Luận Văn Quản Lý Hoạt Động Kinh Doanh Và Sử Dụng Thuốc Bảo Vệ Thực Vật Trên Địa Bàn Tỉnh Thanh Hóa.doc

Nhận viết đề tài trọn gói – ZL: 0934 573 149 – Luanvantot.com
TẢI TÀI LIỆU KẾT BẠN ZALO : 0934 573 149
HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM
¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯
LÊ VĂN CƯỜNG
QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH VÀ
SỬ DỤNG THUỐC BẢO VỆ THỰC VẬT
TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH THANH HÓA
LUẬN ÁN TIẾN SĨ
NHÀ XUẤT BẢN ĐẠI HỌC NÔNG NGHIỆP - 2017

HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM
¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯
LÊ VĂN CƯỜNG
QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH VÀ
SỬ DỤNG THUỐC BẢO VỆ THỰC VẬT
TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH THANH HÓA
Ngành: Kinh tế phát triển
Mã số: 9 31 01 05
Người hướng dẫn khoa học: PGS. TS. Ngô Thị Thuận
HÀ NỘI, 2017

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các kết quả
nghiên cứu được trình bày trong luận án là trung thực, khách quan và chưa từng
dùng để bảo vệ lấy bất kỳ học vị nào.
Tôi xin cam đoan rằng mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận án đã được
cảm ơn, các thông tin trích dẫn trong luận án này đều được chỉ rõ nguồn gốc.
Hà Nội, ngày tháng 12 năm 2017
Tác giả luận án
Lê Văn Cường
i

LỜI CẢM ƠN
Trong suốt thời gian học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận án, tôi đã nhận
được sự hướng dẫn, chỉ bảo tận tình của các thầy cô giáo, sự giúp đỡ, động viên
của bạn bè, đồng nghiệp và gia đình.
Nhân dịp hoàn thành luận án, cho phép tôi được bày tỏ lòng kính trọng và
biết ơn sâu sắc tới PGS.TS Ngô Thị Thuận - Người đã tận tình hướng dẫn, dành
nhiều công sức, thời gian và tạo điều kiện cho tôi trong suốt quá trình học tập và
thực hiện đề tài luận án.
Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành tới Ban Giám đốc, Ban Quản lý đào
tạo, Bộ môn Phân tích định lượng, Khoa Kinh tế và Phát triển nông thôn - Học
viện Nông nghiệp Việt Nam đã tận tình giúp đỡ tôi trong quá trình học tập, thực
hiện đề tài và hoàn thành luận án.
Tôi xin chân thành cảm ơn tập thể lãnh đạo, cán bộ, giảng viên Trường Đại
học Hồng Đức, Chi cục Bảo vệ thực vật, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông
thôn, Ủy ban nhân dân các huyện, các xã và các Cơ quan, Ban ngành liên quan
trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa đã giúp đỡ và tạo điều kiện cho tôi trong suốt quá
trình thực hiện đề tài luận án.
Xin chân thành cảm ơn gia đình, người thân, bạn bè, đồng nghiệp đã tạo
mọi điều kiện thuận lợi và giúp đỡ tôi về mọi mặt, động viên khuyến khích tôi
hoàn thành luận án./.
Hà Nội, ngày tháng 12 năm 2017
Nghiên cứu sinh
Lê Văn Cường

ii

MỤC LỤC
Lời cam đoan .....................................................................................................................i
Lời cảm ơn........................................................................................................................ii
Mục lục ............................................................................................................................iii
Danh mục chữ viết tắt.....................................................................................................vii
Danh mục bảng ..............................................................................................................viii
Danh mục sơ đồ ..............................................................................................................xii
Danh mục đồ thị.............................................................................................................xiii
Danh mục hộp................................................................................................................xiv
Danh mục ảnh .................................................................................................................xv
Trích yếu luận án ...........................................................................................................xvi
Thesis abtract ...............................................................................................................xviii
Phần 1. Mở đầu ...............................................................................................................1
1.1. Tính cấp thiết của đề tài ........................................................................................1
1.2. Mục tiêu nghiên cứu..............................................................................................3
1.2.1. Mục tiêu chung......................................................................................................3
1.2.2. Mục tiêu cụ thể......................................................................................................3
1.3. Đối tượng nghiên cứu............................................................................................4
1.4. Phạm vi nghiên cứu...............................................................................................4
1.4.1. Phạm vi không gian...............................................................................................4
1.4.2. Phạm vi thời gian ..................................................................................................4
1.4.3. Phạm vi nội dung...................................................................................................4
1.5. Những đóng góp mới của đề tài ............................................................................4
1.6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài ..............................................................5
Phần 2. Tổng quan về quản lý hoạt động kinh doanh và sử dụng thuốc bảo vệ
thưc vật ................................................................................................................6
2.1. Tổng quan các công trình nghiên cứu trước đây...................................................6
2.2. Cơ sở lý luận .........................................................................................................9
2.2.1. Một số khái niệm...................................................................................................9
2.2.2. Vai trò của quản lý hoạt động kinh doanh và sử dụng thuốc bảo vệ thực vật ....14

iii

2.2.3. Đặc điểm của quản lý hoạt động kinh doanh và sử dụng thuốc bảo vệ
thực vật................................................................................................................15
2.2.4. Mục tiêu, chức năng và công cụ quản lý.............................................................16
2.2.5. Nội dung quản lý hoạt động kinh doanh và sử dụng thuốc bảo vệ thực vật .......18
2.2.6. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động kinh doanh và sử dụng thuốc
bảo vệ thưc vật....................................................................................................23
2.3. Cơ sở thực tiễn ....................................................................................................26
2.3.1. Kinh nghiệm quản lý thuốc bảo vệ thực vật trên thế giới ...................................26
2.3.2. Thực tiễn quản lý hoạt động kinh doanh và sử dụng thuốc bảo vệ thực vật
ở Việt Nam..........................................................................................................31
2.3.3. Bài học kinh nghiệm trong quản lý kinh doanh và sử dụng thuốc bảo vệ
thực vật................................................................................................................36
Tóm tắt phần 2 ................................................................................................................38
Phần 3. Phương pháp nghiên cứu ...............................................................................40
3.1. Phương pháp tiếp cận và khung phân tích ..........................................................40
3.1.1. Phương pháp tiếp cận..........................................................................................40
3.1.2. Khung phân tích ..................................................................................................41
3.2. Đặc điểm cơ bản tỉnh Thanh Hóa........................................................................43
3.2.1. Vị trí địa lý và địa hình........................................................................................43
3.2.2. Tình hình về dân số và lao động .........................................................................45
3.2.3. Tình hình về đất đai.............................................................................................45
3.2.4. Tình hình về phát triển kinh tế ............................................................................45
3.3. Phương pháp chọn điểm nghiên cứu...................................................................46
3.3.1. Chọn huyện đại diện............................................................................................46
3.3.2. Chọn xã đại diện..................................................................................................46
3.4. Phương pháp thu thập thông tin ..........................................................................47
3.4.1. Thu thập thông tin thứ cấp ..................................................................................47
3.4.2. Thu thập thông tin sơ cấp....................................................................................48
3.5. Phương pháp xử lý và phân tích thông tin ..........................................................50
3.5.1. Phương pháp thống kê mô tả...............................................................................50
3.5.2. Phương pháp so sánh...........................................................................................51
3.5.3. Phương pháp phân tích điểm mạnh, yếu, cơ hội và thách thức (SWOT)............51

iv

3.5.4. Phương pháp phân tích nhân tố khám phá với thang đo Likert ..........................52
3.5.5. Phương pháp phân tích hồi quy...........................................................................54
3.6. Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu ..............................................................................55
3.6.1. Nhóm chỉ tiêu thể hiện thực trạng hoạt động kinh doanh và sử dụng thuốc
bảo vệ thực vật....................................................................................................55
3.6.2. Nhóm chỉ tiêu thể hiện quản lý nhà nước về kinh doanh và sử dụng thuốc
bảo vệ thực vật....................................................................................................56
3.6.3. Nhóm chỉ tiêu thể hiện kết quả quản lý kinh doanh và sử dụng thuốc bảo
vệ thực vật...........................................................................................................56
Tóm tắt phần 3 ................................................................................................................57
Phần 4. Kết quả nghiên cứu và thảo luận...................................................................58
4.1. Tổng quan hoạt động kinh doanh và sử dụng thuốc bảo vệ thực vật trên địa
bàn tỉnh Thanh Hóa.............................................................................................58
4.1.1. Thực trạng kinh doanh thuốc bảo vệ thực vật.....................................................58
4.1.2. Tình hình gieo trồng và sử dụng thuốc bảo vệ thực vật......................................61
4.2. Thực trạng quản lý hoạt động kinh doanh và sử dụng thuốc bảo vệ thực vật
trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa................................................................................62
4.2.1. Tổ chức bộ máy quản lý hoạt động kinh doanh và sử dụng thuốc bảo vệ
thực vật trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa..................................................................62
4.2.2. Ban hành và phổ biến các văn bản pháp luật về quản lý hoạt động kinh
doanh và sử dụng thuốc bảo vệ thực vật trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa...............66
4.2.3. Xây dựng kế hoạch trong quản lý hoạt động kinh doanh và sử dụng thuốc
bảo vệ thực vật....................................................................................................69
4.2.4. Tập huấn trong quản lý hoạt động kinh doanh và sử dụng thuốc bảo vệ thực
vật trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa..........................................................................71
4.2.5. Thanh kiểm tra và xử lý các vi phạm trong kinh doanh và sử dụng thuốc
bảo vệ thực vật trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa......................................................75
4.2.6. Đánh giá kết quả và hạn chế trong quản lý hoạt động kinh doanh và sử
dụng thuốc bảo vệ thực vật trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa ...................................80
4.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động kinh doanh và sử dụng thuốc
bảo vệ thực vật trên địa bàn tỉnh thanh hóa ......................................................109
4.3.1. Các yếu tố ảnh hưởng........................................................................................109

