Myanmar ulke raporu_2013

MYANMAR
ÜLKE RAPORU

Hazırlayan : Pınar ASLAN

Ankara - January, 2013

MYANMAR
Temel Sosyal ve Ekonomik Göstergeler
Temel Sosyal Göstergeler
Resmi Adı

Myanmar Birliği Cumhuriyeti

Nüfus

54,584,650 (2012 tahmini)

Dil

Burmaca

Din

Budist 89%, Hristiyan 4%, Müslüman 4%, Diğer3%

Yüzölçümü

676,578 km2

Başkent (nüfus)

Nay Pyi Taw 992,000

Başlıca Şehirleri (nüfus)

Mandalay 1.009 million; Yangon 4.259 million

Yönetim Şekli

Parlamenter Demokrasi

Devlet Başkanı

Thein Sein

Başbakan

Tın Aung Myınt Oo

Para Birimi

Kyat

Temel Ekonomik Göstergeler
2007 a 2008 a 2009 a 2010 a 2011 a 2012 b 2013 b
GSYİH (milyon dolar, cari fiyatlarla)
Reel Büyüme Oranı (%)
Cari İşlemler Dengesi (milyon dolar)
Kişi Başına GSYİH (dolar, PPP*)

16,741 23,925 28,406 34,635 45,273 49,743
5.5

4.7

4.3

4.5

1,851d 1,548d 1,086d 1,527d
2,735

2,902

3,032

3,174

55,875

4.8

5.0

5.3

111

-737

-831

3,367

3,590

3,835

1.5

9.1

5.1

16.3

13.0

13.0

815

820

810

8,206

İşsizlik Oranı (%, ort.)
Enflasyon Oranı (%, ort., TÜFE)

28.6d

16.0d

2.2d

9.4d

17.0d

17.0d

17.0d

17.0d

Enflasyon Oranı (%, ort., ÜFE)
Kredi Faiz Oranı (%, ort.)
Döviz Kuru (Kt/$, yıl sonu, piyasa fiyatları)

1,290

1,185

1,055

970

İhracat (fob, milyon dolar)

6,303 d 7,198 d 6,700 d 7,831 d

İthalat (fob, milyon dolar)

-3,038d -3,886d -3,959d -4,376d

Dış Ticaret Hacmi (fob, milyon dolar)
Dış Ticaret Dengesi (milyon dolar)

8,618

10,370

-5,982 -7,078

-8,659

9,341 11,084 10,659 12,207 14,188 15,696

19,029

3,265 d 3,312 d 2,741 d 3,456 d

2,224

1,541

1,711

a Economist Intelligence Unit tahmini
b Economist Intelligence Unit öngörüsü
d Güncel

Üyesi Olduğu Uluslararası Kuruluşlar
Birleşmiş Milletler (Un)
Birleşmiş Milletler Eğitim Bilim Ve Kültür Tekilatı (Unesco)
Birleşmiş Milletler Sınai Kalkınma Teşkilatı (Unıdo)
Güneydoğu Asya Uluslar Birliği (Asean)
Gıda Ve Tarım Örgütü (Fao)
Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (Iaea)
Uluslararası Çalışma Örgütü (Ilo)
Uluslararası Denizcilik Örgütü (Imo)
Uluslararası Para Fonu (Imf)
-, 2013

2 / 21

Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.

Dünya Sağlık Örgütü (Who)
Dünya Ticaret Örgütü (Wto)

Genel Bilgiler
Coğrafi Konum
Myanmar, Güneydoğu Asya’da Andaman Denizi, Bengal Körfezi, Bangladeş, Çin, Hindistan, Laos ve
Tayland’la komşu bir ülkedir.
Myanmar’ın iç kesimlerinde yer alan ovalar engebeli dağlık bölgelerle çevrilidir.
Ülkede tropik muson iklimi görülmekte olup, yazın Haziran ve Eylül ayları arasında güneydoğu musonu
etkisinde bulutlu sıcak nemli yazlar, Aralık ve Nisan ayları arasında kuzeydoğu musonu etkisinde daha
az bulutlu, seyrek yağışlı, ılık, düşük nemli kışlar yaşanmaktadır.

Siyasi ve İdari Yapı
Myanmar, bağımsızlığını kazandığı 1948 yılından 1962 yılına kadar (1958-1960 arasındaki askeri idare
hariç) demokrasi ile yönetilmiştir; 1962-2011 döneminde ise doğrudan askeri yönetimlerle idare
edilmiştir. 1988 yılında kanlı bir darbe ile yönetimi ele geçiren “Devlet Yasa ve Düzeni Restorasyon
Konseyi” (State Law and Order Restoration Council) adlı cunta, 1997 yılında “Devlet Barış ve Kalkınma
Konseyi” (State Peace and Development Council) adını alarak biçim değişikliğine uğramıştır.
Askeri cunta rejimi 1989’da ülkeye İngilizlerce konulmuş olan “Burma” veya “Birmanya” ismini ülkede
Birmanlardan başka halkların da yaşadığını belirtmek için “Myanmar Birliği” olarak değiştirmiştir.
Başkent Rangun'un ismi de Yangon olarak değiştirilmiştir. ABD, Avustralya, İrlanda ve İngiltere isim
değişikliğini tepkiyle karşılamışlar ve Cunta rejimi seçilerek iş başına gelmediği için yeni ismi
tanımamışlardır. Bununla birlikte, Birleşmiş Milletler, 1989’da isim değişikliğini kabul etmiş ve ülkenin
ismini "Myanmar Birliği" şeklinde tanımıştır. Avrupa Birliği ise alternatifli olarak “Burma/Myanmar”
ismini kullanmaktadır.
Cunta yönetimi tarafından alınan başka bir kararla, başkent 6 Kasım 2005 tarihinde resmen
Yangon’dan 320 km kuzeydeki Naypidav’a taşınmıştır. Son olarak, devletin resmi adının da 31 Mart
2011 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere “Myanmar Birliği Cumhuriyeti” (The Republic of the Union
of Myanmar) olarak değiştirildiği bildirilmiştir.
Cunta yönetimi tarafından hazırlanan ve ülkenin siyasi sistemini tanımlayan yeni anayasa, 2008 Mayıs
ayında yapılan referandum ile kabul edilmiştir. Bununla birlikte orduya sistemde önemli bir rol vermesi,
örneğin alt ve üst meclislerde toplam sandalye sayısının dörtte birinin ordu mensuplarına ayrılmış
olması gibi hususlara dikkat çeken uluslararası gözlemciler, yeni anayasayı eleştirmişlerdir. Yeni
anayasada Başbakanlık makamı kaldırılmıştır. (Kaynak:
http://www.mfa.gov.tr/turkiye-myanmar-siyasi-iliskileri.tr.mfa)
1 Nisan 2012’de gerçekleştirilen kısmi seçimlerde ana muhalefet partisi (National League for
Democracy) 45 sandalyenin 43’ünü almıştır. Hükümet halen meclisteki sandalyelerin %50’sinden
fazlasına sahiptir. Ayrıca 2008 anayasası gereğince meclisteki sandalyelerin %25’i askeri temsilciler için
ayrılmaktadır.

