Nguoi thuong gap 740

NGÛÚÂI THÛÚÂNG GÙÅP 1
http://ebooks.vdcmedia.com
MUÅC LUÅC
Nöîi khöí têm cuãa möåt öng chuã tõch huyïån...........................................................3
Nöng dên....................................................................................................................6
Chuyïån cuãa möåt cûåu chiïën binh.........................................................................10
Chuyïån vùåt trong nhaâ...........................................................................................12
Chuyïån phiïëm bïn baân traâ ..................................................................................15
Chuyïån cuãa ngûúâi thu mua giêëy vuån.................................................................17
Laåi chuyïån phiïëm bïn baân traâ ............................................................................21
Xûá yïu.......................................................................................................................24
Nhúá möåt thêìy giaáo cuä ............................................................................................26
Laåi chuyïån ï -kñp.....................................................................................................28
Ngûúâi phöë úã quï......................................................................................................31
Con nuöi con àeã.......................................................................................................34
Ngûúâi khöng quen úã nhaâ mònh............................................................................38
Àaåi tûúáng Voä Nguyïn Giaáp..................................................................................41
Maá vaâ caác con..........................................................................................................46
Blaga Àimitröva.....................................................................................................55
Ngûúâi cùæm cúâ trïn Dinh Àöåc Lêåp........................................................................63
Kïí tiïëp chuyïån laäo Chöåp.......................................................................................67
Öng chuã xe buåi........................................................................................................74
Meå vaâ con.................................................................................................................81
Hoaå sô Lï Thanh Minh..........................................................................................87
Nhaâ vùn Hûäu Ûúác- ngûúâi cuãa höm nay............................................................92
Nhaâ baáo Hûäu Thoå...................................................................................................97

Trêìn Àùng Khoa 2
Trêìn Anh Thaái, baån töi......................................................................................104
Giaáo sû Nguyïîn Lên...........................................................................................108
Theo Vuä Cao vïì nguöìn.......................................................................................112
Cuâng nhaâ vùn Tö Hoaâi ngùæm phöë phûúâng Haâ Nöåi.......................................118

NÖÎI KHÖÍ TÊM CUÃA MÖÅT ÖNG CHUÃ TÕCH HUYÏÅN
Xûa nay, dûúâng nhû cûá thêëy ai may mùæn, ngûúâi ta laåi tùåc lûúäi,
buöng möåt cêu cûãa miïång: Caái thùçng coá söë sûúáng nhû vua! Laâm cûá
nhû vua chuáa ngaây xûa sûúáng lùæm.
Chó úã trong chùn múái biïët chùn coá rêån. Laâm vua cho ra vua
cuäng khöën naån vö cuâng. Àêëy, cûá nhû ngaâi Ung Chñnh àêëy, naâo coá
sûúáng gò àêu. Àïí coá àûúåc möåt cuöåc caãi caách mang laåi sûå hûng thõnh
cho quöëc gia, ngaâi cuäng phaãi dùçn vùåt cuäng böí sêëp böí ngûãa, chùèng
khaác gò thùçng giúâi àaây. Dên àen cuäng chùèng àïën nöîi khöën khöí nhû
vêåy. Noái thïë, xem ra toaân laâ chuyïån xa laå. Haäy cûá nhòn öng baån töi
kia. Öng khöng phaãi vua, cuäng chùèng phaãi chuáa. Múái chó laâ chuã tõch
huyïån. Thïë maâ xem ra cuäng lùæm nöîi gian truên, cuäng nhiïìu àïm
phaãi dùçn vùåt mêët nguã. Coá khi sûå rùæc röëi laåi bùæt àêìu ngay tûâ caái súã
thñch coá tûâ thúâi cha sinh meå àeã cuãa mònh.
Söë laâ baån töi rêët mï boáng àaá. Àiïìu êëy thi cuäng chùèng coá gò àùåc
biïåt. Vò toaân dên mònh àïìu mï boáng àaá caã àêëy thöi. Coá anh caá cûúåc
àïën mêët cûãa mêët nhaâ. Coá cêåu phúãn chñ, ruá xe maáy àïën toi caã tñnh
maång. Hoaá ra dên mònh coân cuöìng si hún caã dên Braxin. Öng chuã
tõch huyïån baån töi cuäng vêåy thöi. Noái chuyïån gò röìi cuöëi cuâng cuäng
laåi quay vïì boáng àaá. Öng baão:
- Thúâi chiïën tranh gian khöí laâ thïë maâ mònh coân cho Phaáp vaâ
Myä xúi nhûäng cuá suát thuãng lûúái. Bêy giúâ hoaâ bònh röìi, àöíi múái chiïën
thuêåt röìi, chaã leä mònh laåi àïí caái àoái, caái ngheâo cho xúi baân trùæng
sao. Phaãi tñch cûåc laâm baân. Phaãi biïën nhûäng yá tûúãng töët àeåp cuãa ta
thaânh nhûäng baân thùæng vang döåi.
Cûá thïë, nhiïìu khi öng duâng toaân ngön ngûä sên coã triïín khai
cöng taác hoùåc phöí biïën nghõ quyïët cuãa huyïån. Ai ài qua cuäng tûúãng
coá cuöåc tûúâng thuêåt boáng àaá trïn àaâi. Àïën thùm Trûúâng trung hoåc
àaâo taåo caác cö nuöi daåy treã àoáng trïn àõa baân huyïån, öng cûá àûáng
ngùæm maäi caái baäi àaá hoang úã sau trûúâng. Röìi öng lêím bêím:

- Tuyïåt! Chöî naây maâ laâm àûúåc caái sên boáng àaá thò thêåt tuyïåt
vúâi!
Àaám trúå lyá gêåt guâ taán thûúãng. Nhiïìu ngûúâi coân toã ra baái phuåc
öng chuã tõch coá con mùæt khöng giöëng moåi ngûúâi. Khöng hiïíu sao,
öng laåi nhòn baäi àaá ong nham nhúã thaânh caái sên boáng àaá. Thïë röìi
hún ba thaáng sau, öng chuã tõch huyïån àöåt ngöåt nhêån àûúåc giêëy múâi
cuãa Trûúâng trung hoåc nuöi daåy treã: Theo chó thõ cuãa anh, trûúâng
Trung hoåc mêîu giaáo àaä xêy dûång xong sên boáng. Xin trên troång
kñnh múâi anh vïì cùæt bùng khaánh thaânh cöng trònh.
Quaái, sao laåi coá chuyïån kyâ cuåc thïë nhó? Öng chuã tõch ngúá ra.
Mònh chó thõ laâm sên boáng bao giúâ? Röìi öng mang maáng nhúá hònh
nhû coá lêìn, mònh böng lún möåt cêu gò àoá. Noái röìi quïn. Thò ai maâ
lêín mêín nhúá hïët àûúåc nhûäng cêu noái bêng quú, nhûäng lúâi taán nhùng
taán cuöåi doåc àûúâng cuãa mònh. Vêåy maâ cêëp dûúái öng laåi nhúá. Ngay
sau khi öng ài, kïë hoaåch xêy dûång sên boáng àaá àaä àûúåc triïín khai.
Nhiïìu ngûúâi bùn khoùn ngúâ vûåc: Taåi sao laåi xêy sên boáng úã caái xoá
xónh heão laánh naây nhó? Xêy cho ai àaá? Chaã leä laåi mêëy cö nuöi daåy
treã liïîu yïëu àaâo tú? Maâ röìi àaá cho ai xem? Moác àêu ra khaán giaã úã caái
xoá xónh heo huát naây? Thêåt vö lyá, khoá tin. Thò àaä sao? Trïn àúâi naây
coân coá khöëi àiïìu vö lyá khoá tin hún maâ vêîn cûá ngang nhiïn diïîn ra
trûúác mùæt àoá thöi. Thïë laâ mùåc lúâi ong tiïëng ve, caái sên boáng vêîn cûá
àûúåc triïín khai cêëp töëc. Phaãi hoaân thaânh trûúác kïë hoaåch. Mûa baäo
cuäng laâm. Àïm cuäng àöët àuöëc laâm. Coá anh cuåt caã hai chên vò nöí mòn
phaá àaá. Chuã tõch huyïån buöìn lùæm. Nöîi buöìn chùèng biïët ngoã cuâng ai,
öng àaânh truát sang àaám baån beâ cuâng hoåc. Öng baån cûåu chiïën binh
thúã daâi:
- Löîi taåi cêåu thöi!
- Taåi sao laåi taåi töi? Töi chó thõ bao giúâ? Chó thõ àêu? Vùn baãn
àêu naâo?
- ÚÃ nûúác mònh súå nhêët laâ nhûäng chó thõ khöng coá vùn baãn. Cêåu
quïn mêët rùçng cêåu laâ chuã tõch huyïån, ngûúâi àûáng àêìu cuãa caã möåt
vuâng. Nhû thïë thò cêåu àêu coân laâ cêåu nûäa. Cêåu khen thùçng naâo thò
thùçng êëy coá thïí àûúåc nêng lûúng àûúåc lïn chûác. Cêåu chï ai thò ngûúâi
àoá coá thïí bõ mêët viïåc, ra àûáng àûúâng. Ngay caã lúâi noái àuâa cuãa cêåu,
ngûúâi ta cuäng nghô laâ chó thõ. Àoá laâ chûa kïí nhûäng caán böå cêëp dûúái

coá thùçng cûá hong hoáng àoán yá cêåu, chiïìu theo yá cêåu àïí lêëy loâng cêëp
trïn. Thïë laâ laåi khöí dên...
- Khöng, khöng thïí nhû thïë àûúåc. - Chuã tõch huyïån kïu lïn. -
Chaã leä chó múái laâm coá àïën chuã tõch huyïån maâ töi àaä khöng coân laâ töi
nûäa û? Khöng àûúåc böåc löå niïìm yïu thñch thïí thao khöng àûúåc noái
caã nhûäng cêu böng àuâa úã doåc àûúâng. Thïë thò töi laâ caái gò?
- Cêåu laâ chuã tõch huyïån. Boån cêëp dûúái noá seä nhòn vaâo cêåu, àoán yá
cêåu...
- Khöng - Chuã tõch huyïån kïu lïn. - Khöng thïí àïí caái luä xu nõnh
êëy töìn taåi theo kiïíu àoá àûúåc. Tham nhuäng cuäng tûâ àêëy maâ ra. Nöîi
khöí muön dên cuäng tûâ àêëy maâ ra. Töi laâ töi suát têët. Suát..uát...uát...!

NÖNG DÊN
Thúâi naâo nöng dên cuäng rêët khöí. Hònh nhû hoå sinh ra àïí khöí.
Coá cho sûúáng cuäng khöng sûúáng àûúåc. Coá phuã lïn vai hoå têëm aáo baâo
löång lêîy cuãa vua thò hoå cuäng khöng thïí thaânh àûúåc öng vua. Hoå khöí
àïën mûác khöng coân biïët laâ mònh khöí nûäa. Ngûúâi nöng dên ta dûúâng
nhû khöng coá thoái quen so saánh mònh vúái ngûúâi dên úã caác nûúác tiïn
tiïën, cuäng khöng so vúái dên àö thõ. Hoå chó so mònh vúái chñnh mònh
thöi. Vaâ thïë laâ thêëy sûúáng quaá. Ai úã laâng quï cuäng biïët khuác àöìng
dao naây. Noá nhû lúâi thêìn chuá truyïìn hïët tûâ àúâi naây àïën àúâi khaác:
Laåy giúâi mûa xuöëng
Lêëy nûúác töi uöëng
Lêëy ruöång töi caây
Lêëy baát cúm àêìy
Lêëy khuác caá to...
Àêëy, mú ûúác muön àúâi cuãa ngûúâi nöng dên àún giaãn coá thïë. Hoå
chó cêìn nûúác uöëng, ruöång caây, baát cúm vaâ khuác caá. Vêåy maâ caái khao
khaát töëi thiïíu êëy, trûúác àêy àêu cuäng àaä coá àûúåc. Ngûúâi nöng dên
laâm ra haåt gaåo maâ quanh nùm àoái. Àoái ngaây giöî cha, no ba höm Tïët.
Chó ngaây Tïët múái coá baát cúm trùæng, coân thò quanh nùm ùn àöån. Möåt
haåt cúm coäng àïën mêëy haåt ngö. Nhiïìu nhaâ coân lêëy göëc rau muöëng
giaâ bùm nhoã, röìi phúi khö nêëu tröån vúái cúm. Xúái baát cúm rang cûá
àen nhû baát... phên trêu. Nhai miïëng cúm nhû nhai chaäo raách. Bêy
giúâ thò chùèng cêìn phaãi laåy öng giúâi cuäng coá baát cúm àêìy vaâ khuác caá
to röìi. Thïë laâ sûúáng. Vua cuäng chùèng bùçng mònh. Öng Giúâi öng Phêåt
gò thò cuäng cûá thua mònh têët.
- Àêëy, chaáu thêëy laå khöng. Àöìng àêët vêîn àöìng àêët êëy. Con
ngûúâi vêîn con ngûúâi êëy, chó thay àöíi caách quaãn lyá, laänh àaåo laâ àúâi
söëng biïën àöíi nhû coá pheáp laå. Nùm nay laåi luä luåt liïn miïn úã miïìn
Trung, röìi miïìn Nam, röìi caã vûåa luáa àöìng bùçng söng Cûãu Long cuäng
coi nhû laâ mêët trùæng. Ngûúâi dên mònh phaãi nhûúâng cúm seã aáo cho

baâ con mònh úã trong kia vêåy maâ bûäa cúm cuäng coá vúi ài àêu.
Giaá caã ngoaâi chúå cuäng khöng coá gò thay àöíi. Vêåy chaáu thûã cùæt
nghôa xem sûå thïí noá laâ thïë naâo?
Öng chuá ruöåt töi cûá nhòn töi lom lom. Öng giaâ coá thuá vui, hêìu
nhû cûá lêìn naâo töi vïì quï, öng cuå cuäng keáo töi sang nhaâ röìi laåi ró raã
baân chuyïån chñnh trõ. Maâ toaân chuyïån quöëc gia, chuyïån thïë giúái. Töi
ngöìi im lùång, vò chûa àoaán àûúåc yá öng cuå muöën cêu chuyïån ài theo
hûúáng naâo.
- Phaãi cöng nhêån con chaáu Cuå Höì rêët taâi, chaáu aå. Bñ baách kiïíu
gò röìi caác böë êëy cuäng tòm caách thoaát ra àûúåc Trong khi nhiïìu nûúác
àöí liïíng xiïíng. Thïë maâ mònh thò coá sao àêu naâo. Vêîn cûá vûång nhû
baân thaåch nhaá. Vêën àïì laåi khöng phaãi cûá treã maâ àûúåc àêu, chaáu aå.
Treã nhû Goác bu choáp àêëy, loaång quaång thïë naâo àïí vúä böë noá caái Liïn
Xö vaâ Àöng Êu. Roä thêåt àau hún hoaån.
Noái röìi, öng giaâ quaát àûáa con uát, xem coá caái gò ngon thò àaäi
thùçng anh maây. Cûá nhû lúâi öng giaâ thò thùçng anh úã maäi trïn Trung
ûúng. Maâ trïn Trung ûúng thò khöí röìi, àïën caã caái tùm tre xóa rùng
cuäng khöng coá, cuäng phaãi boã caã àöëng tiïìn ra mua. Laát sau, möåt
mêm dûa àêìy ngêët àûúåc àùåt lïn phaãn. Dûa àoã maâ tröng cûá trùæng
nhúåt. Öng giaâ hïí haã:
- ÚÃ quï bêy giúâ sûúáng lùæm, chaáu aå. Muâa naâo thûác êëy. Tao noái
thêåt, mêm dûa thïë naây thò àïën caã mêëy laäo Goác bu choáp vúái Bin túån
cuäng chùèng coá maâ ùn àêu...
Öng giaâ noái vúái veã mùåt rêët phêën chêën. Coân töi thò khöng sao
nuöët nöíi mêëy miïëng dûa sêåm sêåt nhû khoai söëng. Töi lûåa lúâi baão
öng giaâ:
- Vêng, quaã thûåc öng Gorbachev coá nhiïìu töåi lùæm. Öng êëy treã
ngûúâi non daå nïn loaång quaång laâm vúä mêët caái Liïn Xö vaâ Àöng Êu
cuãa cuå. Nhûng dûa cuãa öng êëy thò ngon lùæm...
- Anh baão sao cú?
- Laâ chaáu noái dûa cuãa nûúác ngoaâi êëy. Ngon lùæm. Hoå chó thua ta
caái hoå khöng coá, nhû chuöëi, mñt, na. Chûá hoa quaã gò ta coá maâ hoå
cuäng coá thò ta khöng thïí so àûúåc vúái hoå àêu...

