnh.
Sau möÄt à öi lĂȘĂŹn thaĂąnh cöng, caĂĄc em seĂ€ tĂČm caĂĄch tĂȘĂ„n duĂ„ng khaĂŁ nĂčng
naĂąy, sao cho coĂĄ lĂșĂ„i nhĂȘĂ«t cho baĂŁn thĂȘn, khöng cĂȘĂŹn quan tĂȘm rĂčçng Ă iĂŻĂŹu
Ă oĂĄ coĂĄ lĂșĂ„i hay coĂĄ haĂ„i cho mĂČnh vaĂą cho ngĂ»ĂșĂąi khaĂĄc.
http://www.ebooks.vdcmedia.com
16. CAĂC GIAI ĂOAĂ
N PHAĂT TRIĂĂN CUĂA TREĂ 15
- Trñ khön cuĂŁa caĂĄc em chuyĂŻĂn dĂȘĂŹn tûù chöß tiĂŻĂŹn quan niĂŻĂ„m
(preĂĄcon-ceptuelle) coĂąn khaĂĄ mĂș höÏ, sang thĂŻĂ« trûÄc giaĂĄc (intituive) möÄt
caĂĄch cuĂ„ thĂŻĂ.
- CuĂ€ng trong giai Ă oaĂ„n naĂąy, caĂĄc em thĂ»ĂșĂąng tûÄ tĂČm hiĂŻĂu hoĂčĂ„c Ă ĂčĂ„t
ra cho ngĂ»ĂșĂąi lĂșĂĄn nhûÀng cĂȘu hoĂŁi âtaĂ„i saoâ coĂĄ chuĂŁ yĂĄ vuĂ„ lĂșĂ„i (utilitaire) vaĂą
coĂĄ chuĂŁ à ñch (finaliste) rĂčçng Ă iĂŻĂŹu Ă oĂĄ, caĂĄi Ă oĂĄ âĂ ĂŻĂ laĂąm gĂČ vĂȘĂ„y â
- Do vĂȘĂ„y, ngĂ»ĂșĂąi lĂșĂĄn cĂȘĂŹn kiĂŻn nhĂȘĂźn Ă ĂŻĂ traĂŁ lĂșĂąi caĂĄc cĂȘu hoĂŁi loaĂ„i
naĂąy, à öÏng thĂșĂąi hĂ»ĂșĂĄng caĂĄc em Ă ĂŻĂ«n nhûÀng khaĂĄi niĂŻĂ„m bĂșĂĄt vĂ” kyĂŁ vuĂ„ lĂșĂ„i
cho baĂŁn thĂȘn. CuĂ€ng à ûùng nĂŻn trĂČnh baĂąy vĂȘĂ«n Ă ĂŻĂŹ quaĂĄ sĂȘu xa phûåc taĂ„p
khiĂŻĂ«n caĂĄc em Ă ĂȘm ra luĂĄng tuĂĄng, naĂŁn chñ hoĂčĂ„c bĂ” ngöÄ nhĂȘĂ„n tai haĂ„i vĂŻĂŹ
lĂȘu vĂŻĂŹ daĂąi.
Ăöëi vĂșĂĄi lûåa tuöĂi naĂąy, nhûÀng chuyĂŻĂ«n Ă i daĂ„o cöng viĂŻn, nghĂł maĂĄt
giûÀa thiĂŻn nhiĂŻn bao la trong laĂąnh laĂą nhûÀng dĂ”p giuĂĄp caĂĄc em mĂșĂŁ röÄng
tĂȘm tĂČnh vaĂą oĂĄc toĂą moĂą Ă ĂŻĂ«n nhûÀng khaĂĄi niĂŻĂ„m töët laĂąnh, Ă eĂ„p Ă eĂ€, dĂŻĂź
thĂ»Ășng. Ăm nhaĂ„c cöà à iĂŻĂn hoĂčĂ„c hoĂąa tĂȘĂ«u cuĂ€ng giuĂĄp möÄt phĂȘĂŹn quan
troĂ„ng Ă ĂŻĂ giuĂĄp caĂĄc em hĂČnh thaĂąnh sûÄ nhĂȘn aĂĄi dĂ”u daĂąng.
VĂŻĂŹ mĂčĂ„t sinh hoaĂ„t, caĂĄc em bĂčĂŠt chĂ»ĂșĂĄc ngĂ»ĂșĂąi lĂșĂĄn rĂȘĂ«t nhanh, cöÄng
thĂŻm trñ tĂ»ĂșĂŁng tĂ»ĂșĂ„ng Ă ang hĂČnh thaĂąnh khaĂĄ phong phuĂĄ Ă ĂŻĂ tûÄ baĂąy ra
caĂĄc troĂą chĂși nhĂ»: xĂȘy nhaĂą, nĂȘĂ«u bĂŻĂ«p, doĂ„n haĂąng, ru buĂĄp bĂŻ, vaĂą coĂĄ thĂŻĂ cûå
thĂŻĂ« maĂą chĂși möÄt mĂČnh rĂȘĂ«t lĂȘu, ngaĂąy naĂąy qua ngaĂąy kia khöng biĂŻĂ«t
chaĂĄn...
VĂŻĂŹ mĂčĂ„t tön giaĂĄo, caĂĄc cĂȘu truyĂŻĂ„n cöà tñch giûÀ möÄt vai troĂą quan
troĂ„ng. CaĂĄc tñnh caĂĄch nhĂȘn aĂĄi, thĂȘĂ„t thaĂą, hiĂŻĂ«u thaĂŁo nĂși caĂĄc nhĂȘn vĂȘĂ„t
traĂ„c tuöĂi caĂĄc em seĂ€ Ă ĂčĂ„c biĂŻĂ„t Ă Ă»ĂșĂ„c ghi sĂȘu trong tiĂŻĂŹm thûåc, dĂȘĂŹn dĂȘĂŹn mĂșĂŁ
ra cho tñnh caĂĄch tön giaĂĄo hĂ»ĂșĂĄng thĂ»ĂșĂ„ng nĂŻĂ«u ngĂ»ĂșĂąi lĂșĂĄn biĂŻĂ«t giuĂĄp Ă ĂșĂ€
caĂĄc em.
http://www.ebooks.vdcmedia.com
17. CAĂC GIAI ĂOAĂ
N PHAĂT TRIĂĂN CUĂA TREĂ 16
TĂȘm lyĂĄ lûåa tuöĂi thiĂŻĂ«u nhi (7 - 11 tuöĂi)
Thiïëu nhi laù giai à oaÄn maù caåc nhaù chuyïn mön goÄi laù Troisieùme
Enfance, lûåa tuöĂi bĂčĂŠt Ă ĂȘĂŹu theo hoĂ„c TiĂŻĂu hoĂ„c, hoĂčĂ„c coĂąn goĂ„i laĂą PhöĂ
thöng cĂș sĂșĂŁ cĂȘĂ«p 1. ĂĂȘy cuĂ€ng laĂą lûåa tuöĂi maĂą nhûÀng ai thĂȘĂ„t sûÄ muöën
dĂȘĂ«n thĂȘn trĂșĂŁ thaĂąnh ngĂ»ĂșĂąi cöÄng taĂĄc mĂȘĂ„t thiĂŻĂ«t vĂșĂĄi gia Ă ĂČnh caĂĄc em Ă ĂŻĂ
chĂčm lo viĂŻĂ„c giaĂĄo duĂ„c cho caĂĄc em, nhĂȘĂ«t laĂą cha meĂ„ vaĂą caĂĄc thĂȘĂŹy cö giaĂĄo,
rĂȘĂ«t cĂȘĂŹn quan tĂȘm tĂČm hiĂŻĂu.
Do vĂȘĂ„y, chuĂĄng ta seĂ€ xem xeĂĄt vĂȘĂ«n Ă ĂŻĂŹ chi tiĂŻĂ«t vaĂą sĂȘu xa hĂșn vĂșĂĄi
tûùng Ă ĂčĂ„c Ă iĂŻĂm cuĂŁa lûåa tuöĂi naĂąy:
1. CaĂĄc em mang Ă ĂȘĂ„m mĂčĂ„c caĂŁm Edipe:
TûÄ bĂȘĂm sinh, caĂĄc em Ă aĂ€ mang mĂčĂ„c caĂŁm Edipe ( le complexe
dâEdipe ). ThĂȘĂŹn thoaĂ„i Hy-laĂ„p kĂŻĂ rĂčçng: Edipe, do cuöÄc Ă ĂșĂąi oan nghiĂŻĂ„t
Ă Ă»a Ă ĂȘĂy, Ă aĂ€ ngöÄ saĂĄt cha mĂČnh laĂą Laios Ă ĂŻĂ lĂŻn ngöi vua vaĂą cĂ»ĂșĂĄi luön
meĂ„ laĂą Jocaste laĂąm hoaĂąng hĂȘĂ„u... CaĂĄc nhaĂą TĂȘm lyĂĄ hoĂ„c mĂ»ĂșĂ„n Ă iĂŻĂn tñch
naĂąy Ă ĂŻĂ diĂŻĂźn taĂŁ hiĂŻĂ„n tĂ»ĂșĂ„ng tĂȘm lyĂĄ bĂȘĂm sinh phöà biĂŻĂ«n nĂși lûåa tuöĂi
thiĂŻĂ«u nhi.
CaĂĄc em luön tĂČm sûÄ gĂȘĂŹn guĂ€i, yĂŻu thĂ»Ășng, chiĂŻĂŹu chuöÄng cuĂŁa
ngĂ»ĂșĂąi lĂșĂĄn khaĂĄc phaĂĄi: beĂĄ gaĂĄi gĂȘĂŹn böë maĂą xa meĂ„, coĂąn beĂĄ trai laĂ„i gĂȘĂŹn meĂ„
xa böë. ĂĂȘy khöng phaĂŁi laĂą möÄt töÄi lößi ghĂŻ gĂșĂĄm Ă aĂĄng lĂŻn aĂĄn vaĂą nghiĂŻm
phaĂ„t nhĂ» caĂĄch nghĂŽ thiĂŻĂn cĂȘĂ„n cuĂŁa möÄt söë ngĂ»ĂșĂąi chuĂŁ trĂ»Ășng Ă aĂ„o à ûåc
quaĂĄ khĂčĂŠt khe cöà huĂŁ.
CĂȘĂŹn phaĂŁi biĂŻĂ«t kheĂĄo hĂ»ĂșĂĄng dĂȘĂźn Ă ĂŻĂ giuĂĄp caĂĄc em tûù tûù nhĂȘĂ„n ra sûÄ
cĂȘĂŹn thiĂŻĂ«t phaĂŁi coĂĄ Ă uĂŁ caĂĄc tñnh caĂĄch giaĂĄo duĂ„c qua caĂŁ böë lĂȘĂźn meĂ„, anh vaĂą
chĂ” trong gia Ă ĂČnh, caĂŁ thĂȘĂŹy lĂȘĂźn cö ĂșĂŁ trĂ»ĂșĂąng, ĂșĂŁ lĂșĂĄp. Sau naĂąy, khi bĂ»ĂșĂĄc
vaĂąo tuöĂi dĂȘĂ„y thĂČ, caĂĄc em seĂ€ dĂȘĂŹn dĂȘĂŹn chuyĂŻĂn hoĂĄa sang thĂŻĂ« quĂȘn bĂČnh
vïÏ phaåi tñnh.
http://www.ebooks.vdcmedia.com
18. CAĂC GIAI ĂOAĂ
N PHAĂT TRIĂĂN CUĂA TREĂ 17
NĂŻĂ«u ngĂ»ĂșĂąi lĂșĂĄn quaĂĄ khĂčĂŠc nghiĂŻĂ„t hoĂčĂ„c lĂși loĂŁng thiĂŻĂ«u quan tĂȘm, coĂĄ
thĂŻĂ seĂ€ gĂȘy ra nĂși caĂĄc em nhûÀng ĂȘĂ«n tĂ»ĂșĂ„ng lĂŻĂ„ch laĂ„c, di haĂ„i suöët Ă ĂșĂąi caĂĄc
em vĂŻĂŹ mĂčĂ„t nhĂȘn caĂĄch tĂȘm lyĂĄ vaĂą ûång xûã. NgĂ»ĂșĂ„c laĂ„i, cĂȘĂŹn bĂčĂŠc möÄt nhĂ”p
cĂȘĂŹu hĂŻĂ«t sûåc tĂŻĂ« nhĂ” Ă ĂŻĂ gĂčĂ„p gĂșĂ€ chñnh tĂȘm höÏn beĂĄ boĂŁng non nĂșĂĄt cuĂŁa caĂĄc
em, biĂŻĂ«t mĂșĂŁ chuyĂŻĂ„n hoĂŁi han caĂĄc em bĂčçng ngön ngûÀ vaĂą cung caĂĄch cuĂŁa
chñnh caĂĄc em. Khi Ă oĂĄ, caĂĄc em mĂșĂĄi dĂŻĂź böÄc löÄ möÄt caĂĄch höÏn nhiĂŻn
nhûÀng tĂȘm sûÄ, nhûÀng "bñ mĂȘĂ„t" coĂĄ khi rĂȘĂ«t ngö nghĂŻ cuĂŁa caĂĄc em, maĂą
khöng hĂŻĂŹ e deĂą, giĂȘĂ«u giĂŻĂ«m, sĂșĂ„ ngĂ»ĂșĂąi lĂșĂĄn la rĂȘĂŹy, kĂŻĂ«t töÄi hoĂčĂ„c chĂŻĂ« giĂŻĂźu.
ĂĂ Ă iĂŻĂm naĂąy, caĂĄc em cĂȘĂŹn coĂĄ ngĂ»ĂșĂąi yĂŻu thĂ»Ășng, chĂčm soĂĄc, ĂȘn cĂȘĂŹn tĂȘĂ„n
tuĂ„y vaĂą tinh tĂŻĂ« nhaĂ„y caĂŁm, nĂčĂŠm bĂčĂŠt cho Ă Ă»ĂșĂ„c moĂ„i biĂŻĂu hiĂŻĂ„n tñch cûÄc lĂȘĂźn
tiĂŻu cûÄc nĂși caĂĄc em.
2. CaĂĄc em tin tĂ»ĂșĂŁng ngĂ»ĂșĂąi lĂșĂĄn tuyĂŻĂ„t à öëi:
CaĂĄc em Ă aĂ€ dĂȘĂŹn dĂȘĂŹn khöng coĂąn muöën loanh quanh luĂȘĂn quĂȘĂn ĂșĂŁ
xoĂĄ nhaĂą goĂĄc bĂŻĂ«p, nhĂ»ng bĂčĂŠt Ă ĂȘĂŹu thñch laĂąm quen nhiĂŻĂŹu baĂ„n nhoĂŁ vaĂą
nhiĂŻĂŹu ngĂ»ĂșĂąi lĂșĂĄn khaĂĄc. VĂČ vĂȘĂ„y, nĂŻĂ«u caĂĄc em nhĂȘĂ„n ra nĂși caĂĄc ngĂ»ĂșĂąi lĂșĂĄn
nhĂ» cö chuĂĄ, thĂȘĂŹy cö giaĂĄo, anh chĂ”... möÄt sûÄ baĂŁo boĂ„c chĂșĂŁ che, nhĂȘĂ«t laĂą sûÄ
quan tĂȘm, caĂŁm thöng thĂȘĂ„t sûÄ, caĂĄc em seĂ€ dĂȘĂŹn dĂȘĂŹn quĂȘĂ«n quñt, tin cĂȘĂ„y
à ïën mûåc tuyïÄt à öëi.
HaĂ€y traĂĄnh à ûùng bao giĂșĂą Ă uĂąa chĂși vĂșĂĄi caĂĄc em bĂčçng caĂĄch xñ gaĂ„t Ă ĂŻĂ
caĂĄc em mĂčĂŠc lûùa cho vui. CuĂ€ng à ûùng bao giĂșĂą taĂ„o cho caĂĄc em caĂŁm tĂ»ĂșĂŁng
bĂ” ngĂ»ĂșĂąi lĂșĂĄn aĂĄp Ă ĂčĂ„t, Ăčn hiĂŻĂ«p, lĂȘĂ«n lĂ»ĂșĂĄt, sai baĂŁo vĂčĂ„t vaĂą khöëng chĂŻĂ« caĂĄc
em bĂčçng luĂȘĂ„t lĂŻĂ„ maĂą chñnh ngĂ»ĂșĂąi lĂșĂĄn chĂ»a chĂčĂŠc Ă aĂ€ tuĂȘn thuĂŁ Ă aĂąng
hoaĂąng.
Do vĂȘĂ„y, thöng qua nhûÀng hoaĂ„t à öÄng vĂŻĂŹ giaĂĄo duĂ„c, laĂąm viĂŻĂ„c, sinh
hoaĂ„t vui chĂși, ngĂ»ĂșĂąi lĂșĂĄn cĂȘĂŹn biĂŻĂ«t taĂ„o ra cĂș höÄi Ă ĂŻĂ gĂȘĂŹn guĂ€i caĂĄc em, xoĂĄa
boĂŁ moĂ„i ngĂčn caĂĄch vĂŻĂŹ tuöĂi taĂĄc vaĂą tĂȘm lyĂĄ, hoĂąa mĂČnh trĂșĂŁ nĂŻn Ă Ășn sĂș nhĂ»
treĂŁ nhoĂŁ, biĂŻĂ«t caĂĄch gĂșĂ„i yĂĄ töà chûåc cuĂąng chĂși, cuĂąng laĂąm vĂșĂĄi caĂĄc em, tûù Ă oĂĄ
mĂșĂĄi coĂĄ dĂ”p Ă ĂŻĂ giuĂĄp Ă ĂșĂ€, daĂ„y döß caĂĄc em möÄt caĂĄch Ă ĂȘĂŹy Ă uĂŁ vaĂą kĂ”p thĂșĂąi.
BĂŻn caĂ„nh Ă oĂĄ, cuĂ€ng cĂȘĂŹn kñch thñch cho caĂĄc em luön haĂĄo hûåc chĂ”u laĂąm
quen thĂŻm vĂșĂĄi nhiĂŻĂŹu baĂ„n trai baĂ„n gaĂĄi mĂșĂĄi à öÏng trang lûåa ĂșĂŁ trĂ»ĂșĂąng
lĂșĂĄp vaĂą khu xoĂĄm.
ĂĂ Ă iĂŻĂm naĂąy, ngĂ»ĂșĂąi söëng vĂșĂĄi caĂĄc em phaĂŁi laĂą möÄt quaĂŁn troĂą Ă a
nĂčng, biĂŻĂ«t biĂŻĂ«n baĂĄo, löi cuöën, trang bĂ” nhiĂŻĂŹu kyĂ€ nĂčng thaĂąnh thaĂ„o, thu
http://www.ebooks.vdcmedia.com
19. CAĂC GIAI ĂOAĂ
N PHAĂT TRIĂĂN CUĂA TREĂ 18
huĂĄt Ă Ă»ĂșĂ„c Ă aĂĄm à öng caĂĄc em, à öÏng thĂșĂąi laĂ„i coĂĄ vöën liĂŻĂ«ng kinh nghiĂŻĂ„m vĂŻĂŹ
tĂȘm lyĂĄ Ă ĂŻĂ coĂĄ thĂŻĂ tiĂŻĂ«p cĂȘĂ„n maĂą lĂčĂŠng nghe vaĂą à öëi thoaĂ„i vĂșĂĄi tûùng em.
3. CaĂĄc em öm ĂȘĂ«m nhiĂŻĂŹu giĂȘĂ«c mĂș:
CaĂĄc em rĂȘĂ«t giaĂąu trñ tĂ»ĂșĂŁng tĂ»ĂșĂ„ng, nhiĂŻĂŹu khi quaĂĄ tin vaĂąo nhûÀng
Ă iĂŻĂŹu huyĂŻĂŹn hoĂčĂ„c, nhûÀng truyĂŻĂ„n cöà tñch thĂȘĂŹn tiĂŻn, nhûÀng truyĂŻĂ„n thĂȘĂŹn
thoaĂ„i dĂȘn gian Ă Ă»ĂșĂ„c kĂŻĂ trong caĂĄc lĂșĂĄp hoĂ„c hoĂčĂ„c trĂ»ĂșĂĄc khi Ă i nguĂŁ buöĂi
töëi. Tûù Ă oĂĄ caĂĄc em tûÄ thĂŻu dĂŻĂ„t nhûÀng mĂș möÄng rĂȘĂ«t dĂŻĂź thĂ»Ășng Ă ĂŻĂ«n bĂȘĂ«t
ngĂșĂą.
