Luận Văn Quản Lý Nhà Nước Về Dịch Vụ Viễn Thông Trên Địa Bàn Hà Nội.

DỊCH VỤ VIẾT THUÊ ĐỀ TÀI TRỌN GÓI ZALO TELEGRAM : 0934.536.149
TẢI FLIE TÀI LIỆU – TRANGLUANVAN.COM
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI
----------------------------------
TRỊNH HỮU ĐỨC
QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ DỊCH VỤ VIỄN
THÔNG TRÊN ĐỊA BÀN HÀ NỘI
LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ
HÀ NỘI, NĂM 2023

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI
----------------------------------
TRỊNH HỮU ĐỨC
QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ DỊCH VỤ VIỄN
THÔNG TRÊN ĐỊA BÀN HÀ NỘI
CHUYÊN NGÀNH : QUẢN LÝ KINH TẾ
MÃ SỐ : 834.04.10
LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
TS. CHU VIỆT CƯỜNG
HÀ NỘI, NĂM 2023

i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan rằng, đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu
và kết quả nghiên cứu trong đề tài là trung thực và chưa từng được dùng để bảo vệ
bất kỳ một đề tài nào, học vị nào./.
Hà Nội, ngày …… tháng …… năm 2023
TÁC GIẢ
Trịnh Hữu Đức

ii
LỜI CẢM ƠN
Trước hết em xin chân thành cảm ơn TS. Chu Việt Cường đã giúp đỡ em
trong suốt quá trình thu thập hồ sơ tài liệu, khảo sát thực tế, điều tra số liệu và triển
khai hoàn thiện Luận văn thạc sĩ.
Em xin cảm ơn các thầy, cô giáo của Trường Đại học Thương Mại, đặc biệt là
các thầy, cô giáo của Phòng Quản lý Sau Đại học Trường Đại học Thương Mại đã
tạo điều kiện thuận lợi giúp đỡ em về nhiều mặt trong quá trình học tập và hoàn
thiện Luận văn thạc sĩ của mình.
Tôi xin chân thành cảm ơn tất cả các anh, chị em đồng nghiệp bạn bè thân
thiết và người thân đã động viên, giúp đỡ tôi vượt qua những khó khăn để hoàn
thành Luận văn thạc sĩ./.
Hà Nội, ngày …… tháng …… năm 2023
TÁC GIẢ
Trịnh Hữu Đức

vii
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
BCVT – CNTT : Bưu chính viễn thông – Công nghệ thông tin
BĐVHX : Bưu điện văn hóa xã
BTS : Trạm phát sóng di động
B-ISDN : Dịch vụ băng rộng đa phương tiện
CDMA : Đa truy nhập phân chia theo mã băng rộng.
CNTT : Công nghệ thông tin.
CNH, HĐH : Công nghiệp hóa, hiện đại hóa
CNTT – TT : Công nghệ thông tin – Truyền thông
CSHT : Cơ sở hạ tầng
DVVT : Dịch vụ viễn thông
EVN : Viễn thông điện lực
GMPCS : Thông tin vệ tinh mặt đất toàn cầu
KTTT : Kinh tế thị trường
KT-XH : Kinh tế xã hội
NCTT : Nghiên cứu thị trường
NGN : Mạng thế hệ mới
ODA : Tổ chức phát triển hải ngoại
UBND : Ủy ban nhân dân
QLNN : Quản lý nhà nước
QLKT : Quản lý kinh tế
TTTT : Thông tin truyền thông
TTLL : Thông tin liên lạc
Viettel : Công ty viễn thông quân đội
VNPT : Tập đoàn Bưu chính – Viễn thông
VTCI : Viễn thông công ích
WLL : Mạch vòng thuê bao vô tuyến
WTO : Tổ chức thương mại thế giới

XHCN : Xã hội chủ nghĩa

viii
DANH MỤC BẢNG, HÌNH
DANH MỤC BẢNG
Bảng 2.1. Các doanh nghiệp viễn thông được cấp phép và triển khai hoạt động trên
địa bàn thành phố Hà Nội giai đoạn 2017 – 2019 ..................................................... 60
Bảng 2.2. Số lượng đại lý dịch vụ viễn thông tại thành phố Hà Nội giai đoạn 2017 –
2019 ........................................................................................................................... 61
Bảng 2.3. Số lượng thuê bao điện thoại tại thành phố Hà Nội ................................. 64
Bảng 2.4. Tiêu chuẩn quản lý chất lượng DVVT cố định mặt đất của doanh nghiệp
DVVT thành phố Hà Nội .......................................................................................... 68
Bảng 2.5. Chỉ tiêu chất lượng DVVT điện thoại quy định đối với các DNVT trên
địa bàn thành phố Hà Nội.......................................................................................... 69
Bảng 2.6. .Hoạt động quản lý cấp phép cung cấp DVVT cho VNPT thành phố Hà
Nội ............................................................................................................................. 72
DANH MỤC
Hình 2.1. Ý kiến đánh giá QLNN về chất lượng DVVT .......................................... 70
Hình 2.2. Ý kiến đánh giá khảo sát về quản lý đối với an toàn, an ninh thông tin .. 72
Hình 2.3. Số lượng trạm BTS ................................................................................... 75
Hình 2.4. Ý kiến đánh giá về QLNN đối với cơ sở hạ tầng DVVT .......................... 76
Hình 2.5. Ý kiến đánh giá QLNN về hoạt động của doanh nghiệp DVVT .............. 80

Cơ Sở Lý Luận Luận Văn Quản Lý Nhà Nước Về Dịch Vụ Viễn
Thông Trên Địa Bàn Hà Nội
Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ DỊCH VỤ VIỄN THÔNG
1.1. Một số khái niệm cơ bản và đặc điểm của dịch vụ viễn thông
1.1.1. Quản lý nhà nước
Theo C. Mác, Ph. Ăng ghen. Toàn tập, T.23, tr. 342, “ QLNN là sự tác động có
tổ chức và điều chỉnh bằng quyền lực Nhà nước đối với các quá trình xã hội và
hành vi hoạt động của con người do hệ thống cơ quan Nhà nước từ trung ương đến
cơ sở tiến hành dựa trên cơ sở pháp luật để thực hiện luật pháp Nhà nước. QLNN là
hoạt động của Nhà nước trên các lĩnh vực lập pháp, hành pháp và tư pháp nhằm
thực hiện chức năng đối nội và đối ngoại của Nhà nước.” [17]
QLNN là hoạt động mang tính chất quyền lực nhà nước, được sử dụng quyền
lực nhà nước để điều chỉnh các mối quan hệ xã hội, QLNN được xem là một hoạt
động chức năng, đặc biệt QLNN được hiểu theo hai nghĩa (Nghĩa rộng và nghĩa
hẹp):
Theo nghĩa rộng: “QLNN được hiểu là sự tác động của các chủ thể mang
quyền lực Nhà nước, chủ yếu bằng pháp luật tới các đối tượng quản lý nhằm thực
hiện các chức năng đối nội, đối ngoại của Nhà nước hay QLNN là hoạt động của
Nhà nước trên các lĩnh vực lập pháp, hành pháp, tư pháp”.
Theo nghĩa hẹp thì, “QLNN là hoạt động chấp hành và điều hành của các cơ
quan Nhà nước (hoặc các tổ chức xã hội nếu được Nhà nước ủy quyền) được tiến
hành trên cơ sở và để thi hành luật nhằm thực hiện trong cuộc sống hàng ngày các
chức năng của Nhà nước trên mọi lĩnh vực hành chính – chính trị, kinh tế, văn hóa
– xã hội”.
Như vậy, QLNN bao gồm toàn bộ các hoạt động từ ban hành các văn bản luật,
đến việc chỉ đạo trực tiếp hoạt động của đối tượng bị quản lý và vấn đề tư pháp đối
với đối tượng quản lý cần thiết của nhà nước. Hoạt động QLNN chủ yếu và trước
hết được thực hiện bởi tất cả các cơ quan nhà nước, song có thể các tổ chức chính

10
trị - xã hội, đoàn thể quần chúng và nhân dân trực tiếp thực hiện nếu được ủy quyền,
trao quyền thực hiện chức năng của nhà nước theo quy định.
1.1.2. Dịch vụ viễn thông
Viễn thông là việc gửi, truyền, nhận và xử lý ký hiệu, tín hiệu, số liệu, chữ
viết, hình ảnh, âm thanh hoặc dạng thông tin khác bằng đường cáp, sóng vô tuyến
điện, phương tiện quang học và phương tiện điện từ khác. Các dịch vụ viễn thông
đầu tiên theo nghĩa này là điện báo và điện thoại. Ngày nay các thiết bị viễn thông
là một thành phần cơ bản của hệ thống hạ tầng.
Theo quy định tại Điều 37 – Nghị định số 109/1997/NĐ-CP của Chính phủ
ngày 12/11/1997, dịch vụ viễn thông được hiểu là dịch vụ truyền đưa, lưu trữ và
cung cấp thông tin bằng hình thức truyền dẫn, phát, thu những ký hiệu, tín hiệu, số
liệu, chữ viết, âm thanh, hình ảnh thông qua mạng lưới viễn thông công cộng do
doanh nghiệp cung cấp dịch vụ viễn thông cung cấp.
Theo Luật viễn thông, dịch vụ viễn thông là dịch vụ gửi, truyền, nhận và xử lý
thông tin giữa hai hoặc một nhóm người sử dụng dịch vụ viễn thông, bao gồm dịch
vụ cơ bản và dịch vụ giá trị gia tăng.
Tóm lại, dịch vụ viễn thông là kết quả tất yếu được nảy sinh từ nhu cầu sản
xuất ra các phương thức, phương tiện truyền tải thông tin nhằm phục vụ hoạt động
sản xuất kinh doanh, quản lý xã hội và nhu cầu đời sống con người. Quá trình
truyền tải thông tin không những thường gắn liền với quá trình sản xuất, tiêu thụ sản
phẩm, hoặc giữa các quá trình đó với nhau. Nó còn được xác định bằng đại lượng
thời gian, không gian truyền tin. Quá trình truyền tải thông tin ban đầu được thực
hiện thông qua dịch vụ , nhưng dưới tác động của nghiên cứu và ứng dụng khoa học
– công nghệ, dịch vụ viễn thông đã được hình thành và phát triển nhanh với nhiều
loại hình phong phú, đa dạng. Dịch vụ viễn thông thể hiện mối quan hệ giữa các chủ
thể cung cấp và thụ hưởng dịch vụ truyền tải thông tin thông qua hoạt động của
ngành viễn thông.
1.1.3. Quản lý nhà nước về kinh tế

Quản lý nhà nước về kinh tế là sự tác động có tổ chức và bằng pháp quyền của
nhà nước lên nền kinh tế quốc dân nhằm sử dụng có hiệu quả nhất các nguồn lực