Töi múái noái möåt phuát sûå thêåt vïì hoa quaã, nghôa laâ chó thuêìn
chuyïån thûåc phêím thöi, maâ öng giaâ àaä gûúâm gûúâm nhòn töi nhû
nhòn möåt thùçng Baåch vïå. Röìi öng tòm baâ meå töi. Hai ngûúâi rò rêìm
baân baåc vúái nhau. Tûúãng chuyïån gò, hoaá ra vêîn chuyïån cuãa töi, maâ
chuyïån rêët nghiïm troång.
- Àêëy, thò töi àaä noái ngay vúái baá röìi. Thùçng naây cûá àïí noá úã nhaâ
ài caây thò noá laåi töët, laåi vûäng lêåp trûúâng quan àiïím. Cho noá ài hoåc
Têy laâ hoãng röìi. Bêy giúâ noá àñch thõ laâ möåt thùçng Túâ döåt kñt..
Baâ meå töi run rêíy:
- Túâ döåt kñt laâ gò, haã chuá?
- Túâ laâ i -túâ. I túâ coân khöng biïët thò laâ döåt chûá coân gò nûäa. Maâ
döåt àïën àöå kñt. Nghôa laâ rêët döët. Rêët nguy hiïím. Túâ döåt kñt chñnh laâ
möåt tïn chöëng Àaãng úã bïn Liïn Xö!
- Chïët chïët. - Baâ meå töi rïn rêím. - Con töi sao laåi sang àïën têån
Liïn Xö àïí chöëng Àaãng. Laâm sao laåi àïën nöng nöîi naây húã giúâi. Chuá
cûá àïí àoá cho töi daåy chaáu!
Thïë röìi suöët àïm êëy, meå töi noái vúái töi bao chuyïån. Toaân nhûäng
chuyïån cúm nùång aáo daây cuãa Àaãng vaâ Chñnh phuã. Möåt ngûúâi nhû töi
maâ coân bõ chñnh baâ meå mònh nghi ngúâ thò buöìn cûúâi quaá. Töi cûá cûúâi
thêìm möåt mònh. Nhûng àïën khi thêëy baâ cuå khoác thò töi phaát hoaãng.
Laåi nhúá lêìn vïì quï, töi sang thùm baâ cö, thêëy trïn tûúâng ngöín
ngang nhûäng vïåt vöi quïåt Caái dêëu cöång (+). Caái dêëu trûâ (-). Töi ngaåc
nhiïn: Húåp taác xaä tan röìi, sao cö vêîn coân ghi cöng àiïím gò thïë naây?.
Cöng àiïím gò àêu chaáu. Àêy laâ nhûäng moán núå àêëy. Thêëy töi úá ra, baâ
cuå múái giaãi thñc h cùån keä. Àêy laâ baát riïu caá nhaâ Àöå. Àêy laâ khuác caá
raán nhaâ Toaán. Coân àêy laâ baát canh rau ngoát nhaâ Thiïìu. Thò ra coá
moán gò ngon, baâ con haâng xoám thûúng cuå, cho baâ cuå miïëng gò, baâ cuå
laåi quïåt möåt vïåt vöi lïn vaách. Àïí nhúá àêëy laâ möåt moán núå. Thïë röìi
nhaâ coá moán gò ngon, cuå cuäng laåi sai con chaáu mang sang biïëu laåi, röìi
quïåt lïn vaách dêëu cöång. Coi nhû ún nghôa àaä àûúåc traã xong.
Nöng dên mònh laâ thïë. Möåt miïëng khi àoái bùçng möåt goái khi no.
Àaãng chia cho hoå möåt caái nöìi àöìng. möåt caái chaão gang, möåt caái cöëi
àaá thuãng trong caãi caách ruöång àêët, cuäng àuã àïí hoå nhúá suöët àúâi, biïn
ún suöët àúâi. Röìi hoå mang xûúng maáu cuãa chöìng, cuãa con cuãa chñnh

hoå ra àïí traã nghôa. Haâng triïåu ngûúâi chïët trong mêëy cuöåc chiïën
tranh. Haâng vaån ngûúâi cho àïën têån höm nay vêîn khöng tòm thêëy
àûúåc haâi cöët. Hoå chiïën àêëu hy sinh àïí baão vïå Töí quöëc, dô nhiïn laâ
nhû vêåy röìi, nhûng khöng hùèn chó coá nhû vêåy. Sûå àïìn ún traã nghôa
êëy múái thiïng liïng vaâ dûä döåi biïët bao. Búãi thïë, chùèng coá sûå phaãn
trùæc naâo coá thïí töìn taåi àûúåc úã àêët nûúác trong vùæt möåt bêìu khñ quyïín
nöng dên.

CHUYÏÅN CUÃA MÖÅT CÛÅU CHIÏËN BINH
Trong möåt lêìn hêìu chuyïån baån àoåc, töi coá baân vïì nöîi khöí têm
cuãa möåt chuã tõch huyïån. Trong cêu chuyïån nhoã êëy, ta àaä gùåp möåt
cûåu chiïën binh thùèng thùæn vaâ böåc trûåc. Ai ngúâ sau khi baâi baáo ra,
öng giaâ cûåu binh êëy laåi àïën tòm töi. Cêu chuyïån cuäng chùèng coá gò
ngoaâi nhûäng lúâi baân luêån quanh baân traâ.
- Phaãi cöng nhêån àúâi söëng bêy giúâ rêët khaá, nhûng àaåo àûác xaä
höåi thò laåi xuöëng cêëp àïën mûác cêìn phaãi baáo àöång, anh aå. - Öng giaâ
bùæt àêìu cêu chuyïån. - Ngaây xûa laâm gò coá chuyïån hoåc sinh àêm chïët
cö giaáo ngay trïn buåc giaãng. Röìi thò böë hiïëp con. Khiïëp! Àoåc baáo maâ
cûá uâ caã àêìu. Röìi trêën löåt, buön baán ma tuyá. Bùæn bao nhiïu tïn röìi
maâ töåi phaåm vêîn cûá tùng lïn. Vuå aán sau laåi to hún vuå aán trûúác. Coân
tröåm cùæp thò nhû rûúi. Thúâi hiïån àaåi nïn keã tröåm bêy giúâ cuäng rêët
hiïån àaåi.
Noái röìi, öng giaâ cûúâi suâng suåc. Cûá nhû lúâi öng kïí thò boån tröåm
cûúáp bêy giúâ coân àûúåc trang bõ caã bùçng thaânh tûåu cuãa khoa hoåc töëi
tên. Chuáng coá thïí xõt ï te vaâo nhaâ cho mònh thóu ài, röìi cûá àiïìm
nhiïn khuên àöì àaåc, cuãa naã. Nhiïìu khi noá coân vöì caã lúån. Maâ coá vöì
thöi àêu. Noá choåc tiïët lúån ngay taåi cûãa chuöìng. Höm vûâa röìi coân coá
chuyïån cûúâi ra nûúác mùæt. Öng laäo haâng xoám coá con lúån lai kinh tïë.
Con lúån to luâ luâ nhû möåt con bï. Tin êëy bay àïën tai möåt tïn tröåm
lúån. Thïë laâ nûãa àïm, con giúâi moâ túái, xõt ï-te vaâo chuöìng lúån, xõt
maånh àïën nöîi chñnh hùæn cuäng àï mï. Röìi hùæn thêëy mònh chaåy bùng
bùng qua nhûäng vaåt ruöång àang caây aãi, vai vaác con lúån. Con lúån to
haâng taå maâ laåi nheå bêîng. Nheå nhû möåt quaã bñ àao. Hùæn vûát oaåch
con lúån vaâo bïëp, röìi ngaã ra giûúâng, vuâi mònh vaâo àöëng chùn nïåm êëm
sûåc. Chao öi sûúáng? Àúâi möåt tïn tröåm ai ngúâ cuäng coá luác lïn tiïn.
Saáng súám höm sau, chuã nhaâ bï caám ra chuöìng lúån thò thêëy coá
nhûäng... hai con lúån àang nùçm úã trong chuöìng. Hoaá ra chaã coá chùn
nïåm naâo caã. Chuáng nùçm vùæt lïn nhau trïn àöëng phên raác nhêìy
nhuåa. Caã hai cuâng ngaáy nhû sêëm. Têët nhiïn con lúån giaã - ngûúâi àaä

bõ toám goån. Ngûúâi ta dêîn giaãi lïn uãy ban röìi, con lúån giaã êëy vêîn coân
chûa tónh. Öng giaâ cûúâi:
- Chùèng biïët anh nghô thïë naâo chûá cûá nhû töi, caái boån suác sinh
êëy, chùèng phaãi giam nhöët laâm gò. Cúm gaåo àêu maâ nuöi boån chuáng.
Ta cûá giaãi taán nhaâ tuâ ài. Giam chuáng taåi gia. Hònh nhû bïn Trung
Quöëc ngûúâi ta laâm thïë àêëy. Möåt caách laâm hay nhû vêåy taåi sao mònh
khöng tham khaão hoå nhó?
- Möîi nûúác coá möåt caách xûã lyá riïng vúái boån töåi phaåm chûá cuå. Vaã
laåi chuyïån giam taåi gia êëy, höm nay töi múái nghe cuå noái àêëy.
- Coân töi thò laåi nghe dên àöìn. Xem ra, dên mònh coá veã khoaái
caái troâ giam taåi gia. Nïëu bïn Trung Quöëc khöng coá chuyïån êëy thò
biïët àêu àoá laåi laâ nguyïån voång cuãa dên. Nguyïån voång àaä thaânh lúâi
àöìn thöíi. Keã naâo mùæc töåi cûá nhöët vaâo cuäi giam ngay taåi nhaâ. Gia
àònh phaãi nuöi nêëng phuåc dõch. Cuäi cûá àïí chïnh ïình giûäa nhaâ hay
gia phoâng khaách. Thïë thò àûáa naâo khöng khiïëp. Tiïìn àoáng cuäi gia
àònh phaãi chõu. Cöng an chó àaánh dêëu niïm phong, röìi thi thoaãng
qua kiïím tra. Ai vi phaåm qui àõnh thò phaåt thïm nûäa. Nïëu keã töåi
phaåm coá böë meå laâ nhûäng võ coá chûác coá quyïìn thò ngay lêåp tûác caác võ
quyïìn chûác êëy phaãi bay khoãi chûác vuå...
- êëy chïët - Töi kïu lïn. - Ai coá töåi thò ngûúâi àoá phaãi chõu chûá!
Sao laåi bùæt ngûúâi khaác phaãi chõu thay...
- Thïë chaã nheä böë meå khöng phaãi chõu traách nhiïåm gò vïì nhûäng
haânh vi bêåy baå cuãa con caái sao?- Öng giaâ böîng sûâng söå. - Nhiïìu keã
chó yã vaâo böë meå hoùåc coá thïë lûåc hoùåc coá nhiïìu tiïìn baåc àïí röìi caân
quêëy, chûá con caái nhaâ ngheâo nhû con töi con anh, laâm sao chuáng
daám bêåy baå. Möåt ngûúâi àaä khöng daåy nöíi con mònh thò cuäng àûâng
nghô rùçng hoå coá thïí laänh àaåo àûúåc möåt cú quan, möåt nhaâ maáy hay
möåt xaä höåi. Töi chaâng bao giúâ tin nhûäng anh nhû thïë...

CHUYÏÅN VÙÅT TRONG NHAÂ
Vêng, àuáng thïë. Àêy chó laâ chuyïån vùåt trong nhaâ. ÊËy vêåy maâ
nhiïìu khi ngûúâi ta laâm khöí nhau cuäng chó vò nhûäng chuyïån vùåt.
Khöng ñt cùåp vúå chöìng boã nhau cuäng bùæt àêìu tûâ nhûäng caái rêët àöîi
vùåt vaänh.
Khöng ñt ngûúâi cho rùçng, chó khi yïu nhau, ngûúâi ta múái phaãi
cêín troång giûä gòn yá tûá. Coân khi àaä lêëy nhau röìi thò khöng cêìn khaách
khñ nûäa. Búãi vúå chöìng laâm gò coân coá khoaãng caách. Hai chuáng ta tuy
hai maâ möåt!
Àoá laâ möåt yá nghô sai lêìm. Coá leä cûá tûúãng hai laâ möåt, nïn ngûúâi
ta chùèng cêìn cêín troång trûúác nhau. Töi rêët ngaåc nhiïn khi caác baâ vúå
thûúâng chó trang àiïím khi ra àûúâng hay àïën cú quan. Nghôa laâ caác
múå chó lo laâm àeåp khi àïën vúái nhûäng öng haâng xoám töët buång vaâ vö
traách nhiïåm. Trong khi ngûúâi maâ caác múå cêìn trang àiïím, cêìn laâm
cho mònh thêåt löång lêîy, thêåt hêëp dêîn quyïën ruä laåi chñnh laâ àûác öng
chöìng cuãa mònh, thò caác múå laåi boã qua chùèng theâm àïí yá. Phuå nûä ta
dûúâng nhû khöng coá thoái quen trang àiïím úã trong nhaâ. Maâ caác àûác
öng chöìng thò cuäng chùèng hún gò. Ra àûúâng, sao hoå lõch sûå thïë, tinh
tïë thïë. Tröng roä ra laâ nhûäng ngûúâi coá hoåc. Vêåy maâ khi vïì vúái vúå thò
caái veã haâo hoa phong nhaä êëy hoå àïí hïët úã ngoaâi àûúâng röìi. Ngûúâi vúå
chó coân thêëy trûúác mùåt mònh möåt ngûúâi àaân öng luöåm thuöåm, ùn noái
cöåc cùçn, cuåc suác. Ngaây naâo cuäng phaãi nhòn caái khuön mùåt teã ngùæt
nhû thïë. ÊËy laâ chûa kïí khi nguã, caái miïång anh ta coân haá höëc ra.
Tröng maâ phaát khiïëp. Thïë laâ bao nhiïu dêy thêìn kinh rung àöång
tûác khùæc bõ tï liïåt. Vêåy thò laâm sao coân coá àuã duäng khñ àïí àùæm àuöëi
nhau. Chñnh vò vêåy, rêët nhiïìu cùåp uyïn ûúng chûa hïët tuêìn trùng
mêåt àaä chaán nhau röìi. Tònh yïu cuãa hoå thûåc sûå àaä chïët ngay sau
hön nhên.
Töi coá möåt anh baån vong niïn, möåt nghïå sô khaá nöíi tiïëng. Nhùæc
àïën anh, coá leä chùèng mêëy ai khöng biïët. Chó coá àiïìu, haâng ngaây, anh
söëng xuïì xoaâ quaá. Xuïì xoaâ àïën mûác nhïëch nhaác. Luác naâo, ngûúâi ta