Sau naĂąy, lĂșĂĄn hĂșn möÄt chuĂĄt, tñnh thĂȘĂŹn thoaĂ„i chuyĂŻĂn dĂȘĂŹn sang
khña caĂ„nh thĂȘĂŹn tĂ»ĂșĂ„ng hoĂĄa möÄt caĂĄch Ă Ășn giaĂŁn. Khi caĂĄc em Ă Ă»ĂșĂ„c tiĂŻĂ«p
xuĂĄc thĂȘn tĂČnh vĂșĂĄi möÄt ngĂ»ĂșĂąi lĂșĂĄn naĂąo Ă oĂĄ coĂĄ nhĂȘn caĂĄch cao thĂ»ĂșĂ„ng, caĂĄc
em seĂ€ nhanh choĂĄng hĂČnh thaĂąnh caĂĄc Ă»ĂșĂĄc mĂș seĂ€ coĂĄ Ă Ă»ĂșĂ„c nhĂȘn caĂĄch ĂȘĂ«y
(vñ duĂ„: "LĂșĂĄn lĂŻn em seĂ€ laĂąm cö giaĂĄo nhĂ» cö..."; "Mai möët con seĂ€ Ă i tu
nhû cha..."; "Em seÀ laù möÄt Ronaldo cuãa ViïÄt Nam..." ).
Do Ă oĂĄ, nĂŻĂ«u ngĂ»ĂșĂąi lĂșĂĄn biĂŻĂ«t kheĂĄo nĂ»Ășng theo trñ tĂ»ĂșĂŁng tĂ»ĂșĂ„ng vaĂą
nhûÀng mĂș möÄng höÏn nhiĂŻn trong saĂĄng cuĂŁa caĂĄc em, coĂĄ thĂŻĂ hĂ»ĂșĂĄng dĂȘĂźn
caĂĄc em dĂȘĂŹn dĂȘĂŹn gaĂ„n loĂ„c Ă i nhûÀng neĂĄt viĂŻĂźn vöng huyĂŻĂŹn hoĂčĂ„c Ă ĂŻĂ
chuyĂŻĂn nhûÀng giaĂĄ trĂ” töët Ă eĂ„p hiĂŻĂ„n thûÄc nĂși nhĂȘn caĂĄch caĂĄc em.
BĂ»ĂșĂĄc Ă ĂȘĂŹu thĂȘĂ«u hiĂŻĂu Ă Ă»ĂșĂ„c nhûÀng nhu cĂȘĂŹu khaĂĄt voĂ„ng ngĂȘy thĂș
cuĂŁa caĂĄc em röÏi, vĂȘĂźn chĂ»a Ă uĂŁ, bĂșĂŁi tñnh khñ caĂĄc em luön bĂ” à öÄt biĂŻĂ«n,
thay à öĂi hoĂčĂ„c bĂ” töĂn thĂ»Ășng. Do vĂȘĂ„y, ngoaĂąi viĂŻĂ„c hoĂąa mĂČnh cuĂąng chĂși,
cuĂąng troĂą chuyĂŻĂ„n vĂșĂĄi caĂĄc em, ngĂ»ĂșĂąi lĂșĂĄn coĂąn cĂȘĂŹn kheĂĄo leĂĄo taĂ„o sûåc thu
huĂĄt lĂȘu daĂąi bĂŻĂŹn bĂł, bĂčçng caĂĄch löÏng caĂĄc hoaĂ„t à öÄng tĂȘĂ„p thĂŻĂ vaĂąo caĂĄc troĂą
chĂși (hoĂ„c vaĂą laĂąm maĂą laĂą chĂși, chĂși maĂą laĂ„i laĂą hoĂ„c vaĂą laĂąm möÄt caĂĄch hûÀu
ñch ).
ĂöÏng thĂșĂąi, cuĂ€ng à ûùng quĂŻn tiĂŻĂ«p xuĂĄc riĂŻng tûùng em, giuĂĄp caĂĄc em
tĂȘĂ„p nöß lûÄc nho nhoĂŁ Ă ĂŻĂ vĂ»Ășn lĂŻn trong tûùng khaĂĄt voĂ„ng, tûùng Ă»ĂșĂĄc mĂș
höÏn nhiĂŻn cuĂŁa chñnh mĂČnh, mößi ngaĂąy möÄt chuĂĄt theo phĂ»Ășng phaĂĄp
giaåo duÄc tiïÄm tiïën.
ĂĂ Ă iĂŻĂm naĂąy, ngĂ»ĂșĂąi söëng vĂșĂĄi caĂĄc em phaĂŁi laĂą möÄt ngĂ»ĂșĂąi baĂ„n treĂŁ
trung, tĂȘm huyĂŻĂ«t, Ă aĂĄng tin cĂȘĂ„y trong moĂ„i mĂčĂ„t sinh hoaĂ„t vui nhöÄn
cuĂ€ng nhĂ» tĂȘm linh sĂȘu lĂčĂŠng cuĂŁa caĂĄc em. TRĂĂ VĂĂ
4. CaĂĄc em rĂȘĂ«t Ă a caĂŁm, dĂŻĂź xuĂĄc à öÄng:
http://www.ebooks.vdcmedia.com
20. CAĂC GIAI ĂOAĂ
N PHAĂT TRIĂĂN CUĂA TREĂ 19
TĂȘm höÏn caĂĄc em coĂąn hĂŻĂ«t sûåc trong saĂĄng höÏn nhiĂŻn nhĂ» trang
giĂȘĂ«y coĂąn mĂșĂĄi tinh. Ngay caĂŁ trĂ»ĂșĂąng hĂșĂ„p möÄt söë em phaĂŁi chĂ”u nhûÀng di
chûång do sûÄ à öà vĂșĂ€ trong gia Ă ĂČnh, thĂČ chĂčĂŠc chĂčĂŠn tĂȘm höÏn caĂĄc em vĂȘĂźn
luön luön Ă a caĂŁm, rĂȘĂ«t dĂŻĂź bĂ” xuĂĄc à öÄng.
Do Ă oĂĄ, bĂȘĂ«t cûå haĂąnh à öÄng thö baĂ„o naĂąo à öëi vĂșĂĄi chñnh baĂŁn thĂȘn caĂĄc
em, à öëi vĂșĂĄi caĂĄc em khaĂĄc, à öëi vĂșĂĄi suĂĄc vĂȘĂ„t vaĂą à öëi vĂșĂĄi thiĂŻn nhiĂŻn Ă ĂŻĂŹu
gĂȘy töĂn thĂ»Ășng nĂși caĂĄc em, Ă ĂŻĂ laĂ„i trong tĂȘm trñ caĂĄc em vĂŻĂ«t seĂ„o khöng
bao giĂșĂą phai nhaĂ„t. CĂȘĂŹn traĂĄnh cho caĂĄc em phaĂŁi à öëi mĂčĂ„t vĂșĂĄi nhûÀng
nghĂ”ch caĂŁnh vaĂą bĂȘĂ«t haĂ„nh, nhûÀng thûÄc tĂŻĂ« quaĂĄ phuĂ€ phaĂąng, nhûÀng hĂČnh
aĂŁnh daĂ€ man baĂ„o lûÄc trĂŻn saĂĄch baĂĄo, truyĂŻĂŹn hĂČnh, nhûÀng biĂŻĂ«n cöë quaĂĄ
gay cĂȘĂ«n ngoaĂąi Ă Ă»ĂșĂąng phöë, trong gia Ă ĂČnh, nĂși trĂ»ĂșĂąng hoĂ„c.
RiĂŻng vĂșĂĄi caĂĄc cĂȘu truyĂŻĂ„n kĂŻĂ, cĂȘĂŹn nhĂșĂĄ rĂčçng: möÄt nöÄi dung quaĂĄ bi
luĂ„y thĂ»Ășng tĂȘm coĂĄ thĂŻĂ gĂșĂ„i ra nĂși caĂĄc em loĂąng trĂčĂŠc ĂȘĂn nhĂȘn aĂĄi, nhĂ»ng
cuĂ€ng coĂĄ thĂŻĂ ĂȘm thĂȘĂŹm hĂČnh thaĂąnh trong tiĂŻĂŹm thûåc vaĂą vö thûåc cuĂŁa caĂĄc
em tñnh hiĂŻĂ«u chiĂŻĂ«n, hiĂŻĂ«u saĂĄt, thñch traĂŁ Ă uĂ€a, nhĂȘĂźn tĂȘm, hoĂčĂ„c ngĂ»ĂșĂ„c
laĂ„i, sûÄ muĂŁi loĂąng uĂŁy mĂ”, mau nĂ»ĂșĂĄc mĂčĂŠt vĂČ quaĂĄ sûåc Ă a sĂȘĂŹu Ă a caĂŁm. MĂčĂ„t
khaĂĄc, bĂŻn caĂ„nh sûÄ Ă a caĂŁm, caĂĄc em vĂȘĂźn coĂąn thiĂŻn nhiĂŻĂŹu vĂŻĂŹ giaĂĄc quan,
thñch sĂșĂą tĂȘĂ„n tay nhĂČn tĂȘĂ„n mĂčĂŠt, nĂŻn caĂĄc em rĂȘĂ«t vui thñch khi Ă Ă»ĂșĂ„c
thĂ»ĂșĂŁng cuĂ„ thĂŻĂ bĂčçng vĂȘĂ„t chĂȘĂ«t hĂșn laĂą khen ngĂșĂ„i tuyĂŻn dĂ»Ășng suöng
suöng vĂȘĂ„y thöi. CaĂĄc em rĂȘĂ«t haĂ€nh diĂŻĂ„n thĂȘĂ«m thña khi Ă Ă»ĂșĂ„c ngĂ»ĂșĂąi lĂșĂĄn
kheĂĄo leĂĄo goĂĄp yĂĄ khñch lĂŻĂ„ hĂșn laĂą phĂŻ bĂČnh chĂŻ traĂĄch hay nöĂi caĂĄu lĂŻn
quaĂĄt thaĂĄo om soĂąm.
ChuĂĄng ta thĂȘĂ«y, nhaĂą trĂ»ĂșĂąng Ă aĂ€ tûùng aĂĄp duĂ„ng nhûÀng caĂĄch khen
thĂ»ĂșĂŁng khaĂĄ cuĂ„ thĂŻĂ nhĂ» caĂĄc böng hoa Ă iĂŻĂm 10 cho tûùng mön hoĂ„c, saĂĄch
truyĂŻĂ„n laĂąm phĂȘĂŹn thĂ»ĂșĂŁng cuöëi nĂčm. BaĂŁn thĂȘn chuĂĄng ta khi coĂąn beĂĄ,
hĂčĂšn ai cuĂ€ng Ă aĂ€ tûùng ao Ă»ĂșĂĄc hoĂčĂ„c haĂ€nh diĂŻĂ„n khi thĂȘĂ«y tĂŻn mĂČnh Ă Ă»ĂșĂ„c
ghi trĂŻn BaĂŁng Danh DûÄ treo taĂ„i möÄt nĂși trang troĂ„ng vaĂą dĂŻĂź thĂȘĂ«y ĂșĂŁ
trĂ»ĂșĂąng. CoĂąn Söà HoĂ„c BaĂ„ hoĂčĂ„c Söà LiĂŻn LaĂ„c thĂČ khöng ai muöën cha meĂ„
mĂČnh laĂ„i phaĂŁi Ă oĂ„c thĂȘĂ«y nhûÀng gioĂąng chûÀ thĂȘĂŹy cö chuĂŁ nhiĂŻĂ„m phĂŻ xĂȘĂ«u
vaĂą yĂŻĂ«u keĂĄm. Do vĂȘĂ„y, Ă ĂȘy laĂą nhûÀng caĂĄch khen thĂ»ĂșĂŁng coĂĄ veĂŁ vĂȘĂ„t chĂȘĂ«t
nhĂ»ng laĂ„i haĂąm yĂĄ vĂŻĂŹ chiĂŻĂŹu sĂȘu tinh thĂȘĂŹn nhiĂŻĂŹu lĂčĂŠm...
ĂĂ lûåa tuöĂi naĂąy, ngĂ»ĂșĂąi söëng vĂșĂĄi caĂĄc em phaĂŁi laĂą möÄt "bĂŻĂŹ trĂŻn" hiĂŻĂu
theo nghĂŽa röÄng nhĂȘĂ«t, nghiĂŻm minh maĂą quaĂŁng Ă aĂ„i, cöng bĂČnh maĂą bao
dung, vĂȘĂźn luön Ă oĂąi hoĂŁi cao maĂą laĂ„i biĂŻĂ«t khñch lĂŻĂ„ nĂȘng Ă ĂșĂ€.
http://www.ebooks.vdcmedia.com
21. CAĂC GIAI ĂOAĂ
N PHAĂT TRIĂĂN CUĂA TREĂ 20
5. CaĂĄc em rĂȘĂ«t hiĂŻĂ«u à öÄng:
NĂčng lûÄc ĂșĂŁ à öÄ tuöĂi Ă ang tĂčng trĂ»ĂșĂŁng nĂși caĂĄc em luön döÏi daĂąo.
BĂŻn caĂ„nh Ă oĂĄ, caĂĄc em cuĂ€ng Ă ang traĂŁi qua möÄt cĂșn khuĂŁng hoaĂŁng vĂŻĂŹ trñ
tuïÄ, coùn goÄi laù khuãng hoaãng vïÏ yå thûåc cûã à öÄng ( ideåe motrice ).
VĂŻĂŹ mĂčĂ„t sinh hoaĂ„t thĂŻĂ lyĂĄ, caĂĄc em, kĂŻĂ caĂŁ caĂĄc beĂĄ gaĂĄi, cĂȘĂŹn phaĂŁi luön
tay luön chĂȘn, chaĂ„y nhaĂŁy, leo treĂąo, nö Ă uĂąa vaĂą hoĂą heĂĄt thoĂŁa thñch, hoĂčĂ„c
im lĂčĂ„ng ngöÏi taĂĄy maĂĄy, hĂČ huĂ„c nghĂ”ch phaĂĄ möÄt troĂą naĂąo Ă oĂĄ, hay laĂąm möÄt
viĂŻĂ„c gĂČ Ă oĂĄ vûùa sûåc mĂČnh. RiĂŻng bĂŻn nam, caĂĄc em rĂȘĂ«t thñch caĂĄc troĂą chĂși
à öëi khaång, mang tñnh giao chiïën vaù à ua tranh giûÀa hai phe (vñ duÄ:
keĂĄo co, cĂ»ĂșĂĄp cĂșĂą, Ă aĂĄnh trĂȘĂ„n giaĂŁ...). CaĂĄc em sĂčĂ©n saĂąng chĂși hĂčng say hĂŻĂ«t
mĂČnh, bĂșĂŁi à öëi vĂșĂĄi caĂĄc em, chuyĂŻĂ„n thĂčĂŠng thua rĂȘĂ«t laĂą quan troĂ„ng, noĂĄ
nhĂčçm muĂ„c à ñch tûÄ khĂčĂšng Ă Ă”nh caĂĄ tñnh cho duĂą caĂĄc em chĂ»a Ă uĂŁ lyĂĄ luĂȘĂ„n
cao xa gĂČ lĂčĂŠm vĂŻĂŹ baĂŁn thĂȘn. VĂșĂĄi caĂĄc em nûÀ, vĂȘĂ«n Ă ĂŻĂŹ cuĂ€ng tĂ»Ășng tûÄ nhĂ»
khi caĂĄc em Ă ĂčĂ„c biĂŻĂ„t thñch caĂĄc troĂą chĂși tuy nheĂ„ nhaĂąng hĂșn con trai,
nhĂ»ng cuĂ€ng laĂą chuyĂŻĂ„n luĂȘn phiĂŻn thi Ă ua giaĂąnh phĂȘĂŹn thĂčĂŠng cho
mĂČnh (vñ duĂ„: nhaĂŁy coĂą coĂą, Ă aĂĄnh chuyĂŻĂŹn, nhaĂŁy leĂąo, chĂși ö Ăčn quan...).
Trong thûÄc tĂŻĂ«, ngĂ»ĂșĂąi lĂșĂĄn Ă ang bĂȘĂ„n viĂŻĂ„c, rĂȘĂ«t gheĂĄt sûÄ öÏn aĂąo naĂĄo
à öÄng, laĂ„i cho rĂčçng caĂĄc em Ă ang chĂși nhûÀng troĂą quaĂĄ hiĂŻĂ«u à öÄng, coĂĄ haĂ„i
vĂŻĂŹ sûåc voĂĄc lĂȘĂźn tĂȘm lyĂĄ, nĂŻn thĂ»ĂșĂąng la rĂȘĂŹy ngĂčn cĂȘĂ«m caĂĄc em. NgĂ»ĂșĂąi lĂșĂĄn
khöng ngĂșĂą Ă aĂ€ Ă ĂȘĂy caĂĄc em sĂșĂĄm rĂși vaĂąo tĂČnh traĂ„ng döÏn neĂĄn, coĂĄ thĂŻĂ taĂ„o
ra nhûÀng tĂČnh caĂŁm röëi loaĂ„n, rĂȘĂ«t coĂĄ haĂ„i vĂŻĂŹ lĂȘu vĂŻĂŹ daĂąi.
VĂŻĂŹ sinh hoaĂ„t hoĂ„c tĂȘĂ„p, caĂĄc em cuĂ€ng rĂȘĂ«t dĂŻĂź haĂąo hûång Ă ĂŻĂ cho cuöën
theo caĂĄc yĂĄ tĂ»ĂșĂŁng, caĂĄc kiĂŻĂ«n thûåc lyĂĄ thuĂĄ mĂșĂĄi laĂ„, Ă ĂŻĂ khöng ngûùng Ă ĂčĂ„t ra
caĂĄc cĂȘu hoĂŁi toĂą moĂą thĂčĂŠc mĂčĂŠc. MöÄt khi nĂși caĂĄc em lyĂĄ trñ bĂčĂŠt Ă ĂȘĂŹu hoaĂ„t
à öÄng ĂȘm thĂȘĂŹm, caĂĄc yĂĄ tĂ»ĂșĂŁng nhĂ» thĂŻĂ« dĂȘĂŹn dĂȘĂŹn saĂĄng toĂŁ ra, cho duĂą caĂĄc
em chĂ»a thĂŻĂ lyĂĄ luĂȘĂ„n suy diĂŻĂźn theo daĂ„ng Ă ĂčĂ„t vĂȘĂ«n Ă ĂŻĂŹ "vĂČ vĂȘĂ„y", "cho
nĂŻn", "do Ă oĂĄ" nhĂ» ngĂ»ĂșĂąi lĂșĂĄn... NhĂ»ng mĂčĂ„t khaĂĄc, caĂĄc em Ă aĂ€ khöng coĂąn
thoĂŁa maĂ€n vĂșĂĄi daĂ„ng cĂȘu hoĂŁi "taĂ„i sao?" maĂą Ă aĂ€ chuyĂŻĂn dĂȘĂŹn sang cĂȘu hoĂŁi
khoĂĄ hĂșn nhiĂŻĂŹu: "laĂąm thĂŻĂ« naĂąo ?" tûåc laĂą coĂĄ khuynh hĂ»ĂșĂĄng khaĂĄch quan
hĂșn, sĂȘu xa hĂșn.
DuĂą vĂȘĂ„y, caĂĄc em chĂ»a thĂŻĂ tĂȘĂ„p trung tĂ» tĂ»ĂșĂŁng lĂȘu Ă ĂŻĂ kĂ”p phĂȘn
tñch vĂȘĂ«n Ă ĂŻĂŹ vaĂą quan saĂĄt möÄt caĂĄch kiĂŻn nhĂȘĂźn, caĂĄc em cuĂ€ng chĂ»a thĂŻĂ tûÄ
mĂČnh biĂŻĂ«t caĂĄch hoĂ„c hoĂŁi sao cho Ă uĂĄng mûåc nĂŻĂ«u khöng Ă Ă»ĂșĂ„c ngĂ»ĂșĂąi lĂșĂĄn
hĂ»ĂșĂĄng dĂȘĂźn dĂ»ĂșĂĄi daĂ„ng "hoĂ„c maĂą chĂși" Ă ĂȘĂŹy hĂȘĂ«p dĂȘĂźn.
http://www.ebooks.vdcmedia.com
22. CAĂC GIAI ĂOAĂ
N PHAĂT TRIĂĂN CUĂA TREĂ 21
ĂĂ Ă iĂŻĂm naĂąy, ngĂ»ĂșĂąi söëng vĂșĂĄi caĂĄc em phaĂŁi laĂą möÄt thĂȘĂŹy giaĂĄo, möÄt
cö giaĂĄo vûùa coĂĄ kiĂŻĂ«n thûåc quaĂŁng baĂĄc, laĂ„i vûùa coĂĄ tĂȘm höÏn sĂȘu sĂčĂŠc Ă ĂŻĂ
truyĂŻĂŹn Ă aĂ„t tri thûåc, gĂșĂ„i mĂșĂŁ saĂĄng kiĂŻĂ«n vaĂą nhĂȘĂ«t laĂą vun Ă ĂčĂŠp cho caĂĄc em
nhûÀng tĂȘm tĂČnh nhĂȘn aĂĄi vĂ” tha, vui tĂ»Ăși vaĂą dĂŻĂź thĂ»Ășng, Ă uĂĄng vĂșĂĄi à öÄ
tuöĂi caĂĄc em.