11
kinh tế trong và ngoài nước, các cơ hội có thể có, để đạt được các mục tiêu phát
triển kinh tế đất nước đã đặt ra.
Vai trò của QLNN về kinh tế thể hiện trước hết và rõ nhất ở vai trò của Nhà
nước đối với nền kinh tế, cụ thể là:
- Đại diện cho nhân dân để quản lý nền kinh tế vì lợi ích của nhân dân và đất
nước: Nhà nước xã hội chủ nghĩa là người chủ sở hữu tài sản công, vừa là người đại
diện cho lợi ích của nhân dân lao động, vì thế chức năng quản lý kinh tế là một tất
yếu khách quan. Chỉ có sự quản lý kinh tế của Nhà nước, nền kinh tế mới có thể
phát triển bền vững, chế độ người bóc lột người và bất công xã hội mới được xoá
bỏ, đời sống nhân dân ngày càng được cải thiện. Tuy nhiên, vai trò của Nhà nước có
được phát huy hay không còn tuỳ thuộc vào kết quả đổi mới và cải cách về tổ chức
bộ máy và công tác cán bộ, về cơ chế quản lý và phương pháp điều hành. Nói tóm
lại là tuỳ thuộc vào phẩm chất và năng lực cán bộ trong bộ máy quản lý kinh tế - xã
hội các cấp.
- Là “nhạc trưởng” điều tiết, tạo hành lang pháp lý cho hoạt động sản xuất -
kinh doanh: Trong nền kinh tế thị trường, các chủ thể kinh doanh thuộc nhiều thành
phần kinh tế được tự do tiếp cận nhu cầu thị trường để lựa chọn và quyết định chiến
lược kinh doanh của mình, bao gồm chiến lược tài chính, nhân sự, kỹ thuật - công
nghệ, liên doanh liên kết, tiêu thụ sản phẩm. Bằng các công cụ quản lý vĩ mô, mà
trước hết là công cụ pháp luật. Nhà nước tạo hành lang và điều phối hoạt động
nhằm khuyến khích cạnh tranh giữa các thành phần kinh tế. Mặt khác, trong xu thế
đa dạng hoá và đa phương hoá các quan hệ hợp tác kinh tế quốc tế, Nhà nước giữ
vai trò là người hướng dẫn cho các doanh nghiệp, địa phương và ngành kinh tế hoà
nhập vào thị trường thế giới để vừa đảm bảo các bên đều có lợi, vừa giữ vững độc
lập chủ quyền quốc gia.
- Phát huy các mặt tích cực, hạn chế mặt tiêu cực của cơ chế thị trường: Cơ
chế thị trường là cơ chế năng động, linh hoạt, vì thế nó thúc đẩy quá trình xã hội hoá
lực lượng sản xuất, tăng năng suất lao động và tạo ra sự phong phú đa dạng các sản

phẩm hàng hoá, dịch vụ. Bên cạnh đó, cơ chế thị trường tiềm ẩn những khuyết tật
vốn có của nó như: độc quyền, vấn đề cung ứng hàng hoá công cộng, hiện tượng

12
ngoại ứng, thông tin bất cân xứng, chu kỳ kinh doanh, thị trường không hoàn thiện,
phân hoá giàu nghèo. Nhà nướccó vai trò quyết định trong việc hạn chế đi đến xoá
bỏ những khuyết tật trên đây thông qua quyền lực và lực lượng cơ sở vật chất to lớn
của mình.
Từ vai trò trên có thể thấy: Thực chất của QLNN về kinh tế là việc tổ chức và
sử dụng có hiệu quả nhất các nguồn lực trong và ngoài nước mà nhà nước có khả
năng tác động vì mục tiêu xây dựng và phát triển đất nước. Trong đó, vấn đề con
người, tổ chức và tạo động lực lớn nhất cho con người hoạt động trong xã hội là vấn
đề có ý nghĩa then chốt. QLNN về kinh tế là một khoa học vì nó có đối tượng
nghiên cứu riêng và có nhiệm vụ phải thực hiện riêng, đó là các quy luật và vấn đề
mang tính quy luật của các mối quan hệ trực tiếp và gián tiếp giữa các chủ thể tham
gia các hoạt động kinh tế của xã hội.
c chức n ng c bản c a quản lý nhà nước về kinh tế
- Xây dựng chiến lược và kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội:
Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của đất nước bao gồm các mục tiêu,
phương hướng phát triển kinh tế - xã hội qua từng thời kỳ và những giải pháp cơ
bản để thực hiện mục tiêu và phương hướng đó.
Muốn xây dựng chiến lược phát triển kinh tế - xã hội có cơ sở khoa học, nhất
thiết phải tiến hành hoạt động dự báo. Đó là các dự báo về tài nguyên thiên nhiên,
thị trường, sự biến động của kinh tế thế giới, sự phát triển của khoa học - công nghệ.
Trong đó dự báo về khoa học - công nghệ là quan trọng nhất bởi vì nó làm biến đổi
sâu sắc các lĩnh vực của đời sống xã hội mà trước hết là lĩnh vực kinh tế.
Nội dung của chiến lược phát triển kinh tế - xã hội gồm:
+ Hệ thống quan điểm cơ bản của chiến lược.
+ Hệ thống mục tiêu chiến lược: Kết quả mong đợi, cần có và có thể có của hệ
thống kinh tế quốc dân khi kết thúc thời kỳ chiến lược. Mục tiêu chiến lược xác
định cho toàn bộ nền kinh tế quốc dân cũng như các phân hệ của nó. Các mục tiêu
bộ phận gắn liền với việc giải quyết các vấn đề của kinh tế - xã hội như: tăng trưởng
kinh tế, chuyển đổi cơ cấu kinh tế, xoá đói giảm nghèo,... Những mục tiêu này phải

13
thể hiện một cách tập trung những biến đổi quan trọng nhất về chất của nền kinh tế -
xã hội.
+ Những nhiệm vụ và giải pháp chiến lược: là những công việc phải thực hiện
trong suốt thời kỳ chiến lược nhằm thực hiện các mục tiêu của chiến lược.
Từ chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, Nhà nước cụ thể hoá thành các kế
hoạch phát triển, bao gồm kế hoạch ngắn hạn, trung hạn và dài hạn. Dù là loại hình
kế hoạch nào cũng phải được xây dựng theo hướng lấy thị trường làm đối tượng và
căn cứ quan trọng; kết hợp kế hoạch hoá trực tiếp với kế hoạch hoá gián tiếp, tiến
tới chủ yếu là kế hoạch hoá gián tiếp; phân định kế hoạch hoá vĩ mô và kế hoạch
hoá vi mô. Đặc biệt cần đổi mới phương pháp kế hoạch hoá các cấp theo hướng đơn
giản, tiết kiệm và hiệu quả cao.
- Tổ chức các hoạt động kinh tế:
Tổ chức là một chức năng quan trọng của khoa học quản lý nói chung. Trong
lĩnh vực kinh tế, đây không chỉ là việc thiết lập ra các cơ quan nhà nước trong bộ
máy quản lý nền kinh tế quốc dân, các đơn vị kinh tế trong hệ thống sản xuất, mà
còn đảm bảo yếu tố con người cho các cơ quan, đơn vị thiết lập ra hoạt động có hiệu
quả theo định hướng kế hoạch. Chức năng này gồm 2 nội dung: Tổ chức bộ máy
QLNN về kinh tế từ Trung ương đến địa phương; Tổ chức bộ máy sản xuất nền
kinh tế quốc dân.
Tổ chức bộ máy QLNN về kinh tế gồm các hoạt động sau:
+ Xây dựng và hoàn thiện thể chế hành chính - kinh tế.
+ Thiết lập cơ cấu tổ chức và cơ cấu vận hành của bộ máy QLNN về kinh tế
các cấp.
+ Xây dựng đội ngũ công chức hành chính - kinh tế.
Tổ chức bộ máy sản xuất kinh tế quốc dân hoạt động gồm các hoạt động sau:
+ Xây dựng và hoàn thiện thể chế kinh tế. + Thiết lập hệ thống kinh tế bao
gồm các đơn vị kinh tế theo ngành, theo thành phần kinh tế, theo vùng, theo loại
hình sản xuất...
+ Đào tạo nhân lực cho các đơn vị, các ngành kinh tế.

14
+ Hình thành và hoàn thiện hệ thống chuẩn mực cho hoạt động kinh tế của các
đơn vị và cá nhân nhằm thích ứng với cơ chế kinh tế mới.
Nhà nước phải xác định một cơ cấu kinh tế mới nhằm khai thác tốt nhất các
nguồn lực cho phát triển kinh tế. Đó là việc hình thành các vùng kinh tế trọng điểm,
các ngành kinh tế mũi nhọn để tạo ra lợi thế so sánh; xây dựng các khu công nghiệp
tập trung, khu chế xuất để tranh thủ vốn và kỹ thuật công nghệ tiên tiến của thế giới
phục vụ cho tăng trưởng kinh tế. Ngoài ra, nhà nước cần sắp xếp lại các đơn vị kinh
tế cơ sở, trong đó quan trọng nhất là hệ thống doanh nghiệp nhà nước nhằm nâng
cao hiệu quả sản xuất kinh doanh, góp phần củng cố vai trò chủ đạo của kinh tế nhà
nước trong nền kinh tế nhiều thành phần. Chức năng này nếu được thực hiện tốt sẽ
huy động mọi nguồn lực, tạo ra sự thống nhất và sức mạnh tổng hợp của toàn nền
kinh tế.
- Tạo môi trường thuận lợi để các thành phần kinh tế tự do hoạt động:
Cấu thành môi trường mà nhà nước tạo ra bao gồm môi trường chính trị - xã
hội, môi trường kinh tế, môi trường pháp luật, môi trường giáo dục, y tế, môi sinh...
n định chính trị là điều kiện tiên quyết để phát triển kinh tế. Một nhà nước mạnh,
thực thi hữu hiệu các chính sách phát triển kinh tế - xã hội đáp ứng được các yêu
cầu chính đáng của nhân dân sẽ đem lại lòng tin và hấp dẫn các nhà đầu tư nước
ngoài. Trong một xã hộ ổn định về chính trị, các nhà đầu tư được bảo đảm an toàn
về đầu tư, sở hữu tài sản, sở hữu trí tuệ, do vậy họ s n sàng đầu tư nhiều hơn vào
những dự án dài hạn khác. Mỗi quốc gia cần đa dạng hoá, đa phương hoá các quan
hệ kinh tế với nướcngoài phải đi liền với giữ vững độc lập chủ quyền quốc gia. Mặt
khác, bộ máy QLNN về kinh tế các cấp phải đủ mạnh, trong sạch và ổn định nhằm
tạo sự an tâm cho các chủ thể kinh doanh - bao gồm cả đầu tư trong và ngoài nước
bỏ vốn làm ăn lâu dài. Chính sách kinh tế phải tạo niềm tin cho nhân dân. Ai làm
tốt, làm nhiều và đúng pháp luật thì có thu nhập cao. Đồng thời phải có biện pháp
hữu hiệu trong việc chống độc quyền, chống tham nhũng và làm ăn phi pháp.
Những hiện tượng tiêu cực như buôn lậu, trốn thuế, làm hàng giả, lợi dụng cơ chế

“lỏng” của nhà nướcđể vun vén cá nhân, đặc quyền đặc lợi phải được nghiêm trị
đúng pháp luật.

