Muíños de Ponte Goiáns

1. Muíños de
Ponte Goiáns

2. Inferno
É a parte de abaixo do
muíño.

3. Canle
Rego que nace nunha
reviravolta do río e que leva
auga ata o cubo do muíño

4. Rodicio
Roda de ferro ou
madeira disposta
horizontalmente na
que bate a auga e
fai move-lo mó.

5. Vara
Eixe que transmite o movemento do
rodicio á moa.
vara

6. Moa
A capa ou moa é unha peza
móvil que xira sobre o pé. Serve
para moer o gran e convertilo en
fariña. No seu interior ten un
furado duns 20 centímetros de
diámetro.

7. Ollal
Furado no medio da capa polo
que cae o gran para ser moído.

8. Erguedoiro
Sistema para erguer ou
baixar a moa para conseguir
unha fariña máis grosa ou
máis miuda.

9. Quenlla
É unha canle de madeira, por onde cae o
gran desde a moega á moa. Pódese graduar
a inclinación por medio dun cordel para que
pase máis ou menos cantidade de gran.

10. Tarabelo
Peza do muíño de
diferentes formas, unida á
quenlla e apoiada na moa,
que se move ao xirar esta,
e axita a quenlla para que
caia o gran no ollo do
muíño.

11. Trimiñado
Parte do muíño
onde cae a fariña.

12. Adella
Caixón de madeira
enriba da mó no que se
bota o gran que se vai
moer.

13. Enrán,cuncha ou rá
Peza de pedra ou ferro na
que se apoia todo o eixo do
muíño.

14. Pousadoiro
É unha lousa de pedra fincada na parede e que
fai un xeito de mesiña.Está colocada xeralmente
preto da porta de entrada, e ten como
finalidada pousa-lo saco de fariña ou gran
mentres pecha ou abre a porta.

15. Artesa
A artesa sen tapa
empregábase para mesturar
a fariña, auga, sal e lévedo
que posteriormente se
metería no forno para facer
o pan. Se a artesa tiña
tapa, empregábase para
gardar o millo, a fariña...

16. Pá
Emprégase para recoller a
fariña.

17. Cribo
É un instrumento circular
de madeira co fondo de
arame fino entretecido que
serve para coar o millo
despois de moelo.

18. Empilladoira
Pá de madeira para amasar o
pan na artesa. Mesturábase a
fariña de millo coa auga quente,
o sal e o fermento.

19. Ferrado
Medida feita de madeira que servía
para pagar a muiñada nos muíños de
maquía.

20. Bibliografía
- www.boiro.org
- http://www.rios-galegos.com/venosg12.htm
- Os muíños. Xavier Lores Rosal.
- Catalogación do patrimonio etnográfico e
natural na beira dos ríos de Boiro.
Coordinadora: Mª Luisa López Otero.