Genel Ekonomik Durum
Ekonomik Yapı
Nüfusun yaklaşık %32’sinin yoksul olduğu Myanmar, Güneydoğu Asya’nın en fakir ülkesidir. Ekonomik
anlamda kötü yönetilen ülke, doğal kaynaklarına rağmen dünyanın en fakir ülkelerindendir. Bankacılık
sektörü kırılgandır ve çok da büyük olmayan özel sektör belirsiz politik çevre ve bozuk pazar koşulları
ile karşı karşıyadır. Enflasyon oranı yüksektir. Ülkenin karşı karşıya olduğu makroekonomik sorunların
arasında Kyat’ın aşırı değerli olduğu kur sistemi, bütçe açığı, ticari kredi olmaması, piyasa dışı faiz
oranları, öngörülemeyen enflasyon, güvenilmez ekonomik veriler ve ulusal hesapların
bağdaştırılamaması bulunmaktadır. Myanmar’ın yetersiz yatırım ortamı doğal, gaz, elektrik üretimi,
kereste ve madencilik sektörleri dışında yabancı yatırımcıların çekingen davranmasına sebep olmuştur.
En verimli sektörler doğal maddelerin işlenmesine dayalı –özellikle petrol ve gaz, madencilik ve
kerestecilik- sektörler olup, son ikisi doğaya yoğun ölçüde zarar vermektedir.
Özel bankalar, yerli ve uluslar arası kısıtlamalar altında çalışmakta olduğundan özel sektörün kredilere
erişimi sınırlı olmaktadır. ABD, AB ve Kanada’nın geçtiğimiz dönemde uygulamadığı uluslar arası
finansal ve ekonomik yaptırımlar ülkenin yeni var olmaya çalışan hazır giyim sektörünü negatif
etkilemiş, bankacılık sektörünü izole etmiş ve Myanmar’lı firmalarla iş yapma maliyetlerini artırmıştır.
2011’de hükümet reformlar ve açık ekonomiye geçiş için adımlar atmış, ihracat vergilerini düşürmüş ve
finansal sektör üzerindeki kısıtlamaları azaltmış ve uluslar arası kuruluşların yardımını talep etmiştir.
Hükümetin komşu ülkelerle ekonomik ilişkileri iyi olsa da yabancı yatırımcı çekmek için ekonomi
yönetiminde, iş ortamında ve politik durumda daha fazla iyileşme sağlaması gerekmektedir.
Avrupa Birliği yıllar boyunca Myanmar’a silah ambargosu, mücevherat, maden ve kereste sektörlerinde
Myanmar Ülke Raporu

3 / 21


ticaret yasağı ve belirli firma ve kişilerle iş yapma yasağı gibi yaptırımlar uygulamıştır. 23 Nisan
2012’de Avrupa Birliği silah ambargosu dışındaki yaptırımları kaldırmış ve AB firmalarına Myanmar’a
yatırım yapmalarını önermiştir. ABD ise bazı yaptırımları kaldırırken, bazılarına devam etme karar
vermiştir. (Detay: www.treasury.gov/resource-center/sanctions/Programs/pages/burma.aspx.)
Resmi kur uygulamasının sonucu olarak Kyat aşırı değerli durumda ve karaborsa yaygınken Nisan 2012
itibariyle gözetimli dalgalanan döviz kuru sistemine geçilmiştir. Kur 1 Nisan 2012’den itibaren 1 ABD
doları 818 Kyat olarak belirlenmiş ve günlük bazda bir miktar dalgalanmaya izin verilmiştir.
Ekonominin doğal gaz ihracatına bağlı olarak olarak büyüdüğü düşünülmektedir. Ancak
makroekonomik reformların yapılmaması, büyümenin önünde bir engel olarak yer almaktadır.
Ekonomik Performans
Ekonomik Projeksiyon Tablosu (2011-2016)
2011 a

2012 b

2013 b

Reel Büyüme Oranı (%) c

4.8

5.0

5.3

5.9

6.5

6.9

Gayrisafi Sabit Yatırım Büyüme Oranı (%)

7.6

9.0

9.9

12.0

13.4

14.0

Gayrısafi Tarımsal Üretim Büyüme Oranı (%)

3.0

3.7

3.5

4.0

4.2

4.2

Enflasyon Oranı (%, ort., TÜFE)

5.2

5.7

5.9

6.4

6.5

6.1

Enflasyon Oranı (%, dönem sonu., TÜFE)

2014 b

2015 b

2016 b

1.5

9.1

5.1

10.3

4.3

3.8

16.3

13.0

13.0

15.0

15.0

15.0

İhracat (fob, milyar dolar)

8.2

8.6

10.4

12.1

14.3

17.5

İthalat (fob, milyar dolar)

6.0

7.1

8.7

11.0

13.9

17.9

Cari İşlemler Dengesi (milyar dolar)

0.1

-0.7

-0.8

-1.9

-3.0

-4.2

Cari İşlemler Dengesi (GSYİH’deki payı, %)

0.2

-1.5

-1.5

-2.9

-4.2

-5.0

Dış Borç (yıl sonu; US$ bn)

6.0

5.4

5.0

4.8

4.5

4.4

Resmi Döviz Kuru Kt:US$ (av) c

5.3

5.5 –

Kısa vadeli bankalararası faiz oranı

Döviz kuru Kt:US$ (ortalama) d
Döviz Kuru Kt:¥100 (ortalama) d

–

–

–

815.0

820.0

810.0

800.0

790.0

780.0

1,021.3

1,000.6

943.0

921.2

887.2

845.1

26.7

26.8

26.8

26.7

26.4

26.3

Döviz Kuru Kt:Bt (ortalama) d
Kaynak: www.eiu.com, Myanmar Country Forecast (1 Mayıs 2012)

a: Economist Intelligence Unit tahmini b: Economist Intelligence Unit öngörüsü. c: 31 Mart 2012’ye kadar sabit döviz kuru. d: 31 Mart
2012’ye kadar serbest piyasa döviz kuru

Sektörler
Tarım ve Hayvancılık
Tarım (ormancılık ve balıkçılık dahil), ekonomideki en büyük sektör olmaya devam etmektedir. Son
olarak 2011 yılı tahmini verilere göre, tarım, GSMH’nın % 43’ünü oluşturmakta ve işgücünün % 63’ü
tarım sektöründe çalışmaktadır. Dünyanın en büyük pirinç ihracatçılarından olan Myanmar’da pirinç çok
çeşitli hububat yetişmektedir. Toplam arazinin sadece %16’sı kullanılmakta olup, %9,3’lük arazi
ekilebilir olmasına rağmen kullanılmaktadır. Yatırım eksikliği sebebiyle tarım işletmelerinin çoğunluğu
küçük ölçeklidir. Myanmar’da yer alan nehirler ve 2832 km’lik kıyı şeridi, ülkeye balıkçılık ve
hidroelektrik üretimi için zengin bir potansiyel sunmaktadır.
Ormancılık
Ülkede aynı zamanda zengin orman alanları bulunmakta olup toplam arazinin %50’si orman arazisidir.
Ekonomik açıdan tik ve diğer kerestesi sert ağaçlar önem taşımaktadır. Dünyada kalan tik rezervinin
%75’e yakını Myanmar’dadır. Düzenlemeler sıkılaşsa da, ülkenin bazı bölgelerinde yoğun ağaç kesme
problemi yaşanmaktadır.
Sanayi
Cunta yönetimi tarafından özel sanayi bölgeleri geliştirilmiş olup son yıllarda belli ölçüde çeşitlendirme
gerçekleştirilmiştir. Balık ürünleri ihracat gelirlerinin önemli bir kaynağı haline gelmiş, özellikle işleme
ve soğutma ekipmanlarına yatırımlarla gelişmiştir. Ülkede ağaç ürünleri üretimi alanında da küçük bir
sektör oluşmuş olup, satışlar ham kereste ihracatının yanında oldukça düşük kalsa da hem iç piyasa
hem ihracat için kontrplak, cilalama ve mobilya üretimi gerçekleştirmektedir. Kuzey Asya’da gelen
yatırımlarla altyapısı atılan küçük çaplı ihracat odaklı hazır giyim üretimi sektörü bulunmaktadır.
-, 2013

