COVID-19 ve Kayıt Dışı Ekonominin Etkileri Üzerine Bir İncelemeVedat Akman
Uluslararası COVID-19 Çalışmaları Kongresi
26-27 Ağustos, 2020, Paris, Fransa
“COVID-19 ve Kayıt Dışı Ekonominin Etkileri Üzerine Bir İnceleme”
Dr. Öğr. Üyesi Vedat Akman
İstanbul, Türkiye
vedatakman@beykent.edu.tr
https://orcid.org/0000-0001-9950-8223
2. GUATEMALA
Temel Sosyal ve Ekonomik Göstergeler
Temel Ekonomik Göstergeler
2008a
Kişi başına GSYİH ($)*
Tüketici Fiyat Enflasyonu (yıl sonu, %)
2010a
2011a
2012b
37,7
41,3
46,9
52,7
3,3
7.306 c
Reel GSYİH Büyüme (%)
2009a
39,1
GSYİH (milyar $)
0,5
7.166 c
2,9
7.195 c
3,9
7.292 c
3,2
7.342
5,4
6,2
10.553c
15.372c
9.767
10.6
15.420
16.6
-2.087
-1.
16,2
1
7,78
7
9,4
-0,3
Mal İhracatı (milyon $) fob
7.846
7.295
8.536
Mal İthalatı (milyon $) fob
13.421
10.643
12.806
Cari İşlemler Dengesi (milyon $)
-1.751
-52
-678
Dış borç (milyar $)
14,8
13,8
14,3
7,77
8,35
8,02
7,81
Temel Sosyal Göstergeler
Devletin Adı
Guatemala Cumhuriyeti (Republica de Guatemala)
Başkenti
Guatemala Şehri (2.725.000)
Başlıca Şehirler
Mixco (473,000), Villa Nueva (406,800), Quezaltenango (132,000), Escuintla (120,000).
Yönetim Biçimi
Başkanlık Sistemine Dayalı Demokratik Cumhuriyet
Resmi Dili
İspanyolca
Nüfus
Yüzölçümü
15,1 milyon (2012 Yılı tahmini)
108.889 km2
Dini
Roman Katolik, Protestan ve Yerel inançlar
Para Birimi
1 Quetzal(Q) =100 Centavos
a: Gerçekleşen, b: Öngörü, c:Tahmin
Kaynak: EIU Country Forecast Report, Ağustos 2012
Üyesi Olduğu Uluslararası Kuruluşlar
Üyesi Olduğu Uluslararası Kuruluşlar
BCIE, CACM, CELAC, FAO, G-24, G-77, IADB, IAEA, IBRD, ICAO, ICC, ICRM, IDA, IFAD, IFC, IFRCS, IHO, ILO, IMF, IMO, Interpol, IOC, IOM, IPU, ISO (muhabir), ITSO, ITU, ITUC, LAES, LAIA (gözlemci), MIGA, MINUSTAH, MONUSCO, NAM, OAS,
OPANAL, OPCW, PCA, Petrocaribe, SICA, UN, UNAMID, UNCTAD, UNESCO, UNIDO, UNIFIL, Union Latina, UNISFA, UNITAR, UNMISS, UNOCI, UNSC (geçici), UNWTO, UPU, WCO, WFTU, WHO, WIPO, WMO, WTO
Kaynak: CIA World Factbook, Ağustos 2012
Genel Bilgiler
Alt Bölüm Başlığı Seçiniz...
Orta Amerika Kanalında yer alan Guatemala’nın Karayip Denizi’ne sınırı olan ülkenin Pasifik Okyanusundaki sınırı oldukça uzundur. Guatemala’nın kuzey ve kuzey batısında Meksika, doğusunda ve kuzey doğusunda Belize, güney doğusunda Honduras
ve El Salvador yer almaktadır. Ülkenin güney kısmı dağlıktır. Meksika ve Belize ile sınırı olan kuzey kısmı ise nispeten düzdür. Büyük bir kısmı ormanlık alanlarda kaplı olan ülke nemli ve yarı tropikal bir iklim yapısına sahiptir. Volkanik aktivite
nedeniyle depremlere oldukça sık rastlanmaktadır. 1480 rakımı bulanan başkent Guatemala Şehrinde en sıcak dönem Mayıs ayında gerçekleşirken (en düşük 16 °C - en yüksek 32 °C ) en düşük sıcaklıklar Ocak ayında (en düşük 10 °C - en yüksek 28°C)
gözlenmektedir.
Alt Bölüm Başlığı Seçiniz...
Guatemala, başkanlık sistemine dayalı demokratik cumhuriyettir. 4 yıllık süre ve bir dönem için seçilen Devlet Başkanı yürütmenin başıdır. Yasama 4 yıllık süre için seçilen 158 üyeli Cumhuriyet Kongresi tarafından temsil edilmektedir. 5 yıl görev
yapan 5 üyeden oluşan Anayasa Mahkemesi ve 5 yıllık görev için seçilen 13 üyeden oluşan Yüce Divan mevcuttur. 14 Ocak 2012 tarihinden itibaren Otto Perez Molina devlet başkanlığı görevini sürdürmektedir. Uyuşturucu ile ilgili suçlarda artış ve
yüksek yoksulluk oranı, hükümetin sözkonusu konulara odaklanmasına neden olmuştur. Organize suçlarla mücadele etmek için polis kuvvetleri yanı sıra ordudan da destek alınmaktadır. Hükümetin 4 yıllık programında dikkat çeken diğer bir husus
ise vergi reformları ile finanse edilmesi planlanan sosyal destek programlarıdır.
Nüfus ve İşgücü Yapısı
Orta Amerika’nın (Guatemala, Honduras, El Salvador, Nicaragua, Costa Rica, Panama ve Belize) en kalabalık ülkesi olan Guatemala’nın nüfusunun 2011 yılında 14,7 milyon ve 2012 yılında 15,1 milyon olduğu tahmin edilmektedir. Guatemala’nın
1980’lerde başlayan hızlı nüfus artışının önümüzdeki 10 yıl boyunca da devam edeceği öngörülmektedir. 2012 yılında 15,5 milyon olacağı öngörülen nüfusun 2025 yılında 19,6 milyon ve 2050 yılında 26,6 milyona ulaşacağı tahmin edilmektedir.
Son derece genç nüfusun olduğu demografik bir profile sahip olan Guatemala’nın ortalama yaş oranı 20,4’tür. % 38,1’i 15 yaşın altında olan nüfusun sadece %3,9’u 65 yaşın üzerindedir. Doğurganlık oranın 3,2 ve yıllık nüfus artışının % 2,0 olduğu
Guatemala, Orta Amerika’nın en yüksek nüfus artışına sahip 2. ülkesidir (birinci Belize). Son yıllarda, Guatemala’dan ABD ve Kanada’ya göç oranında önemli artışlar gözlenmiş olup dış ülkelere göç eden net nüfus miktarının yılda 33.000 olduğu tahmin
edilmektedir.
2011 yılında işgücünün 5,6 milyon olduğu Guatemala’da, işgücünün %48’i hizmetler, %38’i tarım ve %14’ü sanayi sektöründe çalışmaktadır. 2011 yılında işsizlik oranının % 4,1 olduğu tahmin edilmektedir. 2011 yılında işgücünün 5,6 milyon olduğu
Guatemala’da, işgücünün %48’i hizmetler, %38’i tarım ve %14’ü sanayi sektöründe çalışmaktadır. 2011 yılında işsizlik oranının % 4,1 olduğu tahmin edilmektedir. Kişi başına GSYİH’si 7.292 Dolar olan Guatemala, Latin Amerika ve Karayipler’de 19.
sırada yer almaktadır. Nüfusun yarısından fazlasının fakir olduğu Guatemala, düşük-orta gelire sahip ülkeler arasında yer almaktadır.
Doğal Kaynaklar ve Çevre
Guatemala; nüfusun yoğun olduğu serin iklimli dağlık bölge, Pasifik ve Karayip sahillerindeki tropikal bölge ve kuzeyde tropikal orman alanı olmak üzere üç bölgeden oluşmaktadır. Ülkenin merkezindeki yüksek plato volkanik bir yapıya sahip olup
tropikal bölgelere benzer bir iklim yapısına sahiptir. 37 tane volkanik alan bulunan bölgede şiddetli depremler meydana gelmekte olup bu depremler geçmişte küçük yerleşim yerlerinde hasar verici boyutlara ulaşmıştır. Depremler nedeniyle yeni bina
inşasında Kaliforniya bina yönetmeliği uygulanmaktadır. Pasifik Okyanusu kıyılarında bazalt volkanik sahiller bulunmakta olup Karayip Sahilleri ise mercan kırığı kumu ile kaplıdır.
Ülke yüzölçümünün % 13,2’si tarıma uygun olup bu alanın %5,6’sı kullanılmaktadır. Verimli toprakları olan Guatemala’da en önemli tarım ürünleri pamuk, sakız, kahve ve şekerdir. Ülkenin mineral kaynakları arasında petrol, nikel, çinko, kurşun ve
demir yer almaktadır.
Dahil Olduğu Uluslararası Anlaşmalar
ABD, Dominik Cumhuriyeti, Kosta Rika, El Salvador, Guatemala, Honduras ve Nikaragua’nın taraf olduğu CAFTA-DR Serbest Ticaret Anlaşması dışında Guatemala’nın; Şili, Meksika, Kolombiya, Tayvan ve Panama ile serbest ticaret anlaşmaları
bulunmaktadır. Ayrıca; Belize, Ekvator, Küba ve Venezüella ile ticaret anlaşmaları bulunmaktadır. Kanada ile serbest ticaret anlaşması müzakereleri sürerken Avrupa Birliği ve Peru ile imzalanan serbest ticaret anlaşmaları onaylanma sürecindedir.
Genel Ekonomik Durum
Ekonomik Yapı
Guatemala’da, GSYİH’nin % 13,3’ünü oluşturan tarım geliri, iş gücünün % 38’ten fazlasının geçim kaynağıdır. 2010 ve 2011 yılında hava şartlarından ciddi miktarda etkilenen tarım sektörünün 2012-2016 döneminde yılda %3,1 büyüme ile
genişleyeceği öngörülmektedir. Ülkenin ihracatının yaklaşık üçte ikisi tarım sektörü kaynaklıdır. Dünyanın en büyük 8. kahve üreticisi olan Guatemala’nın ihracatındaki en önemli tarım ürünleri sebze, muz ve şekerdir. Ülkedeki temel tarım ürünlerinden
olan mısırın üretimi iklim şartlarına bağlı olarak azalış eğilimindedir.
2011 yılında GSYİH’nin %24’ünü ve işgücünün %14’ünü oluşturan sanayi sektörü ihracat odaklı imalata dayanmaktadır. Sanayi üretiminin 2011 yılında %4,1 büyüdüğü tespit edilmiştir. 2011 yılında % 3,6 büyüdüğü tahmin edilen sanayi sektörünün
2012 yılında % 2,5 ve 2013 yılında %3,8 büyüyeceği öngörülmektedir. Enerji sektörü ve kamu hizmetlerine yönelik yatırımlarla birlikte durgunluk dönemi yaşayan inşaat sektörünün 2012’nin ikinci yarısından itibaren büyüme eğiliminde olacağı
düşünülmektedir. Küçük ölçekli işletmeler yerli tüketime yönelik üretim yapmaktadır. İmalat sanayisinin önde gelen sektörleri arasında hazır giyim, tekstil, ilaç sanayi ve inşaat malzemeleri yer almaktadır.
Hizmetler sektörünün 2011 yılında GSYİH’ye katkısı %62,7 ve iş gücüne katkısı %48 olup sektörün 2012-2013 döneminde yılda ortalama %3,5 büyüyeceği tahmin edilmektedir. Önümüzdeki dönemde, finansal ve profesyonel hizmetler sektöründeki
genişlemeye bağlı olarak hizmetler sektörünün diğer sektörlerin önüne geçeceği düşünülmektedir. Aynı zamanda, güvenlik politikaları konusundaki ilerlemelerin orta vadede turizm sektörünün genişlemesini sağlayacağı öngörülmektedir. 2011 yılında
%0,1 büyüyen turizm gelirlerinin 2012 yılında %5,3 artacağı tahmin edilmektedir.
Guatemala’nın doğal kaynakları arasında petrol, altın, nikel, çinko, balık, hidrogüç, sakız yapımında kullanılan reçine ve sadece bölgede yetişen ağaçlar yer almaktadır. Madencilik sektörü ülkenin stratejik sektörleri arasındadır. Doğalgaz ve petrol
üretimi açısından potansiyel olduğu düşünülerek, özellikle kuzey doğu bölgeleri, İzabal Nehri ve Pasifik Okyanusu kıyılarına yatırım yapılmaktadır. Ancak, sadece 53 tanesi üretim yapan 153 petrol kuyusu bulunan ülkede rafine kapasitesi düşüklüğü
nedeniyle petrol, ithal edilen mallar arasındadır.
Ekonomi Politikaları
Avrupa’daki borç krizi ve en büyük ticaret partneri olan ABD’nin ekonomisinin yavaş büyümesine bağlı olarak Guatemala Ekonomisi küresel krizden toparlanma sürecini kırılgan bir ekonomi ile yavaş bir şekilde geçirmektedir. Bu nedenle, hükümet
makroekonomik istikrara yönelik temkinli politikalar uygulamaktadır. Guatemala Merkez Bankası (Banco de Guatemala) ekonomideki enflasyonist baskılardan dolayı Haziran ayından beri faiz indirici bir para politikası uygulanmaktadır.
Pérez Molina hükümetinin hızlı bir şekilde hükümet gelirlerini artırmaya yönelik maliye politikasını yürürlüğe koymasına rağmen bu politikanın yasal programının belirlenmesinde problemler yaşanmaktadır. Bu yeni maliye politikasının yasal sürecinin
belirlenmesinde Kongre’de çıkan tartışmalar sayesinde, kamu yönetimine şeffaflık ve hükümetin baskıcı uygulamalarının azalması şeklinde yansıyacağı düşünülmektedir. Hükümetin güvenlik politikaları ve yeni kurulan Sosyal Gelişim Bakanlığı
(Ministry of Social Development) aracılığıyla yürütülen ve yüksek düzeyde olan fakirlik ve yetersiz beslenmeyi azaltmayı planlayan sosyal harcama politikaları halk tarafından yakından izlenmekte olup bir dahaki seçimlerde Pérez Molina'nın şansı bu
politikaların başarısına bağlıdır.
Ekonomik gelişimi desteklemek amacıyla hükümet, madencilik ve enerji sektöründeki fırsatları değerlendirilmesi ve ihracat odaklı altyapının oluşturulması ve iş mevzuatının iyileştirilmesine yönelik iş ortamının geliştirilmesine yönelik reformlar
uygulamaya konulmuştur.
Ekonomik Performans
2011 yılında %3,9 büyüyen Guatemala ekonomisindeki büyümenin 2012 yılında %3,2 oranında büyümeye devam edeceği öngörülmektedir. Guatemala ekonomisinin büyüme oranı en büyük ticaret ve yatırım partneri olan ABD ekonomisine yakından
bağlı olup ABD ekonomisindeki imalat ve istihdam Guatemala’daki ekonomik beklentileri etkilemektedir.
