Although this Gospel is, by some among the learned, supposed to have been really written by Nicodemus, who became a disciple of Jesus Christ, and conversed with him; others conjecture that it was a forgery towards the close of the third century by some zealous believer, who observing that there had been appeals made by the Christians of the former age, to the Acts of Pilate, but that such Acts could not be produced, imagined it would be of service to Christianity to fabricate and publish this Gospel; as it would both confirm the Christians under persecution, and convince the Heathens of the truth of the Christian religion.

1. निकोदेमसको सुसमाचार,
पनिले पोन्टियस नपलाटको
कायय भनिन्छ
अध्याय १
1 हन्‍
नास, क
ै याफा, सुम्‍
मास, र दाताम, गमलिएि, यहूदा, िेवी, नेप्थालिम,
अिेक्ज्याण्डर, साइरस र अरू यहूदीहरू येशूको बारेमा लििातसकहााँ गए र
उहााँिाई धेरै नराम्रा अिराधको आरोि िगाए।
2 अलन भन्नुभयो, हामी आश्वस्त छ ौं लक येशू लसकमी जोसेफका छोरा हुनुहुन्छ,
मररयमबाट जन्मनुभएको भूलम, र उहााँिे आफ
ू िाई िरमेश्वरको िुत्र र राजा
घोषणा गनुुहुन्छ; र यलत मात्र होइन, तर शबाथको लवघटन गने प्रयास गदुछ, र
हाम्रा िुर्ाुहरूको लनयमहरू।
3 लििातसिे जवाफ लदए; उहााँिे क
े घोषणा गनुुहुन्छ? र त्यो क
े हो जसिाई उसिे
भौंग गने प्रयास गछु ?
4 यहूदीहरूिे उहााँिाई भने, “हामीसाँग एउटा व्यवस्था छ जसिे शबाथको लदनमा
लनको िानु लनषेध गछु । तर उसिे िङ्गडा र बलहरा दुवैिाई, िक्षघाती, अन्धा,
क
ु ष्ठरोगी र भूतलवहीनहरूिाई त्यस लदन दुष्ट तररकािे लनको िानुुहुन्छ।
5 लििातसिे जवाफ लदए, “उसिे यो दुष्ट तररकािे कसरी गनु सक्ज्छ? लतनीहरूिे
जवाफ लदए, उहााँ जादू गर हुनुहुन्छ, र शैतानहरूको राजक
ु मारद्वारा भूतहरू
लनकाल्नुहुन्छ। अलन सबै क
ु रा उहााँको अधीनमा हुन्छ।
6 तब लििातसिे भने, “भूतहरूिाई भगाउनु अशुद्ध आत्‍
माको काम होइन, तर
िरमेश्‍
वरको शक्तिबाट अलघ बढ्नु हो।
v 7 यहूदीहरूिे लििातसिाई जवाफ लदए, "हामी उहााँिाई तिाईौंको
न्यायालधकरणमा उिक्तस्थत हुन बोिाउन र उहााँिाई आफ
ै िे सुन्‍
न अनुरोध गदुछ ौं ।
8 तब लििातसिे एक जना दू तिाई बोिाएर भने, “ख्रीष्टिाई यहााँ ल्याइनेछ?
9 तब दू त बालहर गए, र ख्रीष्टिाई लिनेर उहााँिाई आराधना गरे। र आफ्नो हातमा
भएको िुगा भुइाँमा फ
ै िाएर उसिे भन्यो, “प्रभु, यसमालथ लहड्नुहोस् र लभत्र
जानुहोस्, लकनलक रायिाििे तिाईौंिाई बोिाउाँदै हुनुहुन्छ।
10 जब यहूदीहरूिे दू तिे क
े गरेको थाहा िाए, लतनीहरूिे लििातसिाई (उहााँको
लवरुद्धमा) लिच्याए र भने, “लतमीिे उहााँिाई दू तद्वारा होइन, एउटा झोिाद्वारा
उहााँको लनम्तो लकन लदएन ?—लकनलक दू तिे उसिाई देर्ेिलछ, लतनिे उहााँिाई
दण्‍
डवत् गरे, र आफ्‍
नो हातमा भएको िुगा उहााँको सामु भुइाँमा फ
ै िाए, र
उहााँिाई भने, “प्रभु, रायिाििे तिाईौंिाई बोिाउनुभएको छ।
11 तब लििातसिे दू तिाई बोिाए र भने, “लतमीिे लकन यस्तो गयौ?
12 सन्देशवाहकिे जवाफ लदए, जब तिाईौंिे मिाई यरूशिेमबाट
अिेक्ज्याण्डरमा िठाउनुभयो, मैिे येशूिाई गधामा बलसरहेको देर्ेाँ, र
लहब्रूहरूका क
े टाक
े टीहरू हातमा रूर्का हााँगाहरू समातेर, होसन्नाह कराउाँदै
लथए।
13 अरूहरूिे आफ्ना िुगाहरू बाटोमा लबछ्याएर भने, “हामीिाई बिाउनुहोस्,
स्वगुमा हुनुहुन्छ। िरमप्रभुको नाउाँमा आउने उहााँ धन्य हुनुहुन्छ।
14 तब यहूदीहरूिे दू तको लवरुद्धमा लिच्याए, र भने, “लहब्रूहरूका
छोराछोरीहरूिे लहब्रू भाषामा आफ्नो प्रशौंसा गरे। अलन तिाईौं, जो ग्रीक हुनुहुन्छ,
लहब्रू कसरी बुझ्न सक्नुहुन्छ?
15 सन्देशवाहकिे लतनीहरूिाई जवाफ लदए र भने, मैिे यहूदीहरूमध्ये एकिाई
सोधें र भने, “बािबालिकाहरू लहब्रू भाषामा लिच्याइरहेका यो क
े हो?
16 अलन उहााँिे मिाई यसको व्याख्या गनुुभयो, यसो भन्नुभयो, लतनीहरू
होसन्नाहिाई कराउाँछन्, जसको अथु हो, हे प्रभु, मिाई बिाउनुहोस्। वा, हे प्रभु,
बिाउनुहोस्।
17 तब लििातसिे लतनीहरूिाई भने, “लतमीहरू आफ
ैं लकन छोराछोरीहरूिे
बोिेका विनहरू, अथाुत्, आफ्नो म नताद्वारा गवाही लदन्छ ? मेसेन्जरिे क
े गल्ती
गयो ? अलन लतनीहरू िुि िागे।
18 तब रायिाििे सन्देशवाहकिाई भने, जानुहोस् र उसिाई लभत्र ल्याउन क
ु नै
िलन तररकािे प्रयास गनुुहोस्।
19 तर दू त बालहर गए, र िलहिे जस्तै गरे। अलन भन्नुभयो, प्रभु, लभत्र आउनुहोस्,
लकनलक रायिाििे तिाईौंिाई बोिाउनुभएको छ।
20 अलन जब येशू झण्डाहरू लिएर जााँदै हुनुहुन्थ्यो, जसिे स्तरहरू बोक
े का लथए,
लतनीहरूका शीषुहरूिे लनहुररएर येशूिाई आराधना गरे।
21 तब यहूदीहरूिे झण्डाहरूको लवरुद्धमा झन् कडा आवाज उठाए।
22 तर लििातसिे यहूदीहरूिाई भने, “म जान्दछु लक लतमीहरूिाई यो र्ुसी
िाग्दैन लक मािदण्डका शीषुहरूिे आफ
ैं िे येशूिाई दण्डवत् गरे र आराधना
गरे। तर लतमीहरू लकन झण्डाहरूको लवरुद्धमा लिच्याउछ , मान ौं लतनीहरूिे
लनहुररएर आराधना गरेका लथए?
23 लतनीहरूिे लििातसिाई जवाफ लदए, “हामीिे झण्डाहरू आफ
ै िे येशूिाई
लनहुराएर आराधना गरेको देख्य ौं।
24 तब रायिाििे झण्डाहरू बोिाए र लतनीहरूिाई भने, “लतमीहरूिे लकन
यसो गयौ?
25 झण्डाहरूिे लििातसिाई भने, हामी सबै मूलतुिूजकहरू ह ौं र मक्तन्दरहरूमा
देवताहरूको िूजा गछौं। अलन उहााँको आराधना गने बारे हामीिे कसरी सोच्नु िछु ?
