1. 1. ระบบดูแลชวยเหลือผูเรียน
2. ศูนยใหคําปรึกษาแนะแนว
(Advice Center)
3. แนะแนว

2. 1. ความหมายของการแนะแนว
การแนะแนว เปนกระบวนการชวยเหลือให
บุคคลไดรูจักและเขาใจตนเอง ตลอดจนเขาใจผูอื่น
และสิ่งแวดลอม เพื่อชวยใหบุคคลสามารถตัดสินใจ
ไดอยางเหมาะสม ตลอดจนปรับตัวและอยูในสังคม
ไดอยางมีความสุข แกปญหาไดดวยตนเอง และ
พัฒนาตนเองไดตามศักยภาพ ปฏิบัติตนใหเปน
สมาชิกที่ดีของสังคม

3. 2. การแนะแนว VS การแนะนํา
การแนะแนว : ชวยเหลือใหเขา
สามารถชวยตนเองได
การแนะนํา : ชี้แจงใหทําหรือปฏิบัติ

4. ปรัชญาของการแนะแนว
1. มนุษยทุกคนมีคุณคาตอตนเอง ครอบครัว
และสังคม
2. มนุษยทุกคนมีศักดิ์ศรี
3. มนุษยแตละคนมีความแตกตางกัน
4. พฤติกรรมทุกพฤติกรรมของมนุษยมี
สาเหตุ

5. หลักของการแนะแนว
1. การแนะแนวจัดขึ้นบนความเชื่อในศักดิ์ศรีและความมีคุณคาของตน
และทุกคนมีสิทธิจะไดความชวยเหลือตลอดเวลา
2. การแนะแนวตองรับผิดชอบตอสังคมดวย นอกเหนือไปจากความ
รับผิดชอบที่มีตอบุคคลในสถานศึกษา
3. การแนะแนวจัดขึ้นเพื่อชวยเหลือผูเรียน ใหสรางจุดมุงหมายในชีวิตที่
เหมาะสม และสามารถดําเนินชีวิตตามจุดมุงหมายที่ตั้งไว

6. 4. การแนะแนวจะดําเนินไปอยางมีประสิทธิภาพ จะตองอาศัยความ
รวมมือจากบุคคลหลายฝายรับผิดชอบรวมกัน เชน พอ แม ครู
ชุมชน
5. การแนะแนวเนนในเรื่องความแตกตางระหวางบุคคล
6. การจัดบริการแนะแนวไมไดจํากัดเฉพาะบุคคลที่มีปญหาเทานั้น
7. การแนะแนวมีความสําคัญตอชีวิตทุกระยะ จึงควรจัดเปนกระบวนการ
ตอเนื่อง

7. 8. กิจกรรมการแนะแนวควรยึดหยุนตามความตองการของผูเรียนและ
และยึดผูเรียนเปนศูนยกลาง
9. การจัดการแนะแนวไมใชวิธีการบังคับ แตใหผูเรียนไดเรียนรูที่จะ
ชวยตนเอง
10.การแนะแนวจะตองเกิดจากความสมัครใจและรวมมือกันระหวางผู
ใหบริการและผูรับบริการหรือผูเรียน

8. 11. การจัดการแนะแนวจะตองจัดใหทันสมัยตอเหตุการณตาง ๆ
12. การจัดการแนะแนวจะไดผลดี หากไดมีการประเมินผลงานเปนระยะ เพื่อ
ปรับปรุงแกไข และใหการจัดโปรแกรมการแนะแนวตาง ๆ มีประโยชนตอ
ผูเรียนมากที่สุด
13. การแนะแนวควรจัดใหครอบคลุมบริการทั้ง 3 ประเภท คือ การศึกษา อาชีพ
สวนตัว และสังคม
14. การแนะแนวเปนศาสตรและศิลป ดังนั้น ผูที่จะทํางานแนะแนวจึงควรเปนผูที่
ฝกฝนและพัฒนาตนเองอยางตอเนื่อง

9. เปาหมายของการแนะแนว
1. สงเสริมและพัฒนา
2. การปองกัน
3. การแกไขปญหา

10. วัตถุประสงคของการแนะแนวในสถานศึกษา กศน.
1. รูจักตนเอง สามารถควบคุมตนเอง และพึ่งตนเองได
เปนผูมีความสุข และมีคุณธรรม จริยธรรม
2. สามารถเลือกตัดสินใจอยางมีเหตุผลที่เหมาะสม
3. สามารถวางแผนและจัดการชีวิต การเรียน การงาน
และอาชีพอยางมีคุณภาพ
4. รูจักแสวงหาความรูและเพิ่มพูนทักษะเพื่อพัฒนางานสู
ความเปนสากลบนพื้นฐานของความเปนไทย
5. มีจิตสํานึกรับผิดชอบตอสวนรวม และสิ่งแวดลอม
รับผิดชอบตอบทบาทหนาที่ในครอบครัวและสังคม

11. พฤติกรรมที่พึงประสงคตามวัย
วัยรุนตอนตน รูจักดูและรับผิดชอบ
ตนเองอยางดี รูจักแสวงหาความรู ขอมูล
และสามารถตัดสินใจเลือกไดอยางฉลาด
และแกปญหาอยางรอบคอบ มีความเปนตัว
ของตัวเอง ไมถูกชักจูงไปในทางที่ผิดไดงาย