4 / 21


Sektörün ihracatı daha çok ABD’ye yapılmaktayken, 2003 yılından itibaren ABD’nin ambargo
uygulamaya başlamasıyla 300 tekstil ve hazır giyim fabrikasının 125’i kapanmıştır.
Madencilik
Madencilik sektöründe son yıllarda kaydedilen büyümeye rağmen, sanayi sektörü nispeten az gelişmiş
durumdadır. Elektrik kesintileri, yatırımların yetersizliği ve ithal edilen ara mamüllerin azlığı sanayi
sektörünü olumsuz etkilemektedir. Doğalgaz kaynaklarının devreye sokulmasıyla enerji sektörü son
yıllarda hızla önem kazanmaya başlamıştır. Doğalgaz, deniz aşırı iki bölgedeki (Yadana ve Yetagun) gaz
yataklarının devreye sokulmasıyla, 2001 yılından bu yana Myanmar’ın en önemli ihracat kalemi haline
gelmiştir. 2007-2008 döneminde doğalgaz üretimi 473 milyar metreküpe ulaşmıştır. Güney Kore ve
Çin, Myanmar’daki doğalgaz yatırımlarıyla öne çıkmaktadırlar.
Enerji
Myanmar dünyanın en büyük 10., Asya’nın ise birinci doğal gaz ihracatçısıdır. Doğal gaz ihracatı
ülkenin döviz girdisinin en büyük kaynağıdır. Doğal gaz satışları GSYİH’ın %12,5’unu ve mal ihracatının
%40’ını oluşturmaktadır. Doğal gaz üretiminde artış beklenmekte olup, sözkonusu artış Myanmar’ı
dünyanın başlıca doğalgaz ihracatçıları arasında üst sıralara taşıyacaktır.
Myanmar’da 32. milyar varil ham petrol, 90 trilyon tcf gaz rezervi bulunmaktadır. Myanmar’a yapılan
yabancı yatırımların çoğunluğu petrol ve gaz sektörlerindedir. Özellikle Çin’li firmaların enerji
sektöründe yoğun yatırımları vardır. Myanmar’dan Çin’e bir boru hattı inşa etmek de planlar
dahilindedir.

Doğrudan Yabancı Yatırımlar
Doğrudan Yabancı Yatırımların Görünümü
Yabancı Yatırımlar
2007 2008 2009 2010 2011 b 2012 c 2013 c 2014 c
Doğrudan Yabancı Yatırımlar (milyar dolar)

1.5

1.9

-0.6

0.4

0.9

0.9

1.2

1.6

Kaynak: Economist Intelligence Unit

Ülkeler İtibarı ile Doğrudan Yabancı Yatırımlar
Myanmar’a yatırım yapan ülkelerin başında Çin, Hong Kong ve Tayland gelmektedir.

Sektörler İtibarı ile Doğrudan Yabancı Yatırımlar
İzin Verilen İşletmelerin Yatırımları (30/4/2012) (Milyon US $)
İzin Verilen İşletmelerin Yatırımları (30/4/2012) (Milyon US $)
İzin verilen işletmeler
Alanlar

Sayı

İzin verilen tutar

%

1

Elektrik

5

18,873.72

46.37

2

Petrol ve gaz

109

14,063.07

34.55

3

Madencilik

66

2,814.36

6.92

4

Üretim

164

1760.7

4.33

5

Otel ve Turizm

45

1,064.81

2.62

6

Emlakçılık

19

1,056.45

2.60

7

Hayvancılık & Balıkçılık

25

324.36

0.80

8

Nakliye & İletişim

16

313.91

0.77

9

Organize Sanayi

3

193.11

0.47

10

Tarım

7

173.10

0.43

11

İnşaat

2

37.77

0.09

12

Diğer Hizmetler

6

23.69

0.06


5 / 21


Toplam

467

40,699.05

100.00

Kaynak: Myanmar Ulusal Planlama ve Ekonomik Gelişme Bakanlığı, Yatırım ve İşletme Yönetimi Müdürlüğü

Ülkedeki Serbest Bölgeler (Özel Ekonomik Bölgeler)
İhracat odaklı yatırımı teşvik etme amacıyla kendi bağımsız yasalarına sahip üç özel ekonomik bölge
yer almaktadır. Özel Ekonomik Bölgelerde yer alan yabancı yatırım firmalarının ürünleri için ihraç
zorunluluğu bulunmaktadır. Firmanın kuruluşundan itibaren ilk 6 yılda tüm ihracat satışlarının gelirleri
tamamen vergiden muaftır. 6-10 yıl arası ise vergilerin %50’sinden muaf olup, firma elde ettiği
gelirlerle ülkede yatırım yaparsa 11-15 yıl arası da %50 indirim devam etmektedir. Özel Ekonomik
Bölgeler aynı zamanda yatırımcılara ihracat amaçlı malların üretiminde kullanılmak üzere gümrük
vergisiz makine ve hammadde ithal imkanı sağlamaktadır. Myanmar’ın çeşitli yerlerinde 18 endüstriyel
bölge ve 24 alt endüstriyel bölge bulunmaktadır ancak bu bölgeler özel ekonomik bölge kanununa tabi
değildirler.

Dış Ticaret
Genel Durum
ITC kaynaklı dış ticaret istatistikleri diğer ülkelerin istatistiklerinden derlenmiş olup, Myanmar’ın dış
ticaret hacminin daha yüksek olduğu düşünülmektedir.
Ülkenin Dış Ticareti
Dış Ticaret Göstergeleri (Milyon Dolar)
2007

2008

2009

2010

2011

İhracat

4.938

6.418

5.957

6.042

8.512

İthalat

5.028

6.292

6.355

8.982

11.936

Dış Ticaret Hacmi

9,966

12,710

12,312

15,024

20,448

Kaynak: www.trademap.org

İhracatında Başlıca Ürünler
İhraç Ettiği Başlıca Ürünler (milyon Dolar)
GTİP Ürünler
Kodu
Toplam
2711 Petrol gazları ve diğer gazlı
hidrokarbonlar
0713 Kuru baklagıller (kabuksuz) (tanelerı
ıkıye ayrılmıs)
4403 Yuvarlak ağaçlar
4001 Tabii kauçuk, balata, güta-perka,
guayül vb tabii sakızlar
7103 Kıymetli, yarı kıymetli taşlar
Kabuklu hayvanlar (canlı/ taze/
0306 sogutul../ donduru../ kurutul../
tuzlan.. Vs.)
6201 Erkek/ erkek çocuk için dış giyim
6203 Erkek/ erkek çocuk için takım, takım
elbise, ceket vs.
4407 Uzunlamasına kesilmiş, biçilmiş ağaç;
kalın >=6 mm
6205 Erkek/ erkek çocuk için gömlek
6403 Ayakkabı; yüzü deri, tabanı kauçuk,
plastik, tabii, suni vb kösele
2601 Demir cevherleri ve konsantreleri
-, 2013

2.008

2.009

2.010

6.418

5.958

6.043

3.122

2.541

2.595

731

968

709

783

557

543

96

68

168

44

86

158

124

133

131

67

74

120

111

107

120

125

86

96

79

72

85

59

78

83

14

19

82

2009/2010 % 2010 %
Değişim Pay
1
2
- 27
-3
146
83

100,00
42,95
11,73
8,98
2,79
2,61

- 2 2,16
62
12
11
18
6
338

1,99
1,98
1,59
1,40
1,37
1,35
6 / 21


1006 Pirinç
6202 Kadın/ kız çocuk için dış giyim
1207 Diğer yağlı tohumlar ve meyveler
0303 Balıklar (dondurulmus)
2602 Manganez cevherleri ve konsantreleri
0302 Balık (taze/ sogutulmus)
7403 Arıtılmış bakır, işlenmemiş bakır
alaşımları
2716 Elektrik enerjisi
6204 Kadın/ kız çocuk için takım, takım
elbise, ceket vs.
6211 Kadın/ kız çocuk için spor, kayak ve
yüzme kıyafetleri vb giyim eşyası
2505 Her nevi tabii kum
0803 Muz (taze/ kurutulmus)
9001 Optik mamuller (lif, demet, kablo,
polarizan eşya, lens, gözlük)
4402 Odun kömürü