हामीिे आफ्नो हातमा मािदण्ड मात्र समात्य ौं र लतनीहरूिे आफ
ै िाई झुक
े र
उहााँिाई िूजा गरे।
26 तब लििातसिे सभाघरका शासकहरूिाई भने, क
े लतमीहरू आफ
ैं िे क
े ही
बलियो मालनसहरूिाई छनोट गछौ, र उनीहरूिाई स्तरहरू समात्न लदनुहोस्, र
हामी हेनेछ ौं लक लतनीहरूिे आफ
ू िाई झुकाउनेछन्।
27 यसैिे यहूदीहरूका एल्डरहरूिे सबैभन्दा बलियो र सक्षम वृद्धहरूमध्ये बाह्र
जनािाई र्ोजे, र लतनीहरूिाई स्तरहरू समात्न िगाए र लतनीहरू रायिािको
उिक्तस्थलतमा र्डा भए।
28 तब लििातसिे दू तिाई भने, “येशूिाई बालहर िैजानुहोस्, र क
ु नै न क
ु नै
तररकािे उहााँिाई फ
े रर लभत्र ल्याउनुहोस्। अलन येशू र दू त हिबाट बालहर
जानुभयो।
29 अलन लििातसिे झण्डाहरूिाई बोिाए जसिे िलहिे मािदण्डहरू बोक
े का
लथए, र लतनीहरूिाई कसम र्ाए, लक यलद लतनीहरूिे येशू लभत्र िस्नु अलघ त्यसरी
मािदण्डहरू बोक्नुहुन्न भने, उहााँिे लतनीहरूको टाउको कालटलदनेछन्।
30 तब रायिाििे येशूिाई फ
े रर लभत्र आउन आज्ञा लदए।
31 अलन दू तिे िलहिे जस्तै गरे, र येशूिाई धेरै लबन्ती गरे लक उहााँ आफ्नो िुगामा
जानुहोस्, र त्यसमा लहौंड्नुहोस्, र उहााँ त्यसैमा लहौंड्नु भयो, र लभत्र िसे।
32 अलन जब येशू लभत्र जानुभयो, स्तरहरू िलहिे जस्तै आफ
ै िाई लनहुररए, र
उहााँिाई आराधना गरे।
अध्याय २
1 अब जब लििातसिे यो देर्े, लतनी डराए र आफ्नो आसनबाट उठ् न िागे।
2 तर जब ऊ उठ् ने सोच्दै लथयो, टाढामा उलभएकी उनकी आफ्नै ित्नीिे उहााँिाई
यसो भन्दै िठाइन्, 'लतमीिाई त्यो धमी मालनससाँग क
ु नै सरोकार छै न। लकनलक
आज राती दशुनमा मैिे उहााँको लनक्तम्त धेरै दुुः र् भोगेको छु ।
3 जब यहूदीहरूिे यो सुने, लतनीहरूिे लििातसिाई भने, क
े हामीिे लतमीिाई
भनेका लथएन ौं, उहााँ एक जादू गर हुनुहुन्छ? हेर, उसिे तेरी ित्नीिाई सिना
देर्ाएको छ।
4 तब लििातसिे येशूिाई बोिाएर भने, “लतनीहरूिे तिाईौंको लवरुद्धमा क
े
गवाही लदन्छन्, र क
ु नै जवाफ लदाँदैनन्, तिाईौंिे सुन्नुभएको छ?
5 येशूिे जवाफ लदनुभयो, यलद लतनीहरूसाँग बोल्ने शक्ति नभएको भए लतनीहरू
बोल्न सक्थेनन्। तर हरेकको आफ्नै लजब्रोको आदेश छ, राम्रो र नराम्रो दुवै बोल्ने,
उसिे यसिाई हेनु लदनुहोस्।
6 तर यहूदीहरूका एल्डरहरूिे जवाफ लदए, र येशूिाई भने, हामी क
े हेर ौं?
7 िलहिो स्थानमा, हामी तिाईौंको बारेमा यो जान्दछ ौं, लक तिाईौं व्यलभिारद्वारा
जन्मनुभएको लथयो; दोस्रो, तिाईौंको जन्मको कारण बेथिेहेममा लशशुहरू
माररएका लथए। तेस्रो, लतम्रा बुबा र आमा मररयम इलजप्टमा भागे, लकनभने
लतनीहरूिे आफ्नै मालनसहरूिाई लवश्वास गनु सक
े नन्।
8 छे उमा उलभएका क
े ही यहूदीहरूिे अझ राम्रोसाँग क
ु रा गरे, हामी भन्न सक्दैन ौं
लक ऊ व्यलभिारबाट जन्मेको हो। तर हामी जान्दछ ौं लक उहााँकी आमा मररयमको
लववाह जोसेफसाँग भएको लथयो, र त्यसैिे उहााँ व्यलभिारद्वारा जन्मनुभएको
लथएन।
9 तब लििातसिे यहूदीहरूिाई भने, जसिे उसिाई व्यलभिारबाट जन्मेको िुलष्ट
गरे, “लतमीहरूको यो लववरण सााँिो होइन, लकनलक त्यहााँ लववाह भएको लथयो,
लकनलक लतनीहरूिे लतमीहरूको आफ्नै जालतका हुन् भनेर गवाही लदन्छन्।
10 हन्ना र क
ै याफािे लििातसिाई बोिे, यो सबै मालनसहरूको भीडिाई मान्नु िछु ,
जो कराउाँछन्, लक ऊ व्यलभिारबाट जन्मेको हो, र एक जादू गर हो। तर लतनीहरू
जसिे उहााँिाई व्यलभिारद्वारा जन्मेको अस्वीकार गछु न्, उहााँका धमु िररवतुन
गनेहरू र िेिाहरू हुन्।
11 लििातसिे हन्ना र क
ै याफािाई जवाफ लदए, धमु िररवतुन गनेहरू को हुन्?
लतनीहरूिे जवाफ लदए, लतनीहरू मूलतुिूजकहरूका सन्तान हुन्, र यहूदी होइनन्,
तर उहााँका अनुयायीहरू हुन्।
12 तब एिेजर, एस्टेररयस, एन्टोलनयस, र जेम्स, कारस र शमूएि, इसहाक र
लफनीस, लिस्पस र अलग्रिा, अन्नास र यहूदािे जवाफ लदए, हामी धमु िररवतुन
गने होइन ौं, तर यहूदीहरूका छोराछोरी ह ौं, र सत्य बोल्छ ौं, र मररयम जब
उिक्तस्थत लथय ौं। लववाह भएको लथयो।
13 तब लििातसिे यो क
ु रा बोल्ने बाह्र जना मालनसहरूिाई आफ
ै िाई सम्बोधन
गदै भने, म लतमीहरूिाई लसजरको जीवनद्वारा आश्‍
वासन लदन्छु , लक उहााँ
व्यलभिारद्वारा जन्मनुभएको हो लक होइन भनी लतमीहरूिे लवश्‍
वासिूवुक घोषणा
गर, र लतमीहरूिे बोिेका क
ु राहरू सत्य हुन्।

2. 14 लतनीहरूिे लििातसिाई जवाफ लदए, हामीसाँग एउटा व्यवस्था छ, जसद्वारा
हामीिाई कसम गनु लनषेध गररएको छ, यो िाि हो: लतनीहरूिे लसजरको
जीवनको शिथ र्ाऊन् लक हामीिे भनेजस्तो होइन, र हामी मृत्युदण्डमा सन्तुष्ट
हुनेछ ौं।
15 तब हन्‍
नास र क
ै याफािे लििातसिाई भने, “हामीिे उहााँिाई िरमेश्‍
वरको िुत्र
र राजा हुाँ भनी बहाना गरे तािलन हामीिे उहााँिाई आधारभूत रूिमा जन्मेको र
एक महान्‍हो भनी लिनेका छ ौं भनी ती बाह्र जना मालनसहरूिे लवश्‍
वास गदैनन्‍
।
लवश्वासबाट, लक हामी सुन्न कााँप्छ ौं।
16 तब लििातसिे आफ
ू व्यलभिारबाट जन्मेको होइन भन्‍
ने बाह्र जना मालनसहरू
बाहेक सबैिाई बालहर लनस्कने आज्ञा लदए र येशू टाढै जानू र लतनीहरूिाई
भन्‍
नुभयो, लकन यहूदीहरूिे येशूिाई माने मन बनाएका छन्?
17 लतनीहरूिे उहााँिाई जवाफ लदए, लतनीहरू िोलधत छन् लकनभने उहााँिे
लवश्रामको लदनमा लनको िानुुभयो। लििातसिे भने, क
े लतनीहरूिे उसिाई असि
कामको िालग माछु न्? लतनीहरूिे उहााँिाई भने, हो, सर।
अध्याय ३
1 तब लििातस, ररसिे भररएर हिबाट बालहर गए, र यहूदीहरूिाई भने, म सारा
सौंसारिाई साक्षी लदन बोिाउाँछु लक म त्यस मालनसमा क
ु नै दोष देक्तददन।
2 यहूदीहरूिे लििातसिाई जवाफ लदए, यलद ऊ दुष्ट मालनस नभएको भए
हामीिे उसिाई लतम्रो अगालड ल्याएका लथएन ौं।
3 लििातसिे लतनीहरूिाई भने, क
े लतमीहरूिे उसिाई िगेर आफ्नो
व्यवस्थाद्वारा िरीक्षा गर।
4 तब यहूदीहरूिे भने, “हामीिे कसैिाई मानुु उलित छै न।
5 लििातसिे यहूदीहरूिाई भने, “यसकारण लतमीहरूिे हत्या नगने आज्ञा
लतमीहरूको हो, तर मेरो होइन।
6 अलन ऊ फ
े रर सभाघरमा गयो, र येशूिाई एक्लै बोिाएर उसिाई भन्यो, क
े
तिाईौं यहूदीहरूका राजा हुनुहुन्छ?
7 अलन येशूिे जवाफ लदनुभयो, लििातसिाई भन्नुभयो, क
े लतमी यो आफ्नो बारेमा
बोल्छ , लक यहूदीहरूिे लतमीिाई मेरो बारेमा भने?
8 लििातसिे येशूिाई जवाफ लदए, क
े म यहूदी हुाँ? सम्पूणु राष्टर र यहूदीहरूका
शासकहरूिे लतमीिाई मेरो हातमा सुम्पेका छन्। लतमीिे क
े गयौ ?