v

4.3.2. Phân tích ảnh hưởng của các yếu tố đến kết quả quản lý kinh doanh và sử
dụng thuốc bảo vệ thực vật ...............................................................................125
4.4. Giải pháp tăng cường quản lý hoạt động kinh doanh và sử dụng thuốc bảo
vệ thực vật trên địa bàn tỉnh thanh hóa.............................................................131
4.4.1. Căn cứ đề xuất giải pháp...................................................................................131
4.4.2. Định hướng tăng cường quản lý hoạt động kinh doanh và sử dụng thuốc
bảo vệ thực vật trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa....................................................134
4.4.3. Các giải pháp.....................................................................................................134
Tóm tắt phần 4 ..............................................................................................................145
Phần 5. Kết luận và kiến nghị....................................................................................147
5.1. Kết luận .............................................................................................................147
5.2. Kiến nghị...........................................................................................................148
Danh mục các công trình công bố có liên quan đến luận án.........................................149
Tài liệu tham khảo ........................................................................................................150
Phụ lục ..........................................................................................................................162

vi

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
Chữ viết tắt Nghĩa tiếng Việt
ATVSTP An toàn vệ sinh thực phẩm
BVTV Bảo vệ thực vật
CS Cộng sự (et al.)
ĐVT Đơn vị tính
EFA Phân tích nhân tố khám phá
(Exploratory Factor Analysis)
EPA Cơ quan Bảo vệ Môi trường liên bang
(Environmental Protection Agency)
FAO Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp liên hiệp quốc
(Food and Agriculture Organization of the United Nations)
FIFRA Đạo luật liên bang về thuốc trừ sâu, thuốc trừ bệnh, thuốc trừ chuột
(Federal Insecticide, Fungicide and Rodenticide Act)
GCNĐĐKKD/CCHN Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh/Chứng chỉ hành nghề
Ha Héc ta
HTX Hợp tác xã
ICAMA Cục Quản lý Nông dược
(Institute for the Control of Agrochemicals, Ministry of Agriculture)
IPM Quản lý dịch hại tổng hợp
(Integrated Pest Management)
NN&PTNT Nông nghiệp và phát triển nông thôn
PRA Đánh giá nhanh có sự tham gia
(Participatory Rural Appraisal)
QLTT Quản lý thị trường
SRI Canh tác lúa cải tiến
(System of Rice Improvement)
SWOT Phân tích điểm mạnh, yếu, cơ hội và thách thức
(Strengths - Weaknesses - Opportunities - Threats)
TCVN Tiêu chuẩn Việt Nam
TN&MT Tài nguyên và Môi trường
UBND Ủy ban nhân dân
VBQPPL Văn bản quy phạm pháp luật
WHO Tổ chức Y tế thế giới
(World Health Organization)

vii

DANH MỤC BẢNG
STT Tên Bảng Trang
2.1. Bảng phân loại độ độc thuốc bảo vệ thực vật ở Việt Nam và các biểu tượng
về độ độc cần ghi trên nhãn thuốc ......................................................................10
3.1. Số lượng mẫu chọn điều tra đại diện trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa ....................50
3.2. Nội dung và cách thực hiện phương pháp phân tích điểm mạnh, yếu, cơ
hội và thách thức.................................................................................................51
4.1. Số lượng và chủng loại thuốc bảo vệ thực vật đang lưu thông trên địa bàn
tỉnh Thanh Hóa đến tháng 6/2016 ......................................................................59
4.2. Số lượng các đơn vị kinh doanh thuốc bảo vệ thực vật trên địa bàn tỉnh
Thanh Hóa giai đoạn 2011-2016 ........................................................................60
4.3. Diện tích gieo trồng và khối lượng thuốc bảo vệ thực vật sử dụng trên địa
bàn tỉnh Thanh Hóa giai đoạn 2013 - 2015 ........................................................61
4.4. Số lượng các văn bản quy phạm pháp luật đang có hiệu lực liên quan đến
quản lý nhà nước về thuốc bảo vệ thực vật trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa
tính đến 12/2016.................................................................................................67
4.5. Số lượng hoạt chất được phép sử dụng và cấm sử dụng từ năm 2010-2016
tại Việt Nam........................................................................................................68
4.6. Kế hoạch Thanh tra và tập huấn kinh doanh thuốc bảo vệ thực vật tỉnh
Thanh Hóa giai đoạn 2014-2016 ........................................................................70
4.7. Kết quả tập huấn cho các cơ sở kinh doanh thuốc bảo vệ thực vật trên địa
bàn tỉnh Thanh Hóa giai đoạn 2011-2015 ..........................................................72
4.8. Mức độ thường xuyên tham gia tập huấn của chủ các cơ sở kinh doanh
thuốc bảo vệ thực vật trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa............................................73
4.9. Tần suất nhận thông tin của các chủ cơ sở kinh doanh thuốc bảo vệ thực
vật từ cơ quan chức năng trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa......................................74
4.10. Tình hình thực hiện tập huấn cho hộ nông dân về sử dụng thuốc bảo vệ
thực vật trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa .................................................................75
4.11. Ý kiến của các cơ sở kinh doanh thuốc bảo vệ thực vật về tình hình thanh
tra, kiểm tra của các cơ quan quản lý trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa ...................77

viii

4.12. Kết quả thanh tra, kiểm tra các cơ sở kinh doanh thuốc bảo vệ thực vật trên
địa bàn tỉnh Thanh Hóa giai đoạn 2011-2015 ....................................................78
4.13. Các lỗi vi phạm chủ yếu và hình thức xử lý đối với các cơ sở kinh doanh
4.14. Tình hình kiểm tra và vi phạm các quy định trong sử dụng thuốc bảo vệ
thực vật trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa .................................................................79
4.15. Người bán hàng thường xuyên của các cơ sở kinh doanh thuốc bảo vệ thực
vật trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa .........................................................................81
4.16. Tình hình thực hiện đảm bảo yêu cầu vị trí cửa hàng và kho thuốc của các
cơ sở kinh doanh thuốc bảo vệ thực vật trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa ...............82
4.17. Tình hình thực hiện đảm bảo các chủng loại hàng hóa khác của các cơ sở
kinh doanh thuốc bảo vệ thực vật trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa.........................84
4.18. Tình hình thực hiện đảm bảo trang thiết của cơ sở kinh doanh thuốc bảo
vệ thực vật trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa ............................................................85
4.19. Tình hình thực hiện kinh doanh theo danh mục, nguồn gốc của các cơ sở
kinh doanh thuốc bảo vệ thực vật trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa.........................86
4.20. Tình hình thực hiện đảm bảo chất lượng thuốc của các cơ sở kinh doanh
4.21. Tình hình xử lý thuốc không đảm bảo yêu cầu của các cơ sở kinh doanh
4.22. Kết quả đánh giá, phân loại các cơ sở kinh doanh thuốc bảo vệ thực vật
trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa ...............................................................................91
4.23. Tỷ lệ hộ tham gia tập huấn sử dụng thuốc bảo vệ thực vật ở các huyện điều
tra trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa..........................................................................92
4.24. Tỷ lệ hộ có các dụng cụ cần thiết để phun thuốc bảo vệ thực vật ở các
huyện điều tra trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa .......................................................92
4.25. Cơ sở lựa chọn mua thuốc bảo vệ thực vật của các hộ nông dân ở các huyện
điều tra trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa ..................................................................93
4.26. Cơ sở lựa chọn thời điểm sử dụng thuốc bảo vệ thực vật của người nông
dân ở các huyện điều tra trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa .......................................95
4.27. Tỷ lệ hộ nông dân sử dụng thuốc bảo vệ thực vật đúng cách ở các huyện
điều tra trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa ..................................................................97

ix

4.28. Tỷ lệ hộ nông dân sử dụng bảo hộ lao động trong sử dụng thuốc bảo vệ
thực vật ở các huyện điều tra trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa................................98
4.29. Cách thức xử lý thuốc bảo vệ thực vật hư hỏng của hộ nông dân ở các
huyện điều tra tỉnh Thanh Hóa .........................................................................100
4.30. Cách thức xử lý bao bì và thuốc thừa sau phun của hộ nông dân ở các
huyện điều tra trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa .....................................................101
4.31. Ý kiến đánh giá của cán bộ quản lý cấp tỉnh, huyện và xã về các hoạt động
quản lý kinh doanh thuốc bảo vệ thực vật trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa............103
4.32. Tổng hợp ý kiến đánh giá của các bộ quản lý các cấp về quản lý sử dụng
thuốc bảo vệ thực vật trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa..........................................104
4.33. Tổng hợp ý kiến đánh giá của các cơ sở kinh doanh thuốc bảo vệ thực vật
về thể chế thực hiện các văn bản pháp luật trong quản lý kinh doanh và sử
dụng thuốc bảo vệ thực vật trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa.................................111
4.34. Trình độ chuyên môn và số năm kinh nghiệm của cán bộ ngành bảo vệ
thực vật tỉnh Thanh Hóa ...................................................................................112
4.35. Ý kiến của các cơ sở kinh doanh thuốc bảo vệ thực vật về năng lực cán bộ
quản lý kinh doanh và sử dụng thuốc bảo vệ thực vật trên địa bàn tỉnh
Thanh Hóa ........................................................................................................113
4.36. Ý kiến của các cơ sở kinh doanh về hiểu biết các qui định trong kinh doanh
4.37. Tỷ lệ tiếp cận từ các nguồn thông tin của hộ nông dân trong sử dụng thuốc
bảo vệ thực vật tại các huyện điều tra tỉnh Thanh Hóa ....................................116
4.38. Nhận thức của hộ nông dân về thuốc bảo vệ thực vật sinh học hoặc có
nguồn gốc sinh học và nguyên tắc 4 đúng ở các huyện điều tra tỉnh
Thanh Hóa ........................................................................................................117
4.39. Nhận thức của nông dân về mức độ ảnh hưởng của thuốc bảo vệ thực vật
đến sức khỏe con người tại các huyện điều tra tỉnh Thanh Hóa.......................118
4.40. Nhận thức của nông dân về mức độ ảnh hưởng của thuốc bảo vệ thực vật
đến môi trường sinh thái ở các huyện điều tra tỉnh Thanh Hóa .......................119
4.41. Tình hình tuân thủ các qui định sử dụng thuốc bảo vệ thực vật của các hộ
trồng rau trên địa bàn thành phố Thanh Hóa....................................................121