12. วัยรุนตอนปลาย มีจิตสํานึกทาง
สังคม เคารพตนเองและผูอื่น มั่นใจใน
ตนเอง รูจักแสวงหาขอมูล มีการตัดสินใจ
อยางรอบคอบ และรับผิดชอบในผลที่
เกิดขึ้น รูจักกติกา กฎเกณฑทางสังคมเปน
อยางดี

13. ผูใหญ เขาใจและรับผิดชอบใน
บทบาทหนาที่ของตนเองเปนอยางดี รูจัก
ใฝหาความรู เพื่อพัฒนาตนเองอยาง
ตอเนื่องและตลอดชีวิต รูวิธีพัฒนาตนเอง
เพื่อความสําเร็จในงานอาชีพ และการ
ดําเนินชีวิต

14. ผูสูงอายุ ยอมรับสภาพความเปลี่ยนแปลง
ของชีวิต และรูจักรักษาสุขภาพกาย สุขภาพจิต
รูสึกภูมิใจในตนเอง รูจักใชชีวิตอยางมีคุณคา
และสรางสรรค เปนที่พึ่งยึดเหนี่ยวจิตใจของ
ลูกหลาน สามารถถายทอดประสบการณและ
สิ่งที่มีคุณคาแกบุคคลรุนหลัง

15. ขอบขายของการแนะแนว
1. แนะแนวการศึกษา
(Education Guidance)
2. แนะแนวอาชีพ
(Vocational Guidance)
3. แนะแนวสวนตัวและสังคม
(Personal and Social
Guidance)

16. บริการแนะแนวที่จัดในสถานศึกษา 5 บริการ
1. บริการศึกษาและรวบรวมขอมูล
(Individual Inventory Service)
2. บริการสนเทศ (Information Service)
3. บริการใหคําปรึกษา (Counseling Service)
4. บริการจัดวางตัวบุคคล (Placement
Service)
5. บริการติดตามผล (Follow – up Service)

17. บริการแนะแนว
บริการสนเทศ
บริการให
คําปรึกษา
บริการสงเสริม
พัฒนา
ชวยเหลือ
บริการติดตาม
และประเมินผล
บริการศึกษา
รวบรวมขอมูล

18. กระบวนการในการใหคําปรึกษาแนะแนวใน
สถานศึกษา กศน.
กอน ระหวาง หลัง
รักและเห็นคุณคา
ตัวเองและผูอื่น
ประสบ
ความสําเร็จ
มีจิตสํานึก
รับผิดชอบตอ
ตนเอง ครอบครัว
สังคม และ
ประเทศชาติ
บริการ
ติดตาม
- ผูเรียน/ผูรับบริการ
ระหวางเรียน
- ผูเรียน/ผูรับบริการที่จับ
การศึกษาไปแลว
- ประเมินผลโครงการ/
กิจกรรมแนะแนว
วัดผล
ประเมินผล
บริการจัด
วางตัวบุคคล
- สอนเสริม
- ฝกประสบการณอาชีพ
- ศึกษาดูงาน
- พัฒนาบุคลิกภาพ
ผูเรียน/
ผูรับบริการ
บริการ
สนเทศ
- ขอสนเทศ
ทางการศึกษา
ของ กศน.
YES
ตัดสินใจ
เลือก
NO
พื้นฐาน
อาชีพ
อัธยาศัย
ทักษะ
ชีวิต
โครงการ/
กิจกรรม
ประเมิน
ความรูและ
ประสบการณ
เทียบระดับ
การศึกษา
บริการ
สนเทศ
- ปฐมนิเทศ
- วิธีเรียน
- สื่อ
- กิจกรรม
- โครงงาน
- การสอบ
- การจบ
กิจกรรม
การเรียนรู
บริการศึกษารวบรวม
ขอมูล บริการให
คําปรึกษา
- การเรียน
- การประกอบอาชีพ
- สวนตัวและสังคม
- รูจักผูเรียนรายบุคคล
- คัดกรอง ผูเรียน ฯลฯ
บริการให
คําปรึกษา

19. การใหคําปรึกษาเชิงจิตวิทยา คืออะไร ?
การใหคําปรึกษาเปนกระบวนการของปฏิสัมพันธ
ระหวางผูรับคําปรึกษา (Clients) กับ ผูให
คําปรึกษา (Counselors) เพื่อใหเกิดการ
เปลี่ยนแปลง (Change) บุคลิกภายใน Client ใน
ทางบวกอยางครบดาน อันไดแก 5 ดานที่สําคัญ
ยอวา ABCDE ไดแก Awareness = การตระหนักรู
Body, Boundary = สรีระรางกาย, ขอบเขต:
สภาพสังคมแวดลอม
Cognition = การรับรู, การคิด
Doing = การกระทํา, พฤติกรรม
Emotion = อารมณ ความรูสึก
เพื่อเติบโตไปสู Optimal human functioning
(เกง กลา แกรง ดัง ดี มีสุข สรางคุณคา)

20. เปาประสงคสูงสุดของการใหคําปรึกษา
OHF: Optimal Human Functioning
(บุคคลที่ทําหนาที่อยางสมดุลเต็มศักยภาพ)
Source: Adapted from Linley, P. Alex & Joseph, Stephen.(2004:5).
Positive Psychology in Practice. New Jersey: John Wiley & Sons, Inc.

