Gamification Turkey Summit

1. Oyunsallaştırma, oyun bağımlılığı
ve bilişsel süreçler
Metehan Irak
Bahçeşehir Üniversitesi Psikoloji Bölümü
Beyin & Biliş Araştırmaları Lab.
metehan.irak@eas.bau.edu.tr

2. Beyin ve Biliş Araştırmaları Laboratuvarı

3. Bilişsel Süreçler & Oyunsallaştırma
Neden (artık) ihtiyaç duyuyoruz?
 Bilişsel görevler genel olarak yoğun ve aktif çaba gerektiren
 İçinde çok sayıda tekrar aşaması olan,
 Dikkatin, oryantasyonun sürdürülmesini gerektireni
 Performans ölçen (belki zor) görevlerdir.

4. Oyunlaştırmanın Faydaları
 Motivasyon bariyerini aşmak
 Veriyi daha fazla hatadan arınık toplamak
 Dikkatin, oryantasyonun sürdürülmesini kolaylaştırmak
 Özellikle de eğitim,tedavi ve rehabilitasyonda başarılı sonuçlar var.

5. Internal source memory
External source memory
Reality source memory
Bir Oyunsallaştırma Örneği (5-12 yaş Kaynak Belleği)
(Çimen & Irak, subm)

6. TOYJİ Oyunlarının Bilişsel Süreçlerin Ölçümünde Kullanımı ve Adaptasyonu
Yeni Proje

7. • Bağımlılık
– Fiziksel
– Psikolojik
• Bağımlılık türleri
• Sigara
• Alkol
• Madde/Uyuşturucu
• Kumar
• Yeme-içme
• Egzersiz
• Alışveriş
• Cinsel içerikli
• İnternet ve oyun
Oyun Bağımlılığı

8. Oyun bağımlılığının 8 işareti
1. İstediğiniz heyecana ulaşmak için zaman artan miktarlarda online
oyun oynamak ihtiyacanınız var mı?
2. Zihniniz sürekli oyun ile meşgulmü?
3. Arkadaşlaınıza ya da ailenize oyun oynama sürenizi arttırmak için
yalan(lar)söylediğiniz olur mu?
4. Oyun oynamayı bırakmak zorunda kalmak sizi gergin ya da huzursuz
yapar mı?
5. Oyun oynamayı bırakmak, azaltmak için geçmişte başarısız
girişimleriniz oldu mu?
6. Çaresizlik, suçluluk , kaygı ya da depresyon gibi duygulardan
kurtulmak ve rahatlatmak için oyun oynar mısınız?
7. Oyuna sürekli zaman ayırmanız nedeniyle ilişkilerinizde/ evliliğinizde
sorun yaşadınız mı?
8. Oyuna sürekli zaman ayırmanız nedeniyle iş, kariyer, eğitim fırsatları
konusunda sorun yaşadınız mı?

10. A: Suplemental motor area, DLPFC,
Temproparietal junction
B: fronto-limbic, cingulat, Temproparietal
(Mathiak & Weber, 2006)
Oyun Bağımlılığının Nörobiyolojisi

11. Belconi er al; 2017; OVC; 2013;
Rangaswamy &Porjesz; 2008
Bağımlılığın Nörobiyolojik Belirleyicisi: P300 EEG/ERP

12. Oyun Bağımlılığının Nöropsikolojisi
+ ?
Tepki hızı Olaysal bellek
Görsel uzaysal bellek Emosyonel bellek
Dikkat Yönetivici işlevler
Tarama
Yönlenim
Yöntemsel sorunlar
• Bağımlılık kriterleri (haftalık/günlük oynama süresi )
• Karşılaştırma grupları: risk grubu, hiç oynamayan
• Oyun oynamaya başlama yaşı
• Kullanılan görevlerin çeşitliliği
• Deney öncesi oyuna mağruz bırakma ya da
• Uzun süreli oyun pratiği yaptırma

14. Proje
• Katılımcılar
 N = 98
 44 kadın 54 Erkek
 Yaş: 18-31 (Ort.= 22.47; SS = 3.1)
• Görevler
– Duygusal Bellek
– Çalışma Belleği
– Görsel uzaysal bellek
– Nesne tanıma
– İnhibisyon
– Dikkat (Tarama)
Gruplar Bağımlı Risk Kontrol
Haftalık oyun oynama süresi (saat/hafta) > 16 4-8 0
Patolojik Oyun Bağımlılığı Listesi > 51 1-2 0
Şiddet içerikli olmayan oyun oynama süresi (saat/hafta) 0 0 0
Bağımlı Risk Kontrol
Kadın 15 8 11
Erkek 31 16 7
Toplam 46 24 28

15. Çalışma Belleği
(5sn)

16. Çalışma Belleği
Tepki Hızı
Doğru Sayısı
(Irak, Soylu & Çapan; 2016)

17. Fz
FCz
Non-players
Addicted
Çalışma Belleği: Yanıltıcı uyaran

18. Non-addicted
Addicted
Çalışma Belleği: Yanıltıcı uyaran

19. 1. Aşama 2. Aşama
3. Aşama 4. Aşama1000ms
Bir önceki aşamada burada mıydı?
Evet / Hayır
Bekleme Oryantasyon
1000ms
1000ms
Şeklin yerini öğren: Sağ ya da sol yanda
Görsel Uzamsal Bellek

20. 0.00
5.00
10.00
15.00
20.00
25.00
control risk addicted
Frequency
Groups
Correct Recall
Incorrect Recall
Correct Recognition
Incorrect Recognition
(Irak, Soylu & Çapan; 2016)
Görsel Uzamsal Bellek

21. Görsel Uzamsal Bellek
Pz
P8
P7
Doğru
Pz
P8
P7
Yanlış
Addicted
Non-addicted

22. HALSİZ
HALSİZ
Duygusal Bellek

23. Pz
Cz
Fz
Pz
Cz
Fz
Doğru Yanlış
Addicted
Non-addicted

24. • Şiddet içeriki oyunlara mağruz kalmak BAZI bilişsel
süreçlerin olumsuz etkileyebiliyor.
• Risk grubu üzerinde izleme çalışmaları yapmak
gerekiyor. Bu gruba ait tam sonuçları 8-10 yıl
sonra görmek mümkün.
• Oyunu şiddet içeriğinden arındırırsak ne
kaybederiz?
• Oyunlaştırmanın hangi parametreleri oyunların
şiddet içeriğini azaltmada kullanılabilir?
Genel Sonuç ve Değerlendirme

25. Teşekkür