x

4.42. Ý kiến đánh giá của cơ sở kinh doanh về kinh phí và cơ sở vật chất kỹ
thuật phục vụ quản lý kinh doanh và sử dụng thuốc bảo vệ thực vật tỉnh
Thanh Hóa ........................................................................................................122
4.43. Ý kiến đánh giá các cơ sở kinh doanh về sự phối hợp của các đơn vị có
liên quan trong quản lý kinh doanh và sử dụng thuốc bảo vệ thực vật trên
địa bàn tỉnh Thanh Hóa ....................................................................................124
4.44. Điểm trung bình các yếu tố ảnh hưởng đến kết quả quản lý kinh doanh và
sử dụng thuốc bảo vệ thực vật tỉnh Thanh Hóa................................................126
4.45. Hệ số ảnh hưởng của các yếu tố đến kết quả quản lý kinh doanh và sử dụng
4.46. Hệ số ảnh hưởng của các yếu tố tuân thủ nguyên tắc trong sử dụng thuốc
bảo vệ thực vật đến mức độ an toàn và hiệu quả của hộ nông dân trồng rau
trên địa bàn thành phố Thanh Hóa....................................................................129
4.47. Hệ số ảnh hưởng của các tiêu chí tuân thủ ở từng nguyên tắc sử dụng thuốc
bảo vệ thực vật trong sản xuất rau của hộ nông dân trên địa bàn thành phố
Thanh Hóa ........................................................................................................130
4.48. Ma trận phân tích điểm điểm mạnh, yếu, cơ hội, thách thức (SWOT) trong
quản lý hoạt động kinh doanh và sử dụng thuốc bảo vệ thực vật trên địa
bàn tỉnh Thanh Hóa ..........................................................................................131

xi

DANH MỤC SƠ ĐỒ
STT Tên Sơ đồ Trang
2.1. Các yếu tố ảnh hưởng đến hành vi của người nông dân trong sử dụng thuốc
bảo vệ thực vật....................................................................................................25
2.2. Cách tiếp cận giảm thuốc bảo vệ thực vật ..........................................................26
2.3. Bộ máy quản lý thuốc bảo vệ thực vật tại Mỹ ....................................................27
2.4. Mô hình quản lý cấp phép thuốc bảo vệ thực vật ở Thái Lan.............................29
2.5. Hệ thống quản lý kinh doanh thuốc bảo vệ thực vật ở Trung Quốc...................31
3.1. Khung phân tích quản lý hoạt động kinh doanh và sử dụng thuốc bảo vệ
thực vật ...............................................................................................................42
4.1. Mạng lưới cung ứng thuốc bảo vệ thực vật trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa ..........58
4.2. Bộ máy tổ chức quản lý hoạt động kinh doanh thuốc bảo vệ thực vật trên
địa bàn tỉnh Thanh Hóa ......................................................................................63
4.3. Bộ máy tổ chức quản lý sử dụng thuốc bảo vệ thực vật trên địa bàn tỉnh
Thanh Hóa ..........................................................................................................65

xii

DANH MỤC ĐỒ THỊ
STT Tên Đồ thị Trang
4.1. Đánh giá của các cơ sở kinh doanh về số lượng chủng loại thuốc bảo vệ
thực vật ...............................................................................................................87
4.2. Mức độ thường xuyên cập nhật giá lên bảng niêm yết giá .................................90
4.3. Địa điểm mua thuốc phổ biến của người dân .....................................................94
4.4. Nồng độ và liều lượng sử dụng thuốc bảo vệ thực vật .......................................96
4.5. Tỷ lệ hộ nông dân thực hiện thời gian cách ly sau khi phun thuốc bảo vệ
thực vật ở các huyện điều tra tỉnh Thanh Hóa....................................................99
4.6. Sự quan tâm độ độc của thuốc bảo vệ thực vật.................................................115
4.7. Tỷ lệ hộ nhận được thông tin về quy định sử dụng thuốc bảo vệ thực vật.......117

xiii

DANH MỤC HỘP
STT Tên Hộp Trang
4.1. Sai phạm trong sử dụng lao động bán thuốc bảo vệ thực vật .............................82
4.2. Ý kiến của cán bộ địa phương về việc chứng nhận địa điểm kinh doanh
cho các cơ sở kinh doanh thuốc bảo vệ thực vật ................................................83
4.3. Ý kiến đánh giá của chủ cơ sở về vị trí cửa hàng của các cơ sở kinh doanh
thuốc Bảo vệ thực vật .........................................................................................83
4.4. Chủng loại và mức độ sử dụng đủ các loại thuốc bảo vệ thực vật......................97
4.5. Đánh giá của người dân về xử lý vỏ bao thuốc bảo vệ thưc vật .......................102
4.6. Xử lý thuốc còn dư sau khi phun......................................................................102
4.7. Chất lượng thuốc bảo vệ thực vật .....................................................................107
4.8. Ý kiến của cán bộ Chi cục Bảo vệ thực vật về bất cập trong quản lý kinh
doanh thuốc bảo vệ thực vật.............................................................................108
4.9. Đánh giá về chế tài xử phạt vi phạm trong kinh doanh thuốc bảo vệ
thực vật .............................................................................................................110
4.10. Đánh giá của cán bộ về tiếp cận thông tin ........................................................116
4.11. Đánh giá của người dân về thuốc bảo vệ thực vật sinh học..............................118

xiv

DANH MỤC ẢNH
STT Tên Ảnh Trang
3.1. Bản đồ hành chính tỉnh Thanh Hóa .........................................................................43
4.1. Kinh doanh thuốc bảo vệ thực vật vùng với thức ăn chăn nuôi...............................84

xv

TRÍCH YẾU LUẬN ÁN
Tên tác giả: Lê Văn Cường
Tên Luận án: Quản lý hoạt động kinh doanh và sử dụng thuốc bảo vệ thực vật trên địa
bàn tỉnh Thanh Hóa
Chuyên ngành: Kinh tế phát triển Mã số: 9 31 01 05
Tên cơ sở đào tạo: Học viện Nông nghiệp Việt Nam
Mục đích nghiên cứu
Đánh giá thực trạng và phân tích các yếu tố ảnh hưởng để đề xuất giải pháp tăng
cường quản lý hoạt động kinh doanh và sử dụng thuốc BVTV trên địa bàn tỉnh Thanh
Hóa nhằm thực hiện tốt Luật Bảo vệ và kiểm dịch thực vật.
Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp tiếp cận: (i) Tiếp cận vùng; (ii) Tiếp cận có sự tham gia; (iii) Tiếp
cận thể chế; (iv) Tiếp cận theo đối tượng bị quản lý.
- Phương pháp chọn điểm nghiên cứu: Dựa vào điều kiện tự nhiên, diện tích đất
nông nghiệp và diện tích gieo trồng các loại cây trồng, cùng với sự phân bố các cơ sở
kinh doanh thuốc BVTV (có đại lý lớn, đại lý nhỏ và cửa hàng nhỏ lẻ) và ý kiến tư vấn
của Chi cục BVTV tỉnh Thanh Hóa. Tác giả chọn 5 huyện đại diện cho 3 vùng đặc
trưng của tỉnh là: huyện Ngọc Lặc, Thọ Xuân diện cho vùng trung du miền núi; huyện
Thiệu Hóa và thành phố Thanh Hóa đại diện cho vùng đồng bằng; huyện Hoằng Hóa
đại diện cho vùng ven biển. Ở 3 huyện Ngọc Lặc, Hoằng Hóa và thành phố Thanh Hóa,
tác giả chọn mỗi huyện 3 xã để khảo sát các hộ nông dân sử dụng thuốc BVTV.
Phương pháp phân bổ số lượng mẫu cho các huyện được thực hiện theo phương
pháp chọn mẫu điển hình tỷ lệ. Các đơn vị mẫu được chọn ra từ các xã, huyện theo
phương pháp chọn ngẫu nhiên.
- Phương pháp thu thập thông tin
Thu thập dữliêụ thứ cấp: Các văn bản pháp luật, các qui định của các cơ quan
trung ương đến địa phương về kinh doanh và sử dụng thuốc BVTV, các công trình
nghiên cứu về kinh doanh và sử dụng thuốc BVTV, kinh nghiệm trên thế giới và trong
nước về quản lý hoạt động kinh doanh và sử dụng thuốc BVTV, thông tin về tình hình
quản lý kinh doanh thuốc BVTV trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa.
Thu thập dữliêụ sơ cấp: Phương pháp điều tra chọn mẫu, phỏng vấn sâu cán bộ
quản lý, thảo luận nhóm có sự tham gia và quan sát thực địa.
- Các phương pháp phân tích thông tin: Phương pháp thống kê mô tả; phương
pháp so sánh; phương pháp phân tích điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức;
phương pháp phân tích nhân tố khám phá; và phương pháp phân tích hồi quy.
- Công cụ xử lý: Các số liệu được nhập và xử lý bằng phần mềm Microsoft Excel
và SPSS 22.0.