48

121

46

55
70

70

79

61

68

40

56

67

60

62

58

18

27

48

0

39

45

48

44

41

27

36

12

68

35

1

10

24

25

27

23

17

20

22

17

21

12

21

10

17

15

15

7

11

14

13

12

14

12

13

13

8

11

13

15

11

13

11

11

2

5

10

0

3

10

8

7

9

10

6

9

10

Yumusakçalar (canlı/ taze/
0307 sogutulmus/ dondurulmus/
kurutulmus/ tuzlanmıs vs.)
2608 Çinko cevherleri ve konsantreleri
Meyve (kurutulmus) (0801, 0806'de
0813 kıler harıç)08. Fasıldakı sert ve
kabukluların
4412 Kontrplaklar, kaplama panolar,
benzeri kaplama ağaçlar
6210 Plastik, kauçuk sıvanmış, emdirilmiş
elyaftan hazır giyim eşyası
0304 Balık fıletoları ve dıger balık etlerı
(taze/ sogutulmus/ dondurulmus)
4408 Kaplamalık ve kontrplak için
yapraklar; kalın >6mm.
0501 Islenmemıs ınsan saçı ve ınsan saçı
döküntülerı
Başka yerinde belirtilmeyen meyve ve
2008 yenilen diğer bitki parçaları
konserveleri
0910 Zencefıl, safran, zerdeçal, kekık,
defne yaprakları, körı ve dıger baharat
6212 Sütyen, korse, korse kemer, pantolon
askısı, çorap bağı, jartiyer

78

98

1212 Keçiboynuzu, deniz otları ve diğer
algler, şeker pancarı, şeker kamışı vs. 11
Et, sakatat, deniz hayvanı vs.
2301 (yemeye uygun olmayan) unu,
12
pelleti, kıkırdakları
2609 Kalay cevherleri ve konsantreleri

80

14

41

13

- 34
44
0
10
20
-7
74
14
-5
14
- 48
133
- 16
11
23

1,32
1,30
1,16
1,12
1,11
0,96
0,79
0,74
0,68
0,68
0,59
0,40
0,38
0,36
0,35

71 0,34
77

0,28

0 0,25
24

0,24

17 0,23
-2
13
17
0
96

0,22
0,21
0,21
0,18
0,17

277 0,17
34
42

0,15
0,15

İthalatında Başlıca Ürünler
İthal Ettiği Başlıca Ürünler (milyon dolar)
GTİP

2010 %
7 / 21


Ürünler

No

Toplam
2710

Petrol yağları ve bitümenli minerallerden
elde edilen yağlar
Palm yağı ve fraksiyonları (kimyasal olarak
değiştirilmemiş)
Dozerler, greyder, skreyper, ekskavatör,
küreyici, yükleyici vb.
Motosiklet, mopetler, motorlu bisikletler,
sepetler

2007

2008

2009

2010 2009-2010 Değişim

5.028 6.293 6.355 8.982

Pay

41,34

100,00

520

999

656

959

46,13

0,11

259

272

172

330

91,31

0,04

96

99

118

282

139,03

0,03

94

118

155

249

60,43

0,03

35

41

99

179

81,37

0,02

102

127

125

162

29,55

0,02

99

118

140

154

10,07

0,02

177

46

64

129

99,90

0,01

7210 Demir/ çelik yassı mamul, kaplı, sıvanmış
(600mm. Den geniş)

80

91

105

110

4,95

0,01

4011 Kauçuktan yeni dış lastikler

75

81

95

107

12,41

0,01

7214 Demir/ çelik çubuklar (sıcak haddeli,
dövülmüş, burulmuş, çekilmiş)
5512 Sentetik devamsız lifden
dokumalar-ağırlıkça %85 ve fazla

18

44

98

103

5,19

0,01

35

36

62

103

66,90

0,01

8708 Kara taşıtları için aksam, parçaları

44

50

66

95

43,39

0,01

8517 Telli telefon-telgraf için elektrikli cihazlar

55

38

55

91

66,06

0,01

5407 Sentetik iplik, monofil, şeritlerle dokumalar

45

58

62

91

45,49

0,01

2106 Tarifenin başka yerinde yer almayan gıda
müstahzarları
2101 Kahve, çay ve paraguay çayı hülasası,
esans, konsantreleri ve müstahzarları
8408 Dizel, yarı dizel motorlar (hava basıncı ile
ateşlenen, pistonlu)

44

61

70

90

28,91

0,01

20

42

63

88

39,44

0,01

41

49

54

87

61,27

0,01

2922 Oksijen gruplu amino bileşikleri

56

54

73

84

16,11

0,01

2202 Sular (tatlandırıcılı, lezzetlendirilmiş)

30

44

54

83

52,54

0,01

5208 Pamuk men (ağırlıkça %85 ve fazla pamuk
m.kare 200gr)
8409 İçten yanmalı, pistonlu motorların
aksam-parçaları
1901 Malt hülasası; un, nişasta ve malt esaslı
müstahzarlar

51

54

59

82

38,25

0,01

33

52

62

79

27,38

0,01

29

40

70

76

8,86

0,01

8703 Otomobili, steyşın vagonlar, yarış arabaları

18

34

46

75

61,34

0,01

0

0

2

65

2.630,70

0,01

3902 Propilen ve diğer olefinlerin polimerleri (ilk
şekillerde)
7305 Demir/ çelikten diğer tüp ve
borular-kaynaklı vb.-çapı>406, 4mm
8528 Televizyon alıcıları, video monitörleri ve
projektörler

70

92

50

64

27,22

0,01

3

5

27

62

131,95

0,01

29

41

51

60

16,94

0,01

7216 Demir/ alaşımsız çelikten profil

18

25

52

60

15,88

0,01

50

51

51

59

17,43

0,01

46

64

41

59

44,39

0,01

21

27

27

59

120,32

0,01

69

39

11

58

453,56

0,01

26

43

34

58

69,19

0,01

9999 Tarifenin başka yerinde belirtilmeyen eşya

66

101

89

58 -

8544 İzole edilmiş tel, kablo; diğer izole edilmiş
elektrik iletkenleri; fiber optik k

30

24

41

54

1511
8429
8711

2523 Çimento
8704 Eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar
3004 Tedavide/ korunmada kullanılmak üzere
hazırlanan ilaçlar (dozlandırılmış)
7308 Demir/ çelikten inşaat ve aksamı

0202 Sıgır etı (dondurulmus)

5513
2712
7304
7228
8502

Ağarlık; %85 >devamsız sentetik-pamuk
dokuma < 170 gr/ m2
Vazelin; parafin, yağlı mum, ozakerit, linyit
mumu, turb mumu vb.
Demir/ çelikten (dökme hariç)dikişsiz tüp,
boru, içi boş profil
Alaşımlı çelikten çubuk, profil, içi boş sondaj
çubukları
Elektrojen grupları, rotatif elektrik
konvertisörleri

-, 2013

0,01

34,94
32,38

0,01

8 / 21


8504 Elektrik transformatörleri, statik
konvertisörler, endüktörler
Ağır iş makine ve cihazlarının aksamı,
8431 parçaları

28

53

48

54

57

76

81

52

1001 Buğday ve mahlut

21

16

33

51

56,62

0,01

8802 Diğer hava taşıtları, uzay araçları

18

22

2

51

2.028,96

0,01

13,16

0,01

36,06

0,01


Başlıca Ülkeler İtibarı ile Dış Ticareti
Başlıca Ülkeler İtibarı ile İthalat (Milyon Dolar)
Ülkeler

2009

2010

2011

2010-2011 Değişim

2011 Pay

6.355.206

8.982.252

11.935.811

32,9

100

Çin

2.261.243

3.475.524

4.824.141

38,8

40,42

Tayland

Toplam

1.544.666

2.072.955

2.832.867

36,7

23,73

Singapur

890.582

1.159.348

1.213.146

4,6

10,16

Güney Kore

406.153

480.995

667.847

38,8

5,60

Malezya

211.478

369.510

560.441

51,7

4,70

Japonya

201.623

261.897

509.695

94,6

4,27

Kolombiya

-

-

443.121

-

3,71

Endonezya

174.766

284.172

359.471

26,5

3,01

Taywan

81.769

106.741

133.140

24,7

1,12

Avustralya

46.445

72.729

73.762

1,4

0,62

Almanya

52.600

30.576

58.139

90,1

0,49

A.B.D.