cuäng thêëy anh àeo caâ-vaåt. Quanh nùm luãng liïíng caâ-vaåt. Coá khi mùåc
may-ö, anh cuäng thùæt caâ~vaåt. Caâ-vaåt giûä cho caái cöí anh luön êëm.
Anh rêët súå viïm hoång. Khi ùn uöëng xong, anh coá thïí têån duång keáo
caâ-vaåt... lau miïång. Àöëi vúái anh, caâ-vaåt àaä thaânh möåt chiïëc khùn
vaån nùng.
Vêåy maâ röìi chùèng biïët loaång quaång thïë naâo, giúâi laåi ban cho
anh baån löi thöi lïëch thïëch cuãa töi möåt cö vúå rêët àeåp, keám anh àïën
mêëy chuåc tuöíi. Chõ trùæng treão, cao raáo vaâ thon thaã nhû ngûúâi mêîu
thúâi trang. Chõ noái vúái chöìng: Anh coân treã lùæm, chó hún böë em coá baãy
tuöíi thöi. Trûúác khi àïën vúái anh, nghe noái chõ cuäng àaä coá möåt möëi
tònh khöng thaânh. Ngûúâi àaân öng rêët baãnh cuãa chõ àaä boã chõ vò phaãi
baã möåt cö gaái khaác. Cuäng do buöìn, do quaá thêët voång vò boån trai treã
khöng thïí tin cêåy àûúåc maâ chõ taáp vaâo àúâi anh. Àaám cûúái hai ngûúâi
töí chûác rêët choáng vaánh. Cuäng chùèng baây veä gò. Chó mêëy goái keåo vúái
àôa haåt bñ. Giaãn àún nhû àaám cûúái cuãa nhûäng ngûúâi röí raá caåp laåi.
Àïën gêìn möåt thaáng sau, öng baån vong niïn cuãa töi vêîn coân baâng
hoaâng vò tûå dûng mònh chùèng phaãi cöë gùæng gò, cuäng khöng phaãi töën
nhiïìu cöng sûác maâ laåi coá àûúåc möåt ngûúâi vúå àeåp nhû trong möång.
Chõ cuäng hïët loâng yïu thûúng chùm soác chöìng.
Khi hai ngûúâi vûâa coá vúái nhau àûáa con thûá hai, thò ngûúâi yïu cuä
cuãa chõ àïën thùm. Coá leä àoá laâ möåt võ khaách rêët àùåc biïåt. Búãi thïë, vúå
chöìng chõ àaä múâi töi sang chúi, cuâng tiïëp khaách vúái anh chõ. Lêìn
àêìu tiïn, töi thêëy öng baån vaâng cuãa mònh ùn mùåc rêët lõch sûå. Toác
chaãi mûúåt. Com-lï, caâ-vaåt tïì chónh, ngûúâi laåi coân thoang thoaãng muâi
nûúác hoa àaân öng.
Tröng anh sang troång nhû möåt chñnh khaách. Baâ vúå vöën àaä àeåp,
giúâ laåi caâng löång lêîy. Roä ra laâ veã àeåp quyá phaái cuãa möåt mïånh phuå
phu nhên. Chõ bï ra böën cöëc nûúác cam àûúåc chuêín bõ khaá cöng phu.
Nhûäng viïn nûúác àaá trong cöëc dûúâng nhû cuäng àaä àûúåc thûãa sùén úã
möåt cûãa haâng rêët lõch sûå naâo àoá, chûá àaá trong tuã laånh nhaâ anh thò
töi biïët, möîi viïn xuâ xò möåt kñch cúä khaác nhau. Chõ àùåt trûúác mùåt
möîi ngûúâi möåt cöëc nûúác, röìi êu yïëm nhòn chöìng. Thûåc ra, trong
thêm têm, ngûúâi àaân baâ rêët àeåp naây cuäng chó muöën àûác öng chöìng
giuáp mònh laâm möîi möåt viïåc àún giaãn, laâ giaãi quyïët khêu oai. Nghôa
laâ chõ muöën toã cho ngûúâi yïu cuä biïët rùçng: Àêëy, öng phaãn böåi töi,

öng ruöìng boã töi, nhûng töi àêu coá chïët. Töi coân kiïëm àûúåc ngûúâi
chöìng hún chaán vaån öng kia...
Dûúâng nhû anh baån vong niïn cuãa töi cuäng biïët àûúåc têìm quan
troång cuãa mònh nhû thïë. Búãi vêåy maâ anh rêët mïìm núã vaâ haão têm
vúái khaách. Anh haâo hûáng nhûúâng suêët àaá cuãa mònh cho khaách. Röìi
anh cûá xóa hai ngoán tay àen àuäa cuãa mònh vaâo cöëc nûúác, cùåp vúát
tûâng thoãi àaá boã sang cöëc cuãa khaách. Haâng ngaây, söëng vúái vúå, anh
vêîn coá taác phong xuïì xoaâ nhû thïë. Trûúác àêy, chõ àaä thêëy khoá chõu.
Coân bêy giúâ thò chõ ruâng mònh.
Öng khaách chó tuãm tóm cûúâi, khiïën chõ àoã bûâng mùåt. Thïë laâ bao
nhiïu cöë gùæng cuãa öng baån töi àaä àöí hïët caã xuöëng söng xuöëng bïí. Coá
thïí traách anh àûúåc khöng? Anh laâ möåt ngûúâi töët. Coá töët múái nhûúâng
hïët àaá cuãa mònh cho ngûúâi khaách rêët àùåc biïåt cuãa vúå chûá. Sûå viïåc
chó coá thïë, maâ röìi sau àoá gia àònh hoå luåc àuåc. Hai ngûúâi àaä ly thên,
röìi sau laåi ra toaâ. Múái hay vúå chöìng hai chuáng ta àêu coá phaãi laâ möåt.
Öng baån töi cûá xuïì xoaâ tûúãng hai ngûúâi laâ möåt maâ röìi möåt laåi thaânh
ra hai, röìi chùèng biïët hai seä thaânh ra mêëy nûäa. Sûå tan vúä gia àònh
àöi khi laåi bùæt àêìu tûâ nhûäng chuyïån rêët àöîi vùåt vaänh nhû thïë, úã
ngay trong nhûäng cùn nhaâ vöën rêët êëm cuáng, tûúãng nhû chùèng bao
giúâ coá giöng baäo, gioá mûa.

CHUYÏÅN PHIÏËM BÏN BAÂN TRAÂ
- Naây, töi hoãi thêåt nheá, cöng viïåc bïì böån thïë, chuá coân thúâi gian
àoåc saách baáo khöng?
- Cuå hoãi vêåy coá nghôa laâ thïë naâo?
- Chaã laâ gêìn àêy, töi thêëy baáo chñ, truyïìn hònh ngûúâi ta hay
baân àïën viïåc nêng cao dên trñ. Nhûng vêën àïì quan troång, töi nghô
chñnh laâ chuyïån quan trñ, chûá khöng phaãi dên trñ àêu, chuá aå.
- Cuå noái thïë nghôa laâ...
- Laâ caán böå coá vêën àïì chûá sao. Töi thêëy trònh àöå dên trñ cuãa ta
bêy giúâ rêët khaá. Hoå khöng êëu trô u mï nhû caán böå ta lêìm tûúãng àêu.
Bêy giúâ, chó ngöìi nhaâ, keáo caái cêìn ùng-ten lïn laâ hoå àaä nùæm àûúåc
toaân thïë giúái. Trong khi àoá nhiïìu caán böå cuãa ta laåi êëu trô, non keám
khöng àuã khaã nùng àaáp ûáng àûúåc nhu cêìu àoâi hoãi ngaây caâng cao cuãa
dên. Maâ caán böå múái laâ quan troång. Vò hoå múái thûåc sûå úã võ thïë taác
àöång túái àúâi söëng xaä höåi. Möåt ngûúâi dên döët naát, coá quyïët àõnh sai
lêìm thò chó möåt mònh anh ta, hay cuâng lùæm laâ vúå con anh ta phaãi
gaánh chõu hêåu quaã. Nhûng möåt caán böå maâ coá nhûäng quyïët saách sai
lêìm thò nguy lùæm. Caán böå caâng cao thò têìm aãnh hûúãng caâng lúán. Coá
khi möåt laâng, möåt xaä, möåt huyïån, möåt tónh, hoùåc thêåm chñ laâ caã möåt
dên töåc phaãi traã giaá cho sûå sai lêìm cuãa möåt ngûúâi hoùåc möåt nhoám
ngûúâi. Töi noái vêåy sao chuá laåi cûúâi? Coá leä chuá nghô töi laâ gaái goaá lo
viïåc triïìu àònh û?
- Ö khöng khöng... Con àang nghe maâ. Nghe chuyïån cuå vui
lùæm...
- Thïë maâ chuá coân vui àûúåc aâ? Caái chuá naây laå thêåt. Chñnh chuá
múái laâ caái thùçng vö traách nhiïåm nhêët. May maâ chuá khöng laâm to.
Töi noái, chuá boã ngoaâi tai, àûâng traách öng laäo nhaâ quï lêín thêín nheá.
Töi thêëy caán böå caác chuá bêy giúâ nhiïìu anh buöìn cûúâi lùæm. Coá anh
noái rêët huâng höìn maâ ngûúâi nghe vêîn chùèng hiïíu anh ta noái gò caã.
Búãi tû duy ngûúâi noái àêu coá àûúåc maåch laåc. Coá anh lïn truyïìn hònh

vêîn coân noái ngoång, cûá lêîn löån giûäa N vúái L. Nghe maâ naãn quaá, chuá
aå. Höm vûâa röìi, töi dûå buöíi mñt-tinh truy àiïåu àöìng baâo bõ thiïåt haåi
trong mêëy trêån luä luåt. Coá öng àoåc àiïëu vùn xong laåi vöî tay hoan hö.
Öng ta vöî trûúác, röìi moåi ngûúâi ngú ngaác vöî theo...
- Caái àoá xin cuå thöng caãm, coá thïí do thoái quen maâ hoaá sú suêët...
- Laâm caán böå thò phaãi cêín troång ngay tûâ nhûäng caái nhoã nhêët
chûá. Búãi anh ta àang àûáng trûúác dên. Ngûúâi dên seä tröng vaâo anh
ta maâ tòm caách ûáng xûã cho mònh. Vúái nhûäng anh caán böå nhû thïë thò
àûâng traách vò sao dên laåi thiïëu loâng tin vaâo nhûäng ngûúâi laänh àaåo.
Cuäng àûâng nghô laâ hoå nheå daå bõ àõch xuái giuåc mua chuöåc. Chùèng coá
àõch naâo chui àûúåc vaâo àöåi nguä nhên dên, nhûäng ngûúâi suöët àúâi gùæn
boá sinh tûã vúái caách maång, vúái àêët nûúác. Haâng triïåu con, em cuãa hoå
coân àang nùçm úã dûúái àêët trong s uöët mêëy cuöåc chiïën tranh kia...
- Vêng, cuå noái vêåy thò con cuäng biïët vêåy. Nhûng dên mònh cuäng
cêìn àöå lûúång, thöng caãm. Laâm caán böå khoá lùæm...
- Thò coá ai baão laâm laänh àaåo dïî àêu. Töi coá öng baån chùn trêu
cùæt coã xûa, giúâ laâm phoá chuã tõch tónh. Öng êëy baão: Cêåu noái gò? Cêìn
phaãi hoåc aâ? Roä veä chuyïån! Túá chó hoåc hïët coá lúáp Böën, sau naây àûúåc
ngûúâi ta àûa ài hoåc hïët böí tuác lúáp Baãy. Thïë maâ suöët mêëy chuåc nùm
laâm caán böå, túá coá sûã duång àïën kiïën thûác àaä hoåc àêu!. Töi khöng biïët
nhûäng öng caán böå nhû thïë seä muáa may ra sao trong thúâi Kinh tïë tri
thûác vaâ thöng tin toaân cêìu naây. Chùèng biïët chuá thïë naâo, chûá töi thò
töi lo lùæm. Búãi thïë cuâng vúái viïåc nêng cao dên trñ, chuáng ta cêìn khêín
cêëp nêng cao quan trñ, chûá khöng thò nguy àêëy!

CHUYÏÅN CUÃA NGÛÚÂI THU MUA GIÊËY VUÅN
Tùång cö beá Lï Huyïìn Dûúng
Dung laâ cö gaái quï. Töi gùåp cö trong quaán cúm buåi bïn heâ
àûúâng ngoä phöë töi úã. Cûá nhû lúâi cö thò úã quï khöí lùæm. Laâm àûúåc möåt
àöìng cuäng rêët vêët vaã. Ngûúâi ta thuï thùçng em trai cö lêëy buân àöí vaâo
göëc chuöëi. Möåt lêìn lùån xuöëng àaáy ao, xuác lïn hai gêìu buân, chaåy tiïëp
möåt quaäng nûäa múái túái àûúåc vûúân chuöëi. Möîi chuyïën vúái hai gêìu
buân àêìy ngêët múái àûúåc möåt trùm àöìng, bùçng nûãa cheán traâ úã quaán
nûúác heâ phöë. Cuäng khöng thïí traách öng chuã vûúân quaá ke bo. Möåt
buöìng chuöëi to vêåt cuãa öng ta coá gaánh ra chúå baán cuäng khoá kiïëm
àûúåc chuåc ngaân baåc. Thïë thò öng ta cuäng coá tiïìn àêu maâ haão têm xúãi
lúãi vúái ngûúâi àûúåc thuï chùm bùçm khu vûúân.
Dung boã quï lïn thaânh phöë kiïëm söëng. Thoaåt àêìu cö baán rau.
Ba giúâ saáng ra àoán rau úã caác vuâng ngoaåi ö chuyïín vaâo, röìi mang ài
baán rong. Cö chó nhùåt àêìu chúå, baán cuöëi chúå. Thïë maâ ngaây cuäng
kiïëm àûúåc hún chuåc ngaân. Chó khöí nhûäng luác gùåp phaãi cöng an. Möîi
lêìn nhû thïë laâ laåi chaåy toeá khoái, chaåy mêët caã deáp. Maâ chaåy cuäng
chùèng thoaát. Coá höm cö coân bõ phaåt mêët hai chuåc ngaân baåc. Thïë laâ
toi àûát caã vöën lêîn laäi. Dung boã nghïì baán rau, chuyïín sang thu mua
giêëy vuån. Cuäng theo lúâi cö, thu mua saách baáo vaâ giêëy vuån àúä vêët vaã
hún nhiïìu, laåi àûúåc tiïëng laâ ngûúâi coá vùn hoaá, goáp phêìn baão vïå möi
trûúâng xanh, saåch àeåp cuãa thaânh phöë. Dung lêìn lïn têån têìng nùm
nhaâ töi:
- Gúám chaáu cûá phaãi hoãi thùm maäi. - Dung vûâa noái vûâa thúã höín
hïín. - Chuá úã cao quaá. Nhaâ chon von nhû töí chim chaâo maâo. Ài cûá
hun huát nhû lïn sao Hoaã. Khiïëp. Chaáu mïåt tûúãng àûát húi. Chuá coá
nhiïìu giêëy loaåi khöng? Chaáu àoaán laâ chuá coá nhiïìu giêëy loaåi lùæm.
Nhaâ vùn laâ nhûäng ngûúâi chuyïn saãn xuêët giêëy löån maâ.
Nhaâ töi khöng coá nhiïìu giêëy löån. Nhûng saách baáo cuä thò vö