21. กระบวนการใหคําปรึกษา (1)

22. กระบวนการใหคําปรึกษา (2)

23. 1. ฉันยิ้มเมื่อพบกับคนใหมๆ หรืออยูในสถานการณใหมๆ
2. ฉันรูสึกสบายใจที่จะแนะนําตนเองและเริ่มสนทนากอน
3. ฉันแตงกายสุภาพดูดีและมั่นใจกับรูปลักษณของตน
4. ฉันเชื้อเชิญใหผูอื่นมาเขารวมวงสนทนาดวยกัน
5. ฉันพูดคุยอยางเปนกันเองเชิงบวก สุภาพ ดวยน้ําเสียงสดชื่น
6. ฉันเปดการสนทนาดวยเรื่องรอบๆตัว แลวคอยโยงสูการแลกเปลี่ยนความคิดเห็น
7. ฉันสนใจฟง แมเขาจะพูดถึงเรื่องที่ฉันมีความรูไมมากนักก็ตาม
8. ฉันกลาวชื่นชมเขาและเปดเผยความรูสึกนึกคิดของตนที่มีตรงกันกับเขา
9. ฉันสังเกตความตองการที่จะพูดของผูอื่นและใหเวลาเขาไดพูด
10. ฉันพูดสนทนาแบบกระชับ ผลัดกันพูดและไมหงุดหงิดแมถูกขัดจังหวะ
เมื่อทานพบคนใหม ทานทําอยางไร
ทักษะสานสัมพันธ (Rapport)ทักษะสานสัมพันธ (Rapport)
กรุณา √ หนาขอที่เห็นวาตรงกับตัวทาน
ทานขาดขอใด ทานอยากใหขอนั้นเปนอยางไร?ทานขาดขอใด ทานอยากใหขอนั้นเปนอยางไร?

24. ในชวงที่ผานมา เมื่อทานพบคนใหม ทานทําอยางไร
กรุณา √ หนาขอที่เห็นวาตรงกับตัวทาน
1. ฉันรูสึกไมคอยมั่นใจ ที่จะเดินไปหาและเริ่มแนะนําตัวกอน
2. ฉันนั่งเงียบๆ ไมรูวาจะพูดคุยอะไรกับเขาดี
3. ฉันคิดวารอใหเขาหันมากอน แลวคอยยิ้มและเริ่มทักทายก็แลว
กัน
หากทานได √ ขอใดขอหนึ่ง
อาจใช “ทักษะสานสัมพันธ” ชวยได
ทักษะสานสัมพันธ (Rapport)ทักษะสานสัมพันธ (Rapport)

25. ทักษะสานสัมพันธ
(Rapport): 3A
ปจจัยเอื้อ: การทักทาย การพูดคุยจากนอกสูใน การชื่นชมยอมรับปจจัยเอื้อ: การทักทาย การพูดคุยจากนอกสูใน การชื่นชมยอมรับ
ทักษะสานสัมพันธ (Rapport)ทักษะสานสัมพันธ (Rapport)

26. Tips:ทักษะสานสัมพันธ (Rapport)
1 การถามเปด มีอะไรใหผมชวยครับ, ใหถาม “อะไร, อยางไร” มากกวา “ใชหรือไม, ทําไม”, มีอะไรใหผมรับใชครับ
2 การตอบสนองอยางใส
ใจ
สบสายตา หันหนาไปหา โนมตัวไปหา สนใจฟง ยิ้ม กลาวตอบรับ ผงกศีรษะ ครับ ทวนความ สะทอน
ความรูสึก ระยะหางเหมาะสม
3 การเสริมเพิ่มเรื่อง แสดงการชื่นชมเห็นดวย เลาประสบการณที่เขาสนใจ ที่สอดคลองกับเขา ชี้แจงเพิ่มอยางสุภาพ เสนอทางเลือก
เพิ่มเชิงบวก
4 การทักทาย ยกมือไหว กลาวสวัสดี จับมือ โคงคํานับ ยิ้มแยมแจมใส แนะนําตัว ยกมือทักทาย แตะสัมผัสตามควร
5 การพูดคุยจากนอกสูใน เริ่มที่สถานการณรอบตัว เรื่องนาสนใจในขาวแลวโยงสูความคิดเห็น ความรูสึก เอยชื่อเขาบอยๆ
ทักษะสานสัมพันธ (Rapport)ทักษะสานสัมพันธ (Rapport)