6.970

9.651

48.848

406,1

0,41

Brezilya

7.907

20.669

25.498

23,4

0,21

Fransa

17.101

17.672

23.513

33,1

0,20

Belgium

7.273

8.914

21.098

136,7

0,18

Belçika

9.476

20.664

19.098

- 7,6

0,16

Yani Zelanda

5.868

11.571

15.692

35,6

0,13

İspanya

4.766

4.785

14.463

202,3

0,12

Filipinler

7.480

11.233

14.129

25,8

0,12

11.647

19.094

13.293

- 30,4

0,11

5.243

7.489

11.644

55,5

0,10

5.673

8.171

9.682

18,5

0,08

14.633

3.598

8.863

146,3

0,07

Türkiye
Avustruya
İngiltere
İsveç
Kaynak: Trademap

Başlıca Ülkeler İtibarı ile İhracat (Milyon Dolar)
Ülkeler

2009

2010

2011

2010-2011 Değişim %

2011 Pay %

Toplam

5.957.826

6.042.702

8.511.927

41

Tayland

2.781.574

2.813.866

3.294.020

17

38,7

57

455

1.778.343

390.745

20,9

Çin

646.122

966.087

1.677.495

74

19,7

Japonya

341.256

385.372

593.002

54

7,0

78.350

159.650

298.628

87

3,5

Malezya

144.173

229.229

234.508

2

2,8

Singapur

118.313

82.941

85.830

3

1,0

Almanya

81.318

78.487

81.442

4

1,0

Taywan

55.100

63.734

74.797

17

0,9

Kolombiya

Güney Kore


100

9 / 21


Endonezya

29.057

31.847

71.279

124

0,8

İngiltere

52.088

52.174

66.345

27

0,8

Fildişi Sahilleri

63.797

30.623

59.879

96

0,7

İspanya

42.586

47.892

41.634

- 13

0,5

Filipinler

8.592

13.313

20.539

54

0,2

17.583

23.840

15.377

-35

8.476

18.602

15.257

- 18

0,2

757

300

14.661

4.787

0,2

Türkiye
Burkina Faso
Madagaskar
Avustralya

20.307

Avusturya

9.046

0,2

13.249

-6

0,2

11.259

11.479

2

0,1

10.215

8.454

9.394

11

0,1

Sri Lanka

2.811

6.661

7.670

15

0,1

İtalya

6.900

7.950

7.643

-4

0,1

Hollanda

14.106


Dış Ticaret Politikası ve Vergiler
İthalat Rejimi
Myanmar’a bir çok ürünün, özellikle lüks ürünlerin, yasal olarak ithalatı ithali yasak ürünler listesinde
yer almaları sebebiyle sorunludur. ASEAN yükümlülükleri kapsamında Myanmar’ın ithalat üzerindeki
tüm miktarsal kısıtlamaları kaldırması gerekmektedir. Ancak yürürlükteki yasa (Control of Imports and
Exports Act of 1947) uyarında hükümet ihracat ve ithalat lisansı isteyebilmektedir. Hükümetin ithalat
yapmak isteyen firmalardan öncelikle ihracat yaptıklarına dair kanıt istemesine ilişkin düzenlemede bir
miktar rahatlama olmuştur. Myanmar para birimi olan kyat’ın diğer para birimlerine dönüştürülemez
olması sebebiyle ithalat işlemleri yabancı para cinsinden gerçekleşmektedir. Haziran 2010’da hükümet
bir yılda Myanmar’daki hesaplara yapılacak işlem sayısına ilişkin kısıtlamayı kaldırmış ve döviz
bazındaki tüm transfleri (işçi dövizleri dahil olmak üzere) %10 vergi ödenmesinden sonra ihracat geliri
olarak kaydetmeye başlamıştır. Ocak 2012’de işçi dövizlerine uygulanan %10’luk vergi kaldırılmıştır.
Ürünlerin üzerindeki etiketlerde Buda figürü veya milli bayrak kullanılmasına izin verilmemektedir.
2011 yılının Aralık ayında daha önce ithalatı yasak olan monosodtum-glutomat, bisküvi çeşitleri,
alkolsüz içecekler, konserve gıdalar ve noodle ithalatına izin vermiştir. 2012 yılın başlarında ise resmi
bir açıklama yapmasa da yaş meyve, sakız, kek, gofret, çikolata, alkol, bira, sigara şeker ve plastik
ithalatına izin vermiş gibi görünmektedir. Bu ürünler 2011 yılından beri ithalat izni alınarak veya
alınmadan yasal yasağa rağmen piyasada bulunabilmektedir.
Gümrük İletişim Bilgisi
Genel Direktör
Gümrük Departmanı
132 Strand Road, Yangon, Myanmar.
Tel: 95-1- 248-173, 95-1- 391-437
Myanmar ASEAN üyesi olarak, Asean Serbest Ticaret Bölgesi (AFTA), ASEAN-Çin Serbest Ticaret
Bölgesi, ASEAN-Avustralya-Yeni Zelanda Serbest Ticaret Bölgesi (AANZFTA) ve ASEAN-Hindistan
Serbest Ticaret Bölgesinin parçasıdır. ASEAN’ın en az gelişmiş üyelerinden olan Myanmar’ın
yükümlülüğü olan vergi indirimlerini gerçekleştirmek için 2015’e kadar zamanı vardır.
Myanmar’ın Güney Kore, Çin, Tayland, Bangladeş, Hindistan, Pakistan, Vietnam, Laos, Filipinler,
Malezya ve bazı Doğu Avrupa ülkeleri ile karşılıklı ticaret anlaşmaları vardır. Çin, Hindistan, Bangladeş,
Tayland ve Laos ile sınır ticareti anlaşmaları vardır.

Tarifeler ve Diğer Vergiler
Myanmar ASEAN sistemine dahildir. Ülkede ithalatta: ithalat vergisi, ticari vergiler ve lisans ücretleri
alınmaktadır. 1997’de ASEAN (Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği) sistemine dahil olmasıyla Myanmar
“Common Effective Preferential Tariff scheme” (CEPT)’e uyum sağlamak için tedbirler almaya
başlamıştır. Ülke, 2015’e kadar aşamalı olarak şu anda %0-%40 aralığında değişen vergileri indirme
yükümlülüklerini yerine getirecektir. En yüksek vergi oranları lüks ürünlere uygulanmaktadır. Sanayi
girdileri, makine ve yedek parçalara uygulanan vergi oranı %15 civarındadır. Gümrük Departmanı
değerlendirmeyi CIF bedel üzerinden yapmaktadır. Bazı malların değerlemesinde ise kendi referans
rehberlerini kullanmaktadırlar. Söz konusu referans rehberde ürünler Kyat üzerinden fiyatlandırılmakta
olup, bu fiyatlar Myanmar dışındakinden düşük ya da yüksek olabilmektedir.

