Tumutukoy ang Gross Domestic Product (GDP) sa market value ng lahat ng tapos na mga produkto at serbisyo na ginawa sa loob ng hangganan ng isang bansa sa isang tiyak na panahon.
Ang Gross National Product (GNP) naman ay ang kita ng mga permanenteng residente ng isang bansa sa isang tiyak na panahon.
Tumutukoy ang Gross Domestic Product (GDP) sa market value ng lahat ng tapos na mga produkto at serbisyo na ginawa sa loob ng hangganan ng isang bansa sa isang tiyak na panahon.
Ang Gross National Product (GNP) naman ay ang kita ng mga permanenteng residente ng isang bansa sa isang tiyak na panahon.
2. Ang implasyon ay ang patuloy na
pangkalahatang pagtaas ng pambansang
presyo ng mga bilihin s alahat o halos lahat
ng pamilihan sa buong bansa.
Hyperinflation- ang tawag kapag sobra ang
pagtaas ng presyo.
3. Mga bansa sa Timog Amerika na nagdala ng
kahirapan sa kanilang bansa.
4.
5. Ang patuloy na pangkalahatang pagbaba ng
mga presyo ng bilihin sa lahat o halos lahat
ng pamilihan sa buong bansa.
Halimbawa:
◦ Japan noong dekada 90
6. 1. Kapag tumaas ang suplay ng salapi,
nagdudulot ito ng pagtaas ng kita at demand
kumpara sa produksiyon na siyang
humahatak sa presyo pataas.
7. 2. Ang pagtaas ng palitan ng piso sa dolyar
ay nagdudulot ng pagbaba ng halaga ng piso
na magpapataas sa halaga ng mga produkto
at serbisyo na inaangkat mula sa ibang
bansa.
8.
9. 3. Ang pagtaas sa gastos ng produksiyon ay
maari ring magdulot ng implasyon.
10. 4. Isa ring dahilan ng implasyon ang
paggastos ng pamahalaan nang labis sa
kanyang kinikita. Maaring umutang ang
pamahalaan o gumawa ng salapi.
11.
12.
13.
14.
15. 5. Dahil sa pakikipagkalakalan ng mga bansa
sa isa’t-isa, unti-unting nagiging
magkakaugnay ang kanilang mga ekonomiya.
17. Pagtaas ng kabuuang demand sa
ekonomiya na hindi nasasabayan ng
produksiyon o suplay. Nagdudulot ito ng
kakulangan sa mga produkto na
nagpapataas sa presyo ng mga ito sa
pamilihan.
18. Pagtaas ng gastos sa produksiyon na
nagpapataas ng presyo ng mga nabuong
produkto o serbisyo sa pamilihan.
Halimbawa:
Pagtaas ng sahod ng mga manggagawa
19. Dulot ng kahinaan ng mga institusyon at
sektor ng isang ekonomiya na magkasabay
sa mga pagbabago ng lipunan at ekonomiya
na maaring magdulot ng pagtaas ng presyo
sa pamilihan.
20. Mga paraan upang masukat ang
pagbabago sa presyo ng mga bilihin. Ang
pinaka kilala sa mga ito ay ang consumer
price index o CPI na basehan ng inflation rate
at ang implicit price index deflator na siyang
ginagamit ng pamahalaan bilang GNP
deflator sa pagkuha ng real GNP.
21. Ay sumusukat sa pagbabago ng mga presyo
ng mga produkto at serbisyo na karaniwang
binibili ng mga mamimili sa isang takdang
panahon.
22.
23. Ang ahensiya ng pamahalaan na naatasang
tumingin sa mga pagbabago ng presyo ng mga
mamimili sa isang takdang panahon.
Halimbawa:
Survey
24. Commodity Description Percentage
All Items 100
Food and Non-alcoholic Beverages 38.98
Alcoholic Beverages and Tobacco 1.99
Clothing and Footwear 2.96
Housing, Water, Electricity, Gas, and Other
Fuel
22.46
Furnishing, Household Equipment, and
Routine Maintenance of the House
3.22
Health 2.99
Transport 7.81
Communication 2.26
Recreation and Culture 1.93
Education 3.37
Restaurants and Miscellaneous Goods and
Services
12.03
25. Aytem Yunit Dami ng
Konsum
o
Presyo
(2015)
Presyo
(2018)
Weighted
Price
2015
Weighted
Price
2018
Bigas 1 kg. 25 Php 30 Php 45
Asukal 1kg. 8 Php 40 Php 48
Isda(tila
pia)
1 kg. 10 Php 60 Php 110
Manok 1 kg. 8 Php 90 Php 130
Liempo 1 kg. 5 Php 170 Php 200
Kangkon
g
1 tali 20 Php 3 Php 5
Talahanayan ng mga produkto sa pamilihan
* Weighted Price= Dami ng konsumo x Presyo
27. (Kabuuang weighted price ng kasalukuyang taon)
CPI = x 100
(Kabuuang weighted price ng basehang taon)
28. Ang antas ng implasyon o inflation rate naman
ay ang porsiyento ng pagbabago sa CPI ng
kasalukuyan taon kumpara sa CPI ng
nakaraang taon. Ang inflation rate ay sinusukat
sa pamamagitan ng pormulang
CPI kasalukuyan- CPI nakaraan
Inflation Rate = x100
CPI nakaraan
Ano ang inflation rate sa taong 2015?
29. Sinusukat ng PPP ang tunay na halaga ng piso
sa kasalukuyang taon kumpara sa basehang
taon.
Ang pormula para sa PPP ay:
1
PPP= X 100
CPI kasalukuyan
Ano ang PPP sa taong 2015?
30. Pagbaba ng kakayahan ng salaping makabili
ng produkto at serbisyo
Pagkawala ng gana ng mga taong nag-
iimpok sa bangko
Pagkalugi ng mga nagpapautang
31. Pagkalugi ng mga nagpapautang
Pamimili ng mga speculator
Pagsabay ng mga negosyante sa pagtaas ng
presyo ng mga bilihin
Pagdami ng taong namumuhunan sa lupa o
real property
Pagdami ng mga nangungutang
33. Ang katatagan ng presyo ay nagpapahiwatig
ng isang matatag na ekonomiya kaya
kailangang magtulong-tulong ang
pamahalaan, ang mga mamamaya, at ang
iba’t-ibang sektor ng lipunan upang
mapanatili ito.