6. Caåc em coå thïà trung tñn à ïën cuùng:
Khi gĂčĂ„p möÄt hoaĂąn caĂŁnh Ă ĂčĂ„c biĂŻĂ„t hoĂčĂ„c trong möÄt trĂ»ĂșĂąng hĂșĂ„p bĂȘĂ«t
ngĂșĂą, nĂŻĂ«u caĂĄc em Ă Ă»ĂșĂ„c ngĂ»ĂșĂąi lĂșĂĄn tin cĂȘĂ„y trao phoĂĄ möÄt traĂĄch nhiĂŻĂ„m
quan troĂ„ng naĂąo Ă oĂĄ, vĂșĂĄi lĂșĂąi giaĂŁi thñch kyĂ€ lĂ»ĂșĂ€ng vaĂą cĂčn dĂčĂ„n chi tiĂŻĂ«t, caĂĄc
em seĂ€ hĂŻĂ«t sûåc yĂĄ thûåc vĂŻĂŹ cöng viĂŻĂ„c, caĂŁm thĂȘĂ«y vinh dûÄ vaĂą haĂ€nh diĂŻĂ„n Ă ĂŻĂ
cöë gĂčĂŠng chu toaĂąn hĂșn caĂŁ mong Ă ĂșĂ„i cuĂŁa ngĂ»ĂșĂąi lĂșĂĄn. ĂĂn tĂ»ĂșĂ„ng sĂȘu sĂčĂŠc
naĂąy seĂ€ theo caĂĄc em suöët cuöÄc Ă ĂșĂąi, hĂČnh thaĂąnh möÄt nhĂȘn caĂĄch khoĂĄ gĂČ coĂĄ
thïà laùm biïën daÄng.
HiĂŻĂu Ă Ă»ĂșĂ„c Ă iĂŻĂŹu naĂąy, chuĂĄng ta khöng lĂȘĂ«y laĂąm ngaĂ„c nhiĂŻn khi
thĂȘĂ«y caĂĄc phong traĂąo giaĂĄo duĂ„c à ûång Ă ĂčĂŠn trĂŻn thĂŻĂ« giĂșĂĄi Ă ĂŻĂŹu coĂĄ nhûÀng
nghi thûåc tĂȘĂ„p tuĂ„c rĂȘĂ«t long troĂ„ng nhĂ» à öÄi muĂ€, trao cĂșĂą, tuyĂŻn hûåa thiĂŻĂ«u
nhi, thĂčĂŠt khĂčn quaĂąng, gĂčĂŠn sao...
TaĂ„i trĂ»ĂșĂąng hoĂ„c, coĂĄ nĂși, nĂŻĂ«u biĂŻĂ«t huĂȘĂ«n luyĂŻĂ„n tinh thĂȘĂŹn vaĂą kyĂ€
thuĂȘĂ„t tĂșĂĄi nĂși tĂșĂĄi chöën, ngĂ»ĂșĂąi lĂșĂĄn coĂĄ thĂŻĂ tin tĂ»ĂșĂŁng giao phoĂĄ cho caĂĄc em
ĂșĂŁ caĂĄc lĂșĂĄp tiĂŻĂu hoĂ„c Ă aĂŁm nhĂȘĂ„n chuĂȘĂn bĂ” ĂȘm thanh, xĂŻĂ«p à öÄi hĂČnh danh
dûÄ, keĂĄo cĂșĂą, bĂčĂŠt nhĂ”p vaĂą à öÏng ca baĂąi quöëc ca v.v... maĂą khöng sĂșĂ„ gĂčĂ„p sûÄ
cöë truĂ„c trĂčĂ„c, bĂșĂŁi caĂĄc em yĂĄ thûåc khaĂĄ chûÀng chaĂ„c vĂŻĂŹ tñnh caĂĄch quan
troĂ„ng vaĂą trang nghiĂŻm cuĂŁa cöng viĂŻĂ„c cuĂąng vĂșĂĄi niĂŻĂŹm haĂ€nh diĂŻĂ„n Ă Ă»ĂșĂ„c
Ă aĂ„i diĂŻĂ„n cho toaĂąn trĂ»ĂșĂąng.
NhĂ» vĂȘĂ„y, ĂșĂŁ Ă iĂŻĂm naĂąy, ngĂ»ĂșĂąi söëng vĂșĂĄi caĂĄc em phaĂŁi laĂą möÄt NgĂ»ĂșĂąi
LaĂ€nh ĂaĂ„o (leader) Ă uĂĄng nghĂŽa, biĂŻĂ«t caĂĄch huĂȘĂ«n luyĂŻĂ„n, chĂł dĂȘĂźn cho caĂĄc
em thaĂąnh thaĂ„o, thaĂĄo vaĂĄt trong caĂĄc viĂŻĂ„c nhoĂŁ, vûùa tĂȘĂŹm hiĂŻĂu, vûùa sûåc
laĂąm cuĂŁa caĂĄc em maĂą laĂ„i coĂĄ tĂȘĂŹm quan troĂ„ng khöng thua gĂČ viĂŻĂ„c cuĂŁa
ngĂ»ĂșĂąi lĂșĂĄn, sau Ă oĂĄ, biĂŻĂ«t maĂ„nh daĂ„n tin tĂ»ĂșĂŁng trao phoĂĄ cöng viĂŻĂ„c Ă oĂĄ Ă ĂŻĂ
caĂĄc em tûÄ chĂși, tûÄ laĂąm, tûÄ giaĂŁi quyĂŻĂ«t trong khaĂŁ nĂčng cuĂŁa caĂĄc em...
http://www.ebooks.vdcmedia.com
23. CAĂC GIAI ĂOAĂ
N PHAĂT TRIĂĂN CUĂA TREĂ 22
TĂȘm lyĂĄ treĂŁ khi cha meĂ„ ly hön
Cha meĂ„ bĂȘĂ«t hoaĂą luön luön aĂŁnh hĂ»ĂșĂŁng Ă ĂŻĂ«n sûÄ phaĂĄt triĂŻĂn cuĂŁa à ûåa
treĂŁ vĂŻĂŹ mĂčĂ„t tĂȘm lyĂĄ. SûÄ bĂȘĂ«t hoaĂą cuĂŁa cha meĂ„ keĂĄo theo nhiĂŻĂŹu hĂ» haĂ„i nĂși
baĂŁn thĂȘn à ûåa treĂŁ. NhûÀng caĂŁnh caĂ€i vaĂ€ nhau, nhûÀng cĂȘu chĂČ chiĂŻĂ«t,
nhûÀng cĂȘu chûãi hay nhûÀng lĂȘĂŹn Ă aĂĄnh nhau trĂ»ĂșĂĄc mĂčĂ„t treĂŁ luĂĄc naĂąo cuĂ€ng
coĂĄ haĂ„i chûå khöng Ă Ă»ĂșĂ„c möÄt lĂșĂ„i löÄc naĂąo.
SûÄ buĂąng nöà bĂȘĂ«t hoaĂą trong gia Ă ĂČnh laĂą möÄt Ă ĂŻĂŹ taĂąi cuĂŁa sûÄ lo ĂȘu à öëi
vĂșĂĄi à ûåa treĂŁ: khöng biĂŻĂ«t ngĂ»ĂșĂąi ta coĂąn lo cho mĂČnh nûÀa khöng? Ai seĂ€ laĂą
ngĂ»ĂșĂąi Ă aĂŁm traĂĄch viĂŻĂ„c naĂąy? Ăûåa treĂŁ tûÄ caĂŁm thĂȘĂ«y bĂ” Ă ĂȘĂy Ă Ă»a trong möÄt
khöng khñ bĂȘĂ«t an nĂși maĂą ngĂ»ĂșĂąi ta coi chuĂĄng nhĂ» laĂą möÄt vĂȘĂ„t bung
xung Ă ĂŻĂ tranh daĂąnh tĂČnh caĂŁm vaĂą quyĂŻĂŹn lĂșĂ„i taĂąi chñnh Ă ĂŻĂ coĂĄ Ă Ă»ĂșĂ„c möÄt
söë quyĂŻĂŹn haĂ„n thĂčm viĂŻĂ«ng hay trĂșĂ„ cĂȘĂ«p Ă ĂŻĂ nuöi chuĂĄng. Cha meĂ„ hiĂŻĂŹm
khñch nhau trong quan Ă iĂŻĂm giaĂĄo duĂ„c con mĂČnh, ngĂ»ĂșĂąi naĂąy phĂŻ bĂČnh
quan Ă iĂŻĂm ngĂ»ĂșĂąi kia, röÏi phuĂŁ lĂŻn treĂŁ nhûÀng phĂ»Ășng phaĂĄp giaĂĄo duĂ„c
riĂŻng cuĂŁa mĂČnh; hay traĂĄi laĂ„i möÄt ngĂ»ĂșĂąi Ă oĂĄng vai laĂąm ngĂ»ĂșĂąi töët trong
sûÄ nhĂ»ĂșĂ„ng böÄ Ă ĂŻĂ cho à ûåa treĂŁ coĂĄ caĂŁm giaĂĄc rĂčçng noĂĄ Ă aĂ€ bĂ” ngĂ»ĂșĂąi Ă oĂĄ boĂŁ
rĂși noĂĄ.
SûÄ thñch nghi vĂșĂĄi möÄt hoaĂąn caĂŁnh mĂșĂĄi laĂą möÄt Ă iĂŻĂŹu maĂą à ûåa treĂŁ
phaĂŁi Ă Ă»ĂșĂ„c thuyĂŻĂ«t phuĂ„c. TĂČnh anh em phaĂŁi bĂ” chia xeĂŁ, choĂ„n lûÄa möÄt
trong hai ngĂ»ĂșĂąi cha hoĂčĂ„c meĂ„, thĂ»ĂșĂąng laĂą ngĂ»ĂșĂąi khöng rĂșĂąi xa gia Ă ĂČnh.
NhĂ»ng à öi khi chñnh ngĂ»ĂșĂąi vĂčĂŠng mĂčĂ„t laĂą ngĂ»ĂșĂąi Ă Ă»ĂșĂ„c ngĂ»ĂșĂąi ta lyĂĄ tĂ»ĂșĂŁng
hoaĂĄ nhiĂŻĂŹu nhĂȘĂ«t.
Trong tĂȘĂ«t caĂŁ caĂĄc trĂ»ĂșĂąng hĂșĂ„p, cha meĂ„ phaĂŁi giaĂŁi thñch roĂ€ raĂąng cho
treĂŁ biĂŻĂ«t hoaĂąn caĂŁnh sĂčĂŠp Ă ĂŻĂ«n vĂșĂĄi gia Ă ĂČnh, khöng nĂŻn im lĂčĂ„ng theo Ă iĂŻĂŹu
mĂČnh tûÄ nhuĂŁ âröÏi à ûåa treĂŁ seĂ€ nhĂȘĂ„n raâ. HoĂ„ cĂȘĂŹn phaĂŁi noĂĄi chuyĂŻĂ„n, trĂȘĂ«n
an, giaĂŁi thñch cho treĂŁ laĂą seĂ€ chĂčĂšng boĂŁ rĂși chuĂĄng, tĂ»Ășng lai cuĂŁa chuĂĄng
luön Ă Ă»ĂșĂ„c Ă aĂŁm baĂŁo vaĂą Ă Ă”nh roĂ€ chuĂĄng seĂ€ söëng vĂșĂĄi ai. Sau cuĂąng chuĂĄng
phaĂŁi Ă Ă»ĂșĂ„c baĂŁo Ă aĂŁm rĂčçng chuĂĄng khöng coĂĄ möÄt chuĂĄt traĂĄch nhiĂŻĂ„m naĂąo
http://www.ebooks.vdcmedia.com
24. CAĂC GIAI ĂOAĂ
N PHAĂT TRIĂĂN CUĂA TREĂ 23
trong viĂŻĂ„c ly hön cuĂŁa cha meĂ„. NhûÀng gĂČ tûÄ nhiĂŻn à öëi vĂșĂĄi cha meĂ„ laĂą
khöng tûÄ nhiĂŻn à öëi vĂșĂĄi à ûåa treĂŁ, cuĂ€ng nhĂ» nhiĂŻĂŹu sûÄ bĂȘĂ«t à öÏng cuĂŁa cha
meĂ„ coĂĄ khĂșĂŁi Ă iĂŻĂm laĂą nhûÀng vĂȘĂ«n Ă ĂŻĂŹ giaĂĄo duĂ„c.
NhûÀng cuöÄc nghiĂŻn cûåu vĂŻĂŹ caĂĄc vĂȘĂ«n Ă ĂŻĂŹ coĂĄ liĂŻn quan Ă ĂŻĂ«n treĂŁ em
trong gia Ă ĂČnh xaĂŁy ra tĂČnh traĂ„ng ly hön Ă aĂ€ Ă uĂșĂ„c ghi nhĂȘĂ„n rĂčçng caĂĄc
khoĂĄ khĂčn vĂŻĂŹ tĂȘm lyĂĄ cuĂŁa chuĂĄng tûÄ noĂĄ dĂ”u Ă i trong thĂșĂąi haĂ„n möÄt vaĂąi
nĂčm sau viĂŻĂ„c ly hön. ĂĂȘy laĂą möÄt tĂČnh caĂŁm khöng Ă Ă»ĂșĂ„c an toaĂąn hay bĂ”
boĂŁ rĂși, möÄt möëi lo sĂșĂ„ hay möÄt mĂčĂ„c caĂŁm töÄi lößi. Ăûåa treĂŁ tûÄ kĂŻĂ«t töÄi mĂČnh
coĂĄ phĂȘĂŹn naĂąo traĂĄch nhiĂŻĂ„m vĂŻĂŹ sûÄ chia ly cuĂŁa cha meĂ„. SûÄ buöÏn baĂ€, sûÄ
suy nhĂ»ĂșĂ„c, sûÄ caĂĄch ly, sûÄ mĂȘĂ«t nguĂŁ, nhûÀng cĂșn aĂĄc möÄng vaĂą nhûÀng nößi
sĂșĂ„ haĂ€i aĂĄm aĂŁnh ban Ă ĂŻm, sĂșĂ„ boĂĄng töëi... Ă ĂŻĂŹu coĂĄ khaĂŁ nĂčng chĂŻĂ« ngûÄ Ă ĂșĂąi
söëng tinh thĂȘĂŹn à ûåa treĂŁ. KĂŻĂ«t quaĂŁ hoĂ„c tĂȘĂ„p cuĂ€ng coĂĄ phĂȘĂŹn suĂĄt giaĂŁm. CaĂĄc
xaĂĄo tröÄn cuĂŁa tñnh tĂČnh cuĂ€ng Ă Ă»ĂșĂ„c ghi nhĂȘĂ„n nhĂ» sûÄ mĂȘĂ«t quĂȘn bĂČnh, sûÄ
xung à öÄt, nhûÀng cĂșn giĂȘĂ„n. Ăöi khi à ûåa treĂŁ chuyĂŻĂn sûÄ thö baĂ„o trong
gia Ă ĂČnh sang nhûÀng quan hĂŻĂ„ xaĂ€ höÄi, maĂą möÄt söë cuöÄc nghiĂŻn cûåu Ă aĂ€
thiĂŻĂ«t lĂȘĂ„p möëi quan hĂŻĂ„ giûÀa sûÄ bĂȘĂ«t hoaĂą cuĂŁa cha meĂ„ vaĂą thaĂĄi à öÄ khöng
thñch nghi vĂșĂĄi xaĂ€ höÄi cuĂŁa nhûÀng à ûåa con.
Trong nhûÀng trĂ»ĂșĂąng hĂșĂ„p khaĂĄc, chuĂĄng choĂ„n thaĂĄi à öÄ cuĂŁa möÄt
ngĂ»ĂșĂąi lĂșĂĄn trĂ»ĂșĂŁng thaĂąnh sĂșĂĄm: chuĂĄng Ă aĂŁm nhĂȘĂ„n nhĂ»ng khöng biĂŻĂ«t chĂși
vĂșĂĄi nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi cuĂąng thĂșĂąi vĂșĂĄi chuĂĄng. CaĂŁm giaĂĄc trĂ»ĂșĂŁng thaĂąnh sĂșĂĄm so
vĂșĂĄi tuöĂi thĂș ĂȘĂ«u coĂĄ thĂŻĂ laĂą lyĂĄ do xung à öÄt ĂșĂŁ tuöĂi vĂ” thaĂąnh niĂŻn vĂČ Ă Ă»ĂĄa treĂŁ
vĂ»ĂșĂ„t quaĂĄ giai Ă oaĂ„n vaĂą Ă aĂ€ Ă aĂ„t Ă Ă»ĂșĂ„c möÄt sûÄ tûÄ chuĂŁ lĂșĂĄn, trûù phĂ»Ășng diĂŻĂ„n
taùi chñnh.
http://www.ebooks.vdcmedia.com
25. CAĂC GIAI ĂOAĂ
N PHAĂT TRIĂĂN CUĂA TREĂ 24
Thuå nuöi
Nuöi thuĂĄ vĂȘĂ„t trong nhaĂą coĂĄ möÄt vai troĂą quan troĂ„ng trong sûÄ phaĂĄt
triĂŻĂn cuĂŁa treĂŁ, thuĂĄ nuöi laĂą möÄt phĂȘĂŹn cuĂŁa möi trĂ»ĂșĂąng vaĂą coĂĄ möÄt chûåc
nĂčng gĂȘy sûÄ chuĂĄ yĂĄ nĂși treĂŁ, cho Ă ĂŻĂ«n luĂĄc à ûåa treĂŁ Ă Ă»ĂșĂ„c 7 tuöĂi. TreĂŁ con
rĂȘĂ«t mĂŻ nhûÀng con thuĂĄ nhoĂŁ nhĂ» öëc sĂŻn, con ruöÏi hay con caĂĄnh cam maĂą
chuĂĄng tröng thĂȘĂ«y vaĂą seĂ€ cöë gĂčĂŠng bĂčĂŠt cho bĂčçng Ă Ă»ĂșĂ„c. Sau Ă oĂĄ treĂŁ bĂ”
chinh phuĂ„c bĂșĂŁi nhûÀng con thuĂĄ lĂșĂĄn hĂșn vaĂą seĂ€ rĂȘĂ«t vui mûùng khi Ă Ă»ĂșĂ„c
cha meĂ„ cho Ă i chĂși sĂșĂŁ thuĂĄ, hay Ă Ă»ĂșĂ„c nghe nhûÀng cĂȘu chuyĂŻĂ„n vĂŻĂŹ caĂĄc
loaĂąi thuĂĄ hoang daĂ€ trong thiĂŻn nhiĂŻn, nĂși rûùng rĂȘĂ„m hay chöën biĂŻĂn caĂŁ
mïnh möng.