-, 2013

10 / 21


Tarife Dışı Engeller
1988 yılından beri dış ticaret ve yatırımın artması için yasalar çıkarılmasına rağmen halen ithalat,
ihracat ve işle ilgili diğer faaliyetler için alınması gereken izinler gibi engeller bulunmaktadır. Başkentin
Nay Pyi Taw’a taşınması işlemlerin süresinin uzamasına ve maliyetinin artmasına sebep olmuştur.
Sıklıkla değişen, duyurulmayan, yazılı olmayan politika değişiklikleri iş ortamındaki belirsizliği
artırmaktadır. Lisans işlemleri şeffaf değildir ancak 2011 yılının ikinci yarısından itibaren ithalat ve
ihracat lisanslarının alınması kolaylaştırılmıştır. Lisans işlemleri 2-3 gün sürmektedir. Kayıt dışı
ekonomi oldukça yüksek düzeydedir. Myanmar’da aynı zamanda aktif bir finansal sektör ve bağımsız
bir merkez bankası bulunmamaktadır. Altyapının gelişmemiş olması da mal ve hizmetlerin dağıtımında
problem yaratmaktadır. Hükümet ihracata uyguladığı %8 ticari vergi oranını, Temmuz 2011’de %5’e
çekmiş, Ağustos 2011’de 6 ay süreyle başlıca tarım ve hayvancılık ürünleri için vergileri askıya almış ve
bu süre daha sonra Ağustos 2012 tarihine kadar uzatılmıştır. Devlet tik, doğal gaz ve değerli taşların
tek yasal ihracatçısı olsa da zaman zaman firmalara kendi adına ihracat yapması için izin vermektedir.

Türkiye ile Ticaret
Genel Durum
Türkiye-Malezya Dış Ticaret Değerleri (1 000 Dolar)
İthalat

İhracat

Ticaret Hacmi

Ticaret Dengesi

2004

2.889

323

3.212

- 2.566

2005

3.348

2.104

5.452

- 1.244

2006

7.162

624

7.786

- 6.538

2007

11.801

603

12.404

- 11.198

2008

19.563

751

20.314

- 18.812

2009

17.583

11.647

29.230

- 5.936

2010

23.840

19.094

42.934

- 4.746

2011

15.377

13.293

28.670

- 2.084

2011*

14.983

12.583

27.566

-2.401

2012*

3.947

4.493

8.440

546

*: 11 aylık verilerdir.
Kaynak: TÜİK

Türkiye'nin Myanmar'dan İthalatında Başlıca Ürünler (Dolar)
GTİP ÜRÜNLER
TOPLAM
4403 Yuvarlak ağaçlar
6201 Erkek/ erkek çocuk için dış giyim
6210 Plastik, kauçuk sıvanmış, emdirilmiş elyaftan hazır
giyim eşyası
6202 Kadın/ kız çocuk için dış giyim
6211 Kadın/ kız çocuk için spor, kayak ve yüzme
kıyafetleri vb giyim eşyası
4407 Uzunlamasına kesilmiş, biçilmiş ağaç; kalın >=6
mm
9403 Diğer mobilyalar vb. Aksam, parçaları
1006 Pirinç

2009

2010

17.583

23.840

2011
15.377

1.212

1.779

3.147

4.428

5.950

3.045

2.753

99

2.405

2.797

4.146

1.859

732

4.369

1.657

1.139

1.706

1.626

169

331

358

61

-

235

6203 Erkek/ erkek çocuk için takım, takım elbise, ceket
vs.

2.057

3.279

225

8543 Kendine has fonksiyonlu elektrikli makine ve
cihazlar

-

50

222

135

-

213

4418 Bina, inşaat için marangozluk, doğrama mamulleri
8443 Matbaacılığa mahsus baskı makineleri, yardımcı

11 / 21


makineler
6204 Kadın/ kız çocuk için takım, takım elbise, ceket vs.
6110 Kazak, süveter, hırka, yelek vb. Eşya (örme)
6112 Spor kıyafetleri, kayak, yüzme kıyafetleri (örme)
6205 Erkek/ erkek çocuk için gömlek
6217 Giyim eşyasının hazır teferruatı, parçaları,
aksesuarları
4409 Kenarına, yüzüne şekil verilmiş ağaçlar
4602 Sepetçi ve hasırcı eşyası
4408 Kaplamalık ve kontrplak için yapraklar; kalın
>6mm.
5311 Dokumaya elverişli diğer bitkisel lifden dokumalar
6109 Tişört, fanila, diğer iç giyim eşyası (örme)
4420 Ağaç işlemeciliği ve kakma ağaç, biblolar, süs
eşyası
Kaynak: Trademap

188

99

127

981

1.088

82

189

44

52

-

15

38

152

434

30

5

20

26

74

75

9

11

19

-

-

-

-

26

101

-

-

5
5

4
4
1

Türkiye'nin Myanmar'a İhracatında Başlıca Ürünler (Dolar)
GTİP Ürünler
Kodu
TOPLAM
7214 Demir/ çelik çubuklar (sıcak haddeli, dövülmüş, burulmuş,
çekilmiş)
8504 Elektrik transformatörleri, statik konvertisörler, endüktörler
3004 Tedavide/ korunmada kullanılmak üzere hazırlanan ilaçlar
(dozlandırılmış)
8535 Gerilimi 1000 voltu geçen elektrik devresi teçhizatı
404 Peynır altı suyu
7213 Demir/ çelik filmaşin (sıcak haddelenmiş, rulo halinde)

2009

2010

2011

11.647

19.094

13.293

6.613

16.533

9.225

133

1.029

1.118

1

117

654

-

79

526

-

-

206

348

189

3304 Güzellik/ makyaj ve cilt bakımı için müstahzarları

35

34

183

9999 Tarifenin başka yerinde belirtilmeyen eşya

68

157

124

8

28

109

3303 Parfümler ve tuvalet suları

-

8701 Traktörler

-

-

107

8536 Gerilimi 1000 voltu geçmeyen elektrik devresi teçhizatı

-

-

102

2106 Tarifenin başka yerinde yer almayan gıda müstahzarları

-

-

78

7216 Demir/ alaşımsız çelikten profil

-

-

73

7615 Aluminyumdan evde kullanılan; sağlığı koruyucu eşya vb. Aksamı

-

-

61

8546 Her türlü maddeden elektrik izolatörleri

-

8212 Usturalar, traş makineleri, traş bıçakları (şerit-taslak dahil)

-

-

56

11

19

51

125

40

1509 Zeytinyağı ve fraksiyonları (kimyasal olarak değiştirilmemiş)

1

60

8471 Otomatik bilgi işlem makineleri, üniteleri

-

1512 Ayçiçeği, aspir, pamuk tohumu yağları (kimyasal olarak
değiştirilmemiş)

-

8419 Isı değişikliği yöntemi ile maddeleri işlemek için cihazlar

17

-

31

-

15

29

-

-

28

9403 Diğer mobilyalar vb. Aksam, parçaları

-

43

24

8532 Sabit, değişken ayarlanabilir elektrik kondansatörleri

-

-

21

9401 Oturmaya mahsus mobilyalar, aksam-parçaları
910

Zencefıl, safran, zerdeçal, kekık, defne yaprakları, körı ve dıger
baharat

-

32

Alfa, gama, beta, x ışını, kozmik vb. Işınları ölçen alet ve
-, 2013

12 / 21


9030

cihazları

8418 Buzdolapları, dondurucular, soğutucular, ısı pompaları
8421 Santrifüjle çalışan kurutma, filtre, arıtma cihazları

16

-

20

-

-

17

18

-

16

3305 Saç müstahzarları

1

3

15

3307 Traş müstahzarları, vücut deodorantları, tuvalet müstahzarları

8

14

15

6

14

2513 Sünger taşı, zımpara taşı (tabii korindon ve diğer tabii
aşındırıcılar)
8538 Elektrik kontrol/ dağıtımı için tablo, konsollar, masalar vb. Diğer
mesnetler

-

-

10

6006 Diğer örme mensucat

-

-

9

1515 Diğer bitkisel sabit yağlar (kimyasal olarak değiştirilmemiş)

-

-

8

8431 Ağır iş makine ve cihazlarının aksamı, parçaları

-

9

6

3822 Laboratuvarlarda, teşhiste kullanılan karma reaktifler

-

21

6

8544 İzole edilmiş tel, kablo; diğer izole edilmiş elektrik iletkenleri;
fiber optik k

-

49

6

7321 Demir-çelik soba, ocak, ızgara, ocak, mangal vb. Ev eşyası

-

3

6

2710 Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar

-

3401 Sabunlar, yüzey aktif organik maddeler
3926 Plastikten diğer eşya

1
-

-

5

-

3

4

2

Kaynak: Trademap

İşadamlarının Pazarda Dikkat Etmesi Gereken Hususlar
Ticareti Etkileyen Kültürel Faktörler
Myanmar’da iş görüşmelerine ilişkin hassas olunması gereken çok fazla husus bulunmamaktadır. İş
görüşmelerinde, imza törenlerinde resmi kıyafet giyilmesi uygundur. İlk görüşmelerde kart değişimi
yapılır. Hediye vermek bir zorunluluk olmasa da üst düzey resmi görüşmelerde hediye götürülmesi
geleneği vardır.
Pasaport ve Vize İşlemleri
Myanmar, diplomatik, hizmet, hususi ve umuma mahsus pasaport hamillerine vize uygulamaktadır.

