1. BRABANTS DAGBLAD WOENSDAG 18 NOVEMBER 2015
REGIO 5
door Lieke Mulder
Z
e heeft een stralende
lach en mooi rood haar.
Niets aan de hand, zou je
denken. Maar als Meike
van Genugten (26) uit
Lith praat, dan merk je
dat er iets is. Meike praat wat langza-
mer en het duurt meestal wat langer
voor ze antwoord geeft. Meike heeft
een taalontwikkelingsstoornis (TOS).
In haar hersenen wordt taal minder
goed verwerkt. Ze moet vaak zoeken
naar woorden, de juiste volgorde, ver-
banden. En dat is knap lastig. Dan
loopt ze vast, valt ze stil. Omdat Meike
een beetje lijzig praat, plaatsen men-
sen haar vaak al snel in een hokje. Het
hokje: verlegen, stil meisje. En daar
baalt ze van. Want verlegen is ze niet.
En saai, ach dat lijkt maar zo.
De feiten spreken voor zich. Meike
van Genugten uit Lith is hét gezicht
van de landelijke campagne van Kenta-
lis over TOS. Ze zit in het bestuur van
belangenvereniging SpraakSaam, geeft
voorlichting op scholen en aan logope-
disten en leerkrachten, liep in haar
eentje de Nijmeegse Vierdaagse om
aandacht te vragen voor TOS en is net
terug van een reis met Iceman Wim
Hof. De kou trotseren in Polen. „Ge-
woon, omdat ik het leuk vind. Ik was
nieuwsgierig hoe dat is. En de uitda-
ging vond ik mooi. We liepen in onze
korte broek bij 5 graden onder nul en
zaten lang in ijskoud water. We deden
ademhalingsoefeningen, yoga, gingen
mediteren. Het was fantastisch.”
Als je moeite hebt met taal, is een inter-
view zoals dit dan niet moeilijk?
„Nee, dit lukt me nog wel. Jij stelt
een vraag en dan kan ik een antwoord
geven. En dan komt er weer een nieu-
we vraag. Dat is kort. Weet je wat
moeilijk is? Als ik bijvoorbeeld op een
feestje wil vertellen wat ik meege-
maakt heb. Dan moet ik in mijn hoofd
het begin weten, de loop van het ver-
haal, het eind. En dan kom ik er vaak
niet uit. Dan denk ik vaak ‘laat ik het
maar niet vertellen.’ Dat heeft niets
met verlegenheid te maken. Het moei-
lijkst zijn discussies waar iedereen
zijn mening geeft. Dat gaat mij veel te
snel, dat zijn veel te veel prikkels. Dan
kan ik wel eens heel kwaad worden,
als ik er niet uitkom.”
Wat doe je voor SpraakSaam en Kentalis?
„Ik ben het landelijke gezicht van
Kentalis. Vind het belangrijk dat men-
sen weten wat een taalstoornis is. Als
er meer bekendheid is, dan oordelen
mensen ook minder gauw, hoop ik.
Bij SpraakSaam komen we eens in de
twee maanden bij elkaar. We organise-
ren dingen en gaan samen op pad. Als
je een taalontwikkelingsstoornis hebt,
is het fijn om samen dingen te dóen.”
Wanneer bleek dat er iets mis is?
„Al in de kleuterklas merkte de juf
dat er iets aan de hand was. Ik maakte
geen contact met andere kinderen,
was stil, praatte bijna niet. Ik trok me
terug. Ik antwoordde in twee of drie
woorden, meer niet. En dat bleef zo.
Toen ben ik getest en ben ik naar het
speciaal onderwijs in Nijmegen ge-
gaan. Sinds groep zes zat ik wel weer
op een gewone school in Grave. Daar
kreeg ik wel extra begeleiding.”
Ben je veel gepest omdat je TOS hebt?
„Op de lagere school niet, later op
de middelbare school was het moeilij-
ker. Ik hoorde er niet bij. Werd als laat-
ste gekozen bij gym. Ja, eigenlijk is dat
natuurlijk ook pesten, buitengesloten
worden. Ik kan gesprekken vaak niet
volgen, grapjes ontgaan me. En als ik
woorden verkeerd uitspreek, dan heb-
ben anderen lol. Mensen die me nét
hebben leren kennen zeggen vaak dat
het wel meevalt, dat iedereen wel eens
een woord vergeet. Dat bedoelen ze
vast goed, maar dat doet eigenlijk al-
leen maar meer pijn. Alsof ik me aan-
stel.”