ThuĂĄ nuöi trong nhaĂą cuĂ€ng coĂĄ möÄt tĂȘĂŹm quan troĂ„ng nhĂȘĂ«t Ă Ă”nh cho
nhûÀng à ûåa treã, nhûng coå thïà thuå nuöi phaãi chÔu à ûÄng nhûÀng caåch cû
cûã thö baĂ„o à öÄc Ă oaĂĄn hoĂčĂ„c coĂĄ diĂŻĂźm phuĂĄc Ă Ă»ĂșĂ„c nhûÀng à ûåa treĂŁ cĂ» xûã möÄt
caĂĄch dĂ”u hiĂŻĂŹn vaĂą thĂȘn aĂĄi. ThuĂĄ nuöi cuĂ€ng nhĂ» thuĂĄ nhöÏi böng laĂą möÄt
nguöÏn vui vö tĂȘĂ„n trong nhûÀng troĂą chĂși cuĂŁa à ûåa treĂŁ. TreĂŁ ĂȘu yĂŻĂ«m neĂĄp
mĂČnh göëi Ă ĂȘĂŹu lĂŻn con gĂȘĂ«u böng nguĂŁ möÄt caĂĄch ngon laĂąnh, sĂ»ĂșĂŁi ĂȘĂ«m hay
tĂȘm sûÄ vĂșĂĄi noĂĄ cuĂ€ng laĂą coi noĂĄ nhĂ» möÄt ngĂ»ĂșĂąi thĂȘn. NhĂ»ng traĂĄi laĂ„i, treĂŁ
cuĂ€ng trûùng phaĂ„t hay à öëi xûã thö baĂ„o vĂșĂĄi noĂĄ khi treĂŁ tûÄ cho mĂČnh quyĂŻĂŹn
haĂ„n cuĂŁa ngĂ»ĂșĂąi cha hay ngĂ»ĂșĂąi meĂ„. Ăûåa treĂŁ nhĂ» truĂĄt hĂŻĂ«t nhûÀng cĂčng
thĂčĂšng cuĂŁa mĂČnh, nhĂ» truĂĄt hĂŻĂ«t cĂșn giĂȘĂ„n cho nhûÀng xuĂĄc phaĂ„m phaĂŁi
chĂ”u à ûÄng. Ăöëi vĂșĂĄi möÄt söë taĂĄc giaĂŁ, trong nhûÀng hĂČnh veĂ€ cuĂŁa mĂČnh à ûåa
treĂŁ trĂČnh baĂąy chuĂŁ yĂŻĂ«u nhûÀng con thuĂĄ, Ă iĂŻĂŹu naĂąy laĂą möÄt sûÄ böÄc löÄ viĂŻĂ„c
tĂČm kiĂŻĂ«m möÄt tĂČnh caĂŁm maĂą à ûåa treĂŁ Ă oĂĄ bĂ” thiĂŻĂ«u thöën
ThuĂĄ vĂȘĂ„t hĂ»ĂșĂĄng treĂŁ Ă ĂŻĂ«n nhûÀng thûÄc tĂŻĂ« cuĂŁa cuöÄc söëng. Qua caĂĄc
con vĂȘĂ„t maĂą treĂŁ coĂĄ Ă Ă»ĂșĂ„c nhûÀng thöng tin trong nhiĂŻĂŹu laĂ€nh vûÄc khaĂĄc
nhau, coĂĄ liĂŻn quan Ă ĂŻĂ«n tĂČnh duĂ„c (sûÄ truyĂŻĂŹn giöëng cuĂŁa caĂĄc con choĂĄ
ngoaĂąi Ă Ă»ĂșĂąng), sûÄ sinh saĂŁn (öà meĂąo mĂșĂĄi Ă eĂŁ), bĂŻĂ„nh tĂȘĂ„t (bĂ” gheĂŁ, bĂ” öëm luĂą
Ă uĂą), caĂĄi chĂŻĂ«t (con chuöÄt bĂ” con meĂąo giĂŻĂ«t vaĂą Ăčn thĂ”t, con chim non rĂși
http://www.ebooks.vdcmedia.com
26. CAĂC GIAI ĂOAĂ
N PHAĂT TRIĂĂN CUĂA TREĂ 25
xuöëng Ă Ă»ĂșĂąng vaĂą bĂ” xe caĂĄn chĂŻĂ«t). Cho Ă ĂŻĂ«n 6 tuöĂi, à ûåa treĂŁ vĂȘĂźn tin rĂčçng
caĂĄc con thuĂĄ Ă ĂŻĂŹu coĂĄ möÄt linh höÏn ngûÄ trĂ” vaĂą noĂĄ gaĂĄn cho con vĂȘĂ„t daĂĄng
dĂȘĂ«p möÄt con ngĂ»ĂșĂąi. Ăûåa treĂŁ cûã haĂąnh nghi thûåc chön cĂȘĂ«t möÄt con thuĂĄ
nuöi bĂ” chĂŻĂ«t. BoĂ„n treĂŁ nhĂȘĂ„n thĂȘĂ«y rĂčçng nĂși nhûÀng con thuĂĄ coĂĄ möÄt söë
thaĂĄi à öÄ coĂĄ thĂŻĂ so saĂĄnh Ă Ă»ĂșĂ„c vĂșĂĄi con ngĂ»ĂșĂąi (con gaĂą con chaĂ„y le te theo
meĂ„ noĂĄ, con meĂąo ngöÏi rûãa mĂčĂ„t, nhûÀng con choĂĄ nhoĂŁ Ă uĂąa giĂșĂ€n vĂșĂĄi
nhau...), möÄt söë chûåc nĂčng rĂȘĂ«t phöà biĂŻĂ«n (Ăčn, uöëng, nguĂŁ, tiĂŻu tiĂŻĂu...) vaĂą
möÄt söë thaĂĄi à öÄ rĂȘĂ«t Ă aĂĄng traĂĄch (con choĂĄ dûÀ dĂčçn, con ngûÄa Ă aĂĄ nguy
hiĂŻĂm).
Con vĂȘĂ„t cho à ûåa treĂŁ coĂĄ caĂŁm giaĂĄc cuĂŁa nhûÀng nößi Ă»ĂșĂĄc mong: möÄt
beĂĄ gaĂĄi mong muöën coĂĄ à ûåa em seĂ€ thñch cho con meĂąo buĂĄ bĂČnh sûÀa, cuĂ€ng
nhĂ» treĂŁ Ă aĂ€ laĂąm nhĂ» thĂŻĂ« vĂșĂĄi con buĂĄp bĂŻ.
Con vĂȘĂ„t hiĂŻĂ„n diĂŻĂ„n thĂ»ĂșĂąng xuyĂŻn trong giĂȘĂ«c mĂș, à öÏ chĂși hay
trong quyĂŻĂn saĂĄch cuĂŁa treĂŁ, cho pheĂĄp treĂŁ truĂĄt lĂŻn nhûÀng thûå naĂąy caĂĄc
tĂČnh caĂŁm, sûÄ lo ĂȘu hay nhûÀng nhĂȘĂ„n Ă Ă”nh: Jerry rĂȘĂ«t thöng minh, mĂčĂ„c
duĂą luön bĂ” meĂąo Tom to lĂșĂĄn sĂčn Ă uöĂi nhĂ»ng noĂĄ laĂ„i khöng ngûùng khiĂŻu
khñch con meĂąo, Milou laĂą möÄt chuĂĄ cuĂĄn thaĂĄm hiĂŻĂm Ă ĂȘĂŹy toĂą moĂą khöng
ngûùng bĂ” chaĂąng phoĂĄng viĂŻn Tintin caĂŁnh giĂșĂĄi; con soĂĄi cuĂŁa cö beĂĄ QuaĂąng
khĂčn Ă oĂŁ rĂȘĂ«t leĂĄm lĂłnh nhĂ»ng khöng keĂĄm phĂȘĂŹn Ă aĂĄng gheĂĄt, ba chuĂĄ heo
con à öëi Ă ĂȘĂŹu vĂșĂĄi con choĂĄ soĂĄi laĂąm roĂ€ neĂĄt sûÄ Ă oaĂąn kĂŻĂ«t giûÀa caĂĄc anh em
chöëng laĂ„i sûÄ nguy hiĂŻĂm... Ă oĂĄ laĂą nhĂȘĂ„n Ă Ă”nh cuĂŁa caĂĄc hoĂ„c thuyĂŻĂ«t tĂȘm lyĂĄ
vĂŻĂŹ caĂĄc möëi quan hĂŻĂ„ cuĂŁa con ngĂ»ĂșĂąi â thuĂĄ vĂȘĂ„t theo bĂČnh diĂŻĂ„n tĂȘm lyĂĄ.
http://www.ebooks.vdcmedia.com
27. CAĂC GIAI ĂOAĂ
N PHAĂT TRIĂĂN CUĂA TREĂ 26
Chûång suy nhĂ»ĂșĂ„c
SûÄ suy nhĂ»ĂșĂ„c cuĂŁa nhûÀng à ûåa treĂŁ thĂ»ĂșĂąng rĂȘĂ«t khoĂĄ nhĂȘĂ„n ra. TaĂ„i
sao chĂł nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi lĂșĂĄn mĂșĂĄi coĂĄ sûÄ saĂĄng suöët nhĂȘĂ„n ra rĂčçng mĂČnh sĂčĂŠp
âquyĂ„â vĂČ mĂŻĂ„t moĂŁi? NhûÀng à ûåa treĂŁ cuĂ€ng suy yĂŻĂ«u chûå! SûÄ suy nhĂ»ĂșĂ„c
cuĂŁa treĂŁ khöng böÄc löÄ nhĂ» cuĂŁa ngĂ»ĂșĂąi lĂșĂĄn nĂŻn caĂĄc bĂȘĂ„c cha meĂ„ khoĂĄ coĂĄ thĂŻĂ
nhĂȘĂ„n ra Ă Ă»ĂșĂ„c. NhûÀng à ûåa treĂŁ suy nhĂ»ĂșĂ„c khöng quan tĂȘm Ă ĂŻĂ«n sûÄ
à öÄng viĂŻn hay nhûÀng troĂą chĂși Ă Ă»ĂșĂ„c Ă ĂŻĂŹ nghĂ” cho mĂČnh. ChuĂĄng coĂĄ caĂĄi
nhĂČn vö höÏn, tûù chöëi vui Ă uĂąa, cĂ»ĂșĂąi noĂĄi. ViĂŻĂ„c Ă aĂ„t Ă Ă»ĂșĂ„c tĂ» thĂŻĂ« ngöÏi, tĂ»
thĂŻĂ« à ûång, cuĂ€ng nhĂ» viĂŻĂ„c noĂĄi Ă Ă»ĂșĂ„c bĂ” Ă ĂČnh trĂŻĂ„ laĂ„i chĂȘĂ„m hĂșn nhûÀng à ûåa
treĂŁ bĂČnh thĂ»ĂșĂąng.
CoĂĄ taĂĄc giaĂŁ Ă aĂ€ diĂŻĂźn taĂŁ möÄt tĂČnh traĂ„ng suy nhĂ»ĂșĂ„c cuĂŁa treĂŁ vaĂą goĂ„i laĂą
âsuy nhĂ»ĂșĂ„c nĂ»Ășng tûÄaâ. Ăûåa treĂŁ coĂĄ nhu cĂȘĂŹu Ă ĂŻĂ phaĂĄt triĂŻĂn nĂși nĂ»Ășng
tûÄa vaĂąo ngĂ»ĂșĂąi meĂ„ hay ngĂ»ĂșĂąi trûÄc tiĂŻĂ«p nuöi dĂ»ĂșĂ€ng mĂČnh thay thĂŻĂ« cho
meĂ„. SûÄ suy nhĂ»ĂșĂ„c naĂąy coĂĄ thĂŻĂ gĂȘy thĂ»Ășng töĂn cho nhûÀng à ûåa treĂŁ phaĂŁi
söëng xa meĂ„ trong luĂĄc mĂșĂĄi Ă Ă»ĂșĂ„c 6 â 8 thaĂĄng tuöĂi. GĂ»Ășng mĂčĂ„t cuĂŁa
chuĂĄng khöng biĂŻĂu löÄ caĂŁm xuĂĄc naĂąo, chuĂĄng nĂčçm nguĂŁ trong tĂ» thĂŻĂ« nĂčçm
sĂȘĂ«p, Ă ĂȘĂ„p Ă ĂȘĂŹu vaĂąo song giĂ»ĂșĂąng hay bûåt toĂĄc mĂČnh. NgĂ»ĂșĂąi ta ghi nhĂȘĂ„n coĂĄ
möÄt sûÄ Ă ĂČnh trĂŻĂ„ vĂŻĂŹ sûÄ tĂčng trĂ»ĂșĂŁng chiĂŻĂŹu cao hay troĂ„ng lĂ»ĂșĂ„ng cuĂŁa
chuĂĄng.
TreĂŁ coĂĄ thĂŻĂ trĂșĂŁ nĂŻn buöÏn baĂ€ tûù vaĂąi tuĂȘĂŹn trĂ»ĂșĂĄc, khoĂĄc rĂ»ng rûåc,
mĂŻĂ„t moĂŁi, kheĂĄp kñn, biĂŻĂ«ng Ăčn, khöng coĂĄ khaĂŁ nĂčng tĂČm Ă Ă»ĂșĂ„c giĂȘĂ«c nguĂŁ
hoĂčĂ„c laĂ„i nguĂŁ triĂŻĂŹn miĂŻn, lo ĂȘu, than thĂșĂŁ vĂŻĂŹ nhûÀng cĂșn Ă au Ă ĂȘĂŹu hay
Ă au buĂ„ng. ChĂčĂšng coĂĄ gĂČ laĂąm cho chuĂĄng vui thñch, chuĂĄng cuĂ€ng chĂčĂšng
theĂąm vui Ă uĂąa nûÀa. NĂčng lûÄc cuĂŁa chuĂĄng coĂĄ thĂŻĂ dĂȘĂŹn dĂȘĂŹn giaĂŁm: möÄt söë
à ûåa beĂĄ khöng coĂąn biĂŻĂ«t tûÄ laĂąm vĂŻĂ„ sinh, doĂ„n baĂąn Ăčn, chuĂȘĂn bĂ” cĂčĂ„p saĂĄch
cuĂŁa mĂČnh, coĂĄ khi chuĂĄng tûù chöëi Ă i hoĂ„c; nhûÀng à ûåa khaĂĄc coĂąn coĂĄ nhûÀng
biĂŻĂu hiĂŻĂ„n Ă ĂčĂ„c thuĂą (khöng an tĂȘm, lo lĂčĂŠng, giĂȘĂ„n dûÀ, thö baĂ„o - hoĂčĂ„c
ngĂ»ĂșĂ„c laĂ„i). ChuĂĄng coĂĄ thĂŻĂ coĂĄ nhûÀng sinh hoaĂ„t tûÄ kñch thñch duĂ„c tñnh
http://www.ebooks.vdcmedia.com
28. CAĂC GIAI ĂOAĂ
N PHAĂT TRIĂĂN CUĂA TREĂ 27
cuĂŁa mĂČnh lĂȘĂ„p Ă i lĂȘĂ„p laĂ„i nhiĂŻĂŹu lĂȘĂŹn qua viĂŻĂ„c maĂąy moĂą cĂș quan sinh thûÄc.
ChuĂĄng coĂĄ thĂŻĂ coĂĄ nhûÀng biĂŻĂu hiĂŻĂ„n cuĂŁa nhûÀng cĂșn tiĂŻu chaĂŁy, hĂčĂŠc laĂąo,
chaĂąm hay hen suyĂŻĂźn... laĂą nhûÀng xaĂĄo tröÄn laĂąm cho tinh thĂȘĂŹn bĂ” kñch
à öÄng nĂčĂ„ng nĂŻĂŹ thĂŻm. KĂŻĂ«t quaĂŁ hoĂ„c tĂȘĂ„p cuĂŁa chuĂĄng tĂȘĂ«t nhiĂŻn laĂą tuĂ„t hĂȘĂ„u
vaĂą chuĂĄng thĂ»ĂșĂąng than phiĂŻĂŹn laĂą khöng thĂŻĂ laĂąm gĂČ Ă Ă»ĂșĂ„c.
SûÄ suy nhĂ»ĂșĂ„c coĂĄ thĂŻĂ liĂŻn quan vĂșĂĄi möÄt sûÄ thĂȘĂ«t voĂ„ng (thĂȘĂ«t baĂ„i
trong hoĂ„c vĂȘĂ«n hay thĂȘĂ«t voĂ„ng trong tĂČnh caĂŁm), möÄt vĂȘĂ«n Ă ĂŻĂŹ sûåc khoeĂŁ,
möÄt sûÄ thay à öĂi möi trĂ»ĂșĂąng söëng, thay à öĂi ngĂ»ĂșĂąi chĂčm soĂĄc, thay à öĂi
trĂ»ĂșĂąng lĂșĂĄp, sûÄ ly hön cuĂŁa cha meĂ„, sûÄ xa caĂĄch, sûÄ suy nhĂ»ĂșĂ„c cuĂŁa ngĂ»ĂșĂąi
cha hay ngĂ»ĂșĂąi meĂ„... Ăöi khi khöng coĂĄ möÄt lyĂĄ do thĂȘĂ„t sûÄ naĂąo Ă Ă»ĂșĂ„c
nhĂȘĂ„n thĂȘĂ«y. Ăûåa treĂŁ bĂ” suy nhĂ»ĂșĂ„c, cuĂ€ng giöëng nhĂ» ngĂ»ĂșĂąi lĂșĂĄn boĂŁ mĂčĂ„c,
buöng xuöi vaĂą hûÀng hĂșĂą vĂșĂĄi tĂȘĂ«t caĂŁ nhûÀng sûÄ giuĂĄp Ă ĂșĂ€ laĂąm cho tĂČnh
traĂ„ng cuĂŁa chuĂĄng caĂąng thĂŻm trĂȘĂŹm troĂ„ng. ViĂŻĂ„c trĂ” liĂŻĂ„u cuĂŁa chûång suy
nhĂ»ĂșĂ„c rĂȘĂ«t cĂȘĂ«p baĂĄch. Cöng viĂŻĂ„c Ă iĂŻĂŹu trĂ” tĂčng gĂȘĂ«p à öi vĂșĂĄi liĂŻĂ„u phaĂĄp tĂȘm
lyĂĄ buĂą trûù vĂșĂĄi caĂĄch Ă iĂŻĂŹu trĂ” bĂčçng dĂ»ĂșĂ„c phĂȘĂm.
http://www.ebooks.vdcmedia.com
29. CAĂC GIAI ĂOAĂ
N PHAĂT TRIĂĂN CUĂA TREĂ 28
CAĂC GIAI ĂOAĂ
N PHAĂT TR IĂĂ N S I NH LYĂ CUĂ A
TREĂ
http://www.ebooks.vdcmedia.com
30. CAĂC GIAI ĂOAĂ
N PHAĂT TRIĂĂN CUĂA TREĂ 29
NhûÀng dĂȘĂ«u hiĂŻĂ„u caĂŁnh baĂĄo treĂŁ chĂȘĂ„m phaĂĄt triĂŻĂn
TreĂŁ em thĂ»ĂșĂąng phaĂĄt triĂŻĂn nhiĂŻĂŹu mûåc à öÄ khaĂĄc nhau, nhĂ»ng hĂȘĂŹu
hĂŻĂ«t Ă ĂŻĂŹu phaĂĄt triĂŻĂn theo möÄt biĂŻĂu à öÏ thĂșĂąi gian chung nhĂȘĂ«t. NĂŻĂ«u trong
voĂąng vaĂąi tuĂȘĂŹn möÄt lĂȘĂŹn treĂŁ maĂą khöng gĂčĂ„p Ă Ă»ĂșĂ„c caĂĄi möëc naĂąo, thĂČ nĂŻn
tham vĂȘĂ«n caĂĄc baĂĄc sĂŽ Ă ĂŻĂ hiĂŻĂu roĂ€ hĂșn vĂŻĂŹ vĂȘĂ«n Ă ĂŻĂŹ Ă oĂĄ. CoĂĄ thĂŻĂ khöng coĂĄ
vĂȘĂ«n Ă ĂŻĂŹ gĂČ â ngoaĂ„i trûù möÄt vaĂąi trĂ»ĂșĂąng hĂșĂ„p caĂĄ biĂŻĂ„t nhĂ» treĂŁ khöng thĂŻĂ
leo lĂŻn cĂȘĂŹu thang Ă Ă»ĂșĂ„c nhĂ»ng laĂ„i coĂĄ thĂŻĂ laĂąm töët Ă Ă»ĂșĂ„c nhûÀng viĂŻĂ„c
khaĂĄc, thĂČ thĂ»ĂșĂąng khöng cĂȘĂŹn phaĂŁi lo lĂčĂŠng gĂČ caĂŁ. Tuy nhiĂŻn, nĂŻĂ«u con
baĂ„n chĂȘĂ„m phaĂĄt triĂŻĂn, thĂČ baĂ„n phaĂŁi phaĂĄt hiĂŻĂ„n sĂșĂĄm Ă ĂŻĂ bĂčĂŠt Ă ĂȘĂŹu Ă iĂŻĂŹu trĂ”.
NoĂĄi chung, haĂ€y tin tĂ»ĂșĂŁng vaĂąo baĂŁn nĂčng cuĂŁa mĂČnh. NĂŻĂ«u coĂĄ Ă iĂŻĂŹu
gĂČ Ă oĂĄ chĂ»a nĂčĂŠm roĂ€ vĂŻĂŹ vĂȘĂ„n à öÄng cuĂŁa con mĂČnh thĂČ phaĂŁi tham vĂȘĂ«n yĂĄ
kiĂŻĂ«n baĂĄc sĂŽ. BaĂ„n laĂą ngĂ»ĂșĂąi hiĂŻĂu con mĂČnh roĂ€ nhĂȘĂ«t. DĂ»ĂșĂĄi Ă ĂȘy laĂą caĂĄc dĂȘĂ«u
hiĂŻĂ„u caĂŁnh baĂĄo coĂĄ thĂŻĂ xaĂŁy ra cuĂŁa vĂȘĂ«n Ă ĂŻĂŹ naĂąy, baĂ„n coĂĄ thĂŻĂ sûã duĂ„ng danh
saĂĄch naĂąy Ă ĂŻĂ tiĂŻĂ„n theo doĂ€i sûÄ phaĂĄt triĂŻĂn cuĂŁa con mĂČnh.
TuöĂi NhûÀng dĂȘĂ«u hiĂŻĂ„u caĂŁnh baĂĄo KiĂŻĂm
tra
- 13 thaĂĄng tuöĂi, khöng ngöÏi
chöÏm höĂm Ă ĂŻĂ chĂși Ă Ă»ĂșĂ„c
- 13 thaĂĄng tuöĂi, khöng biĂŻĂ«t leo
lĂŻn vaĂą xuöëng ghĂŻĂ« nhoĂŁ Ă Ă»ĂșĂ„c
- 13 thaĂĄng tuöĂi, khöng biĂŻĂ«t
böëc thûåc Ăčn Ă Ă»a vaĂąo miĂŻĂ„ng
- 15 thaĂĄng tuöĂi, khöng cĂȘĂŹm
Ă Ă»ĂșĂ„c buĂĄt chĂČ duĂą chĂł Ă ĂŻĂ nguĂŻĂ„ch
http://www.ebooks.vdcmedia.com
31. CAĂC GIAI ĂOAĂ
N PHAĂT TRIĂĂN CUĂA TREĂ 30
ngoaÄc
- 15 thaĂĄng tuöĂi, khöng tûÄ
à ûång lĂŻn Ă Ă»ĂșĂ„c khi Ă ang nĂčçm
chĂși trĂŻn nĂŻĂŹn nhaĂą
- 15 thaĂĄng tuöĂi, khöng leo lĂŻn
ghĂŻĂ« Ă ĂŻĂ vĂșĂĄi lĂȘĂ«y à öÏ vĂȘĂ„t trĂŻn cao
Ă Ă»ĂșĂ„c
- 18 thaĂĄng tuöĂi, khöng bĂ»ĂșĂĄc Ă i
Ă Ă»ĂșĂ„c
Tûù 12 - 18 thaĂĄng tuöĂi, khöng thĂŻĂ cĂșĂŁi
Ă ĂŻĂ«n 18 vĂșĂĄ ra Ă Ă»ĂșĂ„c
thaĂĄng
tuöĂi - 18 thaĂĄng tuöĂi, khöng cĂȘĂŹm
Ă Ă»ĂșĂ„c buĂĄt chĂČ vaĂą bĂčĂŠt chĂ»ĂșĂĄc veĂ€
hĂČnh.