27. การสนทนาแบบไหนจะสรางสัมพันธภาพไดดีกวากัน
คูสนทนา แบบ A แบบ B
วิมล คุณทํางานที่นี่หรือคะ คุณทํางานอะไรคะ
สมศักดิ์ ใชครับ ผมทํางานใหองคกรที่ไมหวังผลกําไรครับ
วิมล เหรอ คุณชอบมั้ยคะ เหรอคะ ดีจัง องคกรนี้ดูแลเกี่ยวกับเรื่องอะไรคะ
สมศักดิ์ ครับ ชอบ ก็ดานสุขภาพ เด็กและเยาวชน ครอบครัว ขณะนี้ผมทําโครงการรณรงคเลี้ยงลูก
ดวยนมแมอยูครับ
วิมล คุณทํางานนี้มากี่ปแลวคะ นาสนใจมาก ดิฉันก็ตั้งใจวาถามีลูกก็จะเลี้ยงดวยนมตัวเอง วาแตวา นมแมมี
ประโยชนอยางไรบางคะ
สมศักดิ์ ราว 2-3 ปแลวครับ ผมดีใจมากครับที่คุณเห็นคุณคานมแม การที่แมใหนมลูกนั้นมีประโยชนทั้งตอ
ทารกและตอแมเองดวยครับ คือ...
ทักษะสานสัมพันธ (Rapport)ทักษะสานสัมพันธ (Rapport)

28. เลาสูกันฟง:
จับคูคนที่เรายังไมรูจัก
มากนัก (10 นาที)
เลาสูกันฟง:
จับคูคนที่เรายังไมรูจัก
มากนัก (10 นาที)
สถานการณภายนอก
• สถานที่ ที่อยากไปเที่ยวมีอะไรบาง
พฤติกรรม
• อะไรที่ทําไดดี เกง ถนัด บาง
• เมื่ออยูคนเดียว มักจะทําอะไร
ความคิด
• อะไรที่อยากทําได แมตอนนี้จะยังทําไมไดก็ตาม
• อะไรทําใหทําสิ่งนี้ (ในการมาที่นี่, มาเรียนหัวขอนี้)
ความรูสึก
• เหตุการณอะไรบางที่ ประทับใจวันนี้
• อารมณใดที่รูสึกวาควบคุมไดยาก
• เหตุการณอะไรบาง ที่ทําใหรูสึกเปนสุข สบายใจ
• อะไรที่ชอบมากเกี่ยวกับเรื่องนี้ (คนนี้, สิ่งนี้)
บุคลิกนิสัย
• ถาเปลี่ยนได ฉันอยากใหตนเองเปลี่ยนในเรื่องใดบาง
ทักษะสานสัมพันธ (Rapport)ทักษะสานสัมพันธ (Rapport)

29. ตุกตาลมลุก
1. รูสึกอยางไร
2. หากคนรับเปนคนที่เราไมรูจัก จะรูสึกอยางไร
3. หากคนรับเปนคนที่เราคุนเคยละ จะรูสึก
อยางไร
4. บางอยางเราไมไดทําเอง ตองฝากคนอื่นทํา เรา
จะสบายใจ เมื่อคนนั้นเปนอยางไร
5. ไดขอคิดเพื่อประยุกตใชในการทํางานรวมกัน
อยางไร
6. ความไววางใจ เชื่อมั่นตอกัน สําคัญอยางไรใน
การทํางานเปนทีม
ทักษะสานสัมพันธ (Rapport)ทักษะสานสัมพันธ (Rapport)

30. ในชวงที่ผานมา ทานรับฟงผูที่มาปรึกษา อยางไรบาง
กรุณา √ หนาขอที่เห็นวาตรงกับตัวทาน
1 รับฟงปญหา อยางเขาใจ ไมขัดจังหวะหรือเปลี่ยนเรื่อง
2 ใชการเงียบ เพื่อใหเขาไดไตรตรองภายในตนเองอยางไดผล
3 สบสายตา สังเกตภาษากายเพื่อเขาใจทั้งเนื้อหาและอารมณ
ของเขาอยางครบถวน
หากทานไมได √ ขอใดขอหนึ่ง
อาจใช “ทักษะฟงใจ” ชวยได
ทักษะฟงใจ (Active listening)ทักษะฟงใจ (Active listening)

31. ความรักยอมผูกพันทุกสิ่งไว
ใหถึงซึ่งความสมบูรณ
ความรักยอมผูกพันทุกสิ่งไวความรักยอมผูกพันทุกสิ่งไว
ใหถึงซึ่งความสมบูรณใหถึงซึ่งความสมบูรณ
ทานอยากพูดคุยกับใครมากกวากันระหวาง
คนที่ฟงเรา กับ คนที่เราตองฟง
ทักษะฟงใจ (Active listening)ทักษะฟงใจ (Active listening)

32. ทักษะฟงใจ : LEADERS
(Active listening)
สาธิตทักษะฟงใจ (Active listening)ทักษะฟงใจ (Active listening)

33. คิดถึงเรื่องที่ไมคอยสบายใจ 1 เรื่อง
แลวจับคู (ดาวกับเดน) ปรึกษากัน
1 ดาวเปนคนพูดกอนสัก 5-10 นาที
2 เดนเปนคนฟง ใหเริ่มตนถามกอนวา “มี
อะไรใหชวยบาง” แลวใชทักษะฟงใจ
จากนั้น สลับกัน
3 แลกเปลี่ยนกันวา
– รูสึกอยางไรเมื่อมีคนฟงเรา
– กอนและหลังพูดคุย ความสนิทสนม
ตางกันอยางไร
– จะประยุกตใชอยางไรในการทํางาน
ทักษะฟงใจ (Active listening)ทักษะฟงใจ (Active listening)