thiïn luãng. Thaáng naâo töi cuäng phaãi boã ra vaâi trùm ngaân mua saách
baáo. Laâm caái nghïì naây cûá phaãi àoåc. Àoåc rêët nhiïìu. Coá khi chó viïët
mûúi doâng vïì möåt taác giaã naâo àoá, töi phaãi àoåc àïën haâng ngaân trang
saách cuãa anh ta. Coá nhiïìu cuöën thuá võ. Nhûng cuäng khöng ñt cuöën
chùèng coá caái thuá gò àïí maâ àoåc caã. Baáo chñ cuäng thïë. Nhûäng baâi naâo
hay, nhûäng chi tiïët naâo giaá trõ coá thïí sûã duång cho möåt baâi viïët naâo
àoá thò queát vaâo vi tñnh, lûu laåi. Coân nhûäng cuöën saách, nhûäng túâ baáo
khöng thïí àoåc laåi àûúåc thò xïëp goån vaâo möåt chöî riïng. Töi cho Dung
haâng àöëng saách baáo nhû thïë, khöng lêëy tiïìn.
Nhûng Dung àêu phaãi keã ùn xin. Buâ vaâo söë tiïìn chûâng mêëy
chuåc ngaân maâ töi khöng lêëy, Dung doån deåp nhaâ cûãa cho töi. Cö lau
nhaâ, doån bïëp, lau khu vïå sinh vaâ ban-cöng. Cuäng coi nhû bùçng söë
tiïìn töi thuï ngûúâi àïën doån nhaâ. Thïë laâ caã hai àïìu thanh toaán soâng
phùèng, chùèng ai phaãi núå ai. Dung muöën coá sûå thanh thaãn cuãa ngûúâi
khöng bõ mùæc núå. Cûá thïë röìi thaânh lïå. Tuêìn naâo vaâo saáng chuã nhêåt,
Dung cuäng àïën nhaâ töi doån deåp nhaâ cûãa, röìi mang theo möåt gaánh
saách baáo...
Thïë röìi bùéng ài möåt thúâi gian daâi, khöng thêëy Dung trúã laåi. Töi
tûúãng cö öëm àau hay coá chuyïån gò àoá phaãi vïì quï. Búãi thïë töi vêîn coá
yá chúâ. Nhûng röìi caã thaáng sau khöng thêëy. Haâng nûãa nùm sau nûäa
cuäng vêîn khöng thêëy. Töi àaä mêët dêìn thoái quen vaâo caác töëi thûá baãy
choån sùén saách baáo cho cö. Röìi töi cuäng quïn dêìn cö gaái. Cho àïën möåt
höm... Bûäa àoá, töi ài dûå àaám cûúái möåt ngûúâi baån vïì thò coá tiïëng goåi
röëi rñt. Töi dûâng xe.
- Chuá khöng nhêån ra chaáu û? Dung àêy maâ?
Quaã laâ nïëu cö khöng xûng danh thò töi khoá loâng maâ nhêån ra
àûúåc. Dung phöíng phao hún. Trùæng treão. Toác nhuöåm möët Haân Quöëc.
Xinh. Thoaáng tröng, cö nhû ngûúâi mêîu thúâi trang. Khöng ai nghô
mêëy thaáng trûúác cö coân laâ gaái quï, laåi laâm nghïì thu mua giêëy vuån.
Cö múâi töi vaâo nhaâ. Möåt cùn höå têìng hai xinh xùæn úã möåt thu têåp thïí
luâi sêu trong ngoä. Nöåi thêët cuäng àêìy àuã. Xa-löng. Ti-vi. Tuã laånh.
Giaân Sony nöåi àõa. Chó thiïëu möîi caái àiïån thoaåi nûäa laâ thaânh möåt
cùn nhaâ hoaân chónh. Vêåy maâ cö laåi baão cö úã nhúâ nhaâ möåt ngûúâi baån
úã xoám Liïìu. Hoaá ra cö vêîn giaã vúâ hoaân caãnh àïí lûâa töi tûâ bêëy lêu
nay. Con ngûúâi ta bêy giúâ thêåt khoá tin quaá. Ngay caã möåt cö gaái quï

cuäng rêët laáu caá...
- Naây, chuá hoãi thêåt nheá. Sûå thûåc thò chaáu laâm úã àêu?- Töi hoãi.
Dung cûúâi rêët höìn nhiïn:
- Chaáu laâm gò coá nghïì nghiïåp. Vêîn ài thu mua giêëy vuån maâ...
- Thu mua giêëy vuån sao khöng qua chuá?
- Nhaâ chuá àùçng êëy xa quaá. 5 têìng, nhûng thûåc chêët laâ mûúâi
têìng. Leo moãi caã chên. Maâ nhaâ chuá nïëu coá giêëy vuån thò cuäng chó laâ
giêëy vuån thöi. Chaáu chuyïín sang vuâng khaác thu mua röìi. Vuâng
khaác hay hún nhiïìu. Chuá khöng tin aâ? Chaáu múái têåu àûúåc cùn höå
naây àêëy
Töi ngaåc nhiïn:
- Thu gom giêëy vuån maâ têåu àûúåc nhaâ?
- Vêng. Chaáu thu gom giêëy vuån thêåt àêëy!
Thêëy töi vêîn coá veã khöng tin, Dung múái tiïët löå rùçng, coá möåt lêìn,
cö àïën möåt biïåt thûå thu mua giêëy baáo cuä. Cö chó gùåp möîi baâ chuã
nhaâ. Cûá nhû lúâi cö thò baâ chuã töët lùæm.
- Vêng, baâ êëy töët cûåc kyâ. Töët y nhû chuá êëy. - Dung khoe. - Baâ
cho chaáu möåt àöëng baáo cuä khöng lêëy tiïìn. Chaáu àõnh doån nhaâ giuáp,
nhûng baâ êëy khöng khiïën. Nhaâ àaä coá àïën mêëy ö-sin röìi. Khi chaáu ra
cöíng, baâ coân chaåy theo, duái cho mêëy túâ lõch. Maâ toaân lõch cuä chûa
múã. Lõch möåt túâ êëy maâ.
- Baâ baão: - Ai treo caái àöì thöí taã êëy laâm gò. Maây mang vïì maâ daán
chuöìng gaâ!
Quaã laâ vúái cùn nhaâ sang troång êëy, khöng thïí treo loaåi lõch
phong phanh möåt túâ nhû thïë naây àûúåc. Loaåi lõch àoá, chó coá thïí treo úã
xoá nhaâ quï. Maâ nhaâ quï ngûúâi ta cuäng chùèng treo, vò àaä quaá haån
röìi. Coá chùng laâ cùæt riïng aãnh ra daán lïn tûúâng thay tranh. Thïë maâ
vïì múã ra, chuá biïët trong lõch coá gò khöng? Öi giúâi àêët úi. Tiïìn, toaân
laâ tiïìn àö-la chuá aå. Nhiïìu lùæm. Thïë maâ baâ chuã chùèng biïët gò caã. Baâ
cûá tûúãng mêëy cuöën lõch vúá vêín. Caã àúâi chaáu chûa bao giúâ nhòn thêëy
loaåi tiïìn êëy, nïn thoaåt àêìu, chaáu laåi tûúãng tiïìn êm phuã.
Nhûng tiïìn êm phuã thò viïåc gò phaãi bñ mêåt nheát vaâo ruöåt cuöën

lõch. Maâ nheát rêët cêín thêån. Chaáu chöåt daå, mang möåt túâ ra phöë hoãi
thò coá baâ àaä traã ngay möåt triïåu tû. Chaáu súå quaá, thu hïët tiïìn laåi,
àõnh mang traã. Nhûng röìi tòm khöng ra nhaâ. Chaáu chó nhúá mang
maáng nhaâ böën têìng, bïn ngoaâi coá cöíng sùæt. Tûâ cöíng vaâo laåi coá rêët
nhiïìu chêåu hoa. Thïë maâ röìi chõu, khöng tòm ra àûúåc. Bûäa àoá, tònh
cúâ chaáu ài qua cöíng, röìi baâ êëy goåi vaâo, nïn khöng àïí yá kyä. Chaáu
àõnh mang tiïìn nöåp cöng an. Nhûng röìi laåi súå. Chaáu súå caác chuá êëy
nghi chaáu buön hï-rö-in. Chó buön hï-rö-in múái coá lùæm tiïìn nhû thïë
chûá. Maâ nïëu caác chuá êëy tin chaáu, laåi nghi ngúâ baâ êëy thò cuäng khöí
cho baâ êëy quaá. Baâ êëy laâm phuác maâ röìi laåi phaãi töåi. Bêy giúâ ngûúâi ta
àang chöëng tham nhuäng maâ. Chaáu nghô thïë nïn thöi.
Ngûâng möåt laát cö beá hoãi:
- Thïë chuá vêîn úã trïn caái töí chaâo maâo cao choát voát êëy aâ?
- ÛÂ, maâ viïët vùn, viïët baáo nhû chuá thò laâm sao maâ xuöëng têìng
àûúåc.
- Cuäng nhû böë chaáu êëy. Böë chaáu laâ baác sô bïånh viïån huyïån.
Ngheâo lùæm. Böë chaáu möí daå daây cêëp cûáu, tiïìn thuâ lao khöng bùçng
tiïìn vaá möåt muån sùm xe maáy. Thïë hay laâ chuá chuyïín nghïì ài, chaáu
seä giuáp chuá?...
- Chaáu àõnh giuáp chuá laâm gò.
- Chaáu ruã chuá ài thu mua giêëy vuån vúái chaáu.
- Sao chuá laåi cûúâi? Chuá àûâng coi thûúâng nghïì thu gom giêëy vuån
nheá. Meâo muâ thûúâng cheán caá raán, chuá aå? Chó vúá àûúåc vaâi quaã nhû
chaáu laâ chuá àöíi àúâi àêëy?

LAÅI CHUYÏÅN PHIÏËM BÏN BAÂN TRAÂ
- Nghe noái öng Mai Ngûä úã cú quan anh aâ?
- Vêng! Nhaâ vùn Mai Ngûä úã cú quan töi. Baác êëy múái nghó hûu
chûâng hún möåt nùm nay. Cuå biïët baác Mai Ngûä aâ?
- Töi thûa coá dõp tiïëp kiïën nhaâ vùn, chó biïët öng êëy qua saách vúã,
baáo chñ. Truyïån Mai Ngûä coá caái töi thñch. Coá caái cuäng têìm têìm nhû
nhiïìu nhaâ vùn khaác thöi. Nhûng vûâa röìi, öng êëy coá möåt baâi baáo maâ
töi thêëy rêët coá yá nghôa...
- Baâi naâo vêåy, thûa cuå?
- Baâi baáo ngùæn in úã muåc yá kiïën nhaâ vùn trïn trang nhêët baáo
Vùn nghïå.
- Nhaâ vùn noái chuyïån gò thïë cuå?
- AÂ, öng êëy cuäng laåi baân vïì chuyïån hoåc haânh. Bêy giúâ sinh viïn
hoåc vêët vaã lùæm. Múái coá tñ tuöíi àêìu maâ dûúâng nhû cêåu naâo cuäng phaãi
mang kñnh cêån, kñnh loaån. Boån hoåc troâ phöí thöng coân khöí hún
nhiïìu. Chuáng hoåc àïm, hoåc ngaây. Böë meå coân múâi thêìy àïën têån nhaâ
phuå àaåo. Röìi laåi hoåc thïm úã caác loâ luyïån thi. Töën keám bao nhiïu tiïìn
cuãa. Hoåc àïën raåc ngûúâi maâ vêîn khöng vaâo nöíi àaåi hoåc. Vêåy maâ coá
nhiïìu öng vûâa laâm vûâa hoåc suöët ngaây chó thêëy tiïëp khaách, röìi kyá
giêëy, röìi chó àaåo cöng ty naây, cöng ty kia, röìi tñu tñt cuång bia úã caác
quaán nhêåu, chùèng thêëy caác öng êëy duâi maâi kinh sûã gò maâ möåt nùm
àöî àïën mêëy lúáp. Röìi laâm àûúåc caã tiïën sô. Khöng biïët caác öng êëy hoåc
kiïíu gò, hoåc luác naâo maâ taâi àïën thïë...
- Töi tiïëc laâ chûa àoåc àûúåc baâi viïët êëy...
- Öng Mai Ngûä coân baân àïën caã viïåc thñ tiïën sô. Cûá nhû lúâi öng
êëy thò àöî tiïën sô coá thïë böí nhûäng chûác vuå quan troång. Vêåy thò khi
thi, cuäng nïn coá nhûäng caái àïì ra sao cho thiïët thûåc, àuång àïën nhûäng
vêën àïì lúán nan giaãi maâ laåi coá tñnh bûác xuác cuãa xaä höåi ta hiïån nay. Vñ
nhû, nïëu anh laâ möåt caán böå coá troång traách, anh coá nhûäng biïån phaáp

gò àïí khöng àûúåc tham nhuäng khöng? Ngaây xûa thi tiïën sô vua cuäng
hay ra nhûäng caái àïì úã têìm vô mö maâ laåi thiïët thûåc nhû thïë.
- Vêng! Cuå noái vêåy thò con cuäng biïët vêåy. Ngaây xûa khaác, bêy
giúâ khaác chûá, cuå. Sao cuå cûá so thúâi ta vúái thúâi phong kiïën laåc hêåu?
- Thúâi naâo thò thi cûã cuöëi cuâng cuäng laâ àïí tòm choån ngûúâi hiïìn
taâi. Cöng viïåc chñnh cuãa ta bêy giúâ, töi thêëy chó àuác laåi trong hai
viïåc thöi. Caã hai viïåc naây àïìu rêët lúán. Laâm töët àûúåc hai viïåc naây,
giaãi quyïët àûúåc dûát àiïím hai viïåc naây thò àêu khùæc vaâo àêëy hïët.
- Cuå laåi laâm cho con àêm toâ moâ röìi àêëy. Thïë theo cuå thò hai viïåc
àoá laâ gò?
- Töi biïët anh laåi lúäm öng laäo vïì hûu röìi...
- Khöng, con àang nghe cuå maâ...
- Vïì àöëi ngoaåi laâ múã röång caánh cûãa, laâm baån vúái têët caã caác nûúác,
sao cho caã hai bïn cuâng coá lúåi, tön troång vaâ khöng can thiïåp vaâo
cöng viïåc nöåi böå cuãa nhau. Nhûäng mêu thuêîn, bêët àöìng giûäa caác
quöëc gia, bêy giúâ hoaân toaân coá thïí giaãi quyïët àûúåc bùçng ngoaåi giao,
bùçng con àûúâng thûúng lûúång. Laâm sao traánh àûúåc caác cuöåc xung
àöåt dêîn àïën chiïën tranh, àïí búát xûúng maáu cho dên. Bêy giúâ, têët caã
caác quöëc gia àïìu co laåi vò lúåi ñch cuãa chñnh mònh. Tinh thêìn quöëc tïë
vö saãn chó coân coá úã trong caác pho saách xûa. Trûúâng húåp Kosovo laâ
möåt baâi hoåc rêët thêëm thña...
- Cuå noái vêåy thò con cuäng chó biïët vêåy. Thïë coân viïåc thûá hai?
- Viïåc thûá hai laâ chuyïån àöëi nöåi. Phaãi giûä laâm sao cho dên àûúåc
bònh yïn laâm ùn. Muöën thïë thò phaãi triïåt àïí chöëng töåi phaåm, nghôa
laâ phaãi kiïn quyïët loaåi trûâ töåi phaåm, bao göìm tûâ thùçng ùn cùæp vùåt
cho àïën boån tham nhuäng. Tïå tham nhuäng hiïån nay àaä trúã thaânh
quöëc naån röìi. Haäy nhòn caác vuå aán àaä àûa ra cöng khai trïn baáo chñ
vaâ caác haäng truyïìn thöng thò roä. Caã hai trêån àaåi höìng thuyã úã miïìn
Trung khuãng khiïëp laâ thïë, maâ sûå thiïåt haåi cöång laåi múái coá trïn ba
nghòn tyã àöìng. Trong khi àoá chó riïng vuå EPCO - Minh Phuång àaä
thêët thoaát cuãa nhaâ nûúác àïën ngoát saáu nghòn tyã röìi. Àêëy laâ möåt con
söë khuãng khiïëp. Laâm sao thùçng Minh Phuång coá thïí phaá hïët söë tiïìn
àoá trong khoaãng thúâi gian êëy. Cûá cho noá ngöìi xeá tiïìn thò noá cuäng
khöng thïí xeá hïët nöíi. Töi àaãm baão vúái chuá laâ noá chó xeá àïën hún möåt