9 येशूिे जवाफ लदनुभयो, “मेरो राय यस सौंसारको होइन। यलद मेरो राय यस
सौंसारको भएको भए, मेरा सेवकहरूिे िड्ने लथए, र म यहूदीहरूको हातमा
सुक्तम्पने लथएन। तर अब मेरो राय यहााँबाट छै न।
10 लििातसिे भने, क
े लतमी राजा ह ? येशूिे जवाफ लदनुभयो, “लतमी भन्छ लक म
राजा हुाँ। म यसैको िालग जन्मेको हुाँ, र यही अन्तको िालग म सौंसारमा आएको हुाँ।
अलन म सत्यको गवाही लदनको िालग म आएको हुाँ। र प्रत्येक जो सत्यको हो, मेरो
आवाज सुन्छ।
11 लििातसिे उहााँिाई भने, सत्य क
े हो?
12 येशूिे भन्नुभयो, सत्य स्वगुबाट आएको हो।
13 लििातसिे भने, “त्यसैिे सत्य िृथ्वीमा छै न।
14 येशूिे लििातसिाई भन्नुभयो, लवश्वास गनुुहोस् लक सत्य िृथ्वीमा लतनीहरूमाझ
छ, जससाँग न्याय गने शक्ति छ, जब लतनीहरू सत्यद्वारा शालसत हुन्छन् र सही
न्याय गछु न्।
अध्याय ४
1 तब लििातसिे येशूिाई हिमा छाडेर यहूदीहरूकहााँ गएर भने, “म येशूमा क
ु नै
दोष देक्तददनाँ।
2 यहूदीहरूिे उहााँिाई भने, तर उहााँिे भन्नुभयो, म िरमेश्वरको मक्तन्दर भत्काउन
सक्ज्छु , र तीन लदनमा यसिाई फ
े रर लनमाुण गनु सक्ज्छु ।
3 लििातसिे उनीहरूसामु भने, उहााँ क
ु न प्रकारको मक्तन्दरको बारेमा बोल्नुहुन्छ?
4 यहूदीहरूिे उहााँसामु भने, सोिोमनिे छयािीस वषुसम्म लनमाुण गरेको जुन
क
ु रा उहााँिे भत्काउनुहुनेछ र तीन लदनमा लनमाुण गनुुहुनेछ भन्नुभयो।
5 लििातसिे लतनीहरूिाई फ
े रर भने, म त्यो मालनसको रगतबाट लनदोष छु । क
े
तिाईौं यसिाई हेनुुहुन्छ।
6 यहूदीहरूिे उहााँिाई भने, उहााँको रगत हामी र हाम्रा छोराछोरीहरूमा होस्।
तब लििातसिे धमु-गुरुहरू, शास्त्रीहरू, िूजाहारीहरू र िेवीहरूिाई एक
ै
ठाउाँमा बोिाए। मैिे उहााँको लबमारीहरूिाई लनको िाने र शबाथ तोड्ने, मृत्युको
योग्यको बारेमा तिाईौंको आरोिमा (उहााँको लवरुद्धमा) क
े ही िलन फ
े िा िारेको
छै न।
7 िुजारीहरू र िेवीहरूिे लििातसिाई जवाफ लदए, सीजरको जीवनको शिथ,
यलद कोही लनन्दा गने हो भने, त्यो मृत्युको योग्य छ। तर यो मालनसिे िरमप्रभुको
लनन्दा गरेको छ।
8 तब गभनुरिे यहूदीहरूिाई सभामण्डिबाट बालहर लनस्कन आदेश लदए। अलन
येशूिाई बोिाएर भने, “म लतमीिाई क
े गरू
ाँ ?
v 9 येशूिे लतनिाई जवाफ लदनुभयो, जसरी िेक्तर्एको छ त्यही गर ।
10 लििातसिे उहााँिाई भने, यो कसरी िेक्तर्एको छ?
11 येशूिे लतनिाई भन्‍
नुभयो, मोशा र अगमविाहरूिे मेरो दुुः र् र िुनरुत्थानको
बारेमा अगमवाणी गरेका छन्।
12 यो सुनेर यहूदीहरू ररसाए, र लििातसिाई भने, “लतमीिे त्यो मालनसको लनन्दा
लकन सुन्‍
नेछ ?
13 लििातसिे लतनीहरूिाई भने, यलद यी शब्दहरू लतमीहरूिाई लनन्दा िाग्‍
छन्
भने, क
े लतमीहरूिे उसिाई िलिय , आफ्नो अदाितमा ल्याऊ, र लतमीहरूको
व्यवस्थाअनुसार उसिाई जााँि गर।
14 यहूदीहरूिे लििातसिाई जवाफ लदए, हाम्रो व्यवस्थािे भन्छ, उसिाई न र
तीस कोराुहरू प्राप्त गनु बाध्य हुनेछ, तर यलद यस प्रकारिे उसिे प्रभुको
लवरुद्धमा लनन्दा गछु भने, उसिाई ढुङ्गािे हानेछ।
15 लििातसिे उनीहरूसामु भने, यलद उहााँको त्यो भाषण ईश्वरलनन्दा हो भने, क
े
लतमीहरूिे उसिाई आफ्नो व्यवस्था अनुसार जााँि गर।
16 यहूदीहरूिे लििातसिाई भने, हाम्रो व्यवस्थािे हामीिाई कसैिाई िलन मानु
नलदने आज्ञा लदन्छ: हामी उहााँिाई ि
ू समा टााँलगइयोस् भन्ने िाहन्छ ौं, लकनभने उहााँ
ि
ू सको मृत्युको योग्य हुनुहुन्छ।
17 लििातसिे लतनीहरूिाई भने, उहााँिाई ि
ू समा टााँलगनु उलित छै न: उसिाई
क
े वि कोराु मारेर िठाइयोस्।
18 तर जब रायिाििे त्यहााँ भएका मालनसहरू र यहूदीहरूिाई हेरे, उहााँिे धेरै
यहूदीहरू आाँसु बगाएको देदनुभयो, र यहूदीहरूका मुख्य िूजाहारीहरूिाई
भन्नुभयो, सबै मालनसहरू उहााँको मृत्यु िाहाँदैनन्।
19 यहूदीहरूका बूढा-प्रधानहरूिे लििातसिाई जवाफ लदए, हामी र सबै
मालनसहरू यही उद्देश्यको िालग यता आएका ह ौं, लक उहााँ मनुुिछु ।
20 लििातसिे लतनीहरूिाई भने, उहााँ लकन मनुु िछु?
21 लतनीहरूिे उहााँिाई भने, लकनभने उहााँिे आफ
ू िाई िरमेश्वरको िुत्र र राजा
भएको घोषणा गनुुहुन्छ।
अध्याय ५
1 तर लनकोदेमस, एक लनलित यहूदी, रायिािको सामु उलभए, र भने, म
तिाईिाई लबन्ती गदुछु , हे धमी न्यायकताु, तिाईिे मिाई क
े लह शब्द बोल्ने
स्वतन्त्रताको साथ सहयोग गनुुहुनेछ।
2 लििातसिे उहााँिाई भने, बोल्नुहोस्।
3 लनकोदेमसिे भने, “मैिे यहूदीहरूका एल्डरहरू, शास्त्रीहरू, िूजाहारीहरू र
िेवीहरू र यहूदीहरूको सबै भीडिाई लतनीहरूको सभामा बोिें। यो मान्छे सौंग
तिाईौं क
े गनु िाहनुहुन्छ?
4 उहााँ एक मालनस हुनुहुन्छ जसिे धेरै उियोगी र मलहमािूणु िमत्कारहरू
गनुुभएको छ, जस्तै िृथ्वीमा क
ु नै िलन मालनसिे िलहिे कलहल्यै गरेको लथएन, न त
कलहल्यै काम गनेछ। उसिाई जान लदनुहोस् र उसिाई क
ु नै हालन नगनुुहोस्। यलद
उहााँ िरमेश्वरबाट आउनुभयो भने, उहााँका िमत्कारहरू, (उहााँको िमत्कारी
उििार) जारी रहनेछ; तर यलद मालनसहरूबाट, लतनीहरू बेकार हुनेछन्।
5 यसरी मोशा, जब उहााँिाई िरमेश्वरिे लमश्रमा िठाउनुभयो, उहााँिे लमश्रका राजा
लफरऊनको सामु िरमेश्वरिे आज्ञा गनुुभएको िमत्कारहरू गनुुभयो। र यद्यलि त्यो
देशका जादुगरहरू, जेनेस र जाम्ब्रेस, लतनीहरूको जादू द्वारा मोशािे गरेका
समान िमत्कारहरू गरे, तर लतनीहरूिे उहााँिे गनुुभएका सबै काम गनु सक
े नन्;
6 अलन जादुगरहरूिे गरेका िमत्कारहरू िरमेश्वरका लथएनन्, जसरी
लतमीहरूिाई थाहा छ, हे शास्त्रीहरू र फररसीहरू; तर लतनीहरूिाई
बनाउनेहरू र लतनीहरूिाई लवश्वास गनेहरू सबै नष्ट भए।
7 अब यस मालनसिाई जान लदनुहोस्। लकनभने लतमीहरूिे उहााँिाई दोष
िगाउने िमत्कारहरू िरमेश्वरबाटै हुन्। र ऊ मृत्युको योग्य छै न।
8 तब यहूदीहरूिे लनकोदेमसिाई भने, “क
े लतमी उहााँको िेिा बनेर उहााँको
िक्षमा भाषणहरू गदैछ ?
9 लनकोदेमसिे लतनीहरूिाई भने, क
े रायिाि िलन उहााँको िेिा बनेर उहााँको
लनक्तम्त भाषणहरू गनुुहुन्छ? क
े सीजरिे उसिाई त्यो उच्च िदमा रार्ेन?