15
Thứ hai, ổn định kinh tế vĩ mô có ý nghĩa rất lớn đối với tăng trưởng và phát
triển kinh tế. Nó củng cố lòng tin của các chủ thể kinh tế vào tương lai của nền kinh
tế, tránh xảy ra những cuộc khủng hoảng. Để duy trì một nền kinh tế phát triển bền
vững và tạo cơ sở cho ổn định chính trị - xã hội, Nhà nước phải: Duy trì cân đối
giữa thu và chi ngân sách nhà nướcnhằm giữ lạm phát ở mức có thể kiểm soát được.
Duy trì sự cân đối trong cán cân thanh toán quốc tế bằng việc duy trì tỷ giá hối đoái
hợp lý. Duy trì sự cân đối giữa tích luỹ và đầu tư nhằm tránh lệ thuộc vào bên ngoài.
Đẩy lùi các hiện tượng tiêu cực như nạn quan liêu, buôn lậu và gian lận thương
mại... Thông qua việc hình thành đồng bộ hệ thống luật pháp, Nhà nước tạo “hành
lang” cho các hoạt động kinh doanh theo quy luật cạnh tranh, giải quyết tranh chấp
và bảo đảm trật tự an toàn cho các hoạt động kinh tế. Nhà nước có kế hoạch đầu tư
ngân sách cho phát triển giáo dục để nâng cao dân trí, hình thành đội ngũ lao động
có tay nghề cao, thích ứng với điều kiện kinh tế thị trường hiện đại. Đặc biệt, sớm
hình thành đội ngũ những nhà quản lý giỏi thuộc nhiều tầm cỡ, từ người chủ kinh tế
hộ gia đình đến những người quản lý trong các doanh nghiệp lớn. Đồng thời, Nhà
nước quan tâm đến việc nâng cao thể lực cho người lao động, ngăn chặn những căn
bệnh thế kỷ; kiên quyết bảo vệ môi trường sinh thái, khai thác hợp lý tài nguyên
thiên nhiên... thông qua các chính sách và công cụ quản lý của Nhà nước.
- iều tiết các quá trình phát triển kinh tế.
Chức năng điều tiết của Nhà nước bao gồm các hoạt động điều hành, điều
khiển, phối hợp các hoạt động kinh tế trên tổng thể nền kinh tế quốc dân cũng như
các lĩnh vực, các thành phần kinh tế.
Thực hiện chức năng này, nhà nước cần: Tạo động lực cho bộ máy hoạt động
theo định hướng kế hoạch. Phối hợp hoạt động giữa các đơn vị trong hệ thống kinh
tế quốc dân. Xử lý những trục trặc phát sinh. Tìm ra những giải pháp mới cho phát
triển kinh tế. Nhà nước sử dụng tổng hợp các biện pháp như chính sách đòn bẩy
kinh tế, thực lực kinh tế nhà nước, công cụ tài chính - tiền tệ, pháp luật kinh tế... để
ổn định và phát triển thị trường đúng hướng. Sử dụng tối đa nguồn nhân lực, kiềm

chế lạm phát, cân bằng ngân sách nhà nước, cân bằng cán cân thanh toán, thực hiện
phân phối và phân phối lại thu nhập quốc dân... cũng thuộc chức năng điều tiết vĩ

16
mô của Nhà nước nhằm phát triển kinh tế một cách ổn định và bền vững. Thực hiện
kiểm tra, kiểm soát các hoạt động kinh tế.
Mục đích của kiểm tra, kiểm soát là để phát hiện và ngăn ngừa các vi phạm
pháp luật, sai phạm chính sách trong quá trình hoạt động kinh tế của các ngành, các
địa phương và các đơn vị kinh tế. Từ đó thiết lập trật tự kỷ cương bảo vệ lợi ích
quốc gia và quyền lợi nhân dân lao động. Hoạt động kiểm tra kiểm sát được tiến
hành bởi các cơ quan thanh tra, kiểm sát, công an, thuế vụ,... đặc biệt là quyền làm
chủ của nhân dân lao động mà trực tiếp là những người hoạt động trên lĩnh vực kinh
tế.
Trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, chức năng kiểm tra,
kiểm soát hết sức quan trọng. Bởi vì, thông qua các hoạt động kiểm tra, kiểm soát,
những khuyết tật của cơ chế thị trường sẽ được hạn chế, tăng trưởng kinh tế và công
bằng xã hội sẽ được kết hợp ngay từ trong từng tế bào của nền kinh tế quốc dân, đó
là các doanh nghiệp.
1.1.4. c loại hình dịch vụ viễn thông
Thông thường, các dịch vụ viễn thông được phân loại theo nghiệp vụ đi liền
với các thiết bị đầu cuối như dịch vụ thoại, dịch vụ fax, dịch vụ điện báo, dịch vụ
truyền số liệu, dịch vụ di động, dịch vụ nhắn tin, dịch vụ internet v.v. Theo đó, các
dịch vụ viễn thông được chia làm hai nhóm, đó là:
Một là, những dịch vụ viễn thông cơ bản: Dịch vụ viễn thông cơ bản là dịch vụ
truyền đưa tức thời dịch vụ viễn thông qua mạng viễn thông hoặc Internet mà không
làm thay đổi loại hình hoặc nội dung thông tin. Dịch vụ viễn thông cơ bản gồm:
Dịch vụ điện thoại; Dịch vụ điện báo; Dịch vụ Telex; Dịch vụ Fax; Dịch vụ thuê
kênh riêng; Dịch vụ truyền số liệu; Dịch vụ truyền hình, truyền ảnh, âm thanh; Dịch
vụ truyền báo điện tử; Dịch vụ điện thoại di động; Dịch vụ nhắn tin.
Hai là, những dịch vụ viễn thông giá trị gia tăng: Dịch vụ viễn thông giá trị
gia tăng là dịch vụ làm tăng thêm giá trị thông tin của người sử dụng dịch vụ bằng
cách hoàn thiện loại hình, nội dung thông tin hoặc cung cấp khả năng lưu trữ, khôi
phục thông tin đó trên cơ sở sử dụng mạng viễn thông hoặc Internet. Dịch vụ viễn
thông giá trị gia tăng gồm: Dịch vụ thư điện tử; Dịch vụ hộp thư thoại; Dịch vụ lưu

17
trữ, cung cấp thông tin; Các dịch vụ Internet: thư tín điện tử, truyền tệp dữ liệu, truy
nhập từ xa, truy nhập các cơ sở dữ liệu theo các phương thức khác nhau.
Dịch vụ kết nối Internet là dịch vụ cung cấp cho các cơ quan, tổ chức, doanh
nghiệp cung cấp dịch vụ Internet khả năng kết nối với nhau và với Internet quốc tế.
Dịch vụ truy nhập Internet là dịch vụ cung cấp cho người sử dụng khả năng truy
nhập Internet. Dịch vụ ứng dụng Internet trong viễn thông là dịch vụ sử dụng
Internet để cung cấp dịch vụ viễn thông cho người sử dụng. Dịch vụ ứng dụng
Internet trong các lĩnh vực kinh tế - xã hội khác phải tuân theo các quy định pháp
luật về viễn thông và các quy định khác của pháp luật có liên quan.
Việc phân loại các loại hình dịch vụ viễn thông như đã nêu ở trên chỉ nhằm
mục đích gắn kết việc quản lý dịch vụ với quản lý về kỹ thuật và nghiệp vụ đối với
từng loại dịch vụ đó. Trong điều kiện hội tụ công nghệ và dịch vụ viễn thông như
hiện nay cùng với việc xuất hiện của các công nghệ đa phương tiện thì cách phân
loại nói trên đã trở nên không còn phù hợp nữa. Đặc biệt là cũng không phù hợp với
lộ trình mở cửa thị trường viễn thông trong thời gian sắp tới của đất nước, khi mà sẽ
có nhiều thành phần kinh tế tham gia vào thị trường cung cấp dịch vụ viễn thông, sẽ
dẫn đến việc không phân định rõ doanh nghiệp loại nào thì được cung cấp dịch vụ
gì, mức độ mở cửa đến đâu nên cơ quan quản lý sẽ phải quy định một cách cứng
nhắc bằng từng giấy phép cụ thể đối với từng loại dịch vụ cho từng doanh nghiệp,
dẫn đến việc không rõ ràng hay không minh bạch trong quản lý, thậm chí có thể dẫn
đến tình trạng có những hiểu lầm đáng tiếc từ phía xã hội về việc vẫn tồn tại hay
còn mang nặng tính chất độc quyền trong cung cấp các dịch vụ viễn thông. Để khắc
phục những vướng mắc này, thì việc xác định khái niệm và phân loại dịch vụ viễn
thông là hết sức quan trọng.
1.1.5. Đặc điểm dịch vụ viễn thông
Dịch vụ viễn thông có những đặc điểm cơ bản của dịch vụ nói chung nhưng
đồng thời mang những sắc thái riêng, đặc thù gắn với hoạt động của ngành viễn
thông và nhu cầu của các chủ thể thụ hưởng dịch vụ viễn thông. Những đặc điểm đó
bao gồm: sản phẩm dịch vụ không mang hình thái hiện vật, hay là sản phẩm vô
hình; không chia tách được, thiếu ổn định và không thể dự trữ được.

18
1.1.4.1. Dịch vụ viễn thông là sản phẩm vô hình
Hầu hết các dịch vụ viễn thông không thể sờ mó hoặc sử dụng trước khi mua,
khách hàng khó có thể đánh giá được là họ đang mua gì trước khi mua. Sản phẩm
dịch vụ viễn thông khác với sản phẩm hàng hoá khác ở chỗ sản phẩm dịch vụ viễn
thông là loại sản phẩm hàng hoá đặc biệt, là dịch vụ truyền tải thông tin, không có
tính vật thể. Không thể kiểm tra, trưng bày hoặc bao gói dịch vụ được. Khách hàng
thường cảm thấy rủi ro hơn khi mua dịch vụ này so với các loại hàng hóa và dịch vụ
khác và điều này cản trở trao đổi dịch vụ. Các nhà cung cấp dịch vụ viễn thông vượt
qua các hạn chế này để tạo ra lợi thế cạnh tranh thông qua các cửa hàng bán lẻ, hình
ảnh tượng trưng và sử dụng các biểu tượng để thay thế hàng hóa vì bản thân hàng
hóa không thể nhìn thấy hoặc cầm nắm được. Các nhà cung cấp dịch vụ viễn thông
sẽ phải tạo ra các ý niệm hữu hình cho các dịch vụ của họ.
Nói chung, khách hàng khó đánh giá giá trị của bất cứ dịch vụ nào. Khách
hàng không thể hình dung các dịch vụ viễn thông họ sử dụng được tạo ra như thế
nào hay chi phí của dịch vụ là bao nhiêu.
1.1.4.2. Quá trình sản xuất và tiêu dùng dịch vụ viễn thông diễn ra đồng thời
Quy trình sản xuất của dịch vụ viễn thông không được gián đoạn, phải đảm
bảo tính toàn trình, toàn mạng, không thể phân cắt. Quá trình sản xuất và tiêu dùng
dịch vụ diễn ra cùng một lúc. Chẳng hạn, khi một khách hàng nhấc ống nghe liên
lạc được với người cần gặp ở đầu máy bên kia là dịch vụ bắt đầu thực hiện được
cuộc gọi, và anh ta bắt đầu phải trả tiền. Hoặc khi bắt đầu gửi thư, gửi hàng hoá thì
cũng bắt đầu thực hiện quá trình vận chuyển thư, hàng hoá, và người gửi cũng đã
phải trả cước chuyển thư, chuyển hàng hóa bưu phẩm, bưu kiện trước đó. Nghĩa là
song song với quá trình hoạt động của cả hệ thống thông tin là đồng thời với cả quá
trình người tiêu dùng dịch vụ viễn thông, cũng đồng thời với quá trình tính tiền
cước các cuộc gọi, cước vận chuyển hàng hóa, tiền tệ… bằng giá cả thời gian, trọng
lượng và giá trị.
Quá trình sản xuất và tiêu dùng diễn ra cùng một lúc. Ngược lại, đối với dịch
vụ viễn thông, nếu không có tiêu dùng dịch vụ thì hệ thống dịch vụ cũng không hoạt

19
động. Trên thực tế hệ thống dịch vụ viễn thông ở từng công đoạn, từng thời gian
hoạt động vẫn có sự gián đoạn, nhưng xét trong cả hệ thống dịch vụ thì luôn luôn
hoạt động 24/24 giờ trong ngày. Vì vậy, nếu khách hàng không sử dụng hết công
suất phục vụ thì cũng xảy ra sự lãng phí trong cả hệ thống. Đây cũng là bài toán
kinh tế cho các địa phương, doanh nghiệp và chính phủ trong xây dựng quy hoạch
phát triển, điều hành sử dụng mạng lưới làm sao cho hợp lý, hiệu quả.
1.1.4.3. Dịch vụ viễn thông có tính không ổn định
Đối với khách hàng, dịch vụ và người cung cấp dịch vụ là một. Nhưng trên
thực tế thì chất lượng dịch vụ nhiều khi phụ thuộc vào các yếu tố nằm ngoài sự
kiểm soát của nhà cung cấp dịch vụ, như đại diện của nhà cung cấp dịch vụ, môi
trường cung cấp dịch vụ, khách hàng được cung cấp dịch vụ. Khách hàng của dịch
vụ viễn thông thường mong đợi sử dụng dịch vụ với chất lượng cao và luôn s n sàng
bất cứ lúc nào họ cần.
Vì vậy, các nhà cung cấp dịch vụ viễn thông có thể giảm tính không ổn định
của dịch vụ bằng cách xây dựng thực hiện tốt tự động hoá các khâu trong cả hệ
thống, thực hiện tiêu chuẩn hóa quy trình cung cấp dịch vụ, tăng cường đào tạo
nhân viên và củng cố thương hiệu.
1.1.4.4. Dịch vụ viễn thông không thể dự trữ được
Sản phẩm vòng quay nhanh, bán và thu tiền nhanh, phạm vi rộng. Hệ thống
CSHT của dịch vụ được dùng chung và thiết kế để có thể cung cấp một công suất
nhất định tại bất cứ thời điểm nào. Giảm giá cuối tuần và ban đêm cho điện thoại
đường dài và di động là biện pháp điều tiết nhu cầu sử dụng dịch vụ trên hệ thống
theo thời gian nhằm tránh quá tải của hệ thống, tăng hiệu quả kinh tế của dịch vụ,
tăng nhu cầu về dịch vụ. Những khoảng thời gian nào đó dịch vụ không bán được
cũng có nghĩa là bị thất thu vĩnh viễn. Thất thu còn xảy ra khi hệ thống bị quá tải,
nghĩa là khi người ta thấy máy nào cũng bận thì họ có thể sẽ không thực hiện cuộc
gọi đó nữa.