xvi

Kết quả chính và kết luận
Đã hệ thống hóa và phát triển được một số lý luận về quản lý kinh doanh và sử dụng
thuốc BVTV: Đã làm rõ đặc thù của hoạt động kinh doanh và sử dụng thuốc BVTV là hoạt
động kinh doanh và sử dụng sản phẩm có điều kiện, gắn với quyền lợi và nghĩa vụ. Vì vậy,
quản lý hoạt động kinh doanh và sử dụng thuốc BVTV không chỉ là vấn đề trước mắt mà
còn là lâu dài thích ứng với từng giai đoạn phát triển sản xuất nông nghiệp.
Mạng lưới kinh doanh thuốc BVTV trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa phát triển mạnh mẽ
và đa dạng với 7 đại lý/doanh nghiệp phân phối chính, 1.106 cơ sở kinh doanh, buôn bán
với trên 420 loại thuốc BVTV thương phẩm. Cơ quan quản lý trực tiếp các hoạt động kinh
doanh và sử dụng thuốc BVTV của tỉnh là Chi cục BVTV tỉnh. Kết quả đạt được trong quản
lý hoạt động kinh doanh và sử dụng thuốc BVTV trên địa bàn tỉnh là: (i) hệ thống các văn
bản pháp luật được ban hành, tuyên truyền phổ biến kịp thời với 29 văn bản pháp luật chính
(trong đó có 12 văn bản do các cơ quan cấp tỉnh ban hành); (ii) công tác thanh kiểm tra
được triển khai thường xuyên và nhận được sự đồng thuận cao trong xã hội; (iii) tình trạng
các cơ sở kinh doanh thuốc BVTV vi phạm có xu hướng giảm; (iv) số hộ nông dân
vi phạm qui định trong sử dụng thuốc BVTV cũng có xu hướng giảm tích cực; (iv) công
tác dự tính, dự báo tình hình dịch hại và khuyến cáo các biện pháp phòng trừ có chất
lượng và đảm bảo kịp thời. Tuy nhiên, vẫn còn hạn chế như: (i) Tình trạng thanh tra,
quản lý chất lượng thuốc và giá cả chưa thực sự chặt chẽ; (ii) Công tác xử lý vi phạm
đối với các cơ sở kinh doanh và người sử dụng thuốc còn nhẹ, thiếu tính răn đe; (iii)
công tác tập huấn, tuyên truyền về sử dụng thuốc BVTV còn chưa sâu rộng đến các địa
phương; (iv) Việc chuyển giao áp dụng các tiến bộ kỹ thuật trong BVTV chưa nhiều.
Các yếu tố ảnh hưởng đến kết quả quản lý hoạt động kinh doanh và sử dụng
thuốc BVTV trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa là: (i). Nội dung và cách thức thực hiện các
văn bản pháp luật; (ii). Năng lực cán bộ quản lý; (iii). Sự hiểu biết và ý thức tuân thủ
pháp luật của người kinh doanh và sử dụng thuốc BVTV; (iv). Kinh phí, cơ sở vật chất,
trang thiết bị và ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật; (v). Sự phối hợp giữa các đơn vị
tham gia quản lý. Trong đó, yếu tố sự phối hợp của các đơn vị tham gia quản lý có ảnh
hưởng cao nhất (0,214), tiếp đến là yếu tố sự hiểu biết và ý thức tuân thủ pháp luật của
người kinh doanh và sử dụng thuốc BVTV (0,185).
Để tăng cường quản lý hoạt động kinh doanh và sử dụng thuốc BVTV trên địa
bàn tỉnh Thanh Hóa trong thời gian tới cần thực hiện trên cơ sở 4 định hướng và áp
dụng 7 giải pháp, gồm: (i). Xây dựng và ban hành các quy định cụ thể để thực hiện các
văn bản pháp luật; (ii). Tăng cường bộ máy quản lý; (iii). Tăng cường đầu tư cơ sở hạ
tầng và huy động nguồn kinh phí; (iv). Tăng cường trách nhiệm của chính quyền cấp xã
và sự phối hợp giữa các đơn vị; (v) Tăng cường truyên truyền, tập huấn. (vi). Siết chặt
quản lý các cơ sở kinh doanh thuốc BVTV; (vii). Tăng cường chuyển giao tiến bộ kỹ
thuật cho hộ nông dân trong sử dụng thuốc BVTV.

xvii

THESIS ABTRACT
PhD candidate: Le Van Cuong
Thesis title: Managing activity of business and use of pesticide in Thanh Hoa province
Major: Development Economics Code: 9 31 01 05
Educational organization: Vietnam National University of Agriculture
Research Objectives
Assessing the situation and analyzing the influential factors to suggest some
solutions to enhance managing activity of business and use of pesticide in Thanh Hoa
province to fulfill law on plant protection and quarantine as well as.
Materials and Methods
Approach method: (i) Regional approach; (ii) Participatory approach; (iii)
Institutional approach; (iv) Approach the object is managed.
Selection method of research area: Based on the natural conditions, agricultural
area, cultivated surface of crops, as well as the distribution and consultation of pesticide
business (big agent, small agent and retail outlet) and professional advice from Plant
Protection Department of Thanh Hoa province, the author has selected 5 districts to
represent for 3 specific areas, includes: Ngoc Lac and Tho Xuan represent the
mountainous region; Thieu Hoa and Thanh Hoa city represent the dental region and
Hoang Hoa represent for the coastal region. Thence, the author has selected 3
communes/district to survey the farmers using pesticides.
The allocating samples method is followed the typical sampling method. Sample
units were selected by using random samples.
Methods of collecting information:
Secondary data collection: The author uses not only the legislation and the
provisions of plant protection but also the experienced management of the business in
the world and domestic and the usage of pesticide in Thanh Hoa province.
Primary data collection: Sample survey method, in-depth interviews managers,
group discussions Participatory Rural Appraisal (PRA) and field observations.
Information analysis methods: The descriptive statistical methods; the
comparative method; the analytical method about strengths, weaknesses, opportunities,
and challenges; Exploratory Factor Analysis method; and the regression analysis.
Handling tool: The data is entered and processed by Microsoft Excel and SPSS
software 22.0.
Main findings and conclusions
The author has systematized and developed augments in the managing activity of
business and use of pesticide: The author has clarified the characteristic of the business

xviii

and uses pesticide management is a business and uses the conditional, association with
rights obligations. Therefore, managing activity of business and use of pesticide is not
only the immediate problem but also a long-term adaptation to the agricultural
production development at each stage.
The network of the pesticide business in Thanh Hoa province flourished and
diversified with 7 major distributions agents, 1.106 business establishments trading with
over 420 commercial pesticides. The direct administration is Thanh Hoa Plant
Protection Department. The results achieved in the business management and the usage
of pesticides in the province such as: (i). The system of legal documents is issued and
timely disseminated in 29 legal documents (including 12 documents issued by the
provincial authorities issued); (ii). The work of inspection is implemented regularly and
received high consensus in society; (iii). The status of the business establishments in
violation of pesticide tend to decrease; (iv). The number of farmers violated regulations
in the use of pesticide is also a positive trend; (v). The work of estimates, forecasts and
recommended pest control measures to have the quality and ensure timely. However,
there are still drawbacks, includes: (i). The status of inspection and management of
quality and price pesticide are not really strict; (ii). The handling of the offense against
the business establishments and users is light and lack of deterrence; (iii). The training
and communication on the use of pesticide was not extended to the locality; (iv.) The
transfer of the application of technical advances in crop protection is not so much.
The factors influencing the results’ managing activity of business and use of
pesticide in Thanh Hoa province are as follows: (i). Content and method of
implementation of legal documents; (ii). Management capacity; (iii). The law
compliance and awareness of pesticide traders and user; (iv). Budget, infrastructure,
equipment and application of advanced technology; (v). Collaboration between
management stakeholders. Among these factors, the collaboration between management
stakeholders is the most influential factor (0,214), followed by the legal compliance and
awareness of pesticide traders and user (0,185).
It should be implemented based on 4 directions and 7 solutions to strengthen
managing activity of business and use of pesticide in Thanh Hoa province, including:
(i). Building and issuing specific regulations for the implementation of legal documents;
(ii). Increasing investment in infrastructure and; (iii). Increasing investment in
infrastructure and fund mobilization; (iv). Increasing responsibility of authority at
commune level and the collaboration between management stakeholders; (v). Promoting
activities of propaganda and training on pesticide; (vi). Proper inspection of pesticide
traders; (vii). Enhancing the transfer of technical advances in pesticide use to the
farmers.