10 जब यहूदीहरूिे यो सुने, लतनीहरू कााँलिए, र लनकोदेमसिाई आफ्नो दााँत
लकट्दै, र उहााँिाई भने, क
े तिाईौंिे सत्यको िालग उहााँको लशक्षा ग्रहण गनु
सक्नुहुन्छ, र ख्रीष्टसाँग तिाईौंको धेरै क
ु रा होस्!
11 लनकोदेमसिे जवाफ लदए, आमेन; म उहााँको लसद्धान्त, र उहााँसाँग मेरो धेरै
प्राप्त गनेछु , जसरी लतमीहरूिे भनेका छ ।
12 त्यसिलछ अको एक यहूदी उठ्यो, र रायिािसाँग उहााँिाई क
े ही शब्दहरू
सुन्न अनुमलत मागे।
13 अलन रायिाििे भने, "लतमीसाँग जे छ सो बोि।
14 अलन उहााँिे भन्नुभयो, म यरूशिेमको भेडाक
ु ण्डको छे उमा अड़तीस वषुसम्म
सुलतरहेको छु , ठ
ू िो अशितामा िररश्रम गरररहेकी छु , र एक लनलित समयमा
िानीिाई सताउने स्वगुदू तको आगमनबाट लनको हुने लनको िक्तर्ुरहेको छु । ; र जो
कोही िानीको समस्या िलछ िलहिो िटक लभत्र िस्यो, उसिाई जस्तोसुक
ै रोग
लनको भयो।

3. 15 अलन जब येशूिे मिाई त्यहााँ सुस्त भएको देदनुभयो, उहााँिे मिाई भन्नुभयो,
क
े लतमी लनको हुनेछ ? अलन मैिे जवाफ लदएाँ , 'हजुर, मिाई िोर्रीमा हाल्ने
मालनस मसाँग छै न।
16 अलन उहााँिे मिाई भन्नुभयो, उठ, आफ्नो ओछ्यान उठाएर लहाँड। अलन म
तुरुन्तै लनको भएाँ , र मेरो ओछ्यान उठाएाँ र लहाँडें।
17 तब यहूदीहरूिे लििातसिाई भने, “हाम्रा प्रभु रायिाि, उहााँिाई उहााँको
अशिताबाट लनको भएको क
ु न लदन लथयो भनी सोध्नुहोस्।
18 अशि मालनसिे जवाफ लदयो, यो शबाथको लदन लथयो।
19 यहूदीहरूिे लििातसिाई भने, क
े हामीिे भनेका छै न ौं लक उहााँिे शबाथमा
लनको िानुुभयो र शैतानका राजक
ु मारद्वारा भूतहरू लनकाल्नुभयो?
20 तब अको 7 यहूदी बालहर आए र भने, “म अन्धो लथएाँ , आवाज सुन्न सक्थे तर
कसैिाई देख्न सलकनाँ। र जब येशू जााँदै हुनुहुन्थ्यो, मैिे भीडिाई त्यहााँबाट
गुलिरहेको सुने, र मैिे सोधें लक त्यहााँ क
े लथयो?
21 लतनीहरूिे मिाई येशू त्यहााँबाट जााँदै हुनुहुन्थ्यो भन्‍
नुभयो, तब मैिे कराएर
भनें, “येशू, दाऊदका िुत्र, ममालथ दया गनुुहोस्। अलन उ िुििाि उलभयो, र
मिाई उहााँकहााँ ल्याइयोस् भनी आज्ञा लदनुभयो, र मिाई भन्नुभयो, लतमी क
े
िाहन्छ ?
22 मैिे भने, प्रभु, मैिे मेरो दृलष्ट प्राप्त गनु सक
ूाँ ।
23 उसिे मिाई भन्यो, लतम्रो दृक्त‍‍
ट िाउनुहोस्: र अलहिे मैिे देर्ेाँ, र उहााँिाई
िछ्याएाँ , रमाईिो गदै र धन्यवाद लदाँदै।
24 अको यहूदी िलन बालहर आयो, र भन्यो, म एक क
ु ष्ठरोगी लथएाँ , र उसिे मिाई
आफ्नो विनिे मात्र लनको िानुुभयो, यसो भन्यो, म िाहन्छु , लतमी शुद्ध हुनेछु। र
हाि म मेरो क
ु ष्ठरोगबाट शुद्ध भएाँ ।
25 अलन अको यहूदी बालहर आयो र भन्यो, म बाङ्गो लथएाँ , र उसिे मिाई आफ्नो
विनद्वारा सीधा बनायो।
26 अलन भेरोलनका नाउाँकी एउटी स्त्रीिे भलनन्, म बाह्र वषुदेक्तर् रगतको
समस्याबाट िीलडत लथएाँ , र मैिे उहााँको िुगाको हेम छोएाँ , र अलहिे मेरो रगतको
समस्या बन्द भयो।
27 तब यहूदीहरूिे भने, “हामीसाँग एउटा व्यवस्था छ, लक स्त्रीिाई प्रमाणको
रूिमा अनुमलत लदनु हुाँदैन।
28 अलन, अन्य क
ु राहरू िलछ, अको यहूदीिे भने, मैिे येशूिाई उहााँका
िेिाहरूसाँग लववाहमा लनम्तो लदनुभएको देर्ें, र गािीिको कानामा दार्मद्यको
अभाव लथयो।
29 अलन जब दार्मद्य सबै लिइयो, उहााँिे सेवकहरूिाई आज्ञा लदनुभयो लक
लतनीहरूिे त्यहााँ भएका छवटा भााँडाहरू िानीिे भनुुिछु , र लतनीहरूिे
लतनीहरूिाई छे उमा भररलदए, र उहााँिे लतनीहरूिाई आशीवाुद लदनुभयो, र
िानीिाई रक्सीमा िररणत गनुुभयो, र सबै मालनसहरू। लिए, यो िमत्कार देर्ेर
छक्क िदै।
30 अको यहूदी उलभयो र भन्यो, “मैिे येशूिाई कफनुहुमको सभाघरमा लसकाउाँदै
गरेको देर्ें। त्यहााँ सभाघरमा एकजना मालनस लथए जसिाई भूत िागेको लथयो।
उसिे कराएर भन्यो, मिाई एक्लै छोलडदेऊ। नासरतका येशू, हामीसाँग तिाईौंसाँग
क
े सरोकार छ? क
े लतमी हामीिाई नाश गनु आएका ह ? मिाई थाहा छ लक
तिाईौं िरमेश्वरको िलवत्र हुनुहुन्छ।
31 येशूिे उसिाई हप्काउनुभयो। अलन त्यसैबेिा ऊ बालहर लनस्क्यो, र उसिाई
क
ु नै िोट िुयाुएन।
32 लनम्न क
ु राहरू एक फररसीिे िलन भने। मैिे देर्ें लक गािीि र यहूलदया, समुद्र
तट, र जोडुन वरिर धेरै देशहरूबाट येशूकहााँ एउटा ठ
ू िो समूह आएको लथयो, र
धेरै अशि मालनसहरू उहााँकहााँ आए, र उहााँिे ती सबैिाई लनको िानुुभयो।
33 अलन मैिे अशुद्ध आत्माहरूिे कराएको सुनें, र यसो भन्दै लथए, 'लतमी
िरमेश्वरका िुत्र ह । अलन येशूिे लतनीहरूिाई कडाइका साथ आज्ञा लदनुभयो, लक
लतनीहरूिे उहााँिाई प्रकट नगनूु।
34 यसिलछ सेन्चुररयो नाउाँ भएको अको मालनसिे भने, “मैिे येशूिाई
कफनुहुममा देर्ेाँ, र मैिे उहााँिाई लबन्ती गरें, “प्रभु, मेरो नोकर िक्षाघातिे घरमा
सुतेको छ।
35 अलन येशूिे मिाई भन्नुभयो, म आएर उसिाई लनको िानेछु ।
36 तर मैिे भनें, 'प्रभु, म यो योग्य छै न लक तिाईौं मेरो छतमुलन आउनुहोस्। तर
क
े वि विन बोल्नुहोस्, र मेरो दास लनको हुनेछ।
37 अलन येशूिे मिाई भन्नुभयो, आफ्नो बाटो जा। र जसरी लतमीिे लवश्वास गयौ,
लतमीिाई त्यस्तै गर। अलन मेरो दास त्यही घडीबाट लनको भयो।
38 तब एकजना क
ु िीन मालनसिे भने, “कफनुहुममा मेरो एउटा छोरा लथयो, जो
मृत्युको बेिा सुतेको लथयो। र जब मैिे येशू गािीिमा आउनुभएको सुने, तब म
गएाँ र उहााँिाई मेरो घरमा आउन र मेरो छोरािाई लनको िानुुहोस् भनी लबन्ती गरें,
लकनभने उहााँ मृत्युको लवन्दुमा हुनुहुन्थ्यो।
39 उहााँिे मिाई भन्नुभयो, आफ्नो बाटो जा, लतम्रो छोरो जीलवत छ।
40 अलन मेरो छोरो त्यही घडीबाट लनको भयो।
41 लयनीहरू बाहेक, अरू धेरै यहूदीहरू, िुरूष र स्त्रीहरू दुवैिे कराए र भने,
उहााँ सााँच्चै िरमेश्वरका िुत्र हुनुहुन्छ, जसिे उहााँको विनिे मात्र सबै रोगहरू
लनको िानुुहुन्छ, र जसको शैतानहरू िूणु रूिमा अधीनमा छन्।
42 लतनीहरूमध्ये कलतियिे भने, “यो शक्ति िरमेश्वर बाहेक अरू कसैबाट अलघ
बढ्न सक्दैन।
43 लििातसिे यहूदीहरूिाई भने, लकन शैतानहरूिे लतमीहरूका डाक्टरहरूको
अधीनमा छै नन्?