Küresel şartların gelişeceğine yönelik beklentilere paralel olarak 2013 yılında Guatemala’nın GSYİH’nin % 3,5 büyüyeceği ve 2014-2016 döneminde yıllık ortalama %3,3 genişleyeceği öngörülmektedir. Ülke üretimindeki verimsizlik, kalifiye işgücünün
kısıtlı oluşu ve yetersiz yatırımlar ile büyümede önümüzdeki dönemde sürpriz gelişmeler beklenmemektedir. Ancak, hükümetin güvenlik ve yoksulluk politikalarının yatırımı ve üretimi etkileyebileceği de unutulmamalıdır. Önümüzdeki dönemde de
ülkenin ana ticaret partneri ve özel tüketiminin gelişmesini sağlayan yatırım kaynağı olan ABD Ekonomisinin Guatemala’yı birebir etkileyeceği düşünülmektedir. Dolayısıyla, ülke ekonomisi ile ilgili öngörülerde ABD Ekonomisindeki olumlu ve olumsuz
beklentiler ağırlık kazanmaktadır.
Ülke GSYİH’nin %85’ini oluşturan ve 2012-2016 döneminde yıllık ortalama %3,9 artacağı öngörülen özel tüketimin ekonomik genişlemenin temelini oluşturacağı düşünülmektedir. Güvenlik ve sosyal programlar tarafından domine edilen hükümet
harcamalarının 2011 yılındaki %4,7 büyümenin ardından 2012-2016 döneminde yıllık ortalama %8 büyüyeceği öngörülmektedir.
Sektörler
Tarım ve Hayvancılık
Guatemala’da, GSYİH’nin % 13,3’ünü oluşturan tarım geliri, iş gücünün % 38’ten fazlasının geçim kaynağıdır. 2010 ve 2011 yılında hava şartlarından ciddi miktarda etkilenen tarım sektörünün 2012-2016 döneminde yılda %3,1 büyüme ile
genişleyeceği öngörülmektedir. Ülkenin ihracatının yaklaşık üçte ikisi tarım sektörü kaynaklıdır. Dünyanın en büyük 8. kahve üreticisi olan Guatemala’nın ihracatındaki en önemli tarım ürünleri sebze, muz ve şekerdir. Ülkedeki temel tarım ürünlerinden
olan mısırın üretimi iklim şartlarına bağlı olarak azalış eğilimindedir.
Endüstriyel tarım, gelişim potansiyeli ve rekabet açısından Guatemala’da önümüzdeki dönemin en önemli sektörleri arasında değerlendirilmektedir. Bu nedenle, endüstriyel tarımın gelişimi için uzun vadeli stratejilerin belirlenmesi açısından devlet ve
özel sektör arasında işbirlikleri ve projeler düzenlenmektedir. Guatemala, 350 üzerinde mikro iklim, biyoçeşitlilik ve tarım sektöründeki işgücü ile endüstriyel tarım yatırımcılarının dikkatini çekmektedir. Bu sektörde önemli faaliyet alanları; şeker,
içecek ve meyve suyu, tatlı ekmek, meyve ve sebze reçeli, meyve ve sebze konservesi ve ikincil ormancılık ürünleri üretimi olarak sıralanmaktadır.
-, 2013
5
7.4
4,6
-1.523c
15,6c
Döviz kuru (dönem sonu, Q:ABD $)
Kaynak: EIU Country Forecast Report Ağustos 2012, Instituto Nacional de Estadistica Guatemala
201
2 / 16
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
3. Sanayi
2011 yılında GSYİH’nin %24’ünü ve işgücünün %14’ünü oluşturan sanayi sektörü ihracat odaklı imalata dayanmaktadır. Sanayi üretiminin 2011 yılında %4,1 büyüdüğü tespit edilmiştir. 2011 yılında % 3,6 büyüdüğü tahmin edilen sanayi sektörünün
2012 yılında % 2,5 ve 2013 yılında %3,8 büyüyeceği öngörülmektedir. Enerji sektörü ve kamu hizmetlerine yönelik yatırımlarla birlikte durgunluk dönemi yaşayan inşaat sektörünün 2012’nin ikinci yarısından itibaren büyüme eğiliminde olacağı
düşünülmektedir. Küçük ölçekli işletmeler yerli tüketime yönelik üretim yapmaktadır. İmalat sanayisinin önde gelen sektörleri arasında hazır giyim, tekstil, ilaç sanayi ve inşaat malzemeleri yer almaktadır.
Otomotiv ve yan ürünleri pazarının 2011 yılında 353 milyon dolar olduğu tahmin edilmekte olup 2012 ve 2013 yıllarında bu pazarın, sırasıyla, 388 ve 427 milyon dolara ulaşacağı tahmin edilmektedir. 2011 yılında otomotiv ve yan ürünleri pazarında
376 milyon dolarlık ithalat gerçekleştirilmiş olup bunun 133 milyon doları ABD’den gerçekleştirilmiştir. 2012 yılında 414 milyon dolar ve 2013 yılında 455 milyon dolarlık otomotiv ve yan sanayi ithalatı gerçekleştireceği öngörülen Guatemala’da bir
aracın kullanım süresi ortalama 5-7 yıldır. Araç satışında ithalat yanı sıra açık artırmalar yoluyla ABD’den hasarlı araç satın alınarak Guatemala’da tamir edilip satışa sunulması da yaygın bir yöntemdir.
2,2 milyon ünite üzerinde taşıtın bulunduğu araç parkı ile Guatemala’da otomotiv yan sanayi hizmetleri ithal edilmiş ürünlerin petrol istasyonları, servisler ve yerel tamirciler tarafından satın alınarak son tüketicilere ulaştırılması ile
gerçekleştirilmektedir. Otomotiv yan sanayi ithalatının %35’i ABD’den gerçekleştirilmekte olup önem arz eden diğer tedarikçiler Güney Kore, Japonya, Çin, Brezilya ve Avrupa ülkeleridir. Piyasada bulunan araçların %75’i Asya markalarından oluşmakta
olup bu markalar düşük fiyat ile rekabet etmektedir. Diğer taraftan ABD, otomotiv yan sanayi pazarında makul fiyatlı ancak yüksek kaliteli ve yeni özellikleri bulunan ürünler ile rekabet etmektedir. Yeni araç ithalatında vergiler %10-20 arasında olup
DR –CAFTA Serbest Ticaret Anlaşması kapsamında ülkelerin vergi açısından avantajları bulunmaktadır.
Hırsızlık ve organize suçlar gibi çeşitli güvenlik sorunlarına odaklanmış olan Guatemala’da gelişmekte olan diğer bir pazar ise güvenlik sistem ürün/hizmetleridir. Bu pazarda faaliyet gösteren 165’in üzerinde şirket olup özel şirketler bütçelerinin
%10-15’ini güvenliğe ayırmaktadır. 2011 yılında 530 milyon dolar değerinde olan pazar, 2013 yılında 620 milyon dolara ulaşacaktır. Buna paralel olarak, 2011’de 542 milyon dolarlık ithalatın gerçekleştiği bu pazarda 2013 yılında ithalat 638 milyon
dolar olarak gerçekleşecektir. Güvenlik ürün/hizmetlerinde yerel üretimin olmadığı Guatemala pazarında, ABD’nin pazar payı %50’nin üzerine olup, en önemli rakipleri Meksika, Asya ülkeleri ve Almanya’dır. Pazarda yerel bir distribütör veya acente ile
çalışmak oldukça önemlidir. Sistem kurulumu, eğitim ve satış sonrası hizmetler konusunda dağıtıcılar ile yakın işbirliği içinde olmak gerekmektedir. Bu ürünlerin ithalatında, gümrük vergileri %0-15 oranında olup %12 oranında Katma Değer Vergisi
alınmaktadır.
Ormancılık ve ağaç işçiliğine yönelik makine pazarının değeri 2011 yılında 11,6 milyon dolara ulaşmış olup bu pazarın 2013’te 13,8 milyon dolar olacağı öngörülmektedir. 200 üzerinde ahşap ve mobilya imalatı yapan firmanın bulunduğu Guatemala’da
imalata yönelik makinenin verimli ve teknolojik olması gerektiği yönünde bir algı oluşmuştur. Gümrük vergilerinin %0-15 oranında olduğu ülkede, 2011 yılında anılan sektöre yönelik ithalat 12 milyon dolar olup, 2013’te bu rakamın 14,5 milyon dolara
yükseleceği öngörülmektedir. Anılan sektörde ithalat potansiyeli olduğu düşünülen ürünler CNC tezgahları, elektrikli testere, yonga makinesi, yapıştırıcı, zımpara cihazı, el aletleri, kapı imalatına yönelik makine ve yapıştırıcı madde uygulayan makine
olarak sıralanmaktadır. Bu ürünleri en çok mobilya imalatçıları, marangozlar ve kereste fabrikaları talep etmektedir. Anılan sektörde iki yerel fuar bulunmaktadır. Bunlar mobilya imalatçıları için “Expomueble” ve ev aletleri ile ahşap imalatına yönelik
makine tedarikçileri için “Promueble” fuarlarıdır.
Madencilik
Ülkenin mineral kaynakları arasında petrol, nikel, çinko, kurşun ve demirdir. Aynı zamanda; altın, kalay ve diğer hafif metallere yönelik potansiyeli bulunduğu düşünülen ülkede madencilik sektöründe çeşitli devlet projeleri yer almaktadır. Mineral
sektöründeki yatırım projelerinde 6 aylık keşif ve 3 yıllık sondaj süreçlerinin ardından 25 yıla kadar rezervi işleme fırsatı bulunmaktadır. Özel sektör tarafından işletilen 5 maden projesi bulunmakta olup bu projelerde nikel, kireç taşı ve çimento
üretiminde kullanılan diğer mineraller ile altına odaklanılmaktadır.
Ulaştırma ve Telekomünikasyon Altyapısı
İnternet erişimi yaygındır. Ülkede telekomünikasyon alt yapısı gelişmiş olup; oteller internet telefon hizmetleri sunmakta ve cep telefonları aracılığıyla internet erişimi mümkündür. Guatemala’da başkente 15 dakika uzaklıktaki La Aurora Uluslararası
Havalimanı ve ülkenin kuzeyinde bulunan Mundo Maya Havalimanı olmak üzere iki adet uluslar arası havalimanı bulunmaktadır. La Aurora Havalimanının ABD ile (6 şehir), Meksika, Orta Amerika, Peru ve İspanya ile doğrudan uçuşları bulunmaktadır.
Ülkede 5 adet liman bulunmakta olup dış ticaretin % 77’si deniz taşımacılığı ile yapılmaktadır. Limanlardan iki tanesi Atlantik Okyanusu’nda ve geri kalan üç tanesi ise Pasifik Kıyısında bulunmaktadır. Son 15 yılda, yılda %4 genişleyen otobanlar yaklaşık
15 bin kilometre uzunluğundadır. Guatemala’da 17 tane serbest ticaret bölgesi bulunmakta olup 6 tanesi de önümüzdeki dönemde hizmete girecektir. Serbest ticaret bölgelerinin en önemli hizmetlerinden biri de sunmuş oldukları güvenlik
hizmetleridir.
Enerji
Guatemala’nın kuzeydeki ormanlık bölgesinde ihmal edilebilecek bir oranda petrol rezervleri bulunmaktadır. Ancak, Guatemala’nın en büyük gölü olan İzabal Gölü yakınlarında petrol arama faaliyetleri sürdürülmektedir. 2012 itibariyle, kısıtlı orandaki
petrol rafineri olanaklarıyla ülke, petrol ürünleri ithalatı yapmak zorundadır. Ülkede hızlı bir şekilde artan talebe rağmen hane halkının sadece %50’sinin elektriğe erişim imkanı bulunmaktadır. Kırsal bölgelerde ise elektriğe erişim neredeyse yoktur.
Elektrik erişiminin olduğu bölgelerde ise voltaj azalması ve elektrik kesintilerine sıkça rastlanılmaktadır. Enerjideki bu problemler nedeniyle Guatemala, Orta Amerika’nın elektrik şebekelerini birleştirerek maliyetleri düşürmek, güç kesintilerini azaltmak,
yeni enerji projeleri için özel sektör yatırımını teşvik etmek amacı güden Puebla-Panama projesinde yer almaktadır.
Finansal Hizmetler
Guatemala’da 18 banka, 14 finansal kuruluş, 15 antrepo, 27 sigorta kurumu ve 2 kambiyo kuruluşu bulunmaktadır. Son yıllarda şirket satın almaları ve birleşmeleri ile daha büyük bankalar kurulmuş olup yüksek fon taleplerinin karşılamaktadır. Küçük
ve orta ölçekli bankalar ise niş pazarların taleplerini karşılamaktadır. ABD, Panama, Meksika, İsviçre’de uzantıları bulunan uluslar arası faaliyet gösteren Guatemala Bankaları bulunmakta olup aynı zamanda aralarında Citibank, BAC, Banco Azteca’nın
da bulunduğu yabancı bankalar Guatemala’da faaliyet göstermektedir. Merkez Bankası Banco de Guatemala’dır. Superintendencia de Bancos de Guatemala bankalar, finansal kurumlar ve sigorta şirketleri gibi çeşitli kuruluşları denetleyen kurumdur.
Ülkede birçok kontratta ve uluslararası işlemde Dolar kullanılmakta olup finansal kurumlarda Dolar, Euro veya Quatzales hesapları açmak mümkündür.
Doğrudan Yabancı Yatırımlar
Doğrudan Yabancı Yatırımların Görünümü
Son yıllarda Guatemala’da doğrudan yabancı yatırımların artırılmasına yönelik çeşitli adımlar atılmış olup; bunların arasında yatırım ortamını iyileştirici sosyal programlar, altyapı yatırımları ve çeşitli ülkelerle imzalanan serbest ticaret ve ikili yatırım
anlaşmaları yer almaktadır. Ülkenin Arjantin, Belçika ve Lüksemburg, Şili, Çek Cumhuriyeti, Finlandiya, Fransa, Almanya, İtalya, Tayvan, Güney Kore, Hollanda, İspanya, Küba, İsrail, İsveç ve İsviçre ile ikili yatırım anlaşmaları bulunmaktadır. Ayrıca
CAFTA-DR serbest ticaret anlaşması kapsamında yatırımı düzenleyen çeşitli hükümler bulunmaktadır.
Guatemala’da en çok yatırım çeken sektörler arasında endüstriyel tarım, turizm, imalat sanayi, çağrı merkezleri, doğal kaynaklar, enerji ve madencilik sektörleri yer almaktadır. 2010 yılında bir önceki yıla göre %34,3 artış gösteren doğrudan yabancı
yatırımlar 2011 yılında %13 artarak 910,8 milyon dolara yükselmiştir.
Dış Ticaret
Genel Durum
Kuzey Amerika ve Meksika pazarlarına yakın olan ve kolay erişimi bulunan Guatemala, aynı zamanda Orta Amerika pazarının giriş noktalarından birisidir. Bu nedenle, Amerikalar pazarına erişim ve tutunma açısından stratejik bir noktadır. Ancak,
güvenlik problemleri nedeniyle ülkenin dış ticareti gerçek potansiyelini yansıtmamaktadır. Guatemala’daki güvenliğe yönelik politikaların başarısı, diğer Orta Amerika ve Latin Amerika ülkelerinin de kıyasıya rekabet içinde olduğu Amerikalar pazarının
kapılarından birisi olma yönündeki durumunu belirleyecek olan faktörler arasındadır.