nghòn tyã laâ àaä phaát àiïn röìi. Sau vuå EPCO - Minh Phuång, dên mònh
phaãi chùæt boáp mua cöng traái cûáu nûúác. Maâ cuäng phaãi döìn tiïìn mua
hai àúåt múái coá àûúåc böën nghòn tyã, vêîn chûa bùçng söë tiïìn Minh
Phuång àïí thêët thoaát. Maâ Minh Phuång chó laâ möåt vuå. Coân bao nhiïu
nhûäng vuå aán nhû thïë nûäa? Àùçng sau boån töåi phaåm êëy laâ nhûäng ai?
Röìi viïåc àêìu tû xoaá àoái, giaãm ngheâo cho baâ con miïìn nuái úã Mûúâng
Teâ. Nhaâ nûúác chi haâng mêëy trùm tyã àöìng maâ àïën khi tiïìn xuöëng
àûúåc ngûúâi dên ngheâo thò chó coân coá hún chuåc triïåu baåc. Tham
nhuäng àïën thïë thò khuãng khiïëp quaá. Röìi coân bao nhiïu nhûäng vuå
khaác nûäa. Àïën thïë thò laâm sao dên tin chuáng ta àûúåc. Töi thêëy nguy
lùæm. Khöng giaãi quyïët àûúåc tïå naån naây laâ khöng xong àûúåc vúái dên
àêu. Búãi thïë dên múái khiïëu kiïån. Súâ àïën chöî naâo cuäng coá chuyïån caã.
Laâm sao giaãi quyïët àûúåc triïåt àïí tònh traång naây. Töi nghô laâm xong
àûúåc hai viïåc êëy laâ seä yïn hïët. Coân nhûäng cöng viïåc khaác, nhûäng
viïåc úã cú súã, nhû chuyïån saãn xuêët, chuyïån laâm ùn thò cûá àïí cú súã hoå
tûå laâm, chùèng cêìn phaãi can thiïåp möåt caách cuå thïí. Lïnin trûúác àêy
coá noái möåt cêu rêët hay: Haäy àïí ngûúâi nöng dên suy nghô trïn luöëng
caây cuãa mònh. Chñnh luöëng caây seä daåy cho ngûúâi dên caách laâm ùn
nhû thïë naâo. Chûá anh ngöìi úã Haâ Nöåi, laâm sao anh hiïíu àûúåc cêy luáa
bùçng ngûúâi dên tröìng luáa úã àöìng ruöång. Cuäng tûúng tûå thïë laâm sao
anh hiïíu cêy cao-su bùçng ngûúâi tröìng cao-su úã Têy Ninh. Khöng
hiïíu tûúâng têån cú súã maâ cûá chó àaåo, thò chó àaåo àêu hoãng àêëy. Töët
nhêët haäy taåo ra möåt cú chïë thoaáng àïí ngûúâi dên tûå tòm ra caách laâm
ùn. Caán böå ta chó lo viïåc lúán thöi. Laâm töët àûúåc hai viïåc êëy laâ têët caã
seä töët àeåp

XÛÁ YÏU
Nhûäng nùm gêìn àêy, úã ta liïn miïn xuêët hiïån caác cuöåc thi: Thi
Hoa hêåu, thi Hoåc sinh thanh lõch, thi Beá khoeã beá ngoan, thi Chaåy
ma-ra-töng, thi Tiïëng haát truyïìn hònh, thi Àua xe àaåp, thi Thú, thi
Truyïån ngùæn, thi Tiïíu thuyïët, vaâ gêìn àêy laåi coân thi Viïët thû cho
ngûúâi yïu...
Töi rêët caám ún Ban töí chûác àaä cho töi àûúåc àoåc nhûäng bûác thû
tònh cuãa nhûäng ngûúâi tònh. Thuá thûåc, töi àaä àoåc vúái sûå toâ moâ vaâ
khöng ñt bùn khoùn. Coá nïn thi viïët thû tònh khöng? Yïu àûúng laâ
chuyïån riïng tû cuãa möîi ngûúâi, ngoã lúâi yïu cuäng laâ chuyïån riïng tû,
chuyïån thêìm kñn cuãa lûáa àöi, sao laåi mang thi thöë giûäa thiïn haå?
Noái cho ngûúâi ta nghe, röìi ngûúâi ta chêëm, nhû chêëm möåt cêu vùn,
möåt baâi toaán laâ nghôa laâm sao? Maâ ai chêëm? Phaãi laâ ngûúâi yïu
ngûúâi úã trong cuöåc, chûá sao laåi Ban giaám khaão, bao göìm nhûäng öng
nhûäng baâ laå ngoùæc, laå ngú?
Thûåc ra, nhûäng cuöåc thi viïët thû tònh nhû thïë naây cuäng àaä àûúåc
töí chûác röìi, töí chûác möåt caách bñ mêåt trûúác khi coá cuöåc thi kia, maâ
coân coá tûâ trûúác nûäa, tûâ thúâi cöí, khi ngûúâi ta yïu vaâ thöí löå tònh yïu,
àaä coá bao nhiïu bûác thû tònh. Võ giaám khaão chêëm nhûäng bûác thû àoá
khöng ai khaác ngoaâi ngûúâi tònh, ngûúâi àang àûúåc yïu. Nhûäng bûác
thû tònh thò nhiïìu, nhûng traái tim ngûúâi àûúåc yïu thò chó coá möåt.
Thïë thò phaãi chêëm thöi, phaãi tuyïín choån thöi khöng coân caách naâo
khaác. Vêåy laâ bao nhiïu cuöåc thi viïët thû tònh àaä thêìm lùång diïîn ra
trïn khùæp haânh tinh. Ngûúâi truáng giaãi àùng quang thò tûng bûâng
bûúác lïn xe hoa, ngûúâi bõ loaåi thò êm thêìm quay ài trong boáng töëi...
Bêy giúâ, àoåc nhûäng lúâi ngoã yïu, do ban sú khaão - nhûäng öng
mai, baâ möëi - chuyïín cho, thoaåt àêìu, thuá thûåc, töi cuäng toâ moâ muöën
laâm öng Nguyïîn Bñnh ài dan dñu vúái Kinh thaânh - Nghe duyïn
thiïn haå xem tònh nghi dûng. ÊËy maâ röìi, cuäng nhû ngûúâi àang yïu,
ngêëm buâa mï, thuöëc luá, töi muå mêîm lang thang bûúác trong coäi
möång mõ coá tïn goåi rêët hiïån àaåi, rêët muön thuúã laâ tònh yïu. ÚÃ àêëy coá

bao nhiïu nuå cûúâi bao nhiïu nûúác mùæt.
Töi thûåc sûå xuác àöång trûúác nhûäng söë phêån, nhûäng maãng àúâi eáo
le, ngang traái. Con ngûúâi thêåt àaáng thûúng. Nhûäng keã àang yïu coân
àaáng thûúng hún nûäa. Búãi tònh yïu moãng manh lùæm. Chó möåt
thoaáng húân giêån, möåt chuát ghen tuöng möåt thoaáng ruåt reâ, e ngaåi,
khöng daám tin caái àiïìu mònh tin. Thïë laâ röìi mêët nhau, mêët vônh
viïîn, coá khi biïët laâ àang mêët àêëy maâ röìi vêîn khöng sao cûáu vaän
àûúåc tònh thïë. Maâ vò sao kia? Vò caái söë? Thöi, cûá àöí cho caái söë. Caái söë
noá nhû thïë. Röìi laåi nhû öng baâ ta xûa, nhû bao cùåp tònh nhên muön
thuúã xûa, laåi ngûãa mùåt lïn trúâi, traách öng Tú, baâ Nguyïåt úã caái coäi u
u minh minh cao tñt muâ khúi kia nhûäng thêëu loâng ngûúâi! Trong xûá
súã yïu àûúng naây, coá bao nhiïu caãnh ngöå nhû thïë, hoùåc tûúng tûå
nhû thïë.
Sau möîi trang thû laâ nhûäng cêu chuyïån, nhûäng söë phêån coá sûác
aám aãnh, laåi àûúåc kïí bùçng möåt gioång chaãi chuöët, coá khi khaá muâi mêîn
vaâ mú möång. Tònh yïu àaä biïën ngûúâi ta thaânh keã mú möång. Trong
söë nhûäng bûác thû tònh àaä àûúåc choån loåc naây, töi thûåc sûå bõ aám aãnh
khi àoåc bûác thû coá tïn Em cöë traánh maâ cûá vûúng vaâo súåi tú trúâi. Thû
kïí vïì möåt möëi tònh thêìm lùång cuãa möåt thêìy giaáo, nguyïn laâ möåt cûåu
chiïën binh vúái möåt cö giaáo thaânh phöë vïì daåy hoåc úã thön quï. Caã hai
àïìu àaä coá gia àònh ïm êëm cuãa mònh. Hoå yïu nhau, tön troång nhau
vaâ àïìu biïët dûâng laåi úã àêu. Àêy laâ möåt hiïån traång thûúâng gùåp trong
àúâi söëng xaä höåi hiïån àaåi cuãa ta. Thû viïët bùçng möåt gioång möåc maåc,
giaãn dõ, chùèng cêìn phaãi boáng bêíy, vùn hoa maâ àoåc laåi thêëy rêët thêåt,
chñnh vò thïë maâ noá xuác àöång vaâ coá sûác aám aãnh. Têët caã nhûäng nhên
vêåt trong thû: cö gaái con öng giaáo, võ tûúáng vïì hûu laâ chöìng cö giaáo
vaâ thêìy giaáo cûåu chiïën binh... têët caã àïìu laâ nhûäng ngûúâi töët, nhûäng
ngûúâi cao thûúång vaâ nhên aái, vêåy maâ röìi vêîn bi kõch, möåt bi kõch
cao thûúång. Àoá laâ bi kõch cuãa nhûäng ngûúâi töët trong xaä höåi töët àeåp
cuãa chuáng ta.
Thúâi gian röìi seä qua ài. Moåi nöîi vui buöìn trùæc trúã röìi cuäng seä
qua ài. Nhûng nhûäng gò töët àeåp thò seä coân laåi maäi. Àoá laâ tònh yïu, laâ
loâng yïu thûúng cuãa con ngûúâi àöëi vúái con ngûúâi. Tònh caãm êëy seä coân
laåi maäi, duâ àúâi ngûúâi vö cuâng ngùæn nguãi...

NHÚÁ MÖÅT THÊÌY GIAÁO CUÄ
Ngûúâi thêìy cuä cuãa töi laâ möåt giaáo sû nûúác ngoaâi. Öng laâ ngûúâi
Nga. Trong àúâi töi, may mùæn sao, töi coá möåt khoaãng thúâi gian khaá
daâi theo hoåc möåt khoaá àaâo taåo cú baãn úã Hoåc viïån Vùn hoåc M. Gorki.
Àöëi vúái töi, möîi giaáo sû úã Hoåc viïån naây àïìu laâ nhûäng hoåc giaã lúán. Coá
ngûúâi nhû möåt nhaâ tiïn tri. Àoá laâ trûúâng húåp giaáo sû tiïën sô I.
Kunhitxûn. Öng laâ giaáo sû triïët hoåc, nhaâ giaáo cöng huên Liïn Xö.
Buöíi giaãng naâo cuãa öng giaãng àûúâng cuäng àöng nghõt. Rêët nhiïìu
hoåc viïn caác nùm trûúác cuäng xuöëng nghe laåi. Vò baâi giaãng cuãa öng
laåi coá thïm nhiïìu àiïìu múái. Tri thûác trong öng luön àûúåc böí sung.
Giaáo aán cuãa öng luön múã. Noá khöng phaãi laâ caái khuön àaä àoáng cûáng.
Cûá nghe ngûúâi ta khaáo nhau, thò coá thúâi öng bõ dõ nghõ, thêåm chñ
coân bõ ngöìi tuâ vò àaä noái thêåt noái thùèng àiïìu caãnh baáo vïì nhûäng bêët
cêåp cuãa chuã nghôa xaä höåi Xö-viïët. Nhûäng bêët cêåp êëy, nïëu khöng
khùæc phuåc àûúåc thò têët yïëu seä dêîn àïën sûå suåp àöí. Khi M. Gorbachev
lïn, nhúâ cöng cuöåc àöíi múái, öng àûúåc ra tuâ vaâ trúã laåi giaãng àûúâng.
Luác bêëy giúâ M. Gorbachev coá uy tñn lùæm. Khöng ñt ngûúâi coi öng nhû
Lïnin taái thïë. Nhaâ vùn I. Bönàarev kïu lïn: Caái bi kõch cuãa Nhaâ
nûúác Xö-viïët hiïån nay laâ phaãi daåy nhûäng ngûúâi quaá thöng minh,
phaãi nuöi nhûäng caái buång quaá no vaâ may sùæm cho nhûäng ngûúâi coá
quaá nhiïìu quêìn aáo àeåp. Ca tuång Nhaâ nûúác Xö-viïët nhû vêåy, quaã
cuäng laâ taâi lùæm. Giaáo sû I. Kunhitxûn khöng coá àûúåc caái laåc quan
nhû thïë. Ngay tûâ nhûäng ngaây êëy, öng cuäng àaä laåi caãnh baáo rùçng,
nhûäng luêån thuyïët cuãa M. Gorbachev coá thïí seä diïîn ra úã rêët nhiïìu
nûúác trïn thïë giúái, nhûng chñnh M. Gorbachev thò seä thêët baåi thaãm
haåi. Nïëu öng ta khöng bõ bùæn thò cuäng ngaä ngûåa giûäa àûúâng. Saáu
nùm sau, sûå thïí diïîn ra àuáng nhû thïë. Vaâ coân rêët nhiïìu àiïìu khaác
nûäa, töi nhêån thêëy chuáng àïìu diïîn ra àuáng nhû öng noái úã trïn àêët
Nga, cuäng nhû trïn toaân cêìu. Àöëi vúái sinh viïn, I. Kunhitxûn luön
coi chuáng töi nhû nhûäng ngûúâi baån. Sau buöíi giaãng, thûúâng coá
nhûäng cuöåc trao àöíi giûäa thêìy vaâ troâ, nhiïìu khi laâ cuöåc tranh luêån
rêët thùèng thùæn vaâ thuá võ. I. Kunhitxûn luön khuyïën khñch nhûäng yá