Tóm lại, dịch vụ viễn thông là sản phẩm vô hình vì các dịch vụ không thể cầm
nắm hoặc sử dụng trước khi mua. Dịch vụ viễn thông không chia tách được vì quá

20
trình sản xuất và tiêu dùng của dịch vụ diễn ra cùng một lúc. Dịch vụ viễn thông có
tính không ổn định vì chất lượng dịch vụ phụ thuộc vào các yếu tố nằm ngoài sự
kiểm soát của nhà cung cấp. Dịch vụ viễn thông không thể dự trữ, cất vào kho được,
thời lượng dịch vụ không bán được cũng có nghĩa là bị lãng phí. Những đặc điểm
nêu trên có ảnh hưởng lớn tới hoạt động đầu tư vào ngành viễn thông.
1.1.4.5. Dịch vụ viễn thông thường có từ 2 đơn vị trở lên tham gia trong một
quá trình cung ứng dịch vụ
Đặc điểm của ngành viễn thông là quá trình sản xuất của nó được phân bố trên
khắp lãnh thổ đất nước, thậm chí tại nhiều quốc gia khác nhau chứ không kết thúc ở
một doanh nghiệp, một công ty. Để cung cấp dịch vụ viễn thông cho khác hàng cần
có sự phối hợp của nhiều đơn vị liên quan trong ngành viễn thông tham gia. Mỗi
đơn vị thực hiện một công đoạn nhất định trong quá trình truyền đưa tin tức để đảm
bảo tạo ra sản phẩm hoàn chỉnh cũng như hiệu quả cho người sử dụng. Nói một
cách khác, quá trình sản xuất dịch vụ viễn thông mang tính dây chuyền. Do vậy, để
đảm bảo chất lượng truyền tin tức, cần có quy định thống nhất về thể lệ, thủ tục, quy
trình khai thác dịch vụ, quy trình bảo dưỡng các thiết bị thông tin, các thiết bị đưa
vào sử dụng phải theo đúng tiêu chuẩn kỹ thuật do Bộ Thông tin và Truyền thông
ban hành. Chính sách phát triên mạng phải đồng bộ, phù hợp và cũng phải thống
nhất trong công tác đào tạo nguồn nhân lực…
1.2. Quản lý nhà nước về dịch vụ viễn thông
1.2.1. Kh i niệm Quản lý nhà nước về dịch vụ viễn thông
Quản lý dịch vụ viễn thông là hoạt động quản lý nhằm đảm bảo, duy trì mức
cung ứng dịch vụ viễn thông khi thiết kế, cấu tạo lưu thông và tác động thông qua
kiểm tra việc cung ứng dịch vụ viễn thông có hệ thống cũng như những tác động
hướng đích của các nhân tố, điều kiện ảnh hưởng tới dịch vụ viễn thông.
Quản lý dịch vụ viễn thông dựa trên công cụ quản lý của thể chế pháp luật mà
nghiên cứu, triển khai, thiết kế, cung ứng, bảo dưỡng dịch vụ viễn thông để đem lại

hiệu quả kinh tế nhất cho doanh nghiệp cung cấp dịch vụ và có lợi ích cao nhất cho
người tiêu dùng, thỏa mãn nhu cầu tiêu dùng.

21
QLNN về dịch vụ viễn thông tạo thuận lợi cho sự phát triển của các ngành
nghề kinh tế khác. Viễn thông là một ngành giữ vai trò kép. Thứ nhất, bản thân viễn
thông là những sản phẩm dịch vụ thương mại. Thứ hai, nó tạo môi trường thuận lợi
cho quá trình trao đổi của sản phẩm dịch vụ khác. Khi hoạt động sản xuất phát triển,
sự trao đổi thông tin càng trở nên phổ biến hơn. Sử dụng dịch vụ viễn thông, một
chủ doanh nghiệp tuy không trực tiếp có mặt ở khâu sản xuất kinh doanh nhưng vẫn
có đủ thông tin cần thiết. Một doanh nghiệp vừa và nhỏ nhưng thông qua thương
mại điện tử có thể giới thiệu sản phẩm tới khách hàng ở khắp nơi trên thế giới, tìm
hiểu nhu cầu của khách hàng, sản xuất theo yêu cầu. Ngoài ra khách hàng không
cần thiết phải đến trụ sở của doanh nghiệp nhưng vẫn có đủ mọi thông tin cần thiết
về sản phẩm họ mua. Đặt hàng thông qua điện thoại hoặc internet… tất cả các lĩnh
vực kinh tế đều cần đảm bảo liên lạc. Vì vậy ngành viễn thông được coi là một kết
cấu hạ tầng quan trọng.
Mặc dù còn nhiều các quan điểm và cách diễn giải khác nhau, tuy nhiên nội
dung chính của QLNN về dịch vụ viễn thông được hiểu là: “QLNN về dịch vụ viễn
thông là sử dụng công cụ pháp luật, chính sách để quản lý cung cấp dịch vụ viễn
thông đến tay người tiêu dùng từ khâu như lập kế hoạch, tổ chức, đảm bảo cung
ứng dịch vụ viễn thông được cải tiến trong khuôn khổ của hệ thống quản lý”.
1.2.2. Nội dung và phư ng thức quản lý nhà nước về dịch vụ viễn thông:
* Nội dung quản lý nhà nước về dịch vụ viễn thông:
Ba nội dung của QLNN đối với thị trường dịch vụ viễn thông là: Tạo lập môi
trường pháp lý điều tiết hoạt động của thị trường. Xây dựng chiến lược, quy hoạch
phát triển thị trường. Ban hành chính sách hỗ trợ các doanh nghiệp viễn thông phát
triển. Các nội dung trên được thể hiện cụ thể ở một số vấn đề:
- Mạng và dịch vụ viễn thông.
- Các bên cung cấp và sử dụng dịch vụ.
- Kết nối mạng viễn thông.
- Đánh số viễn thông.
- Giấy phép viễn thông.

- Cung cấp dịch vụ viễn thông công ích và Quỹ dịch vụ viễn thông công ích.

22
- Tiêu chuẩn, chất lượng viễn thông.
- Giá cước viễn thông.
- Giải quyết tranh chấp.
* Phương thức quản lý nhà nước về dịch vụ viễn thông:
Nhà nước là tổ chức, chịu trách nhiệm cao nhất về chất lượng, hiệu quả giải
quyết các vấn đề của lĩnh vực DVVT. Do đó, vấn đề phương thức quản lý Nhà nước
về DVVT đóng vai trò rất quan trọng. Nhà nước quản lý DVVT theo phương thức:
- Xây dựng, ban hành chiến lược, chương trình quốc gia về lĩnh vực DVVT.
- Xây dựng, ban hành hệ thống văn bản, chính sách pháp luật về DVVT.
- Bên cạnh phương thức quản lý bằng pháp luật, Nhà nước kết hợp thuyết
phục, động viên, khuyến khích các chủ thể tham gia giải quyết các vấn đề của lĩnh
vực DVVT.
1.2.3. h thể quản lý nhà nước về dịch vụ viễn thông
Ngày 25/5/2002, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội khoá X thông qua Pháp lệnh
Dịch vụ viễn thông. Đây là văn bản pháp lý cao nhất cho đến nay điều chỉnh lĩnh
vực viễn thông. Pháp lệnh đã quy định hoạt động viễn thông, quyền và nghĩa vụ của
tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động bưu chính, viễn thông. Từ năm 2002, ngoài
Pháp lệnh Dịch vụ viễn thông do Uỷ ban Thường vụ Quốc hội ban hành, Quốc hội
đã ban hành một số Luật có liên quan đến hoạt động viễn thông như: Luật Cạnh
tranh, Luật Đầu tư, Luật Công nghệ thông tin, Luật Giao dịch điện tử, Luật Tiêu
chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật, Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa, Luật Công nghệ
cao, Luật Chuyển giao công nghệ... Chính phủ cũng đã ban hành một số văn bản để
kịp thời quản lý hoạt động có liên quan đến lĩnh vực viễn thông (như Nghị định số
160/2004/NĐ- CP về viễn thông, Nghị định số 24/2004/NĐ-CP về tần số vô tuyến
điện, Nghị định 97/2008/NĐ-CP về việc quản lý, sử dụng dịch vụ Internet và thông
tin điện tử trên Internet tại Việt Nam, Nghị định số 90/2008/NĐ-CP về chống thư
rác, Nghị định số 03/2007/QĐ-BTTTT về việc ban hành Quy định quản lý thuê bao
di động trả trước)...

23
Dưới Chính phủ, các Bộ cũng có những Thông tư, Chỉ thị hướng dẫn chi tiết
quá trình triển khai thực hiện, ví dụ: Thông tư số 110/2005/TT-BTC ngày ngày 08
tháng 12 năm 2005 của Bộ Tài chính về việc hướng dẫn chế độ hạch toán, thu nộp
các khoản đóng góp cho Quỹ dịch vụ viễn thông công ích Việt Nam, Thông tư số
05/2006/TT-BBCVT ngày 06 tháng 11 năm 2006 của Bộ Thông tin và Truyền
thông Hướng dẫn thực hiện Chương trình cung cấp dịch vụ viễn thông công ích đến
năm 2010...
Những văn bản pháp lý trên đã cụ thể hoá những nội dung QLNN vào thị
trường dịch vụ viễn thông. Chủ thể quản lý kiểm soát chất lượng dịch vụ do các
doanh nghiệp viễn thông cung cấp cho khách hàng đã được quy định rõ trong các
Chỉ thị của Bộ Chính trị, cụ thể:
- Vụ Khoa học - Công nghệ:
+ Nghiên cứu khung các dịch vụ viễn thông phải quản lý chất lượng. Rà soát,
sửa đổi các tiêu chuẩn ngành về chất lượng dịch vụ, đảm bảo các chỉ tiêu chất lượng
phù hợp.
+ Chủ trì tổ chức các cuộc họp chuyên đề về chất lượng dịch vụ với các doanh
nghiệp và các tổ chức có liên quan để triển khai thống nhất và có hiệu quả trong
toàn ngành.
- Cục Quản lý chất lượng Viễn thông và Công nghệ thông tin:
+ Nghiên cứu đề xuất sửa đổi, bổ sung các quy định về quản lý chất lượng
dịch vụ viễn thông, đảm bảo việc thực thi quản lý chất lượng chặt chẽ hơn, cụ thể
hơn.
+ Nghiên cứu xây dựng và triển khai Đề án giám sát chất lượng dịch vụ viễn
thông. Có kế hoạch tăng cường năng lực đo kiểm chất lượng dịch vụ. Tăng cường
phối hợp với doanh nghiệp về quy trình đo kiểm.
+ Thực hiện công bố báo cáo chất lượng dịch vụ của doanh nghiệp, kết quả
kiểm tra, giám sát chất lượng dịch vụ do Cục tiến hành.