34. 1. ฉันมองและสังเกต Client ทั้งแววตา สีหนา น้ําเสียงและอากัปกิริยาโดยรวม
2. ฉันถามเปดเพื่อเอื้อ Client ตอการเปดเผยและปะติดปะตอเรื่องราว ไมใชถามแทรกจน
ขัดจังหวะเรื่องราว
3. ฉันสังเกตอารมณความรูสึกพรอมกับรับรูเนื้อหาของ Client ไปพรอมกัน
4. ฉันสะทอนความรูสึก ทวนความชวยให Client ไดตระหนักรูตนเองอยางเหมาะสม
5. ฉันชี้ความไมสอดคลองที่เกิดขึ้นในตัว Client ทําใหเขาเขาใจตนเองและปญหาไดดียิ่งขึ้น
6. ฉันบอกทางออกไปโดยที่ Client ยังคงรูสึกคาใจหรือสับสนกับปญหาอยู
7. ฉันถามหลายคําถามจนขัดจังหวะการพูดของ Client
8. ฉันรูสึกอึดอัด เมื่อเผชิญกับความเงียบ
9. ฉันชี้นํามากจน Client ไมไดคิดพิจารณาเลือกดวยตนเอง
10. ฉันแสดงการเห็นดวยกับ Client มากเกินไป
นึกถึงการใหคําปรึกษาครั้งลาสุดของทาน เปนอยางไรบาง
กรุณา √ หนาขอที่เห็นวาตรงกับตัวทาน (Client: ผูรับคําปรึกษา)
ขอ 1-5 ขาดขอใด พัฒนาขอนั้น
ขอ 6-10 มีขอใด ปรับปรุงขอนั้น
มีขอใดที่ทานตั้งใจจะ
พัฒนาตนเองบาง?
มีขอใดที่ทานตั้งใจจะ
พัฒนาตนเองบาง?ทักษะฟงใจ (Active listening)ทักษะฟงใจ (Active listening)

35. ฉันทําถูกตองเหมาะสมหรือไม
หรือมีทางออกอื่นๆ อยางไร
1. สยามขัดแยงและสรางปญหาใหกับฉันบางเรื่อง แตฉัน
จําเปนตองคบหาและทํางานรวมกับสยามตอไป ฉันจึง...
หลีกเลี่ยงไมพูดถึงเรื่องดังกลาว เกรงวาจะเกิดขัดใจกัน
ทั้งสองฝาย ซึ่งเปนเพื่อนรวมงานที่ดีในชวงที่ผานมา
2. สมยศโตเถียงกับฉันอยางรุนแรง และฉันรูวาเขาเสียใจ
มาก ตั้งแตวันนั้นเปนตนมา ฉันพยายาม...เลี่ยงที่จะไม
พูดเรื่องนั้นอีกและปลอยใหทุกสิ่งยุติเพียงนั้น
3. สมชายเพื่อนของฉันหลบหนาฉัน และพยายามทําตัว
เหินหางและเฉยเมยตอฉัน ฉันก็...เลยตามเลย ติดตอ
เขาใหนอยที่สุด ปลอยเขาไปตามแบบของเขา
ทักษะสานสัมพันธ (Rapport)ทักษะสานสัมพันธ (Rapport)

36. Coaching
1. ขณะปดตารูสึกอยางไร
2. มีโคชกับไมมีโคช ตางกันอยางไร
3. บางคนมีโคชก็ยังแปะมือพลาด เกิดอะไร
ขึ้น
4. บางคนไมมีโคช ก็แปะมือได เกิดอะไรขึ้น
5. ผูสังเกตการณรูสึกอยางไรตอนไมไดพูด
ไมไดโคช
6. ไดขอคิดเพื่อประยุกตใชในการทํางาน
รวมกันอยางไร
ทักษะโคชปญหา(Coaching problem)ทักษะโคชปญหา(Coaching problem)

37. เมื่อทานเห็นวาพฤติกรรมของบางคน
ควรไดรับการแกไข ทานทําอยางไร
กรุณา √ หนาขอที่เห็นวาตรงกับตัวทาน
1. ฉันพูดตําหนิอยางมีอารมณ เพื่อใหสํานึกตัว
2. พูดเตือนอยางกวางๆ ไมไดพูดระบุพฤติกรรมที่ชัดเจนลงไป เพราะ
เกรงวาเขาจะรับไมได
3. ฉันไมไดหาโอกาสเตือนตั้งแตแรกๆ จนเรื่องลุกลามใหญโต แลวจึง
คอยมาตักเตือน
หากทาน √ ขอใดขอหนึ่ง
อาจใช “ทักษะโคชปญหา” ชวยได
ทักษะโคชปญหา(Coaching problem)ทักษะโคชปญหา(Coaching problem)