- 18 thaĂĄng tuöĂi, khöng Ă aĂĄ nöĂi
möÄt quaã banh
- 18 thaĂĄng tuöĂi, khöng Ă i
xuöëng lĂȘĂŹu Ă Ă»ĂșĂ„c khi coĂĄ ngĂ»ĂșĂąi
nĂčĂŠm tay dĂčĂŠt xuöëng
- Sau nhiĂŻĂŹu thaĂĄng tĂȘĂ„p Ă i vĂȘĂźn
khöng bĂ»ĂșĂĄc Ă i möÄt caĂĄch tûÄ
nhiĂŻn vaĂą vûÀng vaĂąn Ă Ă»ĂșĂ„c
- ChĂł bĂ»ĂșĂĄc Ă i Ă Ă»ĂșĂ„c bĂčçng Ă ĂȘĂŹu
ngoĂĄn chĂȘn
TuöĂi NhûÀng dĂȘĂ«u hiĂŻĂ„u caĂŁnh baĂĄo KiĂŻĂm
tra
- 21 thaĂĄng tuöĂi, khöng lĂȘĂ„t
Ă Ă»ĂșĂ„c caĂĄc trang saĂĄch
- 21 thaĂĄng tuöĂi, khöng tûÄ baĂĄm
http://www.ebooks.vdcmedia.com
32. CAĂC GIAI ĂOAĂ
N PHAĂT TRIĂĂN CUĂA TREĂ 31
thaĂąnh cĂȘĂŹu thang Ă ĂŻĂ Ă i lĂŻn Ă i
xuöëng cĂȘĂŹu thang Ă Ă»ĂșĂ„c
- 21 thaĂĄng tuöĂi, khöng Ă aĂĄ
Ă Ă»ĂșĂ„c quaĂŁ banh duĂą Ă aĂ€ coĂĄ ngĂ»ĂșĂąi
hĂ»ĂșĂĄng dĂȘĂźn vaĂą Ă aĂĄ thûã cho coi
- 24 thaĂĄng tuöĂi, khöng cĂȘĂ«m
Ă Ă»ĂșĂ„c buĂĄt chĂČ Ă ĂŻĂ veĂ€ nhûÀng
Ă Ă»ĂșĂąng thĂčĂšng à ûång
Tûù 19 - 24 thaĂĄng tuöĂi, khöng tûÄ
Ă ĂŻĂ«n 24 à ûång Ă Ă»ĂșĂ„c trĂŻn 1 chĂȘn
thaĂĄng
tuöĂi - 24 thaĂĄng tuöĂi, khöng Ă ĂȘĂy
Ă Ă»ĂșĂ„c nhûÀng à öÏ chĂși coĂĄ baĂĄnh
xe
- 24 thaĂĄng tuöĂi, khöng Ă aĂĄ
Ă Ă»ĂșĂ„c traĂĄi banh theo yĂŻu cĂȘĂŹu
- 24 thaĂĄng tuöĂi, khöng biĂŻĂ«t sûã
duÄng muößng
- 24 thaĂĄng tuöĂi, khöng chaĂ„y
vûÀng.
TuöĂi NhûÀng dĂȘĂ«u hiĂŻĂ„u caĂŁnh baĂĄo KiĂŻĂm
tra
- 30 thaĂĄng tuöĂi, khöng tûÄ bĂ»ĂșĂĄc
Ă i Ă Ă»ĂșĂ„c vaĂą khöng Ă i 2 chĂȘn 1
luĂĄc
- 30 thaĂĄng tuöĂi, khöng biĂŻĂ«t lĂȘĂ„t
Tûù 25 trang saåch
Ă ĂŻĂ«n 30
- 30 thaĂĄng tuöĂi, khöng biĂŻĂ«t
thaĂĄng
Ă aĂ„p loaĂ„i xe ba baĂĄnh Ă Ă»ĂșĂ„c
tuöĂi
- 30 thaĂĄng tuöĂi, khöng à ûång
http://www.ebooks.vdcmedia.com
33. CAĂC GIAI ĂOAĂ
N PHAĂT TRIĂĂN CUĂA TREĂ 32
möÄt chĂȘn Ă Ă»ĂșĂ„c
TuöĂi NhûÀng dĂȘĂ«u hiĂŻĂ„u caĂŁnh baĂĄo KiĂŻĂm tra
- 36 thaĂĄng tuöĂi, khöng tûÄ bĂ»ĂșĂĄc
xuöëng lĂȘĂŹu möÄt mĂČnh Ă Ă»ĂșĂ„c
b ng 2 chĂȘn
- 36 thaĂĄng tuöĂi, khöng sûã
duĂ„ng Ă Ă»ĂșĂ„c keĂĄo, hay cöë duĂąng
keĂĄo Ă ĂŻĂ cĂčĂŠt caĂĄi gĂČ
Tûù 31
Ă ĂŻĂ«n 36 - 36 thaĂĄng tuöĂi, khöng à ûång
thaĂĄng möÄt chĂȘn Ă Ă»ĂșĂ„c 2 giĂȘy
tuöĂi
- 36 thaĂĄng tuöĂi, khöng giĂș cao
tay Ă ĂŻĂ neĂĄm quaĂŁ banh Ă Ă»ĂșĂ„c
- 36 thaĂĄng tuöĂi, khöng biĂŻĂ«t
rûãa vaĂą lau khö tay Ă Ă»ĂșĂ„c
http://www.ebooks.vdcmedia.com
34. CAĂC GIAI ĂOAĂ
N PHAĂT TRIĂĂN CUĂA TREĂ 33
TrĂčĂŠc nghiĂŻĂ„m: BaĂ„n biĂŻĂ«t gĂČ vĂŻĂŹ sûÄ phaĂĄt triĂŻĂn cuĂŁa treĂŁ?
MoĂ„i em beĂĄ mĂșĂĄi sinh Ă ĂŻĂŹu khöng coĂĄ khaĂŁ nĂčng chöëng choĂ„i vĂșĂĄi bĂȘĂ«t
cûå Ă iĂŻĂŹu gĂČ. ĂĂčĂ„t Ă ĂȘu nĂčçm Ă ĂȘĂ«y. NhĂ»ng noĂĄ vĂȘĂźn lĂșĂĄn lĂŻn khöng ngûùng!
LaĂąm xong baĂąi trĂčĂŠc nghiĂŻĂ„m sau Ă ĂȘy, baĂ„n seĂ€ nhĂȘĂ„n ra con baĂ„n Ă aĂ€,
Ă ang vaĂą seĂ€ Ă aĂ„t Ă Ă»ĂșĂ„c nhûÀng tiĂŻĂ«n böÄ gĂČ so vĂșĂĄi khaĂŁ nĂčng tiĂŻĂŹm ĂȘĂn cuĂŁa
chaĂĄu.
1. TĂȘĂ«t caĂŁ treĂŁ em Ă ĂŻĂŹu phaĂĄt triĂŻĂn nhĂ» nhau, quaĂĄ trĂČnh naĂąy rĂȘĂ«t
suöng seĂŁ vaĂą seĂ€ tiĂŻĂ«p tuĂ„c trong tĂ»Ășng lai.
A. ĂuĂĄng
B. Sai
2. ĂiĂŻĂŹu quan troĂ„ng nhĂȘĂ«t baĂ„n coĂĄ thĂŻĂ laĂąm Ă ĂŻĂ thuĂĄc Ă ĂȘĂy sûÄ phaĂĄt
triĂŻĂn trñ oĂĄc cuĂŁa treĂŁ laĂą gĂČ?
A. Cho beĂĄ Ă i nhaĂą treĂŁ hoĂčĂ„c mĂȘĂźu giaĂĄo.
B. Cho chaĂĄu nghe, sĂșĂą, ngûãi... Ă ĂŻĂ coĂĄ kinh nghiĂŻĂ„m vĂŻĂŹ moĂ„i giaĂĄc
quan cuĂŁa chaĂĄu.
C. Cho chaĂĄu xem nhiĂŻĂŹu saĂĄch, bĂčng video vaĂą Ă ĂŽa CD
D. Cung cĂȘĂ«p cho chaĂĄu nhiĂŻĂŹu vitamin mößi ngaĂąy.
3. SûÄ phaĂĄt triĂŻĂn thĂŻĂ chĂȘĂ«t thĂ»ĂșĂąng xaĂŁy ra ĂșĂŁ böÄ phĂȘĂ„n naĂąo dĂ»ĂșĂĄi
Ă ĂȘy?
A. Khöng coĂĄ trĂȘĂ„t tûÄ Ă ĂčĂ„c biĂŻĂ„t
B. Tûù Ă ĂȘĂŹu Ă ĂŻĂ«n ngoĂĄn chĂȘn
C. Tûù ngoĂĄn chĂȘn lĂŻn Ă ĂȘĂŹu
http://www.ebooks.vdcmedia.com
35. CAĂC GIAI ĂOAĂ
N PHAĂT TRIĂĂN CUĂA TREĂ 34
D. ĂĂȘĂŹu, chĂȘn, tay, thĂȘn
4. Khi con baĂ„n thĂȘĂ«t voĂ„ng vĂČ khöng thĂŻĂ laĂąm Ă Ă»ĂșĂ„c Ă iĂŻĂŹu gĂČ, nhĂ»
cĂȘĂŹm möÄt moĂĄn à öÏ chĂși hay tûÄ Ăčn möÄt mĂČnh, töët nhĂȘĂ«t baĂ„n nĂŻn:
A. Can thiïÄp vaùo vaù giuåp chaåu à ïà chaåu khöng chaån naãn
B. NgaĂŁ lĂ»ng trĂŻn ghĂŻĂ« vaĂą Ă ĂŻĂ cho chaĂĄu tûÄ tĂČm caĂĄch xoay sĂșĂŁ lĂȘĂ«y,
cho duù chaåu khoåc à i nûÀa.
5. GiaĂĄc quan naĂąo Ă Ă»ĂșĂ„c phaĂĄt triĂŻĂn hoaĂąn chĂłnh ĂșĂŁ treĂŁ trĂ»ĂșĂĄc tiĂŻn?
A. VĂ” giaĂĄc
B. ThĂ” giaĂĄc
C. Thñnh giaåc
6. TreĂŁ em di chuyĂŻĂn lung tung vaĂą cûÄa quĂȘĂ„y nhiĂŻĂŹu bĂșĂŁi vĂČ:
A. Chuång khöng thoaãi maåi
B. ChuĂĄng muöën Ă i Ă Ă»ĂșĂ„c
C. CĂș bĂčĂŠp cuĂŁa chuĂĄng cûå co giĂȘĂ„t maĂ„nh vaĂą cong laĂ„i maĂą khöng phaĂŁi
do chuĂĄng Ă iĂŻĂŹu khiĂŻĂn.
D. ChuĂĄng Ă ang thĂčm doĂą moĂ„i thûå xung quanh.
7. LĂȘu lĂȘu cho beĂĄ ĂșĂŁ trĂȘĂŹn truöÏng möÄt laĂĄt rĂȘĂ«t töët vĂČ.
A. NgĂčn caĂŁn chûång hĂčm keĂ€ do taĂŁ loĂĄt.
B. Cho beĂĄ thûã caĂŁm giaĂĄc Ă Ă»ĂșĂ„c toaĂąn böÄ thĂȘn thĂŻĂ noĂĄ.
C. Cho beĂĄ cûã à öÄng tûÄ do toaĂąn böÄ cĂș thĂŻĂ.
D. TĂȘĂ«t caĂŁ caĂĄc yĂĄ trĂŻn Ă ĂŻĂŹu Ă uĂĄng.
8. Khi naĂąo treĂŁ bĂčĂŠt Ă ĂȘĂŹu hoĂ„c noĂĄi?
A. Ngay tûù trong buÄng meÄ
B. Khi mĂșĂĄi sinh ra
C. KhoaĂŁng 3 thaĂĄng tuöĂi
http://www.ebooks.vdcmedia.com
36. CAĂC GIAI ĂOAĂ
N PHAĂT TRIĂĂN CUĂA TREĂ 35
D. KhoaĂŁng 6 thaĂĄng tuöĂi.
9. MöÄt à ûåa beĂĄ 2 tuöĂi biĂŻĂ«t trung bĂČnh bao nhiĂŻu tûù?
A. 50 tûù.
B. 150 tûù.
C. 250 tûù
D. 300 tûù
10. ĂĂ tuöĂi naĂąo baĂ„n nĂŻn cho treĂŁ Ăčn thûåc Ăčn Ă ĂčĂ„c?
A. 4 thaĂĄng
B. 5 thaĂĄng
C. 6 thaĂĄng
D. 7 thaĂĄng
11. ĂĂ tuöĂi naĂąo hĂȘĂŹu hĂŻĂ«t treĂŁ em bĂčĂŠt Ă ĂȘĂŹu tĂȘĂ„p Ă i?
A. 10 Ă ĂŻĂ«n 11 thaĂĄng
B. 12 Ă ĂŻĂ«n 13 thaĂĄng
C. 14 Ă ĂŻĂ«n 15 thaĂĄng
D. 16 Ă ĂŻĂ«n 17 thaĂĄng
12. Khi naĂąo treĂŁ cĂȘĂŹn mang giaĂąy?
A. Khi vuĂąa mĂșĂĄi sinh ra
B. LuĂĄc Ă Ă»ĂșĂ„c 6 thaĂĄng tuöĂi
C. Khi bĂčĂŠt Ă ĂȘĂŹu Ă i chĂȘĂ„p chûÀng
D. Khi bĂčĂŠt Ă ĂȘĂŹu Ă i vûÀng
E. Khi beĂĄ bĂčĂŠt Ă ĂȘĂŹu Ă i ra ngoaĂąi
13. Khi naĂąo treĂŁ chĂși vĂșĂĄi caĂĄc treĂŁ em khaĂĄc möÄt caĂĄch hoĂąa à öÏng lĂȘĂŹn
Ă ĂȘĂŹu tiĂŻn trong Ă ĂșĂąi?
A. LuĂĄc mĂșĂĄi sinh
http://www.ebooks.vdcmedia.com
37. CAĂC GIAI ĂOAĂ
N PHAĂT TRIĂĂN CUĂA TREĂ 36
B. LuĂĄc 6 thaĂĄng
C. LuĂĄc 1 tuöĂi
D. LuĂĄc 2 tuöĂi
14. TĂȘĂ«t caĂŁ treĂŁ em Ă ĂŻĂŹu sĂčĂ©n saĂąng hoĂ„c caĂĄch Ă i vĂŻĂ„ sinh khi Ă Ă»ĂșĂ„c?
A. 12 thaĂĄng tuöĂi
B. 18 thaĂĄng tuöĂi
C. 24 thaĂĄng tuöĂi
D. 36 thaĂĄng tuöĂi
E. Khöng coĂĄ cĂȘu naĂąo Ă uĂĄng.
15. Thöng thĂ»ĂșĂąng ai laĂą ngĂ»ĂșĂąi Ă ĂȘĂŹu tiĂŻn chuĂĄ yĂĄ Ă ĂŻĂ«n vĂȘĂ«n Ă ĂŻĂŹ phaĂĄt
triĂŻĂn cuĂŁa treĂŁ?
A. Böë meÄ cuãa beå
B. BaĂĄc sĂŽ cuĂŁa beĂĄ
C. NgĂ»ĂșĂąi chĂčm soĂĄc beĂĄ haĂąng ngaĂąy
http://www.ebooks.vdcmedia.com
38. CAĂC GIAI ĂOAĂ
N PHAĂT TRIĂĂN CUĂA TREĂ 37
ĂaĂĄp aĂĄn trĂčĂŠc nghiĂŻĂ„m kiĂŻĂ«n thûåc vĂŻĂŹ sûÄ phaĂĄt triĂŻĂn cuĂŁa beĂĄ
KiĂŻĂ«n thûåc cuĂŁa baĂ„n vĂŻĂŹ sûÄ phaĂĄt triĂŻĂn cuĂŁa con mĂČnh ra sao? NĂŻĂ«u
baĂ„n Ă aĂ€ tûÄ traĂŁ lĂșĂąi 15 cĂȘu hoĂŁi trĂčĂŠc nghiĂŻĂ„m thĂČ haĂ€y à öëi chiĂŻĂ«u vĂșĂĄi baĂŁn Ă aĂĄp
aĂĄn sau Ă ĂȘy:
1. TĂȘĂ«t caĂŁ treĂŁ em Ă ĂŻĂŹu phaĂĄt triĂŻĂn nhĂ» nhau, quaĂĄ trĂČnh naĂąy rĂȘĂ«t suön seĂŁ
vaĂą seĂ€ tiĂŻĂ«p tuĂ„c trong tĂ»Ășng lai.
TraĂŁ lĂșĂąi: B. Sai.
ChĂčĂšng coĂĄ à ûåa treĂŁ naĂąo phaĂĄt triĂŻĂn giöëng à ûåa naĂąo caĂŁ. Con baĂ„n coĂĄ
thĂŻĂ phaĂĄt triĂŻĂn nhanh hay chĂȘĂ„m hĂșn caĂĄc treĂŁ cuĂąng tuöĂi, vĂ»ĂșĂ„t tröÄi ĂșĂŁ
khĂȘu naĂąy nhĂ»ng tuĂ„t laĂ„i sau ĂșĂŁ khĂȘu khaĂĄc. CaĂĄc baĂĄc sĂŽ cho giĂșĂĄi haĂ„n laĂą 9
thaĂĄng cho nhûÀng möëc phaĂĄt triĂŻĂn quan troĂ„ng cuĂŁa beĂĄ. Vñ duĂ„: möÄt söë treĂŁ
biĂŻĂ«t Ă i khi Ă Ă»ĂșĂ„c 10 thaĂĄng tuöĂi, trong khi caĂĄc beĂĄ khaĂĄc phaĂŁi Ă ĂșĂ„i Ă ĂŻĂ«n 19
thaĂĄng tuöĂi. Trong bĂȘĂ«t cûå trĂ»ĂșĂąng hĂșĂ„p naĂąo, baĂ„n cuĂ€ng Ă ĂŻĂŹu khöng cĂȘĂŹn lo
lĂčĂŠng. MöÄt söë beĂĄ coĂąn boĂŁ qua möÄt söë giai Ă oaĂ„n (khöng lĂȘĂ„t, khöng boĂą
chĂčĂšng haĂ„n...). CoĂĄ trĂ»ĂșĂąng hĂșĂ„p coĂąn thuĂ„t luĂąi taĂ„m thĂșĂąi trĂ»ĂșĂĄc khi tiĂŻĂ«p tuĂ„c
phaĂĄt triĂŻĂn: MöÄt à ûåa treĂŁ nguĂŁ Ă Ă»ĂșĂ„c suöët Ă ĂŻm coĂĄ thĂŻĂ bĂčĂŠt Ă ĂȘĂŹu laĂ„i thûåc
dĂȘĂ„y nûãa Ă ĂŻm khi chaĂĄu biĂŻĂ«t noĂĄi. CĂȘĂŹn phaĂŁi hoĂ„c hoĂŁi nhiĂŻĂŹu hĂșn vĂŻĂŹ quaĂĄ
trĂČnh phaĂĄt triĂŻĂn maĂą con baĂ„n Ă ang traĂŁi qua.
2. NĂŻn laĂąm gĂČ Ă ĂŻĂ thuĂĄc Ă ĂȘĂy sûÄ phaĂĄt triĂŻĂn trñ naĂ€o cuĂŁa treĂŁ?
TraĂŁ lĂșĂąi: B: Cho chaĂĄu nghe, sĂșĂą, ngûãi... Ă ĂŻĂ coĂĄ kinh nghiĂŻĂ„m vĂŻĂŹ moĂ„i giaĂĄc
quan cuĂŁa chaĂĄu.