44 लतनीहरूमध्‍
ये कोहीिे भने, “शैतानिाई वशमा िाने शक्ति िरमेश्‍
वरबाट मात्रै
अलघ बढ्न सक्दैन।
45 तर अरूहरूिे लििातसिाई भने लक उहााँिे 1 िाजरसिाई उहााँको लिहानमा
िार लदन लबताइसक
े िलछ मरेकाहरूबाट जीलवत िानुुभयो।
46 यो सुनेर रायिाििे कााँप्दै यहूदीहरूको भीडिाई भने, “लनदोषको रगत
बगाएर लतमीहरूिाई क
े फाइदा हुन्छ?
अध्याय ६
1 तब लििातसिे लनकोदेमस र येशू व्यलभिारबाट जन्मनुभएको होइन भनी िन्ध्र
जना मालनसहरूिाई भेिा भएर बोिाए, मालनसहरू माझ कोिाहि मक्तच्चएको
देर्ेर म क
े गरू
ाँ ।
2 लतनीहरूिे उहााँसामु भने, हामीिाई थाहा छै न। जसिे कोिाहि मच्चाइरहेको
छ त्यसिाई लतनीहरूिे हेनु लदनुहोस्।
3 तब लििातसिे भीडिाई फ
े रर बोिाए र लतनीहरूिाई भने, “लतमीहरूिाई थाहा
छ लक लतमीहरूको ििन छ, लक मैिे लतमीहरूिाई लनस्तार िाडमा एक जना
क
ै दीिाई ररहा गनुुिछु ।
4 मसाँग एक जना प्रलतलष्ठत क
ै दी छ, एक हत्यारा, जसिाई बरब्बा भलनन्छ, र येशू
जसिाई ख्रीष्ट भलनन्छ, जसमा मैिे मृत्युको योग्य क
े ही िलन िाइन। त्यसकारण
लतनीहरूमध्ये कसिाई म लतमीहरूका िालग छोलडलदऊ
ाँ भनी लतमीहरूको मन छ?
5 लतनीहरू सबैिे कराएर भने, “हामीिाई बरब्बािाई छोलडलदनुहोस्।
6 लििातसिे लतनीहरूिाई भने, “त्यसो भए म येशूिाई क
े गरू
ाँ , जसिाई ख्रीष्ट
भलनन्छ?
7 लतनीहरू सबैिे जवाफ लदए, उहााँिाई ि
ू समा टााँगोस्।
8 लतनीहरूिे फ
े रर लिच्याएर लििातसिाई भने, “लतमी लसजरको लमत्र होइन , यलद
लतमीिे यस मालनसिाई छोड्य भने? लकनभने उहााँिे घोषणा गनुुभएको छ लक
उहााँ िरमेश्वरको िुत्र हुनुहुन्छ, र एक राजा हुनुहुन्छ। तर क
े तिाईौं लसजर नभई
उहााँ राजा हुनुिने लविारमा हुनुहुन्छ?
9 तब लििातसिे ररसिे भररएर लतनीहरूिाई भने, “लतमीहरूका जालत सधैं
राजद्रोही भएको छ, र लतमीहरू सधैं सेवा गनेहरूको लवरुद्धमा छ ?
10 यहूदीहरूिे जवाफ लदए, हाम्रो सेवा गनेहरू को हुन्?
11 लििातसिे लतनीहरूिाई जवाफ लदए, “लतमीहरूका िरमेश्‍
वर जसिे
लतमीहरूिाई लमश्रीहरूको कठोर बन्धनबाट छु टकारा लदनुभयो, र लतमीहरूिाई
सुक्खा जलमन जस्तै िाि समुद्र िार ल्‍
याउनुभयो, र लतमीहरूिाई उजाड-स्थानमा
मन्‍
न र बटेरको मासु र्ुवाउनुभयो, र िानी ल्‍
याउनुभयो। िट्टानबाट, र लतमीिाई
स्वगुबाट एक व्यवस्था लदनुभयो:
12 लतमीहरूिे उसिाई सबै तररकािे ररस उठाय , र आफ्नो िालग एउटा
िक्तिएको बाछो िालहय , र त्यसको िूजा गयौ, र त्यसिाई बलिदान िढाएर भन्य ,
हे इस्राएि, यी लतम्रा देवताहरू हुन्, जसिे लतमीहरूिाई लमश्र देशबाट बालहर
ल्याए।
13 जसको कारणिे गदाु लतमीहरूका िरमेश्वरिे लतमीहरूिाई नाश गनु
िाहनुहुन्थ्यो। तर मोशािे लतमीहरूको लनक्तम्‍
त लबन्ती गरे, र लतमीहरूका
िरमेश्‍
वरिे उहााँको क
ु रा सुन्‍
नुभयो, र लतमीहरूका अधमु क्षमा गनुुभयो।
14 िलछ तिाईौंहरू लवरुद्ध िोलधत हुनुभयो, र तिाईौंका अगमविाहरूिाई
मानुुहुनेछ, मोशा र हारून, जब लतनीहरू िािमा भागे, र तिाईौं सधैं िरमेश्वर र
उहााँका अगमविाहरू लवरुद्ध गनगन गरररहनुभएको लथयो।
15 अलन उहााँ आफ्नो न्यायको आसनबाट उठे र बालहर लनस्कनुहुने लथयो। तर
यहूदीहरू सबैिे लिच्याए, “हामी लसजरिाई राजा मान्छ ौं, येशूिाई होइन।
16 जहााँ यो व्यक्ति, उहााँको जन्म हुने लबलिक
ै , ज्ञानी मालनसहरू आए र उहााँिाई
उिहारहरू लदए। जब हेरोदिे सुने, लतनी असाध्यै लिक्तन्तत भए र लतनिाई मानु
िाहन्थे।
17 जब उनको बुबािे यो थाहा िाए, लतनी लतनी र उनकी आमा मररयम सौंग
लमश्रमा भागे। हेरोदिे आफ
ू जन्मेको सुनेिलछ उसिाई माने लथयो। र तदनुसार
बेथिेहेममा र त्यसका सबै तटहरूमा दुई वषु र मुलनका बच्चाहरूिाई िठाएर
मारे।
18 जब लििातसिे यो लववरण सुने, लतनी डराए। उसिे मालनसहरूको बीिमा
म नताको आदेश लदयो, जसिे कोिाहि मच्चायो।
19 सबै यहूदीहरूिे लििातसिाई जवाफ लदए, हेरोदिे मानु र्ोजेका व्यक्ति उहााँ
नै हुनुहुन्छ।
20 तब लििातसिे िानी लिएर मालनसहरूका सामु हात धोए र भने, “म यस धमी
मालनसको रगतबाट लनदोष छु । तिाईौं यसिाई हेनुुहोस्।
21 यहूदीहरूिे जवाफ लदए र भने, उहााँको रगत हामी र हाम्रा छोराछोरीहरूमा
होस्।

4. 22 तब लििातसिे येशूिाई उहााँको सामु ल्याइलदने आज्ञा लदए र उहााँसाँग लनम्न
शब्दहरूमा भने:
23 लतम्रो आफ्नै राष्टर िे लतमीिाई राजा बनाउने आरोि िगाएको छ। यसकारण म
लििातसिे लतमीिाई िलहिेका गभनुरहरूको व्यवस्थाअनुसार कोराु हान्ने सजाय
लदन्छु । अलन लतमीिाई िलहिे बााँधेर, त्यसिलछ त्यही ठाउाँमा ि
ु समा झुण्ड्याइयो
जहााँ लतमी अलहिे क
ै दी ह । र लतमीसाँग दुई अिराधीहरू, जसको नाम लदमास र
गेस्टास हो।
अध्याय ७
1 त्यसिलछ येशू सभाघरबाट बालहर जानुभयो, र उहााँसाँग दुई िोरहरू।
2 अलन जब लतनीहरू गिगोथा भलनने ठाउाँमा िुगे, लतनीहरूिे उहााँको िुगा र्ोसे,
र उहााँिाई सुतीको किडािे बेररलदए, र उहााँको लशरमा कााँडाको मुक
ु ट
िगाइलदए, र उहााँको हातमा नक
ु टो िगाइलदए।
3 अलन त्यस्तै गरी लतनीहरूिे उहााँसाँग ि
ू समा टााँलगएका दुई िोरहरूिाई गरे,
लदमास उहााँको दालहने हातमा र गेस्टास उहााँको देब्रेिलट्ट।
4 तर येशूिे भन्नुभयो, हे मेरा लिता, लतनीहरूिाई क्षमा गनुुहोस्। लकनलक
उनीहरूिाई थाहा छै न लक उनीहरू क
े गछु न्।
5 अलन लतनीहरूिे उहााँका िुगाहरू बााँडे, र उहााँको िुगामा लिट्ठा हािे।
6 बीिमा मालनसहरू उलभए, र मुख्य िूजाहारीहरू र यहूदीहरूका एल्डरहरूिे
उहााँिाई लगल्ला गरे, यसो भने, उसिे अरूिाई बिायो, उसिे अब आफ
ू िाई
बिाउन सक्ज्छ भने। यलद उहााँ िरमेश्वरको िुत्र हुनुहुन्छ भने, उहााँ अब ि
ु सबाट
ति आउनुहोस्।
7 लसिाहीहरूिे िलन उहााँको क्तर्ल्ली उडाए, र लसरका र लिि लिएर उहााँिाई
लिउन प्रस्ताव गरे, र उहााँिाई भने, यलद तिाईौं यहूदीहरूका राजा हुनुहुन्छ भने,
आफ
ू िाई बिाउनुहोस्।
8 तब Longinus, एक लनलित लसिाही, एक भािा लिएर, 1 उसको छेडे, र हाि
रगत र िानी बालहर लनस्क्यो।
9 अलन लििातसिे ि
ु समा शीषुक लहब्रू, ल्यालटन र ग्रीक अक्षरहरूमा िेर्े, जस्तै।
यो यहूदीहरूको राजा हो।
10 तर येशूसाँग ि
ू समा टााँलगएका दुई िोरहरूमध्ये एकजना जसको नाउाँ गेस्टास
लथयो, येशूिाई भन्यो, यलद तिाईौं ख्रीष्ट हुनुहुन्छ भने, आफ
ू िाई र हामीिाई
बिाउनुहोस्।
11 तर आफ्नो दालहने हातमा ि
ु समा टााँलगएको िोर, जसको नाउाँ लडमास लथयो,
उसिाई जवाफ लदाँदै, र भन्यो, क
े लतमीिाई िरमेश्वरको डर िाग्दैन, जसिाई यो
दण्ड लदइएको छ? हामी वास्तवमा हाम्रो कायुको दोष सही र न्यालयक रूिमा
प्राप्त गछौं; तर यो येशू, उसिे क
े र्राब गरेको छ?