38. อยางไหนที่เราจะอยากฟง มากกวากัน ระหวาง
เตือนดวยเสียงดุ กับ เตือนดวยปรารถนาดี
คําเดียวที่ถูกกาละ ก็ดีจริงๆ
ทักษะโคชปญหา(Coaching problem)ทักษะโคชปญหา(Coaching problem)

39. สมศักดิ์เสนอไอเดียนาสนใจมากใน
ที่ประชุม ผมทราบมาวาชวงนี้
สมศักดิ์ เขางานหลัง 9 โมงมา 3 -
4 วันแลว ทําใหมีผลตอการคิด
โบนัสและพิจารณาเลื่อนตําแหนง
งานอีกดวย ผมรูสึกเปนหวงในเรื่อง
นี้ ผมอยากใหสมศักดิ์เขางานทัน
08.30 น. สมศักดิ์คิดอยางไร
ปจจัยเอื้อ: ประเด็นเจาะจง, การใหเกียรติ, สื่อดวยใจรักปจจัยเอื้อ: ประเด็นเจาะจง, การใหเกียรติ, สื่อดวยใจรัก
ทักษะโคชปญหา: ABCD
(Coaching problem)
ทักษะโคชปญหา(Coaching problem)ทักษะโคชปญหา(Coaching problem)

40. คิด&ฝกฝนทักษะคิด&ฝกฝนทักษะ
1. มีประเด็นใดหรือพฤติกรรมของใครที่รูสึกเปนหวง อยากเห็น
การแกไขหรือปรับปรุงใหดีขึ้น
2. เรื่องดังกลาวมีผลกระทบตอตัวคนนั้นและตอองคกรอยางไร
3. เราอยากเห็นพฤติกรรมใหมเปนอยางไร
4. คนนั้นเขาพรอมที่จะแกไขเปลี่ยนแปลงหรือยัง สังเกตความ
พรอมไดจากอะไร
5. คนนั้นเขามีจุดเดนที่เราประทับใจอะไรบาง
6. สรุปวาจะพูดกับเขาอยางไรดีตามทักษะโคชปญหาABCD
7. จับคู สมมติใหอีกคนเปนคนนั้น แลวสลับกัน
สมศักดิ์เสนอไอเดียนาสนใจมากในที่ประชุม ผมทราบมาวาชวงนี้สมศักดิ์ เขางานหลัง 9 โมง
มา 3 - 4 วันแลว ทําใหมีผลตอการคิดโบนัสและพิจารณาเลื่อนตําแหนงงานอีกดวย
ผมรูสึกเปนหวงในเรื่องนี้ ผมอยากใหสมศักดิ์เขางานทัน 08.30 น. สมศักดิ์คิดอยางไร
ทักษะโคชปญหา(Coaching problem)ทักษะโคชปญหา(Coaching problem)

41. ครังลาสุด ทานโคชหรือเตือนสติผูอืนอยางไร
บาง
ครังลาสุด ทานโคชหรือเตือนสติผูอืนอยางไร
บาง
1. ฉันระบุพฤติกรรมที่ไมเหมาะสมอยางชัดเจน เขาใจตรงกัน
2. ฉันเลี่ยงการดวนสรุปหรือตีความเชิงลบตอตัวบุคคล
3. ฉันเตือนเขาเปนแบบสวนตัว ไมใชในที่ประชุม
4. ฉันเปดโอกาสใหอีกฝายไดแสดงความคิดเห็น
5. ฉันเตือนในโอกาสแรกที่เขาพรอม ไมใชปลอยไวนานจนนึกออกยาก
6. ฉันใช “I” statement ไมใช “You” statement
7. ฉันเตือนในเรื่องที่อยูในการควบคุมและไมเกินความสามารถของเขา
8. ฉันไมเดาเจตนาการกระทําของเขา แตเปดโอกาสใหเขาพูดบอกเอง
9. ฉันไมเพียงพูดแตสาธิตใหดูวา พฤติกรรมที่เหมาะสมนั้นเปนอยางไร
10. ฉันหลีกเลี่ยงการสื่อวาตนเองเหนือกวา รูมากกวา เกงกวาจนเขารูสึกวาถูกคุมคาม
11. ฉันมุงหาทางออกตอปญหาทีละประเด็น มิใชระบายอารมณ
12. ฉันแสดงความชื่นชมทันทีเมื่อเขา แกไขพฤติกรรมตนเองได
13. ฉันติดตามดูแลอยางตอเนื่อง เพื่อสรางพฤติกรรมใหมไดคงทน
ทานขาดขอใด อยากใหขอนั้นเปนอยางไร จะทําอยางไรทานขาดขอใด อยากใหขอนั้นเปนอยางไร จะทําอยางไรทักษะโคชปญหา(Coaching problem)ทักษะโคชปญหา(Coaching problem)
กรุณา √ หนาขอ
ที่เห็นวาตรงกับตัวทาน
กรุณา √ หนาขอ
ที่เห็นวาตรงกับตัวทาน