CaĂĄc nhaĂą nghiĂŻn cûåu baĂŁo rĂčçng cho treĂŁ nhiĂŻĂŹu kinh nghiĂŻĂ„m liĂŻn
quan Ă ĂŻĂ«n moĂ„i giaĂĄc quan cuĂŁa chaĂĄu nhĂ» sĂșĂą, moĂĄ, nĂŻĂ«m, ngûãi, nghe vaĂą
nhĂČn laĂą Ă iĂŻĂŹu töët nhĂȘĂ«t baĂ„n nĂŻn laĂąm Ă ĂŻĂ thuĂĄc Ă ĂȘĂy sûÄ phaĂĄt triĂŻĂn trñ naĂ€o
cuĂŁa treĂŁ.
http://www.ebooks.vdcmedia.com
39. CAĂC GIAI ĂOAĂ
N PHAĂT TRIĂĂN CUĂA TREĂ 38
CuĂ„ thĂŻĂ: nĂŻn troĂą chuyĂŻĂ„n vĂșĂĄi con baĂ„n, Ă oĂ„c saĂĄch cho chaĂĄu nghe,
cuĂąng chĂși vĂșĂĄi chaĂĄu, Ă ĂŻĂ chaĂĄu sĂșĂą vaĂą à öÏ vĂȘĂ„t mĂșĂĄi, Ă Ă»a chaĂĄu Ă ĂŻĂ«n möÄt nĂși
an toaĂąn maĂą ĂșĂŁ Ă oĂĄ chaĂĄu coĂĄ thĂŻĂ tûÄ do tĂČm hiĂŻĂu moĂ„i thûå. BaĂ„n à ûùng quĂŻn
toĂŁ ra thĂ»Ășng yĂŻu chaĂĄu bĂčçng caĂĄch öm ĂȘĂ«p, ĂȘu yĂŻĂ«m vaĂą Ă aĂĄp laĂ„i nhûÀng cûã
chĂł cuĂŁa beĂĄ. AĂnh hĂ»ĂșĂŁng vaĂą sûÄ quan tĂȘm cuĂŁa baĂ„n seĂ€ giuĂĄp beĂĄ caĂŁm thĂȘĂ«y
an toaĂąn vaĂą yĂŻn tĂȘm, vĂČ thĂŻĂ« beĂĄ seĂ€ tiĂŻĂ«p tuĂ„c con Ă Ă»ĂșĂąng phaĂĄt triĂŻĂn à öÄc
lĂȘĂ„p.
3. SûÄ phaĂĄt triĂŻĂn thĂŻĂ chĂȘĂ«t thĂ»ĂșĂąng xaĂŁy ra ĂșĂŁ böÄ phĂȘĂ„n naĂąo trĂ»ĂșĂĄc?
TraĂŁ lĂșĂąi: B. Tûù Ă ĂȘĂŹu Ă ĂŻĂ«n ngoĂĄn chĂȘn.
NoĂĄi chung, ban Ă ĂȘĂŹu treĂŁ em Ă iĂŻĂŹu khiĂŻĂn Ă Ă»ĂșĂ„c Ă ĂȘĂŹu vaĂą cöà (khoaĂŁng 2
thaĂĄng tuöĂi), sau Ă oĂĄ laĂą caĂĄnh tay vaĂą baĂąn tay (biĂŻĂ«t cĂȘĂŹm nĂčĂŠm bĂčĂŠt Ă ĂȘĂŹu
khoaĂŁng 3 thaĂĄng) röÏi Ă ĂŻĂ«n phĂȘĂŹn thĂȘn (Ă a söë caĂĄc beĂĄ ngöÏi vûÀng khi Ă Ă»ĂșĂ„c
8 thaĂĄng tuöĂi) vaĂą cuöëi cuĂąng laĂą Ă iĂŻĂŹu khiĂŻĂn Ă Ă»ĂșĂ„c cĂčĂšng chĂȘn vaĂą baĂąn chĂȘn
(hĂȘĂŹu hĂŻĂ«t treĂŁ Ă i Ă Ă»ĂșĂ„c ĂșĂŁ 14 Ă ĂŻĂ«n 15 thaĂĄng tuöĂi).
4. Khi con baĂ„n thĂȘĂ«t voĂ„ng vĂČ khöng thĂŻĂ laĂąm Ă Ă»ĂșĂ„c Ă iĂŻĂŹu gĂČ, nhĂ»
cĂȘĂŹn möÄt moĂĄn à öÏ chĂși hay tûÄ Ăčn möÄt mĂČnh, töët nhĂȘĂ«t baĂ„n nĂŻn...
TraĂŁ lĂșĂąi: B. ĂĂŻĂ chaĂĄu tûÄ tĂČm caĂĄch xoay sĂșĂŁ lĂȘĂ«y.
MoĂ„i bĂ»ĂșĂĄc phaĂĄt triĂŻĂn Ă oĂąi hoĂŁi phaĂŁi cöë gĂčĂŠng. BaĂ„n cûå Ă ĂŻĂ cho beĂĄ cĂȘĂŹm
möÄt nĂčĂŠm Ă ĂȘĂŹy khoai tĂȘy hay baĂĄnh kem vaĂą boĂŁ hĂŻĂ«t vaĂąo miĂŻĂ„ng, tĂȘĂ«t nhiĂŻn
mĂčĂ„t beĂĄ seĂ€ teĂąm lem. NhĂ»ng cûå Ă ĂŻĂ beĂĄ tûÄ xoay sĂșĂŁ lĂȘĂ«y. ĂĂȘy laĂą möÄt bĂ»ĂșĂĄc
quan troĂ„ng Ă ĂŻĂ beĂĄ coĂĄ tñnh tûÄ lĂȘĂ„p. NĂŻĂ«u beĂĄ quaĂĄ thĂȘĂ«t voĂ„ng, baĂ„n coĂĄ thĂŻĂ
à öÄng viĂŻn bĂčçng caĂĄch laĂąm mĂȘĂźu cho beĂĄ (nhĂ» lĂȘĂ«y muößng muĂĄc baĂĄnh kem
röÏi mĂșĂĄi Ă Ă»a lĂŻn miĂŻĂ„ng). HaĂ€y Ă ĂŻĂ beĂĄ cöë gĂčĂŠng cho Ă ĂŻĂ«n khi laĂąm Ă Ă»ĂșĂ„c.
ĂiĂŻĂŹu töët nhĂȘĂ«t baĂ„n cĂȘĂŹn laĂąm khi beĂĄ caĂŁm thĂȘĂ«y thĂȘĂ«t voĂ„ng laĂą tuyĂŻn dĂ»Ășng
nhûÀng cöë gĂčĂŠng cuĂŁa beĂĄ Ă ĂŻĂ noĂĄ tiĂŻĂ«p tuĂ„c cho Ă ĂŻĂ«n khi laĂąm Ă Ă»ĂșĂ„c hay khöng
coĂąn hûång nûÀa vaĂą chuyĂŻĂn sang laĂąm thûå khaĂĄc.
5. GiaĂĄc quan naĂąo Ă Ă»ĂșĂ„c phaĂĄt triĂŻĂn hoaĂąn chĂłnh ĂșĂŁ treĂŁ trĂ»ĂșĂĄc tiĂŻn?
TraĂŁ lĂșĂąi: C. Thñnh giaĂĄc
TreĂŁ sĂș sinh bĂčĂŠt Ă ĂȘĂŹu reĂąn luyĂŻĂ„n giaĂĄc quan naĂąy tûù trong buĂ„ng meĂ„,
Ă ĂčĂ„c biĂŻĂ„t laĂą vaĂąo 3 thaĂĄng cuöëi thĂșĂąi kyĂą mang thai, caĂĄc nghiĂŻn cûåu cho
thĂȘĂ«y khi Ă oĂĄ treĂŁ coĂĄ thĂŻĂ nghe nhĂ”p tim Ă ĂȘĂ„p cuĂŁa meĂ„ vaĂą Ă oĂĄn nhĂȘĂ„n caĂĄc ĂȘm
thanh tûù bĂŻn ngoaĂąi nhĂ» gioĂ„ng noĂĄi vaĂą tiĂŻĂ«ng nhaĂ„c. KhaĂŁ nĂčng nghe seĂ€
http://www.ebooks.vdcmedia.com
40. CAĂC GIAI ĂOAĂ
N PHAĂT TRIĂĂN CUĂA TREĂ 39
hoaĂąn thiĂŻĂ„n vaĂąo cuöëi thaĂĄng Ă ĂȘĂŹu tiĂŻn trong cuöÄc Ă ĂșĂąi, mĂčĂ„c duĂą chuĂĄng seĂ€
mĂȘĂ«t möÄt thĂșĂąi gian lĂȘu hĂșn Ă ĂŻĂ thĂȘĂ„t sûÄ hiĂŻĂu laĂą mĂČnh Ă ang nghe gĂČ. BaĂ„n
nĂŻn tĂČm hiĂŻĂu nhiĂŻĂŹu hĂșn vĂŻĂŹ khaĂŁ nĂčng nghe vaĂą nhĂČn cuĂŁa treĂŁ.
6. TreĂŁ em di chyĂŻĂn lung tung vaĂą vuĂąng vĂȘĂźy rĂȘĂ«t nhiĂŻĂŹu bĂșĂŁi vĂČ.
TraĂŁ lĂșĂąi: D. ChuĂĄng Ă ang thĂčm doĂą moĂ„i thûå xung quanh
CaĂĄc em beĂĄ thĂ»ĂșĂąng di chuyĂŻĂn lung tung bĂșĂŁi vĂČ chuĂĄng Ă ang tĂČm
hiĂŻĂu thĂŻĂ« giĂșĂĄi xung quanh vaĂą Ă ĂčĂ„c biĂŻĂ„t laĂą nĂși chuĂĄng Ă ang nĂčçm. MoĂ„i caĂĄi
Ă aĂĄ, nĂčĂŠm, Ă ĂȘĂ„p, vaĂą vĂȘĂźy seĂ€ cho chuĂĄng nhiĂŻĂŹu thöng tin vĂŻĂŹ möi trĂ»ĂșĂąng
xung quanh vaĂą thĂȘn thĂŻĂ chuĂĄng. NhûÀng gĂČ chuĂĄng caĂŁm thĂȘĂ«y seĂ€ gûãi tñn
hiĂŻĂ„u trĂșĂŁ laĂ„i naĂ€o cuĂŁa treĂŁ Ă ĂŻĂ giaĂŁi thñch cho chuĂĄng hiĂŻĂu vaĂą duĂąng caĂĄc kiĂŻĂ«n
thûåc naĂąy böà sung cho sûÄ phaĂĄt triĂŻĂn sau naĂąy.
7. Cho beĂĄ ĂșĂŁ trĂȘĂŹn truöÏng trong möÄt laĂĄt laĂą rĂȘĂ«t quan troĂ„ng bĂșĂŁi vĂČ:
TraĂŁ lĂșĂąi: D. TĂȘĂ«t caĂŁ Ă ĂŻĂŹu Ă uĂĄng.
ThĂșĂąi gian beĂĄ ĂșĂŁ trĂȘĂŹn truöÏng laĂą thĂșĂąi gian beĂĄ thñch thuĂĄ nhĂȘĂ«t. Sau
khi tĂčĂŠm hay thay taĂ€, cho beĂĄ chĂși trĂŻn möÄt caĂĄi mĂŻĂŹn hay khĂčn tĂčĂŠm thĂȘĂ„t
mĂŻĂŹm seĂ€ taĂ„o Ă iĂŻĂŹu kiĂŻĂ„n cho beĂĄ duößi ngĂ»ĂșĂąi ra maĂą khöng bĂ” haĂ„n chĂŻĂ« cûã
à öÄng bĂșĂŁi quĂȘĂŹn aĂĄo. ĂoĂĄ cuĂ€ng laĂą möÄt phĂ»Ășng phaĂĄp töët thuĂĄc Ă ĂȘĂy caĂŁm xuĂĄc
cuĂŁa beĂĄ. CaĂŁm giaĂĄc vĂŻĂŹ nhûÀng sĂșĂ„i dĂŻĂ„t lan trĂŻn lĂ»ng vaĂą chĂȘn beĂĄ, sûÄ vuöët
ve ĂȘĂ«m aĂĄp cuĂŁa baĂąn tay baĂ„n khi baĂ„n öm beĂĄ. VaĂą bĂȘĂ«t kyĂą baĂĄc sĂŽ naĂąo cuĂ€ng
seĂ€ khuyĂŻn baĂ„n rĂčçng möÄt ñt phuĂĄt mößi ngaĂąy khöng mĂčĂ„c taĂ€ cho beĂĄ laĂą
möÄt caĂĄch töët Ă ĂŻĂ ngĂčn chĂčĂ„n bĂŻĂ„nh phaĂĄt ban do taĂ€ loĂĄt gĂȘy ra (noĂĄng vaĂą
ĂȘĂm bĂŻn trong taĂ€ dĂȘĂźn Ă ĂŻĂ«n viĂŻĂ„c da bĂ” töĂn thĂ»Ășng). PhĂȘĂŹn möng beĂĄ
thoaång maåt seÀ giuåp da beå mau khö vaù thoaãi maåi.
8. Khi naĂąo treĂŁ bĂčĂŠt Ă ĂȘĂŹu hoĂ„c noĂĄi?
TraĂŁ lĂșĂąi: A. Ngay tûù trong buĂ„ng meĂ„.
KĂŻĂ«t quaĂŁ nhûÀng cuöÄc nghiĂŻn cûåu gĂȘĂŹn Ă ĂȘy cho thĂȘĂ«y beĂĄ Ă aĂ€ bĂčĂŠt Ă ĂȘĂŹu
hoĂ„c mĂȘĂźu cĂȘu, vĂȘĂŹn vaĂą ĂȘm tûù rĂȘĂ«t lĂȘu trĂ»ĂșĂĄc khi treĂŁ coĂĄ thĂŻĂ phaĂĄt ĂȘm möÄt
tûù naĂąo Ă oĂĄ. Khi coĂąn nĂčçm trong tûã cung, treĂŁ Ă aĂ€ coĂĄ thĂŻĂ nghe thĂȘĂ«y nhûÀng
gĂČ baĂ„n noĂĄi vaĂą Ă aĂ€ coĂĄ thĂŻĂ tiĂŻĂ«p thu theo caĂĄch gieo nhĂ”p gieo vĂȘĂŹn cuĂŁa baĂ„n.
ThĂșĂąi gian Ă ĂȘĂŹu sau khi sinh, treĂŁ vĂȘĂźn tiĂŻĂ«p tuĂ„c hoĂ„c bĂčçng caĂĄch lĂčĂŠng nghe
ngĂ»ĂșĂąi khaĂĄc noĂĄi chuyĂŻĂ„n vĂșĂĄi mĂČnh vaĂą treĂŁ cuĂ€ng Ă aĂ€ tûÄ mĂČnh bĂȘĂ„p beĂ„ phaĂĄt
ĂȘm.
http://www.ebooks.vdcmedia.com
41. CAĂC GIAI ĂOAĂ
N PHAĂT TRIĂĂN CUĂA TREĂ 40
9. MöÄt à ûåa beĂĄ 2 tuöĂi biĂŻĂ«t trung bĂČnh bao nhiĂŻu tûù?
TraĂŁ lĂșĂąi: B. 150 tûù.
CaĂĄc nghiĂŻn cûåu vĂŻĂŹ ngön ngûÀ cuĂŁa treĂŁ cho thĂȘĂ«y hĂȘĂŹu hĂŻĂ«t caĂĄc treĂŁ
em lĂŻn 2 biĂŻĂ«t Ă Ă»ĂșĂ„c khoaĂŁng 150 tûù khi chuĂĄng Ă Ă»ĂșĂ„c 2 tuöĂi vaĂą coĂĄ thĂŻĂ kĂŻĂ«t
hĂșĂ„p caĂĄc tûù Ă oĂĄ thaĂąnh cĂȘu ngĂčĂŠn. CaĂĄc chuyĂŻn gia tin rĂčçng trong thĂșĂąi
gian naĂąy, treĂŁ em hoĂ„c khoaĂŁng 10 tûù hoĂčĂ„c hĂșn mößi ngaĂąy. VaĂą khi Ă Ă»ĂșĂ„c 6
tuöĂi, hĂȘĂŹu hĂŻĂ«t treĂŁ Ă aĂ€ coĂĄ khoaĂŁng 13.000 tûù. CaĂĄc em beĂĄ Ă Ă»ĂșĂ„c böë meĂ„ daĂąnh
nhiĂŻĂŹu thĂșĂąi giĂșĂą troĂą chuyĂŻĂ„n vĂșĂĄi chuĂĄng seĂ€ coĂĄ lĂ»ĂșĂ„ng tûù vûÄng nhiĂŻĂŹu hĂșn
nhûÀng em beĂĄ khöng Ă Ă»ĂșĂ„c khuyĂŻĂ«n khñch noĂĄi nhiĂŻĂŹu.
10. ĂĂ tuöĂi naĂąo baĂ„n nĂŻn cho treĂŁ Ăčn thûåc Ăčn Ă ĂčĂ„c?
TraĂŁ lĂșĂąi: C: 6 thaĂĄng.
Trong khi caĂĄc bĂȘĂ„c cha meĂ„ thĂ»ĂșĂąng nghĂŽ bĂčĂŠt Ă ĂȘĂŹu cho treĂŁ Ăčn thûåc
Ăčn Ă ĂčĂ„c khi chuĂĄng Ă Ă»ĂșĂ„c 4 thaĂĄng tuöĂi laĂą Ă Ă»ĂșĂ„c thĂČ caĂĄc chuyĂŻn gia cuĂŁa
trung tĂȘm Dinh dĂ»ĂșĂ€ng treĂŁ em khuyĂŻn rĂčçng nĂŻn Ă ĂșĂ„i Ă ĂŻĂ«n khi beĂĄ Ă Ă»ĂșĂ„c 6
thaĂĄng tuöĂi. TaĂ„i sao vĂȘĂ„y? SûÀa meĂ„ laĂą thûå beĂĄ dĂŻĂź tiĂŻu hoĂĄa nhĂȘĂ«t, cung cĂȘĂ«p
Ă uĂŁ nĂčng lĂ»ĂșĂ„ng vaĂą chĂȘĂ«t dinh dĂ»ĂșĂ€ng cĂȘĂŹn thiĂŻĂ«t cho beĂĄ.
11. ĂĂ tuöĂi naĂąo hĂȘĂŹu hĂŻĂ«t treĂŁ em bĂčĂŠt Ă ĂȘĂŹu tĂȘĂ„p Ă i?
TraĂŁ lĂșĂąi: C. 14 Ă ĂŻĂ«n 15 thaĂĄng
HĂȘĂŹu hĂŻĂ«t caĂĄc em beĂĄ tĂȘĂ„p Ă i khi Ă Ă»ĂșĂ„c 14 Ă ĂŻĂ«n 15 thaĂĄng tuöĂi, nhĂ»ng
phaĂ„m vi thöng thĂ»ĂșĂąng khaĂĄ röÄng. MöÄt söë treĂŁ cĂȘĂ«t bĂ»ĂșĂĄc chĂȘn Ă ĂȘĂŹu tiĂŻn
khi Ă Ă»ĂșĂ„c 9 thaĂĄng tuöĂi, trong khi caĂĄc beĂĄ khaĂĄc phaĂŁi Ă ĂŻĂ«n 17, 18 thaĂĄng
tuöĂi. CaĂĄc baĂĄc sĂŽ Ă ĂŻĂŹu khuyĂŻn baĂ„n khöng nĂŻn lo lĂčĂŠng nĂŻĂ«u Ă ĂŻĂ«n 18 thaĂĄng
tuöĂi treĂŁ mĂșĂĄi Ă i Ă Ă»ĂșĂ„c.
12. Khi naĂąo treĂŁ cĂȘĂŹn mang giaĂąy?
TraĂŁ lĂșĂąi: E. Khi treĂŁ bĂčĂŠt Ă ĂȘĂŹu Ă i ngoaĂąi trĂșĂąi.
CaĂĄc chuyĂŻn gia noĂĄi rĂčçng baĂ„n à ûùng nĂŻn bĂčĂŠt treĂŁ mang giaĂąy cho
Ă ĂŻĂ«n khi beĂĄ Ă i daĂ„o quanh quanh ngoaĂąi trĂșĂąi hay khi phaĂŁi Ă i trĂŻn nhûÀng
bĂŻĂŹ mĂčĂ„t göÏ ghĂŻĂŹ khaĂĄc. Ăi chĂȘn Ă ĂȘĂ«t thĂ»ĂșĂąng xuyĂŻn giuĂĄp treĂŁ giûÀ thĂčng
bĂčçng nhanh hĂșn.
http://www.ebooks.vdcmedia.com
42. CAĂC GIAI ĂOAĂ
N PHAĂT TRIĂĂN CUĂA TREĂ 41
13. Khi naĂąo treĂŁ chĂși vĂșĂĄi caĂĄc treĂŁ em khaĂĄc möÄt caĂĄch hoĂąa à öÏng lĂȘĂŹn
Ă ĂȘĂŹu tiĂŻn trong Ă ĂșĂąi?
TraĂŁ lĂșĂąi: D. KhoaĂŁng 2 tuöĂi.
Trong vaĂąi thaĂĄng Ă ĂȘĂŹu Ă ĂșĂąi, chuĂĄng khöng thĂȘĂ„t sûÄ chĂși cuĂąng vĂșĂĄi
nhûÀng treã khaåc trong möÄt phong caåch hoùa à öÏng maù caã hai bïn cuùng
laĂąm Ă ĂŻĂ cuĂąng Ă aĂ„t Ă ĂŻĂ«n möÄt muĂ„c à ñch, cho Ă ĂŻĂ«n khi chuĂĄng Ă Ă»ĂșĂ„c 2 tuöĂi.