Op tafel ligt het blaadje van het
UWV. Perspectief staat er groot op.
„Kijk, zo’n woord, ik weet wel dat dat
woord bestaat, maar ik vind het lastig
dat woord te omschrijven. Uit testen
bleek dat ik een heel kleine woorden-
schat heb. Zolang het jip-en-janneke-
taal is, gaat het goed. Wordt het moei-
lijker, dan moet ik zinnen soms wel
zes keer lezen voordat ik ze begrijp. Ik
ben ’s avonds vaak erg moe. Dus als
mensen zeggen dat het wel meevalt,
dan doet dat pijn. Ik zat niet zomaar
op het speciaal onderwijs, ik loop niet
voor niets vast bij stages. Ik ben voor
80 procent afgekeurd, maar wil graag
werken. Ik heb vmbo-t en daarna de
mbo-opleiding tot helpende in de
zorg gedaan. Helaas lukt het steeds
niet om ergens langer te blijven.”
Hoe vul je nu je dagen?
„ Ik wandel veel. Spreek af met
vrienden. Maar ja, ik zit ook veel thuis.
Ik loop door de TOS bij stages steeds
vast. Daar word ik wel eens moede-
loos van. Dan lees je achteraf op pa-
pier dat medewerkers niet zo blij wa-
ren met mij. Dat ik te traag was en te
veel vroeg. Steeds weer kreeg ik het-
zelfde te horen. Maar ik wil niet thuis-
zitten. Ik wil werken. TOS remt me,
beperkt me. Ik ben nu oproepkracht
bij zorgcentrum De Nieuwe Hoeven
in Schaijk, ik heb in de zomer veel
kunnen werken. Een op een gaat mij
het beste af. Ik heb ook bij Kentalis ge-
werkt, als lunchkracht. Mooi was dat,
daar voelde ik me ook begrepen. Ik
hielp mensen bij het eten.”
Remt je taalstoornis je ook bij het vinden
van een relatie?
Hierin is ze stellig. „Nee. Ik heb wel
relaties gehad. De langste anderhalf
jaar. Dat is niet uitgegaan vanwege
mijn TOS. Er speelden andere dingen.
In mijn vriendengroep bij Spraak-
Saam merk ik wel dat de anderen niet
zo met relaties bezig zijn. Ik verlang
naar een relatie, zij hebben dat min-
der. Maar ik val op vrouwen en dat is
in mijn geval wel een nadeel.”
Een nadeel? Leg dat eens uit?
Vrouwen willen vaak zoveel praten.
En ja, dat heb ik dus een stuk minder.
Veel vrouwen zijn ook kritischer, heb
ik gemerkt. Nee, wat dat betreft was
het makkelijker geweest als ik op man-
nen viel.” Ze lacht: „Dan kan je ge-
woon lekker vaak zwijgend naast el-
kaar op de bank zitten.”
‘Ik ben niet
saai en zeker
niet dom!’
‘Ik kan ’t beter accepteren,
maar als een kind uit
groep acht een woord kent
dat ik niet begrijp, dan
schaam ik me nog steeds’
Keer op keer werd
ze buitengesloten,
vonden anderen
haar saai, verlegen,
dom. Maar dat ís ze
niet, Meike heeft een
taalstoornis.
ⅷ Meike van Genugten
(26) groeide op in Gra-
ve. Ze heeft een oudere
zus en jongere broer.
Meike woont nu in Lith.
ⅷ Meike is het gezicht
van de landelijke cam-
pagne van Kentalis, de
organisatie voor men-
sen met een taalontwik-
kelingsstoornis (TOS),
doof- en slechthorend-
heid en doofblindheid.
www.ikenkentalis.nl
ⅷ Ze is bestuurslid van
SpraakSaam, de belan-
genvereniging voor
jongeren met (TOS).
ⅷ Meike deed vmbo-t en
een mbo-opleiding tot
helpende in de zorg.
ⅷ 5 procent van de
mensen heeft TOS.
Meike heeft vooral
moeite met taalverwer-
king en ze heeft een
kleine woordenschat.
● Meike van Genugten uit Lith is hét gezicht van de landelijke campagne van Kentalis
MEIKE VAN GENUGTEN
ⅷ ⅷ ⅷ
ⅷ Meike van Genug-
ten, thuis in Lith.
„Ik kan gesprekken
vaak niet volgen,
grapjes ontgaan
me.” foto Jeroen
Appels/Van Assendelft