nghô khaác mònh. Öng khöng bao giúâ truâ dêåp nhûäng sinh viïn caäi laåi
mònh, vaâ thûúâng trong trûúâng húåp êëy, öng cho àiïím rêët cao. Töi
nghô phaãi laâ öng thêìy rêët gioãi múái coá àûúåc tû chêët êëy. Töi nhúá möåt
kyâ thi, khi baân vïì phaåm truâ bi kõch, sau têët caã moåi àiïìu, öng hoãi töi:
- Caái bi kõch cuãa ngûúâi Viïåt hiïån nay laâ gò?
- Ngûúâi Viïåt khöng coá bi kõch.. - Töi bùæt àêìu àuâa vúái öng. - Thêìy
coá cöng nhêån vúái em rùçng caái bi kõch lúán nhêët cuãa ngûúâi chêu Êu,
hay cuãa caã loaâi ngûúâi noái chung laâ caái chïët? Vêåy maâ àöëi vúái ngûúâi
phûúng Àöng, àùåc biïåt laâ ngûúâi Viïåt thò laåi khöng coá caái chïët. Trong
Di chuác bêët huã cuãa mònh, Chuã tõch Höì Chñ Minh cuäng baão, chïët laâ ài
gùåp cuå Caác Maác, gùåp cuå Lïnin, vaâ nhû thïë, caái chïët àaä thaânh cuöåc
höåi ngöå vúái töí tiïn, vúái caác bêåc tiïìn böëi vô àaåi. Nïëu úã nûúác Nga, ngûúâi
ta thûúâng choån nhûäng böå quêìn aáo àeåp nhêët àïí ài daå höåi hoùåc vaâo vuä
trûúâng thò úã laâng quï Viïåt Nam xûa, caác cuå giaâ laåi thûúâng daânh
nhûäng böå quêìn aáo múái nhêët êëy àïí mùåc khi... vaâo coäi Töí tiïn. Ngûúâi
Viïåt khöng súå chïët. Búãi thïë, keã thuâ naâo àïën Viïåt Nam cuäng seä phaãi
thêët baåi thaãm haåi. Búãi khöng ai coá thïí thùæng nöíi nhûäng con ngûúâi
khöng biïët chïët vaâ khöng súå chïët...
- ÛÂ laå thêåt! Caái yá nghô trong àêìu anh laå luâng thêåt àêëy!
Giaáo sû cûúâi rêët vui. Öng cho töi àiïím khaá cao, àïën nöîi töi àêm
hoaãng:
- Chïët, em àuâa àêëy, thêìy aå! Xin thêìy thûá löîi. Em àaä noái àuâa...
- Thïë anh tûúãng töi tin lúâi anh noái sao? Töi biïët anh àuâa. Hay
noái caách khaác anh àang saáng taác truyïån khoa hoåc viïîn tûúãng. Töi àaä
sang Viïåt Nam röìi. Töi biïët ngûúâi Viïåt thïë naâo chûá! Sûác maånh lúán
nhêët cuãa ngûúâi Viïåt chñnh laâ sûå bñ hiïím. Bao nhiïu keã thuâ àûúåc coi
laâ huâng maånh nhêët thïë giúái maâ àïën Viïåt Nam cuäng àïìu trúã thaânh
keã baåi trêån, chñnh vò hoå hoaân toaân khöng hiïíu ngûúâi Viïåt. Vaâ têët
nhiïn, cuäng seä chùèng coá ai hiïíu àûúåc ngûúâi Viïåt, búãi ngay caã chñnh
ngûúâi Viïåt, hoå cuäng coá hiïíu àûúåc hoå àêu...

LAÅI CHUYÏÅN Ï-KÑP
- Öi giúâi! Vaâo àêy!' Vaâo àêy naâo? Chaâ, xin chaâo öng baån! Coá
chuyïån gò maâ röìng laåi àïën nhaâ töm àöåt ngöåt thïë naây?.
- Chïët, sao cêåu laåi noái thïë! Cêåu khöng phaãi laâ töm, maâ mònh thò
cuäng chûa bao giúâ àûúåc laâ röìng!
- Dêîu chùèng phaãi röìng thò öng cuäng laâ vua möåt vuâng. Ngaây xûa,
ngûúâi nhû öng laâ coá taân, coá loång àêëy Baån beâ thên thiïët maâ lêu quaá
röìi chuáng ta khöng gùåp nhau. Öng xuöëng töi coân àûúåc vò ngûúâi ta seä
nghô öng laâ ngûúâi coá taác phong quêìn chuáng luön ài sêu, ài saát nhên
dên. Coân töi lïn öng thò laåi khöng öín, vò coá ngûúâi seä nhòn töi bùçng
con mùæt khaác. Biïët àêu coá anh laåi chùèng nghô töi laâ thùçng thêëy
ngûúâi sang bùæt quaâng laâm hoå. Khöng kheáo caái laäo giaâ naây laåi àõnh
nhúâ vaã hay xin xoã gò àêy.
- Chïët chûãa, baån beâ vúái nhau maâ sao cêåu nghô lêín thêín thïë.
Cêåu giaâ mêët röìi...
- Chùèng giaâ thò coân treã àûúåc vúái ai? Töi vïì àuöíi gaâ cho vúå mêëy
nùm nay röìi. Laâm anh phoá thûúâng dên cuäng coá caái sûúáng, öng aå.
Tha höì ùn no nguã kyä. Vò khöng phaãi lo giûä ghïë. Chó riïng caái
chuyïån giûä ghïë àaä àuã khöën naån röìi. Khöí, laâm laänh àaåo thò cuäng chó
laâ möåt cöng viïåc nhû trùm ngaân cöng viïåc khaác. ÚÃ caác nûúác, khi
khöng laâm töíng thöëng nûäa thò ngûúâi ta coá thïí ài daåy hoåc, ài gaác
cöíng hay laâm böìi baân. Khöí nöîi, dên mònh laåi khöng quen nhû thïë.
Àang laâm maâ nghó, lêåp tûác ngûúâi ta dïî nghô, chùæc caái laäo naây tham
nhuäng hay huã hoaá gò nïn bõ kyã luêåt. Thïë thò ai maâ khöng súå. Ngûúâi
ta tiïëc caái chûác thò ñt, nhûng súå dû luêån laåi nhiïìu. Cöng viïåc cuãa öng
thïë naâo?
- Bêån tñt muâ. Àang chuêín bõ Àaåi höåi cú súã. Cuäng may maâ nhên
sûå öín röìi. Mònh àaä tòm àûúåc cöång sûå...
- Ai vêåy?
- Möåt thùçng lñnh cuä.

- Noá coá àuã khaã nùng khöng?
- Khaã nùng thò ai biïët thïë naâo. Cûá phaãi qua thûã thaách àaä.
Nhûng mònh hiïíu noá laâ ngûúâi töët. Coá taâi maâ khöng coá àûác rêët nguy
hiïím. Ngûúâi töët múái chñnh laâ nguyïn khñ quöëc gia. Höìi chiïën tranh,
noá laâ thùçng liïn laåc cuãa mònh. Noá biïët cùæt toác, giùåt quêìn aáo vaâ
khöng ngaåi caã viïåc àöí bö cho mònh. Noái toám laåi, noá laâ thùçng rêët têån
tuåy.
- Öng laåi choån thùçng àöí bö aâ?
- Mònh choån ngûúâi töët cêåu aå! Trûúác àêy, khi coân laâ möåt thùçng
ngoaâi cuöåc, mònh cûá nghô, caác böë laänh àaåo kyâ thêåt. Böë naâo lïn cuäng
laåi keáo theo möåt böå sêåu vêy caánh cuãa mònh. Ai coá nùng lûåc nhûng
khöng coá dêy thò cuäng coi nhû ài àûát. Bêy giúâ vaâo cuöåc röìi múái biïët
vò sao hoå phaãi laâm thïë. Khöng hiïíu nhau nguy hiïím lùæm. Trong cú
quan chó möåt anh löån xöån laâ àaä àuã röëi loaån. Thïë röìi thû nùåc danh,
röìi àún tûâ kiïån caáo. Cûá chó lo raâo giêåu, che chùæn, lo giûä yá vúái nhau,
röìi thanh minh, giaãi trònh trûúác cêëp trïn, cuäng àuã khöën naån röìi, coân
húi sûác àêu maâ laâm àûúåc viïåc gò cho tûã tïë nûäa. Vò thïë, ai lïn cuäng
phaãi coá ï-kñp. Khöng coá ï-kñp, khöng laâm àûúåc viïåc àêu cêåu aå.
- Àaä àaânh laâ phaãi coá ngûúâi cöång sûå. Nhûng àiïìu quan troång laâ
caái thùçng cöång sûå êëy noá coá nùng lûåc thêåt khöng? Ngaây xûa àïí ra
laâm quan ngûúâi ta phaãi hoåc. Phaãi àöî àaåt cao, röìi múái àûúåc cêët nhùæc.
Bêy giúâ cêët nhùæc, röìi múái ài hoåc. Hoåc mêëy thaáng àaä töët nghiïåp mêëy
lúáp. Röìi vûâa laâm vûâa hoåc thïm möåt hai nùm nûäa múái töët nghiïåp àaåi
hoåc, röìi coá öng coân laâ tiïën sô nûäa chûá. Bêy giúâ nhòn àêu cuäng thêëy
tiïën sô. Àïën nöîi nhûäng öng tiïën sô thêåt súå quaá, chùèng daám phö hoåc
haâm, hoåc võ ra nûäa, àaânh phaãi úã lêîn trong àaám binh dên àïí thaânh
cuãa hiïëm. ÚÃ ta nhiïìu khi rêët buöìn cûúâi. Coá nhûäng nhaâ chuyïn mön
gioãi, sau vaâi thaânh cöng, thïë laâ laåi àûúåc cêët nhùæc lïn laâm quaãn lyá,
laänh àaåo, coi àoá nhû möåt ên huïå, nhû sûå quan têm àïën sûå phaát
triïín nhên taâi. Thïë röìi bung beát caã. Röët cuöåc laâ ta àaä àöíi möåt nhaâ
khoa hoåc rêët gioãi àïí lêëy möåt anh quaãn lyá quaá töìi.
- Àiïìu cêåu noái chùèng múái meã gò àêu. Chuyïån êëy ngûúâi ta cuäng
àaä biïët caã.
- Biïët sao vêîn coân laâm? Àêëy, cûá nhû öng àêëy. Öng choån möåt

thùng àöí bö vïì laâm phoá chuã tõch huyïån. Töi khöng chï gò nghïì àöí bö
caã. Àöí bö laâ möåt viïåc cao quyá, vò noá àoâi hoãi möåt àûác tñnh cêìn cuâ,
nhêîn naåi vaâ chõu thûúng chõu khoá. Ngûúâi cöång sûå cuãa öng coá thïí rêët
gioãi àöí bö nhûng àaä chùæc gò noá biïët laâm quaãn lyá, laänh àaåo. Röìi noá seä
laåi choån nhûäng thùçng àöí bö keám hún noá vïì laâm ï-kñp cöång sûå. Nhû
thïë, àöåi nguä caác öng cûá giêåt luâi, cûá khöng ngûâng xuöëng cêëp, vaâ
ngoaãnh ài, ngoaãnh laåi, kiïím kyä nûäa ài... seä thêëy laänh àaåo huyïån,
ngaânh noå, ban kia, toaân quên àöí bö caác thïë hïå tiïëp theo sau, laâm
sao maâ caán böå cú súã caác öng chaã mêët uy tñn. Chñnh caác öng àaä laâm
lung lay chñnh quyïìn, chûá àïë quöëc saâi lang naâo laâm nöíi. Dên hoå chó
tin khaã nùng àöí bö cuãa caác öng thöi, chûá ai tin caác öng chó àaåo
nhûäng lônh vûåc cao siïu khaác úã thúâi àaåi cöng nghïå naây. Dên mònh
rêët töët, hoå luön mong sûå öín àõnh, rêët muöën tin úã cêëp trïn nhûng chúá
laåm duång loâng töët cuãa hoå, chúá nghô laâ hoå cuöìng tñn vaâ u töëi. Nhên
dên thúâi naâo cuäng nhû nûúác. Nêng thuyïìn laâ dên maâ lêåt thuyïìn
cuäng laâ dên. Àiïìu êëy àöëi vúái öng chùæc cuäng chùèng múái meã gò, vêîn laâ
caái chuyïån muön thuúã: Biïët röìi, khöí lùæm, noái maäi!

NGÛÚÂI PHÖË ÚÃ QUÏ
Àoá chñnh laâ nhûäng ngûúâi dên úã laâng Àiïìn Trò quï töi.
Cêu chuyïån naây laåi bùæt àêìu tûâ laäo Hai Coân, möåt öng giaâ chuyïn
nghïì àoáng cöëi xay luáa. Nghïì àoáng cöëi xay laâ nghïì gia truyïìn cuãa
laäo. Àoáng cöëi thò khoá gò. Chó cêìn vaâi thûá lùåt vùåt, reã tiïìn laâm nguyïn
liïåu. Möåt ñt göî nhaän laâm dùm, röìi laâm ngoäng. Chûâng hai cêy tre àûåc
coá gioáng daâi àan thên cöëi, aáo cöëi. Röìi möåt chuát àêët seát giaä vúái trêëu.
Thïë laâ thaânh möåt caái cöëi xay haão haång. Ai chaã àoáng àûúåc Nhûng
àoáng cöëi nhû laäo Hai Coân thò laâng Àiïìn Trò naây cuäng chùèng coá ai.
Cöëi laäo àoáng nheå maâ laåi chùæc. Gaåo chñn àïìu. Cêëm coá möåt haåt loãi.
Thïë nïn quanh nùm, laäo Coân khöng bao giúâ hïët viïåc. Cöng viïåc cuãa
laäo laâ...vaác möìm ài ùn cúm thiïn haå. Tuy laâm khaách thiïn haå,
nhûng caã àúâi laäo chó quanh quêín úã caác laâng quï. Hïët laâng mònh laåi
ài laâng khaác. ÊËy vêåy maâ ngûúâi laâng töi khöng coá ai coi laäo laâ möåt
öng giaâ nhaâ quï. Thêåm chñ, hoå coân nhòn laäo nhû möåt anh phöë thõ.
Coá baâ coân goåi laäo laâ ngûúâi phöë úã quï. Búãi chñnh laäo laâ ngûúâi coá àêìu
oác caãi caách. Chñ ñt, laäo cuäng goáp phêìn biïën caái laâng ao tuâ nûúác àoång
naây thaânh möåt con phöë chñnh hiïåu. Nghôa laâ phöë ra phöë. Vaâ noái nhû
laäo Coân, thò àïën Haâ Nöåi cuäng phaãi goåi bùçng cuå.
Söë laâ, nùm 1986, bùæt àêìu cöng cuöåc àöíi múái, laâng töi coá àiïån.
Thïë laâ têët caã nhaáo nhaác. Àúâi söëng bõ àaão löån. Laâng quï khöng coân
giûä àûúåc veã ïm aã xûa cuä nhû noá vöën coá. Àaâi loa suöët ngaây ca haát. Ài
chöî naâo cuäng thêëy eo eáo, eo eáo. Nhiïìu ngûúâi thêët nghiïåp tûå dûng laåi
coá viïåc laâm. Khöëi anh coá nghïì hùèn hoi maâ böîng chöëc thaânh keã thêët
nghiïåp. Laäo Coân cuäng xoay theo caái voâng xoaáy löëc êëy maâ hoaá ra anh
ngêín ngú. Möåt caái laâng beá nhû mùæt muöîi maâ coá àïën hai caái maáy xaát
gaåo. Chùèng ai dúã húi nghô àïën viïåc mang thoác ra xay, giaä nûäa. Thïë
laâ laäo mêët nghïì.
Chùèng coân viïåc gò laâm, laäo lên la ra thaânh phöë. Thoaåt àêìu cuäng
chó vò toâ moâ, muöën xem dên phöë söëng ra sao? Ai ngúâ, laäo trúã thaânh
keã... cûáu laâng. Àiïìu laâm laäo ngaåc nhiïn laâ dên phöë söëng... khöí quaá.