ViĂŻĂ„c treĂŁ chĂși chung khöng xaĂŁy ra sĂșĂĄm hĂșn vĂČ trĂ»ĂșĂĄc Ă oĂĄ treĂŁ em cĂȘĂŹn
phaĂŁi phaĂĄt triĂŻĂn ngön ngûÀ vaĂą möÄt söë kyĂ€ nĂčng giao tiĂŻĂ«p. TreĂŁ em cuĂ€ng
cĂȘĂŹn vĂ»ĂșĂ„t qua giai Ă oaĂ„n chĂł biĂŻĂ«t Ă ĂŻĂ«n mĂČnh thöi, giai Ă oaĂ„n maĂą chuĂĄng
bĂȘĂ„n röÄn vĂșĂĄi viĂŻĂ„c tĂČm hiĂŻĂu baĂŁn thĂȘn vaĂą thĂŻĂ« giĂșĂĄi xung quanh, khöng coĂĄ
khaĂŁ nĂčng quan tĂȘm Ă ĂŻĂ«n nhûÀng Ă iĂŻĂŹu thuĂĄ vĂ” ĂșĂŁ nhûÀng baĂ„n khaĂĄc hay
khaĂŁ nĂčng tûÄ thay à öĂi, v.v.
14. TĂȘĂ«t caĂŁ treĂŁ em Ă ĂŻĂŹu sĂčĂ©n saĂąng hoĂ„c caĂĄch Ă i vĂŻĂ„ sinh khi Ă Ă»ĂșĂ„c:
TraĂŁ lĂșĂąi: E. Khöng coĂĄ cĂȘu naĂąo Ă uĂĄng.
HĂȘĂŹu hĂŻĂ«t treĂŁ em khöng sĂčĂ©n saĂąng vĂŻĂŹ thĂŻĂ chĂȘĂ«t Ă ĂŻĂ bĂčĂŠt Ă ĂȘĂŹu Ă Ă»ĂșĂ„c daĂ„y
döß caĂĄch Ă i vĂŻĂ„ sinh cho Ă ĂŻĂ«n khi ñt nhĂȘĂ«t chaĂĄu Ă Ă»ĂșĂ„c 18 Ă ĂŻĂ«n 24 thaĂĄng
tuöĂi. MöÄt söë em chöëng à öëi cho Ă ĂŻĂ«n caĂŁ nĂčm sau Ă oĂĄ. Tham khaĂŁo hĂ»ĂșĂĄng
dĂȘĂźn treĂŁ tûÄ laĂąm vĂŻĂ„ sinh
15. Thöng thĂ»ĂșĂąng ai laĂą ngĂ»ĂșĂąi Ă ĂȘĂŹu tiĂŻn chuĂĄ yĂĄ Ă ĂŻĂ«n vĂȘĂ«n Ă ĂŻĂŹ phaĂĄt
triĂŻĂn cuĂŁa treĂŁ?
TraĂŁ lĂșĂąi: A. Böë meĂ„.
BaĂĄc sĂŽ seĂ€ hoĂŁi baĂ„n vĂŻĂŹ sûÄ phaĂĄt triĂŻĂn cuĂŁa em beĂĄ mößi khi baĂ„n Ă ĂŻĂ«n,
nhĂ»ng chĂł xem qua con baĂ„n trong vaĂąi phuĂĄt vaĂą chĂł kiĂŻĂm tra mößi nĂčm
vaĂąi lĂȘĂŹn. ThĂșĂąi gian ĂȘĂ«y khöng Ă uĂŁ Ă ĂŻĂ baĂĄc sĂŽ chuĂĄ yĂĄ Ă ĂŻĂ«n bĂȘĂ«t kyĂą vĂȘĂ«n Ă ĂŻĂŹ naĂąo.
BaĂ„n laĂą ngĂ»ĂșĂąi chĂčm soĂĄc treĂŁ mößi ngaĂąy, xem chaĂĄu chĂși, noĂĄi chuyĂŻĂ„n nhĂ»
thĂŻĂ« naĂąo vaĂą so saĂĄnh chaĂĄu vĂșĂĄi nhûÀng à ûåa treĂŁ khaĂĄc. NĂŻĂ«u baĂ„n thĂȘĂ«y coĂĄ
chuyĂŻĂ„n gĂČ xaĂŁy ra vĂșĂĄi con hay thĂȘĂ«y coĂĄ nhûÀng Ă iĂŻĂm con baĂ„n keĂĄm so vĂșĂĄi
nhûÀng à ûåa treĂŁ khaĂĄc, haĂ€y laĂąm theo baĂŁn nĂčng vaĂą baĂąn baĂ„c vĂșĂĄi baĂĄc sĂŽ.
NĂŻĂ«u giaĂŁi Ă aĂĄp cuĂŁa baĂĄc sĂŽ khöng laĂąm baĂ„n thoaĂŁ maĂ€n, haĂ€y Ă ĂŻĂŹ cĂȘĂ„p laĂ„i vĂȘĂ«n
Ă ĂŻĂŹ lĂȘĂŹn nûÀa hoĂčĂ„c tĂČm möÄt baĂĄc sĂŽ khaĂĄc. ViĂŻĂ„c can thiĂŻĂ„p sĂșĂĄm rĂȘĂ«t quan
troĂ„ng, vaĂą baĂ„n laĂą ngĂ»ĂșĂąi Ă ĂȘĂŹu tiĂŻn coĂĄ thĂŻĂ giuĂĄp chaĂĄu khi chaĂĄu cĂȘĂŹn.
http://www.ebooks.vdcmedia.com
43. CAĂC GIAI ĂOAĂ
N PHAĂT TRIĂĂN CUĂA TREĂ 42
Con töi bÔ luùn û?
LaĂąm sao baĂ„n biĂŻĂ«t con baĂ„n coĂĄ quaĂĄ cao hay quaĂĄ thĂȘĂ«p khöng? MĂčĂ„c
duĂą treĂŁ em phaĂĄt triĂŻĂn caĂŁ vĂŻĂŹ hĂČnh daĂĄng lĂȘĂźn kñch thĂ»ĂșĂĄc, möÄt à ûåa treĂŁ
khoeĂŁ maĂ„nh phaĂŁi tiĂŻĂ«p tuĂ„c phaĂĄt triĂŻĂn theo möÄt töëc à öÄ Ă ĂŻĂŹu Ă ĂčĂ„n ĂșĂŁ tuöĂi
cuĂŁa chaĂĄu ngay tûù thĂșĂąi thĂș ĂȘĂ«u. ĂĂŻĂ kiĂŻĂm tra xem con baĂ„n coĂĄ phaĂĄt triĂŻĂn
bĂČnh thĂ»ĂșĂąng khöng, baĂĄc sĂŽ seĂ€ cĂȘn vaĂą Ă o chaĂĄu trong Ă ĂșĂ„t kiĂŻĂm tra sûåc
khoeĂŁ vaĂą sau Ă oĂĄ ghi kĂŻĂ«t quaĂŁ vaĂąo biĂŻĂu à öÏ tiĂŻu chuĂȘĂn phaĂĄt triĂŻĂn cuĂŁa
chaĂĄu röÏi lĂ»u trong höÏ sĂș sûåc khoeĂŁ.
BiĂŻĂu à öÏ phaĂĄt triĂŻĂn cuĂŁa treĂŁ duĂąng Ă ĂŻĂ Ă aĂĄnh dĂȘĂ«u mûåc à öÄ phaĂĄt triĂŻĂn
caĂĄ nhĂȘn cuĂŁa mößi chaĂĄu trĂŻn möÄt Ă Ă»ĂșĂąng cong trong möÄt khoaĂŁng thĂșĂąi
gian. ĂĂ»ĂșĂąng cong Ă Ă»ĂșĂ„c lĂȘĂ„p tûù caĂĄc thöng tin vĂŻĂŹ troĂ„ng lĂ»ĂșĂ„ng vaĂą chiĂŻĂŹu
cao lĂȘĂ«y tûù dûÀ liĂŻĂ„u thu thĂȘĂ„p trĂŻn haĂąng ngaĂąn treĂŁ em vaĂą rĂȘĂ«t coĂĄ ñch trong
viĂŻĂ„c Ă iĂŻĂŹu khiĂŻĂn sûÄ phaĂĄt triĂŻĂn cuĂŁa treĂŁ.
http://www.ebooks.vdcmedia.com
44. CAĂC GIAI ĂOAĂ
N PHAĂT TRIĂĂN CUĂA TREĂ 43
LaĂąm sao biĂŻĂ«t chĂčĂŠc rĂčçng con töi phaĂĄt triĂŻĂn bĂČnh thĂ»ĂșĂąng?
SûÄ phaĂĄt triĂŻĂn bĂČnh thĂ»ĂșĂąng (khi Ă Ă»ĂșĂ„c cung cĂȘĂ«p Ă ĂȘĂŹy Ă uĂŁ chĂȘĂ«t dinh
dĂ»ĂșĂ€ng, nguĂŁ Ă uĂŁ vaĂą luyĂŻĂ„n tĂȘĂ„p Ă ĂŻĂŹu Ă ĂčĂ„n) laĂą möÄt trong nhûÀng dĂȘĂ«u hiĂŻĂ„u
cho thĂȘĂ«y sûåc khoeĂŁ cuĂŁa treĂŁ töët. MöÄt à ûåa treĂŁ coĂĄ chĂŻĂ« à öÄ dinh dĂ»ĂșĂ€ng keĂĄm
seĂ€ khöng phaĂĄt triĂŻĂn bĂČnh thĂ»ĂșĂąng. Trong nhûÀng trĂ»ĂșĂąng hĂșĂ„p naĂąy, tuy
treĂŁ vĂȘĂźn phaĂĄt triĂŻĂn nhĂ»ng mûåc à öÄ phaĂĄt triĂŻĂn trĂŻn biĂŻĂu à öÏ theo doĂ€i cuĂŁa
baĂĄc sĂŽ seĂ€ giaĂŁm xuöëng. Tuy nhiĂŻn, haĂ€y nhĂșĂĄ rĂčçng sûÄ phaĂĄt triĂŻĂn cuĂŁa con
baĂ„n Ă Ă»ĂșĂ„c quyĂŻĂ«t Ă Ă”nh chuĂŁ yĂŻĂ«u do di truyĂŻĂŹn. Dinh dĂ»ĂșĂ€ng keĂĄm chĂł taĂĄc
à öÄng Ă ĂŻĂ«n tĂł lĂŻĂ„ phaĂĄt triĂŻĂn cuĂŁa treĂŁ. NgaĂąy nay, khoĂĄ maĂą tĂČm ra möÄt
trĂ»ĂșĂąng hĂșĂ„p naĂąo treĂŁ phaĂĄt triĂŻĂn khöng bĂČnh thĂ»ĂșĂąng do chĂŻĂ« à öÄ dinh
dĂ»ĂșĂ€ng keĂĄm. ThuĂĄc möÄt à ûåa treĂŁ coĂĄ âgien luĂąnâ Ăčn nhiĂŻĂŹu thûåc Ăčn, nhiĂŻĂŹu
vitamin hĂșn mûåc cĂȘĂŹn thiĂŻĂ«t, khoaĂĄng chĂȘĂ«t hoĂčĂ„c nhûÀng chĂȘĂ«t dinh dĂ»ĂșĂ€ng
Ă Ă»ĂșĂ„c quy Ă Ă”nh chĂčĂŠc chĂčĂŠn seĂ€ khöng gia tĂčng chiĂŻĂŹu cao lĂŻn Ă Ă»ĂșĂ„c bao
nhiĂŻu.
NhûÀng vĂȘĂ«n Ă ĂŻĂŹ ngoaĂąi tĂȘĂŹm tay baĂ„n:
BaĂ„n Ă ang lo lĂčĂŠng liĂŻĂ„u con baĂ„n coĂĄ cao bĂčçng caĂĄc baĂ„n cuĂąng lĂșĂĄp
khöng nhĂ»ng cĂȘu hoĂŁi quan troĂ„ng hĂșn Ă Ă»ĂșĂ„c traĂŁ lĂșĂąi ngay laĂą con baĂ„n coĂĄ
Ă ang phaĂĄt triĂŻĂn ĂșĂŁ mûåc à öÄ bĂČnh thĂ»ĂșĂąng khöng. NĂŻĂ«u baĂĄc sĂŽ nghi ngĂșĂą coĂĄ
vĂȘĂ«n Ă ĂŻĂŹ - nhĂ» tĂł lĂŻĂ„ phaĂĄt triĂŻĂn cuĂŁa chaĂĄu bĂČnh thĂ»ĂșĂąng nhĂ»ng vûùa mĂșĂĄi
chĂȘĂ„m laĂ„i - coĂĄ thĂŻĂ cûå cĂȘn Ă o chaĂĄu cĂȘĂn thĂȘĂ„n hĂșn trong möÄt vaĂąi thaĂĄng
nûÀa Ă ĂŻĂ biĂŻĂ«t liĂŻĂ„u sûÄ phaĂĄt triĂŻĂn cuĂŁa treĂŁ bĂ” aĂŁnh hĂ»ĂșĂŁng do vĂȘĂ«n Ă ĂŻĂŹ vĂŻĂŹ sûåc
khoĂŁe hay chĂł laĂą sûÄ thay à öĂi thöng thĂ»ĂșĂąng, vaĂą chuyĂŻĂ„n phaĂĄt triĂŻĂn chĂȘĂ„m
laĂ„i Ă oĂĄ coĂĄ phaĂŁi do dinh dĂ»ĂșĂ€ng khöng.
CoĂąn laĂ„i thĂČ caĂĄc nguyĂŻn nhĂȘn khaĂĄc laĂąm cho chaĂĄu cao hay thĂȘĂ«p
khöng nĂčçm trong tĂȘĂŹm tay baĂ„n maĂą laĂą do möÄt trong nhûÀng yĂŻĂ«u töë sau:
- TĂȘĂŹm voĂĄc thĂȘĂ«p do di truyĂŻĂŹn: NhûÀng treĂŁ em naĂąy thûùa hĂ»ĂșĂŁng
gien voĂĄc daĂĄng thĂȘĂ«p tûù böë meĂ„ chuĂĄng. ThĂ»ĂșĂąng laĂą möÄt hay caĂŁ hai ngĂ»ĂșĂąi
http://www.ebooks.vdcmedia.com
45. CAĂC GIAI ĂOAĂ
N PHAĂT TRIĂĂN CUĂA TREĂ 44
hay caĂŁ hoĂ„ haĂąng cuĂ€ng Ă ĂŻĂŹu thĂȘĂ«p. MĂčĂ„c duĂą chuĂĄng thĂȘĂ«p hĂșn mûåc trung
bĂČnh trĂŻn biĂŻĂu à öÏ phaĂĄt triĂŻĂn nhĂ»ng nhûÀng treĂŁ em naĂąy Ă ĂŻĂŹu phaĂĄt triĂŻĂn
bĂČnh thĂ»ĂșĂąng vaĂą khoeĂŁ maĂ„nh, khöng coĂĄ triĂŻĂ„u chûång naĂąo cuĂŁa bĂŻĂ„nh tĂȘĂ„t
aĂŁnh hĂ»ĂșĂŁng Ă ĂŻĂ«n sûåc khoeĂŁ cuĂŁa chaĂĄu. ChuĂĄng thĂ»ĂșĂąng Ă ĂŻĂ«n tuöĂi dĂȘĂ„y thĂČ
vaĂąo à öÄ tuöĂi trung bĂČnh vaĂą cuöëi cuĂąng seĂ€ cao bĂčçng böë meĂ„ cuĂŁa chuĂĄng. NoĂĄi
chung, khöng coĂĄ phĂ»Ășng phaĂĄp Ă iĂŻĂŹu trĂ” naĂąo daĂąnh cho caĂĄc treĂŁ thiĂŻĂ«u
chiïÏu cao do di truyïÏn toã ra hûÀu hiïÄu.
- ChĂȘĂ„m phaĂĄt triĂŻĂn thĂŻĂ chĂȘĂ«t (chĂȘĂ„m dĂȘĂ„y thĂČ): MĂčĂ„c duĂą coĂĄ kñch
thĂ»ĂșĂĄc trung bĂČnh tûù khi mĂșĂĄi sinh nhĂ»ng nhûÀng à ûåa treĂŁ traĂŁi qua möÄt
khoaĂŁng thĂșĂąi gian phaĂĄt triĂŻĂn chĂȘĂ„m hĂșn mûåc bĂČnh thĂ»ĂșĂąng (trong
khoaĂŁng tûù 6 thaĂĄng Ă ĂŻĂ«n 2 nĂčm tuöĂi) thĂČ khi Ă Ă»ĂșĂ„c 2-3 tuöĂi, noĂĄ chĂȘĂ„m
phaĂĄt triĂŻĂn vĂŻĂŹ thĂŻĂ chĂȘĂ«t. Khi Ă ĂŻĂ«n tuöĂi dĂȘĂ„y thĂČ, noĂĄ seĂ€ phaĂĄt triĂŻĂn bĂČnh
thĂ»ĂșĂąng vaĂą traĂŁi qua giai Ă oaĂ„n dĂȘĂ„y thĂČ trĂŻĂź hĂșn so vĂșĂĄi nhûÀng thiĂŻĂ«u niĂŻn
khaĂĄc. VĂČ tuöĂi dĂȘĂ„y thĂČ Ă ĂŻĂ«n trĂŻĂź, chuĂĄng seĂ€ tiĂŻĂ«p tuĂ„c phaĂĄt triĂŻĂn sau khi
nhûÀng thiĂŻĂ«u niĂŻn khaĂĄc Ă aĂ€ dûùng laĂ„i vaĂą vĂČ thĂŻĂ« chuĂĄng âtheo kĂ”pâ baĂ„n
cuĂąng trang lûåa khi cao gĂȘĂŹn bĂčçng ngĂ»ĂșĂąi lĂșĂĄn. Böë meĂ„ hay hoĂ„ haĂąng thĂȘn
thiĂŻĂ«t cuĂŁa nhûÀng à ûåa treĂŁ naĂąy trĂ»ĂșĂĄc kia chĂčĂŠc hĂčĂšn cuĂ€ng chĂȘĂ„m dĂȘĂ„y thĂČ.
TreĂŁ em chĂȘĂ„m phaĂĄt triĂŻĂn vĂŻĂŹ thĂŻĂ chĂȘĂ«t khöng cĂȘĂŹn möÄt biĂŻĂ„n phaĂĄp Ă iĂŻĂŹu trĂ”
naĂąo caĂŁ.
NĂŻĂ«u baĂĄc sĂŽ nhĂȘĂ„n thĂȘĂ«y con baĂ„n phaĂĄt triĂŻĂn quaĂĄ chĂȘĂ„m hay gĂȘĂŹn
nhĂ» thĂŻĂ«, hoĂ„ seĂ€ thûÄc hiĂŻĂ„n caĂĄc cuöÄc kiĂŻĂm tra kyĂ€ hĂșn Ă ĂŻĂ Ă ĂŻĂŹ ra caĂĄc
phĂ»Ășng phaĂĄp Ă iĂŻĂŹu trĂ” thñch hĂșĂ„p.
- NgoaĂąi caĂĄc yĂŻĂ«u töë trĂŻn, möÄt söë taĂĄc nhĂȘn khaĂĄc gĂȘy nĂŻn tĂČnh
traĂ„ng chĂȘĂ„m phaĂĄt triĂŻĂn vaĂą voĂĄc daĂĄng nhoĂŁ beĂĄ cuĂŁa treĂŁ laĂą sûÄ giaĂŁm hoaĂ„t
à öÄng cuĂŁa tuyĂŻĂ«n giaĂĄp, sûÄ thiĂŻĂ«u huĂ„t hoocmon tĂčng trĂ»ĂșĂŁng, chûång loaĂ€ng
xĂ»Ășng, möÄt söë Ă iĂŻĂŹu kiĂŻĂ„n vĂŻĂŹ di truyĂŻĂŹn, sûÄ keĂĄm dinh dĂ»ĂșĂ€ng vaĂą sûÄ thay
à öĂi bĂŻĂ„nh maĂ€n tñnh.
http://www.ebooks.vdcmedia.com
46. CAĂC GIAI ĂOAĂ
N PHAĂT TRIĂĂN CUĂA TREĂ 45
Giai Ă oaĂ„n tûÄ chĂčm soĂĄc baĂŁn thĂȘn
Khi con baĂ„n phaĂĄt triĂŻĂn Ă ĂŻĂ«n möÄt giai Ă oaĂ„n nhĂȘĂ«t Ă Ă”nh, chaĂĄu seĂ€ tûÄ
mĂČnh laĂąm möÄt söë viĂŻĂ„c nhĂ» thay quĂȘĂŹn aĂĄo, lĂȘĂ«y cheĂĄn Ă uĂ€a Ăčn cĂșm. ViĂŻĂ„c
hoĂ„c caĂĄch tûÄ chĂčm soĂĄc baĂŁn thĂȘn mĂČnh laĂą möÄt phĂȘĂŹn quan troĂ„ng trong
quaĂĄ trĂČnh phaĂĄt triĂŻĂn nhĂȘn caĂĄch caĂĄ nhĂȘn vaĂą nhĂȘĂ„n thûåc xaĂ€ höÄi cuĂŁa treĂŁ.