xix

PHẦN 1. MỞ ĐẦU
1.1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI
Thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) được xem như là công cụ hữu hiệu trong
quản lý dịch hại cây trồng, góp phần quan trọng trong việc bảo vệ cây trồng trước
sự gây hại của các loại sâu bệnh khác nhau, sự cạnh tranh từ cỏ dại và ký sinh
trùng, góp phần tăng sản lượng nông nghiệp, cải thiện chất lượng sản phẩm của
cây trồng và giúp nông dân giảm chi phí sản xuất, giảm rủi ro và đứng vững
trong thị trường có tính cạnh tranh cao hiện nay. Tuy nhiên, việc lạm dụng thuốc
BVTV quá mức cần thiết và không thực sự mang lại hiệu quả kinh tế đang diễn
ra ở hầu hết các nước trên thế giới với khối lượng sử dụng trên toàn thế giới lên
tới 35 triệu tấn hoạt chất/năm tương đương tổng giá trị khoảng 45 tỷ USD (Frank
et al., 2015). Ở các nước đang phát triển giá trị sử dụng lên tới 3 tỷ USD, trong
đó, có tới gần 1/3 lượng thuốc BVTV (tương đương 900 triệu USD) không đạt
tiêu chuẩn chất lượng được quốc tế chấp nhận (Sylviane et al., 2002). Đặc biệt, ở
các nước nghèo do thiếu cơ sở hạ tầng và sự hiểu biết của nguồn nhân lực đang
được sử dụng làm “bãi rác” cho các loại thuốc trừ sâu nguy hiểm, trong số đó có
nhiều loại bị cấm ở hầu hết các nước trên thế giới vì những đe dọa nghiêm trọng
đến sức khoẻ con người và môi trường tự nhiên. Chính vì vậy, việc nghiên cứu
quản lý và giảm thiểu việc sử dụng thuốc BVTV hiện đang được các quốc gia có
nền sản xuất nông nghiệp quan tâm và chú trọng giải quyết.
Việt Nam là nước có điều kiện khí hậu đặc trưng nhiệt đới gió mùa vừa
thuận lợi cho phát triển ngành trồng trọt đa dạng và phong phú, có diện tích canh
tác lớn, đồng thời cũng là điều kiện thuận lợi cho việc phát sinh, phát triển của
các loài dịch hại ngày càng phức tạp cả về tần suất và mức độ gây hại. Do đó,
nhu cầu sử dụng thuốc BVTV trong sản xuất để phòng trừ dịch hại là rất lớn theo
hướng ngày càng tăng cả về số lượng, chủng loại. Tính đến 12/2016 ở Việt Nam
có tới 1.710 hoạt chất với 3.998 tên thuốc thương phẩm được sử dụng trong sản
xuất nông nghiệp (Bộ NN&PTNT, 2016) thông qua hệ thống cung cấp của
31.284 cơ sở kinh doanh, buôn bán thuốc BVTV trên địa bàn cả nước (Cục
BVTV, 2016a
). Hầu hết các loại thuốc BVTV đang sử dụng đều phải nhập khẩu
với sản lượng lên tới 127.728,24 tấn thuốc thương phẩm, giá trị tương đương
735,339 triệu USD (Cục BVTV, 2016b
).

1

Để tránh sự phá hoại của các loài dịch hại đối với cây trồng, nông dân
thường xuyên sử dụng thuốc BVTV, nên chúng có mặt trên thị trường vật tư
nông nghiệp với nhiều kênh phân phối và tác nhân tham gia. Với động cơ là thu
lợi nhuận các nhà kinh doanh thuốc BVTV sẵn sàng đưa ra thị trường sản phẩm
thuốc BVTV không đảm bảo chất lượng, giá cả không ổn định, nhãn mác không
đầy đủ, vv… Trong sản xuất nông nghiệp, phần lớn người sử dụng thuốc BVTV
thường không có đầy đủ thông tin về thị trường; thiếu kiến thức về thuốc BVTV
nên thường mua và sử dụng thuốc kém chất lượng, thậm chí sử dụng thuốc ngoài
danh mục được phép sử dụng. Vì vậy, vấn đề lạm dụng và sử dụng tùy tiện thuốc
BVTV đã và đang diễn ra ở nhiều nơi và là nguyên nhân gây ảnh hưởng nghiêm
trọng làm tổn hại đến sức khỏe con người và môi trường, dẫn đến nguy cơ mất an
toàn vệ sinh thực phẩm (ATVSTP) (Hoàng Bá Thịnh, 2009). Hầu hết người sử
dụng hiểu sai về thời gian cách ly, lý do dừng phun thuốc, thiếu hiểu biết về mầu
sắc, các biểu tượng trên bao bì thuốc, đặc biệt về nguyên tắc “4 đúng” còn phổ
biến (Đỗ Kim Chung và cs., 2009).
Thanh Hóa là tỉnh có diện tích sản xuất nông nghiệp khá lớn, ngành trồng trọt
những năm gần đây phát triển mạnh, là thị trường đầy tiềm năng cho các đơn vị kinh
doanh thuốc BVTV. Mạng lưới cung ứng thuốc BVTV đã và đang phát triển mạnh
mẽ với nhiều cơ sở sản xuất kinh doanh lớn, số lượng sản phẩm đa dạng. Tính đến
6/2016 trên địa bàn toàn tỉnh Thanh Hóa có 43 công ty đăng ký cung ứng thuốc
BVTV thông qua 07 đại lý phân phối lớn, 1.106 đại lý/cửa hàng bán buôn, bán lẻ và
khoảng trên 420 hộ kinh doanh nhỏ lẻ với trên 420 loại thuốc thương phẩm (Chi cục
BVTV tỉnh Thanh Hóa, 2016a
). Song hành với sự phát triển đó, đã gây ra không ít
khó khăn, thách thức và nảy sinh nhiều bất cập trong quản lý kinh doanh và sử dụng
thuốc BVTV trên địa bàn toàn tỉnh như: (i) Thuốc không rõ nguồn gốc xuất xứ (nhập
lậu), thuốc hết hạn sử dụng, thuốc không đảm bảo về chất lượng và nhãn mác, thuốc
ngoài danh mục được phép sử dụng,… vẫn còn tồn tại trên thị trường; (ii) Không có
kho lưu chứa các thuốc BVTV vi phạm bị tịch thu, thu giữ; (iii) Sự hiểu biết của cán
bộ kỹ thuật cơ sở, đặc biệt là chính quyền cấp xã/phường về thuốc BVTV còn hạn
chế; (iv) Công tác thanh tra, kiểm tra các cơ sở kinh doanh và người sử dụng thuốc
BVTV trên đị bàn tình còn ít. Năm 2016, Chi cục BVTV tỉnh mới triển khai 8 cuộc
thanh kiểm tra đối với 254 lượt cơ sở kinh doanh trong tổng 254 cơ sở kiểm tra thi
có 30 cơ sở vi phạm với các lỗi vi

2

phạm phổ biến là không đủ điều kiện kinh doanh, không niêm yết giá, bán thuốc hết
hạn sử dụng, kho không đúng quy định và bán thuốc chung với thức ăn chăn nuôi.
Tình trạng người sử dụng thuốc BVTV trên địa bàn tỉnh vi phạm nguyên tắc “4
đúng” trong sử dụng diễn ra phổ biến (Chi cục BVTV tỉnh Thanh Hóa, 2016b
).
Các nghiên cứu trước đây có liên quan đến quản lý hoạt động kinh doanh và
sử dụng thuốc BVTV ở Việt Nam đã có như Nguyễn Phượng Lê (2013) về thực hiện
quy định về quản lý kinh doanh thuốc BVTV trong sản xuất rau vùng đồng bằng
sông Hồng; Trần Thị Ngọc Lan và cs. (2014) về quản lý nhà nước trong sử dụng
thuốc BVTV của hộ nông dân tỉnh Thái Bình; Nguyễn Thúy Lan Chi và cs. (2015)
về giải pháp quản lý an toàn tại công ty thuốc BVTV Sài Gòn,… Các nghiên cứu
này thường mới đề cập tới từng khía cạnh cụ thể ở các địa phương và các vùng khác
nhau, mà chưa có công trình nào đi sâu nghiên cứu kết hợp đồng thời cả quản lý hoạt
động kinh doanh và sử dụng thuốc BVTV trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa.
Xuất phát từ những bất cập trong thực tiễn cần giải quyết trên địa bàn cả
nước nói chung và tỉnh Thanh Hóa nói riêng việc tổ chức thực hiện nghiên cứu
đề tài này là rất cần thiết và có ý nghĩa quan trọng nhằm góp phần hạn chế các
tiêu cực trong kinh doanh và sử dụng thuốc BVTV, thúc đẩy phát triển sản xuất
nông nghiệp bền vững, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, đảm bảo sức khỏe
con người và bảo vệ môi trường.
1.2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
1.2.1. Mục tiêu chung
Đánh giá thực trạng, phân tích các yếu tố ảnh hưởng, đề xuất giải pháp
tăng cường quản lý hoạt động kinh doanh và sử dụng thuốc BVTV nhằm thực
hiện tốt luật bảo vệ và kiểm dịch thực vật trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa.
1.2.2. Mục tiêu cụ thể
- Luận giải và làm rõ thêm lý luận và thực tiễn về quản lý hoạt động kinh
doanh, sử dụng thuốc BVTV;
- Đánh giá thực trạng và phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt
động kinh doanh và sử dụng thuốc BVTV trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa;
- Đề xuất giải pháp nhằm tăng cường quản lý hoạt động kinh doanh và sử
dụng thuốc BVTV trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa.