12 यो सुस्क
े रा िलछ, उहााँिे येशूिाई भन्नुभयो, प्रभु, जब तिाईौं आफ्नो रायमा
आउनुहुन्छ मिाई सम्झनुहोस्।
13 येशूिे जवाफ लदनुभयो, उसिाई भन्नुभयो, म लतमीिाई सााँिो भन्छु , लक आज
लतमी मसाँग प्रमोदवनमा हुनेछ ।
अध्याय ८
1 अलन यो छै ट ौं घण्टाको बारेमा लथयो, र सारा िृथ्वीको अनुहारमा अन्धकार न
घण्टा सम्म लथयो।
2 अलन जब सूयु ग्रहण भएको लथयो, मक्तन्दरको घुम्टो मालथदेक्तर् तिसम्म
च्यालतएको लथयो। र िट्टानहरू िलन च्यालतए, र लिहानहरू र्ुल्यो, र धेरै
सन्तहरूको शरीर, जो सुतेका लथए, उठे ।
3 अलन कररब न बजे येशूिे ठ
ू िो स्वरिे यसो भन्नुभयो, हेिी, हेिी, िामा
जबकथानी? जसको व्याख्या गरराँदैछ, 'मेरो िरमेश्वर, मेरा िरमेश्वर, तिाईौंिे मिाई
लकन त्याग्नुभयो?
4 अलन यी क
ु राहरू िलछ, येशूिे भन्नुभयो, लिता, म मेरो आत्मा तिाईौंको हातमा
सुम्पन्छु । अलन यलत भनेिलछ उसिे भूत त्याग्यो।
5 तर जब सेनािलतिे देर्े लक येशू यसरी कराउदै भूत त्यागे, उहााँिे िरमेश्वरको
मलहमा गनुुभयो र भन्नुभयो, सााँच्चै यो एक धमी मालनस लथयो।
6 अलन सबै मालनसहरू जो छे उमा उलभरहेका लथए, त्यो देर्ेर अत्यन्तै लविलित
भए। र लबतेका क
ु राहरूमा लविार गदै, लतनीहरूको छातीमा प्रहार गरे, र
त्यसिलछ यरूशिेम शहरमा फक
े ।
७ कप्तान रायिािकहााँ गए, र गएका सबै क
ु रा लतनिाई बताए।
8 जब लतनिे यी सबै क
ु राहरू सुने, उहााँ अत्यन्तै दुुः र्ी हुनुहुन्थ्यो।
9 अलन यहूदीहरूिाई एकसाथ बोिाएर लतनीहरूिाई भने, “क
े लतमीहरूिे
सूयुग्रहणको िमत्कार र येशू मनुुहुाँदा अन्य घटनाहरू देर्ेका छ ?
10 जब यहूदीहरूिे सुने, लतनीहरूिे रायिाििाई जवाफ लदए, सूयु ग्रहण
आफ्नो सामान्य ििन अनुसार भयो।
11 तर ख्री‍‍
टिाई लिन्‍
नेहरू सबै टाढै उलभए, जसरी गािीिबाट येशूिाई
िछ्याउने स्क्‍
त्रीहरूिे यी सबै क
ु राहरू लनयालिरहेका लथए।
12 अलन हेर, जोसेफ नाउाँ गरेको अररमालथयाका एक जना मालनस, जो येशूका
िेिा िलन लथए, तर र्ुिेआम होइन, यहूदीहरूको डरिे रायिािकहााँ आए, र
रायिाििाई लबन्ती गरे लक उसिाई उसिाई िैजान अनुमलत लदनुहोस्। ि
ु सबाट
येशूको शरीर।
13 अलन रायिाििे उहााँिाई लबदा लदनुभयो।
14 अलन लनकोदेमस आए, उनीसाँग एक सय िाउण्ड वजनको गन्धर र एिोको
लमश्रण ल्याए। र यहूदीहरूका बीिमा गाड्ने ििनअनुसार लतनीहरूिे येशूिाई
ि
ु सबाट आाँसु बगाएर ति झारे, र मसिािे सुती किडािे बााँधे।
15 अलन उसिाई एउटा नयााँ लिहानमा रार्े, जुन यूसुफिे बनाएको लथयो, र
िट्टानबाट कालटएको लथयो, जसमा कलहल्यै कसैिाई राक्तर्एको लथएन।
लतनीहरूिे लिहानको ढोकामा एउटा ठ
ू िो ढुङ्गा गुडाइलदए।
अध्याय ९
1 जब अन्यायी यहूदीहरूिे सुने लक जोसेफिे येशूको शरीरिाई लभर् माग्नुभयो
र गालडनुभयो, लतनीहरूिे लनकोदेमसिाई र्ोजे। र ती िन्ध्र जना िुरुषहरू जसिे
रायिािको अगालड गवाही लदएका लथए, लक येशू व्यलभिार माफ
ु त जन्मनुभएको
लथएन, र अन्य असि व्यक्तिहरू जसिे उहााँप्रलत क
ु नै राम्रो कायुहरू देर्ाएका
लथए।
2 तर जब लतनीहरू सबै यहूदीहरूको डरिे िुक
े का लथए, लनकोदेमसिे मात्र
उनीहरूसामु आफ
ू िाई देर्ाए र भने,‍“यस्ता मालनसहरू कसरी सभाघरमा िस्न
सक्ज्छन्?