Nhu cĂȘĂŹu tûÄ chĂčm soĂĄc cuĂŁa treĂŁ phaĂĄt triĂŻĂn khi naĂąo?
TreĂŁ coĂĄ nhu cĂȘĂŹu tûÄ chĂčm soĂĄc baĂŁn thĂȘn tûù rĂȘĂ«t sĂșĂĄm, à öi khi chĂł
vûùa Ă Ă»ĂșĂ„c 1 tuöĂi. KhaĂŁ nĂčng naĂąy bĂčĂŠt Ă ĂȘĂŹu böÄc löÄ roĂ€ khi treĂŁ Ă Ă»ĂșĂ„c 18
thaĂĄng tuöĂi. Khi chaĂĄu Ă Ă»ĂșĂ„c 4 tuöĂi, mĂčĂ„c duĂą treĂŁ vĂȘĂźn cĂȘĂŹn sûÄ giuĂĄp Ă ĂșĂ€ vaĂą
chĂčm soĂĄc cuĂŁa baĂ„n nhĂ»ng hĂȘĂŹu hĂŻĂ«t Ă aĂ€ biĂŻĂ«t caĂĄch tûÄ mĂČnh laĂąm lĂȘĂ«y möÄt söë
viĂŻĂ„c nhĂ»: mĂčĂ„c quĂȘĂŹn aĂĄo, chaĂŁi rĂčng, rûãa tay, Ăčn möÄt mĂČnh vaĂą tûÄ Ă i tĂčĂŠm.
QuaĂĄ trĂČnh tûÄ chĂčm soĂĄc cuĂŁa treĂŁ diĂŻĂźn ra nhĂ» thĂŻĂ« naĂąo?
MĂčĂ„c duĂą con baĂ„n khöng coĂĄ khaĂŁ nĂčng tûÄ chĂčm soĂĄc baĂŁn thĂȘn cho
Ă ĂŻĂ«n khi chaĂĄu Ă ĂŻĂ«n tuöĂi tĂȘĂ„p Ă i, nhĂ»ng baĂ„n seĂ€ sĂșĂĄm nhĂȘĂ„n ra möÄt söë thay
à öĂi ĂșĂŁ chaĂĄu. VaĂąo khoaĂŁng 8 thaĂĄng tuöĂi, con baĂ„n Ă aĂ€ bĂčĂŠt Ă ĂȘĂŹu hiĂŻĂu möÄt
vĂȘĂ„t liĂŻn quan Ă ĂŻĂ«n möÄt vĂȘĂ„t khaĂĄc nhĂ» thĂŻĂ« naĂąo vaĂą bĂčĂŠt Ă ĂȘĂŹu sûã duĂ„ng à öÏ
vĂȘĂ„t Ă uĂĄng chûåc nĂčng cuĂŁa noĂĄ. ChaĂĄu biĂŻĂ«t duĂąng lĂ»ĂșĂ„c chaĂŁi Ă ĂȘĂŹu, bĂȘĂ„p beĂ„ noĂĄi
qua Ă iĂŻĂ„n thoaĂ„i à öÏ chĂși vaĂą coĂąn laĂąm Ă Ă»ĂșĂ„c nhiĂŻĂŹu Ă iĂŻĂŹu khaĂĄc nûÀa. MöÄt vaĂąi
tuĂȘĂŹn sau Ă oĂĄ, chaĂĄu Ă aĂ€ tûÄ uöëng hĂŻĂ«t möÄt ly nĂ»ĂșĂĄc vaĂą vaĂąi thaĂĄng sau chaĂĄu
Ă aĂ€ tûÄ cĂȘĂŹm ly Ă ĂŻĂ uöëng. ĂĂŻĂ«n 11 thaĂĄng tuöĂi, chaĂĄu biĂŻĂ«t Ă Ă»a tay hay chĂȘn
lĂŻn khi baĂ„n mĂčĂ„c quĂȘĂŹn aĂĄo cho chaĂĄu.
Con baĂ„n seĂ€ thĂȘĂ„t sûÄ coĂĄ nhûÀng caĂŁm nhĂȘĂ„n riĂŻng cuĂŁa mĂČnh khi
chaĂĄu Ă Ă»ĂșĂ„c 1 tuöĂi. KhoaĂŁng 15 thaĂĄng tuöĂi, chaĂĄu nhĂȘĂ„n ra mĂČnh ĂșĂŁ trong
gĂ»Ășng vaĂą khöng coĂąn cöë vĂșĂĄi tĂșĂĄi Ă ĂŻĂ chaĂ„m vaĂąo möÄt à ûåa beĂĄ khaĂĄc khi à ûång
trĂ»ĂșĂĄc gĂ»Ășng nûÀa. Ngay sau Ă oĂĄ, cuĂ€ng giöëng nhĂ» nhûÀng à ûåa treĂŁ khaĂĄc,
chaĂĄu seĂ€ traĂŁi qua thĂșĂąi gian liĂŻn tuĂ„c noĂĄi âkhöngâ . ĂoĂĄ laĂą caĂĄch tûÄ böÄc löÄ
caĂŁm giaĂĄc tûÄ lĂȘĂ„p cuĂŁa treĂŁ.
http://www.ebooks.vdcmedia.com
47. CAĂC GIAI ĂOAĂ
N PHAĂT TRIĂĂN CUĂA TREĂ 46
Do nhĂȘĂ„n thûåc caĂĄ nhĂȘn phaĂĄt triĂŻĂn, 3 nĂčm sau, treĂŁ seĂ€ coĂĄ nhiĂŻĂŹu
tiĂŻĂ«n böÄ trong viĂŻĂ„c tûÄ chĂčm soĂĄc baĂŁn thĂȘn. Con baĂ„n seĂ€ nĂčĂŠm vûÀng möÄt
vaĂąi kyĂ€ nĂčng nhĂ»:
- DuĂąng muößng: möÄt söë treĂŁ Ă oĂąi tûÄ mĂČnh duĂąng muößng khi Ă Ă»ĂșĂ„c 13 thaĂĄng
tuöĂi vaĂą hĂȘĂŹu hĂŻĂ«t treĂŁ em biĂŻĂ«t Ă Ă»ĂșĂ„c kyĂ€ nĂčng quan troĂ„ng naĂąy khi Ă Ă»ĂșĂ„c 17-18
thaĂĄng tuöĂi. Khi lĂŻn 4 tuöĂi, con baĂ„n Ă aĂ€ sûã duĂ„ng Ă Ă»ĂșĂ„c muößng vaĂą Ă uĂ€a
nhĂ» ngĂ»ĂșĂąi lĂșĂĄn vaĂą chaĂĄu bĂčĂŠt Ă ĂȘĂŹu hoĂ„c caĂĄch Ăčn cuĂŁa ngĂ»ĂșĂąi lĂșĂĄn.
- TûÄ cĂșĂŁi quĂȘĂŹn aĂĄo: Con baĂ„n hoĂ„c Ă Ă»ĂșĂ„c caĂĄch cĂșĂŁi quĂȘĂŹn aĂĄo trong khoaĂŁng thĂșĂąi
gian tûù 13 Ă ĂŻĂ«n 20 thaĂĄng tuöĂi.
- ĂaĂĄnh rĂčng: ChaĂĄu bĂčĂŠt Ă ĂȘĂŹu muöën tûÄ laĂąm viĂŻĂ„c naĂąy khi Ă Ă»ĂșĂ„c 16 thaĂĄng
tuöĂi, nhĂ»ng chĂł Ă ĂŻĂ«n 3 hay 4 tuöĂi chaĂĄu mĂșĂĄi coĂĄ Ă uĂŁ khaĂŁ nĂčng laĂąm viĂŻĂ„c Ă oĂĄ
möÄt mĂČnh.
- Rûãa vaĂą lau khö tay: KyĂ€ nĂčng naĂąy phaĂĄt triĂŻĂn trong thĂșĂąi gian tûù 19 Ă ĂŻĂ«n
30 thaĂĄng. ĂĂȘy laĂą Ă iĂŻĂŹu maĂą baĂ„n nĂŻn daĂ„y cho chaĂĄu biĂŻĂ«t sĂșĂĄm khi sûã duĂ„ng
nhaĂą vĂŻĂ„ sinh vĂČ chĂčĂŠc hĂčĂšn laĂą baĂ„n khöng muöën tay chaĂĄu Ă ĂȘĂŹy vi khuĂȘĂn.
- MĂčĂ„c quĂȘĂŹn aĂĄo: ChaĂĄu coĂĄ thĂŻĂ tûÄ mĂčĂ„c quĂȘĂŹn aĂĄo röÄng khi Ă Ă»ĂșĂ„c 20 thaĂĄng
tuöĂi.TreĂŁ vĂȘĂźn cĂȘĂŹn möÄt vaĂąi thaĂĄng trĂ»ĂșĂĄc khi coĂĄ thĂŻĂ tûÄ mĂčĂ„c aĂĄo chui Ă ĂȘĂŹu vaĂą
phaĂŁi mĂȘĂ«t tûù möÄt Ă ĂŻĂ«n 2 nĂčm nûÀa mĂșĂĄi tûÄ mĂčĂ„c Ă Ă»ĂșĂ„c moĂ„i loaĂ„i quĂȘĂŹn aĂĄo.
ĂĂŻĂ«n khoaĂŁng 27 thaĂĄng tuöĂi, chaĂĄu mĂșĂĄi coĂĄ thĂŻĂ tûÄ cĂșĂŁi giaĂąy.
- Sûã duĂ„ng nhaĂą vĂŻĂ„ sinh: HĂȘĂŹu hĂŻĂ«t treĂŁ em Ă ĂŻĂŹu chĂ»a thĂŻĂ tûÄ Ă i vĂŻĂ„ sinh cho
Ă ĂŻĂ«n khi chuĂĄng Ă Ă»ĂșĂ„c ñt nhĂȘĂ«t 18 Ă ĂŻĂ«n 24 thaĂĄng. MöÄt söë khaĂĄc thĂČ phaĂŁi mĂȘĂ«t
thĂŻm 1 nĂčm sau mĂșĂĄi biĂŻĂ«t Ă Ă»ĂșĂ„c. DĂȘĂ«u hiĂŻĂ„u cĂș baĂŁn cho biĂŻĂ«t khi naĂąo thĂČ
treĂŁ Ă aĂ€ hiĂŻĂu Ă Ă»ĂșĂ„c Ă iĂŻĂŹu naĂąy laĂą chaĂĄu biĂŻĂ«t khi naĂąo thĂČ mĂČnh cĂȘĂŹn Ă i vĂŻĂ„
sinh vaĂą thĂŻĂ hiĂŻĂ„n cho baĂ„n biĂŻĂ«t bĂčçng caĂĄch rĂŻn nho nhoĂŁ hay mĂčĂ„t muĂ€i Ă oĂŁ
ûãng lĂŻn. NĂŻĂ«u baĂ„n muöën biĂŻĂ«t nhiĂŻĂŹu hĂșn vĂŻĂŹ vĂȘĂ«n Ă ĂŻĂŹ naĂąy, haĂ€y xem caĂĄch
hĂ»ĂșĂĄng dĂȘĂźn treĂŁ tûÄ laĂąm vĂŻĂ„ sinh.
- TûÄ Ăčn: treĂŁ em lĂŻn 3 tuöĂi Ă aĂ€ biĂŻĂ«t tûÄ bĂșĂĄi cĂșm Ăčn khi Ă oĂĄi. VaĂą khi Ă Ă»ĂșĂ„c 4
tuöĂi rĂ»ĂșĂ€i thĂČ treĂŁ Ă aĂ€ laĂąm Ă Ă»ĂșĂ„c Ă iĂŻĂŹu naĂąy möÄt caĂĄch thaĂąnh thaĂ„o. NĂŻĂ«u con baĂ„n
muöën tûÄ mĂČnh laĂąm Ă iĂŻĂŹu naĂąy, baĂ„n nĂŻn bñ mĂȘĂ„t giuĂĄp chaĂĄu bĂčçng caĂĄch Ă ĂŻĂ
cheĂĄn cĂșm hay ly sûÀa ĂșĂŁ möÄt nĂși vûùa tĂȘĂŹm tay cuĂŁa treĂŁ.
http://www.ebooks.vdcmedia.com
48. CAĂC GIAI ĂOAĂ
N PHAĂT TRIĂĂN CUĂA TREĂ 47
Sau Ă oĂĄ treĂŁ phaĂĄt triĂŻĂn thĂŻĂ« naĂąo?
Theo thĂșĂąi gian, con baĂ„n seĂ€ tûÄ chĂčm soĂĄc mĂČnh töët hĂșn. TrĂ»ĂșĂĄc khi
baĂ„n nhĂȘĂ„n ra Ă iĂŻĂŹu Ă oĂĄ, chaĂĄu Ă aĂ€ coĂĄ thĂŻĂ tûÄ cöÄt dĂȘy giaĂąy vaĂą tûÄ tĂčĂŠm bĂčçng
voĂąi sen. VaĂą luĂĄc naĂąy chĂł laĂą vĂȘĂ«n Ă ĂŻĂŹ thĂșĂąi gian cho Ă ĂŻĂ«n khi chaĂĄu biĂŻĂ«t giĂčĂ„t
giuĂ€ vaĂą nĂȘĂ«u nĂ»ĂșĂĄng.
Vai troĂą cuĂŁa ngĂ»ĂșĂąi lĂșĂĄn: KhuyĂŻĂ«n khñch treĂŁ laĂą Ă iĂŻĂŹu quan troĂ„ng
nhĂȘĂ«t! BĂȘĂ«t cûå luĂĄc naĂąo chaĂĄu thûã laĂąm möÄt viĂŻĂ„c gĂČ, cho duĂą chaĂĄu coĂĄ laĂąm
Ă Ă»ĂșĂ„c hay khöng, baĂ„n cuĂ€ng nĂŻn noĂĄi vĂșĂĄi chaĂĄu rĂčçng baĂ„n rĂȘĂ«t tûÄ haĂąo vĂŻĂŹ sûÄ
cöë gĂčĂŠng cuĂŁa chaĂĄu vaĂą khuyĂŻn chaĂĄu thûã laĂąm laĂ„i möÄt lĂȘĂŹn nûÀa. BaĂ„n cuĂ€ng
à ûùng vöÄi giuĂĄp chaĂĄu, Ă iĂŻĂŹu cĂȘĂŹn thiĂŻĂ«t nhĂȘĂ«t laĂą chaĂĄu coĂĄ Ă uĂŁ thĂșĂąi gian Ă ĂŻĂ tûÄ
mĂČnh laĂąm Ă Ă»ĂșĂ„c nhûÀng Ă iĂŻĂŹu naĂąy, viĂŻĂ„c nhanh hay chĂȘĂ„m tuĂąy thuöÄc vaĂąo
mößi à ûåa treĂŁ. VĂČ thĂŻĂ« à ûùng taĂ„o aĂĄp lûÄc cho chaĂĄu maĂą haĂ€y cĂ» xûã thĂȘĂ„t kheĂĄo
leĂĄo. NĂŻĂ«u viĂŻĂ„c hoĂ„c rûãa tay cuĂŁa chaĂĄu laĂąm cho buöÏng tĂčĂŠm löÄn xöÄn trong
möÄt vaĂąi ngaĂąy, hay chaĂĄu cûå choĂ„n mĂčĂ„c aĂĄo len cuĂ€, möÄt caĂĄi vaĂĄy maĂąu Ă oĂŁ
choĂĄi, quĂȘĂŹn jean xanh, vaĂą deĂĄp cao su, haĂ€y cûå Ă ĂŻĂ chaĂĄu tûÄ nhiĂŻn. CaĂąng
luyĂŻĂ„n tĂȘĂ„p nhiĂŻĂŹu, chaĂĄu caĂąng khaĂĄ hĂșn. HaĂ€y theo saĂĄt con baĂ„n khi chaĂĄu
bĂčĂŠt Ă ĂȘĂŹu tûÄ laĂąm möÄt Ă iĂŻĂŹu gĂČ.
Tuy nhiĂŻn nhĂșĂĄ nhĂčĂŠc nhĂșĂŁ vaĂą giaĂŁi thñch cho chaĂĄu biĂŻĂ«t nhûÀng viĂŻĂ„c
chaĂĄu khöng Ă Ă»ĂșĂ„c laĂąm nhĂ» khöng Ă Ă»ĂșĂ„c bĂȘĂ„t loĂą nĂ»ĂșĂĄng lĂŻn hay duĂąng dao
cĂčĂŠt thĂ”t. ChĂčĂŠc chĂčĂŠn ban Ă ĂȘĂŹu chaĂĄu seĂ€ chöëng laĂ„i, khöng thich... nhĂ»ng
röÏi chaĂĄu seĂ€ hiĂŻĂu ra thöi.
BaĂ„n phaĂŁi lo lĂčĂŠng khi naĂąo?
Töëc à öÄ phaĂĄt triĂŻĂn caĂĄc kyĂ€ nĂčng cuĂŁa treĂŁ rĂȘĂ«t khaĂĄc nhau, möÄt söë treĂŁ
phaĂĄt triĂŻĂn rĂȘĂ«t nhanh. NhĂ»ng nĂŻĂ«u con baĂ„n khöng quan tĂȘm Ă ĂŻĂ«n viĂŻĂ„c
tûÄ mĂČnh laĂąm möÄt Ă iĂŻĂŹu gĂČ luĂĄc chaĂĄu lĂŻn 2 tuöĂi, haĂ€y nhĂșĂą Ă ĂŻĂ«n sûÄ chĂȘĂn
Ă oaĂĄn cuĂŁa baĂĄc sĂŽ nhi khoa. NhĂ»ng baĂ„n cûå yĂŻn tĂȘm, röÏi treĂŁ cuĂ€ng seĂ€ biĂŻĂ«t
http://www.ebooks.vdcmedia.com
49. CAĂC GIAI ĂOAĂ
N PHAĂT TRIĂĂN CUĂA TREĂ 48
caĂĄch tûÄ chĂčm soĂĄc vaĂą seĂ€ phaĂĄt triĂŻĂn bĂČnh thĂ»ĂșĂąng cho duĂą trĂŻĂź hĂșn caĂĄc treĂŁ
cuùng lûåa khaåc.
http://www.ebooks.vdcmedia.com
50. CAĂC GIAI ĂOAĂ
N PHAĂT TRIĂĂN CUĂA TREĂ 49
Ngön ngûÀ trong nĂčm Ă ĂȘĂŹu tiĂŻn
CoĂĄ thĂŻĂ con baĂ„n seĂ€ noĂĄi sĂșĂĄm hĂșn hoĂčĂ„c muöÄn hĂșn so vĂșĂĄi nhûÀng à ûåa
treĂŁ khaĂĄc. NhĂ»ng khi chaĂĄu bĂčĂŠt Ă ĂȘĂŹu phaĂĄt ra Ă Ă»ĂșĂ„c nhûÀng tiĂŻĂ«ng nhĂ» "ba"
hay "ma ma ma" (khoaĂŁng 10 thaĂĄng) vaĂą cûå thĂŻĂ« "noĂĄi" tiĂŻĂ«p thĂČ baĂ„n
khöng viĂŻĂ„c gĂČ phaĂŁi lo lĂčĂŠng.
HaĂ€y so con baĂ„n vĂșĂĄi nhûÀng toĂĄm tĂčĂŠt chung dĂ»ĂșĂĄi Ă ĂȘy:
- MĂșĂĄi sinh: khoĂĄc, nhĂȘĂ„n ra tiĂŻĂ«ng meĂ„.
- 1-4 thaĂĄng: mĂłm cĂ»ĂșĂąi, cau maĂąy, cĂ»ĂșĂąi to, noĂĄi bĂȘĂ„p beĂ„ nhûÀng tiĂŻĂ«ng
nhĂ» "ö" vaĂą "a", nhĂȘĂ„n ra tiĂŻĂ«ng goĂ„i tĂŻn beĂĄ.
- 5-7 thaĂĄng: hiĂŻĂu Ă Ă»ĂșĂ„c caĂĄc tûù "meĂ„" vaĂą "ba".
- 7-8 thaĂĄng: noĂĄi bĂȘĂ„p beĂ„ thaĂąnh chuößi "ba ba ba", "ma ma ma".
- 8-12 thaång: laùu baùu, khoåc nhai nhaãi, noåi nhûÀng tiïëng khaåc
nhau thaĂąnh cĂȘu vö nghĂŽa, laĂąm nhûÀng cûã chĂł coĂĄ nghĂŽa nhĂ» chĂł vaĂąo möÄt
à öÏ vĂȘĂ„t, giĂș tay lĂŻn Ă oĂąi Ă Ă»ĂșĂ„c böÏng...
- 11-14 thaĂĄng: coĂĄ thĂŻĂ noĂĄi nhûÀng tûù Ă ĂȘĂŹu tiĂŻn, hiĂŻĂu Ă Ă»ĂșĂ„c khoaĂŁng
50 tûù hoĂčĂ„c hĂșn.
http://www.ebooks.vdcmedia.com