Guatemala’nın dış ticaret açığı 2008 yılına kadar yıllık ortalama %10,2 artış gösterirken 2009 yılında küresel kriz ile birlikte ithalatındaki %20,7’lik azalma nedeniyle dış ticaret açığı %36,4 daralmıştır. Ancak, 2010 ve 2011 yıllarında dış ticaret açığı
%24,5 ve %20,1’lik ivme ile artmaya devam etmiştir. 2002-2011 döneminde ülkenin ithalatı toplamda %173,4 ve yıllık ortalama %11,8 artmıştır. Diğer taraftan, ihracat toplamda %356,1 ve yıllık ortalama % 18,3 büyümüştür. 2002 yılında ihracatın
ithalatı karşılama oranı % 36,7 iken, 2011 yılına gelindiğinde bu oran % 61,2’ye yükselmiştir. 2011 yılında ihracat 10,2 milyar dolar ve ithalat 16,6 milyar dolar olmuştur.
2012 yılında ithalatının %7,6 ve ihracatının %4,4 artması beklendiği Guatemala’da ihracatın 2013-2016 döneminde yıllık ortalama %4,4 büyüyeceği tahmin edilmektedir. Diğer taraftan, ithalatının yılda ortalama %8,2 büyüyeceği öngörülmektedir.
Ülkenin Dış Ticareti
Dış Ticaret Göstergeleri (Milyon ABD Doları)
YILLAR
İHRACAT
İTHALAT
HACİM
DEN
2002
2.228
6.075
8.302
-3.
2003
2.635
6.719
9.353
-4.
2004
2.932
7.812
10.744
-4.
2005
5.381
10.500
15.880
-5.
2006
3.198
9.540
12.738
-6.
2007
6.899
13.544
20.443
-6.
2008
7.737
14.522
22.258
-6.
2009
7.209
11.521
18.730
-4.
2010
8.460
13.830
22.290
-5.
2011
10.161
16.611
26.772
-6.
2012*
9.864
15.572
25.436
-5.
10.667
16.813
27.480
-6.
2013*
*Beklenen Değer, Kaynak : ITC_Trademap, Economist Intelligence Unit
İhracatında Başlıca Ürünler
Guatemala’nın 2011 yılı ihracatında önde gelen ürünler arasında %10,5’lik pay ile kahve, %9,0’lık pay ile kıymetli metaller, %6,4’lük pay ile kamış/pancar şekeri, %4,7’lik pay ile muz ve %4,4’lük pay ile kadın/kız çocuk için gömlek/bluz yer
almaktadır. 2007-2011 yılı dönemi ihracat profili incelendiğinde ise dünya ihracatında %14,8’lik payı olan ve yılda ortalama %44’lük artış kaydeden kıymetli metaller ile dünya ihracatında %39,9’luk payı olan ve yılda ortalama %17’lik artış kaydeden
muskat önde gelmektedir.
İhraç Ettiği Başlıca Ürünler (1 000 Dolar)
GTİP ÜRÜNLER
GENEL TOPLAM
2009
7.208.586
2010
8.460.153
201
10.161.0
0901 Kahve; kahve kabuk ve kapçıkları
582.530
714.297
1.063.8
2616 Kıymetli metal cevherleri ve konsantreleri
335.543
499.727
909.2
1701 Kamış/pancar şekeri ve kimyaca saf sakkaroz (katı halde)
507.709
725.240
647.7
0803 Muz (taze/kurutulmuş)
441.768
385.396
476.3
6106 Kadın/kız çocuk için bluz, gömlek, gömlek; bluz (örme)
468.448
518.426
445.3
4001 Tabii kauçuk, balata, güta-perka, guayül vb tabii sakızlar
136.237
236.750
396.5
2709 Ham petrol (petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar)
191.692
227.787
335.4
6105 Erkek/erkek çocuk için gömlek (örme)
160.052
186.518
252.4
0908 Küçük hındıstan cevızı, küçük hındıstan cevızı kabugu ve kakule
304.044
308.110
249.0
1511 Palm yağı ve fraksiyonları (kimyasal olarak değiştirilmemiş)
98.174
125.741
215.6
3004 Tedavide/korunmada kullanılmak üzere hazırlanan ilaçlar (dozlandırılmış)
157.229
172.011
202.5
6204 Kadın/kız çocuk için takım, takım elbise, ceket vs.
153.958
172.736
174.8
83.188
100.019
127.5
4819 Kağıt/karton vb. esaslı kutu, kılıf, torba vb. eşya
0807 Kavunlar (karpuzlar dahıl) ve papaya (taze)
145.547
127.243
125.4
3808 Haşarat öldürücü, dezenfekte edici, zararlıları yok edici
94.879
111.627
110.4
6006 Diğer örme mensucat
72.775
89.420
99.9
3402 Yıkama, temizleme müstahzarları-sabunlar hariç
69.744
79.378
95.4
2711 Petrol gazları ve diğer gazlı hidrokarbonlar
45.074
71.157
87.5
2202 Sular (tatlandırıcılı, lezzetlendirilmiş)
67.721
66.051
87.3
3923 Eşya taşıma ambalajı için plastik mamulleri, tıpa, kapak, kapsül
59.067
74.124
87.3
7210 Demir/çelik yassı mamul, kaplı, sıvanmış (600mm. den geniş)
59.235
69.217
84.7
1905 Ekmek, pasta, kek, bisküvi vs. ile boş ilaç kapsülü mühür güllacı vs.
63.480
66.650
79.1
2207 Etil alkol, alkol derecesi >= 80% tağyir edilmemiş alkollü içki
80.876
71.330
70.5
6104 Kadın/kız çocuk için takım elbise, takım, ceket, panolon vs. (örme)
62.169
59.022
69.0
2104 Çorba, et suyu ve karışım halindeki homojenize gıda müstahzarları
61.283
61.906
66.8
Guatemala Ülke Raporu
3 / 16
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
4. 0708 Baklagıller (taze/sogutulmus)
67.638
62.471
66.0
8418 Buzdolapları, dondurucular, soğutucular, ısı pompaları
31.824
51.554
58.0
2710 Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar
53.263
49.629
57.9
3401 Sabunlar, yüzey aktif organik maddeler
46.682
52.231
56.0
7010 Cam damacana, şişe, kavanoz, çanak, ilaç tüpleri, kaplar
30.846
44.772
54.7
1703 Şeker ekstraksiyonundan/rafinajından elde edilen melaslar
55.946
42.702
54.4
1704 Kakao içermeyen şeker mamulleri (beyaz çikolata dahil)
34.379
40.204
53.1
2401 Yaprak tütün ve tütün döküntüleri
52.384
51.787
52.8
7612 Aluminyum fıçı, varil, bidon, kutu vb. kaplar-hacmi<300lt
30.420
37.699
51.3
6110 Kazak, süveter, hırka, yelek vb. eşya (örme)
32.224
31.716
48.8
1604 Hazırlanmış/konserve edilmiş balıklar; balık yumurtası ve havyar
29.086
47.625
47.2
0306 Kabuklu hayvanlar (canlı/taze/sogutul../donduru../kurutul../tuzlan.. vs.)
48.224
43.474
46.5
3303 Parfümler ve tuvalet suları
33.935
40.233
46.4
7214 Demir/çelik çubuklar (sıcak haddeli, dövülmüş, burulmuş, çekilmiş)
31.331
30.833
46.1
30.786
32.921
45.6
7306 Demir/çelikten diğer tüpler, borular, içi boş profiller
Kaynak: ITC Trade Map
İthalatında Başlıca Ürünler
Guatemala’nın en çok ithal ettiği ürün kısıtlı petrol kaynakları ile paralel olarak rafine petrol ürünleridir. 2010 yılında 2,1 milyar dolar değerinde ithal edilen petrol ürünleri, 2011 yılında 2,8 milyar dolara yükselmiştir. 2011 yılında ithalatın % 17’sini
petrol ürünleri oluşturmuştur. Değer olarak en çok ithal edilen ikinci ürün telli telefon (ev telefonları) ve telgraf elektrikli cihazlardır. 2010 yılında yaklaşık 457 milyon dolar olan anılan ürün ithalatı 2011 yılında neredeyse hiç değişmemiştir. Toplam
ithalatın yaklaşık olarak %2,8’ini telli telefon-telgraf için elektrikli cihazlar oluşturmaktadır. İthalatta değer olarak üçüncü sıradaki ürün ise ilaçlardır. İlaç ithalatı 2011 yılında bir önceki yıla göre %13,5 artarak 399 milyon dolara yükselmiştir. Toplam
İthalatın yaklaşık olarak %2,4’ünü ilaçlar oluşturmaktadır.
Guatemala’nın ithal ettiği diğer ürünler sırasıyla, otomotiv, petrol gazları, eşya taşımaya mahsus motorlu araçlar (kamyon, kamyonet), pamuk, mısır, otomatik bilgi işlem makineleri, buğday, etilen polimerleri ve diğer örme mensucattır.
İthal Ettiği Başlıca Ürünler (1 000 Dolar)
GTİP ÜRÜNLER
GENEL TOPLAM
2009
11.521.363
2010
13.830.314
201
16.610.8
1.990.576
2.110.126
2.795.4
8517 Telli telefon-telgraf için elektrikli cihazlar
279.549
456.455
456.9
3004 Tedavide/korunmada kullanılmak üzere hazırlanan ilaçlar (dozlandırılmış)
346.940
351.190
398.6
8703 Otomobili, steyşın vagonlar, yarış arabaları
249.830
308.464
368.9
2711 Petrol gazları ve diğer gazlı hidrokarbonlar
165.546
247.494
305.3
8704 Eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar
157.256
235.489
249.3
5205 Pamuk (dikiş hariç) ipliği (ağırlık; =>%85 pamuk) (toptan)
188.295
234.033
245.4
1005 Mısır
151.654
149.393
234.8
8471 Otomatik bilgi işlem makineleri, üniteleri
133.295
154.817
200.2
1001 Buğday ve mahlut
128.990
130.720
177.1
3901 Etilen polimerleri (ilk şekillerde)
106.468
154.919
175.3
6006 Diğer örme mensucat
179.329
170.458
173.8
4804 Kraft kağıt/kartonlar-sıvanmamış-rulo veya tabaka halinde
111.831
137.111
168.9
2710 Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar
3102 Azotlu mineral/kimyasal gübreler
78.520
88.703
164.6
7209 Demir/çelik yassı mamul, soğuk haddelenmiş kaplanmış (600mm. den geniş)
81.617
132.224
154.2
5515 Diğer devamsız sentetik lifden dokumalar
92.412
123.418
143.4
7208 Demir/çelik sıcak hadde yassı mamulleri-genişlik 600mm. fazla
45.187
97.262
140.3
2106 Tarifenin başka yerinde yer almayan gıda müstahzarları
98.408
110.764
129.8
3923 Eşya taşıma ambalajı için plastik mamulleri, tıpa, kapak, kapsül
97.221
106.818
125.5
3808 Haşarat öldürücü, dezenfekte edici, zararlıları yok edici
111.489
137.547
124.9
2304 Soya fasulyesi yağı üretiminden arta kalan küspe ve katı atıklar
104.633
115.192
122.3
4818 Tuvalet kağıtları, kağıt havlu, mendil, kumaş, masa örtüsü vb
95.138
103.534
117.0
102.369
104.254
114.5
8528 Televizyon alıcıları, video monitörleri ve projektörler
75.015
115.260
114.0
3902 Propilen ve diğer olefinlerin polimerleri (ilk şekillerde)
62.213
86.808
111.2
8711 Motosiklet, mopetler, motorlu bisikletler, sepetler
39.731
68.435
105.3
3105 Azot, fosfor ve potasyum gibi; iki/üçünün karışımları
36.584
91.247
103.3
4011 Kauçuktan yeni dış lastikler
65.115
92.501
102.6
1507 Soya yağı ve fraksiyonları (kimyasal olarak değiştirilmemiş)
67.055
87.698
102.4
8708 Kara taşıtları için aksam, parçaları
75.350
84.112
97.3
5407 Sentetik iplik, monofil, şeritlerle dokumalar
70.527
86.885
95.0
3920 Plastikten diğer levha, yaprak, pelikül ve lamlar
69.158
78.309
93.9
1905 Ekmek, pasta, kek, bisküvi vs. ile boş ilaç kapsülü mühür güllacı vs.
69.952
71.181
88.0
2701 Taşkömürü; taşkömüründen elde edilen briketler, topak vb. katı yakıtlar
35.220
69.797
84.5
8429 Dozerler, greyder, skreyper, ekskavatör, küreyici, yükleyici vb.
45.021
62.067
82.9
3907 poliasetaller, diğer polieterler, epoksit-alkid reçineler vb (ilk şekilde)
36.719
53.689
80.9
8544 İzole edilmiş tel, kablo; diğer izole edilmiş elektrik iletkenleri; fiber optik k
46.251
56.659
78.1
8523 Ses ve diğer fenomenleri kaydetmek için disk, bant, katı hal kalıcı depolama aygı
80.213
113.471
77.6
3926 Plastikten diğer eşya
60.412
62.836
69.9
44.745
75.303
68.5
3302 Sanayide hammadde olarak kullanılan koku veren maddelerin karışımları
1904 Hububat esaslı kabartılmış gıda mamulleri
Kaynak: ITC Trade Map
Başlıca Ülkeler İtibarı ile Dış Ticareti
Guatemala’nın İhracat Yaptığı Başlıca Ülkeler
ABD, Dominik Cumhuriyeti, Kosta Rika, El Salvador, Guatemala, Honduras ve Nikaragua’nın taraf olduğu CAFTA-DR Serbest Ticaret Anlaşması dışında Guatemala’nın; Şili, Meksika, Kolombiya, Tayvan ve Panama ile serbest ticaret anlaşmaları
bulunmaktadır. Ayrıca; Belize, Ekvator, Küba ve Venezüella ile ticaret anlaşmaları bulunmaktadır. Kanada ile serbest ticaret anlaşması müzakereleri sürmektedir. Avrupa Birliği ile Haziran 2012 yılında imzalan ticaret anlaşması Avrupa Birliği taarfından
onaylanmış olup anlaşmaya taraf olan Orta Amerika Ülkeleri iç onay süreçlerinin tamamlanması ile birlikte Nisan-Haziran 2013 dönemi içerisinde yürürlüğe girmesi beklenmektedir. Peru ile imzalanan serbest ticaret anlaşması ise onaylanma
sürecindedir.
2011 yılında Guatemala 4,2 milyar dolar ile ihracatının % 41,6’sını ABD’ye yapmaktadır. ABD ‘ye en çok ihraç edilen ürünler arasında ihracattaki %21,5 payı ile kıymetli metaller yer almaktadır. İhracatta payı yüksek olan diğer ülkeler El Salvador
(%11,1), Honduras (%8), Meksika (%5), Nikaragua (%4,5), Kosta Rika (%3,9) ve Panama (%2,4) olarak sıralanmaktadır. CAFTA-DR kapsamındaki ülkelerin Guatemala’nın toplam ihracatındaki payı %75,4’tür. Ülkemizin Guatemala ihracatındaki payı
ise 9 milyon dolar ile %0,01’dir.