Tarım ve Gıda Ürünleri İhraç Potansiyelimiz
Myanmar’daki perakende sektörünün büyüklüğünün ülkenin GSYİH’ının %15’i kadar olduğu (yaklaşık
7,5 milyar $) ve genç nüfusun alım gücünün artmasıyla büyüyeceği tahmin edilmektedir. Ülkede yer
alan perakende mağazalarının %90’ı geleneksel yapıdadır. Ülkedeki, özellikle Rangoon’daki
süpermarketlerin sayısındaki artış ülkede büyüyen orta sınıfa ve mineral ve doğal gaz sektörlerindeki
yabancı yatırımlar sebebiyle sayısı artan yabancı çalışanlara dayanmaktadır. Buna bağlı olarak ithal
yiyecek ve içeceklere ve rahat alışverişe olan talep artmıştır. İthal gıdaların dağıtım ağı genellikle
ithalatçı/disribütörler ve perakendecilerden oluşmaktadır. Myanmar’da modern perakendecilik,
Singapur’daki acentaları vasıtasıyla doğrudan ithalat gerçekleştiren birkaç firmanın kontrolündedir ve
bu süpermarketlerde çok çeşitli ithal gıdalar bulmak mümkündür. Başlıca modern süpermarketler City
Mart Holding’in sahibi olduğu City Mart Süpermarket ve Ocean Supercenter, Creation’ın sahip olduğu
Orange Süpermarket ve Capital Diamond Star Group’un sahip olduğu Capital Hipermarkettir. Çoğu
Rangoon’da bulunan süpermarketlerin müşterileri üst ve orta sınıf yerliler, yabancı çalışanlar, otel ve
restoranlardır. Bu süpermarketler de ithal yiyecek ve içecekler geniş çeşitlilikte bulunsa da alkollü
içecekler, hazır kahve ve kurabiye çeşitlerinde raf hakimliği yerli markalardadır. Müşteriler haftada 3-4
kez süpermarketleri ziyaret ederek, ziyaret başına ortalama 5$’lık harcama yapmaktadırlar.
Myanmar’daki gıda işleme endüstrisinin başlıca ürünleri şeker, bira, meşrubat, hazır kahve’dir. Başlıca
ihraç ürünleri pirinç ve dondurulmuş deniz mahsulleridir. Üretilen ürünlerin çoğu iç pazara yöneliktir.
Myanmar gıda işleme endüstrisi, endüstriyel altyapının gelişmemiş olması ve hammadde sıkıntısı gibi
nedenlerle halen çok küçük ve gelişme aşamasında olan bir endüstridir.
Dağıtım zincirinde her zaman saklama koşullarının uygun olmasını sağlamak mümkün olmadığından,

13 / 21


özellikle dondurulmuş yiyecekler ve soğuk zincirin korunması gereken yiyeceklerde problem
yaşanmaktadır.
Myanmar’ın tarım ve gıda ürünleri ithalatında başlıca tedarikçi ülkeler Singapur, Endonezya, Avustralya
ve Malezya’dır.
Pazara girmeyi planlayan firmalar süpermarket ve hipermarketlerle doğrudan temasa geçmelidirler.
Otel ve restoranlar ise ithalatçılardan alım yapmaktadırlar. Bu alanda yer almak isteyen gıda
firmalarının acente ve ithalatçılarla temasa geçmesi gerekmektedir.

-, 2013

14 / 21


Sektör

GTİP

Potansiyel Ürün

Ülkenin
Ülkenin Türkiye'nin Türkiye'nin
Türkiye'nin
Ülkenin
Türkiye'nin Türkiye'nin
Ülke
Türkiye'ye
Toplam
Ülkeye
Toplam
Dünya
Ülkeye
Toplam
Ülkeye
Ülkeye
İthalatında ve Rakip
İthalatı
İhracatı
İhracatı
İthalatında İhracatındaki İthalatındaki
İhracatı
İhracatı
İlk 5 Ülke
Ülkelere
2011
2011
2011
Ülkenin
Değişim
Değişim
2011 Aylık 2012 Aylık
ve Pazar
Uyguladığı
(milyon
(milyon
(milyon
Payı 2011
2010-2011
2010-2011
Veriler*
Veriler*
Payları (%) Gümrük
dolar)
dolar)
dolar)
(%)
(%)
Oranları

Alkollü İçkiler

2203

Biralar

74,6

0

64,2

0,46

-

51,3

Alkollü İçkiler

2204

Şaraplar

14,6

0

8,8

0,03

-

50,5

Makarna

1902

Makarnalar

18,3

0

285,3

0,2

-

41,9

Meyve Suları

2009

Meyve suları

12,4

0

220,4

0,09

-

1,6

Süt ve süt ürünleri 0404

Peyniraltı suyu

14,1

0,2

14,3

0,24

-

2010: 0
2011:0,2

Tayland
(%66,5)
ÇHC
(%32,7)
Malezya
(%0,7)
Tayland
(%80,1)
Singapur
(%6,1)
ÇHC
(%4,1)
Fransa
(%3,4)
Belçika
(%2,1)
Tayland
(%85,2)
ÇHC
(%10,4)
Singapur
(%1,6) G.
Kore
(%1,6)
Malezya
(%0,7)
Tayland
(%94,4)
Singapur
(%3,2)
Malezya
(%1,6)
Tayland:
(%80,1)
Hollanda
(%7,8)
Malezya
(%3,5)
Polonya
(%2,8)
ABD
(%2,1)

Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir ortamda dağıtımı yasaktır.

ASEAN
üyeleri
%5, MFN
%30

ASEAN
üyeleri
%5, MFN
%30

ASEAN
üyeleri
%5, MFN
%15

ASEAN
üyeleri
%5, MFN
%15

ASEAN
Üyesi
Ülkelere
0, MFN
%55

15 / 21

Tayland
(%73,8)
Singapur
ASEAN
(%16,2)
Şekerli ve
Üyeleri
Malezya
çikolatalı
1806
Çikolatalı mamuller
8
0
433,8
0,01
68,1
%5, MFN
(%7,5)
mamuller
%15-20
Endonezya arası
(%1,1)
Kolombiya
(%0,2)
ÇHC
(%42,5)
Tayland
(%22,8)
Un ve unlu
ABD
1101
Un
12,7
0
831,8
0,09
-2,3
MFN %5
mamuller
(%15)
Avustralya
(%12,6)
Singapur
(%3,1)
Kaynak : Tablonun hazırlanmasında Türkiye'ye ilişkin rakamlarda TUİK, diğer ülkelere ilişkin istatistik rakamlarında UN-ITC TradeMap, gümrük vergisi konusunda AB ülkeleri için TARIC diğer ülkeler için kendi
gümrük idarelerinin verileri kullanılmıştır.
* Veriler 9 aylıktır.