24
+ Thanh tra Cục Quản lý chất lượng Viễn thông và Công nghệ thông tin chủ
trì xem xét quy trình xử lý vi phạm về chất lượng dịch vụ, triển khai xử lý vi phạm
hành chính về chất lượng dịch vụ theo thẩm quyền.
- Thanh tra Bộ Thông tin và Truyền thông:
Phối hợp với Thanh tra Cục Quản lý chất lượng Dịch vụ viễn thông và Công
nghệ thông tin rà soát, thống nhất quy trình xử lý vi phạm về chất lượng dịch vụ,
thực hiện xử phạt vi phạm hành chính đối với các vi phạm về chất lượng dịch vụ,
đặc biệt là các vi phạm nghiêm trọng và lặp lại.
- Vụ Viễn thông:
Nghiên cứu xây dựng quy định, chính sách về kết nối, thuê kênh kết nối giữa
các doanh nghiệp nhằm bảo đảm chất lượng dịch vụ hoàn chỉnh cung cấp cho khách
hàng.
- Vụ Kế hoạch - Tài chính:
+ Xem xét, kiến nghị điều chỉnh cơ chế quản lý giá cước dịch vụ cho thuê
kênh, quy định về giá cước kết nối giữa các doanh nghiệp nhằm tạo điều kiện thuận
lợi cho doanh nghiệp nâng cao chất lượng dịch vụ.
+ Hoàn thiện bộ định mức, đơn giá đo kiểm chất lượng dịch vụ viễn thông
nhằm tạo điều kiện cho việc triển khai công tác quản lý chất lượng.
- Cục Tần số Vô tuyến điện:
Hoàn thiện quy hoạch băng tần và phân bổ tần số vô tuyến điện hợp lý nhằm
giảm thiểu can nhiễu. Đẩy mạnh công tác kiểm tra, kiểm soát tần số và xử lý can
nhiễu, nâng cao chất lượng thông tin vô tuyến điện.
- Các Sở Thông tin và Truyền thông:
+ Chuẩn bị về tổ chức, có đầu mối giám sát về chất lượng dịch vụ viễn thông.
Phát hiện và phản ảnh các vấn đề tồn tại về chất lượng trên địa bàn về Bộ Thông tin
và Truyền thông thông để có kế hoạch, biện pháp xử lý.
+ Tham mưu cho Uỷ ban nhân dân tỉnh, thành phố về việc quy hoạch, xây
dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật trên địa bàn bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất, tạo điều

25
kiện cho doanh nghiệp nhanh chóng triển khai mạng ngoại vi và ngầm hoá mạng
cáp.
Sự phân công rõ ràng chức năng, nhiệm vụ của các chủ thể quản lý về dịch vụ
viễn thông như trên đã buộc các doanh nghiệp viễn thông trên thị trường phải chú ý
hơn tới chất lượng dịch vụ cung cấp, đảm bảo tiêu chuẩn do Bộ đề ra.
Như vậy có thể thấy, Cục Viễn thông trực thuộc Bộ Thông tin và Truyền
thông được giao thực hiện quản lý nhà nước về chất lượng dịch vụ viễn thông trên
phạm vi cả nước. Các Sở Thông tin và Truyền thông thực hiện quản lý nhà nước về
chất lượng dịch vụ viễn thông trên địa bàn quản lý của mình theo các nội dung đã
được quy định tại các Thông tư của Bộ.
1.2.4. Vai trò c a quản lý nhà nước về dịch vụ viễn thông
1.2.4.1. Nâng cao kết cấu hạ tầng, tạo thuận lợi cho sự phát triển của các
ngành nghề kinh tế khác:
QLNN về DVVT có vai trò nâng cao kết cấu hạ tầng phục vụ trực tiếp cho
hoạt động viễn thông, còn thực hiện vai trò tác động đến kết cấu hạ tầng chung trên
nhiều phương diện khác như giúp đẩy mạnh quá trình trao đổi thông tin, rút ngắn
thời gian giao dịch buôn bán, khuyến khích khai thác các nguồn lực trên phạm vi
toàn cầu, hỗ trợ cho quản lý, hiệu quả và giảm chi phí vận chuyển.
Trong những năm trở lại đây hạ tầng viễn thông đã có bước phát triển đột biến,
góp phần giải phóng và phát triển sức sản xuất, huy động và phát huy nội lực vào
phát triển kinh tế xã hội, góp phần quyết định vào phục hồi và tăng trưởng kinh tế,
tăng kim ngạch xuất khẩu, tăng thu ngân sách và tham gia giải quyết có hiệu quả
các vấn đề xã hội như: tạo việc làm, xóa đói, giảm nghèo,… từ đó tạo thuận lợi cho
sự phát triển của các ngành nghề kinh tế khác.
1.2.4.2. Công cụ hỗ trợ công tác quản lý nhà nước
Đối với cơ quan QLNN, nhờ vào khả năng số hóa, xử lý và tái tạo thông tin
một cách tự động, DVVT giúp cho việc tự động hóa hoặc vi tính hóa các quy trình,

thủ tục giấy tờ hành chính hiện hành. Từ đó, sẽ đơn giản hóa các thủ tục hành chính,
tạo ra phong cách lãnh đạo mới, cách thức mới trong việc xây dựng và quyết định

26
chiến lược, cải tiến các hình thức cung cấp các dịch vụ công. Kết quả làm tăng tính
hiệu quả của quá trình phê duyệt và cung cấp dịch vụ công một cách hiệu quả và kịp
thời cho người dân, doanh nghiệp và cả trong hệ thống các cơ quan nhà nước.
Trong thời gian gần đây, Chính phủ điện tử với nền tảng là ứng dụng CNTT
và DVVT được xác định là chủ chốt cho xã hội thông tin và được nhiều quốc gia
xem là nhân tố quan trọng để tăng năng lực cạnh tranh trên trường quốc tế. Có thể
khẳng định DVVT đóng vai trò vô cùng quan trọng là công cụ hỗ trợ quản lý các
hoạt động của QLNN của Chính phủ. Thông qua những DVVT các dịch vụ công
của Chính phủ được cung cấp trực tuyến 24/7 ngày thay lịch làm việc của công
chức truyền thống. DVVT đã làm thay đổi các thức quản lý và làm việc của các cơ
quan nhà nước theo hướng hiện đại, tiết kiệm, hiệu quả, nâng cao tính minh bạch
trong các cơ quan, đơn vị, góp phần không nhỏ việc cải cách hành chính, hướng đến
Chính phủ điện tử.
1.2.4.3. Góp phần mở rộng hợp tác quốc tế
Trong bối cảnh hội nhập hiện nay, Việt Nam luôn coi DVVT là một công cụ
quan trọng hàng đầu để thực hiện các mục tiêu phát triển thiên niên kỷ, xây dựng xã
hội thông tin, rút ngắn quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Trong
nhiều năm qua, Chính phủ Việt Nam đã ban hành nhiều cơ chế chính sách và tập
trung nguồn lực để phát triển. Với vai trò quan trọng của ngành là dịch vụ, kinh tế -
kỹ thuật, hạ tầng KT - XH và là tiền đề cho quá trình hội nhập kinh tế quốc tế.
DVVT Việt Nam trong những năm gần đây đã phát triển không ngừng từ chỗ độc
quyền cung cấp dịch vụ thì cho đến nay trên thị trường viễn thông đã và đang tồn tại
nhiều doanh nghiệp có vốn đầu tư của nước ngoài. Không những thế, khác với các
giai đoạn trước đây chỉ tập trung vượt qua cấm vận và hội nhập quốc tế, một điểm
mới trong DVVT Việt Nam hiện nay là xu hướng hội nhập và hợp tác quốc tế bằng
việc đầu tư ra nước ngoài của các doanh nghiệp trong nước...
Bên cạnh đó đối với nhà đầu tư nước ngoài, quản lý DVVT cho phép các nhà
đầu tư nước ngoài được đầu tư vào thị trường DVVT trên cơ sở cam kết quốc tế của

27
Việt Nam, nhất là cam kết WTO về lộ trình mở cửa, hình thức đầu tư và tỷ lệ phần
góp vốn.
1.2.4.4. óng góp lớn cho sự phát triển kinh tế
Sự phát triển mạnh mẽ của DVVT đã và đang làm biến đổi nhanh chóng đời
sống kinh tế - xã hội, chính trị, văn hóa của mỗi quốc gia và toàn thế giới, góp phần
giải phóng sức mạnh vật chất, trí tuệ cũng như tinh thần của xã hội, thúc đẩy phát
triển kinh tế đồng thời giúp nâng cao chất lượng cuộc sống của mỗi người dân. Có
thể coi DVVT là một trong những động lực quan trọng nhất của sự phát triển, cùng
với một số ngành công nghệ khác làm biến đổi sâu sắc đời sống kinh tế, văn hóa, xã
hội của thế giới đương đại.
Tạo điều kiện cung cấp mọi thông tin cơ bản cần thiết cho sản xuất và thúc
đẩy các hoạt động sản xuất kinh doanh, lựa chọn phương án tính toán tối ưu các yếu
tố đầu vào và đầu ra.
Tác động mạnh mẽ đến quá trình chuyển đổi cơ cấu sản xuất và cơ cấu kinh tế
xã hội, thúc đẩy phát triển sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa.
Góp phần thúc đẩy quá trình chuyển đổi cơ chế kinh tế, phương thức quản lý
tổ chức sản xuất. Hệ thống thông tin di động, truyền số liệu, internet phát triển tạo
ra một cuộc cách mạng trong quản lý kinh tế cả ở tầm vĩ mô và vi mô.
1.2.4.5. Góp phần phát triển văn hóa xã hội và bảo vệ tài nguyên môi trường
Trước đây, khi ngành DVVT chưa phát triển, trao đổi thông tin liên lạc còn lạc
hậu, người dân không những mất thời gian đi lại, chi phí đi lại để truyền đạt một
thông tin nào đó đến người thân hoặc công việc của họ. Từ khi ngành DVVT phát
triển, thông tin liên lạc ra đời nhất là sự ra đời của mạng viễn thông di động (1993).
Đời sống tinh thần của người dân đã được thỏa mãn phần nào, họ có thể chuyện trò
với người thân khi đi xa, thông tin về công việc được nhanh chóng. Vì vậy, không
những con người có thêm niềm vui để sống và làm việc của họ cũng phát triển hơn
nhờ sự kết nối liên lạc nhanh chóng. Hiện nay, tất cả các nhà mạng đã đưa ứng dụng
CNTT, đặt các trạm phát sóng (BTS) 3G; 4G và đang thử nghiệm 5G đến tất cả các
vùng sâu, vùng xa, vùng biển đảo đều được phủ sóng rộng khắp. Những cố gắng nỗ