Başlıca Ülkeler İtibarı ile İhracat (1 000 Dolar)
Sıra Ülkeler
GENEL TOPLAM
2009
7.208.586
2010
8.460.153
20
10.161.0
2.953.261
3.283.735
4.224.7
2 El Salvador
817.283
993.793
1.125.9
3 Honduras
606.383
700.083
813.6
4 Meksika
424.510
447.344
510.7
5 Nikaragua
281.816
352.669
458.9
6 Kosta Rika
283.746
347.005
403.5
7 Panama
183.858
222.023
247.4
8 Japonya
107.941
146.830
187.5
9 Kanada
110.198
135.975
150.5
10 Almanya
73.506
94.001
136.5
11 Şili
95.337
91.594
135.6
1 ABD
12 Hollanda
108.251
98.814
127.7
13 Dominik Cumhuriyeti
107.163
133.895
127.1
14 G. Kore
68.029
79.325
122.4
15 Belçika
44.673
52.680
…
99 Türkiye
Kaynak: ITC Trade Map
…
…
2.471
107.8
…
11.908
9.0
Guatemala’nın İthalat Yaptığı Başlıca Ülkeler
2011 yılında Guatemala’nın en çok ithalat yaptığı ülke, 6,5 milyar dolar ve % 39,2’lik pay ile ABD’dir. Guatemala’nın ABD’den ithal ettiği başlıca ürünler; petrol yağları, mısır, ev telefonları, otomatik bilgi işlem makineleri, buğday ve otomotiv olarak
sıralanmaktadır.
Diğer önemli tedarikçiler ise Meksika (%11,2), Çin (%6,9), El Salvador (%4,9), Kolombiya (%3,6), Panama (%2,9), Kosta Rika (%2,7) ve Güney Kore (%2,2) olarak sıralanmaktadır. CAFTA-DR kapsamındaki ülkelerin Guatemala’nın toplam
ihracatındaki payı %69,8’dir. Ülkemizin Guatemala ithalatındaki payı ise 25,2 milyon dolar ile yaklaşık %0,2’dir.
Haziran 2012 tarihinde Guatemala, diğer Orta Amerika ülkeleri (Panama, Kosta Rika, El Salvador, Honduras, Nikaragua) ile birlikte Avrupa Birliği ile bir serbest ticaret anlaşması imzalanmış olup, bu anlaşma onay sürecindedir. Bu anlaşma ile birlikte
-, 2013
4 / 16
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
5. Avrupa Birliği’nden ithalat edilecek sanayi ve balıkçılık sektörüne yönelik ürünlerin %69’una uygulanan gümrük vergileri sıfırlanacak olup, 10 yıllık dönem içinde kapsamın %100’e yaklaşması beklenmektedir.
Başlıca Ülkeler İtibarı ile İthalat (1 000 Dolar)
Sıra Ülkeler
Genel TOPLAM
2009
11.521.363
2010
13.830.314
20
16.610.8
1 ABD
4.174.415
5.125.632
6.510.4
2 Meksika
1.198.655
1.542.538
1.859.0
3 Çin
1.036.251
983.652
1.144.0
4 El Salvador
463.029
675.572
820.3
5 Kolombiya
308.435
393.961
596.7
78.096
438.373
476.9
7 Kosta Rika
313.410
427.686
455.5
8 G. Kore
331.265
387.706
368.9
9 Honduras
124.022
307.000
344.6
10 Japonya
285.773
276.586
303.8
11 Brezilya
279.103
232.907
274.6
12 Almanya
216.324
245.679
254.8
13 Ekvator
206.817
178.339
184.0
14 İspanya
137.195
151.422
6 Panama
15 Hong Kong
…
32.734
…
45 Türkiye
Kaynak: ITC Trade Map
171.9
144.711
…
169.3
…
10.024
16.308
25.2
Dış Ticaret Politikası ve Vergiler
Dış Ticaret Politikası
ABD, Dominik Cumhuriyeti, Kosta Rika, El Salvador, Guatemala, Honduras ve Nikaragua’nın taraf olduğu CAFTA-DR Serbest Ticaret Anlaşması dışında Guatemala’nın; Şili, Meksika, Kolombiya, Tayvan ve Panama ile serbest ticaret anlaşmaları
bulunmaktadır. Ayrıca; Belize, Ekvator, Küba ve Venezüella ile ticaret anlaşmaları bulunmaktadır. Kanada ile serbest ticaret anlaşması müzakereleri sürmektedir. Avrupa Birliği ile Haziran 2012 yılında imzalan ticaret anlaşması Avrupa Birliği tarafından
onaylanmış olup anlaşmaya taraf olan Orta Amerika Ülkeleri iç onay süreçlerinin tamamlanması ile birlikte Nisan-Haziran 2013 dönemi içerisinde yürürlüğe girmesi beklenmektedir. Peru ile imzalanan serbest ticaret anlaşması ise onaylanma
sürecindedir.
CAFTA-DR anlaşması Orta Amerika ülkeleri, Dominik Cumhuriyeti ve ABD arasındaki serbest ticareti düzenlerken aynı zamanda ülkelerin gümrük idaresi, fikri mülkiyet hakları, yatırım ve finansal hizmetler, pazara giriş ve hükümet ihalelerinde
altyapıyı geliştirmeleri ve şeffaflık ve yolsuzluk gibi sorunların önüne geçilmesine yönelik hükümler içermektedir.
1993’te imzalanmış olan, Orta Amerika ülkelerinin ekonomik bütünleşme ve makroekonomik koordinasyonu düzenleyen ve ülkelerin farklı tarife oranları belirlemesine olanak veren anlaşma (SICA) ve Orta Amerika ülkelerinin 1998’de oluşturdukları
üçüncü ülkelere karşı ortak tarife uygulaması sonrasında 2009 yılında Kuzey Üçgeni olarak da adlandırılan Guatemala, El Salvador ve Honduras arasında ülkeler arası gümrük birliğinin oluşturulmasına yönelik çerçeve anlaşması imzalanmıştır. Anılan
anlaşma ülkelerin iç onay süreçlerinin tamamlanması ile yürürlüğe geçecektir.
İthalat Rejimi
İthalat şirketlerinin, Mali İdare Kontrol Kurumu’na (Superintendencia de Administración Tributaria, SAT) kayıt olmaları gerekmektedir. Bu süreçte ithalatçıların mali kimlik numaraları (NIT) bulunması gerekmektedir. Gümrükten çekme işlemleri için
gereken konşimento, menşe şahadetnamesi, ticari fatura, kıymet beyanı, manifesto, gümrük beyannamesi ve ithalatçı belgesi SAQB'E/e-SAT isimli elektronik sisteme yüklenmesi gerekmektedir.
İthalatta gereken diğer belgeler ise proforma fatura ve sigorta sertifikasıdır. Ayrıca, zorunlu olmamakla beraber gümrükten çekme işlemleri sırasında yükün muhteviyat listesinin sunulmasının faydalı olacağı düşünülmektedir.
Ürünlerin türüne bağlı olarak ilgili kuruluşlarca düzenlenmiş ithalat lisansı, ithalat izinleri ve/veya sertifikaları istenmektedir. Gümrükleme işlemi için gümrük komisyoncusu ile kontrat yapılması zorunludur. İthalatta istenen genel belgelerin
çoğunluğunun İspanyolca dilinde hazırlanması gerekmekte olup İngilizce hazırlanabilecek belgelerde de İspanyolca çeviri bulunması zorunluluğu vardır.
Hayvansal ürünler ithalatında gümrükleme sırasında Tarım Bakanlığı’ndan alınmış ithalat izin belgesi, menşei, ülkede kimyasal ve fiziksel testlerin uygun bir laboratuarda yapıldığını kanıtlayan analiz sertifikası ve ürünlerde herhangi bir enfeksiyon
veya hastalık bulunmadığını ispat eden veteriner sağlık sertifikası gerekmektedir. Canlı hayvan ithalatında ise Tarım Bakanlığı’ndan alınmış ithalat izin belgesi ve veteriner sağlık sertifikası gerekmektedir. Bitki ve bitki ürünleri ithalatında gereken
belgeler ise Tarım Bakanlığı’ndan alınmış tohum, bitki ve bitki ürünleri ithalat gereklilikleri belgesi, ithalat izin belgesi ve bitki sağlığı sertifikası gerekmektedir. Soyu tükenmekte olan bitki ve hayvan ürünleri ile ilgili ithalatta ise Ulusal Korunma Alanları
Kurulu (CONAP) tarafından onaylanmış “Nesli Tehlikede Olan Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşme (CITES)” belgesi istenmektedir.
Gıda maddeleri ithalatında ise Kamu Sağlığı ve Sosyal Yardım Bakanlığı’na kayıt olunması gerekmektedir. Kayıt öncesinde ürünün menşei ülkesinde serbest satışının olduğunu belgeleyen serbest satış belgesi alınması gerekmektedir. Kozmetik ve ilaç
ürünlerinde ise işlemin Kamu Sağlığı ve Sosyal Yardım Bakanlığı’na kayıt edilmesi, serbest satış sertifikası, malzeme güvenlik bilgi formu ve imalat yeterlilik belgeleri gerekmektedir. Narkotik ürünler ithalatında ise ek olarak ithalat izin belgesi
gerekmektedir. Tarım ilaçları ve gübre ithalatında ise Tarım Bakanlığı’na işlemin kaydedilmesi yanı sıra analiz sertifikası, serbest atış sertifikası ve malzeme güvenlik bilgi formu istenmektedir.
Ürün bazında ithalatta istenen belgeler, sertifikalar ve standartlar için;
- http://madb.europa.eu/mkaccdb2/datasetPreviewFormATpubli.htm?datacat_id=AT&from=publi (İngilizce)
Guatemala’nın genel ithalat prosedürleri için;
-http://madb.europa.eu/mkaccdb2/viewPageIFPubli.htm?datasetid=MAIF-GT12-02v001&filename=overview.html&hscode=0203&path=/data/website/madb/egif/prod/MAIF-GT12-02v001/&imagepath=/egif/prod/MAIF-GT12-02v001/&country=Guatemala&page=overview
(İngilizce)
linklerinden bilgi almak ve belgelerin örneklerini incelemek mümkündür.
Orta Amerika Ortak Gümrük Kanunu (CAUCA) kapsamında Onaylanmış Kişi Statüsü (AEO) ile ithalatçılara gümrük prosedürlerinin daha standart ve hızlı uygulanması gibi avantajlar sağlanabilmektedir. Sadece ithalatçıların değil aynı zamanda
ihracatçıların, gümrük müşavirlerinin ve 5 yıllık tecrübesi bulunan lojistik firmalarının AEO olarak değerlendirilmesi mümkündür.
Tarifeler ve Diğer Vergiler
Gümrük Tarifeleri
Guatemala’nın; Belize, Şili, Kolombiya, Kosta Rika, Küba, Dominik Cumhuriyeti, El Salvador, Honduras, Meksika, Nikaragua, Panama, Tayvan ve ABD’ye serbest ticaret anlaşmaları ve/veya tercihli tarife düzenlemesi kapsamında özel tarife
uygulanmaktadır. İthalatta ülkemiz menşeli eşyaya uygulanan tarife oranı en çok kayrılan ülke (MFN) gümrük tarife oranlarıdır. Fasıl bazında ortalama MFN tarife oranları aşağıda özetlenmektedir:
Fasıllar Bazında MFN Vergi Oranları (2011)
MFN Ad Valorem Tarife Oranları
Fasıl
01
Açıklama
Canlı hayvanlar
Ortalama (%)
7,3
Minumum (%)
0
Maksimum (%)
10
02
Etler ve yenilen sakatat
13,9
5
15
03
Balıklar,kabuklu hayvanlar,yumuşakçalar,diğer omurgasızlar
9,0
0
15
04
Süt ve süt mamulleri,kuş ve kümes hay.yumurtaları,bal vb.
12,7
0
15
05
Tarifenin başka yerinde yer almayan hayvansal müstahsallar
3,7
0
5
06
Canlı bitkiler ve çiçekçilik müstahsalları
9,1
0
15
07
Yenilen sebzeler ve bazı kök ve yumrular
12,6
0
30
08
Yenilen meyvalar,kabuklu yemişler,turunçgil ve kavun kabuğu
13,1
0
15
09
Kahve,çay,paraguay çayı ve baharat
11,3
5
15
10
Hububat
10,0
0
23,7
11
Değirmencilik ürünleri,malt,nişasta,inülin,buğday gluteni
7,2
0
15
12
Yağlı tohum ve meyvalar,sanayi bitkileri,saman,hayvan yemi
1,5
0
10
13
Laklar,sakızlar,bitkisel özsu ve hülasalar
0,0
0
0
14
Örülmeye elverişli bitkisel maddeler,bitkisel müstahsallar
2,2
0
15
15
Hayvansal ve bitkisel yağlar ve bunların müstahsalları
7,6
0
15
16
Et,balık,kabuklu hayvan,yumuşakça vb hayvansal müstahzarlar
14,4
5
15
17
Şeker ve şeker mamulleri
11,1
0
20
18
Kakao ve kakao müstahzarları
9,9
0
15
19
Esasını hububat,un,nişasta,süt teşkil eden müstahzarlar
13,8
0
15
20
Sebze,meyva,bitki parçaları,sert kabuklu yemiş konserveleri
13,9
0
15
21
Yenilen çeşitli gıda müstahzarları
11,8
0
15
22
Meşrubat,alkollü içkiler ve sirke
24,5
10
40
23
Gıda sanayii kalıntı ve döküntüleri,hazır hayvan gıdaları
5,7
0
15
24
Tütün ve tütün yerine geçen işlenmiş maddeler
9,0
0
20
25
Tuz,kükürt,toprak ve taşlar,alçılar ve çimento
2,7
0
15
26
Metal cevherleri,cüruf ve kül
0,3
0
5
27
Mineral yakıtlar,mineral yağlar ve müstahsalları,mumlar
4,7
0
104
28
İnorganik kimyasal müstahsallar,organik,inorganik bileşikler
0,2
0
10
29
Organik kimyasal müstahsallar
0,1
0
10
30
Eczacılık ürünleri
2,5
0
15
31
Gübreler
0,4
0
5
32
Debagat ve boyacılıkta kullanılan hülasa,boya,macun,sakızlar
1,7
0
15
33
Uçucu yağlar,rezinoitler,parfümeri,kozmetikler vb
9,8
0
15
34
Sabunlar,yüzey aktif organik maddeler,yıkama-yağlama madde.