3 यहूदीहरूिे उहााँिाई जवाफ लदए, तर ख्री‍‍
टसाँग लमल्दोजुल्दो भएको
सभाघरमा िस्क्‍
ने साहस कसरी भयो? तिाईौंको धेरै अन्य सौंसारमा उहााँसाँगै हुन
लदनुहोस्।
4 लनकोदेमसिे जवाफ लदए, आमेन; यसो हुन सक्ज्छ, लक म उहााँसाँग उहााँको
रायमा मेरो धेरै िाउन सक्ज्छु ।
5 त्यसरी नै जोसेफिे यहूदीहरूकहााँ आएर लतनीहरूिाई भने, लििातसको
येशूको शरीरको इच्छा गरेकोमा लतमीहरू मसाँग लकन ररसाउाँछ ? हेर, मैिे
उसिाई मेरो लिहानमा रार्ेको छु , र सफा सूती किडामा बेरेको छु , र लिहानको
ढोकामा एउटा ढुङ्गा रार्ेको छु ।
6 मैिे उहााँप्रलत सलह व्यवहार गरेको छु । तर लतमीिे त्यो न्यायी व्यक्तििाई ि
ू समा
टााँगेर, उसिाई लिउनको िालग लसरका लदएर, उसिाई कााँडािे मुक
ु ट िगाएर,
उसको शरीरिाई कोराुिे च्यातेर, र उसको रगतको दोष लतमीमालथ प्राथुना गरेर
अन्यायिूणु व्यवहार गरेका छ ।
७ यो सुनेर यहूदीहरू लिक्तन्तत र लिक्तन्तत भए। अलन लतनीहरूिे यूसुफिाई िि
े ,
र शबाथ भन्दा अलघ लहरासतमा राख्न आदेश लदए, र शबाथ समाप्त नभएसम्म
त्यहााँ रार्े।
8 अलन लतनीहरूिे उहााँिाई भने, स्वीकार गर। लकनलक यस समयमा हप्ताको
िलहिो लदन नआउञ्जेि लतमीिाई क
ु नै हालन गनुु उलित छै न। तर हामीिाई थाहा
छ लक लतमीिाई गाड्न योग्य ठान्ने छै न । तर हामी लतम्रो मासु आकाशका
िौंक्षीहरू र िृथ्वीका जनावरहरूिाई लदनेछ ौं।
9 योसेफिे जवाफ लदए, यो बोिी घमण्डी गोल्यतको बोिीजस्तै हो, जसिे
दाऊदको लवरुद्धमा बोिेर जीलवत िरमेश्वरको लनन्दा गरे। तर लतमीहरू
शास्त्रीहरू र डाक्टरहरूिाई थाहा छ लक िरमेश्वरिे अगमविाद्वारा भन्नुभएको
छ, बदिा लिने मेरो हो, र लतमीहरूिे मिाई धम्की लदएको जस्तै म लतमीहरूिाई
1 दुष्टता लदनेछु ।
10 जसिाई तिाईौंिे ि
ू समा झुण्ड्याउनु भएको छ, उहााँिे मिाई तिाईौंको
हातबाट छु टकारा लदन सक्षम हुनुहुन्छ। लतम्रा सबै दुष्टता लतमीमालथ फलक
ु नेछ।
11 लकनलक रायिाििे आफ्नो हात धोएिलछ भने, म यस धमी व्यक्तिको
रगतबाट शुद्ध छु । तर लतमीहरूिे जवाफ लदय र कराय , उहााँको रगत हामी र
हाम्रा छोराछोरीमालथ होस्। लतमीिे भनेझैं, लतमी सदाको िालग नाश होस्।
12 यी क
ु राहरू सुनेर यहूदीहरूका एल्डरहरू असाध्यै ररसाए। लतनीहरूिे
जोसेफिाई िि
े र एउटा झ्यािमा रार्े जहााँ झ्याि लथएन। लतनीहरूिे ढोका बााँधे
र तािामा छाि िगाए।
13 अलन अन्नास र क
ै याफािे त्‍
यसमा िहरेदार रार्े, र िूजाहारीहरू र
िेवीहरूसाँग सल्लाह गरे, लक लतनीहरू सबैिे शबाथिलछ भेट्नुिछु , र लतनीहरूिे
योसेफिाई कस्तो मृत्यु लदन्‍
ने योजना बनाए।
14 जब लतनीहरूिे यो गरे, शासकहरू, अन्नास र क
ै याफािे यूसुफिाई बालहर
ल्याउन आदेश लदए।
अध्याय १०
1 जब सबै सभािे यो सुने, लतनीहरू प्रशौंसा गरे र छक्क िरे, लकनभने लतनीहरूिे
कोठाको तािामा एउटै छाि भेट्टाए, र योसेफिाई भेट्टाउन सक
े नन्।
2 तब हन्‍
नास र क
ै याफा अलघ गए, र जब लतनीहरू सबै जोसेफ गएकोमा प्रशौंसा
गरररहेका लथए, हेर, एक जना लसिाही, जसिे येशूको लिहानिाई रार्ेका लथए,
सभामा बोल्दै लथए।

5. ३ जब लतनीहरूिे येशूको लिहानको रक्षा गरररहेका लथए, त्यहााँ भूकम्प आयो।
अलन हामीिे िरमेश्वरको स्वगुदू तिाई लिहानको ढुङ्गा हटाएर त्यसमालथ बसेको
देख्य ौं।
4 अलन उसको अनुहार लबजुिी जस्तै लथयो र उसको िुगा लहउाँ जस्तै लथयो। अलन
हामी डरिे मरेका मालनसहरू जस्तै भय ौं।
5 अलन हामीिे एक स्वगुदू तिे येशूको लिहानमा स्त्रीहरूिाई यसो भनेको सुन्य ौं,
नडराऊ। मिाई थाहा छ लक तिाईौंिे ि
ु समा टााँलगनुभएका येशूिाई र्ोज्नुहुन्छ।
उहााँिे भलवष्यवाणी गनुुभएझैाँ उहााँ ब री उठ् नु भएको छ।
6 आउनुहोस् र उहााँिाई राक्तर्एको ठाउाँ हेनुुहोस्। र तुरुन्तै जानुहोस् र उहााँका
िेिाहरूिाई भन्नुहोस् लक उहााँ मृत्युबाट ब री उठ् नु भएको छ, र उहााँ
लतमीहरूको अगालड गािीिमा जानुहुनेछ। त्यहााँ लतमीहरूिे उसिाई देख्नेछ
जसरी उहााँिे लतमीहरूिाई भन्नुभयो।
7 तब यहूदीहरूिे येशूको लिहानको रक्षा गने सबै लसिाहीहरूिाई बोिाए र
लतनीहरूिाई भने, “ती स्त्रीहरू को हुन्, जससाँग स्वगुदू तिे बोिेका लथए?
लतमीहरूिे लतनीहरूिाई लकन ििन सक
े न ?
8 लसिाहीहरूिे जवाफ लदए र भने, “हामीिाई थाहा छै न ती स्त्रीहरू को लथए।
डरिे हामी मरेका मान्छे बन्य ौं, र ती मलहिाहरूिाई कसरी समात्ने?
9 यहूदीहरूिे लतनीहरूिाई भने, “िरमप्रभु जीलवत हुनुहुन्छ भनी हामी
लतमीहरूिाई लवश्वास गदैन ौं।
10 लसिाहीहरूिे जवाफ लदाँदै यहूदीहरूिाई भने, जब लतमीहरूिे येशूिाई धेरै
आियुकमुहरू गरेको देर्े र सुन्‍
य , र उहााँिाई लवश्वास गरेन , लतमीहरूिे
हामीिाई कसरी लवश्वास गने? लतमीहरूिे ठीक
ै भन्य , प्रभु जीलवत हुनुहुन्छ,
लकनलक िरमप्रभु सााँच्चै जीलवत हुनुहुन्छ।
11 हामीिे सुनेका छ ौं लक तिाईौंिे जोसेफिाई बन्द गनुुभयो, जसिे येशूको
शविाई एउटा कोठामा गाडेको लथयो, एउटा तािामुलन, जसमा छाि िगाइएको
लथयो। जब लतमीहरूिे त्यो र्ोल्य , उहााँिाई त्यहााँ भेट्टाउनुभएन।
12 त्यसोभए क
े तिाईौं जोसेफिाई ल्याउनुहुनेछ जसिाई तिाईौंिे कोठामा िहरा
लदनुभएको लथयो, र हामी येशूिाई ल्याउनेछ ौं जसिाई हामीिे लिहानमा रार्ेका
लथय ौं।
13 यहूदीहरूिे जवाफ लदए र भने, हामी यूसुफिाई जन्माउनेछ ौं, क
े लतमीहरूिे
येशूिाई उत्पन्न गछौ। तर जोसेफ आफ्नै शहर अररमलथयामा छन्।
14 लसिाहीहरूिे जवाफ लदए, यलद योसेफ अररमथामा र येशू गािीिमा हुनुहुन्थ्यो
भने, हामीिे स्वगुदू तिे स्त्रीहरूिाई र्बर गरेको सुनेका छ ौं।
v 15 यो सुनेर यहूदीहरू डराए, र आिसमा भने, "यलद यी क
ु राहरू सावुजलनक
भएमा, सबैिे येशूमा लवश्वास गनेछन् ।
16 तब लतनीहरूिे धेरै िैसा जम्मा गरे, र लसिाहीहरूिाई लदए, र भने, क
े
लतमीहरू मालनसहरूिाई भन्दछ लक येशूका िेिाहरू रातमा आए जब
लतमीहरू सुलतरहेका लथय र येशूको शरीर िोरेर िगे। यलद रायिाि लििातसिे
यो क
ु रा सुने भने, हामी उहााँिाई सन्तुष्ट गनेछ ौं र लतमीहरूिाई सुरलक्षत गनेछ ौं।
17 तदनुसार लसिाहीहरूिे िैसा लिए, र लतनीहरूिाई यहूदीहरूिे लनदेशन लदए
अनुसार भने। र लतनीहरूको ररिोटु मालनसहरूमा लवदेश फ
ै लियो।
18 तर एकजना िुजारी लफनीस, आडा एक स्क
ु िमास्टर र एलगयस नाउाँ भएका
िेवीहरू, लतनीहरू तीनै जना गािीिबाट यरूशिेममा आए, र मुख्य
िूजाहारीहरू र सभाघरहरूमा भएका सबैिाई भने,
19 हामीिे येशूिाई देर्ेका छ ौं, जसिाई लतमीहरूिे ि
ू समा टााँग्य , उहााँका एघार
िेिाहरूसाँग क
ु रा गदै, र लतनीहरूको बीिमा जैतून िहाडमा बसेर लतनीहरूिाई
भन्‍
नुभयो,
20 सारा सौंसारमा जानुहोस्, सबै राष्टर हरूिाई सुसमािार प्रिार गनुुहोस्,
लतनीहरूिाई लिता, िुत्र र िलवत्र आत्माको नाममा बक्तप्तस्मा लदनुहोस्; र जसिे
लवश्वास गछु र बक्तप्तस्मा लिन्छ, उद्धार हुनेछ।
21 अलन जब उहााँिे आफ्ना िेिाहरूिाई यी क
ु राहरू भन्नुभयो, हामीिे उहााँिाई
स्वगुमा उक्तक्लरहेको देख्य ौं।
22 जब मुख्य िूजाहारीहरू, एल्डरहरू र िेवीहरूिे यी क
ु राहरू सुने,
लतनीहरूिे यी तीन जना मालनसहरूिाई भने, “इस्राएिका िरमेश्‍
वरको मलहमा
गर र उहााँिाई स्वीकार गर, लतमीहरूिे देर्ेका र सुनेका क
ु राहरू सााँिो हुन् लक
होइनन् भनी स्वीकार गर। ।
23 लतनीहरूिे जवाफ लदए, “हाम्रा लिता-िुर्ाुहरूका प्रभु जीलवत हुनुहुन्छ,
अब्राहामका िरमेश्‍
वर, इसहाकका िरमेश्‍
वर र याक
ू बका िरमेश्‍
वर, जसरी
हामीिे येशूिाई उहााँका िेिाहरूलसत क
ु रा गरेको सुन्य ाँ, र उहााँिाई स्वगुमा
उक्लाँदै गरेको देद‍
य ाँ। , त्यसैिे हामीिे तिाईिाई सत्य जानकारी लदएका छ ौं।
24 अलन ती तीनजना मालनसहरूिे उिर लदए, र यी शब्दहरू थप्दै भने, यलद
हामीिे येशूिाई बोिेको सुनेका शब्दहरू र उहााँिाई स्वगुमा उक्तक्लरहेको देख्य ौं
भने, हामी िािको दोषी हुनुिछु ।
25 तब मुख्य िूजाहारीहरू तुरुन्तै उठे , र लतनीहरूको हातमा व्यवस्थाको िुस्तक
समातेर, यी मालनसहरूिाई यसो भन्दै िलकत िारे, “येशूको बारेमा लतमीहरूिे
बोिेका क
ु राहरू अब उप्रान्त लतमीहरूिे घोषणा गने छै न ।
26 अलन लतनीहरूिे लतनीहरूिाई ठ
ू िो रकम लदए, र लतनीहरूसाँग अन्य
व्यक्तिहरू िठाए, जसिे लतनीहरूिाई लतनीहरूको आफ्नै देशमा िैजानुिछु ,
तालक लतनीहरू क
ु नै िलन हाितमा यरूशिेममा बस्न निरोस्।
27 तब यहूदीहरू सबै एकसाथ भेिा भए, र अत्यन्तै लविाििूणु लिन्ता व्यि गदै
भने, यरूशिेममा भएको यो असाधारण क
ु रा क
े हो?