28
lự đó của ngành viễn thông đã góp phần không nhỏ vào việc nâng cao đời sống văn
hóa tinh thần của người dân, vùng hải đảo, tạo cơ tiếp cận thông tin văn hóa xã hội
cho người dân.
Vai trò QLNN về DVVT góp phần vào việc bảo vệ tài nguyên môi trường
trong khi hiện nay công nghệ số hóa phát triển rất nhanh và mạnh đã thay thế các
máy móc, thiết bị truyền dẫn thông tin tín hiệu lạc hậu trước và thay thế bằng máy
móc thiết bị tiên tiến thân thiện với môi trường. Cùng với đó, dịch vụ ứng dụng viễn
thông là dịch vụ sử dụng đường truyền dẫn viễn thông hoặc mạng viễn thông để
cung cấp dịch vụ ứng dụng trong lĩnh vực công nghệ thông tin, phát thanh, truyền
hình, thương mại, tài chính, ngân hàng, văn hóa, thông tin, y tế, giáo dục và lĩnh vực
khác từ đó giúp bảo vệ tài nguyên môi trường.
1.2.5. c nguyên tắc, mục tiêu quản lý nhà nước về dịch vụ viễn thông
1.2.5.1. Nguyên tắc quản lý nhà nước về dịch vụ viễn thông
a. ảm bảo môi trường cạnh tranh và thúc đẩy cạnh tranh
Việt Nam hiện nay đang trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế và khuyến
khích các doanh nghiệp đầu tư phát triển. Để các doanh nghiệp cùng tồn tại và phát
triển cơ quan QLNN về dịch vụ Viễn thông quản lý theo nguyên tắc đảm bảo môi
trường cạnh tranh và thúc đẩy cạnh tranh. Việc xây dựng môi trường pháp lý cho
việc cạnh tranh lành mạnh cũng chính là đảm bảo sự tồn tại của các doanh nghiệp.
Trong một nền kinh tế tự do kinh doanh, việc thành lập các doanh nghiệp tư nhân là
rất đa dạng và có chiều hướng gia tăng. Sau khi thành lập, các doanh nghiệp muốn
tồn tại thì phải có thị phần nghĩa là phải bán được hàng hóa, dịch vụ. Nếu có những
doanh nghiệp tồn tại độc quyền bất hợp pháp hoặc lạm dụng vị trí để thống lĩnh thị
trường thì sẽ khiến cho doanh nghiệp khác không thể bán được hàng hóa, dịch vụ,
cũng đồng nghĩa với việc không thể tồn tại trong thị trường. Do đó, cơ quan QLNN
đảm bảo môi trường cạnh tranh lành mạnh đối với DVVT giúp cho các doanh
nghiệp cùng tồn tại và phát triển.

Việc đảm bảo cạnh tranh còn nhằm hướng tới vì lợi ích người tiêu dùng. Khi ở
vào các vị trí độc quyền thì doanh nghiệp sẽ tự thao túng về giá cả, số lượng hoàng

29
hóa, chất lượng hàng hóa dẫn đến nhiều bất lợi cho người tiêu dùng. Do đó, người
tiêu dùng sẽ không thể được tiếp cận đến những hàng hóa, dịch vụ tốt nhất. Trong
khi đó, nếu có cạnh tranh giữa nhiều doanh nghiệp khác nhau thì người tiêu dùng sẽ
có quyền lựa chọn nhà cung cấp phù hợp. Do đó, doanh nghiệp sẽ phải cạnh tranh
để cung cấp hàng hóa, dịch vụ với chất lượng tốt nhất và giá cả rẻ nhất. Từ đó,
người tiêu dùng sẽ được hưởng các lợi ích từ việc cạnh tranh. Điều này cũng chính
là lợi ích của toàn xã hội.
Việc đảm bảo cạnh tranh góp phần đổi mới công nghệ, thúc đẩy sáng tạo. Bởi
lẽ, để có thể tồn tại trong một môi trường có tính cạnh tranh thì doanh nghiệp phải
tạo ra những hàng hóa, dịch vụ tốt hơn đối thủ với những chi phí thấp nhất có thể.
Do đó, các doanh nghiệp sẽ phải đầu tư vào đổi mới công nghệ, liên tục sáng tạo để
đáp ứng các đòi hỏi ngày càng cao. Nếu một nền kinh tế không tạo ra một môi
trường cạnh tranh thì doanh nghiệp độc quyền sẽ không quan tâm đến vấn đề sáng
tạo hay đổi mới công nghệ. Từ đó, sẽ làm cho nền kinh tế càng trở nên trì trệ, lỗi
thời, lạc hậu.
Do đó, có thể thấy đảm bảo cạnh tranh trong DVVT là rất cần thiết. Cạnh
tranh chính là chìa khóa, động lực để thúc đẩy nền kinh tế nói riêng, thúc đẩy toàn
xã hội nói chung. Ở nước ta, Luật cạnh tranh được ban hành từ năm 2004 với mục
đích đảm bảo quyền tự do cạnh tranh của các doanh nghiệp. Theo đó, để đảm bảo
cho môi trường kinh doanh cạnh tranh lành mạnh, luật đã quy định về các hành vi
hạn chế cạnh tranh, hành vi cạnh tranh không lành mạnh tại Điều 4 của Luật cạnh
tranh đã quy định.
b. ảm bảo nguyên tắc thị trường, bao gồm quy luật giá trị và quy luật cung
cầu
Trong nền kinh tế thị trường, mọi hoạt động đều vận động theo quy luật kinh
tế cung – cầu. Quy luật này sẽ điều chỉnh các vấn đề về số lượng, chất lượng hàng
hóa, giá cả hàng hóa… Để đảm bảo cho cân bằng cung cầu thì việc cạnh tranh là tất
yếu. Bởi lẽ, chỉ có cạnh tranh lành mạnh mới thúc đẩy sản xuất, thúc đẩy đáp ứng
các nhu cầu xã hội. Thông qua cạnh tranh sẽ giúp cho cung gặp cầu, đảm bảo ổn

30
định cung cầu, ổn định nền kinh tế. Và trong Luật Viễn thông xây dựng từ năm
2009 đi theo hướng cơ chế thị trường, tránh biện pháp hành chính để can thiệp thị
trường.
c. ảm bảo bóc tách rõ ràng giữa công ích và kinh doanh
Hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp DVVT liên quan đến cơ sở thiết
yếu đòi hỏi đầu tư ban đầu lớn như trạm thu phát sóng, cơ sở hạ tầng đường dây, hệ
thống đường ống ngầm, cột kéo dây… Hệ thống cơ sở thiết yếu này là tài sản cốt lõi
của doanh nghiệp, đồng thời cũng là cơ sở hạ tầng quan trọng của nhà nước và xã
hội. Chính vì lý do này mà doanh nghiệp cung ứng DVVT thường có tính kinh tế
quy mô. Với chi phí cố định đầu tư rất lớn nên khi doanh nghiệp càng mở rộng sản
xuất thì chi phí bình quân trên mỗi sản phẩm càng giảm. Do đó, các doanh nghiệp
gia nhập thị trường DVVT sau rất khó có thể cạnh tranh. Đây là nguyên nhân quan
trọng khiến cho một cách tự nhiên, thị trường chỉ có một số doanh nghiệp có đủ
tiềm lực mới tồn tại. Vì vậy, muốn thực hiện các nguyên tắc của kinh tế thị trường
đối với quản lý DVVT thì cần phải bóc tách rõ ràng giữa công ích và kinh doanh.
Tuy nhiên, tại Việt Nam, nhiều doanh nghiệp vừa làm kinh doanh nhưng lại vừa
được giao các nhiệm vụ công ích.
Trong thời gian qua, chúng ta tái cơ cấu doanh nghiệp VNPT, tách các đơn vị
sự nghiệp ra khỏi VNPT là nhằm thực hiện mục tiêu bóc tách giữa công ích và kinh
doanh. Do đó, trong việc ban hành văn bản quy phạm pháp luật và chính sách của
Cục Viễn thông cần đảm bảo nguyên tắc này.
d. Nhà nước giảm tối đa sự can thiệp vào thị trường nhưng vẫn phải giữ sự
điều tiết
Việt Nam đang xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa
mà nội hàm của nó là nền kinh tế nhiều thành phần, vận động theo cơ chế thị trường
có sự quản lý của nhà nước nhằm thực hiện mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội
công bằng, dân chủ và văn minh. Từ đó thúc đẩy kinh tế tăng trưởng nhanh và bền
vững và đảm bảo ổn định kinh tế vĩ mô. Trong giai đoạn hiện nay nhà nước giảm tối

đa can thiệp vào thị trường mà đề cơ chế tự điều chỉnh của bàn tay vô hình của thị
trường kết hợp với bàn tay hữu hình chính là có sự điều tiết của cơ quan QLNN.

31
Những năm trở lại đây, sự can thiệp của Nhà nước vào thị trường viễn thông
đã chuyển từ quản lý sang thúc đẩy, từ tiền kiểm sang hậu kiểm, chuyển từ can thiệp
nhiều nhưng chậm và yếu sang can thiệp ít nhưng nhanh và mạnh.
1.2.5.2. Mục tiêu quản lý nhà nước về dịch vụ viễn
thông a. Tạo ra dịch vụ tốt nhất
Như các ngành nghề dịch vụ khác, cung ứng viễn thông cũng cần tạo ra những
dịch vụ tốt nhất, tiến bộ và nhanh chóng nhất để thỏa mãn nhu cầu của khách hàng,
tối ưu khả năng, nguồn lực để mang lại sự hài lòng cho khách hàng. Có 2 yếu tố
đóng vai trò quan trọng:
Tốc độ: Đây là yếu tố luôn cần được bảo đảm nhất khi cung cấp dịch vụ. Từ
giao hàng cho tới phản hồi hay giải quyết vấn đề, khách hàng luôn cần sự cam kết
về thời gian và đúng hẹn.
Sự chuyên nghiệp: Tất cả các yếu tố từ phong cách giao tiếp, cách thức xử lý
vấn đề…đều phải thực sự chuyên nghiệp, thể hiện sự tôn trọng khách hàng, quan
tâm tới nhu cầu của họ. Sự chuyên nghiệp còn được thể hiện qua những hiểu biết
sâu sắc về sản phẩm và sự làm chủ tình huống.
b. Chất lượng dịch vụ phải được đảm bảo
Chất lượng dịch vụ là thước đo cho sự thành công của hoạt động kinh doanh
dịch vụ nói chung và cung ứng dịch vụ viễn thông nói riêng phải đảm bảo chất
lượng dịch vụ cung cấp cho người tiêu dùng. Doanh nghiệp phải hiểu tầm quan
trọng của việc đặt khách hàng, sự hài lòng của khách hàng làm cơ sở để ra quyết
định hành động sản xuất và đảm bảo chất lượng dịch vụ.
c. An toàn
Các sản phẩm dịch vụ ngoài tính hiệu quả còn phải đảm bảo sự an toàn với
chất lượng vật chất và sức khỏe của người tiêu dùng. Các doanh nghiệp viễn thông
phải đặt ra tiêu chuẩn an toàn, chắc chắn, đầy đủ sao cho dịch vụ mà chính mình
cung ứng đến với khách hàng, đảm bảo không xảy ra bất kỳ vi phạm ngoài ý muốn
nào.
d. ộ hài lòng của khách hàng

Đảm bảo các sản phẩm và chất lượng cung ứng dịch vụ viễn thông khiến

32
khách hàng hài lòng cao nhất. Để có thể cung cấp một dịch vụ, tất cả các thành viên
của doanh nghiệp viễn thông đều phải hiểu tầm quan trọng của việc đặt khách hàng,
sự hài lòng của khách hàng lên hàng đầu và lấy đó làm cơ sở để ra quyết định hành
động.
1.2.6. Tiêu chí đ nh gi quản lý nhà nước về dịch vụ viễn thông
- Công tác quản lý nhà nước về dịch vụ viễn thông cần đảm bảo xây dựng
chiến lược và kế hoạch phát triển thị trường.
Chiến lược phát triển thị trường có vai trò rất quan trọng, theo Michael E.
Porter chiến lược là một trong bốn yếu tố quyết định đến khả năng cạnh tranh của
một quốc gia. Việc xây dựng một chiến lược thị trường đúng đắn sẽ cung cấp cho
Nhà nước một tầm nhìn bao quát, lâu dài để phát triển thị trường, hướng tới mục
tiêu đã lựa chọn; tối ưu hoá việc sử dụng các nguồn lực hiện có của thị trường trong
điều kiện thực tế; khắc phục những hạn chế của cơ chế thị trường, định hướng mục
tiêu, bảo đảm sự cân đối trong hệ thống kinh tế và các mục tiêu xã hội; cuối cùng là
cung cấp một tầm nhìn và khuôn khổ tổng quát cho việc thiết lập các quan hệ hợp
tác và hội nhập quốc tế một cách chủ động, hiệu quả. Như vậy, việc rà soát lại công
tác xây dựng chiến lược phát triển của các thị trường là hết sức cần thiết trong bối
cảnh hội nhập kinh tế quốc tế của Việt Nam hiện nay, Nhà nước cần:
+ Chỉ đạo Bộ Thông tin và Truyền thông lập cơ sở dữ liệu thông tin của ngành
mình để việc theo dõi đánh giá, hoạch định chiến lược, quản lý nền kinh tế được
thuận tiện và chính xác.
+ Thống nhất và đưa ra một quy trình xây dựng chiến lược phát triển thị
trường để việc xây dựng chiến lược phát triển được khoa học, thống nhất, tránh tình
trạng mỗi nơi làm một kiểu.
+ Thành lập cơ quan chuyên trách để đưa ra các dự báo thường kỳ (quý, năm)
cho thị trường dịch vụ viễn thông của Việt Nam, đồng thời thu thập các số liệu dự
báo trên thế giới.