7,3
0
15
35
Albüminoid maddeler,tutkallar,enzimler vb
3,7
0
15
36
Barut,patlayıcı maddeler,pirotekni mamulleri,kibrit vb
10,3
0
15
37
Fotoğrafçılıkta,sinemacılıkta kullanılan eşya
8,0
0
10
38
Muhtelif kimyasal maddeler
3,5
0
15
39
Plastik ve plastikten mamul eşya
3,2
0
15
40
Kauçuk ve kauçuktan eşya
4,8
0
15
41
Ham postlar,deriler (kürkler hariç) ve köseleler
5,6
0
15
42
Deri eşya,saraciye eşyası,seyahat eşyası,bağırsaktan eşya
13,4
0
15
Guatemala Ülke Raporu
5 / 16
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
6. 43
Postlar,kürkler,taklit kürkler ve mamulleri
15,0
15
15
44
Ağaç ve ağaçtan mamul eşya;odun kömürü
7,6
0
15
45
Mantar ve mantardan eşya
0,0
0
0
46
Hasır;saz ve benzeri örülebilen maddelerden mamuller
15,0
15
15
47
Odun hamuru;lifli selülozik maddelerin hamurları,hurdalar
0,0
0
0
48
Kağıt ve karton;kağıt hamurundan kağıt ve kartondan eşya
5,6
0
15
49
Basılı kitap,gazete,resim vb baskı sanayi mamulu,el yazmaları
4,7
0
15
50
İpek
5,0
0
10
51
Yün,kıl,at kılı;bunların iplik ve dokumaları
4,1
0
10
52
Pamuk
7,6
0
10
53
Dokumaya elverişli bitkisel lifler,kağıt ipeği ve dokumaları
4,6
0
10
54
Dokumaya elverişli suni ve sentetik lifler
6,4
0
10
55
Sentetik ve suni devamsız lifler
6,6
0
10
56
Vatka,keçe,dokunmamış mensucat,özel iplik,sicim ve mamulleri
6,8
0
15
57
Halılar ve diğer dokumaya elverişli maddeden yer kaplamaları
15,0
15
15
58
Özel dokunmuş mensucat,dantela,duvar halıları,işlemeler
9,7
0
15
59
Emdirilmiş,sıvanmış,kaplanmış mensucat,bunlardan teknik eşya
3,9
0
10
60
Örme eşya
9,9
0
10
61
Örme giyim eşyası ve aksesuarları
14,9
0
15
62
Örülmemiş giyim eşyası ve aksesuarları
14,9
0
15
63
Mensucattan mamul diğer eşya,kullanılmış eşya,paçavralar
14,2
0
15
64
Ayakkabılar,getrler,tozluklar vb eşya ve aksamı
14,0
0
15
65
Başlıklar ve aksamı
11,7
5
15
66
Şemsiye,baston,kamçı,kırbaç ve bunların aksamı
11,7
5
15
67
Hazır kuş tüyü ve insan saçı mamulleri,yapma çiçekler
14,4
5
15
68
Taş,alçı,çimento,amyant,mika vb maddelerden eşya
7,6
0
15
69
Seramik mamulleri
9,5
0
15
70
Cam ve cam eşya
4,2
0
15
71
İnciler,kıymetli taş ve metal mamulleri,madeni paralar
6,9
0
15
72
Demir ve çelik
1,4
0
15
73
Demir veya çelikten eşya
4,6
0
15
74
Bakır ve bakırdan eşya
1,0
0
15
75
Nikel ve nikelden eşya
0,0
0
0
76
Aluminyum ve aluminyum eşya
5,1
0
15
78
Kurşun ve kurşundan eşya
0,6
0
5
79
Çinko ve çinkodan eşya
0,0
0
0
80
Kalay ve kalay mamulleri
0,0
0
0
81
Diğer adi metaller,sermetler,bunlardan eşya
0,0
0
0
82
Adi metallerden aletler,bıçakçı eşyası,sofra takımları
3,1
0
15
83
Adi metallerden çeşitli eşya
5,0
0
15
84
Nükleer reaktörler,kazan;makina ve cihazlar,aletler,parçaları
1,1
0
15
85
Elektrikli makina ve cihazlar,aksam ve parçaları
2,8
0
15
86
Demiryolu ulaşım araçları vb,aksam ve parçaları
0,0
0
0
87
Motorlu kara taşıtları,traktör,bisiklet,motosiklet ve diğer
8,7
0
20
88
Hava taşıtları,uzay araçları,aksam ve parçaları
2,0
0
5
89
Gemiler,suda yüzen taşıt ve araçlar
4,4
0
15
90
Optik,fotoğraf,sinema,ölçü,kontrol,ayar cihazları,tıbbi alet.
1,4
0
15
91
Saatler ve bunların aksam ve parçaları
9,0
0
15
92
Müzik aletleri;bunların aksam,parça ve aksesuarı
8,7
5
15
93
Silahlar ve mühimmat,bunların aksam,parça ve aksesuarları
16,5
15
20
94
Mobilyalar,aydınlatma,reklam lambaları,prefabrik yapılar
12,8
0
15
95
Oyuncaklar,oyun ve spor malzemeleri,aksam ve parçaları
10,9
0
15
96
Çeşitli eşya
9,5
0
15
7,9
5
10
97
Sanat eserleri,koleksiyon eşyası,antikalar
Kaynak: WTO, Trade Download Facility
Temel gıda ürünleri, finansal hizmetler ve düşük kira oranları olan mülk satışları dışında tüketim vergisi %12 düzeyinde olup alkol içeriği olan ürünler ve kullanılmış otomotivde genel tüketim vergisi dışında özel tüketim vergisi de bulunmaktadır.
Tarife Dışı Engeller
Guatemala’nın ithalat rejimi liberal olarak değerlendirilmekte olup standartlar, etiketleme ve ithalat prosedürlerinde çeşitli uygulamalar mevcuttur. Bunlar arasında tüm gıda ürünlerinin Sağlık Bakanlığı’na kayıt ettirilmesi, etiketlemede tüm
muhteviyatın, son kullanma tarihinin ve kayıt numarasının açıkça belirtilmesi ve ilaçların ticarileşmesinden önce mutlaka Sağlık Bakanlığı’nın gerekli izin belgelerinin alınması gibi uygulamalar vardır. Bu uygulamalar sırasında bazı problemler
yaşanabilmektedir. Aynı zamanda, bürokratik ve idari prosedürlerin uzunluğu da ihracatçılar için problem oluşturabilmektedir.
Ürün Standartları ile İlgili Uygulamalar
Tarım, ticari ve endüstriyel faaliyetlere yönelik standartları uygulayan kuruluş Ulusal Standart Komisyonu’dur (COGUANOR). Söz konusu kuruluş tarafından uygulanan tavsiye niteliğinde (NGR) ve zorunlu olan (NGO) iki standart türü bulunmaktadır.
Standartların uygunluk değerlendirmesi konusunda faaliyet gösteren kurum ise Tüketici Hizmetleri ve Destek Kurumu (DIACO) olup COGUANOR tarafından yürürlüğe konulan standartları ve uluslar arası anlaşmalarca zorunlu olan standartları
denetlemektedir.
Bazı malların ithalatında malın zorunlu standartlara uygun olduğunu kanıtlayan Uygunluk beyanı belgesi gerekmektedir. Bu belgenin akredite olmuş bir laboratuar tarafından herhangi bir dilde hazırlanması yeterlidir. Ancak, İspanyolca çevirinin
eklenmesi tavsiye edilmektedir.
Ürün bazında ithalatta istenen belgeler ve standartlar için http://madb.europa.eu/mkaccdb2/datasetPreviewFormATpubli.htm?datacat_id=AT&from=publi linkinden faydalanmak mümkündür. Ayrıca COGUNAR’ın web sitesinden İspanyolca bilgi edinme
imkanı mevcuttur (http://www.coguanor.org/normas_decreto_1523.html ).
Türkiye ile Ticaret
Genel Durum
Genel Durum
Türkiye’nin Guatemala’ya ihracatı 2007 yılından sonra düzenli olarak artmış olup 2011 yılında 25 milyon dolara ve 2012 yılında 27,6 milyon dolara ulaşmıştır. Türkiye’nin Guatemala’dan ithalatı, 2010 yılında başta muz olmak üzere tarım ürünleri
ithalatı ile nedeniyle yükselmiş, 2011 yılında ise %23,9 azalarak 9,1 milyon dolara ve 2012 yılında %23,1 azalarak 7,1 milyon dolara gerilemiştir.
Türkiye-Guatemala Dış Ticaret Değerleri (1 000 Dolar)
YILLAR
İTHALAT
HACİM
DEN
2002
2.981
1.194
4.175
1.7
2003
İHRACAT
5.519
2.056
7.575
3.4
2004
4790
117
596
3
2005
6.253
2.310
6.484
6.0
2006
12.416
3.104
15.519
2007
9.962
3.820
10.344
9.5
2008
15.465
3.652
19.117
11.8
9.3
2009
10.022
2.471
12.495
2010
16.308
11.908
28.216
4.4
2011
25.218
9.066
34.284
16.1
2012
27.623
7.132
34.755
20.4
7.5
Kaynak:TÜİK
Türkiye’nin Guatemala’ya İhracatında Başlıca Ürünler
Guatemala’ya 2011 yılında 25,2 milyon dolar olan ihracatımız, 2012 yılında % 20,1 oranında artarak 27,6 milyon dolara ulaşmıştır. Guatemala’ya ihracatımızın değer olarak yaklaşık %46’sını demir çelik ile demir çelik ürünleri oluşturmaktadır. Demir
çelik ürünleri dışında aluminyumdan teller ve kablolar, vazelin, çikolata ve kakao içeren gıda ürünleri, inşaata elverişli taşlar, temizlik için kullanılan kağıt havlular, traktörler ve tütün takip etmektedir.
Türkiye'nin Guatemala'ya İhracatında Başlıca Ürünler (Bin Dolar)
GTİP Ürünler
GENEL TOPLAM
7308 Demir veya çelikten inşaat ve inşaat aksamı, inşaatta kullanılmak üzere hazırlanmış demir veya çelik
7614 Aluminyumdan demetlenmiş teller, kablolar, örme halatlar vb.
2010
16.308,0
2011
25.218,4
8,54
10.381,02
0
0
6.060,14
3.660,03
2712 Vazelin, parafin, petrol mumu, yağlı mum, ozakerit, linyit mumu, turb mumu vb.
954,24
1.424,42
1806 Çikolata ve kakao içeren diğer gıda müstahzarları
203,83
971,56
1,75
862,28
1.148,01
495,25
0
0
7216 Demir veya alaşımsız çelikten profiller
7318 Demir veya çelikten vidalar, civatalar, somunlar, tirfonlar, perçin çivileri, pimler, kamalar, ronde
6802 Yontulmaya veya inşaata elverişli işlenmiş taşlar (kayagan taşı hariç), mozik için küp şeklinde taşl
4803 Tuvalet ve yüz temizliği için ince kağıt, havlu veya kağıt peçete vb. kağıtlar
-, 2013
6 / 16
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
7. 8701 Traktörler
2402 Tütün/tütün yerine geçen maddelerden purolar, sigarillolar ve sigaralar
472,62
530,21
0
0
9303 Diğer ateşli silahlar (spor için av tüfekleri ve diğer tüfekler, işaret fişeği, ok silahları, hayvan
301,27
85,73
9302 Revolverler ve tabancalar ( 93.03 veya 93.04 pozisyonundakiler hariç)
104,87
170,41
70,75
97,71
9,44
51,75
7013 Sofra, mutfak, tuvalet, yazıhane, ev tezyinatı ve benzeri işler için cam eşya
3923 Plastiklerden eşya taşınmasına veya ambalajlanmasına mahsus malzeme, tıpa, kapak, kapsül ve diğer ka
8535 Gerilimi 1000 voltu geçen elektrik devresi teçhizatı (anahtarlar, sigortalar, yıldırım önleyici)
5209 Pamuklu mensucat (ağırlık itibariyle % 85 veya daha fazla pamuk içeren ve m2 ağırlığı 200 gr. ı geçen)
1905 Ekmek, pasta, kek, bisküvi ve diğer ekmekçi mamüller, hosti, boş ilaç kapsülü mühür güllacı, pirinç
0
0
101,04
0,307
47,88
137,85
8546 Her türlü maddeden elektrik izolatörleri
0
14,40
7326 Demir veya çelikten diğer eşya
0
0
8536 Gerilimi 1000 voltu geçmeyen elektrik devresi teçhizatı (anahtarlar, röleler, sigortalar, fişler)
0
2,00
5515 Sentetik devamsız liflerden diğer dokunmuş mensucat
15,17
0
9021 Ortopedik cihazlar; cebireler, kırıklar için cihazlar vb; protez organlar; işitme cihazları, vücut i
73,57
96,50
9403 Diğer mobilyalar ve bunların aksam ve parçaları
57,26
3,32
26,71
118,23
4011 Kauçuktan yeni dış lastikler
1704 Kakao içermeyen şeker mamulleri (beyaz çikolata dahil)
7214 Demir veya alaşımsız çelikten çubuklar (dövülmüş, sıcak haddelenmiş)
8414 Hava veya vakum pompaları, hava veya diğer gaz kompresörleri
0
16,49
622,18
372,74
0
78,74
2401 Yaprak tütün ve tütün döküntüleri
82,57
213,16
8455 Metalleri haddeleme makinaları ve bunların silindirleri
12,56
45,63
3003 Tedavide veya korunmada kullanılmak üzere karıştırılmış ilaçlar (dozsuz)
81,28
202,99
3924 Plastikten sofra, mutfak, ev, sağlık veya tuvalet eşyası
56,28
118,10
110,54
242,52
5206 Pamuk ipliği (dikiş ipliği hariç) (ağırlık itibariyle % 85 den az pamuk içerenler)
2840 Boratlar; peroksiboratlar (perboratlar)
10,80
289,27
2836 Karbonat; peroksikarbonat; amonyum karbomat içeren ticari amonyum karbonat
0
17,58
2710 Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar
0
5,56
19,79
38,84
7323 Demir veya çelikten sofra, mutfak veya diğer ev işlerinde kullanılan eşya ve aksamı, yün, sünger
5511 Sentetik ve suni devamsız liflerden iplikler (dikiş ipliği hariç)
9304 Diğer silahlar ( yaylı, havalı veya gazlı tüfek ve tabancalar, vuruş sopaları gibi)
3920 Plastikten diğer levha, plaka, şerit, film, folye (gözeneksiz)
8477 Kauçuk veya plastiğin işlenmesine veya kauçuk veya plastikten eşyanın imaline mahsus diğer makina
Kaynak:TÜİK
0
5,63
11,59
15,79
0
0,546
0
4,78
Türkiye’nin Guatemala’dan İthalatında Başlıca Ürünler
Türkiye’nin Guatemala’dan ithalatı 2011 yılında 9,1 milyon dolar iken 2012 yılında 7,1 milyon dolara gerilemiştir. 2012 yılında ithalatımızın yaklaşık %38’ini tütün ve %27’sini muz oluşturmaktadır. Guatemala’dan ithal ettiğimiz diğer başlıca ürünler
ise ekim amacıyla kullanılan tohum ve meyve, tabii kauçuk, canlı bitkiler, kahve ve örme tişörtler ve iç giyim eşyası olarak sıralanmaktadır.