Hoaá ra nhiïìu tiïìn vêîn coá thïí rêët khöí. Búãi hoå chui ruác nhû chuöåt. Caã
nhaâ saáu, baãy maång ngûúâi nheát trong möåt caái töí toâ voâ beá tin hin nhû
caái löî muäi. Chùèng nhaâ naâo coá cöíng ngoä tûã tïë. Ngûúâi chen ngûúâi. Nhaâ
chen nhaâ. Khiïëp? Haâng trùm nhaâ múái coá chung möåt caái sên. Maâ sên
cuäng chùèng ra sên. Cûá daâi nhùçng nhùéng nhû caái mûúng nûúác.
Mûúng noå nöëi mûúng kia. Xe cöå boâ löím ngöím nhû cua. Maâ ngûúâi thò
luác naâo cuäng àöng àùåc. Chùèng thêëy hoå àoáng cöëi hay cêëy gùåt gò. Chó
suöët ngaây ài nhöng nhöng. Thïë maâ sao hoå vêîn coá lùæm tiïìn thïë. Tiïìn
hoå kiïëm úã àêu ra maâ lùæm thïë nhó?
Sau möåt ngaây ài chu du tòm hiïíu, laäo Coân múái phaát hiïån ra
rùçng, súã dô dên phöë xaá lùæm tiïìn laâ vò hoå ài buön thöi. Caác cuå noái röìi.
Phi thûúng bêët phuá. Àuáng thïë thêåt. Haâ Nöåi quaã laâ caái chúå giúâi
khöíng löì. Nhaâ naâo cuäng àuåc cûãa ra laâm haâng quaán. Haâng tiïëp haâng.
Liïn miïn. Búãi thïë maâ hoå giaâu. Giaâu nïn múái hay ùn. Nhòn àêu
cuäng thêëy quaán ùn. Ùn suöët ngaây ùn caã àïm. Maâ toaân ùn nhûäng thûá
vúá vêín. Coác, nhaái, ba ba, rùæn rïët cuäng thaânh cuãa quyá. Dên nhaâ quï
chùèng coi nhûäng thûá êëy ra caái quaái gò. Nhaái laâ moán tanh ngoâm, chó
coá thïí bùm cho gaâ võt. Thïë maâ dên thaânh phöë laåi lêëy laâm àùåc saãn,
laâm chaã nhaái. Khiïëp. Röìi laåi coân ba ba nûäa. Ba ba cuäng thaânh àùåc
saãn. Maâ àùæt kheát leåt. Hún trùm ngaân àöìng möåt cên ba ba. Bùçng hún
möåt taå gaåo. Tûúng àûúng vúái mûúâi caái cöëi xay luáa laäo àoáng. Roä thêåt
laâ caái giaá cùæt cöí. Vêåy maâ caái àaám ngûúâi röì daåi kia vêîn ùn raâo raâo.
Ùn búãi hoå lùæm tiïìn. Thïë laâ giúâi thûúng laäo röìi. Giúâi cûáu laäo röìi.
Chñnh do giúâi maách baão maâ laäo nhêån ra rùçng, muöën giaâu àûúåc thò
phaãi baám thaânh phöë. Nghôa laâ phaãi tuám nhûäng thùçng coá tiïìn. Phaãi
nghô ra caách ruát tiïìn cuãa boån troåc phuá pheâ phúän. Chûá chó quanh
quêín trong caái xoá laâng thò cuâng lùæm cuäng chó nhû caái luä gaâ queâ ùn
quêín cöëi xay.
Laäo Coân tûác töëc trúã vïì laâng. Laäo chuyïín sang nghïì sùn bùæt ba
ba. Lêëy ba ba laâm möìi cêu tiïìn cuãa boån thaânh phöë traác taáng. Thïë laâ
chó tooâng teng möåt caái que tre vùæt veão nhû caái thoâng loång cuãa möåt
anh thiïën lúån nhaâ quï, súám naâo laäo Coân cuäng ài raão möåt voâng
quanh caác ao àêìm. Ba ba laâ giöëng quen chui ruác ven búâ. Chó nhòn
lûúát qua, laäo biïët ngay ao naâo coá ba ba. Cûá thêëy möåt àaám tùm nhoã
àuân lïn, xêm xêm trïn mùåt nûúác laâ laäo cùæm thùèng caái que tre xuöëng
àoá. Thïë laâ ngay lêåp tûác, quanh que tre suãi lïn nhûäng caái bong boáng

to bùçng cuác aáo. Àñch thõ laâ cêåu chaâng röìi. Cêåu chaâng ruác xuöëng buân.
Thïë thò chùèng khaác gò tûå chui àêìu vaâo caái roå cuãa laäo Laäo Coân chó
kheä luâa chên àeâ chùåt, röìi luöìn tay xuöëng buân lêåt ngûãa cêåu lïn. Thïë
laâ laäo àaä coá hún trùm ngaân àuát tuái. Cûá nheå nhaâng, àún giaãn nhû
vêåy, ngaây naâo, laäo cuäng vúá hún triïåu baåc. Chùèng bao lêu, laäo àaä coá
haâng trùm triïåu àöìng. Röìi laäo vêåt lïn möåt caái nhaâ ngêët ngûúãng böën
têìng. Laäo xêy theo kiïíu nhaâ thaânh phöë. Cuäng cûãa kñnh, cuäng ban-
cöng. Cuäng nöåi thêët saáng choang, êm nhaåc xêåp xònh. Trïn noác nhaâ
laâ bïí nûúác. Giïëng khoan búm lïn, röìi chaãy xuöëng caác voâi roe roeá.
Àuáng maáy nûúác thaânh phöë nheá.
Thïë laâ bùæt àêìu tûâ möåt laäo phoá cöëi thêët nghiïåp, caã laâng lao vaâo
laâm giaâu. Àaám thanh niïn, trai treã cuäng laåi nhao vïì thaânh phöë tòm
con àûúâng laâm ùn. Ngûúâi múã àaåi lyá àöì nhûåa, ngûúâi laâm böìn tùæm,
laâm vêåt liïåu caác cöng trònh vïå sinh. Ngûúâi khöng biïët laâm gò thò
àaánh choá, laâm traåm trung chuyïín, thu gom choá xuêët cho Haâ Nöåi.
Laâng töi àaä triïåt choá. Mêëy chuåc nùm nay, töi chùèng tröng thêëy möåt
con choá naâo, vêåy maâ coá möåt gaä trai laâng möîi ngaây cung cêëp cho Haâ
Nöåi hún möåt têën choá. Thïë múái laå. Àöëi vúái gaä, thaânh phöë laâ möåt caái
maáy nghiïìn thûåc phêím khöíng löì. Bao nhiïu choá luâa vaâo àoá cuäng chó
nhû muöëi boã bïí. Gaä àaánh choá múái àûúåc hún möåt nùm maâ àaä thaânh
tinh. Cûá tröng thêëy gaä laâ choá cuáp àuöi luãi thùèng, tuyïåt khöng con
naâo daám suãa. Haäi thïë.
Laâng laåi moåc lïn möåt biïåt thûå nûäa cuãa gaä laái choá. Bêy giúâ thò
caái laâng Àiïìn Trò cuãa töi àaä thaânh möåt khu phöë sêìm uêët röìi. Khöng
phaãi chó möåt mònh laäo Hai Con, maâ ngay caã möåt anh nöng dên cöí
caây vai bûâa cuäng tûå thêëy mònh laâ ngûúâi àö thõ. Hay noái àuáng hún,
hoå laâ nhûäng ngûúâi phöë úã quï. Dên Haâ Nöåi laâm sao coá àûúåc caái oai êëy
cú chûá. Coân khuya nheá!

CON NUÖI CON ÀEÃ
Öng laäo Phuác àuáng laâ ngûúâi dúã tñnh mêët röìi. Àûáa con àeã àûát
ruöåt thò khöng thûúng, laåi cûá ài chi chuát cho caái thùçng cha vú chuá
vaáo úã àêíu àêu êëy? Noái thùçng cha vú chuá vaáo laâ noái theo ngön ngûä
thùçng con àeã cuãa laäo. Chûá thûåc tònh, thùçng cha vú chuá vaáo êëy àêu
phaãi dên meâo maã gaâ àöìng, maâ chñnh laâ öng chuã tõch xaä, möåt ngûúâi
coá vai vïë trong laâng. Ngay cûá nhòn bïì ngoaâi cuäng àuã thêëy öng thuöåc
haång sang troång. To beáo. Bïå vïå. Da deã àoã au. Tröng chùèng khaác gò
quan huyïån thúâi àïë quöëc phong kiïën. Ngûúâi àaân öng àûúâng bïå êëy ai
ngúâ laåi coá söë vêët vaã. Cûá nhû lúâi öng noái thò öng phaãi nûúng cûãa
ngûúâi múái thoaát mïånh yïíu. Thïë laâ öng xin laâm con nuöi laäo Phuác.
Têët nhiïn, cuäng theo lúâi öng ta thò àoá chó laâ caái pheáp àïí lûâa öng giúâi
thöi. Mùåc duâ thïë, laäo Phuác cuäng sûúáng lùæm. Tûå dûng, chùèng mêët
cöng sinh núã, nuöi dûúäng, laäo coá thïm möåt thùçng con, maâ àêu phaãi
haång têìm thûúâng, buön löng gaâ löng võt nhïëch nhaác nhû thùçng con
àeã cuãa laäo. Thùçng con naây, laåi àûúâng àûúâng möåt öng chuã tõch xaä.
Thïë laâ thoùæt caái, laäo thaânh böë chuã tõch. Àiïìu trûúác àêy, coá nùçm mú
laäo cuäng chùèng daám nghô túái.
Chó coá thùçng con àeã laäo laâ khoá chõu.
- Böë chúá vöåi mûâng? Con thêëy hùæn chùèng tûã tïë gò àêu. Caái thùçng
chuyïn àuåc khoeát dên maâ laåi goåi laâ àêìy túá cuãa dên...
- Nhûng tao thò coá gò maâ noá àuåc khoeát?
- Böë khöng coá gò, sao hùæn laåi xin laâm con nuöi böë? Taåi sao hùæn
khöng laâm con nuöi bao öng baâ giaâ vêët vûúãng khöng coá ai nûúng
tûåa, àang phaãi söëng nhúâ chñnh saách xaä höåi úã trong laâng kia?
- Maây noái àïën choá cuäng khöng thïí nghe àûúåc. Ngûúâi ta coá caái söë
phaãi nûúng cûãa ngûúâi thò cuäng phaãi choån ngûúâi húåp söë maâ nûúng
chûá?
Chùèng biïët laäo Phuác coá húåp söë öng chuã tõch khöng nhûng xem

ra laäo quyá con nuöi lùæm. Hêìu nhû ngaây naâo, hai böë con cuäng ngöìi
gêåt guâ vúái nhau bïn êëm nûúác vöëi àùåc.
- Tröng böë daåo naây vûúång lùæm. - öng con nuöi chùm chuá ngùæm
laäo Phuác. - Böë phaãi söëng àïën trïn trùm tuöíi chûá chùèng ñt àêu.
Laäo Phuác nghe núã gan ruöåt:
- Thïë maâ thùçng em anh noá laåi bao da töi daåo naây xêëu lùæm.
Tröng cûá baåc phïëch nhû da thùçng chïët tröi?
- Chïët, sao chuá êëy noái gúã thïë?
- Thò noá ruãa cho töi chïët maâ? - Gioång laäo Phuác höín hïín. - Töi laâ
Phuác maâ hoaá vö phuác. Coá möîi thùçng con trai thò laåi chùèng ra gò. Maâ
noá noái khoá nghe lùæm. Toaân duâi àuåc chêëm mùæm caáy. Chûa múã möìm
ra àaä caån lúâi röìi. May maâ coân coá anh...
Àuáng laâ khöng coá thùçng con nuöi thò laäo Phuác buöìn lùæm. Maâ
xem ra, böë con húåp chuyïån nhau. Ngûúâi tung, keã hûáng, nghe nhõp
nhaâng, uyïín chuyïín lùæm. Chùèng buâ cho thùçng con àeã mêët daåy cuãa
laäo. Caâng ngaây, laäo caâng thêëy khoá chõu vúái thùçng con àeã. Cûá gùåp
nhau laâ böë con laåi caäi nhau. Àêëy, con àaä baão böë phaãi chõu khoá ùn maâ
böë khöng chõu ùn uöëng gò caã. Chùèng thuöëc thang naâo bùçng ùn. Cûá
ùn nhiïìu khùæc khoeã. Böë tñch coáp laâm gò. Laâm sao böë cûá súå khi chïët
khöng àûúåc chu têët. Böë khoãi lo. Nïëu chùèng may, böë coá phaãi nùçm
xuöëng thò con khùæc lo liïåu àêìy àuã, khöng àïí vong linh böë phaãi höí
theån vúái dên laâng.
Àêëy, cûá múã möìm laâ noá laåi ruãa mònh chïët. Trûúác àêy, laäo Phuác
àaä thêëy khoá chõu. Coân bêy giúâ thò laäo bûåc. Maâ bûåc lùæm, hêìu nhû lêìn
naâo gùåp böë caái thùçng sùæng caá êëy cuäng chó noái àöåc möåt gioång caân
quêëy nhû thïë.
- Daåo naây böë khöng àûúåc khoeã lùæm àêu. Miïång böë höi lùæm.
Miïång höi laâ dêëu hiïåu cuãa bïånh têåt àêëy. Böë phaãi ài viïån khaám ngay
ài. Maâ con dùån naây, khi noái chuyïån vúái ngûúâi ngoaâi, böë àûâng gheá saát
vaâo mùåt ngûúâi ta. Kinh lùæm. Do lõch sûå maâ ngûúâi ta khöng noái.
Nhûng böë phaãi biïët rùçng, ngûúâi ta rêët súå höi miïång. Nhiïìu cùåp vúå
chöìng boã nhau cuäng chó vò chuyïån êëy. Con mua cho böë nûúác suác
miïång àêy naây? Ngaây naâo böë cuäng nhúá laâ phaãi suác miïång.