+ Có các chương trình (dự án) tiến hành phân tích các lợi thế cạnh tranh của
ngành viễn thông để hướng dẫn các doanh nghiệp phát huy, tận dụng những lợi thế
đó, nâng cao khả năng cạnh tranh của các doanh nghiệp Việt Nam.

33
Như vậy, các giải pháp xây dựng chiến lược phát triển này sẽ giúp cho thị
trường dịch vụ viễn thông Việt Nam có được một chiến lược phát triển đúng đắn
hơn, phù hợp với yêu cầu của nền kinh tế trong hoàn cảnh toàn cầu hoá, hội nhập
quốc tế và khu vực. Về phía các doanh nghiệp, một chiến lược vĩ mô đúng đắn, chi
tiết, cụ thể, rõ ràng sẽ giúp cho họ dễ dàng hơn trong việc hoạch định kế hoạch phát
triển.
- Xây dựng Chiến lược phát triển Công nghệ thông tin và truyền thông Việt
Nam giai đoạn xa hơn (2025, 2050). Tương lai viễn thông sẽ là một trong những
ngành kinh tế then chốt của Việt Nam, nhất là khi toàn tế giới đang hướng đến nền
kinh tế tri thức. Chúng ta xây dựng cơ sở hạ tầng cho viễn thông ngày hôm nay
không chỉ phục vụ cho sự phát triển kinh tế trước mắt, mà phải tính đến hiệu quả lâu
dài. Cần tính đến xu hướng công nghệ thế giới 30, 50 năm sau, để những công nghệ
viễn thông đầu tư hiện nay vẫn còn có ích ở thời điểm đó. Dựa trên những chiến
lược dài hạn như vậy, chúng ta sẽ lựa chọn đối tác chiến lược, đầu tư cho nguồn
nhân lực, kết cấu hạ tầng... đúng hướng, tránh gây lãng phí tiền của nhà nước và
nhân dân.
- Phân cấp QLNN mạnh hơn.
Hiện nay chưa có sự phân cấp quản lý giữa Bộ ở cấp vĩ mô, và các Sở ở cấp
địa phương. Trong một số lĩnh vực đã xảy ra sự chồng chéo giữa các cơ quan
QLNN (điện tử, Internet, sở hữu trí tuệ...), bộ máy ở tất cả các cấp mới được hình
thành ở giai đoạn đầu, là những khó khăn và thách thức không dễ khắc phục trong
một thời gian ngắn. Vì vậy, Bộ cần tiếp tục phân tách chức năng các cơ quan trong
Bộ, các Sở và phòng/ban trong Sở để tạo được sự chuyên môn hoá và quản lý các
lĩnh vực hiệu quả hơn.
- Nâng cao hiệu quả hợp tác quốc tế phục vụ cho phát triển viễn thông.
+ Tuyên truyền, phổ biến, nâng cao nhận thức về hội nhập trong toàn ngành.
Xuất phát từ những tồn tại trong thực tế là nhận thức, tư tưởng của cán bộ,

công nhân viên chức toàn ngành Dịch vụ viễn thông về hội nhập quốc tế, về cạnh
tranh, đặc biệt là cạnh tranh quốc tế nhìn chung còn yếu kém, tâm lý ỷ lại, dựa dẫm
còn khá phổ biến, vẫn còn nặng về tư duy kinh doanh độc quyền, không quan tâm

34
thích đáng tới khách hàng, phong cách quản lý còn mang nhiều tính quan liêu...,
công tác tư tưởng tuyên truyền cho toàn bộ cán bộ công nhân viên chức của ngành
Dịch vụ viễn thông Việt Nam nhận thức một cách rõ ràng và đúng đắn về hội nhập
quốc tế là hết sức cần thiết.
Công tác nâng cao nhận thức về hội nhập trong toàn ngành Dịch vụ viễn thông
trong thời gian trước mắt cần tập trung vào việc tuyên truyền, phổ biến các cam kết,
thỏa thuận về Dịch vụ viễn thông trong khuôn khổ Hiệp định Thương mại song
phương Việt Nam - Hoa Kỳ, WTO. Cơ quan QLNN về lĩnh vực Dịch vụ viễn thông
là Bộ Thông tin và Truyền thông cần tổ chức các cuộc hội thảo, các báo cáo trên
diện rộng và chuyên sâu về những nội dung cơ bản của các hiệp định, những cơ hội
và thách thức có liên quan đến lĩnh vực Dịch vụ viễn thông và công nghệ thông tin.
Cử cán bộ tham gia các khóa đào tạo, hội nghị, hội thảo trong và ngoài nước có nội
dung tổng quát liên quan đến quá trình hội nhập quốc tế trong lĩnh vực Dịch vụ viễn
thông.
Bên cạnh việc tổ chức hội nghị, hội thảo, báo cáo chuyên đề, Bộ Thông tin và
Truyền thông cần tổ chức thêm các nguồn thông tin mở rộng như soạn tài liệu phổ
biến chủ trương của Đảng và Nhà nước về hội nhập quốc tế trong lĩnh vực Dịch vụ
viễn thông, đăng tải nội dung cam kết, thỏa thuận trong các hiệp định đã ký về lộ
trình mở cửa hội nhập trên báo cáo ngành và mạng thông tin nội bộ đi đôi với việc
không ngừng nâng cao năng lực công tác của các cán bộ, nhất là đối với các cán bộ
chủ chốt, nắm giữ những vị trí quan trọng trong ngành Dịch vụ viễn thông. Đây sẽ
là lực lượng tiên phong trong quá trình thực hiện cải cách, mở cửa thị trường Dịch
vụ viễn thông trong nước để hội nhập thành công vào nền kinh tế thế giới.
+ Tăng cường, nâng cao hiệu quả hợp tác quốc tế phục vụ cho phát triển Viễn
thông.
Tiếp tục mở rộng quan hệ quốc tế, tăng cường các mối quan hệ quốc tế song
phương, mở rộng hợp tác đa phương với các tổ chức quốc tế nhằm huy động mọi
nguồn lực để phát triển. Thông qua các hoạt động hợp tác quốc tế thu hút được các
nguồn lực tài chính, vốn, công nghệ, kinh nghiệm quản lý đào tạo cán bộ...

Đẩy mạnh hợp tác song phương nhằm thu hút mạnh mẽ được các nguồn đầu tư

35
tài chính, chuyển giao công nghệ hiện đại... đồng thời tìm kiếm thị trường chuẩn bị
cho các doanh nghiệp viễn thông Việt Nam mở rộng hoạt động kinh doanh ra nước
ngoài khi mà thị trường dịch vụ viễn thông tự do hoá, mở cửa cho nhiều công ty
nước ngoài vào khai thác.
Tích cực tham gia các tổ chức về viễn thông quốc tế: Liên minh Viễn thông
quốc tế (ITU), Liên minh Viễn thông khu vực châu - Thái Bình Dương (APT), các
tổ chức vệ tinh Intelsat, Intersputnik... và các tổ chức phi Chính phủ khác về viễn
thông và tần số vô tuyến điện tạo điều kiện pháp lý thuận lợi cho các doanh nghiệp
viễn thông của Việt Nam hoạt động trên trường quốc tế, nâng cao vị trí của viễn
thông Việt Nam.
Tăng cường và mở rộng quan hệ với các tổ chức tài chính quốc tế và khu vực
như: Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF), Ngân hàng Thế giới (WB), Ngân hàng phát triển
châu (ADB)... để huy động vốn phát triển mạng lưới, dịch vụ tại các doanh nghiệp.
- Tách biệt hoạt động QLNN và hoạt động kinh doanh.
+ Phân định rõ chức năng QLNN và chức năng kinh doanh giữa Bộ Thông tin
và Truyền thông và Tập đoàn Bưu chính - Viễn thông. Trong suốt một thời gian dài,
Bộ Dịch vụ viễn thông (nay là Bộ Thông tin và Truyền thông) luôn coi Tổng công
ty Dịch vụ viễn thông trước kia (nay là Tập đoàn Dịch vụ viễn thông) là một "bộ
phận" của Bộ. Lợi ích kinh tế của một số cá nhân trong Bộ Thông tin và Truyền
thông cũng gắn với hoạt động của Tập đoàn. Nhiều lần dư luận đã phản ánh sự kiêm
nhiệm công việc của cán bộ giữa Tập đoàn Dịch vụ viễn thông và Bộ; sự luân
chuyển cán bộ giữa Bộ và Tập đoàn không thể không khiến dư luận băn khoăn về
tính minh bạch trong mối quan hệ này. Lợi thế độc quyền mà Tập đoàn Dịch vụ
viễn thông có được cũng chủ yếu dựa vào ảnh hưởng của Bộ. Ví dụ trong một thời
gian dài, Bộ Thông tin và Truyền thông áp dụng mức giá thuê kênh viễn thông quốc
tế cao đối với các doanh nghiệp viễn thông ngoài Tập đoàn Dịch vụ viễn thông.
Việc này làm cho các doanh nghiệp mới nhập ngành khó khăn hơn. Tóm lại, khi nào

Tập đoàn Dịch vụ viễn thông chưa độc lập hoàn toàn với Bộ Thông tin và Truyền
thông thì các doanh nghiệp viễn thông của Việt Nam rất khó phát triển.