Türkiye'nin Guatemala'dan İthalatında Başlıca Ürünler (1000 Dolar)
GTİP ÜRÜNLER
GENEL TOPLAM
2010
11.907,64
2011
9.066,27
2401 Yaprak tütün ve tütün döküntüleri
1.200,79
1.408,97
0803 Muz (plantain dahil) (taze veya kurutulmuş)
7.968,43
3.550,33
1209 Ekim amacıyla kullanılan tohum, meyve ve sporlar
1.897,53
1.933,51
4001 Tabii kauçuk, balata, güta-perka, guayül, çıkıl (chicle) vb. tabii sakızlar
0
0
0602 Diğer canlı bitkiler (kökleri dahil) çelikler, aşı kalem ve gözleri; mantar miselleri
262,69
273,33
0901 Kahve, kahve kabuk ve kapçıkları, içinde herhangi bir oranda kahve bulunup kahve yerine kullanılan ü
133,18
301,74
6109 Tişörtler, fanilalar, atletler, kaşkorseler ve diğer iç giyim eşyası (örme)
5,23
31,27
6116 Eldiven (örme)
24,79
17,26
6202 Kadın ve kız çocuk için manto, kaban, kolsuz ceket, pelerin, anoraklar (kayak ceketleri dahil)
37,10
34,71
0908 Küçük hindistan cevizi, küçük hindistan cevizi kabuğu ve kakule
41,65
74,37
4015 Vulkanize kauçuktan her türlü giyim eşyası ve aksesuarı (eldiven gibi)
15,90
6204 Kadınlar ve kız çocuk için takım elbise, takım, ceket, blazer, elbise, etek, pantolon etek, vb.
45,40
0,945
101,00
100,40
1,06
11,35
11,21
20,43
6203 Erkekler ve erkek çocuk için takım elbise, takım, ceket, blazer, pantolon, tulum ve şort
6110 Kazak, süveter, hırka, yelek vb. eşya (örme)
4203 Tabii veya terkip yoluyla elde edilen deri ve köseleden giyim eşyası ve aksesuarı
16,56
807 Kavunlar (karpuzlar dahil) ve papaya (taze)
0
0
6111 Bebek için giyim eşyası ve aksesuarı (örme)
0,392
5,75
6105 Erkekler ve erkek çocuklar için gömlekler (örme)
0
4,27
3926 Plastikten diğer eşya
0
6117 Giyim eşyasının diğer aksesuarı (örme), giyim eşyasının veya giyim eşyası aksesuarının parçaları
0
0
58,49
33,62
2207 Etil alkol (alkol derecesi >= %80, tağyir edilmemiş) ve damıtılarak elde edilmiş diğer alkollü içkiler
0
1.127,55
6211 Spor, kayak ve yüzme kıyafetıeri; diğer giyim eşyası
0
0
6212 Sütyen, korse, korse kemer, pantolon askısı, çorap bağı, jartiyer vb. eşya ve bunlar için parçalar
0
0
0810 Diğer meyveler (taze)
0
0
3304 Güzellik, makyaj ve cilt bakımı için müstahzarlar (güneşlenme kremleri ve müst. dahil)
0
1,96
3301 Içucu yağlar, rezinoitler, ekstraksiyonla elde edilen yağ reçineleri ve terpenli yan ürünler
1207 Diğer yağlı tohumlar ve meyveler
0
58,38
58,31
2402 Tütün/tütün yerine geçen maddelerden purolar, sigarillolar ve sigaralar
0
0
6101 Erkekler ve erkek çocuklar için palto, kaban, kolsuz ceket, pelerin, anorak (kayak ceketi dahil)
0
0
0
0
6006 Diğer örme mensucat
Kaynak:TÜİK
Pazar ile İlgili Bilgiler
Dağıtım Kanalları
Ürüne göre değişmekle birlikte satış öncesi pazarlamanın ve satış sonrası hizmetlerin öne çıktığı ürün gruplarında yerel acente ve distribütör ile çalışmak daha faydalı olmaktadır. Ticari ilişkilerde firmalar ve kamu kurumları tedarikçi ile olan birebir
bağlantıya önem vermektedir.
Guatemala pazarında e-ticaret yaygınlaşmakta olup büyük bankalar ve süpermarketler gibi kuruluşlarca e-ticaret sistemleri kullanılmaktadır. Sektörün önemi sadece iş çevresince değil aynı zamanda devlet kurumlarınca da kavranmıştır. Büyük bir
hızla büyüyen e-ticaret sektörüne en hızlı büyük ölçekli şirketler adapte olmaktadır. Küçük ölçekli firmaların adapte olması için ise zaman gerekli olduğu düşünülmektedir. Direk satış yöntemi ise pazarda az sayıda alıcının bulunduğu ve ürünün pazarda
tanınırlığının olduğu durumlarda faydalı bir yöntem olarak değerlendirilmektedir.
Ambalaj, Paketleme ve Etiketleme
Etiketlemede ürünün adı, cinsi, fiziksel özellikleri (içerik vs.), net ağırlık/hacim, içerik ve katkı maddeleri, ithalatçı/dağıtıcı isim, adres ve telefon numarası, eğer varsa son kullanma tarihi gibi bilgiler bulunmalıdır. Bu bilgiler başka bir dilde ise
İspanyolca bir etiket ürüne eklenmelidir. Guatemala’da gıda ürünleri, ilaçlar, tarım ilaçları, ayakkabı ve saf alkollü içeceklere yönelik özel etiketleme standartları bulunmaktadır.
Gıda ürünlerinde ürün cinsi, ürünün ismi, fiziksel özellikleri, net ağırlık/hacim, içerik ve katkı maddeleri, ithalatçı/dağıtıcı isim, adres ve telefon numarası, menşei, lot üretim kimlik numarası, son kullanma tarihi ve özel muhafaza koşulları ve/veya
kullanım koşulları gibi bilgiler mutlaka bulunmalıdır.
Kozmetik ürünlerde etiketleme mutlaka İspanyolca dilinde olmalıdır. Başka bir dilde etiketleme yapıldığı durumlarda ise mutlaka İspanyolca bir etiket pakete eklenmelidir. Pakette firmanın ismi, ürünün menşesi, kozmetik içeriği, güneş koruma
faktörü (güneşten koruyucu ürünlerde), net miktarı, muhteviyatı, parça (lot) numarası ve güvenlik bilgisi mutlaka bulunmalıdır. Yanlış yönlendirici ve gerçek dışı bilgilerden kaçınılmalıdır.
Ambalaj, paketleme ve etiketleme hakkında detaylı bilgi için;
- http://www.coguanor.gob.gt/ (İspanyolca)
http://madb.europa.eu/mkaccdb2/viewPageIFPubli.htm?datasetid=MAIF-GT12-03v001&filename=overview.html&hscode=0203&path=/data/website/madb/egif/prod/MAIF-GT12-03v001/&imagepath=/egif/prod/MAIF-GT12-03v001/&country=Guatemala&page=overview&
(İngilizce)
web siteleri ziyaret edilebilir.
Ahşap ambalajlamada ülkemizin de üyesi olduğu IPPC’nin (Uluslararası Bitki Koruma Konvansiyonu) “ISPM 15 ahşap ambalaj malzemeleri hakkında uluslararası standart” uygulanmaktadır. ISPM 15 standardına her türlü ahşap ambalaj malzeme
(kalınlığı 6 mm.den az olanlar hariç olmak üzere, palet, sandık, kasa, takoz vb.) işlemden geçirilmiş (ısıl işlem) ve işaretlenmiş olmak zorundadır.
Satış Teknikleri ve Satışı Etkileyen Faktörler
Guatemala’da tüketicilerin alım davranışını etkileyen en önemli faktörler fiyat, hizmet ve kalitedir. ABD ile ticari ilişkileri gelişmiş olan Guatemala’da ABD menşeli malların diğer mallar üzerinde avantajı bulunmaktadır. Bu nedenle tanıtım
faaliyetlerinin, markalaşmanın, satış sonrası hizmetin önemi artmaktadır.
Müşteri sayısının az olduğu ve ürünün (kalite, fiyat, özellikleri) alıcı tarafından tanındığı durumlarda direk satış yöntemi etki olmaktadır. Direk satış yönteminin kullanıldığı durumlarda yerel reklam kampanyaları, satış promosyonu, teknik ve görsel
broşürler, alıcılarla birebir görüşmeler önem arz etmektedir.
Son kullanıcıların ve perakendecilerin tedarikçiler ile birebir iletişim için yeterli tecrübeleri olmamaları ve zaman maliyeti açısından bir aracı ile tedarikçilerle irtibata girmeyi tercih etmeleri nedeniyle, yerel acenteler ve distribütörlerle çalışarak pazara
girmek direk satıştan daha etkili yöntemler olarak değerlendirilmektedir. Ancak, bir firmanın Guatemala’daki yerel şirket tarafından temsil edildiği durumlarda, bu yetkinin iptali ve başka bir yerel firmaya transfer edilmesi için önceki temsilci firmadan
onay alınması gerektiğinden ticari ilişkiler kurulmadan önce detaylı bir araştırma yapılmasının faydalı olacağı düşünülmektedir.
Reklam faaliyetleri genellikle gazeteler, dergiler, radyo ve televizyon gibi yerel reklam mecraları kullanılarak yapılmakta olup son yıllarda otoyollarda dış mekan reklamcılığı uygulamaları da tercih edilmektedir.
Satış Sonrası Hizmetler
Guatemala Ülke Raporu
7 / 16
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
8. Guatemala’da alım kararını etkileyen en önemli faktörlerden birisi satış sonrası hizmetlerdir. ABD’li firmaların pazardaki başarısının en büyük nedenleri arasında ithalatçılara satış sonrası hizmet kalitesi garanti etmeleri ve acenteleri, alıcıları ve
distribütörleri satış ve satış sonrası hizmetlerinde desteklemeleridir. Ticari görüşmelerde satış sonrası hizmetlerin fiyat ve kalite gibi önemli bir pazarlık unsuru olduğu dikkate alınarak; yerel acente, distribütör veya alıcıya satış sonrası hizmetlerin
açıkça belirtilmesi gerekmektedir.
Guatemala’da iş çevresinin küçük olması ve reklamdan çok referansın önemli olması nedeniyle, zayıf veya orta dereceli hizmet ve destek verildiği bilgisi hızlı bir şekilde yerel ve yabancı firmalara yayılmakta ve alım davranışlarını etkilemektedir. Aynı
şekilde, satış sonrası hizmetlerin kalitesi bilgisi de hızlı bir şekilde yayılarak tedarikçinin pazara nüfus etmesinin kolaylaştırmaktadır.
Ticaret Kanunu’nda satış sonrası hizmetler ile ilgili bir hüküm bulunmamasına rağmen Guatemala’da, özellikle ev eşyaları, elektronik tüketim malları, telekomünikasyon ve bilgisayar donanımı, diğer elektronik aşya ve sanayi makineleri gibi sektör
ürünleri için toptancılar, perakendeciler ve temsilciler tarafından satış sonrası hizmetler sağlanmaktadır. Yine Ticaret Kanunu’nda ürün garantileri ile ilgili hükümler yoktur ancak birçok perakendeci belirli kapsamlarda garanti hizmeti sunmaktadır.
İşadamlarının Pazarda Dikkat Etmesi Gereken Hususlar
Ticareti Etkileyen Kültürel Faktörler
Guatemala ABD başta olmak üzere diğer Amerika Ülkeleri ile yoğun ticari ilişkiler sürdürmektedir. İşadamlarının çoğu İngilizce konuşmaktadır. ABD’ye lojistik olarak yakınlığı nedeniyle, ABD ile ticari ilişkileri bulunan firmalarımızın avantajı
bulunmaktadır. Ancak, yerel iş kültürünü tanımak uzun vadeli iş ilişkileri kurmak açısından oldukça önemlidir.
Ürünün fiyatı, kalitesi, özellikleri yanı sıra satış sonrası hizmetler en önemli pazarlık unsurudur. Pazarlık yaparken agresif satış yöntemlerinden uzak durulması ve uzun vadeli ticari ilişki kurma yönünde adımlar atılması tavsiye edilmektedir.
Kartvizitlerin bir tarafının İspanyolca olması tavsiye edilmekte olup, karşı tarafa kartvizitin İspanyolca tarafının çevrilerek verilmesi uygun olacaktır.
Toplantılar sırasında, doğrudan göz temasına önem verilmekte olup karşı tarafın konuştuklarına önem verildiğine işaret etmektedir. Yüksek sesle konuşmak Guatemala iş kültüründe kaba bir davranış olarak algılanmaktadır. İş ile ilgili konuşmaya
başlamadan önce kısa bir sohbet yapılması yaygın bir davranıştır.
Guatemala’nın coğrafyası, tarihi ve kültürü iş toplantıları öncesinde konuşulabilecek konular arasındadır. Toplantılara tam vaktinde gitmek önemli bir konu olup, doğrudan iletişim yerine dolaylı iletişim teknikleri tercih edilmektedir. Karar verme kanalı
üst yönetimden alt yönetime doğru gerçekleştiği için karar verme süreci uzundur.
Toplantı öncesi ve sonrasında el sıkışmak ve karşı tarafa hitap ederken unvanlar önem arz etmektedir. Vatandaşların, genellikle iki soyadı bulunup bunlardan bir tanesi anne diğeri de baba tarafından gelmektedir. Ancak, hitap ederken baba tarafından
gelen soy ismi kullanmak yeterlidir.
Pasaport ve Vize İşlemleri
Türkiye ve Guatemala Dışişleri Bakanlıkları arasında ilk siyasi istişareler 8-10 Haziran 2008 tarihlerinde Ankara’da yapılmıştır. Meksiko’daki Türkiye Büyükelçiliği Guatemala’ya akreditedir. Türkiye’nin Guatemala’da Fahri Başkonsolosu bulunmaktadır.
Guatemala’nın İstanbul’da Fahri Konsolosu mevcuttur. Umuma mahsus, diplomatik, hizmet ve hususi pasaport hamili Türk vatandaşları Guatemala’ya girişte vizeden muaftırlar.
Kullanılan Lisan
İş toplantılarında ve dokümantasyonda İngilizce kullanılabilmektedir. Birçok evrak için, yerel mahkemelere İspanyolca tercümesi eklendiği takdirde, herhangi bir dilde evrak sunmak mümkündür. Ancak, yerel idarelere kayıt işlemlerindeki evraklar için
İspanyolca kullanılması istenebilmektedir. Başkentte ve Antigua, Atitlan ve Tikal gibi turistik bölgelerde İngilizce yaygın olarak kullanılmaktadır. Ancak, bu bölgeler dışında İspanyolca kullanılması gerekebilmektedir.
Ulaşım
Ülkemizden Guatemala’ya direk uçuş bulunmamakta olup Avrupa, Panama veya ABD üzerinden aktarmalı seferler bulunmaktadır. Havalimanı ve otel arası ulaşım otel servisi veya taksi aracılığıyla yapılabilmektedir. Bunun dışında havalimanında
birçok araba kiralama şirket temsilciliği bulunmaktadır. Güvenlik nedeniyle büyük oteller veya taksi şirketleri aracılığıyla taksi ile seyahat önerilmektedir. Toplu ulaşım önerilmemektedir.