3

1.3. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
Đối tượng nghiên cứu của đề tài là những vấn đề lý luận và thực tiễn về
quản lý hoạt động kinh doanh và sử dụng thuốc BVTV theo hướng phát triển
nông nghiệp bền vững.
Đối tượng khảo sát chủ yếu của đề tài là: Các đơn vị kinh doanh thuốc
BVTV; Các trang trại, hộ sản xuất nông nghiệp (trồng trọt); Các cơ quan quản lý
Nhà nước (UBND tỉnh, huyện, xã, Sở NN&PTNT, Chi cục BVTV, trạm BVTV
các huyện); các tổ chức kinh tế xã hội khác và các cơ chế chính sách có liên quan
đến quản lý hoạt động kinh doanh và sử dụng thuốc BVTV.
1.4. PHẠM VI NGHIÊN CỨU
1.4.1. Phạm vi không gian
Luận án sẽ được tiến hành nghiên cứu trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa. Một
số nội dung chuyên sâu được khảo sát tại một số huyện đại diện.
1.4.2. Phạm vi thời gian
- Dữ liệu, thông tin thứ cấp phục vụ nghiên cứu này được thu thập trong
giai đoạn 3 - 5 năm gần đây (2012 - 2016);
- Dữ liệu, thông tin sơ cấp được khảo sát trong năm 2015 và 2016;
- Các giải pháp đề xuất nhằm hoàn thiện quản lý hoạt động kinh doanh và
sử dụng thuốc BVTV trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa đến năm 2030.
1.4.3. Phạm vi nội dung
Tập trung vào phân tích, đánh giá thực trạng quản lý (chủ yếu là quản lý
Nhà nước) hoạt động kinh doanh và sử dụng thuốc BVTV; Thực trạng thực hiện
các quy định pháp luật của người kinh doanh & sử dụng thuốc BVTV; Các yếu
tố ảnh hưởng và các giải pháp tăng cường quản lý hoạt động kinh doanh và sử
dụng thuốc BVTV.
Các loại thuốc BVTV chủ yếu là thuốc phòng trừ dịch hại, gồm: Thuốc
trừ sâu, thuốc trừ bệnh, thuốc trừ ốc, thuốc trừ cỏ, thuốc trừ chuột.
1.5. NHỮNG ĐÓNG GÓP MỚI CỦA ĐỀ TÀI
Về lý luận: Đã làm rõ hơn lý luận về quản lý kinh doanh và sử dụng thuốc
BVTV như: Thuốc BVTV là hàng hóa kinh doanh và sử dụng có điều kiện theo
hướng giảm thiểu tối đa tần suất và mức độ sử dụng; Cung và cầu thuốc BVTV
luôn có mối quan hệ chặt chẽ nhưng khác với các hàng hóa dịch vụ thông thường
ở chỗ có cung thì có cầu. Quản lý hoạt động kinh doanh thuốc BVTV là quản lý

4

cung, quản lý sử dụng là quản lý cầu. Quản lý hoạt động kinh doanh và sử dụng
thuốc BVTV cần dựa vào các quy định pháp luật của nhà nước, song rất cần có
sự phối hợp chặt chẽ không chỉ các cơ quan nhà nước mà còn có sư tham gia
quản lý của các tổ chức cộng đồng.
Về thực tiễn: Đã gắn kết giữa quản lý kinh doanh và quản lý sử dụng
thuốc BVTV; Tổng kết được 4 bài học kinh nghiệm thực tiễn về quản lý kinh
doanh và sử dụng thuốc BVTV; Định lượng mức độ ảnh hưởng của các yếu tố
đến quản lý hoạt động kinh doanh và sử dụng thuốc BVTV; Đề xuất các giải
pháp có tính khả thi và cung cấp dữ liệu cho các cơ quan cấp tỉnh tham khảo để
hoạch định chính sách quản lý kinh doanh và sử dụng thuốc BVTV.
Về phương pháp: Đã sử dụng các phương pháp nghiên cứu mới, hiện đại
như phân tích nhân tố khám phá với thang đo likert để đánh giá mức độ tuân thủ
các qui định pháp luật trong kinh doanh và sử dụng thuốc BVTV, kiểm định ý
nghĩa thống kê để lựa chọn biến cho phân tích hồi quy các yếu tố ảnh hưởng đến
kết quả quản lý kinh doanh và sử dụng thuốc BVTV mà các nghiên cứu trước đây
chưa đề cập.
1.6. Ý NGHĨA KHOA HỌC VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI
Ýnghĩa khoa học: Đã sử dụng lý thuyết về ứng xử của người dân, lý
thuyết cung, cầu trong kinh doanh và sử dụng thuốc BVTV; nguyên tắc “4 đúng”
trong sử dụng thuốc BVTV. Sử dụng thang đo Likert để xác định mức độ tuân
thủ các qui định pháp luật. Sử dụng phân tích nhân tố khám phá để kiểm định và
chọn lọc các yếu tố ảnh hưởng. Sử dụng phân tích hồi qui đa biến để phân tích
các yếu tố ảnh hưởng đến kết quả quản lý hoạt động kinh doanh và sử dụng thuốc
BVTV. Đây là những kiến thức, phương pháp có ý nghĩa khoa học trong giảng
dạy, nghiên cứu khoa học và hoạch định chính sách.
Ý nghĩa thực tiễn: Đã chỉ ra: Danh mục thuốc BVTV được phép sử dụng
và hạn chế sử dụng ở Việt Nam cao hơn so với các nước trong khu vực và thay
đổi hàng năm; Khối lượng thuốc BVTV sử dụng ở tỉnh Thanh Hóa có giảm,
nhưng vẫn cao hơn so với bình quân cả nước; Trong kinh doanh thuốc BVTV các
đại lý, cửa hàng lớn tuân thủ các qui định pháp luật tốt hơn các cửa hàng nhỏ lẻ;
Nông dân của tỉnh Thanh Hóa ít chú ý đến sức khỏe bản thân và vệ sinh an toàn
thực phẩm cho người tiêu dùng. Các nhận xét này có ý nghĩa thực tiễn trong quản
lý kinh doanh và sử dụng thuốc BVTV.

5

PHẦN 2. TỔNG QUAN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH
VÀ SỬ DỤNG THUỐC BẢO VỆ THƯC VẬT
2.1. Tổng quan các công trình nghiên cứu trước đây
Thời gian qua, đã có một số công trình khoa học nghiên cứu ở Việt Nam
có nội dung liên quan đến sử dụng, quản lý hoạt động kinh doanh và sử dụng
thuốc BVTV. Trong các nghiên cứu này các tác giả đã luận giải và làm rõ thêm
một số lý luận, cũng như thực tiễn về thực trạng sử dụng thuốc BVTV và giải
pháp tăng cường quản lý các hoạt động kinh doanh và sử dụng thuốc BVTV
trong sản xuất nông nghiệp ở nhiều góc độ và phạm vi khác nhau, được tóm tắt
theo 2 nhóm công trình nghiên cứu sau:
(1). Các công trình nghiên cứu về sử dụng thuốc bảo vệ thực vật: Những năm
đầu của thế kỷ 21, (i). Paul et al. (2001) đã nghiên cứu sử dụng thuốc BVTV cho cây
ăn quả của nông dân vùng đồng bằng sông Cửu Long, có chỉ ra rằng, hầu hết nông
dân trồng cây ăn quả ở vùng này sử dụng thuốc BVTV mang tính định kỳ. Từ khi
cây bắt đầu ra hoa cho đến khi thu hoạch đối với côn trùng gây hại có tới 97% số hộ
phun thuốc và nấm hại là 79% số hộ, tương ứng với 13,4 lần/năm đối với côn trùng
và 11,6 lần/năm đối với nấm hại. Đáng chú ý, thông qua hướng dẫn của người kinh
doanh thuốc BVTV của địa phương số lần phun thuốc của nông dân cũng đã tăng
nhanh từ 26 lần/năm lên 37 lần/năm, tương tự số lượng thuốc trừ sâu sử dụng tăng từ
2,6 lên 3,9 lần dưới sự hướng dẫn của khuyến nông viên trong khi năng suất thu
hoạch trái cây không tăng; (ii). Escalada et al. (2009), tổng hợp số liệu điều tra từ
1992 đến 2007 cho thấy có tới 30 - 84% nông dân trồng lúa ở đồng bằng sông Cửu
Long tin rằng phun thuốc BVTV sẽ cho năng suất lúa cao hơn, trong khi có 47% -
89% số nông dân vẫn sử dụng thuốc BVTV dù họ nhận thức được việc sử dụng
thuốc sẽ giết chết các kẻ thù tự nhiên (thiên địch) của các loài dịch hại; (iii). Trong
nghiên cứu về ảnh hưởng của thuốc trừ sâu tới sức khỏe người phun thuốc, Phạm
Bích Ngân và cs. (2006); Phạm Văn Toàn (2013) đã chỉ ra rằng, việc sử dụng thuốc
trừ sâu ảnh hưởng không ít đến môi trường đất, nước và không khí ở khu vực phun
thuốc. Do không có hoặc nếu có các trang bị bảo hộ lao động nhưng chưa đảm bảo
yêu cầu về chất lượng, cùng với phun thuốc với liều lượng tùy tiện và sử dụng cả
những loại thuốc bị cấm nên thuốc trừ sâu đã ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của
người phun thuốc (hệ hô hấp, hệ thần kinh, da và hệ tuần hoàn); (iv). Trong nghiên
cứu về sử dụng phân hóa học và thuốc BVTV trong nông nghiệp ở Việt Nam,