-, 2013

16 / 21

Sanayi Ürünleri ve Hizmetler İhraç Potansiyelimiz


17 / 21


Sektör

GTİP

Potansiyel Ürün

Otomotiv

Eşya taşımaya
8704 mahsus
motorlu taşıtlar

İlaç

Tedavide/
korunmada
3004 kullanılmak üzere
hazırlanan ilaçlar
(dozlandırılmış)

Kozmetik

Parfümler ve
3303 tuvalet
suları

Kozmetik

Güzellik/ makyaj
ve
3304 cilt bakımı için
müstahzarları

Demir/ çelik
İnşaat Malzemeleri 7213 filmaşin (sıcak
haddelenmiş, rulo
halinde)

Ülkenin
Toplam
İthalatı
2011
(milyon
dolar)

162

154

Ülkeye
Toplam
Dünya
İhracatı
İhracatı
İthalatında
2011
2011
Ülkenin
(milyon
(milyon
Payı 2011
dolar)
dolar)

0,0

3964

0.2

0,7

500

Türkiye'nin
Ülkeye
İhracatındaki
Değişim
2010-2011
(%)

0

Ülkenin
Toplam
Ülkeye
Ülkeye
İthalatındaki
İhracatı
İhracatı
Değişim
2011 Aylık 2012 Aylık
2010-2011
Veriler*
Veriler*
(%)

-

-

29,5

459

10,1

0,45

0,27

-

3

0,1

38

0

289

11,4

0,04

0,10

22

0,2

125

0.1

438

65,7

0,16

0,16

0,2

851

0

4

-

46

62,0

-

Ülke
İthalatında
İlk 5 Ülke ve
Pazar Payları
(%)

Çin (55),
Tayland
(16),
- Japonya
(12),
Endonezya
(7),
Singapur (6)
Tayland
(36), Çin
(17),
Endonezya
(7), Fransa
(6), Malezya
(6)

Ülkenin
Türkiye'ye
ve Rakip
Ülkelere
Uyguladığı
Gümrük
Oranları

Tr ve Diğer
Ülkeler:%2,9

Tr ve Diğer
Ülkeler:%
1,5

Tayland: % 5
Singapur:%
5
Fransa: %
20
Malezya: %5
Hong Kong:
%20
Tr: %20
Tayland: %
10
Tayland
Singapur:%
(63),
10
Singapur
Japonya: %
(19),
20
Japonya (5), G. Kore:
G. Kore(4),
%20
Malezya (3,8) Malezya:
%10
Tr: %20
Çin (50), G.
Kore (38),
Tr ve Diğer
- Endonezya
(6), Türkiye Ülkeler:%1
(3), Tayland
(3)
G. Kore
Tayland
(40),
Singapur
(24), Fransa
(16),
Malezya (6),
Hong Kong
(6)

-, 2013

18 / 21

Demir/ çelik
çubuklar (sıcak
haddeli,
İnşaat Malzemeleri 7214
dövülmüş,
burulmuş,
çekilmiş)

Elektrik Makineler
ve Kablolar

Metalleri dövme,
işleme,
kesme,
8462 şataflama
presleri,
makineleri

Elektronik

Otomatik bilgi
8471 işlem
makineleri,
üniteleri

Elektronik

Elektrik
transformatörleri,
8504 statik
konvertisörler,
endüktörler

Elektronik

Gerilimi 1000
voltu geçen
8535 elektrik devresi
teçhizatı

Elektrik Makineler
ve Kablolar

Otomotiv

İzole edilmiş tel,
kablo; diğer izole
edilmiş
8544 elektrik
iletkenleri; fiber
optik k

8701 Traktörler

9,2

4751

0.6

0,0

272

0,0

78

0

54

1,1

730

13

0,5

70

-

0.3

103

24

42

54

21

0,0

0,1

2314

370

44

5,2

100

11,4

68

51,4

0,04

0.1

9

13,2

1,12

0,28

0.2

566

16,8

0,53

0,29

0.1

0.1

9,23

-

-

-

-

32,4

88

-

61,6

0,01

-

-

0,39

(59), Çin
(20),
Tayland
(11),
Türkiye
(10),
Singapur (1)
Çin (42),
Tayvan (18),
Almanya
- (11),
Singapur
(11), G.
Kore (9)
Çin (38),
Tayland(33),
Singapur
(13), Rusya
(7), Malezya
(2)
Çin (57),
Singapur
(8),
Endonezya
(8), Tayland
(6), Rusya
(5)
Almanya
(30), Çin
(26),
Singapur
(23), Fransa
(7), Türkiye
(5)
Çin (57),
Malezya
(15),
Tayland (9),
Singapur
(9), G. Kore
(5)

Tr ve Diğer
Ülkeler:%1

Tr ve Diğer
Ülkeler:%1

Tr ve Diğer
Ülkeler:%1,5

Tr ve Diğer
Ülkeler:%1

Tr ve Diğer
Ülkeler:%1,5

Çin:%3,9
Malezya:
%2,4
Tayland:
%2,4
Singapur:
%2,4
G. Kore:%
3,9
Tr: %3,9

Çin (63),
Tayland
(19), G.
Tr ve Diğer
Kore (11),
Ülkeler:%0,9
Japonya (5),
Singapur


19 / 21

Singapur
(2,4)
Kaynak : Tablonun hazırlanmasında Türkiye'ye ilişkin rakamlarda TUİK, diğer ülkelere ilişkin istatistik rakamlarında UN-ITC TradeMap, gümrük vergisi konusunda AB ülkeleri için TARIC diğer ülkeler için kendi
gümrük idarelerinin verileri kullanılmıştır.
* Veriler 9 aylıktır.

-, 2013

20 / 21

İlaç Sanayi
Myanmar’ın 2011 yılı 3004 GTİP’li tedavıde/korunmada kullanılmak üzere hazırlanan ilaç ithalatı 122
milyon dolardır. Başlıca ihracatçı ülkeler Tayland, Çin ve Endonezya’dır. Türkiye’nin ülkeye 2011 yılında
654 bin dolarlık ihracatı vardır.
Ülkeye ilaç ithalinde öncelikle Myanmar İlaç ve Medikal Ekipman Girişimcileri Derneği’ne ithal fiyatına
ilişkin onay başvurusunda bulunulması gerekmektedir. Myanmar İlaç ve Medikal Ekipman Girişimcileri
Derneği ayrıca ülkede iş yapmak isteyen yabancı firmaları üyesi olan yerli firmalarla ve ithalatçılarla bir
araya getirmektedir.

Kozmetik ve Kişisel Bakım Ürünleri
Myanmar’ın 2011 yılı 3303 GTİP’li Parfümler ve tuvalet suları ve 3304 GTİP’li Güzellik/ makyaj ve cilt
bakımı için müstahzarları toplam ithalatı 33,4 milyon dolardır. Başlıca tedarikçi ülkeler Tayland,
Singapur ve Japonya’dır. Türkiye’nin ülkeye ihracatı 292 bin dolardır. Myanmar’daki kozmetik
distribütörleri kozmetik pazarının büyümeye devam edeceğini, müşteri farkındalığının arttığını ve yeni
çıkan ürünlere talebin yüksek olduğunu belirtmektedir. Özellikle kozmetik ürünler, cilt bakımı ve saç
boyalarına olan talep yüksektir, saç bakım ürünleri ve vücut ürünlerine olan talep daha düşük
düzeydedir. Kozmetik ürünlerinden özellikle ruj, pudra ve fondötene talep yüksektir. Dudak ve yüz
ürünlerinde lider marka Revlon’dur. Fiyatlar komşu ülkelere kıyasla fiyatlar %10-15 daha düşüktür.

Myanmar - Düzenlenen Önemli Fuarlar


21 / 21


Myanmar ulke raporu_2013

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (17)

Similar to Myanmar ulke raporu_2013

Similar to Myanmar ulke raporu_2013 (12)

More from UlkeRaporlari2013

More from UlkeRaporlari2013 (16)

Myanmar ulke raporu_2013