42. ในชวง 2 สัปดาหที่ผานมา
ทานมีอาการเหลานี้บางหรือไม
กรุณา √ หนาขอที่เห็นวาตรงกับตัวทาน
1. เมื่อฉันมีเรื่องคาใจ ฉันทําเปนไมสนใจโดยหาอะไรทําเพลินๆและไมคิดถึง
มันอีก
2. มีบางเรื่องฉันเก็บไวในใจ และไมไดปรึกษาใคร
3. บางเรื่องฉันรูสึกขัดแยงอยูในใจ แตฉันก็ตองทํา
4. ฉันรูสึกหงุดหงิดงาย แมกับเรื่องเล็กๆ นอยๆ
หากทานได √ ขอใดขอหนึ่ง
อาจใช “ทักษะซายขวาหารือ” ชวยได
ทักษะซายขวาหารือ (Self talk)ทักษะซายขวาหารือ (Self talk)

43. ชวงที่ผานมา
อารมณใดที่สงผลตอชีวิตของทานมากกวากัน
ระหวาง อารมณดี กับ อารมณเสีย
จงรักษาใจดวยความระวังระไวรอบดาน
เพราะชีวิตเริ่มตนออกมาจากใจ
ทักษะซายขวาหารือ (Self talk)ทักษะซายขวาหารือ (Self talk) Movies4@2.16

44. ทักษะซายขวาหารือ
(Self talk)
ทักษะซายขวาหารือ (Self talk)ทักษะซายขวาหารือ (Self talk)
ปจจัยเอื้อ: การระบายอารมณความรูสึก คําถามกระตุนการตระหนักรู
การตัดสินใจอยางมีสติ
ปจจัยเอื้อ: การระบายอารมณความรูสึก คําถามกระตุนการตระหนักรู
การตัดสินใจอยางมีสติ

45. โมเดล กลไกซายขวาหารือ
(Self talk mechanism)
โมเดล กลไกซายขวาหารือ
(Self talk mechanism)
ทักษะซายขวาหารือ (Self talk)ทักษะซายขวาหารือ (Self talk)

46. ชวงเดือนที่ผานมา ทานดูแลจิตใจตัวเองอยางไรบาง
1. ฉันติดตอพูดคุยกับบุคคลสําคัญในชีวิตฉันอยูเสมอ
2. ฉันใชเวลาพักผอนพูดคุยกับเพื่อนรวมงานอยางเปนกันเอง
3. ฉันใหรางวัลตนเอง เมื่อประสบความสําเร็จหรือทําไดดี
4. ฉันบอกไดวาตนเองเกงหรือโดดเดนดานใด
5. ฉันสัมผัสและเรียนรูอารมณตนเองทั้งเชิงบวก & เชิงลบ
6. ฉันมีเวลาละเลนกับเด็กๆ หรือ สัตวเลี้ยงนารักบอยๆ
7. ฉันใหเวลาตนเองในการฟงเพลง อานหนังสือ ดูภาพยนตร
8. ฉันไดชื่นชมกับธรรมชาติและสิ่งสรางสรรคใหมๆ
9. ฉันหัวเราะ มีอารมณขัน มีอารมณดีอยูเสมอ
10. ฉันมีวิธีใหกําลังใจตนเอง คนหาสิ่งดีๆ ทามกลางปญหาเปน
มีขอใดที่ทานตั้งใจจะพัฒนา
ตนเองบาง จะเริ่มอยางไรดี?
มีขอใดที่ทานตั้งใจจะพัฒนา
ตนเองบาง จะเริ่มอยางไรดี?
ไมจริง คอนขางไมจริง จริงบางครั้ง คอนขางจริง จริงที่สุด
1-2 3-4 5-6 7-8 9-10
คะแนน 85-100 50-84 10-49
แปลผล ดีมาก:
ใหเปนแบบอยาง
ดีพอใช:
ใหพัฒนาบางขอ
ปรับปรุง:
รีบปรึกษาหารือทักษะซายขวาหารือ (Self talk)ทักษะซายขวาหารือ (Self talk)

47. ในชวงที่ผานมา ทานรูสึกอยางไรกับ
ปญหาที่แกไขไดยาก
กรุณา√ หนาขอที่เห็นวาตรงกับตัวทาน
1. ฉันมักคิดไปในทางลบ แงราย ทําใหรูสึกหนักใจและวิตกกังวล
กับปญหา
2. ฉันก็ทําตามหนาที่ไปเรื่อยๆ พอใหผานไปวันๆแบบเขาเกียร
วาง
3. ฉันปลอยปญหาไวอยางนั้น และหาอะไรทําเพลินๆ พยายามไม
คิดถึงมันอีก
หากทาน √ ขอใดขอหนึ่ง
อาจใช “ทักษะคิดมุงทางออก” ชวยได
ทักษะคิดมุงทางออก (Solution-focused thinking)ทักษะคิดมุงทางออก (Solution-focused thinking)

48. อยางไหนจะชวยแกปญหาไดมากกวากัน ระหวาง
คิดกังวลกับปญหา กับ คิดมุงหาทางออก
แมถูกขนาบรอบขาง
แตก็ไมถึงกับกระดิกไมไหว
Movies1@33.04
ทักษะคิดมุงทางออก (Solution-focused thinking)ทักษะคิดมุงทางออก (Solution-focused thinking)