6

ở góc độ kinh tế sinh thái và bền vững, tác giả Phạm Văn Hội (2009) cho rằng do
thâm canh tăng vụ, tăng diện tích, thay đổi cơ cấu giống cây trồng và biến đổi khí
hậu nên tình hình sâu bệnh diễn biến phức tạp hơn, xuất hiện nhiều đối tượng sâu
bệnh hại mới. Vì vậy số lượng và chủng loại thuốc BVTV sử dụng cũng tăng lên.
Vùng đồng bằng sử dụng nhiều hơn miền núi cả về số lượng sử dụng và số lần
phun. Dùng thuốc không theo hướng dẫn và không tuân thủ thời gian cách ly sau
phun. Sử dụng thuốc trong danh mục cấm và sử dụng quá mức đang làm tiêu diệt
các côn trùng có lợi nên nghiên cứu của Hoàng Bá Thịnh (2009), Đặng Thị
Phương Lan (2013) cho rằng cần hạn chế sử dụng thuốc BVTV, chỉ sử dụng
thuốc BVTV có nguồn gốc sinh học.
(2) Các nghiên cứu về quản lý kinh doanh và sử dụng thuốc bảo vệ thực vật:
Các nghiên cứu ở góc độ quản lý kinh doanh và sử dụng thuốc BVTV trong sản xuất
nông nghiệp chưa có nhiều, mới chú ý nghiên cứu từ năm 2009 đến nay. Năm 2013
tác giả (i). Đỗ Kim Chung (2012) đã nghiên cứu lý luận và thực tiễn quản lý nhà
nước thuốc BVTV; Nguyễn Phượng Lê và cs. (2013) đã thực hiện nghiên cứu về
thực hiện các quy định kinh doanh thuốc BVTV cho sản xuất rau ở vùng đồng bằng
Sông Hồng cho thấy, mức xử phạt chưa cao, lực lượng quản lý còn mỏng, cơ sở vật
chất thiếu. Nhiều cửa hàng vi phạm về giấy phép kinh doanh, chứng chỉ hành nghề,
danh mục thuốc, niêm yết giá, địa điểm đặt cửa hàng; (ii). Cũng nghiên cứu ở góc độ
quản lý nhưng quản lý nhà nước về thị trường thuốc bảo vệ thực vật ở tỉnh Thái
Bình, Trần Thị Ngọc Lan (2016) đã chỉ ra, phần lớn nông dân đã sử dụng thuốc
BVTV dựa trên kinh nghiệm, thậm chí lạm dụng thuốc mà nguyên nhân là do trình
độ hiểu biết còn hạn chế, quản lý nhà nước trong sử dụng thuốc BVTV còn lỏng lẻo,
chế tài chưa đủ mạnh; (iii). Trong nghiên cứu về đánh giá tác động của tập huấn dựa
vào cộng đồng về giảm thiểu rủi ro thuốc BVTV, tác giả Đỗ Kim Chung và cs.
(2009) đã chỉ ra các chương trình tập huấn đã cải thiện được kiến thức và ứng xử của
nông dân trong giảm thiểu rủi ro thuốc BVTV, làm giảm thiểu cả độc hại và nguy cơ
tiếp xúc với thuốc BVTV. Nông dân đã sử dụng thuốc trong danh mục, sử dụng
nhiều thuốc sinh học, sử dụng bảo hộ lao động và quản lý thuốc thừa sau khi phun
tốt hơn so với trước khi tập huấn; (iv). Trong nghiên cứu về giải pháp quản lý an
toàn tại công ty thuốc BVTV Sài Gòn, tác giả Nguyễn Thúy Lan Chi và cs. (2015)
đã đánh giá thực trạng an toàn hóa chất trong hoạt động sử dụng, bảo quản, vận
chuyển và thải loại tại công ty. Các tác giả này cũng chỉ rõ những tồn tại trong quản
lý có thể gây mất an toàn cho người lao động. Đã đề xuất một số giải pháp quản lý
an toàn khi sử dụng hóa chất tại các dây

7

chuyền sản xuất thuốc BVTV. Có đề cập đến cầu và cung thuốc BVTV; (v). Tác
giả Phạm Văn Hội (2009) trong nghiên cứu sử dụng và phân phối thuốc BVTV
trong sản xuất rau vùng ĐBSH, đã chỉ ra, sử dụng thuốc BVTV phụ thuộc rất lớn
vào hệ thống phân phối thuốc BVTV. Nếu trong phân phối thuốc BVTV còn có
thuốc ngoài danh mục, thuốc kém chất lượng, thậm chí thuốc giả… thì trong sử
dụng thuốc BVTV đều có, vì vậy cần quản lý tốt khâu phân phối thuốc BVTV.
Quản lý kinh doanh thuốc BVTV vẫn còn nhiều khó khăn (Trịnh Lan, 2016).
Kết quả tổng quan các công trình nghiên cứu nêu trên cho thấy, các nghiên
cứu về sử dụng, quản lý hoạt động kinh doanh và sử dụng thuốc BVTV đã được tiến
hành tương đối đa dạng cả về nội dung và phạm vi nghiên cứu. Tuy nhiên (i). Về
lĩnh vực: phần lớn các nghiên cứu mới tập trung cho hoạt động sử dụng thuốc BVTV
nói chung, chưa có nhiều nghiên cứu cho các loại cây trồng cụ thể như rau, lúa, cây
chè, cây công nghiệp ngắn ngày. (ii). Về nội dung: phần lớn các nghiên cứu mới tập
trung cho đánh giá từ góc độ riêng biệt hoặc quản lý nhà nước về kinh doanh thuốc
BVTV hoặc thực trạng sử dụng thuốc BVTV, chưa có nhiều nghiên cứu tổng thể bao
gồm cả quản lý nhà nước về kinh doanh và sử dụng thuốc BVTV, đặc biệt là lượng
hóa và phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý kinh doanh và sử dụng thuốc
BVTV; (iii). Về không gian: Đa số các nghiên cứu thực hiện trên phạm vi cả nước,
phạm vi vùng (đồng bằng sông Cửu Long, đồng bằng sông Hồng), tỉnh và công ty,
nhưng chưa có nghiên cứu nào được triển khai trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa.
Từ khoảng trống của các nghiên cứu trước đây có liên quan, các vấn đề
đặt ra cho nghiên cứu này là:
(i) Cấu trúc tổ chức quản lý hoạt động kinh doanh và sử dụng thuốc
BVTV trên địa bàn tỉnh như thế nào? Cơ chế vận hành và thực thi các quy định
pháp luật ra sao? Điều kiện vật chất và nguồn kinh phí để thực hiện quản lý hoạt
động kinh doanh và sử dụng thuốc BVTV cần có là gì? Huy động ở đâu?
(ii) Sự tuân thủ các quy định trong kinh doanh và sử dụng thuốc BVTV của
các cơ sở kinh doanh và người sử dụng trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa như thế nào?
(iii) Yếu tố nào ảnh hưởng đến kết quả quản lý hoạt động kinh doanh và
sử dụng thuốc BVTV trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa?
(iv) Tăng cường quản lý hoạt động kinh doanh và sử dụng thuốc BVTV
trong sản xuất nông nghiệp cần áp dụng các giải pháp nào?

8

2.2. CƠ SỞ LÝ LUẬN
2.2.1. Một số khái niệm
2.2.1.1. Thuốc bảo vệ thực vật và phân loại thuốc bảo vệ thực vật
* Thuốc bảo vệ thực vật
Thuốc BVTV là chế phẩm có nguồn gốc từ hóa chất, thực vật, động vật, vi
sinh vật và các chế phẩm khác dùng để phòng, trừ sinh vật gây hại tài nguyên
thực vật. Ngoài tác dụng phòng trừ sinh vật gây hại tài nguyên thực vật, thuốc
BVTV còn bao gồm cả những chế phẩm có tác dụng điều hòa sinh trưởng thực
vật, các chất làm rụng lá, làm khô cây, giúp cho việc thu hoạch mùa màng bằng
cơ giới được thuận tiện. Những chế phẩm có tác dụng xua đuổi hoặc thu hút các
loài sinh vật gây hại tài nguyên thực vật đến để tiêu diệt (Chính phủ, 2002a
).
Thuốc BVTV hay nông dược là những chất độc có nguồn gốc từ tự nhiên
hay hóa chất tổng hợp được dùng để bảo vệ cây trồng và nông sản, chống lại sự
phá hoại của những sinh vật gây hại đến tài nguyên thực vật. Những sinh vật gây
hại chính gồm sâu hại, bệnh hại, cỏ dại, chuột và các tác nhân khác (FAO, 2002).
Tác giả Angus et al. (2005) đã nêu, thuốc BVTV được hiểu là những chất
hóa học tổng hợp và độc hại được sử dụng diệt trừ hoặc ngăn chặn sự phát triển
các loài dịch hại nhằm bảo vệ cây trồng từ sự gây hại của các loài dịch hại như
côn trùng, các loài động vật hại (các loài gặm nhấm, nhuyễn thể, chim,..), các
loài cỏ dại, các loại bệnh (do nấm, vi khuẩn, vi rút,..).
Trong Luật Bảo vệ và Kiểm dịch thực vật (Quốc hội, 2013a
) định nghĩa
thuốc BVTV là chất hoặc hỗn hợp các chất hoặc chế phẩm vi sinh vật có tác
dụng phòng ngừa, ngăn chặn, xua đuổi, dẫn dụ, tiêu diệt hoặc kiểm soát sinh vật
gây hại thực vật; điều hòa sinh trưởng thực vật; bảo quản thực vật; làm tăng độ
an toàn, hiệu quả cây trồng khi sử dụng thuốc.
Từ các quan điểm nêu trên trong nghiên cứu này, tác giả cho rằng thuốc
BVTV được hiểu là các chất độc hóa học hay chất độc tự nhiên dùng để diệt trừ,
ngăn chặn, phòng ngừa, xua đuổi, dẫn dụ, hoặc kiểm soát các loài sinh vật gây
hại thực vật.
* Phân loại thuốc bảo vệ thực vật
Theo Aktar et al. (2009), thuốc BVTV bao gồm thuốc trừ sâu, thuốc trừ cỏ,
thuốc diệt chuột, thuốc trừ nhuyễn thể, thuốc trừ tuyến trùng, chất điều tiết sinh
trưởng. Việc ứng dụng vào sản xuất nông nghiệp các loại thuốc trừ sâu nhóm

