1. De staat van het
klimaat
Komt er een klimaatakkoord?

2. IPCC – AR 5 -- 2°C

3. 2014: warmste jaar

5. Enkele cijfers
• 400 ppm (GHG-concentratie)
2°C
• 350 ppm --- 1,5°C
• 3.6°C en 5.3°C
• nu al 0,8°C warmer dan pre-industrieel
+ 4°C tegen 2060
• + 6°C tegen het einde van de eeuw
Nu al klimaatverandering:
Superstorm Sandy, Katrina, overstromingen, droogtes, smeltende ijskappen, hittegolven …
• recente paper van James Hansen waarin die concludeert: “fossiel fuel addiction could
trigger runaway global warming”
(zie artikel http://www.guardian.co.uk/environment/earth-insight/2013/jul/10/james-
hansen-fossil-fuels-runaway-global-warming )

6. Fossil fuel addiction could trigger runaway global warming
(James Hansen)
• Without full decarbonisation by 2030, our global
emissions pathway guarantees new era of catastrophic
climate change

7. Tipping Points
• Smeltende Gletsjers --- stijging zeewater -- minder warmte
wordt weerkaatst in de ruimte
• Bossen absorberen niet langer koolstof, maar geven CO2 af
• Methaanbronnen wellen op uit oceaanbodem
• Smelten van permafrost geeft methaan vrij
• Droogtes doen Amazonewoud afsterven, en ook daar komt
CO2 vrij ipv opnemen
• Minder water van de ijskappen bevoorraadt de Golfstroom,
zodat die gaat stil vallen of vertragen

9. Oceanen
Een derde van CO2 opgeslorpt
en 80% van de warmte opgeslorpt

10. Het Zuiden
• Klimaatopwarming ongelijk verdeeld
• Extreme weersfenomenen - en grote kwetsbaarheid
• Kleine eilandstaten

11. Stijgende zeespiegel: 40-62 (82 cm) cm
stedeN

12. • Impact op de landbouw:
• Verandering in weerspatronen
Moeson, El Niño, …
• Wijziging van seizoenen en landbouwcyclus --- uitdrogen en
wegspoelen van oogsten
• Wijziging / krimpen van landbouwareaal
• Irrigatie vs waterschaarste
• Ziektes en plagen
• --- VOEDSELZEKERHEID IN GEVAAR

14. Klimaatvluchtelingen

15. Traject:
• Klimaatconventie: 1992 (1994)
COP (194 landen)
• Kyotoprotocol: 1997 (2005)
2008-2012
5% van broeikasgassen
• Kopenhagen flop
• Post-Kyoto:
- exit Canada
• Parijs

16. ONDERHANDELEN
Waar staan we nu?
Waarom zo belangrijk?
Waarom zo moeilijk?

17. VS- EU- Groeilanden
• EUROPA
• VS-CHINA
• BRICS
•China
• Brazilië
• India
• Rusland
• Zuid-Afrika

18. VERANDERDE WERELD
• CHINA = GROOTSTE UITSTOTER
• NIET- OESOLANDEN: 60% EMISSIES (IN 2000: 45%)
• EUROPA: 14% EMISSIES

19. CHINA
• In 2013: China grootste groeier in olieconsumptie
• een derde van de groei in olieconsumptie = CHINA
•
• In 2014 China VS voorbij gestoken als grootste olie-importeur
• --- Luchtvervuiling!
• In 2013: China wereldleider in hernieuwbare energie:
56,3 miljard dollar in wind, zone- en hernieuwbare
• 61% van investeringen ontwikkelingslanden in hernieuwbare
energie = China
meer dan Europa

21. BRAZILIE

22. VS

24. COP 20 – LIMA ( 30nov–12dec)
• Grote lijnen uitzetten
en bouwstenen
aanreiken voor het
Akkoord van Parijs
(vanaf 2020)
• Financiering
• ontwerp Parijs-akkoord
• Afspraken voor
engagementen tussen
2015-2020
(post-Kyoto)

25. Een momentum gecreëerd
• Ban ki Moon top in september in New York
• Klimaatmanifestatie van 400 000 mensen in New York
• VS-China klimaatbeloften:
VS: om emissies te reduceren: 28% tegen 2025
China: om emissies te doen pieken tegen 2030
• EU-klimaatpakket 2030 (40% - 27%- 27%)
• Groen Klimaatfonds: 10 miljard dollar
• IPCC-rapport
• Naomi Klein “Verander nu, voor het klimaat alles verandert”

26. Akkoord van Parijs
• Alle landen moeten bijdragen leveren
• Wettelijk bindend of vrijwillig?
• Hoeveel jaar bestrijkt het engagement?

27. MITIGATIE
ADAPTATIE
FINANCIERING
TECHNOLOGIE- OVERDRACHT

28. Iedereen slachtoffer,
iedereen verschillend
GEMEENSCHAPPELIJKE MAAR VERSCHILLENDE
VERANTWOORDELIJKHEDEN
EN RESPECTIEVELIJKE MOGELIJKHEDEN
(Common but differentiated responsabilities and respective
capabilities )

29. Multipolair en polyfoon
• VS
• Europa
• G77+ China
• BASIC
• OASIS
• LDCs
• AILAC
• LMDC
• Observatoren
civiele samenleving

30. Discussies over:
• Mitigatie
ook groeilanden, maar hoeveel en hoe?
(2°C / vrijwillig )
• Financiering
* kost van non - actie
* Groen Klimaatfonds: 10 miljard (--- 15 miljard)
voor 2015-2018 -- BELGIE??
(50miljoen)
*100 miljard dollar per jaar vanaf 2020 (privaat & publiek)
* Adaptatiefonds (België 3,25 miljoen euro beloofd, nog niet
gegeven)

32. Belgische Impasse
• Klimaatzaak daagt Belgische overheden
voor de rechtbank

33. POSITIEVE DYNAMIEKEN: BEDRIJVEN

34. Positieve dynamieken:
• Rockefeller Foundation meer dan 50 miljard $
van hun investeringen in fossiele industrie
weggehaald
• E.On
• Divestment- beweging

35. Positieve dynamieken: financiële
wereld

36. Positieve Dynamieken:Steden

37. * ICLEI
* Europese Commissie lanceerde in 2008:
“burgemeestersconvenant”: -20% tegen 2020
* Groene Hoofdstad (Stockholm, Hamburg, Vitoria-Gasteiz,
Nantes, Kopenhagen, Bristol)

38. REGIOS, STEDEN EN GEMEENTEN
102 gemeenten burgerconvenant getekend
--- tg 2020 – 20 % CO2
Wereldwijd: 6.166 gemeenten

39. Regio’s, steden en gemeenten
• Schaal
• Specifiek en concreet
• Inspraak
• Draagvlak bij bevolking
• Voordelen direct merkbaar en meetbaar
• Energie, mobiliteit, afvalbeheer, landbouw
&groepstuinen,verlichting,
materialenbeheer, …

40. Toekomstgericht
• Niet meer: LASTENVERDELING, maar
GEZAMENLIJKE OPPORTUNITEITEN
• Investeren in klimaat is bron van nieuwe
economische ontwikkeling
(uitdoofscenario’s voor oude patronen)
• Verantwoordelijk leiderschap
• Nieuwe manier van kijken en doen:
eco-wijken, deeleconomie, …

41. Op de vooravond van Parijs
• VN: INDCs
• Europa
• België: Politici onder druk
• Civiele samenleving – wake up call

42. De tijd dringt!