Haberleşme
Bilgisayarlar ve laptoplar aracılığıyla internete ulaşım oldukça yaygındır. Oteller internet telefon sistemleri sunmaktadır. Cep telefonları yaygın olarak kullanılmaktadır. Önde gelen cep telefonu operatörleri arasında Claro ve Telefónica yer almakta
olup Internet de dahil olmak üzere çeşitli telekomünikasyon hizmetleri sunulmaktadır. Uluslararası telefon görüşmeleri için telefon kartlarına büyük mağazalar ve çeşitli ürün satışı yapan marketlerden ulaşılabilmektedir. Guatemala’nın uluslararası
telefon kodu 502’dir. Başkentte çok sayıda internet kafe bulunmakta olup diğer büyük şehirlerde de gittikçe artmaktadır.
Sağlık
Başkentte sağlık hizmetleri gelişmiştir. Birçok restoranda kaliteli ve sağlıklı yiyecek ve içecek bulunmaktadır. Şişe su genelde temiz ve güvenli olarak değerlendirilmektedir. Ancak, musluk suyu ve şişelenmemiş su içmek için pek uygun değildir. Birçok
hastanede tedavi öncesi ödeme yapılması gerekliliği nedeniyle, seyahat öncesinde sağlık sigortası yaptırmak faydalı olarak değerlendirilmektedir. Ancak, kişinin sigortası karşılasa dahi birçok sağlık hizmetleri kuruluşunda avans ödeme gerekliliği
nedeniyle, işadamlarının ve ziyaretçilerin sağlık sigortalarını ziyaret öncesinde değerlendirmeleri ve olası ödemelerinin sigorta şirketi tarafından geri ödemesinin yapılıp yapılmayacağından emin olmaları faydalı olacaktır.
Güvenlik
Guatemala’da hırsızlık ve soygun suçları yaygındır. Güvenlik nedeniyle, her zaman dikkatli ve tedbirli olunması tavsiye edilmektedir. Toplantılara giderken toplu taşıma yerine taksi kullanılmasının daha güvenli olabileceği düşünülmektedir.
Genel Değerlendirme ve Öngörüler
Kuzey Amerika ve Meksika pazarlarına yakın olan ve bu pazarlara erişimi bulunan Guatemala, aynı zamanda Orta Amerika pazarının giriş noktalarından birisidir. Bu nedenle, Amerikalar pazarına erişim ve tutunma açısından stratejik bir noktadır.
Ancak, güvenlik problemleri nedeniyle ülkenin dış ticareti gerçek potansiyelini yansıtmamaktadır. Guatemala’daki güvenliğe yönelik politikaların başarısı, diğer Orta Amerika ve Latin Amerika ülkelerinin de kıyasıya rekabet içinde olduğu Amerikalar
pazarının kapılarından birisi olma yönündeki durumunu belirleyecek olan faktörler arasındadır.
2011 yılında %3,9 büyüyen Guatemala ekonomisindeki büyümenin 2012 yılında %3,2 oranında büyümeye devam edeceği öngörülmektedir. Guatemala ekonomisinin büyüme oranı en büyük ticaret ve yatırım partneri olan ABD ekonomisine yakından
bağlı olup ABD ekonomisindeki imalat ve istihdam Guatemala’daki ekonomik beklentileri etkilemektedir.
ABD, Dominik Cumhuriyeti, Kosta Rika, El Salvador, Guatemala, Honduras ve Nikaragua’nın taraf olduğu CAFTA-DR Serbest Ticaret Anlaşması dışında Guatemala’nın; Şili, Meksika, Kolombiya, Tayvan ve Panama ile serbest ticaret anlaşmaları
bulunmaktadır. Ayrıca; Belize, Ekvator, Küba ve Venezüella ile ticaret anlaşmaları bulunmaktadır. Kanada ile serbest ticaret anlaşması müzakereleri sürerken Avrupa Birliği ve Peru ile imzalanan serbest ticaret anlaşmaları onaylanma sürecindedir.
Guatemala’nın bölgedeki diğer pazarlara kıyasla dar bir tüketici piyasası bulunmaktadır. Diğer taraftan, tüketim harcamaları 2004-2008 döneminde yıllık ortalama %3,7 büyüyen pazar kriz sonrası dönemde reel olarak yıllık % 1,8 büyüme
kaydetmiştir. En hızlı büyümenin gözlendiği sektör telekomünikasyon sektörü olup bu sektördeki yıllık ortalama büyüme oranının yaklaşık %8 olduğu tahmin edilmektedir. Kriz sonrası dönemde genişlemenin gözlendiği diğer sektörler ise ulaşım, sağlık
ürünleri ve sağlık hizmetleridir.
Guatemala’da yüksek suç oranlarının en büyük nedenlerinden olan ve nüfusun yaklaşık %40’ını oluşturan işsiz genç nüfusun eğitim hizmetleri ve sosyal bakım hizmetleri ile kalifiye işgücüne kazandırılması ülkenin ticari ve sosyal gelişiminde oldukça
önemli bir olgudur. Diğer taraftan, 2020 yılı itibariyle nüfusun %58’inin çalışan nüfusu oluşturacağı ve bu durumun artan gelir ile birlikte tüketim harcamalarının genişlemesi şeklinde işletmeler için uzun vadede fırsat doğuracağı düşünülmektedir.
Nüfusun neredeyse %50’sini oluşturan kırsal kesimin lüks mallar dışındaki tüketim malları açısından bir tüketim potansiyeli barındırdığı düşünülmektedir.
Ülkenin tüketim profili değerlendirildiğinde tüketimde önde gelen sektörler; yiyecek ve içecek sanayi, gayrimenkul, ulaşım hizmetleri, iletişim hizmetleri, konaklama hizmetleri, giyim eşyası ve ayakkabı sanayi, ev eşyası, sağlı ürünleri/hizmetleri,
eğlence hizmetleri, alkollü içecekler ve tütün ile eğitim hizmetleri olarak sıralanmaktadır.
Guatemala'ya ihracatımızda potansiyel olduğu düşünülen tarım ve gıda ürünleri; fındık, kuru meyveler, buğday unu, zeytinyağı, makarna, domates salçası, yaprak tütün ve şekerli mamüllerdir. Diğer taraftan, ülkemiz ihracatı için fırsat barındıran
sanayi sektörleri arasında otomotiv ana ve yan sanayi, demir çelik, doğal taş, madencilik, ilaç, plastik ürünler, petrol ürünler, hediyelik eşya, elyaf ve iplik, takım tezgahları, elektrikli makine ve kablolar yer almaktadır.
Guatemala'da güvenlik politikası ile birlikte yatırım ortamının iyileşeceği tahmin edilmekte olup imalat sanayi, turizm ve konaklama, endüstriyel tarım, madencilik, imalat sanayi, çağrı merkezleri ve elektrik enerjisine yönelik yatırmlar başta olmak
üzere çeşitli sektörlerde yabancı yatırımların artacağı öngörülmektedir. Taraf olduğu serbest ticaret anlaşmaları ve coğrafik konumu nedeniyle diğer Amerika pazarlarına giriş kapısı olan Guatemala ticaret ve yatırım için potansiyel barındırmaktadır.
Tarım ve Gıda Ürünleri İhraç Potansiyelimiz
-, 2013
8 / 16
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
9. Sektör
GTİP
Potansiyel Ürün
Kuru Meyveler
0813
Kuru Kayısı, Erik,
Elma v.b.
Un
1101
Buğday unu/
Mahlut Unu
Zeytinyağı
1509
Zeytinyağı
Şekerli ve
Çikolatalı
Mamuller
1704
Şekerli ve
Çikolatalı
Mamuller
1806
Ülkenin
Ülkenin Türkiye'nin Türkiye'nin
Türkiye'nin
Ülkenin
Türkiye'nin Türkiye'nin
Ülke
Türkiye'ye
Toplam
Ülkeye
Toplam
Dünya
Ülkeye
Toplam
Ülkeye
Ülkeye
İthalatında
ve Rakip
İthalatı
İhracatı
İhracatı
İthalatında İhracatındaki İthalatındaki
İhracatı
İhracatı
İlk 5 Ülke
Ülkelere
2011
2012
2012
Ülkenin
Değişim
Değişim
2012 Aylık 2013 Aylık
ve Pazar
Uyguladığı
(milyon
(milyon
(milyon
Payı 2011
2011-2012
2010-2011
Veriler*
Veriler*
Payları (%)
Gümrük
dolar)
dolar)
dolar)
(%)
(%)
Oranları
1,0
0,004
315
0.1
-26,3
36,5
0,000
-
20,2
0,000
843
0.4
0,0
31,0
0,000
-
3,9
0,000
77
0.1
836,9
19,2
0,000
-
Şekerli Mamuller
31,4
0,154
403
0.3
100,0
17,7
0,000
-
Çikolata ve Kakao
İçeren Gıda
20,7
1,089
479
0.1
12,1
13,2
0,1
-
ABD
(%41,3),
Şili
(%38,9),
Meksika
(%10,7),
Kosta Rika
(%4,9),
Arjantin
(%3)
Meksika
(%73,9),
El
Salvador
(%26,1)
İspanya
(%45),
ABD
(%43),
İtalya
(%11,2),
Şili
(%0,6),
Honduras
(%0,2)
Meksika
(%30,9),
El
Salvador
(%26,4),
Kolombiya
(%13,8),
ABD
(%9,7),
Çin (%6,4)
ABD
(%37,4),
Meksika
(%28,2),
El
Salvador
(%15,5),
MFN:
%0-%15
DR-CAFTA*:
%0-%7,5
MFN: %10
DR-CAFTA*:
%5,8
MFN: %10
DR-CAFTA*:
%0
MFN: %15
DR-CAFTA*:
%0
MFN:
%0-%15
DR-CAFTA*:
%0-%7,5
Guatemala Ülke Raporu
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir ortamda dağıtımı yasaktır.
9 / 16
10. Kosta Rika
(%6,3),
Şili (%2,5)
Meksika
(%52,9),
Kosta Rika
(%21,4),
MFN: %15
Makarna
1902
Makarna
11,7
0,020
358
0.2
NA
23,1
0,000
- ABD
DR-CAFTA*:
(%7,4), El %0-%7,5
Salvador
(%5,6),
Şili (%4,1)
El
Salvador
(%43,2),
Kosta Rika
(%23),
MFN: %15
Tatlı bisküvi ve
Bisküvi
1905
88,0
0,326
739
0.3
136,2
23,7
0,003
- Honduras DR-CAFTA*:
gofretler
(%13,2),
%0-%7,5
Meksika
(%8,6),
ABD
(%7,3)
ABD
(%69),
Şili
MFN:
(%19,2),
%0-%15
Domates Salçası
2002
Domates Salçası
8,7
0,000
143
0.2
0,0
11,4
0,000
- Çin
DR-CAFTA*:
(%6,5),
%0-%7,5
Honduras
(%2,8),
İtalya (%2)
Brezilya
(%51,1),
Meksika
(%14,5),
MFN:
Tütün
2401
Yaprak Tütün
5,8
0,143
427
0
-32,8
16,9
0,000
- Mozambik %0-%5
(%7,2),
DR-CAFTA*:
Polonya
%0
(%6,6),
Malavi
(%4,5)
Kaynak : Tablonun hazırlanmasında Türkiye'ye ilişkin rakamlarda TUİK, diğer ülkelere ilişkin istatistik rakamlarında UN-ITC TradeMap, gümrük vergisi konusunda AB ülkeleri için TARIC diğer ülkeler için kendi
gümrük idarelerinin verileri kullanılmıştır.
* Veriler 1 aylıktır.
-, 2013
10 / 16
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir ortamda dağıtımı yasaktır.
11. Sanayi Ürünleri ve Hizmetler İhraç Potansiyelimiz
Guatemala Ülke Raporu
11 / 16
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
12. Sektör
Ülkenin Türkiye'nin Türkiye'nin
Türkiye'nin
Ülkenin
Türkiye'nin Türkiye'nin
Toplam
Ülkeye
Toplam
Dünya
Ülkeye
Toplam
Ülkeye
Ülkeye
Ülke İthalatında
Ülkenin Türkiye'ye ve
İthalatı
İhracatı
İhracatı
İthalatında İhracatındaki İthalatındaki
GTİP Potansiyel Ürün
İhracatı
İhracatı
İlk 5 Ülke ve Pazar Rakip Ülkelere Uyguladığı
2011
2012
2012
Ülkenin
Değişim
Değişim
2012 Aylık 2013 Aylık
Payları (%)
Gümrük Oranları
(milyon
(milyon
(milyon
Payı 2011
2011-2012
2010-2011
Veriler*
Veriler*
dolar)
dolar)
dolar)
(%)
(%)
Elektrikli
Makineler
ve
Kablolar
8544 İzole edilmiş
kablo ve teller
78,1
0,0
2.382,6
0.1
-100,0
37,9
0,000
-
Otomotiv
Ana ve
Yan
Sanayi
8701 Traktörler
49,3
0,52
400,9
0.1
-2,8
14,4
0,000
-
0,8
0,0
187,9
0.3
0,000
188,9
0,000
-
22,6
1,62
28,8
0.6
13,5
19,2
0,49
-
Tabii Boratlar
Madencilik 2528 vb.
Konsantreleri
Petrol
Ürünleri
Vazelin;
2712 parafin, yağlı
mum, vb.
İlaç
3004 Dozlandırılmış
İlaçlar
398,6
0,0
581,3
0.1
-100,0
13,5
0,000
-
Plastik
Ürünler
Propilen ve
3902 diğer olefinlerin
polimerleri
111,2
0,0
37,6
0.3
-100,0
28,2
0,000
-
Elyaf ve
İplik
5501 Sentetik Lif
Demetleri
5,2
0,0
160,9
0.3
-100,0
-21,1
0,000
-
Kosta Rika
(%27,2), ABD
%26,8), Meksika
(%20,1), Çin
(%6,5), Honduras
(%5,8), Panama
(%1,9), İspanya
(%1,9)
ABD (%69,7)
Meksika (%20,6),
Panama (%1,8),
Brezilya (%1,4),
Nikaragua(%1,1)
Türkiye (%33,8),
ABD (%25,9),
Peru (%16,8),
Meksika (%13),
Bolivya (%10,6)
Çin (%65,1),
Kolombiya(%7,9),
ABD (%7,1),
Türkiye (%6,2),
Almanya (%3,8)
Panama (%33,5),
Meksika (%14,3),
Kosta Rika
(%7,6), ABD
(%6,9), El
Salvador (%6,2)
Kolombiya (%21),
Meksika (%17,6)
ABD (%17,5) S.
Arabistan
(%13,3) G. Kore
(%7,8)
İspanya (%47,8),
Türkiye (%24,7),
Hindistan
(%11,6), Meksika
(%6,6), Çin
(%5,3)
Türkiye (%27,4),
MFN:%0-%15 ABD,
Meksika:%0
DR-CAFTA*:%0-%7,5
MFN: %0
MFN:%0
MFN: %0
MFN:%0
MFN: %0
MFN:%0
-, 2013
12 / 16
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir ortamda dağıtımı yasaktır.