9

organno-phosphate từ những năm 1960s, sau đó đến nhóm carbamates trong
những năm 1970s và nhóm pyrethroids những năm 1980s và các thuốc trừ cỏ, trừ
nấm trong những năm 1970 -1980s đã có đóng góp to lớn trong tác quản lý dịch
hại và sản phẩm nông nghiệp.
Theo mức độ độc, thuốc BVTV có thể được phân thành các nhóm mức độ
độc theo tiêu chuẩn của WHO như: nhóm Ia (nhóm cực độc), nhóm Ib (nhóm độc
cao), nhóm II (độc trung bình), nhóm III (độc nhẹ) và nhóm U (nhóm không độc)
(WHO, 2010).
Theo Bộ NN&PTNT, ở Việt Nam thuốc BVTV được phân thành 4 nhóm
theo mức độ độc và kèm theo các qui định về dấu hiệu nhận diện (dẫn theo
Nguyễn Trần Oánh và cs., 2007) được thể hiện tại bảng 2.1.
Bảng 2.1. Bảng phân loại độ độc thuốc bảo vệ thực vật ở Việt Nam và các
biểu tượng về độ độc cần ghi trên nhãn thuốc
Nguồn: Bộ NN&PTNT, 1995
Nguồn: Nguyễn Trần Oánh (2007)
2.2.1.2. Kinh doanh và sử dụng thuốc bảo vệ thực
vật * Kinh doanh thuốc bảo vệ thực vật
Kinh doanh là phạm trù kinh tế khá phổ cập và thường quan niệm là hoạt
động của cá nhân hoặc tổ chức kinh tế, thường là doanh nghiệp để phục vụ khách
hàng nhằm mục đích lợi nhuận qua một loạt các công việc như tiếp thị, sản xuất, tài
chính, kế toán, quản trị. Trong đạo luật kiểm soát thuốc BVTV ở Mỹ cho rằng:

10

Kinh doanh có nghĩa là bất kỳ người nào liên quan đến các hoạt động thuê hoặc
trả công dưới bất kỳ hình thức nào, kể cả buôn bán hoặc trao đổi hàng hóa với
người khác (The South Carolina Legislative Council, 1976).
Như vậy, kinh doanh là phương thức hoạt động kinh tế trong điều kiện tồn tại
kinh tế hàng hóa, gồm tổng thể những phương pháp, hình thức và phương tiện mà
chủ thể kinh tế sử dụng để thực hiện các hoạt động kinh tế của mình (bao gồm quá
trình đầu tư, sản xuất, vận tải, thương mại, dịch vụ...) trên cơ sở vận dụng quy luật
giá trị cùng với các quy luật khác, nhằm đạt mục tiêu vốn sinh lời cao nhất.
Theo N.J.S.A (2008), hoạt động kinh doanh thuốc BVTV được hiểu là
việc phân phối, bán hoặc chào bán (cung cấp) thuốc BVTV. Cũng theo tác giả
này "Người kinh doanh buôn bán thuốc BVTV" là người kiểm soát cuối cùng
công việc kinh doanh được thực hiện tại các công ty kinh doanh, đại lý/cửa hàng
thuốc BVTV.
Theo Đạo Luật thuốc BVTV của Malaysia (1974), hoạt động kinh doanh
thuốc BVTV là các hoạt động liên quan đến phân phối, chào bán, trưng bày để
bán, hoặc nắm giữ để bán thuốc BVTV, hoặc khen thưởng bất kỳ dịch vụ nào
liên quan đến việc sử dụng thuốc BVTV.
Trên cơ sở khái niệm về hoạt động kinh doanh và đặc điểm thuốc BVTV, tác
giả cho rằng, kinh doanh thuốc BVTV được hiểu là những hoạt động mua và bán
(buôn bán buôn, buôn bán lẻ và trao đổi hàng hoá) thuốc BVTV trên thị trường. Như
vậy, trong kinh doanh thuốc BVTV sẽ có 2 đối tượng chính là người mua (cầu),
người bán (cung) trên một thị trường nào đó. Tùy thuộc thị trường, quan hệ và
phương thức hoạt động mà hoạt động kinh doanh được thực hiện phù hợp.
* Sử dụng thuốc bảo vệ thực vật
Thuốc BVTV được sử dụng bởi những người sản xuất nông nghiệp nhằm
ngăn ngừa sâu bệnh, đảm bảo năng suất cho cây trồng. Trong quá trình sử dụng
thuốc BVTV gồm rất nhiều công đoạn và tuân thủ theo các qui định. Vì vậy các
khái niệm về sử dụng thuốc BVTV cần có sự thống nhất.
Sử dụng thuốc BVTV là gồm các hoạt động vận chuyển, cất giữ, pha trộn,
áp dụng, chuyên chở và đóng gói an toàn, bố trí thu gom rác thải bao bì và tuân
thủ các hướng dẫn cụ thể khác có trên nhãn và ghi nhãn (Oklahoma, 2015).
Trong Đạo luật kiểm soát thuốc BVTV của Bang South Carolina (The
South Carolina Legislative Council, 1976), "Sử dụng thuốc BVTV" có nghĩa là
việc phân phối, nắm giữ để phân phối hoặc bán, phối trộn, bốc xếp, vận

11

chuyển, áp dụng hoặc cất trữ bất kỳ nguyên vật liệu nào đáp ứng yêu cầu sản
xuất thuốc BVTV.
Theo Charles (2009), "Sử dụng thuốc BVTV" được hiểu là đơn vị đo lường
về lượng thuốc (thường là kg) hoạt chất được áp dụng trên đơn vị diện tích, hoặc
trên một vụ nhất định trong một khoảng thời gian. Trong đó, người sử dụng thuốc
BVTV được hiểu là người áp dụng hoặc giám sát việc áp dụng thuốc BVTV cho
mục đích nhất định.
Từ các quan điểm nêu trên, tác giả cho rằng: Sử dụng thuốc BVTV là hoạt
động của con người nhằm dùng thuốc BVTV với nhiều hình thức khác nhau như
phun, xông hơi (dạng khói), bón (dạng hạt)...trong môi trường sống của sinh vật
gây hại (sâu, nấm bệnh, vi khuẩn, cỏ dại, chuột...) nhằm mục đích bảo vệ cây
trồng theo hướng dẫn cụ thể.
2.2.1.3. Quản lý kinh doanh và sử dụng thuốc bảo vệ thực vật
Quản lý là một dạng hoạt động đặc biệt quan trọng của con người. Theo
quan điểm của Follet dưới góc độ quan hệ con người, đã cho rằng “Quản lý” là
một nghệ thuật khiến cho công việc của bạn được hành động thông qua người
khác (Follett, 1927).
Theo quan điểm của Stephen “Quản lý” là quá trình hoạch định, tổ chức,
lãnh đạo và kiểm soát những hành động của những người trong một tổ chức và
sử dụng tất cả các nguồn lực khác của tổ chức để đạt được mục tiêu của tổ chức”
(Stephen et al., 1995).
Quan điểm của Taylor cho rằng “Quản lý” là hình thành công việc của
mình thông qua người khác và biết được chính xác họ đã hoàn thành công việc
của mình theo cách tốt nhất và rẻ nhất (Taylor, 2002).
Từ các quan điểm trên, tác giả hiểu rằng, “Quản lý” là một thuật ngữ chỉ
tác động một cách có ý thức của con người tới đối tượng quản lý nhằm sắp xếp,
tổ chức, chỉ huy, điều hành, hoạt động của con người để hướng đến những mục
tiêu xác định với chi phí thấp nhất trong điều kiện cụ thể.
Cấu trúc tổ chức của quản lý gồm: (1) Chủ thể quản lý; (2) Đối tượng
quản lý; (3) Mục tiêu quản lý; (4) Công cụ quản lý. Tùy thuộc đối tượng quản lý
mà người ta chia thành 3 loại hình, cụ thể:

12

Luận Văn Quản Lý Hoạt Động Kinh Doanh Và Sử Dụng Thuốc Bảo Vệ Thực Vật Trên Địa Bàn Tỉnh Thanh Hóa.doc

Luận Văn Quản Lý Hoạt Động Kinh Doanh Và Sử Dụng Thuốc Bảo Vệ Thực Vật Trên Địa Bàn Tỉnh Thanh Hóa.doc

Recommended

Recommended

More Related Content

Similar to Luận Văn Quản Lý Hoạt Động Kinh Doanh Và Sử Dụng Thuốc Bảo Vệ Thực Vật Trên Địa Bàn Tỉnh Thanh Hóa.doc

Similar to Luận Văn Quản Lý Hoạt Động Kinh Doanh Và Sử Dụng Thuốc Bảo Vệ Thực Vật Trên Địa Bàn Tỉnh Thanh Hóa.doc (7)

More from tcoco3199

More from tcoco3199 (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (18)

Luận Văn Quản Lý Hoạt Động Kinh Doanh Và Sử Dụng Thuốc Bảo Vệ Thực Vật Trên Địa Bàn Tỉnh Thanh Hóa.doc