- Maây noái thïë, hoaá ra tao laâ caái thùçng thöëi möìm aâ? Àöì mêët daåy?
Laäo Phuác phuãi àñt, àûáng dêåy. Mùåt taái ngùæt.
- Böë àûâng traách chuá êëy. Dêîu sao, chuá êëy cuäng coân treã ngûúâi non
daå. - öng con nuöi laäo laåi theä thoåt. - Chó coá treã con múái ùn noái bêåy baå,
mêët lêåp trûúâng quan àiïím nhû thïë. Chûá böë àêu coá höi möìm. Nïëu
miïång böë höi thò con phaãi biïët chûá...
Thïë laâ laäo Phuác laåi thêëy bònh têm, trong buång laåi sûúáng êm ó.
Àêëy, con caái cûá phaãi tûã tïë nhû vêåy chûá? Thïë laâ bao nöîi cùm gheát,
bûåc böåi, laäo laåi truát xuöëng àêìu thùçng con àeã.
Cho àïën möåt höm, thùçng ön vêåt êëy cho ngûúâi chúã vïì nhaâ möåt
àöëng göî lim. Thoaåt àêìu, laäo tûúãng noá àoáng baân, àoáng tuã. Hoaá khöng
phaãi.
- Göî töët àêëy, böë aå. - Anh con trai toã veã thöng thaåo. - Noá thuöåc
haâng tûá thiïët. Hiïëm lùæm. Con sùæm cho böë cöî hêåu sûå...
- Maây àõnh chön söëng böë maây aâ? Cuát - Laäo Phuác gêìm lïn. - Maây
cuát ngay khoãi nhaâ tao. Thùçng ön dõch! Cuát!
Anh con trai bêëy giúâ múái ngúá ngûúâi ra. Anh cûá nghô may vúá
àûúåc göî töët thò têåu trûúác cho böë cöî hêåu sûå úã nhaâ quï, ngûúâi ta
thûúâng sùæm trûúác cöî hêåu sûå cho böë meå giaâ, ngay tûâ luác caác cuå vêîn
coân àang khoeã. Khi chûa duâng àïën thò cöî hêåu sûå laâm hoâm àûång ngö
khoai, thoác luáa. Trong laâng, coá bao nhaâ nhû thïë. Chñnh laäo Phuác coá
lêìn àaä tûâng khen thùçng con trai laäo Húåi têåu cho böë cöî hêåu sûå töët
quaá. Tröng cûá sûúáng caã mùæt. Bêy giúâ, cuäng vò laäo gheát con nïn sûå
viïåc múái thaânh to chuyïån. Cûá tûúãng laäo Phuác chó giêån con nhò
nhùçng nhû moåi lêìn thöi, naâo ngúâ ba ngaây sau, laäo àïå àún ra Uyã ban.
Àún xin ly con. Têët nhiïn, uãy ban khöng thïí giaãi quyïët àûúåc. Laäo
àaânh chuyïín àún lïn luêåt àõnh, chó coá vúå chöìng boã nhau, chûá khöng
coá chuyïån böë boã con. Toaâ khöng quyïët thò laäo tûå quyïët. Laäo cêëm cûãa
thùçng con, khöng cho àïën nhaâ. Caã khi laäo chïët, noá cuäng khöng àûúåc
àïën. Hún thaáng sau, laäo Phuác àöí bïånh. Laäo nùçm liïåt giûúâng. Anh
con trai têët taã lo thuöëc thang, röìi laåi phaãi nhúâ qua cûãa baác caã:
- Töi biïët öng cuå rêët giêån töi. Töi túái, súå aãnh hûúãng àïën sûác khoeã
cuå, nïn trùm sûå phaãi cêåy nhúâ baác. Baác chuyïín thuöëc thang vaâ àöì ùn
cho cuå giuáp töi. Cûá coi nhû baác chùm nuöi cuå. Töi biïët öng cuå rêët

quyá baác. Thöi thò töi goáp cuãa, coân baác goáp cöng...
Àïí cûáu böë, ngûúâi con àeã àaä baán dêìn moåi thûá trong gia àònh. Khi
taâi saãn khöng coân gò nûäa, thò anh baán nöët cùn nhaâ maái bùçng. Chõ vúå
run rêíy:
- Baán mêët nhaâ röìi thò úã àêu?
- Trûúác mùæt, ta nûúng nhúâ öng baâ ngoaåi. Chúâ böë nguöi ngoai röìi
thò vïì. Khi öng cuå quy tiïn thò ta úã àoá luön, röìi coân hûúng khoái cuå
nûäa chûá. Caã möåt cú ngúi röång ngan ngaát thïë, ai tröng nom cho.
Laäo Phuác tùæt thúã vaâo nûãa àïm. Chñnh cùn bïånh viïm phöíi vaâ
chaãy maáu daå daây àaä giïët chïët laäo. Nïëu laäo nghe lúâi con trai súám
phoâng bïånh vaâ trõ bïånh thò àêu àïën nöîi àöí nhanh àïën thïë.
Àaám tang laäo Phuác töí chûác khaá linh àònh. Chûa bao giúâ, laâng
Quyïët Thùæng coá àaám ma to nhû thïë. Cúâ phûúán rúåp àûúâng. Khaách
khûáa nûúâm nûúåp àïën viïëng böë öng chuã tõch. Dên laâng xò xaâo baân
taán. Ngûúâi khen laäo Phuác vïì giaâ töët söë, tûå dûng giúâi laåi cho thùçng
con nuöi sang àïën thïë. Maâ xem ra, thùçng con nuöi laåi tûã tïë hún
thùçng con àeã. Ngûúâi thò baão laäo chuã tõch thêåt caáo giaâ. Laäo khöng
mêët gò maâ laåi àûúåc tiïëng thúm. Cuäng chùèng phaãi töëng öng böë thêåt
maâ vêîn töí chûác àûúåc möåt àaám tang linh àònh, hoát àïën mêëy chuåc
triïåu tiïìn phuáng. Khi raåp vûâa dúä xong, öng chuã tõch àaä cho thùçng
con caã doån àïën úã àïí tröng nom hûúng khoái öng. Thùçng beá vûâa cûúái
vúå, vêîn coân àang úã taåm nhaâ böë meå. Luác bêëy giúâ anh cún àeã múái ngaä
bêåt ngûãa khi thêëy baác caã xóa ra caái giêëy chuyïín giao quyïìn thûâa kïë
nhaâ cûãa cho con nuöi cuãa öng cuå thên sinh anh, coá caã dêëu xaác nhêån
cuãa uãy ban xaä. Ai ngúâ öng cuå gheát anh ghï gúám àïën thïë. Bêy giúâ,
ngay caã khi àaä chïët röìi, öng cuå vêîn coân àuöíi anh ra àûáng àûúâng. Têët
caã cuäng chó vò anh quaá lo cho böë, àaä noái toaân nhûäng àiïìu thêåt loâng
maâ quïn mêët rùçng, con ngûúâi ta vöën khöng chõu àûúåc nhûäng lúâi noái
thùèng, noái thêåt, cho duâ laâ möåt öng laäo úã caái xoá. Thöi, yá cuå àaä quyïët
thïë röìi thò töi cuäng àaânh phaãi tuên theo thöi. Chó cêìu xin baác cho
möåt ún huïå...
- Chuá muöën gò?
- Baác xùæn laåi cho töi xin möåt meát àêët...
- Àïí chuá laâm gò?
- Töi xêy möåt caái miïëu thúâ böë töi..

NGÛÚÂI KHÖNG QUEN ÚÃ NHAÂ MÒNH
Àoá chñnh laâ öng baån vong niïn cuãa töi. Öng laâm giaám àöëc súã
vùn hoaá, möåt caán böå cûåu traâo cuãa tónh lyå naây. Caác caán böå, nhên viïn
úã àêy, kïí caã nhûäng ngûúâi bêy giúâ laâ cêëp trïn cuãa öng cuäng àïìu laâ lúáp
àaân em öng, do öng dòu dùæt, àaâo taåo. Cuäng vò thïë nïn maäi àïën tuöíi
65, öng múái nhêån giêëy baáo nghó. Röìi nhuâng nhùçng thïm àïën mêëy
nùm nûäa, öng múái chñnh thûác cêìm söí hûu.
Höm chia tay, cú quan cuäng àaä laâm möåt bûäa tiïåc àûáa tiïîn vúái
bao lúâi ca tuång töët àeåp. Nhûng röìi saáng höm sau, ngûúâi ta vêîn thêëy
cûåu giaám àöëc cùæp cùåp àïën cú quan nhû thûúâng lïå. Gùåp ai öng cuäng
bùæt tay:
- Trúâi, mònh nhúá caác cêåu quaá. Nhúá quaá!
Coá ngûúâi khöng neán nöíi nöîi buâi nguâi. Khöng ngúâ thuã trûúãng
tònh caãm quaá. Vêåy maâ trûúác àêy sao mònh khöng nhêån ra. Coá luác
mònh coân nghô oan cho thuã trûúãng. Thûåc tònh, thuã trûúãng àêu coá
quan liïu, àêu coá vö traách nhiïåm vúái cêëp dûúái. Thïë röìi, ngaây naâo,
thuã trûúãng cuäng nhúá anh em. Saáng saáng, cûá taám giúâ keám mûúâi laâ
öng àaä coá mùåt úã cöng súã. Trûúác àêy, khi coân àûúng chûác, öng thûúâng
xuyïn àïën muöån. Bêy giúâ, öng laåi àïën rêët àuáng giúâ. Anh giaám àöëc
múái chùèng núä cùæt àiïån thoaåi, vêîn àïí nguyïn caái ghïë cuä, cùn phoâng
cuä cho öng. Àïën cú quan, öng khua àiïån ài caác núi, noái àuã moåi thûá
chuyïån trïn trúâi, dûúái biïín. Maâ chùèng chuyïån naâo ùn nhêåp vúái
chuyïån naâo. Thónh thoaãng, öng laåi múâi khaách úã caác tónh khaác àïën.
ÊËy laâ nhûäng ngûúâi maâ trûúác àêy, öng tûâng giûä möëi quan hïå thên
thiïët. Cûá vaâi ba ngaây, anh giaám àöëc múái laåi cuâng öng àûa khaách ra
nhaâ haâng sang troång. Coân khaách sú sú thò cuäng thuöëc laá, baánh keåo,
caâ phï. Coá khi caã ngaây, cú quan chó trùçn mònh ra tiïëp khaách cho cûåu
giaám àöëc. Khi khöng coân khaách khûáa nûäa thò öng ngöìi buâ khuá vúái
anh em, hoãi thùm hoaân caãnh gia àònh cuãa tûâng ngûúâi. Öng phaát
hiïån ra trong cú quan coá bao àiïìu bêët húåp lyá.
Maâ bêët húåp lyá tûâ rêët lêu röìi. Cö vùn thû, baão mêåt gia àònh khoá

khùn quaá. Anh baão vïå gùæn boá vúái cú quan bao nhiïu nùm vêîn chûa
àûúåc phên nhaâ. Cêåu caán böå baão taâng lûúng thêëp quaá. Maâ sao maäi
chûa tùng lûúng. Nhû thïë thò laâm sao noá coá thïí söëng nöíi, coá thïí yïn
têm giûä gòn di saãn vùn hoaá nûúác nhaâ.
Thïë laâ röëi muâ lïn. Anh giaám àöëc múái khöng thïí möåt luác giaãi
quyïët àûúåc têët caã moåi àiïìu öng àïì nghõ. Böíi àoá toaân laâ nhûäng viïåc
lúán, nhûäng viïåc cêëp baách. Coân caán böå cêëp dûúái thò xön xao baân taán.
Coá ngûúâi caãm àöång àïën ûáa nûúác mùæt. Coá ngûúâi nghi ngúâ: öi daâo, sao
höìi coân quyïìn chûác, öng êëy chùèng laâm? Bêy giúâ vïì vûúân röìi, öng êëy
múái söët sùæng quan têm àïën anh em?
- Thò höìi àoá, thuã trûúãng bêån trùm cöng ngaân viïåc...
- Töi cuäng nghô laâ thuã trûúãng bêån. Chûá ngûúâi nhû vêåy laâ töët
lùæm àêëy. Nïëu thuã trûúãng khöng bêån thò mònh àaä chùèng àïën nöîi
khöën khöí thïë naây...
Bao àiïìu bêët öín nûäa nhùæc maäi giaám àöëc múái vêîn chûa giaãi
quyïët, cûåu giaám àöëc laåi truát nöîi bûåc doåc sang töi:
- Caán böå bêy giúâ gay quaá, cêåu aå? Tri thûác thò coá. Nhûng quan
àiïím lêåp trûúâng laâ chûa thïí tin cêåy àûúåc. Nhêët laâ tònh quêìn chuáng,
seä ài sêu ài saát quêìn chuáng cuãa caán böå laâ coá vêën àïì. Mònh thêëy gay
lùæm
Töi cûúâi:
- Vêng, caán böå thò thúâi naâo maâ chaã coá vêën àïì. Cûá laâm viïåc àïën
hïët mònh thò röìi seä laåi coá khiïëm khuyïët. Nhûng duâ coá khiïëm khuyïët
gò thò cuäng laâ chuyïån cuãa hoå. Hoå seä phaãi chõu traách nhiïåm trûúác
Àaãng, trûúác dên. Coân baác nghó röìi. Baác khöng nïn can thiïåp quaá
sêu. Viïåc gò baác cuäng can thiïåp, laâm cho têët caã cûá röëi lïn. Anh em
àûúng nhiïåm laåi khoá laâm viïåc...
- Taåi sao laåi khoá laâm viïåc? - Cûåu giaám àöëc quùæc mùæt lïn. - Töi
giuáp hoå phaát hiïån nhûäng àiïìu bêët öín. Caã àúâi töi gùæn vúái cú quan.
Bêy giúâ coân chuát sûác lûåc naâo, töi cöëng hiïën nöët cho troån ven. Töi vaâo
Àaãng laâ thïì chiïën àêëu àïën gioåt maáu cuöëi cuâng cú maâ. Coân lêu múái
àïën gioåt maáu cuöëi cuâng cuãa töi nhaá? Taåi sao chuá laåi cûá nhòn töi nhû
möåt anh gêy röëi.

- Baác khöng phaãi ngûúâi gêy röëi. Nhûng nhiïìu àiïìu rùæc röëi laåi
bùæt àêìu tûâ baác. Búãi baác nghó röìi maâ...
- Têët nhiïn laâ töi nghó röìi, nhûng töi vêîn phaãi coá traách nhiïåm. -
Cûåu giaám àöëc buâi nguâi: - Maâ noái thêåt vúái chuá, töi vêîn khöng quen úã
nhaâ mònh. Caã möåt àúâi gùæn vúái cú quan. Cú quan àaä thaânh nhaâ töi.
Coân cùn nhaâ thûåc cuãa töi chó laâ caái quaán troå. Töi khöng sao quen
àûúåc, chuá aå? Töi laåi phaãi àïën cú quan. Maâ úã cú quan thò laåi thêëy
toaân nhûäng àiïìu ngang tai traái mùæt. Thïë laâ mònh laåi phaãi nhùæc. Maâ
nhùæc maäi vêîn khöng chuyïín. Nhiïìu luác mònh phaát naãn, laåi nghô rêët
tiïu cûåc: Thöi thò thêy kïå àúâi!...
Noái vêåy, nhûng röìi ngaây höm sau, vaâo luác taám giúâ keám mûúâi,
ngûúâi ta vêîn thêëy öng cûåu giaám àöëc xaách chiïëc cùåp àen àïën cú quan.
Öng àùåt chiïëc cùåp lïn baân, röìi laåi ngöìi vaâo chiïëc ghïë giaám àöëc cuä...

Nguoi thuong gap 740

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (18)

Viewers also liked

Viewers also liked (18)

Similar to Nguoi thuong gap 740

Similar to Nguoi thuong gap 740 (20)

Nguoi thuong gap 740