49. ทักษะ การคิดมุงทางออก: SOLVE
(Solution-focused thinking)
ปจจัยเอื้อ: คิดนอกกรอบ ประสบการณ
เชิงบวก ความหวัง ใชเหตุผล
ปจจัยเอื้อ: คิดนอกกรอบ ประสบการณ
เชิงบวก ความหวัง ใชเหตุผล
ทักษะคิดมุงทางออก (Solution-focused thinking)ทักษะคิดมุงทางออก (Solution-focused thinking)

50. SOLVE รายละเอียด
1
Solution
ถาปญหานี้แกไขได วันนั้นจะเปน
อยางไร
2 Options ที่ผานมาเราแกไขปญหานี้อยางไร มีวิธี
อื่นๆอะไรอีกบางเพื่อชวยแกไขปญหานี้
3 Lead
change
ถาเปลี่ยนบางอยางได เพื่อใหไดตามที่
คาดหวัง ตองเปลี่ยนอะไร (แงตัวทาน,
หัวหนา, ทีมงาน, ผูเกี่ยวของ,
ขั้นตอน&วิธีการทํางาน,
สภาพแวดลอมที่ทํางาน)
4 Via
others
คนอื่นๆที่เคยแกปญหาคลายๆกันนี้
ไดมากอน ตอนนั้นเขาทําอยางไร
5 Empty มีชวงใดบางที่ปลอดปญหานี้ เกิดอะไร
ขึ้นในชวงนั้น
อะไรที่ดีๆในชวงนั้น ที่นาจะนํามาใชได
ในวันนี้
จับกลุมตามฝายหรือคิดเองดังนี้จับกลุมตามฝายหรือคิดเองดังนี้
1. หากยอนเวลากลับไปได ปญหาอะไรที่
ทานจะรีบทําการแกไขโดยเร็ว บอกมา
สัก 5 ปญหา (ดาน: ผลการปฏิบัติงาน
การสื่อสาร วิธีการทํางาน สไตลบริหาร
วิธีรับมือกับปญหา การใหค.รวมมือ
เปาหมายการทํางาน การริ่เริ่มสิ่งใหมๆ)
2. จาก 5 ปญหาเลือกมา 3 ปญหาที่สําคัญ
มากๆแลวระดมสมองตอบคําถาม
SOLVE
3. สรุปวา ปนี้ทานจะทําอะไรที่ตางไปจาก
เดิมบาง
4. เพื่อบรรลุเปาหมายในปนี้ นอกจากสิ่ง
ทําเพิ่มดังกลาวแลว ทานคิดวา อะไรที่
ควรทําเพิ่มอีก จะฝากใหใครทําดี อยาก
ใหฝายอื่นชวยอยางไร

51. Problem-focused Solution-focused
เนนเขาใจปญหาที่เกิดขึ้นในบริบทชีวิต เนนวิธีเปลี่ยนตนเองและความเปนไปไดดานบวก
บอกเลาปญหาและสิ่งที่ไมตองการในอดีต บอกเลาเปาหมายและสิ่งที่ตองการในอนาคต
ใชปญหาในการวินิจฉัยโรคและตีตราตัวบุคคล ใชทางออกมาเปนโอกาสคนหาและพัฒนาศักยภาพและวาดหวังตัวบุคคล
เนน “อะไรผิดปกติ” “อะไรที่ไมไดผล” “อะไรที่ขาดพรอง” ซึ่งเปน
ขอดอยของบุคคล ครอบครัว ที่ทํางาน ชุมชน
เนน “อะไรถูก” “อะไรไดผล” “อะไรที่มีอยู” ซึ่งเปนศักยภาพของบุคคล
ครอบครัว ที่ทํางาน ชุมชน
มองวาการตอตานการเปลี่ยนแปลงแสดงวามีแรงจูงใจหรือความ
ตองการบางอยางแอบแฝง
มองวาการตอตานการเปลี่ยนแปลงแสดงวาเปาหมายและวิธีการบําบัด ไม
สอดคลองกับเปาหมายและวิธีที่Clientคุนเคย
มองวาปญหานํามาซึ่งพยาธิสภาพ มองวาปญหาอาจกระตุนใหเกิดการพัฒนาศักยภาพไดหากรับมือไดอยาง
เหมาะสม
Source: Adapted from Sharry, John. (2001:6-37). Solution-Focused Groupwork. London: Sage Publications.
ทักษะคิดมุงทางออก (Solution-focused thinking)ทักษะคิดมุงทางออก (Solution-focused thinking)

52. ทักษะที่นิยมใชในการใหคําปรึกษา
1. การฟง
2. การถาม
3. การเงียบ
4. การทวนซ้ํา

53. 5. การใสใจ
6. การทําใหเกิดความกระจาง
7. การสะทอนความรูสึก
8. การตีความ
9. การใหความมั่นใจ
10.การสรุปความ

54. คุณลักษณะผูใหคําปรึกษาที่พึงประสงค

55. จะจัดบริการแนะแนว
ใหประสบความสําเร็จทําอยางไร: 5ขั้น 7 หลัก

56. ขอบคุณและสวัสดีคะ