36
+ Thành lập một cơ quan độc lập quản lý đường trục viễn thông quốc gia thay
cho Tập đoàn Bưu chính - Viễn thông. Từ trước đến nay, Tập đoàn Dịch vụ viễn
thông (gọi tắt là Tập đoàn) được nhà nước giao độc quyền quản lý hạ tầng mạng
viễn thông quốc gia. Đây là một bất cập. Vì Tập đoàn vừa là một doanh nghiệp cung
cấp dịch vụ viễn thông, đồng thời cũng là doanh nghiệp cho các doanh nghiệp cung
cấp dịch vụ viễn thông khác thuê đường trục viễn thông quốc gia. Tất cả các mạng
viễn thông của những doanh nghiệp khác đều phải kết nối với mạng quốc gia. Với
lợi thế độc quyền quản lý mạng quốc gia, Tập đoàn đã áp đặt mức giá thuê hạ tầng
mạng đối với các doanh nghiệp viễn thông khác không hợp lý, phân bổ hạ tầng
mạng không công bằng, sử dụng các Bưu điện địa phương để hạn chế lưu lượng
truyền của các mạng khác... Những biện pháp cạnh tranh không lành mạnh này của
Tập đoàn đã được phân tích ở chương trước. Và chính sự tập trung quá nhiều chức
năng vào Tập đoàn Dịch vụ viễn thông đã tạo lợi thế độc quyền cho Tập đoàn chi
phối các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ viễn thông khác. Để giải quyết thực trạng
này, nhà nước cần sớm thành lập một cơ quan độc lập quản lý hạ tầng mạng viễn
thông quốc gia. Cơ quan này cần công khai hoá các thủ tục kết nối, tạo điều kiện
tiếp cận bình đẳng đối với mọi doanh nghiệp viễn thông, không phân biệt đó là
doanh nghiệp thuộc thành phần kinh tế nào. Đây là một trong những giải pháp nhằm
tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh trên thị trường dịch vụ viễn thông Việt Nam.
Một vấn đề nữa liên quan đến hạ tầng mạng viễn thông là việc mở cửa không
hạn chế cho tư nhân xây dựng hạ tầng. Để xây dựng được một mạng lưới viễn thông
không phải là vấn đề đơn giản. Các doanh nghiệp phải tốn kém nhiều chi phí đầu tư,
vận hành. Chưa kể trường hợp, doanh nghiệp kinh doanh thua lỗ, không sử dụng
hiệu quả mạng lưới, thì sẽ tạo ra sự lãng phí lớn. Do vậy, thời gian gần đây, một số
doanh nghiệp viễn thông có xu hướng liên kết, hợp tác với nhau để cùng triển khai
xây dựng hạ tầng mạng. Ví dụ rõ nét nhất là liên danh EVN Telecom và Hanoi
Telecom. Liên danh này sẽ đầu tư khoảng 6.000 tỷ đồng cho triển khai 3G trong ba
năm đầu tiên. Khi cung cấp dịch vụ, liên danh sẽ bảo đảm vùng phủ sóng tới 50%
dân cư.

Sự liên kết giữa các doanh nghiệp dùng chung hạ tầng mạng là một yêu cầu tất

37
yếu để giảm thiểu lãng phí. Nhà nước cần khuyến khích các doanh nghiệp áp dụng
giải pháp liên kết sử dụng chung hạ tầng mạng, tránh lãnh phí phương tiện kỹ thuật,
đem lại hiệu quả kinh tế cho doanh nghiệp và hiệu quả cho xã hội cao hơn theo
hướng:
+ Xem xét cho phép các doanh nghiệp áp dụng cơ chế đặc thù về đầu tư, đấu
thầu trong các trường hợp khẩn cấp để đảm bảo dung lượng kết nối mạng giữa các
doanh nghiệp.
+ Xây dựng và ban hành quy định về kết nối mạng viễn thông công cộng
nhằm tạo thuận lợi cho việc ký kết và thực hiện thỏa thuận kết nối giữa các doanh
nghiệp.
+ Xây dựng và ban hành tiêu chí đánh giá năng lực mạng lưới và các cơ chế
kinh tế, tài chính phục vụ cho việc thực hiện kết nối và giải quyết tranh chấp giữa
các doanh nghiệp.
+ Đối với một số dịch vụ có mức độ cạnh tranh chưa cao, xem xét áp dụng cơ
chế quản lý phi đối xứng trong kết nối nhằm thúc đẩy cạnh tranh và tạo điều kiện
cho các doanh nghiệp mới tham gia thị trường.
+ Khuyến khích sử dụng chung cơ sở hạ tầng viễn thông và Internet bao gồm:
vị trí lắp đặt thiết bị kết nối, thiết bị trung chuyển, ống cáp, bể cáp, cáp, sợi cáp, cột
trụ ăng ten, thiết bị phụ trợ trong nhà và các phương tiện khác.
+ Tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp viễn thông thuê hạ tầng của
các ngành khác như truyền hình, điện lực để thiết lập mạng cung cấp dịch vụ viễn
thông và Internet.
+ Từng bước nghiên cứu, xem xét áp dụng phù hợp một số cơ chế đặc biệt tại
một số địa bàn và theo những điều kiện nhất định: chuyển vùng giữa các mạng di
động (roaming) nhằm phục vụ các nhiệm vụ công ích và an ninh, quốc phòng; phân
tách mạch vòng nội hạt (local loop unbundling) nhằm thúc đẩy cạnh tranh và tạo
điều kiện thuận lợi cho người sử dụng dịch vụ.

+ p dụng hình thức toà án chuyên trách (độc lập) để giải quyết các vấn đề
liên quan đến viễn thông và công nghệ thông tin. Thời gian vừa qua, do Tập đoàn
Dịch vụ viễn thông được coi là một “bộ phận” của Bộ Thông tin và Truyền thông

38
nên các doanh nghiệp viễn thông khác thường ở vào thế yếu hơn (trong việc thoả
thuận kết nối với mạng quốc gia...). Cuối năm 2005, Công ty điện tử - viễn thông
quân đội Viettel nghi ngờ Bưu điện tỉnh Ninh Bình ngăn chặn các cuộc gọi của
mạng Viettel. Công ty điện tử - viễn thông quân đội Viettel đã kiến nghị lên Tập
đoàn Dịch vụ viễn thông và Bộ Thông tin và Truyền thông. Bộ Thông tin và Truyền
thông đã lập đoàn kiểm tra về Ninh Bình nhưng cho đến nay vẫn chưa đưa ra kết
luận rõ ràng. Trước thực trạng này, nhà nước cần áp dụng hình thức toà chuyên
trách độc lập (có đại diện các Bộ, ngành, cơ quan chức năng) để giải quyết những
vụ việc nảy sinh trên thị trường dịch vụ viễn thông.
+ Tách chức năng công ích ra khỏi chức năng kinh doanh của Tập đoàn Bưu
chính - Viễn thông. Một trong những mục tiêu kinh tế - xã hội của Việt Nam là xoá
dần sự phân biệt giữa các vùng - miền. Viễn thông là một dịch vụ quan trọng không
chỉ đối với hoạt động kinh tế ở các đô thị mà với cả vùng sâu, vùng xa. Trước hết,
ngành này tạo dựng một trong những kết cấu hạ tầng quan trọng để thu hút các nhà
đầu tư. Mặt khác, qua một số dịch vụ viễn thông như Internet, bà con nông dân có
thể học cách canh tác nông nghiệp với những tiến bộ khoa học - kỹ thuật mới. Và
dịch vụ viễn thông còn góp phần thoả mãn nhu cầu tinh thần của người dân nơi đây.
Tuy nhiên, do thu nhập hạn chế và các hoạt động kinh tế chưa phát triển nên người
dân ở các vùng nông thôn, đặc biệt là vùng sâu, vùng xa rất ít có cơ hội tiếp cận với
các dịch vụ viễn thông. Trong thời gian qua, chính sách phổ cập dịch vụ viễn thông
ở Việt Nam đã đạt được một số thành tựu nhất định. Cuối năm 2005, Tập đoàn Dịch
vụ viễn thông đã hoàn thành việc kết nối mạng điện thoại đến 100% xã trên toàn
quốc. Đây là một nỗ lực lớn của ngành. Ngày 08/11/2004, Thủ tướng Chính phủ đã
ra Quyết định 191/2004/QĐ-TTg về việc thành lập Quỹ dịch vụ viễn thông công ích
Việt Nam. Theo Pháp lệnh Dịch vụ viễn thông năm 2002 và Quyết định trên, các
doanh nghiệp cung cấp dịch vụ viễn thông có trách nhiệm đóng góp một phần
doanh thu cho Quỹ. Đây là một trong những biện pháp tạo nguồn vốn để phổ cập
dịch vụ viễn thông. Và việc phổ cập dịch vụ viễn thông đòi hỏi nhà nước phải sử

dụng doanh nghiệp viễn thông để phát triển mạng lưới. Về lý thuyết, nhà nước có
thể giao cho một doanh nghiệp nhà nước đảm nhiệm hoặc thuê một doanh nghiệp

39
viễn thông tư nhân cung cấp. Tuy nhiên căn cứ vào tình hình thực tế của Việt Nam
trong những năm qua, nhà nước thường sử dụng Tập đoàn Dịch vụ viễn thông như
một công cụ để thực hiện chính sách phổ cập dịch vụ đến vùng sâu, vùng xa. Như
vậy, Tập đoàn Dịch vụ viễn thông (gọi tắt là Tập đoàn) vừa hoạt động vì mục tiêu
lợi nhuận, vừa hoạt động vì mục tiêu công ích. Vấn đề này tạo ra chính sách bù giá
chéo giữa các dịch vụ viễn thông trong Tập đoàn. Tập đoàn vẫn sẽ nhận được sự
bảo vệ từ phía nhà nước và Bộ Thông tin và Truyền thông. Vì vậy, để đảm bảo môi
trường cạnh tranh bình đẳng hơn, nhà nước cần sử dụng cơ chế đấu thầu rộng rãi
trong các dự án cung cấp dịch vụ viễn thông công ích. Khi đó, Tập đoàn Dịch vụ
viễn thông cũng hoàn toàn bình đẳng như các doanh nghiệp viễn thông khác trong
việc tham gia cạnh tranh cung cấp dịch vụ viễn thông công ích.
- Phát triển thị trường vốn.
Từ trước đến nay, các kênh huy động vốn cho lĩnh vực viễn thông ở Việt Nam
không đáp ứng đủ nhu cầu phát triển của ngành. Trong tương lai, khi thị trường dịch
vụ viễn thông của Việt Nam hội nhập quốc tế thì ngành viễn thông sẽ có thể huy
động thêm nhiều vốn từ nguồn đầu tư trực tiếp nước ngoài, cổ phần hoá doanh
nghiệp... Tuy nhiên hiện tại, một trong những giải pháp cần được chú trọng là phát
triển thị trường vốn. Viễn thông là lĩnh vực đòi hỏi lượng vốn đầu tư lớn. Vì vậy, thị
trường vốn có thể cung cấp đủ lượng vốn cần thiết cho ngành. Mặt khác, khi doanh
nghiệp viễn thông đi vay trên thị trường vốn thì họ sẽ phải quan tâm đến việc hoàn
trả cả gốc và lãi. Điều này sẽ tạo động lực thúc đẩy doanh nghiệp tìm ra phương án
sản xuất - kinh doanh có hiệu quả hơn.
+ Về vốn trong nước: Cần đẩy mạnh đổi mới doanh nghiệp, điều chỉnh cơ cấu
sản xuất, đầu tư, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp hoạt động có hiệu quả để tăng
nhanh khả năng tích lũy bằng nguồn vốn nội sinh, tái đầu tư phát triển. Tăng cường
thu hút vốn đầu tư của mọi thành phần kinh tế trong nước; có giải pháp thích hợp để
khuyến khích các ngành, địa phương tham gia phát triển bưu chính, viễn thông, tin
học; xây dựng quỹ phổ cập dịch vụ phục vụ cho việc phổ cập dịch vụ bưu chính,
viễn thông và Internet, đặc biệt cho các vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa.

+ Về vốn ngoài nước: Cần tranh thủ khai thác triệt để các nguồn vốn ngoài

Luận Văn Quản Lý Nhà Nước Về Dịch Vụ Viễn Thông Trên Địa Bàn Hà Nội.

Luận Văn Quản Lý Nhà Nước Về Dịch Vụ Viễn Thông Trên Địa Bàn Hà Nội.

Recommended

Recommended

More Related Content

Similar to Luận Văn Quản Lý Nhà Nước Về Dịch Vụ Viễn Thông Trên Địa Bàn Hà Nội.

Similar to Luận Văn Quản Lý Nhà Nước Về Dịch Vụ Viễn Thông Trên Địa Bàn Hà Nội. (20)

More from Dịch Vụ Viết Thuê Đề Tài Trangluanvan.com / 0934.536.149

More from Dịch Vụ Viết Thuê Đề Tài Trangluanvan.com / 0934.536.149 (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (11)

Luận Văn Quản Lý Nhà Nước Về Dịch Vụ Viễn Thông Trên Địa Bàn Hà Nội.