13. Elyaf ve
İplik
Suni-Sentetik
Devamsız
5511 Elyaftan İplikler
(Perakende)
0,2
0,05
142,0
0,0
719,4
-49,2
0,000
-
Hediyelik
Eşya
5701 El Halıları
0,2
0,02
129,3
0,0
-13,3
65,0
0,000
-
Doğal
Taşlar
Yontulmaya ve
6802 inşaata elverişli
taşlar
3,6
0,71
942,2
0,0
42,7
33,3
0,02
-
Demir
Çelik
Demir/çelik
7211 Yassı Hadde
Mamul
2,6
0,0
36,8
0,0
-100,0
-24,7
0,000
-
Demir
Çelik
7214 Demir/çelik
Çubuklar
25,0
0,15
5.408,9
0.1
-59,7
11,6
0,000
-
Demir
Çelik
7216 Demir/Alaşımsız
Çelikten Profil
35,8
2,14
1.237,1
0.2
-41,7
53,3
0,000
Demir
Çelik
7308 Demir/Çelikten
İnşaat Aksamı
42,0
9,11
1.345,6
0.1
-12,2
15,9
0,35
Ağaç, mantar,
Takım
kemik, sert
Tezgahları
8465 kauçuk, plastik
(Ağaç
vb. işleme
İşleme)
makineleri
3,5
0,0
88,0
0.1
0,000
10,2
0,000
Otomotiv
Ana ve
Tayvan (%26,8),
Meksika (%22,6),
Kolombiya
(%20,2), Fransa
(%1,2), Peru
(%1,2)
ABD (%33,3),
Hindistan
(%28,5), Türkiye
(%17), İran
(%10,3) Çin
(%4,8)
Çin (%32,8),
Meksika (%19,9)
Brezilya (%16,8)
Türkiye (%12)
İspanya (%4,2)
ABD (%44,3), El
Salvador
(%17,9), Türkiye
(%15,2), Meksika
(%7,6),
Kolombiya (%5,5)
El Salvador
(%61,5),
Honduras (%15),
Türkiye (%8,3),
Meksika (%6),
ABD (%4,5)
Meksika (%29,9),
ABD (%20,8),
Kosta Rika (%14),
El Salvador
(%9,3), Brezilya
(%7,8),
MFN:%5
MFN:%0
MFN:%15 Meksika:%0
MFN:%0
MFN:%5-%15
DR-CAFTA*:%2,5-%7,5
ABD, Meksika:%0-%9
MFN: %0-%15 Meksika,
ABD: %0-%9 DR-CAFTA
*:%0-%6 (Türkiye ve
Brezilya için MFN Vergi
Oranları
Uygulanmaktadır)
MFN: %5-%10 Meksika,
Meksika (%25),
Türkiye (%19,1), ABD: %0
- ABD (%14,4), Çin DR-CAFTA*:%0-%4
(Türkiye ve Çin için MFN
(%11,1),
Vergi Oranları
Honduras (%9),
Uygulanmaktadır)
ABD(%59,3), Çin
(%12,6),
- İtalya(%8,5),
MFN: %0
Meksika(%8,1)
Tayvan (%2,9)
MFN: %5-%20 Meksika:
ABD (%41,4), G. %5-%20
Kore (%16,6),
DR-CAFTA*:%3,2-%12,8
Guatemala Ülke Raporu
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir ortamda dağıtımı yasaktır.
13 / 16
14. Yan
Sanayi
8703 Otomobil
368,9
0,0
6.069,2
0.1
0,000
19,6
0,000
Otomotiv
Ana ve
Yan
Sanayi
Eşya taşımaya
mahsus motorlu
8704 araçlar
(Kamyon,
Kamyonet)
249,3
0,0
3.385,8
0.2
0,000
5,9
0,000
Otomotiv
Ana ve
Yan
Sanayi
Kara Taşıtları
8708 Aksam ve
Parçaları
97,4
0,03
3.403,8
0,0
-67,2
15,8
0,002
- Japonya (%15,3), (Türkiye, G.Kore ve
Almanya (%8,8), Almanya için MFN Vergi
Meksika (%4,1)
Oranları
Uygulanmaktadır)
ABD(%35,9),
Tayland (%27,6), MFN:%0-%15 ABD,
- Japonya (%15),
Meksika:%0-%5
G. Kore (%5,6)
DR-CAFTA*:%0-%6,4
Meksika (%3,2)
MFN: %0 - %10
ABD (%36),
CAFTA-DR*: %0
Japonya (%16,6), Meksika:%0
- Çin (%9,9),
Tayvan:%0-%6
Meksika (%9),
(Türkiye, Japonya ve Çin
Tayvan (%8,6)
için MFN Vergi Oranları
Uygulanmaktadır)
Pipolar, Puro ve
ABD (%38,9),
Sigara
Türkiye (%33,3), MFN:%15
9614 Ağızlıkları vb.
0,0
0,0
2,7
0,0
-27,3
38,5
0,000
- Çin (%11,1),
DR-CAFTA*:%0
Aksamı,
Ekvator (%5,6)
Parçaları
Kaynak : Tablonun hazırlanmasında Türkiye'ye ilişkin rakamlarda TUİK, diğer ülkelere ilişkin istatistik rakamlarında UN-ITC TradeMap, gümrük vergisi konusunda AB ülkeleri için TARIC diğer ülkeler için kendi gümrük
idarelerinin verileri kullanılmıştır.
Hediyelik
Eşya
* Veriler 1 aylıktır.
-, 2013
14 / 16
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir ortamda dağıtımı yasaktır.
15. Demir Çelik
Demir ve Çelik sektörü Guatemala’ya gerçekleştirdiğimiz ihracatta en önemli sektördür. Demir/Çelikten
inşaat aksamında 10,4 milyon dolarlık ihracat ve %19,1 paya sahip olan Türkiye en önemli 2.
tedarikçidir. Demir/Çelik yassı hadde mamul ithalatında % 15,2’lik pay ile 3. sırada yer almakta olan
ülkemiz demir/çelik çubuklar ürün grubunda ise %8,3’lük pay ile en önemli 3. tedarikçidir. Sektörde
ülkemiz için ihracat potansiyeli barındıran bir diğer ürün grubu ise 3,7 milyon dolarlık ihracat
gerçekleştirdiğimiz demir/alaşımsız çelik profildir.
Doğal Taşlar
İnşaat sektörünün canlanmasına bağlı olarak gelişmesi beklenen doğal taşlar sektöründe mermer ve
traverten potansiyel ürün olarak değerlendirilmekte olup, bu ürün grubunda ülkemizin Guatemala
ithalatındaki payı %7,4’tür.
Elyaf ve İplik
Guatemala’nın elyaf ve iplik sektörü ithalatında ülkemiz önemli tedarikçilerden birisidir. Sentetik lif
demetleri ürün grubunda %24,7’lik pay ile en önemli 2. tedarikçi olan Türkiye suni-sentetik
devamsızelyaftan iplikler ürün grubunda %27,4 pay ile en önemli tedarikçidir.
Hediyelik Eşya
Güvenlik politikalarının başarısına bağlı olarak turizm sektörünün canlanması ve gelişmesi
beklenmektedir. Buna paralel oalrak hediyelik eşya sektöründe büyüme beklentileri bulunmaktadır.
Hediyelik eşya sektöründe Guatemala’nın ithalatında %33,3 payımızın olduğu pipo, puro ve sigara
ağızlıkları ve %17 payımızın olduğu el halıları potansiyel ürünler olarak değerlendirilmektedir.
İlaç Sanayi
Ülkedeki sağlık sektörü yatırımları ve sosyal hizmetlerin geliştirilmesine yönelik projeler ile birlikte ilaç
sanayisinin gelişmesi beklenmektedir. Söz konusu sektörde, gümrük vergi oranlarının %0 olduğu
dozlandırılmış ilaçlar ülkemiz için potansiyel ürün olarak değerlendirilmektedir. Bu ürün grubunda
Guatemala’nın toplam ithalatı 398,6 milyon dolardır. Pazardaki en önemli tedarikçiler sırasıyla Panama,
Meksikai Kosta Rika, ABD ve El Salvador’dur.
Maden ve Mineraller
Madencilik sektöründe tabii boratlar vb. konsantreleri ürün grubunun ülkemiz iharacatı için potansiyel
teşkil ettiği düşünülmektedir. MFN vergi oranlarının %0 olduğu bu ürün grubunda ülkemizin Guatemala
ithalatındaki payı %33,8’dir. En önemli rakiplerimiz ABD, Peru, Meksika ve Bolivya olarak
sıralanmaktadır.
Otomotiv Ana ve Yan Sanayi
Otomotiv ve yan ürünleri pazarının 2011 yılında 353 milyon dolar olduğu tahmin edilmekte olup 2012
ve 2013 yıllarında bu pazarın, sırasıyla, 388 ve 427 milyon dolara ulaşacağı tahmin edilmektedir. 2011
yılında otomotiv ve yan ürünleri pazarında 376 milyon dolarlık ithalat gerçekleştirilmiş olup bunun 133
milyon doları ABD’den gerçekleştirilmiştir. 2012 yılında 414 milyon dolar ve 2013 yılında 455 milyon
dolarlık otomotiv ve yan sanayi ithalatı gerçekleştireceği öngörülen Guatemala’da bir aracın kullanım
süresi ortalama 5-7 yıldır. Araç satışında ithalat yanı sıra açık artırmalar yoluyla ABD’den hasarlı araç
satın alınarak Guatemala’da tamir edilip satışa sunulması da yaygın bir yöntemdir.
2,2 milyon ünite üzerinde taşıtın bulunduğu araç parkı ile Guatemala’da otomotiv yan sanayi hizmetleri
ithal edilmiş ürünlerin petrol istasyonları, servisler ve yerel tamirciler tarafından satın alınarak son
tüketicilere ulaştırılması ile gerçekleştirilmektedir. Otomotiv yan sanayi ithalatının %35’i ABD’den
gerçekleştirilmekte olup önem arz eden diğer tedarikçiler Güney Kore, Japonya, Çin, Brezilya ve Avrupa
ülkeleridir. Piyasada bulunan araçların %75’i Asya markalarından oluşmakta olup bu markalar düşük
fiyat ile rekabet etmektedir. Diğer taraftan ABD, otomotiv yan sanayi pazarında makul fiyatlı ancak
yüksek kaliteli ve yeni özellikleri bulunan ürünler ile rekabet etmektedir. Yeni araç ithalatında vergiler
%10-20 arasında olup DR –CAFTA Serbest Ticaret Anlaşması kapsamında ülkelerin vergi açısından
avantajları bulunmaktadır.
Sektörde ülkemiz için potansiyel olan ürünler arasında traktörler (8701), otomobil (8703), kamyon,
kamyonet (8704) ve otomotiv yan sanayi ürünleri (8708) yer almaktadır. MFN vergi oranının %0
olduğu traktörlerde Guatemala’nın toplam ithalatı 49,3 milyon dolar iken ülkemizin söz konusu üründe
Guatemala’ya ihracatı yaklaşık 530 bin dolardır. Tarımda modernizasyona ve makine kullanımına karşı
olumlu bir algısı bulunan Guatemala’da tarım makinelerine yönelik talep beklentisi bulunmakta olup
traktörler ürün gurubu ithalatının yükseliş eğilimind eolacağı ön görülmektedir.
MFN vergi oranları %5-%20 arasında olan otomobillerde ise Guatemala’nın 368,9 milyon dolarlık
Guatemala Ülke Raporu
15 / 16
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
16. ithalatına karşın ülkemizin hemen hemen hiç ihracatı bulunmamaktadır. Ancak, bu durumun ikili ticaret
potansiyelini yansıtmadığı düşünülmekte olup Güney Kore ve Japonya’da olduğu gibi Orta Amerika
pazarına girişte Guatemala pazarının değerlendirilmesi mümkündür. Kamyon ve kamyonet ürün grubu
için MFN vergi oranları %0-%15 oranlarında olup ülkenin 249,3 milyon dolarlık ithalatı bulunmaktadır.
%0-%10 MFN vergi oranlarının uygulandığı otomotiv yan sanayisindeki toplam ithalat 97,4 milyon
dolardır. Bu ürün grubundaki ithalatın önümüzdeki dönemde artması beklenirken ülkemizin 2011
yılında ülkeye ihracatı 100 bin dolardır.
Petrol Ürünleri
Ülkemizin 2011 yılında Guatemala’ya gerçekleştirmiş olduğu ihracatta önde gelen ürün gruplarından
olan vazelin, parafin ve yağlı mum ürün grubunda sözkonusu ülkenin gerçkeleşmtirmiş olduğu ithalat
22,6 milyon dolardır. Ülkemizin Guatemala’nın ithalatındaki payı %6,2 iken en önemli rakiplerimiz Çin,
Kolombiya, ABD ve Almanya’dır. Bu ürün grubunda MFN vergi oranları %0’dır.
Plastik ve Kauçuk İşleme Sanayi
Bu sektörde propilen ve diğer olefinleirn poimerleri ürün grubu ülkemiz ihracatında potansiyel ürün
olarak değerlendirilmektedir. Söz konusu ürün grubunda Guatemala’nın toplam ihracatı 111,2 milyon
dolardır. MFN vergi oranlarının %0 olduğu bu ürün grubunda en önemli tedarikçiler; Kolombiya,
Meksika, ABD, Suudi Arabistan ve Güney Kore olarak sıralanmaktadır.
Takım Tezgahları
Ormancılık ve ağaç işçiliğine yönelik makine pazarının değeri 2011 yılında 11,6 milyon dolara ulaşmış
olup bu pazarın 2013’te 13,8 milyon dolar olacağı öngörülmektedir. 200 üzerinde ahşap ve mobilya
imalatı yapan firmanın bulunduğu Guatemala’da imalata yönelik makinenin verimli ve teknolojik olması
gerektiği yönünde bir algı oluşmuştur. Gümrük vergilerinin %0-15 oranında olduğu ülkede, 2011
yılında anılan sektöre yönelik ithalat 12 milyon dolar olup 2013’te bu rakamın 14,5 milyon dolara
yükseleceği öngörülmektedir. Anılan sektörde ithalat potansiyeli olduğu düşünülen ürünler CNC
tezgahları, elektrikli testere, yonga makinesi, yapıştırıcı, zımpara cihazı, el aletleri, kapı imalatına
yönelik makine ve yapıştırıcı madde uygulayan makine olarak sıralanmaktadır. Bu ürünleri en çok
mobilya imalatçıları, marangozlar ve kereste fabrikaları talep etmektedir. Anılan sektörde iki yerel fuar
bulunmakta olup bunlar mobilya imalatçıları için “Expomueble” ve ev aletleri ile ahşap imalatına yönelik
makine tedarikçileri için “Promueble” fuarlarıdır.
Kerestecilik ve mobilya sanayisinin hızla geliştiği Guatemala’da, ağaç işleme makineleri sektörü ihracat
potansiyeli barındırmaktadır. Bu sektörde, ağaç işlemede kullanılan takım tezgahları potansiyel ürün
olarak değerlendirilmektedir. MFN vergi oranlarının %0 olduğu bu ürün grubunda en önemli tedarikçiler
ABD, Çin, İtalya, Meksika ve Tayvan’dır.
Guatemala - Düzenlenen Önemli Fuarlar
-, 2013
16 / 16
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.