28 तर हन्‍
नास र क
ै याफािे लतनीहरूिाई सान्‍
त्‍
वना लदाँदै भने, “येशूको लिहानको
रक्षा गने लसिाहीहरूिे हामीिाई एउटा स्वगुदू तिे लिहानको ढोकाबाट ढुङ्गा
हटाएर ल्यायो भन्‍
ने क
ु रामा हामीिे लकन लवश्‍
वास गनुुिछु ?
29 सायद उहााँका आफ्नै िेिाहरूिे लतनीहरूिाई यो भने, र लतनीहरूिे यसो
भन्नुिछु भनेर िैसा लदए, र लतनीहरू आफ
ै िे येशूको शरीर िगे।
30 यसबाहेक, यो लविार गनुुहोस्, लक लवदेशीहरूिाई क
ु नै श्रेय लदनु हुाँदैन,
लकनलक लतनीहरूिे िलन हामीबाट ठ
ू िो रकम लिएका छन्, र हामीिे
लतनीहरूिाई लदएका लनदेशनहरू अनुसार लतनीहरूिे हामीिाई घोषणा गरेका
छन्। लतनीहरू या त हामीप्रलत लवश्वासयोग्य हुनुिछु , वा येशूका िेिाहरूप्रलत।
अध्याय ११
1 तब लनकोदेमस उठे र भने, “हे इस्राएिका छोराहरू हो, लतमीहरूिे सलह भन्‍
य ,
ती तीन जना मालनसहरूिे िरमेश्‍
वरको व्‍
यवस्क्‍
थाद्वारा शिथ र्ाएका क
ु राहरू
लतमीहरूिे सुनेका छ , जसिे भनेका लथए, “हामीिे येशूिाई उहााँका
िेिाहरूसाँग जैतून िहाडमा बोल्दै गरेको देख्य ौं, र हामीिे देख्य ौं। उहााँ स्वगुमा
उक्लनुहुन्छ।
२ अलन धमुशास्त्रिे हामीिाई लसकाउाँछ लक धन्य अगमविा एलियािाई स्वगुमा
िलगयो। अगमविाहरूका छोराहरूिे एिीशािाई सोधे, हाम्रा लिता एलिया कहााँ
छन्? उहााँिे लतनीहरूिाई भन्नुभयो, उहााँिाई स्वगुमा िलगएको छ।
3 अलन अगमविाहरूका छोराहरूिे उहााँिाई भने, हुनसक्ज्छ आत्मािे उसिाई
इस्राएिको िहाडहरू मध्ये एउटामा िुर्‍
याएको छ, सायद हामीिे उहााँिाई त्यहााँ
भेट्टाउनेछ ौं। अलन लतनीहरूिे एिीशािाई लबन्ती गरे, र उहााँ लतनीहरूसाँग तीन
लदनसम्म लहाँड्नुभयो, र लतनीहरूिे उहााँिाई भेट्टाउन सक
े नन्।
4 अलन अब हे इस्राएिका छोराहरू, मेरो क
ु रा सुन्नुहोस्, र हामी मालनसहरूिाई
इजरायिका िहाडहरूमा िठाऔौं, नत्रता आत्मािे येशूिाई िगेको छ, र सायद
हामीिे उहााँिाई त्यहााँ भेट्टाउनेछ ौं र सन्तुष्ट हुनेछ ौं।
5 अलन लनकोदेमसको सल्लाहिे सबै मालनसहरूिाई र्ुसी तुल्यायो। लतनीहरूिे
येशूिाई र्ोज्ने मालनसहरूिाई िठाए, तर उहााँिाई भेट्टाउन सक
े नन्। लतनीहरूिे
फक
े र भने, “हामीिे िारैलतर गय ौं, तर येशूिाई भेट्टाउन सक
े न ौं, तर हामीिे
यूसुफिाई उसको अररमालथया शहरमा भेट्टाय ौं।
6 यो सुनेर शासकहरू र सबै मालनसहरू र्ुसी भए, र इस्राएिका िरमेश्‍
वरको
प्रशौंसा गरे, लकनभने योसेफ भेलटए, जसिाई लतनीहरूिे एउटा कोठामा थुनेका
लथए, र भेट्टाउन सक
े नन्।
7 अलन जब लतनीहरूिे ठ
ू िो सभा बनाए, मुख्य िूजाहारीहरूिे भने, हामी क
े
माध्यमबाट जोसेफिाई उहााँसाँग क
ु रा गनु हामीकहााँ ल्याउने?
8 अलन कागजको टुिा लिएर, लतनीहरूिे उहााँिाई िेर्े, र भने, "लतमी र सबै
िररवार सौंग शाक्तन्त होस्। हामीिाई थाहा छ लक हामीिे िरमेश्वर र तिाइाँको
लवरुद्धमा अिमान गरेका छ ौं। लतम्रा लिता-िुर्ाुहरूिाई भेट्न िाउाँदा र्ुसी
हुनुहोस्, लकनलक तिाईौं जेिबाट भाग्नुमा हामी िूणुतया अिक्तम्मत भय ौं।
9 हामी जान्दछ ौं लक यो दुभाुवनािूणु सल्लाह लथयो जुन हामीिे तिाईौंको लवरुद्धमा
लिय ौं, र िरमप्रभुिे तिाईौंको हेरिाह गनुुभयो, र िरमप्रभु आफ
ै िे तिाईौंिाई हाम्रा
योजनाहरूबाट छु टकारा लदनुभयो। यूसुफ, लतमीिाई शाक्तन्त होस्, जो सबै
मालनसहरू माझ आदरणीय हुनुहुन्छ।
10 अलन लतनीहरूिे यूसुफका सात जना साथीहरू छाने, र लतनीहरूिाई भने,
जब लतमीहरू जोसेफकहााँ आउाँछ , उहााँिाई शाक्तन्तिूवुक अलभवादन गर र
उहााँिाई यो ित्र लदनुहोस्।
11 यसरी, जब ती मालनसहरू यूसुफकहााँ आए, लतनीहरूिे उहााँिाई शाक्तन्तिूवुक
अलभवादन गरे, र उहााँिाई ित्र लदए।
12 अलन जब योसेफिे यसिाई िढे, उनिे भने, िरमप्रभु िरमेश्वर धन्यको होस्,
जसिे मिाई इस्राएिीहरूबाट छु टकारा लदनुभयो, लक लतनीहरूिे मेरो रगत
बगाउन सक
े नन्। धन्य भगवान, जसिे मिाई लतम्रो िर्ेटामुलन रक्षा गनुुभएको छ।
13 अलन योसेफिे लतनीहरूिाई िुम्बन गरे र लतनीहरूिाई आफ्नो घरमा िगे।
अलन भोलििल्ट, जोसेफ आफ्नो गधामा िढे र लतनीहरूसाँगै यरूशिेम गए।
14 अलन जब सबै यहूदीहरूिे यी क
ु राहरू सुने, लतनीहरू उहााँिाई भेट्न बालहर
गए, र यसो भन्दै कराए, “बुबा जोसेफ, तिाईौंको यहााँ आउाँदै गदाु शाक्तन्त होस्।
15 जसिाई उहााँिे जवाफ लदनुभयो, िरमप्रभुबाट समृक्तद्ध सबै मालनसहरूमा
उिक्तस्थत हुनेछ।
16 अलन लतनीहरू सबैिे उहााँिाई िुम्बन गरे। अलन लनकोदेमसिे ठ
ू िो
मनोरञ्जनको तयारी गरेर उहााँिाई आफ्नो घरमा िगे।
17 तर भोलििल्ट, तयारीको लदन, अन्नास, क
ै याफा र लनकोदेमसिे जोसेफिाई
भने, “इस्राएिका िरमेश्वरिाई स्वीकार गनुुहोस्, र हामीिे तिाईिाई सोध्ने सबै
प्रश्नहरूको जवाफ लदनुहोस्।